dự án trồng nấm bào ngư trắng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong khoảng 10 năm gần đây, ngành trồng nấm được phát triển mạnh mẽ. Ngày
có nhiều người biết đến tác dụng của nấm hơn. Sản lượng nấm thu hoạch mỗi năm tăng
lên rõ rệt. Việc trồng nấm không những tạo ra nguồn thức ăn sạch cho người dân mà còn
góp phần giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Không những thế, trồng nấm
còn giúp cho môi trường giảm thiểu sự ô nhiễm. Vì việc trồng nấm đã tận dụng tất cả các
phế thải trong nông nghiệp cũng như công nghiệp như rơm rạ, bã mía, mạt cưa hay mạt
cao su và bông vải… nếu biết tận dụng làm nguyên liệu trồng nấm, sau khi thu hoạch
nấm, ủ chúng để làm phân vi sinh thì sẽ được nhiều lợi ích.Các phế liệu sau thu hoạch rất
giàu cenllulose, sản lượng nguyên liệu này có thể lên đến 40 triệu tấn và nếu chỉ khoảng
10-15% số này được sử dụng đã tạo ra 1 triệu tấn nấm/năm và hàng trăm nghìn tấn phân
hữu cơ. Việt Nam là nước có điều kiện thuận lợi cho trồng nấm, nguồn nhân lực dồi dào ,
vốn đầu tư không quá cao, kỹ thuật trồng không quá phức tạp, nhu cầu tiêu thụ ngày càng
tăng.
Nấm là loại thực phẩm xếp vào loại rau sạch, rất giàu dinh dưỡng, mặt khác nấm còn
là nguồn dược liệu quý hiếm mà con người đang dần biết đến. Trong đó, nấm bào ngư
trắng không những được dùng làm dược liệu, mà lại giàu chất dinh dưỡng.

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 1

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

1. TỔNG QUAN VỀ NẤM

Nấm ( fungi) là một giới riêng gọi là giới nấm, Nấm không có diệp lục, sống dị
dưỡng bằng cách hoại sinh trên xác thực vật, hoặc các chất hữu cơ rữa nát.
Phân biệt





Nấm bậc thấp ( sợi nấm chưa phát triển, không có vách ngăn).
Nấm bậc cao ( sợi phát triển, chia nhánh, có vách ngăn).
Nấm lớn : cho tai nấm kích thước lớn.
Nấm nhỏ (vi nấm) : nấm đơn bào và nấm sợi.
Đa dạng đứng thứ hai sau côn trùng, ước tính giới nấm có khỏang 1,5 triệu loài, nấm

là cơ thể sống có nhân chính thức ( Eukaryotes) , sinh sản bằng bào tử ( hữu tính và vô
tính), không di chuyển được, không có khả năng quang hợp, vách tế bào bằng chitin và
glucan, chất đường dự trữ la glycogen.
Môi trường sống đa dạng. Căn cứ vào ý nghĩa và mục đích ý nghĩa có thể chia nấm
lớn ra các loại:
 Các nấm có chứa độc tố ( gọi là nấm đôc)
 Các loại nấm không chứa độc tố được con người dùng làm thức ăn ( gọi chung là

nấm ăn, khoảng 10000 loài nấm ăn được ) ví dụ như nấm rơm, kim châm, nấm
mỡ…
 Các loài nấm dùng làm dược liệu như : linh chi, đông trùng hạ thảo, vân chi…

Đặc điểm sinh lý và dinh dưỡng:
•
•
•
•
•

Hiếu khí : cần oxy và thải cacbonic.
Trao đổi chất với môi trường bên ngoài qua màng tế bào : cần độ ẩm cao.
Sinh enzyme ngoại bào: thủy giải cơ chất lấy thức ăn từ ngoài tế bào
Sinh sản nhanh gồm 2 hình thức
Dinh dưỡng theo kiểu dị dưỡng
o Cơ thể chết hoại sinh
o Cơ thể sống : kí sinh hoặc hoại sinh

2. TỔNG QUAN VỀ NẤM BÀO NGƯ TRẮNG
2.1.Giới thiệu về nấm bào ngư

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 2

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Nấm bào ngư, tên khoa học: Pleurotus spp.
Nấm bào ngư là tên dùng chung cho các loài thuộc giống Pleurotus, trong đó có 2 nhóm

lớn:
 Nhóm ưu nhiệt trung bình (nấm kết quả thể từ 10oC - 20oC) .
 Nhóm ưu nhiệt (nấm kết quả thể từ 20oC - 30oC) .

Nấm bào ngư có đặc điểm chung là tai nấm có dạng phễu lệch, phiến nấm mang bào
tử kéo dài xuống đến chân, cuống nấm gần gốc có lớp lông nhỏ mịn. Tai nấm bào ngư khi
còn non có màu sậm hoặc tối, nhưng khi trưởng thành màu trở nên sáng hơn.

Hình 1 : Hình dáng nấm sò
1.Mũ nấm

2.Thân nấm

3.Cuốn nâm 4.Sợi nấm
2.2.Phân loại
Nấm bào ngư còn có tên là nấm sò, nấm hương trắng, nấm dai ... Bao gồm:
-

Nấm bào ngư trắng (Pleurotus Florida)
Nấm bào ngư vàng (Pleurotus citrinopileatus)
Nấm bào ngư xám (Pleurotus sajor-caju)
Nấm bào ngư hồng đào( Pink Oyster Mushroom)
Nấm bào ngư hoàng bạch ( Branched Oyster Fungus)
Nấm bào ngư cuốn dài, nấm bào ngư màu tro ( Long-stalked Pleurotus)

…..

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 3

SVTH: NHÓM NẤM RƠM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

Hinh2 : Nấm bào ngư trắng

Hình 4 :Nấm bào ngư vàng

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Hình 3: Nấm bào ngư xám

Hình 5: Nấm bào ngư hồng

Ở Âu châu, nấm bào ngư đứng hàng thứ hai trong các loài nấm ăn (chỉ sau nấm mỡAgaricus bisporus). Nấm không những ăn ngon, mà còn có nhiều tính chất quí. Nếu tính
về thành phần dinh dưỡng thì nấm bào ngư có nhiều chất đường, thậm chí hơn cả nấm
rơm, nấm mỡ, nấm đông cô. Về đạm và khoáng không thua gì các loài nấm kể trên. Xét
về năng lượng, nấm bào ngư lại cung cấp năng lượng ở mức tối thiểu, thấp hơn đông cô,
tương đương với nấm rơm, nấm mỡ, rất thích hợp cho những người ăn kiêng.
Ngoài ra, còn phát hiện ở nấm bào ngư có chất kháng sinh là Pleurotin, ức chế hoạt
động của vi khuẩn Gram dương (Robins và cộng sự, 1947). Bên cạnh đó, nấm còn chứa
hai polysaccharid có hoạt tính kháng ung bướu, mà chất được biết nhiều nhất, gồm 69%
ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 4

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

beta (1-3) glucan, 13% galactose, 6% mannose, 13% uronic acid. Ngoài ra, nấm chứa
nhiều acid folic, rất cần cho những người bị thiếu máu.
Nấm bào ngư được trồng ở nước ta cách nay hơn hai chục năm, với nhiều chủng
loại: bào ngư trắng (P. florida),bào ngư tím (P. ostreatus),bào ngư xám(P. sajor-saju),bào
ngư vàng(P. pulmonarius), ... và trên nhiều nguồn nguyên liệu khác nhau, như: rơm rạ, bã
mía, mạt cưa (hay mùn cưa), bàng, lát, đưng, bông phế thải, cùi bắp... Kết quả cho thấy
nấm mọc tốt trên nhiều loại nguyên liệu và hiệu suất sinh học (nấm tươi trên trọng lượng
nguyên liệu khô rất cao )
2.3.Đặc điểm tổng quát của nấm bào ngư trắng
Chu trình sống bắt đầu từ đảm bào tử hữu tính nảy mầm cho hệ sợi tơ dinh dưỡng
sơ cấp và thứ cấp, "kết thúc" bằng việc hình thành cơ quan sinh sản là tai nấm, tai nấm lại
sinh đảm bào tử và chu trình sống lại tiếp tục.
Quả thể nấm phát triển qua nhiều giai đoạn: Dạng san hô, dạng dùi trống, dạng
phễu, dạng phễu lệch, dạng lá lục bình.

Hình 6 : Sơ đồ vòng tuần hoàn của nấm
a.Dạng san hô

b.Dạng cùi trống

c.Dạng phễu

d.Dạng phễu lệch e.Dạng lá lục bình
Do đặc tính khác biệt với thực vật và cả động vật về khả năng quang hợp, dinh dưỡng và
sinh sản nên nấm được xếp vào một giới riêng.

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 5

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Hình 7 : Chu kì phát triển của nấm sò
1.Bào tử vô tinh

2.Sợi đơn bào

4.Sợi đa bào

3.Sợi đơn bào giao phôi

5.Bào tử hữu tính.

Ở nước ta, nấm bào ngư còn có tên gọi là nấm hương chân ngắn, nấm sò xám, nấm
trắng, nấm dai…
Nấm Bào ngư trắng hay còn gọi là sò trắng, tăng cường khả năng miễn dịch của cơ
thể, giảm cholesterol máu, phòng ngừa cao huyết áp, tăng cao năng lực tạo máu của tuỷ
xương, thiểu năng tuần hoàn não.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu và phân tích thành phần có trong nấm bào ngư
tươi có protide 4%, glucide 3,4%, vitamine C, vitamine PP, acide folic, các acide béo
không no. Với các kết quả nghiên cứu dược lý, các nhà khoa học còn xác định trong nấm
bào ngư có chất pleutorin, có công hiệu kháng khuẩn gram dương và kháng cả tế bào ung
thư…

Theo đông y thì nấm bào ngư trắng có vị ngọt, tính ấm, công năng tán hàn và thư
cân, có khả năng phòng và chữa các bệnh như làm hạ huyết áp, chống béo phì, chữa bệnh
đường ruột, tẩy máu xấu, làm giảm cholesterol trong máu, hỗ trợ người bị bệnh gút trong
chế độ dinh dưỡng.
ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 6

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Hình 8: Nâm bào ngư trắng
Giá trị dinh dưỡng:
Nấm Bào ngư trắng chứ nhiều giá trị dinh dưỡng như: các protein, vi-ta-min và các
a-xít a-min có nguồn gốc thực vật, dễ hấp thụ bởi cơ thể con người. Với hàm lượng
protein chiếm tới 33 – 43%, nấm Bào ngư trắng có thể hoàn toàn thay thế lượng đạm từ
thịt, cá… Do đó, nấm Bào ngư trắng thường được gọi là “thịt chay”, “thịt sạch” khi được
sử dụng như nguồn cung cấp protein chủ yếu qua các bữa ăn.
Còn đối với những người hay suy nhược cơ thể, thì các món ăn chế biến từ nấm có
thể giúp phục hồi sinh lực nhanh chóng.
Bảo quản và chế biến
Nấm Bào ngư trắng thường được giữ lạnh ở điều kiện từ 2-5°C, và có thể giữ tươi từ
5 – 7 ngày.
Nấm Bào ngư trắng rất hợp để chế biến các món ăn như xào, nấu, luộc, ăn lẩu…
Việc chế biến món ăn từ nấm Bào ngư trắng cũng không đòi hỏi cầu kỳ mà vẫn rất ngon,
ăn nấm tươi cũng như nấm Bào ngư trắng thường xuyên vừa bổ dưỡng, vừa ngon miệng,
vừa bổ dưỡng.

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 7

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Hình 9 : Hình ảnh nấm bào ngư trắng đã chế biến.
3. Tham quan thực tế trại nấm

Trại nấm SAGO địa chỉ

: Tổ 3, ấp Ràng, xã Trung Lập Thượng, huyện Củ Chi ,

Thành phố Hồ Chí Minh

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 8

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Hình 10 : Hình ảnh tham quan trang trại nấm SAGO

4. DỰ ÁN TRỒNG NẤM
4.1.Quy trình trồng nấm bào ngư trắng:
4.1.1.Nguyên liệu:
Nguyên liệu cần khử trùng để diệt các mầm bệnh có hại cho nấm. Để quá trình khử
-

trùng tốt phải phối hợp ba yếu tố:
Chất lượng nguyên liệu sử dụng: nguyên liệu cũ, bị mốc, kích thước không đồng
đều, thành phần phức tạp, thiếu ẩm… sẽ khó khử trùng hoặc phải khử trùng kỹ
hơn. Ngoài ra, nếu bao bì bị bám bẩn, ở miệng hoặc vỏ bọc bên ngoài, nút bông bị

-

ướt... đều dễ phát sinh nhiễm tạp.
Chế biến và ủ đống nguyên liệu: nguyên liệu trộn thêm các chất có tác dụng khử
trùng như vôi, thạch cao... giúp hạn chế một phần mầm bệnh. Trong quá trình ủ,
nhiệt độ đống ủ tăng cao (60o- 80oC), cũng góp phần diệt nhiều vi sinh vật có hại.
Quá trình ủ cũng làm nguyên liệu hút ẩm đồng đều hơn, tạo nhiều thuận lợi cho

-

việc khử trùng.
Cách thức khử trùng: phương pháp khử trùng phổ biến hiện nay là dùng nhiệt ẩm
(có hoặc không có áp suất) và cần thiết bị tương ứng. Dù phương pháp nào cũng
đều phải đảm bảo nhiệt độ và thời gian khử trùng thích hợp.

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 9

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Nấm bào ngư, như đã trình bày, có thể mọc trên nhiều loại gỗ và cơ chất khác
nhau. Tuy nhiên, phổ biến hiện nay ở nhiều nơi vẫn thích trồng trên mạt cưa, bã
mía và rơm rạ.
4.1.2.Quy trình trồng nấm bào ngư trắng:
Nguyên liệu sử dụng chính là mạt cưa cao su, nhiều nơi cũng có thể dùng mạt cưa
tạp của các cây lá rộng, gỗ mềm, như xoài, mít, sung, so đủa, điều, điệp.. Qui trình
trồng nấm bào ngư trắng được tóm tắt như sau:

Hình 11: Quy trình trồng nấm bào ngư trắng trên mạt cưa
Nấm bào ngư trắng khi đưa vào nhà tưới, có thể treo như nấm mèo, nhưng tốt nhất
là xếp kệ và tưới nước. Việc tưới nước sẽ giúp kích thích tơ nấm kết bện lại để nhanh ra
quả thể, đồng thời rữa các bụi bậm bám trên bịch trong quá trình ủ tơ. Sau khi tưới nước
hai ngày bắt đầu mở miệng. Nếu xếp kệ, chỉ cần gở nút bông hoặc rạch bỏ phần nylon

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 10

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

chóp đỉnh (hình 11). Mặt mở tập trung về một bên, dễ giữ ẩm và chăm sóc, cũng như thu
hái. Nếu treo ngang hoặc treo dọc có thể rạch thành 4 hoặc 5 đường dài 10cm bên hông
bịch theo chiều thẳng đứng.

a/ Rọc mở miệng bao

b/ Xếp kệ

Hình 12 :Cách mở miệng bịch phôi đón nấm
Sau khi, mở miệng khoảng 6 giờ, tiến hành tưới để tạo ẩm cho nấm bào ngư
kết nụ. Mùa hè tốt nhất nê tưới vào buổi tối, nhờ ban đêm trời mát và nước lạnh sẽ kích
thích nấm dễ kết nụ. Nấm bào ngư không cần nhiều nước, nên không tưới như nấm mèo,
nhất là dụng cụ tưới phải thật mịn (phun sương), như vậy mới không làm chết nấm.
Nấm bào ngư lớn rất nhanh. Từ lúc xuất hiện đến khi trưởng thành, chỉ từ hai đến
ba ngày. Nấm mọc thành chùm, nên phải tính cách hái cho có lợi nhất (tương tự nấm
rơm). Khi hái nên hái cả gốc, để không thừa lại phần chân nấm sẽ dễ gây nhiễm khuẩn
cho

nấm

non

còn

lại.

4.1.3. Meo giống nấm
Muốn nâng năng suất nấm bào ngư trắng, trước tiên phải có nguồn giống cung cấp

tin cậy, còn lại là tùy thuộc kỹ thuật người trồng.
ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 11

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

4.1.4. Dinh dưỡng cho nấm
Liên quan đến loại mạt cưa (loại gỗ) và thành phần thêm vào. Thành phần này có
thể cung cấp ngay từ lúc trộn nguyên liệu, nhưng cũng có thể bổ sung thêm vào giai
đoạn phát triển của quả thể. Dinh dưỡng trộn thêm vào nguyên liệu có thể là phân bón hoá
học hoặc 1% đường ăn hoặc khoáng như Kali, Phosphat, Magnê... . Ngoài ra, nhiều loại
phân bón lá, như N-P-K, Komix, Bimix, HVP... đều có thể dùng để tưới bổ sung cho nấm.
Urê dùng tưới nấm rất tốt, nhưng khi phát sinh bệnh, nhất là mốc, phải ngưng ngay. Tuy
nhiên, quan trọng vẫn là khâu chế biến và ủ nguyên liệu.
4.1.5. Điều kiện nuôi ủ
Góp phần đáng kể trong việc nâng năng suất nấm. Nếu trong thời gian ủ tơ, nhiệt
độ lên cao hoặc xuống thấp quá, cũng làm ảnh hưởng đến kết quả nuôi trồng, đặc biệt
trong tình trạng thiếu oxy, tơ bị ngộp, tiết nước, năng suất giảm nhanh. Do đó, bịch nuôi ủ
nên

để

thoáng,

mật

độ

vừa

phải,

có

cửa

sổ

để gió

lùa

vào phòng làm giảm nhiệt độ, nhưng tránh nắng rọi trực tiếp. Khi tơ đã lan đầy bịch, bắt
đầu chuyển sang giai đoạn tưới đón nấm. Giai đoạn này có nhiều vấn đề phải giải quyết:
-Nên treo bịch hay xếp kệ?
-Rạch bịch như thế nào?
-Lúc nào bắt đầu tưới và tưới ra sao?
-Nấm
như
thế
nào

thì

thu

hái

được?

Phổ biến hiện nay người nuôi trồng vẫn thích treo hơn để dàn kệ, vì đở tốn kém và
dễ vệ sinh. Trong trường hợp ở nhà vườn, có thể kết hợp nuôi trồng nấm bào ngư trắng
dưới các tán cây, để giảm một phần chi phí xây dựng. Bịch treo thành từng xâu 8- 10 bịch
theo kiểu nằm ngang.
Bịch treo hoặc xếp kệ xong cần tưới nước ướt xung quanh thành bịch để rữa và
kích thích tơ nấm.

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 12

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Khi tơ nấm đã trắng đều là lúc bắt đầu mở miệng bịch để cho nấm “có chỗ chui
ra“. Dùng dao lam hoặc dao rọc giấy, rạch thành đường dài khoảng 10 cm hai hông bịch,
mỗi bên 2 đường. Đường rạch cần đủ rách bao nylon, không phạm sâu vào khối mạt cưa
có tơ nấm. Ngoài ra, cũng có thể tháo nút bông để nấm ra từ cổ bịch.
Sau khi, rạch khoảng sáu giờ là có thể tưới nước. Lúc này vết thương của tơ nấm ở
các vết rạch đã lành lặn. Đồng thời, nước tưới sẽ làm tăng ẩm độ và giảm nhiệt độ, kích
thích nấm kết quả thể tốt hơn.

Khi nấm đã hình thành ở các lỗ rạch dạng cọng trắng nhỏ (san hô), cần giữ ẩm tốt để
quả thể phát triển bình thường. Nấm sẽ chuyển qua các giai đoạn của quá trình phát triển
và trưởng thành. Nếu giai đoạn này nhiệt độ lên cao hoặc xuống quá thấp nấm sẽ bị chết.
4.1.6. Phòng bệnh
Là vấn đề lớn hiện nay, với số lượng bịch nuôi trồng lớn và trồng quanh năm,
nếu không có biện pháp phòng bệnh tốt, thì khó đạt được kết quả. Việc phòng bệnh bao
gồm:
- Chọn giống khoẻ
- Xử lý và khử trùng tốt nguyên liệu
- Giữ môi trường nơi nuôi trồng thật vệ sinh
- Hạn chế sử dụng thuốc sát trùng trực tiếp lên nấm. Chỉ nên phun thuốc trừ sâu bệnh
trước và sau khi nuôi trồng.
-

Nên

phân

lô

(bịch

tốt,

bịch

xấu)

để

tiện

chăm

sóc.

Có thể tóm tắt những việc nên làm vào không nên làm, khi nuôi trồng nấm bào
ngư..
NÊN LÀM
NÊN TRÁNH
Chọn giống tốt
Meo giống không rõ nguồn gốc
Nuôi ủ tơ (bịch phôi) nơi thoáng, có ánh Chồng chất bịch hoặc treo dày quá khi ủ (nấm
sáng nhẹ (không chiếu nắng).
ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 13

bị ngộp, nhiệt độ tăng) hay tối quá (dễ phát
SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

sinh bệnh).
Thêm dinh dưỡng hoặc phân bón vào Thêm hoá chất hoặc thuốc trừ sâu vào bịch
nguyên liệu.
phôi (để phòng bệnh)
Tưới nước sau khi rạch bịch 6 giờ, để Tưới nước ngay sau khi rạch hoặc để quá lâu

hạ nhiệt và tăng ẩm độ, kích thích nấm (ba đến năm ngày), nấm yếu, dễ phát sinh
kết quả thể.
bệnh.
Phun thuốc phòng bệnh nhà trồng trước Phun thuốc bừa bãi hoặc thường xuyên trong
và sau khi đưa nấm vào tưới.

lúc chăm sóc và tưới nấm, trừ khi phát sinh
bệnh cần diệt tập trung.

4.1.7.Những lưu ý khi trồng nấm bào ngư trắng
Nấm bào ngư trắng giống như một số loài nấm khác, nghĩa là cũng có những đặc
điểm riêng của nó:
- Tính nhạy cảm với môi trường
Nấm bào ngư trắng là một trong những loài nấm nhạy cảm với môi trường nhất.
Ngoài yếu tố nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng, pH, nồng độ CO2..., nấm còn đặc biệt nhạy cảm
với các tác nhân gây ô nhiễm môi trường, như hoá chất, thuốc trừ sâu, các kim loại nặng...
cả trong nguyên liệu cũng như trong không khí. Tai nấm thường biến dạng hoặc ngưng
phát triển. Do đó, cần kiểm tra điều kiện nuôi trồng hoặc nguồn nguyên liệu khi nấm có
biểu hiện không bình thường.
- Dị ứng do bào tử nấm bào ngư
Đối với các loại bào tử thì bào tử nấm bào ngư trắng được ghi nhận đã có vài
trường hợp gây dị ứng cho người. Trong trường hợp này người chăm sóc hít phải bào tử
của nó, thì triệu chứng sẽ biểu hiện ngay trong 8 giờ (ở người nhạy cảm) hoặc 4- 6 tuần (ở
trường hợp khác). Bào tử nấm xâm nhập vào cuống phổi, gây triệu chứng khó thở, mệt

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 14

SVTH: NHÓM NẤM RƠM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

mỏi, nhiều vết đỏ ở tay, nhứt đầu, ho và sốt (có thể đến 39 oC). Bệnh kéo dài vài ngày rồi
dứt, nhưng có thể tái đi tái lại, khi tiếp xúc trở lại với nguồn bệnh.
Để tránh hít phải bào tử nấm (nấm bào ngư, cũng như các loài nấm khác), không
nên vào nhà trồng vào sáng sớm, trời lạnh (lúc nấm phóng thích nhiều bào tử nhất) hoặc
đeo khẩu trang khi vào khu vực nhà trồng
4.1.8.Những nguyên nhân thất bại khi trồng nấm bào ngư trắng
Nấm bào ngư trắng cũng giống như các ngành nông nghiệp (chăn nuôi và trồng
trọt) khác, nếu không có những hiểu biết và chuẩn bị tốt, thì vẫn có thể bị thất bại.
Nguyên nhân thất bại có thể do các lý do sau:
- Giống thoái hoá, nhiễm tạp, tai nấm nhỏ, năng suất kém. Do đó, tốt nhất nên chọn
nơi có nguồn giống tin cậy để mua.
- Nguyên liệu khử trùng không tốt, chổ ủ nóng và không vệ sinh, hoặc đôi khi do
sơ ý, cấy giống vào khi bịch còn nóng. Làm tỉ lệ bịch hư hỏng cao.
- Bịch phôi trong giai đoạn ủ tơ, nếu để chồng lên nhau hoặc chổ ủ không thông
thoáng (bí hơi), nhiệt độ tăng cao, nắng chiếu trực tiếp... tơ đổ mồ hôi, tiết nước vàng.
Đường rạch trên bịch quá dài, tưới nước giọt lớn, cũng là nguyên nhân làm năng suất nấm
giảm và tuổi thọ bịch rút ngắn lại.
- Dịch bệnh làm thất thu. Quá trình rạch bịch, nếu nơi treo nóng và khô, lại chậm
tưới nước dễ phát sinh bệnh trứng (nhện mạt hay mites). Nhà trồng hoặc ủ, không vệ sinh
hoặc gần trại gà, trại heo, thì dịch bệnh cũng có thể phát sinh và lây lan
Tóm lại, so với chăn nuôi và trồng trọt, thì trồng nấm là tương đối nhàn hạ hơn,
nhưng phải có những hiểu biết nhất định thì mới thu hái được kết quả tốt nhất.
4.1.9. Những bệnh thường gặp ở nấm bào ngư trắng
Nấm bào ngư trắng có sức sống rất mạnh, nhiều nơi người ta sử dụng cả bịch nấm
mèo không mọc được hoặc bị mốc, hấp lại và trồng nấm bào ngư. Do đó, so với những

loài nấm khác thì nấm bào ngư trắng là loài ít bị bệnh nhất.
Tuy nhiên, khi nuôi trồng, nấm lại rất nhạy cảm với môi trường, như nhiệt độ lên
xuống đột ngột cũng có thể làm nấm ngừng tăng trưởng, không mọc hoặc tàn nhanh.
ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 15

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Nước tưới bị phèn, bị mặn cũng làm nấm không phát triển được hoặc dị dạng. Quá trình
tưới, nếu giọt nước quá lớn và mạnh sẽ dễ làm chết các nụ nấm và tai đang trưởng thành.
Tai nấm bị nước thường nhũn ra và chết rũ.
Đối với bệnh nhiễm, thì có hai bệnh chủ yếu: mốc xanh (Trichoderma sp.) và ấu
trùng ruồi.
Trichoderma phát triển mạnh trên các cơ chất có chất gỗ, chúng có thể tranh ăn với nấm
bào ngư trắng và làm ảnh hưởng đến năng suất nấm. Nấm bệnh bắt dầu từ những vết bông
xanh, sau đó chúng nhanh chóng chuyển sang đen. Để hạn chế sự phát triển của loài mốc
này, cần khử trùng tốt nguyên liệu trồng nấm hoặc nâng pH môi trường.
Trường hợp ấu trùng ruồi hay còn gọi là giòi, chúng chui vào bịch và bịch sẽ bị
thâm quần từng mãng. Vết bệnh có những dường rãnh quằn quyện như “vẽ bùa”. Đôi khi
chúng cũng len vào giữa các khe bên dưới mũ nấm, cắn phá làm hư hại nấm. Tốc độ sinh
sản chúng rất nhanh, nên thiệt hại không phải nhỏ. Nhà trồng vì vậy nên làm lưới chắn, để
tránh ruồi chui vào. Tuy nhiên, vấn đề chính là vệ sinh nhà trại, không để ổ dịch phát
sinh.
4.2.Tính toán dự án trồng nấm bào ngư trắng:
Địa điểm : Đất Củ Chi

-

Đất ở đây vẫn còn sản xuất nông nghiệp rất nhiều.
có hệ thống đường quốc lộ, đường vành đai, tỉnh lộ, hương lộ khá hoàn chỉnh.
Sông, kênh rạch cũng là thế mạnh về giao thông đường thủy.

Kinh phí đầu tư : 500.000.000 vnđ
Diện tích đất sử dụng : 3000m2
Thuê đất 8 năm :
• 4 năm đầu : 1.500.000 vnđ/ tháng => 72.000.000vnđ/ năm
• 4 năm sau : 2.000.000 vnđ/tháng => 96.000.000 vnđ/năm
 Tổng chi phí thuê đất : 168.000.000vnđ

SƠ ĐỒ MẶT BẰNG :

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 16

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

CỔNG TRƯỚC
Bãi
Giữ
xe

NHÀ TRỒNG 1
11

NHÀ TRỒNG 2

NHÀ TRỒNG 4

NHÀ TRỒNG 3
CỔNG SAU

Hình 13 : Sơ đồ trang trại nấm
Xây dựng:
Nhà

Diện tích

Số

Chi phí xây

Tổng chi phí xây

lượng

dựng

dựng(VNĐ)

Nhà kho

20*20=40m2

1

40.000.000 vnđ

Nhà giao dịch
Bãi giữ xe

8*10=80m2
3*10=30m2

1
1

30.000.000 vnd

10*11=110m2
7*11=77m2

1
1

20.000.000 vnd

12*12=144m2
10*10=100m2
8*10=80m2

2

4
1

38.000.000 vnd
80.000.000 vnd
5.000.000 vnd

Nhà cấy( 2

Gian 1
Gian 2

gian )
Nhà ủ
Nhà trồng
Nhà hấp

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 17

214.000.000 vnđ

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Bảng 1: Bảng tính toán xây dựng nhà xưởng

Số lượng bịch nấm :
•
•

Nhà ủ 130 m2khoảng 11.000 bịch/nhà ủ -> 2 nhà ủ: 22.000 bịch
Nhà trồng 100m2 khoảng 7.400 bịch/nhà trồng ->sử dụng 3 nhà trồng, nhà
trồng còn lại dùng để luân phiên.

Nhà
Nhà ủ
Nhà trồng

Số lượng bịch/nhà
11.000
7.400

Số lượng nhà
2
3

Tổng bịch
22.000
22.200

Bảng 2: bảng tính toán số lượng bịch nhà ủ và nhà trồng có thể chứa được.
THIẾT BỊ :
•

1 hệ thống

phun sương/ nhà trồng: 4.000.000 vnd -> 4 nhà trồng:

16.000.000 vnd
• Lò hấp: 30.000.000 vnd/lò -> 2 lò/nhà hấp: 60.000.000 vnd
 Tổng chi phí đầu tư thiết bi : 76.000.000 vnd

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 18

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Hình 14: Hệ thống phun sương
ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 19

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

VẬT LIỆU KHÁC :
Vật liệu
Bông gòn

Cổ nút
Thun
Bịch (loại

Số lượng
150
7000
150
113

Đơn vị tính
Kg
Cái
Kg
Kg

Chi phí ( VNĐ)
1.050.000

Tổng chi phí ( VNĐ)

1.050.000
5.085.000

12.960.000 VNĐ

2,5kg)
Mùn cưa

25,5

Tấn

1.275.000

Meo

30

ống
4.500.000
Bảng 3: Bảng tính toán vật liệu

Chi phí khác
•

Điện (kg/kw): 1.500 vnd

Dự trù:
•

Điện: 50.000.000/năm

Nhân công:
•
•

1 kỹ sư: 10.000.000/tháng
4.000.000/tháng/Công nhân -> 4 công nhân: 16.000.000/tháng

Tổng lương nhân công/ 1 tháng: 26.000.000 VND.
Tổng lương nhân công/ 1 năm: 312.000.000 VND

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 20

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

Tổng chi phí đầu tư dự án: 168.000.000 ( thuê đất) + 214.000.000 ( xây dựng) +
76.000.000 ( thiết bi )+ 12.960.000 ( vật liệu) = 470.960.000 VND

Vốn đầu tư

Chi phí ( VNĐ)
470.960.000 vnđ

Chi phí nếu có phát sinh

29.040.000

Bảng 4: Bảng chi phí đầu tư dự án
Tổng chi phí bỏ ra trong 1 năm : 480.350.000
Chi phí bỏ ra/năm

VNĐ/năm

Thuê đất

18.000.000

Công nhân

312.000.000

Vật liệu khác

100.350.000

Điện
50.000.00
Bảng 5: Bảng tính toán tổng chi phí bỏ ra trong một năm
Khách hàng chính của sản phẩm là các Siêu thị, chợ đầu mối, các nhà hàng, và hầu hết
người tiêu dùng.
Chi phí thu vào:
1 bịch/ 1 vụ thu được 4,1 kg nấm ,có khoảng 22.000 bịch -> thu 90,2 tấn nấm/ 1 vụ
Sản lượng đạt 95%: 85,69 tấn nấm/ 1 vụ
1 năm làm 3 vụ -> 257,07 tấn nấm/năm
Mà 10.000 VND/kg nấm -> 2.570.070.000 VND
 Lợi nhuận = Chi phí thu – Tổng chi

=2.570.070.000 – 480.350.000 = 2.089.720.000
Vậy khoảng sau 1 năm sẽ thu hồi vốn đầu tư

ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 21

SVTH: NHÓM NẤM RƠM


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HOC – KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG

GVHD: LÊ THỊ THÚY

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Duy Thắng, Kỹ thuật trồng nấm, NXB Nông nghiệp
2. />3. />4. />5. />
ĐỀ TÀI: DỰ ÁN TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRẮNGTrang 22

SVTH: NHÓM NẤM RƠM