Giáo án Tiếng việt 4 bài Mẹ ốm

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

TẬP ĐỌC: MẸ ỐM

I. Mục tiêu
1. Đọc thành tiếng:
- Đọc đúng các tiếng, từ khó hoặc dễ lẫn do ảnh hưởng của phương ngữ.
- Phía bắc (PB): lá trầu, khép lỏng, nóng ran, cho trứng,...
- Phía nam (PN): giữa cơi trầu, trời đổ mưa, kể diễn kịck, khổ đủ điều,…
- Đọc trôi chảy được toàn bài, ngắt, nghỉ hơi đúng sau các dấu câu, giữa các cụm
từ, nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả, gợi cảm.
- Đọc diễn cảm toàn bài với giọng nhẹ nhàng thể hiện tình cảm yêu thương sâu sắc
của người con đối với mẹ.
2. Đọc - Hiểu
- Hiểu các từ ngữ khó trong bài: khô giữa cơi trầu, Truyện Kiều, y sĩ, lặn trong đời
mẹ,…
- Hiểu nội dung bài thơ: Tình cảm yêu thương sâu sắc, sự hiếu thảo, lòng biết ơn
của bạn nhỏ với người mẹ.
3. Học thuộc lòng bài thơ
II. Đồ dùng dạy học:
- Tranh minh hoạ bài tập đọc trang 9, SGK (phóng to nếu có điều kiện).
- Bảng phụ viết sẵn khổ 4 – 5
- Tập thơ Góc sân và khoảng trời – Trần Đăng Khoa.
III. Hoạt động trên lớp:


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

1. KTBC:
- Gọi 3 HS lên bảng, yêu cầu HS chọn

- 3 HS lên bảng thực hiện yêu cầu, cả

đọc một đoạn trong bài Dế Mèn bênh vực

lớp theo dõi để nhận xét bài đọc, câu

kẻ yếu , sau đó yêu cầu HS trả lời câu hỏi

trả lời của các bạn.

về nội dung đoạn vừa đọc.
HS1: Em hãy nêu ý nghĩa của bài đọc?
HS2: Tìm những chi tiết cho thấy chị Nhà
Trò rất yếu ớt?
HS3: Những lời nói và cử chỉ nào nói lên
tấm lòng nghĩa hiệp của Dế Mèn?
- Nhận xét và cho điểm HS
2. Bài mới:
a) Giới thiệu bài:
- Treo tranh minh họa bài tập đọc và hỏi
HS: Bức tranh vẽ cảnh gì?

- Bức tranh vẽ cảnh người mẹ bị ốm và
qua đó cho ta thấy tình cảm sâu sắc của
mọi người với nhau. Bài thơ Mẹ ốm của
Trần Đăng Khoa giúp các em hiểu thêm

được tình cảm sâu nặng giữa con và mẹ,

- Bức tranh vẽ cảnh người mẹ bị ốm,
mọi người đến thăm hỏi, em bé bưng
bát nước cho mẹ.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

giữa những người hàng xóm láng giềng
với nhau.
- GV ghi tên bài lên bảng.
b) Hướng dẫn luyện đọc và tìm hiểu bài:

- Hs nhắc lại

* Luyện đọc:
- Yêu cầu HS mở SGK trang 9, sau đó gọi
HS tiếp nối nhau đọc bài trước lớp. GV
kết hợp sửa lỗi và phát âm, ngắt giọng
cho HS.
- Gọi 2 HS khác đọc lại các câu sau, lưu ý
cách ngắt nhịp:
Lá trầu/khô giữa cơi trầu

- HS tiếp nối đọc bài, mỗi HS đọc 1
khổ thơ

- 2 HS đọc thành tiếng trước lớp. HS
cả lớp theo dõi bài trong SGK.

Truyện Kiều/gấp lại trên đầu bấy nay.

Cánh màn/khép lỏng cả ngày
Ruộng vườn/vắng mẹ cuốc cày sớm trưa.

Nắng trong trái chín/ngọt ngào bay
hương.

- Yêu cầu HS tìm hiểu nghĩa của các từ
mới được giới thiệu ở phần chú giải.
- GV đọc mẫu lần 1: Chú ý toàn bài đọc

- 1 HS đọc thành tiếng trước lớp


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

với giọng nhẹ nhàng, tình cảm.

- Theo dõiGV đọc mẫu

Khổ 1, 2: giọng trầm buồn
Khổ 3: giọng lo lắng
Khổ 4, 5: giọng vui
Khổ 6, 7: giọng thiết tha
- Nhấn giọng ở các từ ngữ: khô, gấp lại,
lặn trong đời mẹ, ngọt ngào, lần giường,
ngâm thơ, kể chuyện, diễn kịch, múa ca,
cả ba,…

* Tìm hiểu bài:
- Bài thơ cho chúng ta biết chuyện gì?

- Cho chúng ta biết chuyện mẹ bạn
nhỏ bị ốm, mọi người rất quan tâm, lo
lắng cho mẹ, nhất là bạn nhỏ.

- Bạn nhỏ trong bài chính là nhà thơ Trần
Đăng Khoa khi còn nhỏ. Lúc mẹ ốm, chú

- Lắng nghe .

Khoa đã làm gì để thể hiện tình cảm của
mình đối với mẹ? Chúng ta cùng tìm
hiểu .
- Yêu cầu HS đọc thầm 2 khổ thơ đầu và

- Đọc thầm và trả lời câu hỏi: Những

trả lời câu hỏi: “Em hiểu những câu thơ

câu thơ trên muốn nói rằng mẹ Khoa

sau muốn nói điều gì?”

bị ốm: lá trầu nằm khô giữa cơi trầu

Lá trầu khô giữa cơi trầu

vì mẹ ốm không ăn được, Truyện

Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay.

Kiều gấp lại vì mẹ không đọc, ruộng
vườn vắng bóng mẹ, mẹ nằm trên


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Cánh màn khép lỏng cả ngày

giường vì rất mệt.

Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa .
+ Em hãy hình dung khi mẹ không bị ốm

+ Khi mẹ không bị ốm thì lá trầu

thì lá trầu, Truyện Kiều, ruộng vườn sẽ

xanh mẹ ăn hằng ngày, Truyện Kiều

như thế nào?

sẽ được mẹ lật mở từng trang để đọc,
ruộng vườn sớm trưa sẽ có bóng mẹ

- Giảng bài: Những câu thơ: “Lá
trầu….sớm trưa” gợi lên hình ảnh không

làm lụng.
- Lắng nghe

bình thường của lá trầu, Truyện Kiều,
ruộng vườn, cánh màn khi mẹ ốm. Lá trầu
xanh mọi khi giờ để khô vì mẹ ốm không
ăn được. Lúc khoẻ mẹ hay đọc Truyện
Kiều nhưng nay những trang sách đã gấp
lại, rồi việc đồng áng cũng chẳng có
người chăm nom. Cánh màn khép lỏng cả
ngày làm cho mọi vật thêm buồn hơn khi
mẹ ốm.
+ Hỏi HS về ý nghĩa của cụm từ: lặn
trong đời mẹ

+ HS trả lời theo hiểu biết của mình.

"Lặn trong đời mẹ" có nghĩa là những vất
vả ruộng đồng qua ngày tháng đã để lại

- HS nhắc lại

trong mẹ và bây giờ đã làm mẹ ốm.
- Yêu cầu HS đọc thầm khổ 3 và trả lời
câu hỏi: “Sự quan tâm chăm sóc của xóm
làng đối với mẹ của bạn nhỏ được thể

- Đọc và suy nghĩ

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

hiện qua những câu thơ nào?”

Những câu thơ: Mẹ ơi! Cô bác xóm

- Những việc làm đó cho em biết điều gì?

làng đến thăm; Người cho trứng,

- Tình cảm của hàng xóm đối với mẹ thật
sâu nặng. Vậy còn tình cảm của bạn nhỏ
đối với mẹ thì sao? Các em hãy đọc thầm
các đoạn còn lại và trả lời câu hỏi:
+ “Những câu thơ nào trong bài thơ bộc

người cho cam; Và anh y sĩ đã mang
thuốc vào.
- Cho thấy tình làng nghĩa xóm thật
đậm đà, sâu nặng, đầy nhân ái.
- HS tiếp nối nhau trả lời, mỗi HS chỉ
nói 1 ý.

lộ tình yêu thương sâu sắc của bạn nhỏ

+ Nắng mưa từ những ngày xưa

đối với mẹ? Vì sao em cảm nhận được

Lặn trong đời mẹ đến giờ chưa tan.

điều đó?”

+ Bạn nhỏ thương mẹ đã làm lụng vất

+ Sau mỗi ý kiến phát biểu của HS, GV

vả từ những ngày xưa. Những vất vả

có thể nhận xét ý kiến của các em cho đầy nơi ruộng đồng vẫn còn hằn in trên
đủ hơn.

khuôn mặt, dáng người mẹ.
+ Cả đời đi gió đi sương
Hôm nay mẹ lại lần giường tập đi.
Bạn nhỏ xót thương khi nhìn thấy mẹ
yếu phải lần giường để đi cho vững .
+ Vì con mẹ khổ đủ điều
Quanh đôi mắt mẹ đã nhiều nếp nhăn.
Bạn nhỏ thương xót mẹ đã vất vả để
nuôi mình. Điều đó hằn sâu trên
khuôn mặt mẹ bằng những nếp nhăn.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

+ Mẹ vui, con có quản gì
Ngâm thơ kể chuyện, rồi thì múa ca.
Bạn nhỏ không quản ngại, bạn làm tất
cả mọi điều để mẹ vui.

+ Con mong mẹ khoẻ dần dần
Ngày ăn ngon miệng, đêm nằm ngủ
say.
Bạn nhỏ mong mẹ chóng khỏe.
+ Mẹ là đất nước, tháng ngày của
- Vậy bài thơ muốn nói với các em điều
gì?

con…
Bạn nhỏ thấy mẹ là người có ý nghĩa
to lớn đối với mình.
- Bài thơ thể hiện tình cảm của người
con đối với người mẹ, tình cảm của
làng xóm đối với một người bị ốm,
nhưng đậm đà, sâu nặng hơn vẫn là

- Gv: Bài thơ thể hiện tình cảm sâu nặng:
tình xóm làng, tình máu mủ. Vậy thương

tình cảm của người con đối với mẹ.
- Lắng nghe

người trước hết là phải biết yêu thương
những người ruột thịt trong gia đình.
c) Học thuộc lòng bài thơ
- Gọi 6 HS tiếp nối nhau đọc bài thơ (mỗi
em đọc 3 khổ thơ , em thứ 3 đọc 3 khổ

- 6 HS tiếp nối đọc bài. HS cả lớp

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

thơ cuối), yêu cầu HS cả lớp theo dõi để

lắng nghe tìm giọng đọc

phát hiện ra giọng đọc hay và vì sao đọc

+ Khổ 1, 2: giọng trầm buồn vì mẹ

như vậy lại hay?
+ Gọi HS phát biểu

ốm.
+ Khổ 3: giọng lo lắng vì mẹ sốt cao.
+ Khổ 4, 5: giọng vui khi mẹ khỏe,
diễn trò cho mẹ xem.
+ Khổ 6, 7: giọng thiết tha vì thể hiện

- GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm.

lòng biết ơn của bạn nhỏ đối với mẹ.

+ Yêu cầu HS đọc từng khổ thơ và tìm ra
cách ngắt giọng, nhấn giọng hợp lý.

+ Ví dụ về khổ thơ:

+ Yêu cầu HS đọc diễn cảm theo cặp.

Sáng nay trời đổ mưa rào

+ Yêu cầu HS đọc, nhận xét, uốn nắn,

Nắng trong trái chín/ngọt ngào

giúp HS đọc hay hơn.

bayhương.

Cả đời đi gió đi sương
Bây giờ mẹ lại lần giường tập đi.

Mẹ vui con có quản gì
Ngâm thơ, kể chuyện rồi thì múa ca.

- Tổ chức cho HS thi học thuộc lòng bài

Rồi con diễn kịch giữa nhà

thơ.

Một mình con sắm cả ba vai chèo.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Thi theo 2 hình thức
+ HS thi đọc thuộc lòng từng khổ thơ

theo bàn
- Nhận xét, cho điểm HS.

+ Thi đọc từng bài cá nhân

3. Củng cố, dặn dò:

- Bài thơ viết theo thể thơ lục bát.

- Bài thơ viết theo thể thơ nào?

+ Em thích khổ 3 vì khổ thơ thể hiện

+ Trong bài thơ, em thích nhất khổ thơ
nào? Vì sao?

- Nhận xét tiết học, tuyên dương những
HS học tốt, động viên những HS còn yếu
cố gắng hơn.
- Dặn dò HS về nhà học thuộc lòng bài
thơ và soạn bài Dế Mèn bênh vực kẻ yếu.
- GDTT: luôn biết thể hiện tình cảm yêu
thương của mình đối với người thân trong
gia đình và mọi người sống xung quanh.

tình cảm hàng xóm, láng giềng với
nhau.
+ Em thích khổ 5 vì khổ thơ thể hiện
tình cảm của chú Khoa đối với mẹ
bằng những việc làm mẹ vui.