Câu trần thuật đơn

Giáo án: Ngữ văn 6 Nguyễn Thu Hường Trường THPT Đònh An-Gò
Quao
Ngày soạn: Ngày dạy:
Tuần: 28 Tiết: 110
BÀI: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp H/S
- Nắm được khái niệm câu trần thuật đơn;
- Nắm được các tác dụng của câu trần thuật đơn.
- Tích hợp văn bản cây tre Việt nam, văn miêu tả, tự sự.
-Phương pháp: Qui nạp.
II. Chuẩn bò của GV và HS
- GV: SGK, SGV, Giáo án, Thiêùt kế bài giảng.
- HS: SGK, đọc và soạn bài câu trần thuật đơn.
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học
1. Ổn đònh lớp:1 phút.
- Kiểm diện HS
2. Kiểm tra bài cũ:3 phút (GV treo bảng phụ)
- Xác đònh các thành phần chính của câu sau:
+ Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn.
-HS…, HS khác nhận xét, GV nhận xét, cho điểám, sửa BT
+ Bóng tre / trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn.
CN VN
3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài:1 phút
Ở tiểu học các em đã làm quen với các kiểu câu phân loại theo mục đích nói đó là các
câu trần thuật, câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến. Để hiểu sâu hơn, kó hơn về khái
niệm và tác dụng của kiểu câu. Hôm nay cô cùng các em tìm hiểu bài: Câu trần thuật đơn.
b. Các hoạt động: 36 phút
Hoạt động của GV-HS Nội dung Bổ sung
*HĐ1: GV hướng dẫn HS tìm hiểu
mục I-SGK (T-101).

- GV treo bảng phụ, HS đọc và thực
hiện theo yêu cầu 1, 2, 3 (SGK)
- VD: Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch
răng lên, xì một hơi rõ dài (1). Rồi, với
bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng (2):
- Hức (3)! Thông ngách sang nhà ta
(4)? Dễ nghe nhỉ (5)! Chú mày hôi như
cú mèo thế này, ta nào chòu được (6).
Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt
ấy đi(7). Đào tổ nông thì cho chết (8)!
Tôi về, không một chút bận tâm (9).
- GV: Các câu trên được dùng làm gì?
(GV gợi ý:Hãy dựa vào mục đích nói
I. Câu trần thuật đơn là gì?
1.Đọc vd và nhận xét.
Trang1
Giáo án: Ngữ văn 6 Nguyễn Thu Hường Trường THPT Đònh An-Gò
Quao
của từng câu để nhận xét; câu nào
dùng để kể, tả nhận xét hoặc giới thiệu,
câu nào bộc lộ cảm xúc, câu nào thì
cầu khiến, câu nào dùng để hỏi.
- HS…, HS khác nhận xét, GV nhận xét
bổ sung, ghi bảng.
- GV: Nếu phân loại câu theo mục đích
nói thì các câu 1, 2, 6, 9 thuộc kiểu câu
gì?
Câu 3, 5 ,8 thuộc kiểu câu gì?
Câu 4 thuộc kiểu câu gì?
Câu 7 thuộc kiểu câu gì?

- HS…, HS khác nhận xét, GV nhấn
mạnh, ghi bảng:
- GV: Vậy câu trần thuật dùng để làm
gì?
- HS…, GV nhấn mạnh:Câu trần thuật
là câu dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về
một sự việc, sự vật hay để nêu một ý
kiến.
- GV: Hãy phân tích cấu tạo của các
câu trần thuật vừa tìm được.
- HS hoạt động nhóm (theo bàn) xong
phát biểu, HS khác bổ sung.
-GV sửa:
- GV: Dựa vào kết quả phân tích hãy
- Các câu được dùng:
+ Câu 1, 2, 6, 9: Kể, tả, nêu ý kiến.
+ Câu 3, 5, 8: Bộc lộ cảm xúc.
+ Câu 4: Hỏi.
+ Câu 7: Cầu khiến.
- Câu:1, 2, 6, 9 Câu trần thuật.
- Câu: 3, 5, 8  Câu cảm thán.
- Câu: 4  Câu nghi vấn.
- Câu: 7  Câu cầu khiến.
2. Phân tích cấu tạo các câu trần
thuật.
- C1: tôi / đã hếch răng lên / xì một
C V
hơi rõ dài.
- C 2: tôi / mắng.
C V

- C 6: Chú mày / hôi như cú mèo thế
C V
này, ta / nào chòu được.
C V
- C 9: Tôi/ về, không môït chút bận
C V
tâm.
3.Xêùp câu trần thuật trên thành 2
Trang2
Giáo án: Ngữ văn 6 Nguyễn Thu Hường Trường THPT Đònh An-Gò
Quao
sắp xếp các câu có 1 cụm C-V vào môït
nhóm, có hai cụm C-V vào một nhóm.
- HS…, GV nhận xét, ghi bảng:
- GV: Qua phân tích các câu trần thuật
trên em hiểu thế nào là câu trần thuật
đơn?
- HS…, HS khác nhắc lại.
- GV: Nhấn mạnh ghi nhớ (SGK).
- GV cho HS làm nhanh BT sau:
Xác đònh câu trần thuật đơn.
+ Mẹ Lan là giáo viên tiểu học.
+ Hôm qua, tôi về quê ngoại một mình.
+ Vì trời mưa to nên tôi đến muộn.
- GV: Cho 1-2 HS đặt câu trần thuật
đơn, HS khác nhận xét, GV sửa nhanh.
(GV: Câu “mẹ Lan…học” không những
là câu trần thuật đơn mà còn là câu
trần thuật đơn có từ là, các em sẽ học ở
tiết sau.

- GV: Lưu ý HS (câu trần thuật đơn
được sử dụng rất nhiều trong văn miêu
tả, văn tự sự vì vậy qua bài học này các
em có thể áp dụng viết văn hay hơn
thông qua việc dùng từ đặt câu.)
*HĐ2: GV hướng dẫn HS luyện tập
-HS đọc, nêu yêu cầu BT1(SGK- T101)
- GV treo bảng phụ, HS xác đònh, nêu
tác dụng.
- GV cho HS nhận xét, GV sửa.
-HS đọc nêu yêu cầu bài tập 2, GV treo
bảng phụ, HS làm, GV sưả.
- HS tiếp tục làm BT 3, GV gợi ý làm
ý (a, b) còn ý (c) về nhà làm.
loại:
- Câu 1, 2, 9 do một cụm C-V tạo
thành  Câu trần thuật đơn.
- Câu 6 do nhiều cụm C-V sóng đôi
tạo thành  Câu trần thuật ghép.
* Ghi nhớ (SGK)
II. Luyện tập
Bài 1/101.
-Tìm câu trần thuật đơn, nêu tác
dụng
+ C1 (dùng để tả hoặc giới thiệu)
+ C2 (dùng để nêu ý kiến nhận xét)
+ C 3,4 là câu trần thuật ghép.
Bài 2/102
- Xác đònh kiểu câu và tác dụng
+ Cả 3 câu đều là câu trần thuật đơn.

+ Dùng để giới thiệu nhân vật.
Bài 3/102
- Nhận xét cách giới thiệu nhân vật
chính ở BT3 so với BT2.
+ Cả 3 đoạn văn: a, b, c, đều giơiù
Trang3
Giáo án: Ngữ văn 6 Nguyễn Thu Hường Trường THPT Đònh An-Gò
Quao
-HS làm ý (a) bài 4 trên lớp còn về
nhà làm ý (b).
- Bài 5 (HS về nhà viết chính tả).Giờ
sau GV kiểm tra tập.
thiệu nhân vật phụ trước sau đó mới
giới thiệu nhân vật chính.
Bài 4/102.
- Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật
câu mở đầu còn có tác dụng:
a, Miêu tả hoạt động của nhân vật
(dốc vôùn, mua gỗ để làm nghề đẽo
cày).
b, Miêu tả hoạt động của nhân vật
(đang bổ củi, vác búa đến xem).
Bài 5: Viết chính tả (HS về nhà tự
viết).
4.Củng cố:3 phút.
-Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng cho phương án trả lời đúng câu trần thuật đơn:
a. Câu do một cụm C-V tạo thành để giới thiệu sự vật, sự việc.
b. Câu dùng để nêu một ý kiến do một cụm C-V tạo thành.
c. Câu do một cụm C-V tạo thành dùng để giới thiệu, tả, kể, về một sự việc hay để nêu
một ý kiến.

d. Câu dùng để giới thiệu, tả, hoặc kể về một sự vật, sự việc.
5. Dặn dò:1 phút
- HS về nhà học bài, làm các bài tập còn lại.
- Đọc và soạn bài: Câu trần thuật đơn có từ là
IV. Rút kinh nghiệm:
Trang4