NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN QUY HOẠCH LÂM NGHIỆP HUYỆN TAM ĐẢO TỈNH VĨNH PHÖC

1

2

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐỖ HỮU MẠNH

ĐỖ HỮU MẠNH

NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN
QUY HOẠCH LÂM NGHIỆP HUYỆN TAM ĐẢO TỈNH VĨNH PHÖC

NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN QUY HOẠCH
LÂM NGHIỆP HUYỆN TAM ĐẢO - TỈNH VĨNH PHÖC

Chuyên ngành: Lâm học
Mã số: 62.62.60

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. VŨ NHÂM

Thái nguyên, 2009

Thái nguyên, 2009
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




3

4

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC
Nội dung

Trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp theo chương
trình đào tạo thạc sỹ Lâm nghiệp, chuyên ngành Lâm học tại trường Đại học
Nông lâm Thái Nguyên, tác giả đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình của
các giảng viên, các cơ quan đơn vị, bạn bè và gia đình.

Đặt vấn đề

Trang
1

Chƣơng 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu

1.1. Trên thế giới

2

1.1.1. Quy hoạch vùng

2

Trước hết tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn tới Ban giám hiệu, Khoa sau đại
học và toàn thể giảng viên của trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã tạo điều
kiện giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và hoàn thành khoá đào tạo.

1.1.2. Quy hoạch vùng Nông nghiệp

5

1.1.3. Quy hoạch Lâm nghiệp

6

1.2. Ở trong nƣớc (Việt Nam)

7

Xin chân thành cám ơn PGS.TS. Vũ Nhâm người trực tiếp hướng dẫn tác
giả thực hiện và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

1.2.1. Quy hoạch vùng chuyên canh

7

1.2.2. Quy hoạch Nông nghiệp huyện

8

1.2.3. Quy hoạch Lâm nghiệp

9

Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn Phân viện Điều tra quy hoạch rừng
Đông bắc bộ, Sở Nông nghiệp & PTNT, Chi cục Kiểm lâm, Sở Tài nguyên &
MT tỉnh Vĩnh Phúc, UBND huyện Tam Đảo, Phòng Nông nghiệp & PTNT, Hạt
Kiểm lâm, Vườn quốc gia Tam Đảo đã tạo mọi điều kiện giúp tác giả thu thập
tài liệu và hoàn thành luận văn.
Xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và người thân trong gia đình
đã động viên giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và hoàn thành bản luận
văn này. Mặc dù bản thân có rất nhiều cố gắng, nhưng chắc chắn luận văn không
tránh khỏi những sai sót, kính mong các giảng viên và bạn bè đồng nghiệp góp ý
để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2009
Tác giả
Đỗ Hữu Mạnh

1.3. Quy hoạch ở Vĩnh Phúc
Chƣơng 2: Mục tiêu, đối tƣợng, nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu

14

2.1.1. Mục tiêu tổng quát

14

2.1.2. Mục tiêu cụ thể

14

2.2. Phạm vi giới hạn nghiên cứu

14

2.3. Nội dung nghiên cứu

14

2.3.1. Cơ sở quy hoạch lâm nghiệp huyện Tam Đảo
2.3.2. Những dự báo cơ bản

14

2.3.3. Định hướng và nhiệm vụ PTLN huyện đến năm 2020

15

2.3.4. Quy hoạch 3 loại rừng huyện Tam Đảo

15

2.3.5. Đề xuất một số nội dung cơ bản cho QHLN huyện đến năm 2020

15

2.3.6. Đề xuất một số giải pháp thực hiện quy hoạch

15

2.3.7. Tiến độ thực hiện QHLN huyện Tam Đảo

15

2.3.8. Ước tính vốn thực hiện và hiệu quả đầu tư

15

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.

15

2.4.1. Sử dụng phương pháp kế thừa các tài liệu có chọn lọc.

15

2.4.2. Sử dụng phương pháp phỏng vấn bán định hướng.

16

2.4.4. Phương pháp phúc tra tài nguyên rừng.

16

2.4.4. Sử lý số liệu.

16

Chƣơng 3. Điều kiện cơ bản khu vực nghiên cứu
3.1. Điều kiện tự nhiên
3.1.1. Vị trí địa lý
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




5

6

3.1.2. Địa hình, địa mạo

4.5.4. Quy hoạch các biện pháp kinh doanh, lợi dụng tổng hợp rừng

3.1.3. Địa chất, thổ nhưỡng

4.6. Đề xuất một số giải pháp thực hiện quy hoạch

15

3.1.4. Khí hậu

4.6.1. Giải pháp về tổ chức

15

3.1.5. Hệ thống sông suối, thuỷ văn

4.6.2. Giải pháp về chính sách

3.1.6. Các nguồn tài nguyên

4.6.3. Giải pháp về quản lý sử dụng tài nguyên rừng

3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội

4.6.4. Đề xuất giải pháp cụ thể cho từng loại rừng

15

3.2.1. Tình hình dân số và lao động

4.7. Tiến độ thực hiện QHLN huyện Tam Đảo giai đoạn 2010-2020

15

3.2.2. Cơ sở hạ tầng

4.8. Ƣớc tính vốn thực hiện và hiệu quả đầu tƣ

15

3.2.3. Văn hóa, giáo dục và y tế

4.8.1. Khái toán vốn đầu tư

3.3. Tình hình sản xuất kinh doanh lâm nghiệp trên địa bàn huyện

4.8.2. Hiệu quả đầu tư

3.3.1. Về tổ chức quản lý

Chƣơng 5. Kết luận - tồn tại - kiến nghị

3.3.2. Hiện trạng sử dụng đất đai huyện Tam Đảo

5.1. Kết luận

3.3.3. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp theo chủ quản lý

5.2. Tồn tại
5.3. Kiến nghị đề xuất

Chƣơng 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
4.1. Cơ sở quy hoạch lâm nghiệp huyện Tam Đảo

15

4.1.1. Cơ sở pháp lý

15

4.1.2. Điều kiện cơ bản
4.2. Những dự báo cơ bản

14

4.2.1. Dự báo dân số và sự phụ thuộc vào rừng
4.2.2. Dự báo về thị trường lâm sản
4.2.3. Dự báo về nhu cầu sử dụng đất
4.2.4. Dự báo về phát triển KHCN trong lâm nghiệp
4.2.5. Những dự báo khác
4.3. Những định hƣớng và nhiệm vụ PTLN huyện đến năm 2020

15

4.3.1. Những căn cứ định hướng PTLN huyện
4.3.2. Định hướng phát triển lâm nghiệp huyện
4.3.3. Nhiệm vụ phát triển lâm nghiệp huyện
4.4. Quy hoạch 3 loại rừng huyện Tam Đảo

15

4.4.1. Khái niệm 3 loại rừng
4.4.2. Các chỉ tiêu rà soát quy hoạch 3 loại rừng
4.4.3. Quy hoạch 3 loại rừng huyện Tam Đảo
4.5. Đề xuất một số nội dung cơ bản cho QHLN huyện Tam Đảo

15

4.5.1. Quy hoạch phát triển lâm nghiệp huyện Tam Đảo
4.5.2. Quy hoạch các biện pháp kinh doanh rừng
4.5.3. Quy hoạch các biện pháp khai thác rừng và chế biến lâm sản
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




7

8

DANH MỤC CÁC BẢN ĐỒ, BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIẺU
Tên bảng

Trang

TT

Nội dung

Trang

Bảng 3. 1. Hiện trạng cơ cấu sử dụng đất huyện Tam Đảo năm 2007

1

Bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng

Bảng 3.2. Hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp huyện Tam Đảo

2

Bản đồ quy hoạch 3 loại rừng huyện Tam Đảo

Bảng 3.3. Dự báo dân số và lao động

3

Bản đồ quy hoạch phát triển lâm nghiệp huyện Tam Đảo

Bảng 3.4. Thực trạng hệ thống giao thông

4

Biểu đồ cơ cấu sử dụng đất đai huyện Tam Đảo

Bảng 3.5. Hiện trạng sử dụng đất đai huyện Tam Đảo

5

Sơ đồ hệ thống tổ chức quản lý tài nguyên rừng huyện Tam Đảo

Bảng 3.6. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp theo đơn vị chủ quản lý
Bảng 4.1. Tiêu chí phân cấp mức độ ảnh hưởng của lượng mưa
Bảng 4.2. Tiêu chí phân cấp mức độ ảnh của độ dốc
Bảng 4.3. Tiêu chí phân cấp mức độ ảnh hưởng của độ cao tương đối
Bảng 4.4. Tiêu chí phân cấp mức độ ảnh hưởng đối với đất
Bảng 4.5. Quy hoạch 3 loại rừng huyện Tam Đảo đến năm 2020
Bảng 4.6. Quy hoạch 3 loại rừng huyện Tam Đảo theo chủ quản lý
Bảng 4.7. Quy hoạch rừng phòng hộ theo đơn vị hành chính
Bảng 4.8. Quy hoạch rừng đặc dụng theo đơn vị hành chính
Bảng 4.9. Quy hoạch rừng sản xuất theo đơn vị hành chính
Bảng 4.10. Quy hoạch PTLN huyện TĐ giai đoạn 2010-2020
Bảng 4.11. Tập đoàn cây trồng theo chức năng
Bảng 4.12. Dự kiến khối lượng khai thác lâm sản huyện Tam Đảo
Bảng 4.13. Tiến độ thực hiện các hạng mục trồng, chăm sóc, KN, BVR
Bảng 4.14. Tiến độ trồng rừng sản xuất phân ra hàng năm
Bảng 4.15. Tổng hợp các chỉ tiêu cho từng loài cây

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




9

10

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
1

BNN

Bộ Nông nghiệp

2

ĐD

Đặc dụng

3

HĐND

Hộ đồng nhân dân

4

KHCN

Khoa học công nghệ

5

KNTSR

Khoanh nuôi tái sinh rừng

6

PCCCR

Phòng chất chữa cháy rừng

7

PH

Phòng hộ

8

PTLN

Phát triển lâm nghiệp

9

PTNT

Phát triển nông thôn

10

QHLN

Quy hoạch lâm nghiệp

11

SX

Sản xuất

12

SXLN

Sản xuất lâm nghiệp

13

UBND

Uỷ ban nhân dân

14

VQG

Vườn quốc gia

15

XTTSR

Xúc tiến tái sinh rừng

16

HGĐ

Hộ gia đình

17

KN

Khoanh nuôi

18

BV

Bảo vệ

19

LN

Lâm nghiệp

20

Trđ

Triệu đồng

ĐẶT VẤN ĐỀ
Lâm nghiệp là một ngành quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Đối tượng
sản xuất kinh doanh của lâm nghiệp là tài nguyên rừng, bao gồm rừng và đất
rừng. Tác dụng của lâm nghiệp đối với nền kinh tế có nhiều mặt, không chỉ cung
cấp lâm, đặc sản rừng mà còn có tác dụng giữ đất, giữ nước và phòng hộ. Vì vậy
cần phải tiến hành quy hoạch lâm nghiệp nhằm bố cục hợp lý về mặt không gian
tài nguyên rừng và bố trí cân đối các hạng mục sản xuất kinh doanh, làm cơ sở
cho việc lập kế hoạch, định hướng cho sản xuất kinh doanh lâm nghiệp đáp ứng
nhu cầu lâm sản cho nền kinh tế quốc dân, cho kinh tế địa phương, cho xuất
khẩu và cho đời sống nhân dân, đồng thời phát huy những tác dụng có lợi khác
của rừng [20].
Quy hoạch là một trong những hoạt động rất quan trọng, đặc biệt đối với
sản xuất nông - lâm nghiệp. Do đặc điểm địa hình nước ta rất phong phú và đa
dạng, rừng phân bố không đồng đều, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội rất khác
nhau, nhu cầu của các địa phương, các ngành kinh tế khác đối với lâm nghiệp
cũng không giống nhau, nên việc quy hoạch lâm nghiệp cho các cấp quản lý, các
đơn vị sản xuất kinh doanh,... ngày càng trở thành một đòi hỏi thực tế khách
quan. Nó là tiền đề vững chắc cho bất kỳ giải pháp nào nhằm phát huy hết
những tiềm năng to lớn, đa dạng của tài nguyên rừng và các điều kiện kinh tế xã hội khác, góp phần vào sự nghiệp phát triển bền vững, ổn định, lâu dài ở địa
phương và quốc gia. Điều đó chứng tỏ rằng, để việc sản xuất kinh doanh rừng có
hiệu quả hay sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên theo hướng bền vững, nhất
thiết phải quy hoạch lâm nghiệp và công tác quy hoạch lâm nghiệp cần phải
được đi trước một bước làm cơ sở cho việc lập kế hoạch, định hướng trước khi
hoạt động sản xuất kinh doanh lâm nghiệp khác diễn ra.
Huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc được thành lập ngày 01 tháng 01 năm
2004 theo Nghị định số 153-NĐ/2003/CP ngày 9/12/2003 của Chính phủ trên cơ
sở điều chỉnh địa giới hành chính một số xã, thị trấn thuộc các huyện Lập Thạch,
Tam Dương, Bình Xuyên và Thị xã Vĩnh Yên để thành lập huyện. Khi thành
lập, huyện có tổng diện tích tự nhiên là 23.589,9 ha, dân số 67.235 người, trong

đó có hơn 40% là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là dân tộc Sán Dìu. Huyện
có 9 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 8 xã và 1 thị trấn thuộc vùng miền
núi, có 3 xã thuộc diện đặc biệt khó khăn.
Tam Đảo là huyện có tiềm năng lớn về phát triển kinh tế du lịch và dịch
vụ song tiềm năng này chưa được đầu tư khai thác tốt. Bên cạnh vai trò to lớn về
phát triển kinh tế, Tam Đảo còn là huyện có vai trò quan trọng về môi trường
sinh thái. Năm 1996 Vườn Quốc gia Tam Đảo được thành lập nhằm bảo tồn các
tài nguyên thiên nhiên và nguồn gen quý hiếm.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




11

12

Những năm gần đây, hoà nhịp cùng tiến trình phát triển kinh tế của cả
nước và của tỉnh, kinh tế-xã hội huyện Tam Đảo đã có những bước phát triển
nhất định. Tuy nhiên, sự phát triển kinh tế-xã hội huyện Tam Đảo trong thời
gian qua vẫn còn chậm, chưa đạt yêu cầu của tỉnh, một tỉnh đã được Chính phủ
phê duyệt là 1 trong 8 tỉnh trọng điểm kinh tế phía Bắc. Trong giai đoạn tới,
nhằm đáp ứng được các yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của huyện và của tỉnh
trong tình hình mới cần phải huy động tốt sức mạnh tổng hợp của các ngành,
các lĩnh vực trên địa bàn huyện.

Chƣơng 1
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Trong quá trình biến động thường xuyên và liên tục đó, công tác quản lý
vĩ mô nền kinh tế-xã hội sẽ rất khó khăn nếu không có định hướng cơ bản cho
sự phát triển kinh tế-xã hội. Quy hoạch là căn cứ quan trọng thể hiện sự nhất
quán về chiến lược phát triển kinh tế-xã hội trong một thời gian tương đối dài
và làm cơ sở để xây dựng kế hoạch hàng năm. Với những ý nghĩa quan trọng
đó, việc nghiên cứu đề xuất phương án quy hoạch lâm nghiệp hợp lý, có cơ sở
khoa học sẽ góp phần quản lý tài nguyên rừng bền vững, đóng góp tăng trưởng
kinh tế chung của tỉnh, tăng thu nhập, cải thiện đời sống của người làm nghề
rừng, thực hiện xoá đói giảm nghèo và đưa kinh tế-xã hội miền núi phát triển
hoà nhập với tiến trình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh là hết sức cần thiết.
Trong những năm gần đây, Nhà nước đã ban hành một số chủ trương
chính sách mới có tác động một cách sâu sắc đến công tác quy hoạch lâm nghiệp
như: Luật đất đai năm 2003; Luật Bảo và vệ phát triển rừng năm 2004; Nghị
định 163/NĐ-CP ngày 16/11/1999 của Chính phủ về giao đất, cho thuê đất lâm
nghiệp cho tổ chức, hộ gia đình cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích
lâm nghiệp; Nghị định số 02/NĐ-CP ngày 15/1/1994 của Chính phủ ban hành
Quy định về việc giao đất lâm nghiệp cho tổ chức, hộ gia đình cá nhân sử dụng
ổn định lâu dài vào mục đích lâm nghiệp; Chỉ thị số 38/2005/CT-TTg ngày
05/12/2005 của Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát, quy hoạch lại 3 loại rừng;
Quyết định số 61 và 62/2005/QĐ-BNN ngày 12/10/2005 của Bộ Nông nghiệp &
PTNT về việc ban hành tiêu chí phân cấp rừng phòng hộ và phân loại rừng đặc
dụng; Quyết định số 186/2006/QĐ-TTg ngày 14/08/2006 của Thủ tướng Chính
phủ về việc ban hành quy chế quản lý rừng; Quyết định số 147/2007/QĐ-TTg
ngày 10/9/2007 của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách phát triển rừng
sản xuất giai đoạn 2007-2015,….
Xuất phát từ những vấn đề trên, để góp phần bảo vệ phát triển tài nguyên

rừng ổn định, bền vững lâu dài, nâng cao đời sống người dân địa phương cũng như
cải thiện điều kiện môi trường sinh thái khu vực, việc “Nghiên cứu đề xuất một
số nội dung cơ bản quy hoạch lâm nghiệp huyện Tam Đảo - tỉnh Vĩnh Phúc”
là cấp thiết.

Tài nguyên rừng trên thế giới cũng như Việt Nam đã và đang bị thu hẹp
dần về diện tích, giảm về chất lượng, môi trường bị suy thoái, ô nhiễm ngày
càng nghiêm trọng dẫn đến thiên tai, hạn hán, lũ lụt, dịch bệnh xảy ra ngày càng
nhiều. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do áp lực về dân số, kéo theo hoạt
động kinh tế diễn ra mạnh mẽ, đồng thời các ngành công nghiệp phát triển
mạnh, sự đô thị hoá cũng diễn ra với tốc độ nhanh. Chính vì vậy, việc quy hoạch
sử dụng hợp lý và bền vững tài nguyên rừng không còn là trách nhiệm riêng của
một quốc gia nào mà là công việc chung của toàn nhân loại.
1.1. Trên thế giới
Quy hoạch lâm nghiệp là một bộ phận cấu thành của quy hoạch tổng thể
phát triển nông thôn và thuộc phạm trù của Quy hoạch vùng. Do đó, công tác
quy hoạch lâm nghiệp cần có sự phối hợp chặt chẽ với quy hoạch phát triển
nông thôn nhằm tránh sự chồng chéo, hạn chế lẫn nhau giữa các ngành và tuân
thủ theo các nguyên tắc, định hướng của Quy hoạch vùng. Thực chất của công
tác quy hoạch nói chung là tổ chức không gian và thời gian phát triển chung cho
kinh tế, xã hội, môi trường hoặc cho một ngành hoặc một lĩnh vực sản xuất
trong từng giai đoạn cụ thể. Mỗi ngành kinh tế muốn tồn tại, phát triển thì nhất
thiết phải tiến hành quy hoạch, sắp xếp một cách hợp lý, mà trong đó công tác
điều tra cơ bản phục vụ cho quy hoạch phát triển phải được đi trước một bước.
1.1.1. Quy hoạch vùng
Quy hoạch vùng tuân theo học thuyết Mác-Lê Nin về phân bố và phát
triển lực lượng sản xuất theo lãnh thổ và sử dụng các phương pháp của chủ
nghĩa duy vật biện chứng.
Các Mác và Ăng Ghen đã chỉ ra “Mức độ phát triển lực lượng sản xuất
của một dân tộc thể hiện rõ nét hơn hết ở sự phân công lao động của dân tộc đó

được phát triển đến mức độ nào”
Lê Nin đã chỉ ra “Sự nghiên cứu tổng hợp tất cả các đặc điểm tự nhiên
kinh tế - xã hội của mỗi vùng là nguyên tắc quan trọng để phân bố sản xuất”.
Vì vậy, nghiên cứu các đặc điểm đặc trưng cho sự phân bố lực lượng sản
xuất cho mỗi vùng trong quá khứ và hiện tại để xác định khả năng tiềm tàng và
tương lai phát triển của vùng đó.
Dựa vào học thuyết của Mác và Ăng Ghen. V.I. Lê Nin đã nghiên cứu có
hướng cụ thể về kế hoạch hoá phát triển lực lượng sản xuất trong xã hội chủ
nghĩa. Sự phân bố lực lượng sản xuất được xác định theo các nguyên tắc sau:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




13

14

Phân bố lực lượng sản xuất có kế hoạch trên toàn lãnh thổ của đất nước,
tỉnh, huyện, nhằm thu hút các nguồn tài nguyên thiên nhiên và lao động của tất
cả các vùng và quá trình tái sản xuất mở rộng.

- Tổ chức hợp lý mạng lưới khu dân cư và phục vụ công cộng liên hợp
trong phạm vi hệ thống nông thôn.

Đưa các xí nghiệp, công nghiệp đến gần nguồn tài nguyên để hạn chế chi
phí vận chuyển.

- Bảo vệ môi trường thiên nhiên của vùng lãnh thổ, tạo điều kiện tốt cho
người lao động nghỉ ngơi, sinh hoạt.

Kết hợp tốt lợi ích Nhà nước và nhu cầu kinh tế của từng tỉnh, vùng.
Tăng cường toàn diện tiềm lực kinh tế, …
Kết hợp chặt chẽ các ngành kinh tế từng vùng, từng huyện nhằm nâng cao
năng xuất lao động và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên. [21]
1.1.1.1. Quy hoạch vùng lãnh thổ ở Bungari
a) Mục đích của quy hoạch vùng lãnh thổ ở Bungari
- Sử dụng có hiệu quả nhất lãnh thổ của quốc gia.
- Bố trí hợp lý các hoạt động của con người nhằm đảm bảo tái sản xuất
mở rộng.
- Xây dựng một môi trường sống đồng bộ.
b) Quy hoạch lãnh thổ quốc gia được phân thành các vùng.
- Lãnh thổ là môi trường thiên nhiên phải bảo vệ.
- Lãnh thổ thiên nhiên không có vùng nông thôn, sự tác động của con
người vào đây rất ít.
- Lãnh thổ là môi trường thiên nhiên có mạng lưới nông thôn, ít có sự can
thiệp của con người, thuận lợi cho kinh doanh về du lịch.
- Lãnh thổ là môi trường nông nghiệp có mạng lưới nông thôn và có sự
can thiệp của con người, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.
- Lãnh thổ là môi trường nông nghiệp không có mạng lưới nông thôn
nhưng có sự tác động của con người.
- Lãnh thổ là môi trường công nghiệp với sự can thiệp tích cực của con người.
Trên cơ sở quy hoạch vùng lãnh thổ cả nước, tiến hành quy hoạch lãnh thổ
vùng và quy hoạch lãnh thổ địa phương.
c) Nội dung của quy hoạch:

Đồ án quy hoạch vùng lãnh thổ địa phương là thể hiện quy hoạch chi tiết
các liên hiệp nông - công nghiệp và liên hiệp công - nông nghiệp, đồng thời giải
quyết các vấn đề sau đây:
- Cụ thể hoá, chuyên môn hóa sản xuất nông nghiệp.
- Phối hợp giữa sản xuất công nghiệp và sản xuất nông nghiệp với mục đích
liên kết theo ngành dọc.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



- Xây dựng các mạng lưới công trình phục vụ lợi ích công cộng và sản xuất.

1.1.1.2. Quy hoạch vùng ở Pháp
Theo quan niệm chung của hệ thống các mô hình quy hoạch vùng, lãnh
thổ. M. Pierre Thénevin một chuyên gia thống kê đã giới thiệu một số mô hình
quy hoạch vùng được áp dụng thành công ở miền tây nam nước cộng hoà Côte
D’ivoire như sau:
Trong mô hình quy hoạch này, nguời ta đã nghiên cứu hàm mục tiêu cực
đại giá trị tăng thêm xã hội với các ràng buộc trong nội vùng, có quan hệ với các
vùng khác và với nước ngoài. Thực chất mô hình là bài toán quy hoạch tuyến
tính có cấu trúc:
- Sản xuất nông nghiệp theo các phương thức trồng trọt gia đình và trồng
trọt công nghiệp với các mức thâm canh cường độ cao, thâm canh trung bình và
cổ điển (truyền thống).
- Hoạt động khai thác tài nguyên rừng.
- Hoạt động đô thị, khai thác chế biến…
Quy hoạch vùng nhằm mục đích khai thác lãnh thổ theo hướng tăng thêm
giá trị sản phẩm của xã hội theo phương pháp mô hình hoá trong điều kiện thực
tiễn của vùng, so sánh với các vùng xung quanh và nước ngoài.
1.1.1.3. Quy hoạch vùng lãnh thổ ở Thái Lan

Công tác quy hoạch vùng lãnh thổ được chú ý từ những năm 1970 của thế kỷ
trước. Hệ thống quy hoạch được tiến hành theo 3 cấp: (Quốc gia, vùng, địa phương).
Vùng: Region được coi như là một á miền của đất nước, đó là điều cần
thiết để phân chia quốc gia thành các á miền theo các phương diện khác nhau
như: Phân bố dân cư, địa hình, khí hậu,…
Quy mô diện tích của vùng phụ thuộc vào diện tích của đất nước.
Quy hoạch phát triển vùng tiến hành ở cấp á miền được xây dựng theo 2
cách sau:
`
- Thứ nhất: Sự bổ sung của kế hoạch Nhà nước được giao cho vùng,
những mục tiêu và hoạt động được xác định theo cơ sở vùng.
- Thứ hai: Quy hoạch vùng được giải quyết căn cứ vào đặc điểm của
vùng, các kế hoạch vùng được đóng góp vào xây dựng kế hoạch Quốc gia.
Quy hoạch phải gắn liền với tổ chức hành chính và quản lý Nhà nước,
phải phối hợp với chính quyền, địa phương.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




15

16

1.1.2. Quy hoạch vùng nông nghiệp
Quy hoạch vùng nông nghiệp là một biện pháp tổng hợp của nhà nước về
phân bố và phát triển lực lượng sản xuất trên lãnh thổ các vùng hành chính,
nông nghiệp, nhằm đáp ứng các nhu cầu về phát triển tất cả các ngành kinh tế
trong vùng.
Quy hoạch vùng nông nghiệp là giai đoạn kết thúc của kế hoạch hoá

tương lai của nhà nước một cách chi tiết sự phát triển và phân bố lực lượng sản
xuất theo lãnh thổ của các vùng là biện pháp xác định các xí nghiệp chuyên môn
hóa một cách hợp lý. Là biện pháp sử dụng đất đai, lợi dụng các yếu tố tự nhiên,
áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật…
Vùng hành chính là đối tượng quy hoạch vùng nông nghiệp, đồng thời
cũng là vùng lãnh thổ mà ở đó có các điều kiện kinh tế, vùng tổ chức lãnh thổ
thuận lợi cho việc phát triển tất cả các ngành kinh tế quốc dân. Như vậy, trong
quy hoạch vùng nông nghiệp lấy vùng hành chính nông nghiệp làm đối tượng
quy hoạch.
Quy hoạch vùng nông nghiệp có các nội dung như sau:
- Lập kế hoạch phát triển tương lai của nền kinh tế quốc dân trong vùng
hành chính nông nghiệp.
- Lập kế hoạch sử dụng tài nguyên thiên nhiên theo hướng bền vững.
- Tổ chức lãnh thổ với việc lập các sơ đồ quy hoạch vùng.
- Phân bố hợp lý các công ty chế biến nông, lâm sản.
- Xác định cân đối lao động trong tất cả các ngành kinh tế quốc dân.
- Lập kế hoạch phân bố nhân khẩu.
- Phân bổ các công ty sản xuất vật liệu xây dựng, sửa chữa cơ khí, thương
nghiệp dịch vụ.
- Phân bổ cơ sở hạ tầng như: Đường giao thông, điện nước, thông tin liên
lạc và các công trình phục vụ lợi ích công cộng khác.
- Lập kế hoạch thực hiện tất cả các biện pháp đề ra trong sơ đồ quy hoạch
vùng trong thời gian chuyển tiếp.
Như vậy, lập kế hoạch sử dụng tài nguyên thiên nhiên, tổ chức lãnh thổ
với việc lập sơ đồ quy hoạch vùng là những nội dung quy hoạch vùng nông
nghiệp [10].
1.1.3. Quy hoạch lâm nghiệp.

Đầu thế kỷ 18, phạm vi quy hoạch lâm nghiệp mới chỉ giải quyết việc
“Khoanh khu chặt luân chuyển”, có nghĩa đem trữ lượng hoặc diện tích tài

nguyên rừng chia đều cho từng năm của chu kỳ khai thác và tiến hành khoanh
khu chặt luân chuyển theo trữ lượng hoặc diện tích. Phương thức này phục vụ
cho phương thức kinh doanh rừng chồi, chu kỳ khai thác ngắn.
Sau cuộc cách mạng công nghiệp, vào thế kỷ 19 phương thức kinh doanh
rừng chồi được thay bằng phương thức kinh doanh rừng hạt với chu kỳ khai thác
dài, và phương thức “khoanh khu chặt luân chuyển” nhường chỗ cho phương thức
“chia đều” của Harting. Harting đã chia đều chu kỳ khai thác thành nhiều thời kỳ
lợi dụng và trên cơ sở đó khống chế lượng chặt hàng năm. Đến năm 1816, xuất
hiện phương thức luân kỳ lợi dụng của H.Cotta. Cotta chia chu kỳ khai thác thành
20 thời kỳ lợi dụng và cũng lấy đó để khống chế lượng chặt hàng năm.
Sau đó phương pháp “Bình quân thu hoạch ” ra đời, quan điểm phương
pháp này là giữ đều mức thu hoạch trong chu kỳ khai thác hiện tại, đồng thời
vẫn đảm bảo thu hoạch được liên tục trong chu kỳ sau. Và đến cuối thế kỷ 19,
xuất hiện phương pháp “Lâm phần kinh tế” của Judeich. Phương pháp này khác
với phương pháp “Bình quân thu hoạch” về căn bản, Judeich cho rằng những
lâm phần nào đảm bảo thu hoạch được nhiều tiền nhất sẽ được đưa vào diện khai
thác. Hai phương pháp “Bình quân thu hoạch ” và “Lâm phần kinh tế” chính là
tiền đề của hai phương pháp tổ chức kinh doanh và tổ chức rừng khác nhau.
Phương pháp “Bình quân thu hoạch” và sau này là phương pháp “Cấp
tuổi” chịu ảnh hưởng của “Lý luận rừng tiêu chuẩn”, có nghĩa là rừng phải có
kết cấu tiêu chuẩn về tuổi cũng như về diện tích, trữ lượng, vị trí và đưa các cấp
tuổi cao vào diện tích khai thác. Hiện nay, phương pháp kinh doanh rừng này
được dùng phổ biến ở các nước có tài nguyên rừng phong phú. Còn phương
pháp “Lâm phần kinh tế” và hiện nay là phương pháp “Lâm Phần” không căn cứ
vào tuổi rừng mà dựa vào đặc điểm cụ thể của mỗi lâm phần tiến hành phân tích,
xác định sản lượng và biện pháp kinh doanh. Cũng từ phương pháp này, còn
phát triển thành “Phương pháp kinh doanh lô” và “Phương pháp kiểm tra” [20].
1.2. Ở Việt Nam
1.2.1. Quy hoạch vùng chuyên canh

Sự phát triển của quy hoạch lâm nghiệp gắn liền với sự phát triển kinh tế
tư bản chủ nghĩa. Do công nghiệp và giao thông vận tải phát triển, nên nhu cầu
khối lượng gỗ ngày càng tăng. Sản xuất gỗ đã tách khỏi kinh tế địa phương của
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

chế độ phong kiến và bước vào thời đại kinh tế hàng hóa tư bản chủ nghĩa. Thực
tế sản xuất lâm nghiệp đã không còn bó hẹp trong việc sản xuất gỗ đơn thuần mà
cần phải có ngay những lý luận và biện pháp nhằm đảm bảo thu hoạch lợi nhuận
lâu dài cho các chủ rừng. Chính hệ thống hoàn chỉnh về lý luận quy hoạch lâm
nghiệp đã được hình thành trong hoàn cảnh như vậy.



Trong quá trình xây dựng nền kinh tế, đã quy hoạch các vùng chuyên
canh lúa ở đồng bằng Sông Hồng và đồng bằng Sông Cửu Long, các vùng rau
thực phẩm cho các thành phố lớn, các vùng cây công nghiệp ngắn ngày (hàng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




17

18

năm): Vùng bông Thuận Hải, vùng đay Hưng Yên, vùng thuốc lá Quảng An –
Cao Bằng, Ba Vì – Hà Tây, Hữu Lũng - Lạng Sơn, Nho Quan – Ninh Bình,
vùng mía Vạn Điểm, Việt Trì, Sông Lam, Quảng Ngãi,…Các vùng cây công
nghiệp dài ngày (lâu năm): Vùng cao su Sông Bé, Đồng Nai, Buôn Hồ - Đắc
Lắc, Chư Pả - Gia Lai Kon Tum (hợp tác với Liên Xô trước đây, Cộng hòa dân

chủ Đức, Tiệp Khắc, Bungari), vùng chè ở Lai Châu, Lào Cai, Sơn La, Thái
Nguyên, Phú Thọ, Hà Giang, Tuyên Quang, Lâm Đồng, Gia Lai, Kon Tum,
vùng dâu tằm Bảo Lộc – Lâm Đồng,…
a). Tác dụng của quy hoạch vùng chuyên canh
- Xác định được phương hướng sản xuất, chỉ ra những vùng chuyên môn
hóa và những vùng có khả năng hợp tác kinh tế cao.
- Xác định và chọn những vùng trọng điểm giúp nhà nước tập trung đầu
tư vốn đúng đắn.
- Xây dựng được cơ cấu sản xuất, các chỉ tiêu sản xuất sản phẩm và sản
phẩm hàng hóa của vùng, yêu cầu xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ sản
xuất, nhu cầu lao động.
- Cơ sở để xây dựng kế hoạch, phát triển nghiên cứu tổ chức quản lý kinh
doanh theo ngành và theo lãnh thổ.
Quy hoạch vùng chuyên canh đã thực hiện nhiệm vụ chủ yếu là bố trí cơ cấu
cây trồng được chọn với quy mô và chế độ canh tác hợp lý, theo hướng tập trung để
ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, sản lượng và chất lượng sản
phẩm cây trồng đồng thời phân bố các chỉ tiêu nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ sở sản
xuất, làm cơ sở cho công tác quy hoạch, kế hoạch của các cơ sở sản xuất.
b). Nội dung của quy hoạch vùng chuyên canh
- Xác định quy mô, ranh giới vùng.
- Xác định phương hướng, chỉ tiêu nhiệm vụ sản xuất.
- Bố trí sử dụng đất đai.
- Xác định quy mô, ranh giới nhiệm vụ chủ yếu cho các xí nghiệp trong
vùng và tổ chức sản xuất ngành nông nghiệp.
- Xác định hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ sản xuất đời sống.
- Tổ chức và sử dụng lao động.
- Ước tính đầu tư và hiệu quả kinh tế.
- Dự kiến tiến độ thực hiện quy hoạch.
1.2.2. Quy hoạch nông nghiệp huyện

- Trên cơ sở điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện căn cứ vào dự
án phát triển, phân bố lực lượng sản xuất và phân bố vùng nông nghiệp tỉnh
hoặc thành phố đã được phê duyệt, xác định phương hướng nhiệm vụ, mục tiêu
phát triển nông nghiệp và xây dựng các biện pháp nhằm thực hiện được các mục
tiêu đó theo hướng chuyên môn hóa tập trung hóa kết hợp phát triển tổng hợp
nhằm thực hiện 3 mục tiêu nông nghiệp là giải quyết lương thực, thực phẩm,
nguyên liệu cho công nghiệp và nông sản xuất khẩu ổn định.
- Hoàn thiện phân bổ sử dụng đất đai cho các đối tượng sử dụng đất nhằm
sử dụng đất đai được hiệu quả cao, đồng thời bảo vệ và nâng cao được độ phì
nhiêu của đất.
- Tạo điều kiện để ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp.
- Tính vốn đầu tư cơ bản và hiệu quả của sản xuất nông nghiệp theo quy hoạch.
1.2.2.2. Nội dung chủ yếu của quy hoạch nông nghiệp huyện
- Xác định phương hướng và mục tiêu phát triển nông nghiệp.
- Bố trí sử dụng đất đai.
- Xác định cơ cấu và quy mô sản xuất nông nghiệp (phân chia và tính toán
quy mô các vùng sản xuất chuyên môn hóa, xác định vùng sản xuất thâm canh
cao sản, các tổ chức liên kết nông – công nghiệp, các cơ sở dịch vụ nông nghiệp,
bố trí trồng trọt, bố trí chăn nuôi).
- Tổ chức các cơ sở sản xuất nông nghiệp.
- Tổ chức công nghiệp chế biến nông sản và tiểu thủ công nghiệp trong
nông nghiệp.
- Giải quyết mối quan hệ giữa các ngành sản xuất có liên quan trong và
ngoài nông nghiệp.
- Bố trí cơ cấu vật chất, kỹ thuật phục vụ nông nghiệp (thủy lợi, giao
thông, cơ khí điện, cơ sở dịch vụ thương nghiệp).
- Tổ chức sử dụng lao động nông nghiệp, phân bố các điểm dân cư nông thôn.
- Những cân đối chính sách trong sản xuất nông nghiệp (lương thực, thực
phẩm), thức ăn gia súc, phân bón, vật tư kỹ thuật nông nghiệp, nguyên liệu cho
các xí nghệp chế biến.

- Tổ chức các cụm kinh tế-xã hội.
- Bảo vệ môi trường.

Quy hoạch nông nghiệp huyện được tiến hành ở hầu hết các huyện, là một
quy hoạch ngành bao gồm cả nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, thủ công
nghiệp và công nghiệp chế biến.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

1.2.2.1. Nhiệm vụ chủ yếu của quy hoạch nông nghiệp huyện



- Vốn đầu tư cơ bản.
- Hiệu quả sản xuất và tiến độ thực hiện quy hoạch.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




19

20

1.2.2.3. Đối tượng của quy hoạch nông nghiệp huyện
Đối tượng của quy hoạch nông nghiệp huyện là toàn bộ đất đai, ranh giới
hành chính huyện [21].
1.2.3. Quy hoạch lâm nghiệp
Quy hoạch lâm nghiệp là tiến hành phân chia, sắp xếp hợp lý về mặt
không gian tài nguyên rừng và bố trí cân đối các hạng mục sản xuất kinh doanh
theo các cấp quản lý lãnh thổ và các cấp quản lý sản xuất khác nhau làm cơ sở

cho việc lập kế hoạch cho sản xuất kinh doanh lâm nghiệp đáp ứng nhu cầu lâm
sản cho nền kinh tế quốc dân, cho kinh tế địa phương, đồng thời phát huy những
tác dụng có lợi khác của rừng.
Quy hoạch lâm nghiệp áp dụng ở nước ta ngay từ thời kỳ Pháp thuộc.
Như việc xây dựng phương án điều chế rừng chồi, sản xuất củi, điều chế rừng
Thông theo phương pháp hạt đều,…
Đến năm 1955 – 1957, tiến hành sơ thám và mô tả ước lượng tài nguyên
rừng. Năm 1958 – 1959 tiến hành thống kê trữ lượng rừng Miền Bắc. Mãi đến
năm 1960 – 1964, công tác quy hoạch lâm nghiệp mới áp dụng ở Miền Bắc. Từ
năm 1965 đến nay, lực lượng quy hoạch lâm nghiệp ngày càng được tăng cường
và mở rộng. Viện điều tra quy hoạch rừng kết hợp chặt chẽ với lực lượng điều
tra quy hoạch của Sở lâm nghiệp (nay là Sở nông nghiệp và PTNT) không
ngừng cải tiến phương pháp điều tra, quy hoạch lâm nghiệp của các nước ngoài
cho phù hợp với trình độ và điều kiện tài nguyên rừng ở nước ta. Tuy nhiên, so
với lịch sử phát triển của các nước khác thì quy hoạch lâm nghiệp Việt Nam
hình thành và phát triển muộn hơn nhiều. Vì vậy, những nghiên cứu cơ bản về
kinh tế, xã hội, kỹ thuật và tài nguyên rừng làm cơ sở cho công tác này ở nước ta
đang trong giai đoạn vừa tiến hành vừa nghiên cứu áp dụng [20].
Theo chiến lược phát triển lâm nghiệp quốc gia giai đoạn 2006 – 2020
một trong những tồn tại mà Bộ Nông Nghiệp & PTNT đánh giá là: “Công tác
quy hoạch nhất là quy hoạch dài hạn còn yếu và chậm đổi mới, chưa kết hợp
chặt chẽ với quy hoạch của các ngành khác, còn mang nặng tính bao cấp và
thiếu tính khả thi. Chưa quy hoạch 3 loại rừng hợp lý và chưa thiết lập được
lâm phần ổn định trên thực địa,...” [18]. Đây cũng là nhiệm vụ nặng nề và cấp
bách đối với ngành lâm nghiệp của nước ta hiện nay.
1.2.3.1. Đặc thù của công tác quy hoạch lâm nghiệp
Địa bàn quy hoạch lâm nghiệp rất đa dạng, phức tạp (bao gồm cả vùng
ven biển, trung du, núi cao và biên giới, hải đảo), thường có địa hình cao, dốc,
chia cắt, giao thông đi lại khó khăn và có nhiều ngành kinh tế hoạt động.
Là nơi cư trú của các đồng bào dân tộc ít người, trình độ dân trí thấp, kinh

tế xã hội chậm phát triển, đời sống vật chất và tinh thần còn nhiều khó khăn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Chu kỳ kinh doanh cây lâm nghiệp dài ngày (ngắn 8 – 10 năm, thậm chí
hàng trăm năm). Người dân không chịu tự giác bỏ vốn tham gia trồng rừng chỉ
khi biết chắc chắn sẽ có lợi.
Mục tiêu của quy hoạch lâm nghiệp cũng rất đa dạng: Quy hoạch rừng
phòng hộ (phòng hộ đầu nguồn, phòng hộ ven biển, phòng hộ môi trường);
Quy hoạch rừng đặc dụng (các vườn quốc gia, các khu bảo tồn thiên nhiên,
các khu di tích văn hóa - lịch sử - danh thắng) và quy hoạch phát triển các
loại rừng sản xuất.
Quy mô của công tác quy hoạch lâm nghiệp bao gồm cả tầm vĩ mô và vi
mô: Quy hoạch toàn quốc, từng vùng lãnh thổ, từng tỉnh, huyện, xí nghiệp, lâm
trường, quy hoạch phát triển lâm nghiệp xã và làng lâm nghiệp.
Lực lượng tham gia làm công tác quy hoạch lâm nghiệp thường luôn phải
lưu động, điều kiện sinh hoạt khó khăn, cơ sở vật chất thiếu thốn về mọi mặt…
Đội ngũ cán bộ xây dựng phương án quy hoạch cũng rất đa dạng, bao gồm cả
lực lượng của Trung ương và địa phương, thậm chí các ngành khác cũng tham
gia làm quy hoạch lâm nghiệp (nông nghiệp, công an, quân đội… ). Trong đó,
có một số bộ phận được đào tạo bài bản qua các trường lớp, song phần lớn chỉ
dựa vào kinh nghiệm hoạt động lâu năm trong ngành lâm nghiệp
1.2.3.2. Những yêu cầu của công tác quy hoạch lâm nghiệp
Công tác quy hoạch lâm nghiệp được triển khai dựa trên những chủ
trương, chính sách và định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước và
chính quyền các cấp trên từng địa bàn cụ thể. Với mỗi phương án quy hoạch lâm
nghiệp phải đạt được:
- Hoạch định rõ ranh giới đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp và đất do các
ngành khác sử dụng; Trong đó, đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp được quan tâm

hàng đầu vì hai ngành chính sử dụng đất đai.
- Trên phần đất lâm nghiệp đã được xác định, tiến hành hoạch định 3 loại
rừng (phòng hộ, đặc dụng và sản xuất). Từ đó xác định các giải pháp lâm sinh
thích hợp với từng loại rừng và đất rừng (bảo vệ, làm giàu rừng, khoanh nuôi
phục hồi rừng, trồng rừng mới, nuôi dưỡng rừng, nông lâm kết hợp, khai thác lợi
dụng rừng,...).
- Tính toán nhu cầu đầu tư (chủ yếu nhu cầu lao động, vật tư thiết bị và nhu
cầu vốn). Vì là phương án quy hoạch nên việc tính toán nhu cầu đầu tư chỉ mang
tính khái quát, phục vụ cho việc lập kế hoạch sản xuất ở những bước tiếp theo.
- Xác định một số giải pháp đảm bảo thực hiện những nội dung quy hoạch
(giải pháp lâm sinh, khoa học công nghệ, cơ chế chính sách, giải pháp về vốn,
lao động,…).
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




21

22

- Đổi mới một số phương án quy hoạch có quy mô lớn (cấp toàn quốc,
vùng, tỉnh) và đề xuất các chương trình, dự án cần ưu tiên để triển khai bước
tiếp theo là lập dự án đầu tư hoặc báo cáo nghiên cứu khả thi.

đồng làng bản và trang trại lâm nghiệp hộ gia đình). Các nội dung quy hoạch
lâm nghiệp cho các cấp quản lý sản xuất kinh doanh là khác nhau tùy theo điều
kiện cụ thể của mỗi đơn vị và thành phần kinh tế tham gia vào sản xuất lâm
nghiệp mà lựa chọn các nội dung quy hoạch cho phù hợp.

1.2.3.3. Các văn bản có liên quan đến quy hoạch lâm nghiệp
- Hiến pháp của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 nêu:
“Nhà nước thống nhất quản lý toàn bộ đất đai theo quy hoạch và pháp luật, đảm
bảo sử dụng đúng mục đích và hiệu quả. Nhà nước giao đất cho các tổ chức, hộ
gia đình và cá nhân sử dụng ổn định lâu dài ”.
- Luật Đất đai năm 2003 quy định rõ 3 loại đất (đất nông nghiệp, đất phi
nông nghiệp, đất chưa sử dụng) và 6 quyền sử dụng (được cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất; hưởng thành quả lao động, kết quả đầu tư trên đất; hưởng
các lợi ích do công trình của nhà nước về bảo vệ, cải tạo đất nông nghiệp; được
nhà nước hướng dẫn và giúp đỡ trong việc cải tạo, bồi bổ đất nông nghiệp; được
nhà nước bảo hộ khi bị người khác xâm phạm đến quyền sử dụng đất hợp pháp
của mình; khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng
đất hợp pháp của mình và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai).
- Luật Bảo vệ và phát triển rừng năm 2004 phân định rõ 3 loại rừng (rừng
phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng sản xuất) làm cơ sở cho quy hoạch lâm nghiệp.
- Quy chế quản lý rừng năm 2006 quy định về việc tổ chức quản lý, bảo
vệ, phát triển và sử dụng rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất, bao
gồm diện tích có rừng và diện tích không có rừng đã được nhà nước giao, cho
thuê hoặc quy hoạch cho lâm nghiệp.
- Quyết định 61 về quy định tiêu chí phân cấp rừng phòng hộ và quyết
định 62 quy định về tiêu chí phân loại rừng đặc dụng (năm 2005).
Từ trước tới nay, công tác quy hoạch lâm nghiệp đã được triển khai
trên toàn quốc ở nhiều cấp độ, quy mô khác nhau phục vụ cho mục tiêu phát
triển ngành. Song căn cứ vào yêu cầu, trong mỗi giai đoạn cụ thể, trong
từng thời điểm, căn cứ vào nguồn vốn được cấp và yêu cầu mức độ kỹ
thuật khác nhau mà nội dung các phương án quy hoạch, dự án đầu tư cũng
được điều chỉnh cho phù hợp.
1.2.3.4. Quy hoạch lâm nghiệp cho các cấp
a). Quy hoạch lâm nghiệp cho các cấp quản lý SXKD.
Quy hoạch lâm nghiệp cho các cấp quản lý SXKD bao gồm: Quy hoạch

Tổng công ty lâm nghiệp, Công ty lâm nghiệp; Quy hoạch lâm trường; Quy
hoạch lâm nghiệp cho các đối tượng khác (quy hoạch cho các khu rừng phòng
hộ, đặc dụng và quy hoạch phát triển sản xuất nông lâm nghiệp cho các cộng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



b). Quy hoạch lâm nghiệp cho các cấp quản lý lãnh thổ
Ở nước ta, các cấp quản lý lãnh thổ bao gồm các đơn vị quản lý hành
chính: Từ toàn quốc tới tỉnh (thành phố trực thuộc trung ương), huyện (thành
phố trực thuộc tỉnh, thị xã, quận) và xã (phường). Để phát triển, mỗi đơn vị đều
phải xây dựng phương án quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội, quy
hoạch phát triển các ngành sản xuất và quy hoạch dân cư, phát triển xã hội…
Ở những đối tượng có tiềm năng phát triển lâm nghiệp thì quy hoạch lâm
nghiệp là một vấn đề quan trọng, làm cơ sở cho việc phát triển nghề rừng nói
riêng và góp phần phát triển kinh tế - xã hội nói chung trên địa bàn.
* Quy hoạch lâm nghiệp toàn quốc
Quy hoạch lâm nghiệp toàn quốc là quy hoạch phát triển sản xuất lâm
nghiệp trên phạm vi lãnh thổ quốc gia nhằm giải quyết một số vấn đề cơ bản
bao gồm: Xác định phương hướng nhiệm vụ chiến lược phát triển lâm nghiệp
toàn quốc. Quy hoạch đất đai tài nguyên rừng theo các chức năng (sản xuất,
phòng hộ và đặc dụng). Quy hoạch bảo vệ, nuôi dưỡng và phát triển tài
nguyên rừng hiện có. Quy hoạch tái sinh rừng (bao gồm tái sinh tự nhiên và
trồng rừng), thực hiện nông lâm kết hợp. Quy hoạch lợi dụng rừng, chế biến
lâm sản gắn với thị trường tiêu thụ. Quy hoạch tổ chức sản xuất, phát triển
nghề rừng, phát triển lâm nghiệp xã hội. Quy hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng
giao thông vận tải. Xác định tiến độ thực hiện.
Do đặc thù khác với các ngành kinh tế khác, cho nên thời hạn quy hoạch
lâm nghiệp thường được thực hiện trong thời gian 10 năm và các nội dung quy
hoạch được thực hiện tùy theo các vùng kinh tế lâm nghiệp.

* Quy hoạch lâm nghiệp cấp tỉnh
Quy hoạch lâm nghiệp cấp tỉnh giải quyết những vấn đề: Xác định nhiệm
vụ phương hướng phát triển trong phạm vi tỉnh căn cứ vào phương hướng nhiệm
vụ phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, căn cứ quy hoạch lâm nghiệp toàn quốc
đồng thời căn cứ vào điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của tỉnh. Tiến hành quy
hoạch đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh theo 3 chức năng: Rừng sản xuất, rừng
phòng hộ và rừng đặc dụng, căn cứ vào phương hướng nhiệm vụ phát triển kinh
tế xã hội của tỉnh, căn cứ vào điều kiện đất đai tài nguyên rừng, đồng thời căn cứ
vào nhu cầu phòng hộ và các nhu cầu đặc biệt khác. Quy hoạch bảo vệ, nuôi
dưỡng và phát triển tài nguyên rừng hiện có. Quy hoạch tái sinh rừng (bao gồm
tái sinh tự nhiên và trồng rừng) thực hiện nông lâm kết hợp. Quy hoạch lợi dụng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




23

24

rừng, chế biến lâm sản gắn với thị trường tiêu thụ. Quy hoạch tổ chức sản xuất,
phát triển nghề rừng, phát triển lâm nghiệp xã hội. Quy hoạch xây dựng cơ sở hạ
tầng, giao thông vận tải. Xác định tiến độ thực hiện.

nhiên, điều kiện kinh tế-xã hội, điều kiện tài nguyên rừng. Căn cứ vào quy
hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội, căn cứ vào quy hoạch cấp huyện và các
điều kiện cơ bản của xã, xác định phương hướng nhiệm vụ phát triển lâm nghiệp
trên địa bàn xã. Quy hoạch đất đai trong xã theo ngành và theo đơn vị sử dụng.
Xác định rõ mối quan hệ giữa các ngành sử dụng đất đai trên địa bàn xã. Căn cứ
vào phương hướng phát triển các điều kiện về nhu cầu phòng hộ và các nhu cầu

đặc biệt khác (nếu có) phân chia đất lâm nghiệp theo 3 chức năng sử dụng: Sản
xuất, phòng hộ, đặc dụng. Quy hoạch các nội dung sản xuất kinh doanh lợi dụng
rừng, bố trí không gian tổ chức các biện pháp kinh doanh lợi dụng rừng: Bảo vệ
và nuôi dưỡng rừng hiện có, trồng rừng và tái sinh phục hồi rừng, nông lâm
kết hợp, khai thác, chế biến các loại lâm sản, đặc sản phục vụ nhu cầu của địa
phương và thị trường, quy hoạch các nội dung sản xuất hỗ trợ. Quy hoạch tổ
chức sản xuất lâm nghiệp cho các thành phần kinh tế trong xã gắn với phát
triển lâm nghiệp xã hội. Quy hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông vận
tải, các công trình phục vụ sản xuất và đời sống. Ước tính đầu tư và hiệu quả:
Ước tính đầu tư lao động tiền vốn, vật tư thiết bị. Hiệu quả đầu tư cần được
đánh giá đầy đủ trên các mặt kinh tế - xã hội, môi trường. Xác định tiến độ
thực hiện.

* Quy hoạch lâm nghiệp cấp huyện
Quy hoạch lâm nghiệp cấp huyện về cơ bản các nội dung quy hoạch lâm
nghiệp cũng tương tự như quy hoạch lâm nghiệp tỉnh, tuy nhiên nó được thực
hiện cụ thể, chi tiết hơn và được tiến hành trên phạm vi địa bàn huyện. Quy
hoạch lâm nghiệp huyện đề cập giải quyết các vấn đề sau:
Căn cứ vào phương hướng, nhiệm vụ phát triển tổng thể kinh tế - xã hội
của huyện, căn cứ vào phương án phát triển lâm nghiệp của tỉnh và điều kiện tự
nhiên kinh tế - xã hội, đặc biệt là điều kiện tài nguyên rừng của huyện để xác
định phương hướng nhiệm vụ phát triển trên địa bàn huyện.
Căn cứ phương hướng phát triển lâm nghiệp huyện và điều kiện đất đai tài
nguyên rừng, nhu cầu phòng hộ và các nhu cầu đặc biệt khác. Tiến hành quy hoạch
đất lâm nghiệp trong huyện theo 3 chức năng: sản xuất, phòng hộ và đặc dụng.
Quy hoạch bảo vệ, nuôi dưỡng tài nguyên rừng hiện có.
Quy hoạch các biện pháp tái sinh rừng: trồng rừng, khoanh nuôi phục
hồi rừng tự nhiên. Quy hoạch thực hiện nông lâm kết hợp và sản xuất hỗ trợ
trên đất lâm nghiệp.
Quy hoạch khai thác lợi dụng lâm đặc sản, chế biến lâm sản gắn liền với

thị trường tiêu thụ.
Quy hoạch tổ chức sản xuất lâm nghiệp, quy hoạch đất lâm nghiệp cho
các thành phần kinh tế trong huyện, tổ chức phát triển lâm nghiệp xã hội.
Quy hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải.
Xác định tiến độ thực hiện.
Thời gian quy hoạch lâm nghiệp cấp huyện thường là 10 năm. Các nội
dung quy hoạch lâm nghiệp cũng cần phải phù hợp với phương hướng phát triển
kinh tế - xã hội chung của từng tiểu vùng trong huyện.
* Quy hoạch lâm nghiệp cấp xã
Xã là đơn vị hành chính nhỏ nhất, đơn vị cơ bản quản lý và tổ chức sản
xuất lâm nghiệp trong các thành phần kinh tế tập thể và tư nhân. Quy hoạch lâm
nghiệp trên địa bàn xã cần chi tiết, cụ thể hơn và được tiến hành trong thời gian
5-10 năm. Quy hoạch lâm nghiệp xã thường tiến hành các nội dung sau: Điều tra
các điều kiện cơ bản có liên quan đến sản xuất lâm nghiệp như: Điều kiện tự
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Về cơ bản nội dung quy hoạch lâm nghiệp cho các cấp quản lý lãnh thổ từ
toàn quốc đến tỉnh, huyện, xã là tương tự như nhau. Tuy nhiên mức độ giải
quyết khác nhau về chiều sâu và chiều rộng tùy theo các cấp.
1.3. Ở Vĩnh Phúc
Vĩnh phúc là một tỉnh trung du miền núi, nằm trong vùng kinh tế trọng
điểm Bắc Bộ với tổng diện tích tự nhiên 137.224,14 ha. Dân số 1.169.067
người, cư trú trên địa bàn 152 xã, phường, thị trấn, thuộc 7 huyện và 2 thị xã.
Tổng diện tích đất lâm nghiệp là 33.054,61 ha, trong đó đất có rừng 27.137,23
ha, chiếm 82,09% đất Lâm nghiệp. Rừng Vĩnh Phúc có ý nghĩa rất quan trọng,
nằm giữa khu rừng là khu nghỉ mát Tam Đảo, danh thắng Tây Thiên, có Vườn
quốc gia Tam Đảo nơi có hệ động thực vật phong phú, với nhiều nguồn gen động
thực vật quý hiếm. Trong những năm qua, các cấp, các ngành và nhân dân tỉnh

Vĩnh Phúc đã làm tốt công tác bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao hiệu quả sử
dụng đất, phát huy tốt chức năng của rừng để phát triển kinh tế, phòng hộ đầu
nguồn bảo vệ môi trường và bảo vệ đa dạng sinh học.
Năm 1999, tỉnh Vĩnh Phúc đã xây dựng Dự án "Quy hoạch sử dụng đất
Lâm nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc", phục vụ Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng trên địa
bàn tỉnh. Dự án quy hoạch đã phân định được diện tích 3 loại rừng (phòng hộ,
đặc dụng, sản xuất) trên bản đồ. Chưa tổ chức xác định phạm vi, ranh giới trên
thực địa (trừ khu đặc dụng Tam Đảo). Do công tác quy hoạch 3 loại rừng thực
hiện không đồng bộ. Tiêu chí phân cấp phòng hộ chưa được phê duyệt, dẫn đến
việc phân cấp phòng hộ thiếu căn cứ pháp lý, việc quy hoạch đất rừng phòng hộ
lớn để được hưởng nguồn vốn ngân sách, đầu tư, mặt khác diện tích rừng phòng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




25

26

hộ, rừng sản xuất đan xen nhau và rất manh mún gây khó khăn cho công tác
quản lý, bảo rừng và tổ chức sản xuất, kinh doanh lâm nghiệp.

Chƣơng 2
MỤC TIÊU, ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ
PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Thực hiện chỉ thị 38/2005/ CT-TTg ngày 5 tháng 12 năm 2005 của Thủ
tướng Chính phủ về việc rà soát, Quy hoạch lại 3 loại rừng, tỉnh đã triển khai
công việc rà soát, quy hoạch lại 3 loại rừng trên địa bàn tỉnh theo đúng sự chỉ

đạo của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Với mục tiêu xây dựng và phát triển nền lâm nghiệp sản xuất hàng hóa đa
dạng với nhiều thành phần kinh tế, đáp ứng lâu dài và ổn định nhu cầu gỗ, củi và
các loại lâm sản khác trong sự phát triển kinh tế của tỉnh, đóng góp một phần
vào tổng giá trị sản phẩm kinh tế quốc dân. Hình thành và phát triển các vùng
nguyên liệu tập trung nhằm đảm bảo cung cấp tối đa nguồn nguyên liệu cho các
nhà máy chế biến bột giấy và giấy, các cơ sở chế biến gỗ, ván thanh, ván dăm và
bao bì, chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý, đồng thời áp dụng các biện pháp lâm
sinh hữu hiệu nhằm nâng cao năng suất, chất lượng rừng, rút ngắn chu kỳ kinh
doanh, nâng cao giá trị thu nhập trên mỗi đơn vị diện tích lâm nghiệp. Đảm bảo
độ che phủ rừng của huyện đạt trên 24% trong những năm tới. Để góp phần ổn
định đời sống, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch sắp xếp lại diện
tích đất lâm nghiệp của huyện một cách hợp lý là nhiệm vụ cấp thiết trong thời
gian tới.

2.1. Mục tiêu nghiên cứu
2.1.1. Mục tiêu tổng quát
Quản lý lâm nghiệp ổn định, bền vững cho huyện Tam Đảo tỉnh Vĩnh
Phúc trong 10 năm (2010-2020).
2.1.2. Mục tiêu cụ thể
- Phân tích điều kiện cơ bản ảnh hưởng đến phát triển lâm nghiệp huyện
- Đánh giá tình hình sản xuất lâm nghiệp và dự báo nhu cầu lâm sản.
- Xác định được định hướng, nhiệm vụ phát triển lâm nghiệp huyện
- Đề xuất một số nội dung cơ bản cho quy hoạch lâm nghiệp huyện
- Đề xuất các giải pháp thực hiện.
2.2. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng: Rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn huyện Tam Đảo.
- Phạm vi: Trên toàn bộ diện tích rừng và đất lâm nghiệp thuộc huyện
Tam Đảo - tỉnh Vĩnh Phúc.
2.3. Nội dung nghiên cứu

2.3.1. Cơ sở quy hoạch lâm nghiệp huyện Tam Đảo
2.3.1.1. Cơ sở pháp lý: Các luật, văn bản dưới luật, các Chủ trương chính
sách của Đảng và Nhà nước có liên quan đến quy hoạch lâm nghiệp.
2.3.1.2. Điều kiện cơ bản:
- Điều kiện tự nhiên
- Điều kiện kinh tế-xã hội
- Tình hình sản xuất, kinh doanh lâm nghiệp
2.3.2. Những dự báo cơ bản
- Dự báo về dân số
- Dự báo về nhu cầu sử dụng lâm sản
- Dự báo khác.
2.3.3. Định hướng và nhiệm vụ phát triển lâm nghiệp huyện đến năm 2020
2.3.4. Quy hoạch 3 loại rừng huyện Tam Đảo
- Quy hoạch rừng đặc dụng
- Quy hoạch rừng phòng hộ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




27

28

- Quy hoạch rừng sản xuất.

2.3.5. Đề xuất một số nội dung QHLN huyện Tam Đảo
- Quy hoạch lâm nghiệp huyện
- Quy hoạch các biện pháp kinh doanh rừng
- Quy hoạch biện pháp kinh doanh, lợi dụng tổng hợp rừng.
2.3.6. Đề xuất một số giải pháp thực hiện quy hoạch
- Các giải pháp về tổ chức, cơ chế chính sách, nguồn nhân lực và khoa
học công nghệ
- Các giải pháp về quản lý sử dụng tài nguyên rừng.
- Giải pháp cụ thể cho từng loại rừng
2.3.7. Tiến độ thực hiện QHLN huyện Tam Đảo giai đoạn 2010-2020
2.3.8. Ước tính vốn thực hiện và hiệu quả đầu tư
- Khái toán vốn thực hiện

- Phúc tra trữ lượng rừng: Chỉ tiến hành phúc tra lại khi có sự biến động,
sai khác lớn về trữ lượng hoặc có sự nghi ngờ về độ chính xác của số liệu. Do
đó, mỗi trạng thái rừng chỉ lập 3 ô tiêu chuẩn điển hình (ngẫu nhiên hoặc theo
tuyến) để tiến hành điều tra.
* Điều tra trữ lượng rừng tự nhiên: Lập ô tiêu chuẩn có diện tích S=
1000m2 (25x40m), sau đó sử dụng thước kẹp kính, thước đo cao Blumlei, để đo
đếm, xác định các chỉ tiêu về đường kính, chiều cao vút ngọn và chiều cao dưới
cành (D1..3; Hvn; Hdc;...)
* Điều tra trữ lượng rừng trồng: Như rừng tự nhiên, lập 3 ô tiêu chuẩn
điển hình với diện tích mỗi ô S= 500m2 (20x25m), sau đó đo các chỉ tiêu về
đường kính, chiều cao vút ngọn và chiều cao dưới cành (D 1..3; Hvn; Hdc;...).
* Điều tra tình hình sinh trưởng của cây tái sinh, nguồn gốc tái sinh, loài
cây,... kết hợp với điều tra trên các ô tiêu chuẩn, tiến hành lập 5 ô dạng bản, mỗi
ô có diện tích S= 25m2 (5x5m), 4 ô ở bốn góc và 1ô ở giữa của ô tiêu chuẩn.
2.4.4. Phương pháp xử lý số liệu

- Hiệu quả về kinh tế, xã hội và môi trường

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu
2.4.1. Sử dụng phương pháp kế thừa các tài liệu có chọn lọc.
- Các tài liệu:
+ Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh, huyện.

2.4.4.1. Xử lý số liệu bằng phần mềm Microsoft Excel, soạn thảo trình
bày văn bản bằng Microsoft Word.
2.4.4.2. Sử dụng phần mềm kỹ thuật số Mapinfo 7.5 để xây dựng và số
hoá các loại bản đồ.

+ Các thể chế, chính sách và quy định của tỉnh, huyện có liên quan.

- Bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng huyện.

+ Các chỉ tiêu, định mức kinh tế, kỹ thuật hiện hành.

- Bản đồ quy hoạch 3 loại rừng huyện.

+ Các số liệu, tài liệu về tự nhiên, kinh tế - xã hội và tài nguyên rừng.

- Bản đồ quy hoạch rừng theo chủ quản lý.

- Các loại bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng, quy hoạch 3 loại rừng, quy
hoạch phát triển lâm nghiệp.
2.4.2. Sử dụng phương pháp phỏng vấn
- PRA (nghiên cứu có sự tham gia của cộng đồng). Tại các xã và các
phòng ban đều tổ chức các hội nghị để thu thập ý kiến góp ý của các nhà lãnh
đạo, của nhân dân về định hướng và giải pháp phát triển lâm nghiệp huyện Tam
Đảo trong thời gian tới.
- RRA (đánh giá nhanh nông thôn): Tổ chức các cuộc khảo sát dã ngoại

để đánh giá các tiềm năng thực tế trong phát triển kinh tế-xã hội.
2.4.3. Sử dụng phương pháp phúc tra thực địa tài nguyên rừng;
- Thu thập số liệu về hiện trạng tài nguyên rừng và bản đồ hiện trạng tài
nguyên rừng ở các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp sản xuất lâm nghiệp trong
huyện và các xã có đất lâm nghiệp của huyện Tam Đảo - tỉnh Vĩnh Phúc.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



2.4.4.3. Đánh giá hiệu quả kinh tế
Để đánh giá hiệu quả kinh tế của phương án quy hoạch chúng tôi sử dụng
phương pháp động.
Coi các yếu tố về chi phí và kết quả mối quan hệ động với mục tiêu đầu
tư, thời gian và giá trị đồng tiền
Các chỉ tiêu kinh tế được tập hợp và tính toán bằng các hàm: NPV, BCR,
BPV, CPV, IRR trong chương trình phần mềm Excel.
Các tiêu chuẩn:
- Giá trị hiện tại thuần tuý NPV: NPV là hiệu số giữa giá trị thu nhập và
chi phí thực hiện các hoạt động sản xuất trong các mô hình khi đã tính chiết
khấu để quy về thời điểm hiện tại.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




29
Bt  Ct

n

NPV=

30

 (1  i)
t 0

Chƣơng 3
ĐIỀU KIỆN CƠ BẢN KHU VỰC NGHIÊN CỨU

t

Trong đó:
NPV: là giá trị hiện tại thu nhập ròng (đồng)

3.1. Điều kiện tự nhiên

Bt: là giá trị thu nhập ở năm thứ t (đồng)

3.1.1. Vị trí địa lý

Ct: là giá trị chi phí ở năm t (đồng)
i: là tỷ lệ chiết khấu hay lãi suất (%)
t: là thời gian thực hiện các hoạt động sản xuất (năm)

Tam Đảo là huyện miền núi, nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Vĩnh Phúc.
Trung tâm huyện đóng trên địa bàn xã Hợp Châu cách thành phố Vĩnh Yên
10km về phía Đông Bắc.
Ranh giới hành chính của huyện Tam Đảo:

NPV dùng để đánh giá hiệu quả kinh tế của các mô hình kinh tế hay các
phương thức canh tác, NPV càng lớn thì hiệu quả càng cao.

- Phía Bắc giáp tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Tuyên Quang.

- Tỷ lệ thu hồi nội bộ IRR: IRR là chỉ tiêu đánh giá khả năng thu hồi vốn
đầu tư có kể đến yếu tố thời gian thông qua tính chiết khấu.

- Phía Nam giáp huyện Tam Dương và huyện Bình Xuyên (Vĩnh Phúc).

IRR chính là tỷ lệ chiết khấu khi tỷ lệ này làm cho NPV=0, tức là khi:
Bt  Ct
= 0 thì i = IRR

t
t  0 (1  i )
n

- Tỷ lệ thu nhập so với chi phí BCR
BCR sẽ là một hệ số sinh lãi thực tế, phản ánh chất lượng đầu tư và cho
biết mức thu nhập trên một đơn vị chi phí sản xuất.
n

BCR =

Bt

 (1  i)
i 1
n

t

Ct

t
i 1 (1  i )

=

BPV
CPV

Trong đó:

- Phía Đông giáp huyện Bình Xuyên (Vĩnh Phúc) và tỉnh Thái Nguyên.
- Phía Tây giáp huyện Tam Dương và huyện Lập Thạch (Vĩnh Phúc).
Trục Quốc lộ 2B chạy dọc huyện với chiều dài 20km, nối liền thành phố
Vĩnh Yên với khu nghỉ mát Tam Đảo, ngoài ra trên địa bàn huyện còn có các
trục tỉnh lộ 310, tỉnh lộ 314 tạo ra mạng lưới giao thông tương đối liên hoàn.
Tuy nhiên, chất lượng mặt đường chưa tốt, ảnh hưởng đáng kể đến tiến trình
phát triển kinh tế-xã hội của huyện trong những năm qua.
Huyện Tam Đảo được thành lập trên cơ sở điều chỉnh địa giới hành
chính một số xã, thị trấn thuộc huyện Bình Xuyên, Tam Dương, Lập Thạch và
thành phố Vĩnh Yên. Hiện tại, huyện có 9 đơn vị hành chính cấp xã là: Xã
Minh Quang, Hợp Châu, Hồ Sơn, Tam Quan, Đại Đình, Đạo Trù, Bồ Lý, Yên
Dương và thị trấn Tam Đảo; Ngoài ra còn một số tổ chức đóng trên địa bàn
như: Trung tâm Lâm nghiệp Tam Đảo, Vườn Quốc gia Tam Đảo, đơn vị quốc
phòng và một số doanh nghiệp nhỏ.
3.1.2. Địa hình, địa mạo

BCR: là tỷ suất thu nhập và chi phí (đồng/đồng)

Địa hình huyện Tam Đảo tương đối đa dạng, phức tạp, có vùng miền núi
và núi cao, có vùng đồi gò, có vùng đất bãi ven sông. Mỗi vùng đều có những
điều kiện tự nhiên đặc thù với những thuận lợi, khó khăn khác nhau trong phát
triển sản xuất nông, lâm nghiệp.

BPV: là giá trị hiện tại của thu nhập (đồng)
CPV: là giá trị hiện tại của chi phí (đồng)
N: là số đại lượng tham gia vào tính toán
Nếu mô hình nào hoặc phương thức canh tác nào có BCR > 1 thì có hiệu
quả kinh tế. BCR càng lớn thì hiệu quả kinh tế càng cao. Ngược lại BCR < 1 thì
kinh doanh không có hiệu quả.

Vùng miền núi và núi cao với diện tích khoảng 11.000 ha, chủ yếu do
Vườn Quốc gia Tam Đảo và Lâm trường Tam Đảo quản lý. Diện tích còn lại
bao gồm các vùng núi thấp, vùng bãi do các xã quản lý và sử dụng.
Với đặc điểm địa hình như trên tạo điều kiện cho Tam Đảo phát triển
kinh tế nông, lâm nghiệp hàng hoá phong phú và đa dạng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

31

32

- Nhiệt độ trung bình năm 22-230C, vùng núi cao nhiệt độ thấp hơn 34 C so với vùng thấp. Nhiệt độ cao nhất vào các tháng 6,7 (280C), thấp nhất
vào các tháng 12 và tháng 1 của năm sau (110C).

3.1.3. Địa chất, thổ nhưỡng

0

3.1.3.1. Địa chất
Theo tài liệu địa chất miền Bắc Việt Nam nền địa chất tỉnh Vĩnh Phúc
được hình thành ở kỷ Đề Vôn cách đây khoảng 200 triệu năm. Trải qua quá
trình biến động địa chất, lún sụt, nâng lên hạ xuống đã tạo nên những nếp đứt
gãy tạo thành khối lớn dọc dãy núi Tam Đảo,…Quá trình phong hoá kiến tạo
địa chất tạo nên các nhóm đá có nguồn gốc trầm tích biến chất hạt thô, đá trầm
tích biến chất có kết cấu hạt mịn, đá mác ma axít.
3.1.3.2. Thổ nhưỡng
Theo kết quả điều tra lập địa phục vụ dự án trồng mới 5 triệu ha rừng của
tỉnh Vĩnh Phúc, huyện Tam Đảo gồm có những nhóm đất chính sau:
- Nhóm đất Feralit mùn trên núi trung bình phát triển trên đá phún xuất
tinh chua. Diện tích 4.136 ha, chiếm 17,5% tổng diện tích tự nhiên toàn huyện.
Phân bố trên dãy núi Tam Đảo ở độ cao >700m. Đất nhiều mùn ở dạng thô,
thành phần cơ giới nhẹ.
- Nhóm đất Feralít vùng núi thấp, phát triển trên đá phún xuất tinh chua.
Diện tích 2.979 ha, chiếm 12,6% tổng diện tích tự nhiên. Phân bố ở độ cao 300m
- 700m, độ dày tầng đất từ 40cm - 60cm, thành phần cơ giới nhẹ, nhiều đá lẫn,
dễ bị xói mòn rửa trôi.
- Nhóm đất Feralít vùng đồi và núi thấp phát triển trên đá trầm tích biến

chất có kết cấu hạt thô. Diện tích 5.539 ha, chiếm 23,49% tổng diện tích tự
nhiên. Độ dày tầng đất 60cm - 100cm, thành phần cơ giới nhẹ, kết cấu rời rạc dễ
bị xói mòn rửa trôi.
- Nhóm đất vùng đồi và núi thấp phát triển trên nhóm đá hỗn hợp diện tích
6.171,43 ha, chiếm 26,17% tổng diện tích tự nhiên. Đất phát triển trên từ loại đá sa
thạch, cuội kết..., độ dày tầng đất từ 70cm -110cm, thành phần cơ giới trung bình.
- Nhóm đất thung lũng, bồn địa và phù sa cổ, đất ven sông suối và đồng bằng
diện tích 4.747,67 ha, chiếm 20,14% tổng diện tích tự nhiên. Đất được hình thành do
sản phẩm bồi tích từ các sườn đồi, từ các sông suối, tầng đất dày, giàu dinh dưỡng
thuận tiện cho phát triển trồng cây lương thực, cây công nghiệp.
3.1.4. Khí hậu
Do địa hình tương đối phức tạp nên khí hậu thời tiết ở Tam Đảo được
chia thành 2 tiểu vùng: Tiểu vùng khí hậu Tam Đảo núi quanh năm mát mẻ, rất
thuận tiện cho việc phát triển kinh tế du lịch và hình thành khu nghỉ mát; Tiểu
vùng khí hậu vùng thấp mang các đặc điểm khí hậu gió mùa nội chí tuyến vùng
Đông Bắc Bắc bộ.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



- Lượng mưa trung bình hàng năm khá cao từ 2.000-2.570 mm. Mưa
thường tập trung vào các tháng 6,7,8,9. Trong các tháng này thường tập trung
các trận mưa lớn gây nên xói mòn, rửa trôi đất ở những khu vực đồi núi dốc,
đặc biệt là những nơi đồi núi trơ trọc, độ che phủ của rừng thấp.
- Độ ẩm tương đối trung bình 85-86 %. Vùng núi cao quanh năm có
sương mù tạo nên cảnh quan rất đẹp.
- Hướng gió chủ đạo: Mùa hè là hướng Đông Nam xuất hiện từ tháng 49, mùa Đông là hướng Đông Bắc xuất hiện từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau.
Nhìn chung, khí hậu của huyện Tam Đảo tương đối thuận lợi cho phát
triển nông nghiệp, đặc biệt vùng núi Tam Đảo có chế độ khí hậu lý tưởng cho

việc phát triển các khu nghỉ mát và du lịch sinh thái.
3.1.5. Hệ thống sông suối, thuỷ văn
Đặc điểm sông suối, thuỷ văn phản ánh rõ điều kiện địa hình, địa mạo và
khí hậu của vùng Tam Đảo. Do cấu trúc địa hình, Tam Đảo có nhiều suối lớn
và khe lạch ở ven chân núi.
Những năm gần đây, rừng được bảo vệ tốt hơn nên nguồn sinh thuỷ được
cải thiện, nguồn nước tương đối dồi dào. Đây là điều kiện thuận lợi về tưới
nước, phục vụ phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hoá.
3.1.6. Các nguồn tài nguyên
3.1.6.1. Tài nguyên nuớc
- Nước mặt: Nguồn nước mặt chủ yếu là các sông suối, ao, hồ. Hiện
nay, trên địa bàn huyện đã được xây dựng một số hồ nước tương đối lớn phục
vụ cho phát triển sản xuất như: Hồ Xạ Hương với dung tích chứa 23 triệu m3,
hồ Làng Hà 2,3 triệu m3, hồ Vĩnh Thành dung tích 2 triệu m3. Theo đánh giá
của Công ty khai thác các công trình thuỷ lợi Tam Đảo cho thấy chất lượng
nguồn nước mặt ở tất cả các hồ chứa đều khá tốt, có thể khai thác, xử lý để
cung cấp nước cho sinh hoạt.
- Nước ngầm: Cho tới nay chưa có nghiên cứu nào về khai thác nước
ngầm. Nhưng qua khảo sát cho thấy, chất lượng nước ngầm ở các giếng khoan
của nhân dân khá tốt. Do vậy có thể cho phép nhận định nguồn nước ngầm ở
Tam Đảo tương đối dồi dào, đảm bảo chất lượng để khai thác nước sinh hoạt.
3.1.6.2. Tài nguyên đất
Huyện Tam Đảo có tổng diện tích đất tự nhiên là 23.573,1 ha, được phân
bổ cho các mục đích sử dụng như sau:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




33

34

Bảng 3. 1. Hiện trạng cơ cấu sử dụng đất huyện Tam Đảo năm 2007

Sơn. Đây là loại rừng đã bị khai thác nhiều lần với cường độ cao, làm cho tầng
tán bị phá vỡ. Tầng chính chỉ còn những cây chất lượng kém và những cây ít có
giá trị kinh tế. Tổ thành gồm các loài cây gỗ thuộc các họ: họ Giẻ (Fagaceae), họ
Trinh nữ (Mimosaceae), họ Long Não (Lauraceae), họ Trám (Burseraceae), họ
Xoan (Meliaceae), họ Dung (Symplokcaceae), họ Sau Sau (Altingiaceae), họ Ba
mảnh vỏ (Euphobi).

Loại đất

Diện tích (ha)

Tổng diện tích tự nhiên
1. Đất sản xuất nông nghiệp
2. Đất lâm nghiệp
3. Đất phi nông nghiệp
4. Đất chưa sử dụng

Cơ cấu (%)

23.573,10

100,00

4.747,67

20,14

14.822,21

62,88

3.882,79

16,47

120,43

0,51

(Nguồn: Niên giám thống kê năm 2007 tỉnh Vĩnh Phúc)
Bình quân diện tích đất tự nhiên trên đầu người là 0,34 ha nhưng do đã
giao cho Vườn Quốc gia Tam Đảo, Trung tâm Lâm nghiệp Tam Đảo và các tổ
chức khác trên địa bàn quản lý, sử dụng nên diện tích sản xuất bình quân thực
tế trên đầu người ở huyện Tam Đảo khá thấp. Đây là một sức ép rất lớn trong
phát triển kinh tế - xã hội, vì phần lớn dân số và lao động trong huyện đang thu
hút vào lĩnh vực nông nghiệp. Mặt khác, độ màu mỡ của đất đai thấp, khả năng
đầu tư thâm canh trong sản xuất nông nghiệp bị hạn chế nên năng suất cây
trồng chưa cao.
3.1.6.3. Tài nguyên rừng
Tổng diện tích đất lâm nghiệp của huyện Tam Đảo là 14.822,21ha.
Trong đó:
- Diện tích đất có rừng là: 12.048,82 ha, gồm:
+ Diện tích rừng tự nhiên: 7.006,66 ha, chiếm 58,15% tổng diện tích đất
có rừng, trong đó:
Rừng giàu (IIIA3): Diện tích 222,20 ha, chiếm 0,18% diện tích đất có

rừng, phân bố chủ yếu ở VQG Tam Đảo. Đây là loại rừng ít bị tác động và nằm
trong vùng bảo vệ nghiêm ngặt của vườn, tổ thành của rừng bao gồm rất nhiều
loài cây gỗ có giá trị như: Lim, Lát, Dẻ, Chò, Gội.
Rừng trung bình (IIIA2): Diện tích 4.493,99 ha, chiếm 37,29% diện tích đất có
rừng, phân bố chủ yếu ở các đỉnh dông, ven khe, nơi dốc hiểm vùng núi cao, xa khó
tiếp cận trên địa bàn các xã Đại Đình, Đạo Trù, Minh Quang của huyện Tam Đảo.
Đây là loại rừng ít bị tác động hoặc đã bị tác động nhưng đã có thời gian phục hồi. Tổ
thành gồm các loại cây gỗ thuộc các họ điển hình như: Họ Dẻ (Fagaceae), họ Long
Não (Lauraceae), họ Trám (Burseraceae), họ Xoan (Meliaceae).
Rừng nghèo (IIIA1): Diện tích 2.047,49 ha, chiếm 16,99% diện tích đất
có rừng. Phân bố ở vùng núi cao, xa trên địa bàn các xã trong huyện huyện
nhưng tập trung nhiều ở xã Đạo Trù, Minh Quang, Đại Đình, Tam Quan, Hồ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Rừng non phục hồi (IIA, IIB): Diện tích 241,08 ha, chiếm 0,2% diện tích
đất có rừng. Phân bố ở sườn đồi, chân núi. Tổ thành rừng gồm các loài cây gỗ
thuộc các họ: Họ Dẻ (Fagaceae), họ Đay (Tiliaceae), họ Long Lão (Lauraceae),
họ Trám (Burseraceae), Họ Xoan (Meliaceae), họ Sau sau (Altingiaceae), họ Ba
mảnh vỏ (Fabaceae), họ Trinh nữ (Mimosaceae). Rừng non phục hồi có ở tất cả
các xã có rừng trong huyện nhưng tập trung nhiều ở các xã Hồ Sơn, Đại Đình
Đạo Trù, Minh Quang,...
Rừng tre nứa: Diện tích 1,9 ha, chiếm không đáng kể so với diện tích đất có
rừng. Rừng được hình thành từ vầu, nứa tép hoặc vầu thoái hoá, phân bố ở thị
trấn Tam Đảo.
+ Diện tích rừng trồng: 5.042,16 ha, chiếm 41,85 % diện tích đất có
rừng, gồm các quần thụ rừng đồng tuổi (cấp tuổi I, II), rừng trồng thường tập
trung ở những khu vực gần đường giao thông, gần khu dân cư, dễ tiếp cận.
Các loài cây trồng chủ yếu là thông, keo, mỡ, muồng, lim xẹt, bạch đàn . Loại

hình rừng trồng chủ yếu thuộc chương trình 327 và 661, tập trung ở tất cả các
xã trong huyện.
Nhìn vào bảng 3.2. Chúng ta có thể thấy diện tích rừng trung bình và rừng
non đang phục hồi chiếm tỉ lệ tương đối cao, phân bố không đều giữa các xã.
Diện tích rừng trồng lớn (41,85%). Do những năm gần đây tỉnh làm tốt công tác
quản lý bảo vệ và trồng rừng mới nên diện tích đất có rừng ngày một tăng, góp
phần nâng cao độ che phủ của rừng trên địa bàn huyện.
- Diện tích đất rừng chưa có rừng của huyện là: 2.773,39 ha. Gồm:
+ Đất trống trảng cỏ (IA): Diện tích 768,17 ha, chiếm 27,70% diện tích đất
chưa có rừng, loại này thường gặp sau nương rẫy, đất bị thoái hoá, bạc màu,
không còn khả năng sản xuất nông nghiệp, thực bì chủ yếu là trảng cỏ. Phân bố
ở tất cả các xã có rừng trong huyện nhưng nhiều nhất ở xã Đạo Trù, Đại Đình,
Tam Quan và Minh Quang.
+ Đất trống cây bụi (IB): Diện tích 1.444,3 ha, chiếm 52,08% diện tích đất
chưa có rừng, gồm một số loài cây bụi thân gỗ, xen lẫn là trảng cỏ, chiều cao từ
1,0 - 1,5 m, độ che phủ từ 20 - 30%, có ở các xã Đại Đình, Hồ Sơn, Minh
Quang, Đạo Trù và Tam Quan.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




35

36

+ Đất trống có cây gỗ tái sinh (IC): Diện tích 560,92 ha, chiếm 20,22%
diện tích đất chưa có rừng, gồm các loài cây tiên phong ưa sáng mọc nhanh, đan
xen là lau lách, chít, chè vè, có ở các xã Đại Đình, Hồ Sơn, Minh Quang, Đạo

Trù và Tam Quan.

- Động vật rừng : Khu hệ thú ở VQG Tam Đảo đã bị suy thoái do sự khai
thác quá mức trong nhiều năm qua và sự suy thoái thảm thực vật rừng. Tuy
nhiên, theo báo cáo kết quả điều tra nhanh của Cục Kiểm lâm tại VQG Tam Đảo
cho thấy hiện có 77 loài thú được ghi nhận đang tồn tại ở đây như là các loài :
khỉ, Cu li, voọc, cầy, chồn, triết, lửng lợn, lợn rừng, nai, hoẵng, cheo cheo, sóc,
dúi, chuột,…Như vậy, có thể nói động vật rừng ở đây còn khá phong phú và đa
dạng. Mặc dù, quần thể của các loài thú lớn chỉ còn với số lượng ít, nhưng VQG
có thể vẫn còn lưu giữ được nhiều loài thú ăn thịt nhỏ và các loài thú nhỏ khác.

Bảng 3.2. Hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp huyện Tam Đảo
ĐVT: ha
Tổng
diện tích

TT
Tam Đảo

Đại
Đình

Bồ Lý

Hồ Sơn

Hợp
Châu

Minh

Quang

Tam
Quan

Yên
Dương

Đạo
Trù

Diện tích tự nhiên

23573.10

214.85

3451.05

933.96

1793.96

1012.28

4976.65

2809.00

930.51

7450.84

I

Đất lâm nghiệp

14822.21

155.66

2227.70

277.80

1061.90

165.85

3414.70

1511.50

194.50

5784.20

1

Rừng tự nhiên

7006.66

143.80

1354.97

281.50

1180.60

670.59

3375.20

Rừng lá rộng

7004.76

141.90

1354.97

281.50

1180.60

670.59

3375.20

Loại đất loại rừng

TT

1.1
a

Rừng giàu

b

Rừng trung bình

4493.99

89.40

862.60

63.10

516.00

450.49

2512.40

c

Rừng nghèo

2047.49

52.50

211.19

146.70

615.60

202.70

818.80

d

Rừng phục hồi

58.98

71.70

49.00

17.40

44.00

1.2

Rừng hỗn giao

a

Gỗ-tre, nứa

b

Lá rộng-lá kim

1.3

Rừng lá kim

1.4

Rừng tre, nứa

1.5

Rừng núi đá có cây

222.20

222.20

241.08

- Vùng Tam Đảo núi quanh năm có mây mù bao phủ tạo ra cảnh quan
thiên nhiên thơ mộng, tuyệt diệu.

- Cột phát sóng truyền hình Tam Đảo ở độ cao trên 1.200m là một công
trình kiến trúc ở độ cao độc nhất vô nhị tại Việt Nam có thể phát triển thành
khu tham quan du lịch.

Rừng trồng

5042.16

9.80

594.14

275.80

633.90

119.45

2.1

R. có trữ lượng

2282.06

2.30

233.84

119.50

461.70

2.2

R. chưa có trữ lượng

2495.42

7.50

329.49

156.30

102.50

2.3

Rừng đặc sản

2.4

Tre
Đất chưa có rừng

Tam Đảo có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp, có thế mạnh trong phát
triển du lịch và xây dựng các khu nghỉ mát cuối tuần như:

- Một số thác nước và mặt nước các công trình thuỷ lợi đẹp như: Thác
Bạc, Thậm Thình, hồ Làng Hà, hồ Xạ Hương, Hồ Vĩnh Thành, Bản Long, vv…

1.90

3

Huyện Tam Đảo không có nhiều tài nguyên khoáng sản như các huyện
khác. Tại xã Minh Quang có nguồn tài nguyên quặng sắt và 2 mỏ đá nhưng trữ
lượng không lớn, chỉ có thể phát triển công nghiệp khai thác qui mô vừa và
nhỏ. Hiện nay, một số công ty đang khoan thăm dò tại một số xã Bồ Lý, Yên
Dương và Đạo Trù để khai thác quặng.
3.1.6.5. Cảnh quan thiên nhiên và tài nguyên nhân văn

1.90

2

3.1.6.4. Tài nguyên khoáng sản

264.68

30.81

1469.40

537.62

132.65

1269.40

51.10

396.90

378.00

90.12

548.60

41.00

1051.90

46.70

42.53

717.50

69.70

27.35

20.60

112.92

3.30

2773.39

2.06

278.59

2.00

146.50

46.40

764.70

303.29

61.85

1139.60

2.06

167.08

2.00

49.80

46.40

61.85

- Ngoài ra, trong vùng còn có các khu rừng tự nhiên rất thuận lợi cho
phát triển du lịch sinh thái.
Khu di tích danh thắng Tây Thiên đã được xếp hạng, hàng năm thu hút
hàng chục vạn người đến tham quan. Nếu được đầu tư xây dựng cơ sở vật chất
để hình thành Tour du lịch khép kín: Tây Thiên - Tam Đảo sẽ là nguồn thu
chính, là động lực mạnh mẽ nhất để thúc đẩy phát triển kinh tế và chuyển dịch
cơ cấu kinh tế của huyện theo hướng nâng cao tỷ trọng du lịch, dịch vụ,
thương mại và công nghiệp, giảm dần tỷ trọng nông nghiệp trong cơ cấu kinh
tế chung toàn huyện.

3.1

Ia

768.17

107.60

118.68

184.30

3.2. Điều kiện kinh tế, xã hội

3.2

Ib

1444.30

33.10

40.30

562.00

63.90

745.00

3.2.1. Tình hình dân số và lao động

3.3

Ic

560.92

78.41

56.40

95.10

120.71

210.30

3.4

Đất khác

II

Các loại đất khác

1561.95

1297.50

8750.89

59.19

1223.35

656.16

732.06

846.43

736.01

1666.64

Toàn huyện có 8 xã và 1 thị trấn. Dân số toàn huyện tính đến ngày
31/12/2007 là 68.734 người. trong đó :
- Nam : 33.514 người, chiếm 48,75 %
- Nữ : 35.220 người, chiếm 51,25 %

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




37

38

Dân cư tập chung chủ yếu ở vùng nông thôn, miền núi với 67.922 người,
chiếm 98,82 %, còn ở thành thị chỉ có 812 người, chiếm 1,18 %

Với tổng dân số, nguồn lao động và số hộ gia đình được dự báo như trên
cho thấy cần phải giải quyết nhiều vấn đề như: Việc làm, giải quyết đất ở và
nhiều vấn đề kinh tế-xã hội khác. Trong đó, vấn đề việc làm và thu nhập ngày
càng trở nên bức xúc, cần phải có các biện pháp hữu hiệu thúc đẩy chuyển dịch
cơ cấu kinh tế, chuyển dịch cơ cấu lao động nhằm tạo ra nhiều việc làm hơn
cho người lao động.

Mật độ trung bình 291người/km2

Tốc độ gia tăng dân số bình quân là 1,72 %/năm. Đây là tốc độ phát triển
dân số khá cao so với các địa phương khác trong tỉnh và trong vùng Đồng bằng
sông Hồng.
Trên địa bàn huyện có 2 dân tộc chiếm phần lớn dân số là dân tộc Kinh và
dân tộc Sán Dìu, các dân tộc khác (dân tộc Lào, dân tộc Mường, dân tộc Hoa) có
ít. Phân theo cơ cấu dân tộc: Dân tộc Kinh chiếm 57,78%, dân tộc Sán Dìu
chiếm gần 42,07%, các dân tộc khác chỉ chiếm 0,14%. Dân số đang tập trung
chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp.
Tổng nguồn lao động của huyện năm 2004 có 40.255 người, trong đó có
30.573 trong độ tuổi và 9.682 người ngoài độ tuổi có tham gia lao động. Năm
2007 tổng nguồn lao động có 44.023 người, trong đó có 33.586 lao động trong
độ tuổi và 10.437 người ngoài tuổi có tham gia lao động. Tốc độ gia tăng nguồn
lao động là 3,03%, cao hơn tốc độ gia tăng dân số.
Lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế năm 2004 là 37.390
người, năm 2007 là 39.830 người. Số lao động có nhu cầu việc làm nhưng thiếu
việc làm năm 2004 là 2.685 người, năm 2007 là 4.193 người. Việc làm cho
người lao động trong huyện có xu hướng ngày càng bức xúc hơn.
Trình độ lao động nhìn chung còn thấp, chưa đáp ứng được các yêu cầu
phát triển kinh tế-xã hội trong bối cảnh thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá và hội nhập kinh tế thế giới.
* Dự báo tỷ lệ tăng dân số cơ học giai đoạn 2005-2015 khoảng 0,5%/năm
và giai đoạn 2016-2020 là 0,3%/năm, phấn đấu giảm tỷ lệ tăng dân số tự nhiên
đến năm 2010 đạt 1,65%, năm 2015 đạt 1,6% và năm 2020 đạt 1,2% thì dân số
và lao động của huyện Tam Đảo trong giai đoạn 2005-2020 như sau:
Bảng 3.3. Dự báo dân số và lao động
Năm

Dân số TB
(ngƣời)

Tỷ lệ tăng dân số
tự nhiên
(%)

LĐ trong tuổi
(ngƣời)

Năm 2005

68714

1,70

34103

Năm 2010

76425

1,65

37936

Năm 2015

84794

1,60

41269

Năm 2020

91348

1,20

44340

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



3.2.2. Cơ sở hạ tầng
3.2.2.1. Hệ thống giao thông
Đến nay, tổng chiều dài hệ thống giao thông trong huyện (không kể hệ
thống đường liên thôn và đường làng, ngõ xóm) là 151,45km trong đó: Quốc lộ
có 16,4 km, tỉnh lộ 20,75 km, còn lại là đường liên huyện và liên xã, Trong
tổng số trên đây, đã rải nhựa và đổ bê tông được 42,65 km.
Bảng 3.4. Thực trạng hệ thống giao thông
Loại đường

TT

Chiều dài (km)

1

Quốc lộ

16,40

2

Tỉnh lộ

20,75

3

Đường huyện

21,65

4

Đường liên xã

92,65

Tổng số

151,45

Đã rải nhựa/bê tông

42,65

*

Quốc lộ 2B nối liền thị xã Vĩnh Yên với khu nghỉ mát Tam Đảo đã
được rải nhựa nhưng mặt đường còn hẹp, nên đang được cải tạo, nâng cấp để
khai thác tiềm năng du lịch của vùng Tam Đảo núi. Các tuyến tỉnh lộ 314 và
310 góp phần tạo ra mạng lưới giao thông liên hoàn nhưng chất lượng mặt
đường và nền đường còn thấp, chưa được rải nhựa nên đi lại còn khó khăn,
cần phải được cải tạo và nâng cấp trong thời gian tới. Các tuyến đường liên
xã hầu hết chưa được rải nhựa hoặc đổ bê tông nên vào mùa mưa đường lầy
lội, đi lại không thuận tiện.
Nhìn chung, hệ thống giao thông của huyện cần phải đầu tư mở rộng và
nâng cấp mặt đường thì mới đáp ứng được các yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội
trong giai đoạn tới.
3.2.2.2. Thuỷ lợi
Hệ thống thuỷ lợi những năm gần đây đã được nhà nước quan tâm đầu tư
hơn, song vẫn chưa đáp ứng được các yêu cầu của sản xuất nông nghiệp. Toàn
huyện có 29 hồ chứa nước lớn nhỏ, trong đó có các hồ lớn như hồ Xạ Hương,
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




39

40

Vĩnh Thành, Bản Long, Làng Hà. Việc đầu tư xây dựng các công trình thuỷ lợi
đã có tác dụng rất lớn đối với sản xuất nông nghiệp. Có những địa phương do
nguồn nước tưới thuận lợi, nông dân có thể sản xuất 3 vụ lúa/năm.

Về cơ sở vật chất, Trung tâm y tế huyện chưa có gì đáng kể. Các trạm y tế
xã, thị trấn còn lại vẫn sử dụng toàn bộ cơ sở vật chất được đầu tư từ khi còn

thuộc các huyện, thị xã khác.
Nhìn chung hệ thống y tế của Tam Đảo còn rất thiếu thốn cả về cơ sở vật
chất, trang thiết bị cũng như lực lượng cán bộ chuyên môn. Trong thời gian tới
cần tập trung đầu tư chiều sâu, giúp cho ngành y tế tiếp tục làm tốt công tác
khám, chữa bệnh cho nhân dân địa phương, đồng thời phục vụ quá trình chuyển
dịch cơ cấu kinh tế của huyện.

Do đặc điểm địa hình nên các hồ lớn đều có khả năng tưới tự chảy nhưng
hệ thống kênh mương còn rất thiếu nên chưa khai thác tốt được năng lực phục
vụ của các hồ chứa nước. Nhiều nơi vẫn còn rất thiếu nước tưới như một số cánh
đồng ở xã Đại Đình, Bồ Lý, Yên Dương.
3.2.3. Văn hoá, giáo dục và y tế

3.3. Tình hình sản xuất kinh doanh lâm nghiệp trên địa bàn huyện

3.2.3.1. Văn hoá thể thao

3.3.1. Về tổ chức quản lý

Hầu hết các xã trong huyện đều có sân vận động, góp phần cho việc phát
triển các loại hình thể dục, thể thao trong nhân dân. Tuy nhiên cho đến nay chưa
có sân vận động nào được quy hoạch xây dựng một cách bài bản, hầu hết cũng
chỉ thuộc dạng một bãi trống để chơi thể thao. Gần đây trong huyện đã có doanh
nghiệp đầu tư xây dựng một sân Golf (sân Golf Tam Đảo) với kỳ vọng khai thác
tiềm năng du lịch trong giai đoạn tới.
3.2.3.2. Giáo dục và đào tạo
Hệ thống giáo dục phổ thông toàn huyện có 22 trường học, trong đó có 1
trường phổ thông trung học đóng tại xã Tam Quan có 24 phòng; 9 trường trung
học cơ sở với 112 phòng học, và 12 trường tiểu học với 191 phòng học đóng tại
các xã. Hệ thống giáo dục mầm non có 12 trường với 62 phòng học. Tỷ lệ học

sinh đi học được đến trường khá cao (99%).

- Hệ thống quản lý lâm nghiệp:
Cấp tỉnh: Sở Nông nghiệp & PTNT, Sở Tài nguyên & môi trường, Chi
cục Kiểm lâm.
Cấp huyện: Phòng Kinh tế (Phòng Nông nghiệp & PTNT), Phòng Tài
nguyên & môi trường, Hạt Kiểm lâm, Trung tâm Lâm nghiệp Tam Đảo (BQL
dự án 661 cơ sở rừng phòng hộ Tam Đảo).
Cấp xã: Ban lâm nghiệp xã hoặc cán bộ chuyên trách.
Sơ đồ 3.1: Hệ thống tổ chức quản lý tài nguyên rừng huyện Tam Đảo
Sở NN & PTNT

Chi cục KL

Những năm gần đây, hệ thống trường học đã được quan tâm đầu tư hơn
song vẫn còn khó khăn nhiều mặt. Một số xã còn rất khó khăn về nhà ở cho
giáo viên như các xã Đạo Trù, Bồ Lý, Yên Dương.
Cơ sở vật chất của các trường học hiện nay còn rất nghèo, chưa đáp ứng
tốt nhu cầu dạy và học. Đặc biệt là hệ thống trường mẫu giáo mầm non còn tạm
bợ, chất lượng đội ngũ giáo viên mẫu giáo chưa cao.
Loại hình giáo dục không chính quy: Hiện nay huyện chưa có Trung tâm
giáo dục thường xuyên nhưng hiện có hàng trăm học viên đang theo học các
lớp bổ túc văn hoá ở các huyện, thị lân cận. Đối với ngành giáo dục-đào tạo
hiện có rất nhiều cán bộ, giáo viên đang theo học tại chức tại Trung tâm giáo
dục thường xuyên tỉnh Vĩnh Phúc.
3.2.3.3 Y tế:

UBND huyện

Phòng

NN&PTNT

Hạt KL

Chủ rừng



TT LNTĐ

Phòng
TN&MT

Đội Lâm nghiệp

UBND xã

Đơn vị quân đội

Hệ thống trạm y tế tuyến xã cơ bản được xây mới với tổng số phòng bệnh
là 30 phòng và 52 giường bệnh. Tổng số cán bộ y tế tuyến xã có 44 người, trong
đó 3 xã đã có bác sỹ, 4 cán bộ đang đi học đại học. Hiện tại, mỗi trạm thiếu từ 2
đến 3 cán bộ y tế.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

Sở TN & MT

Các tiểu khu

Chỉ đạo trực tiếp

Chỉ đạo gián tiếp
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




41

42

- Hệ thống tổ chức sản xuất kinh doanh:
Trên địa bàn huyện trước đây có một Lâm trường do tỉnh quản lý với trên
200 CBCNVC, nay chuyển đổi thành Trung tâm Lâm nghiệp Tam Đảo trực
thuộc Sở Nông nghiệp & PTNT thực hiện chức năng vừa sản xuất kinh doanh vừa
nghiên cứu ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và có một đơn vị Trung
ương đóng trên địa bàn do Bộ Nông nghiệp & PTNT quản lý (VQG Tam Đảo).
3.3.2. Hiện trạng sử dụng đất đai của huyện Tam Đảo
Tam Đảo là huyện miền núi của tỉnh Vĩnh Phúc, có các tuyến đường
giao thông đường bộ thuận tiện nối liền với các huyện, thành phố trong tỉnh.
Đồng thời là huyện có quy mô diện tích và dân số tương đối lớn trong tỉnh, có
lực lượng lao động dồi dào, có điều kiện khả năng để phát triển một nền kinh tế
tương đối toàn diện: nông nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp và dịch vụ du lịch,
trong đó nông lâm nghiệp và du lịch là chủ yếu. Đất đai là thế mạnh và là
nguồn tài nguyên có ý nghĩa to lớn trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội
của huyện. Trong những năm gần đây, cùng với các địa phương khác trong
tỉnh, công tác quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn huyện đã được các cấp
chính quyền quan tâm hơn. Tuy nhiên, việc quản lý sử dụng đất còn chưa thực
sự đi vào nề nếp.
Tính đến ngày 31/12/2007 đất đai của huyện đã được sử dụng cho sản
xuất nông lâm nghiệp chiếm khoảng 83,02%, diện tích đất chưa sử dụng chiếm

tỷ lệ nhỏ 0,51% (bao gồm đất bằng chưa sử dụng, đất đồi núi đá chưa sử dụng,
núi đá không thể trồng cây) và diện tích đất phi nông nghiệp chiếm 16,47%.
Trong đó:
Đất nông nghiệp: Toàn huyện có 19.569,88ha, đất sử dụng vào mục đích
sản xuất nông nghiệp là 4.747,67ha chiếm 20,14% diện tích đất tự nhiên, bình
quân 690,73m2/người.
Đất lâm nghiệp: Diện tích đất lâm nghiệp của huyện tương đối lớn
14.822,21ha chiếm 62,88% diện tích đất tự nhiên. Trong đó: Đất rừng đặc dụng
12.421,5ha, Đất rừng phòng hộ 647,06 ha và đất rừng sản xuất 1.753,65 ha.
Nhìn chung đất lâm nghiệp hàng năm có sự thay đổi, diện tích đất trống đồi núi
trọc chưa được tận dụng triệt để có hiệu quả để phát triển lâm nghiệp cũng như
cải thiện điều kiện sống của người dân, chất lượng rừng và trữ lượng rừng chưa
cao. Trong khi đó, nhu cầu sử dụng lâm sản trong tỉnh nói chung và trên địa
bàn huyện nói riêng không ngừng tăng. Do vậy, trong những năm tới cần có
định hướng xây dựng phát triển lâm nghiệp theo hướng ổn định và bền vững.
Diện tích đất phi nông nghiệp: 3.882,79 ha chiếm 16,47% diện tích đất
tự nhiên toàn huyện

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Đất chưa sử dụng bao gồm các loại đất: đất bằng chưa sử dụng, đất đồi
núi chưa sử dụng quy hoạch cho lâm nghiệp, đất núi đá không có rừng cây:
120,43 ha chiếm 0,51% tổng diện tích đất tự nhiên.
(Chi tiết ở biểu đồ 3.1 và bảng 3.5)
Bảng 3.5. Hiện trạng sử dụng đất dai huyện Tam Đảo
TT

A

I
II
1
1.1
a
b
1.2
a
b
c
2
2.1
a
b
2.2
3
3.1
a
b
3.2
a
b
c
B
C

Loại đất, loại rừng
Diện tích tự nhiên
Đất nông nghiệp
Đất sản xuất nông nghiệp

Đất lâm nghiệp
Rừng đặc dụng
Đất có rừng
Rừng tự nhiên
Rừng trồng
Đất chưa có rừng
IA
IB
IC
Rừng Phòng hộ
Đất có rừng
Rừng tự nhiên
Rừng trồng
Đất chưa có rừng
Rừng sản xuất
Đất có rừng
Rừng tự nhiên
Rừng trồng
Đất chưa có rừng
IA
IB
IC
Đất phi nông nghiệp
Đất chƣa sử dụng khác

Mã
00000
00001
11000
12000

12100
12110
12111
12112
12120
12121
12122
12123
12200
12210
12211
12212
12220
12300
12310
12311
12312
12320
12321
12322
12323
00002
00003

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

Diện tích tự
nhiên (ha)
23573.10
19569.88

4747.67
14822.21
12421.5
10093.38
6845.38
3248
2328.12
420.4
1362.6
545.12
647.06
565.75
143.8
421.95
81.31
1753.65
1389.69
17.48
1372.21
363.96
266.46
81.7
15.8
3882.79
120.43

Tỷ lệ
(%)
100%
83.02%

20.14%
62.88%
52.69%
42.82%
29.04%
13.78%
9.88%
1.78%
5.78%
2.31%
2.74%
2.40%
0.61%
1.79%
0.34%
7.44%
5.90%
0.07%
5.82%
1.54%
1.13%
0.35%
0.07%
16.47%
0.51%




43

Biểu đồ 4.1. Cơ cấu sử dụng đất đai huyện Tam Đảo

16%

1%

20%

 1. Đất sản xuất nông nghiệp
 2. Đất lâm nghiệp
44

 3. Đất phi nông nghiệp
63%

 4. Đất chưa sử dụng

3.3.3. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp theo chủ quản lý
Công tác giao đất lâm nghiệp của huyện Tam Đảo đã thực hiện qua nhiều
giai đoạn:
- Trước năm 1998: đã tiến hành giao đất theo nghị định 01/CP ngày
4/1/2005 và Nghị định số 02/CP của Chính phủ, nhưng hiệu quả của công tác
giao đất chưa cao, trên địa bàn các xã vẫn nảy sinh việc tranh chấp đất làm cho
công tác quản lý sử dụng đất nói chung và công tác bảo vệ, phát triển vốn rừng
gặp nhiều khó khăn.
- Từ năm 1999 đến nay, thực hiện nghị định 163/1998/NĐ-TTg ngày
12/12/1998; Nghị định 181/2004/NĐ-TTg ngày 29/10/2004 của Thủ tướng
Chính phủ về công tác giao đất lâm nghiệp của huyện Tam Đảo đã có nhiều
chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn một số ít diện tích rừng và đất lâm

nghiệp chưa được giao hết cho người dân, diện tích rừng chưa có chủ còn nhiều.
Do vậy, trong thời gian tới việc giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cần được tiếp tục tiến hành để rừng thực sự có chủ, từ đó chủ rừng sẽ yên
tâm đầu tư phát triển sản xuất lâm nghiệp.
Theo công bố của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Vĩnh Phúc thì diện tích đất lâm
nghiệp theo chủ quản lý đến 31/12/2007 được thể hiện ở bảng 3.6:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Bảng 3.6. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp theo đơn vị chủ quản lý huyện Tam Đảo
TT

I
1
1.1
a
b
c
d
1.2
a
b
1.3
1.4
1.5
2
2.1
2.2

2.3
2.4
3
3.1
3.2
3.3
3.4
II

Loại đất loại rừng

Mã

Tổng diện
tích

Rừng đặc dụng

Rừng phòng hộ

Tổng

VQG
Tam Đảo

Tổng

12421.50
12421.50
6845.38

6845.38
222.20
4404.59
1994.99
223.60

12421.50
12421.50
6845.38
6845.38
222.20
4404.59
1994.99
223.60

647.06
647.06
143.80
141.90

Hộ gia
đình

Diện tích tự nhiên
Đất lâm nghiệp
Rừng tự nhiên
Rừng gỗ lá rộng
Rừng giầu
Rừng trung bình
Rừng nghèo

Rừng phục hồi
Rừng hỗn giao
Gỗ - tre, nứa
Lá rộng - lá kim
Rừng lá kim
Rừng tre, nứa
Rừng núi đá có cây
Rừng trồng
RT có trữ lượng
RT chưa có t.lượng
RT đặc sản
Tre

0
1
1100
1110
1111
1112
1113
1114
1120
1121
1122
1130
1140
1150
1200
1210
1220

1230

23573.10
14822.21
7006.66
7004.76
222.20
4493.99
2047.49
241.08

5042.16
2282.06
2495.42
264.68

3248.00
1343.93
1879.39
24.68

3248.00
1343.93
1879.39
24.68

421.95
110.42
311.53

412.15
108.12
304.03

Đất chưa có rừng
Ia
Ib
Ic
Đất khác
Các loại đất khác

1300
1310
1320
1330
1340
0002

2773.39
768.17
1444.30
560.92

2328.12
420.40
1362.60
545.12

2328.12
420.40

1362.60
545.12

81.31
81.31

79.25
79.25

1.90

491.40
491.40

89.40
52.50

155.66
155.66
143.80
141.90

Tổng

DN nhà
nước

Hộ gia
đình

LL vũ
trang
410.57

UBN
xã

10504.54
1753.65
17.48
17.48

441.90
426.02
1.00
1.00

5375.33
1004.10
16.48
16.48

4276.7
323.53

17.48

1.00

16.48

9.80
2.30
7.50

1372.21
827.71
304.50
240.00

323.90
147.65
149.34
26.91

762.78
493.89
63.08
205.81

285.53
186.17
92.08
7.28

2.06
2.06

363.96
266.46

81.70
15.80

101.12
96.39
4.73

224.84
134.64
74.40
15.80

38.00
35.43
2.57

8750.89

15.88

4371.23

89.40
52.50

1.90

1.90

8750.89

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

Rừng sản xuất
UBND
xã



410.57

3953.2


45

46

* Đối với rừng tự nhiên: Trên địa bàn huyện diện tích rừng tự nhiên còn
7.006,66 ha chiếm 47,27% diện tích đất lâm nghiệp hiện có. Tuy nhiên, phần lớn
rừng gỗ lá rộng có trữ lượng thấp, chủ yếu là rừng trung bình (4.493,99ha), rừng
nghèo (2.047,49ha), rừng giàu (222,2ha), rừng phục hồi (241,08ha), rừng trenứa (1,9ha). Trong đó:
Rừng tự nhiên là rừng phòng hộ 143,8ha toàn bộ diện tích này được quản
lý bởi UBND các xã. Trong đó: Rừng nghèo (52,5ha), rừng trung bình (89,4ha)
và rừng tre - nứa là 1,9ha.
Rừng tự nhiên là rừng đặc dụng 6.845,38ha, toàn bộ diện tích này do
VQG Tam Đảo quản lý.
Rừng sản xuất là 17,48ha, diện tích này chủ yếu do hộ gia đình quản lý
(16,48ha), và doanh nghiệp nhà nước (1,0 ha).

(Chi tiết được thể hiện ở phụ biểu 01)
* Đánh giá chung:
Huyện Tam Đảo có tổng diện tích rừng đặc dụng là 12.421,5 ha; Rừng
phòng hộ là 647,06ha; Rừng sản xuất là 1.753,65ha. Như vậy, quỹ đất dành cho
rừng đặc dụng là rất lớn, theo định hướng phát triển lâm nghiệp sẽ giảm bớt diện
tích rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, mở rộng diện tích rừng sản xuất tạo vùng
nguyên liệu tập trung, ổn định cho công nghiệp chế biến và xuất khẩu, thu hút
các cộng đồng dân cư tham gia xây dựng, quản lý rừng bền vững, từng bước
nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần xoá đói, giảm nghèo cho đồng bào dân
tộc ít người. Vì vậy, việc rà soát, quy hoạch phân chia 3 loại rừng trên địa bàn
huyện là hết sức quan trọng và cần thiết, góp phần thực hiện nghiêm túc, có hiệu
quả Luật bảo vệ và phát triển rừng đã được Quốc hội khoá XI, kì họp thứ 6
thông qua ngày 03/12/2004.

* Đối với rừng trồng: Diện tích rừng trồng hiện có trên địa bàn huyện là
5.042,16ha chiếm 34,02% diện tích đất lâm nghiệp. Rừng trồng có trữ lượng là
2.282,06ha, rừng trồng chưa có trữ lượng là 2.495,42ha và rừng trồng đặc sản
chiếm diện tích không đáng kể 264,68ha. Trong đó:
Rừng trồng đặc dụng là 3.248,0ha, diện tích này do VQG Tam Đảo quản
lý. Rừng có trữ lượng là 1.343,93ha, rừng chưa có trữ lượng là 1.879,39ha, còn
lại rừng đặc sản là 24,68ha.
Rừng trồng phòng hộ là 421,95ha, diện tích này chủ yếu đã giao khoán
cho các hộ gia đình (412,15ha), còn lại 9,8ha dưới sự quản lý của UBND xã.
Rừng trồng là rừng sản xuất 1.372,21ha. Trong đó: Doanh nghiệp nhà
nước quản lý 323,9ha, hộ gia đình 762,78ha và UBND các xã 285,53ha.
* Đối với đất chưa có rừng: Toàn huyện còn 2.773,39ha đất chưa có rừng
được quy hoạch cho đất lâm nghiệp. Trong đó: Đất trạng thái Ia (768,17ha), đất
trạng thái Ib (1.444,3ha), trạng thái Ic (560,92ha). Đây là quỹ đất trong tương lai
cần được quy hoạch cho trồng mới và khoanh nuôi phát triển vốn rừng của huyện.
* Đánh giá về độ che phủ của rừng

Trong những năm qua nhờ có các chương trình, dự án phát triển lâm nghiệp
của nhà nước cùng với kế hoạch bảo vệ và phát triển vốn rừng của chính quyền địa
phương cũng như ý thức của cộng đồng người dân địa phương về môi trường ngày
càng được nâng cao nên độ che phủ của rừng trên địa bàn huyện đạt 51,11 %.
Trong đó, thị trấn Tam Đảo có độ che phủ đạt cao nhất trong huyện (71,5%); Đạo
Trù (62,33%), thấp nhất xã Hợp Châu (11,8%), Yên Dương (14,25%).
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




47

48

Chƣơng 4
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

- Quyết định số 106/2006/QĐ-BNN ngày 27/11/2006 của Bộ Nông
nghiệp và phát triển nông thôn về việc ban hành bản hướng dẫn rừng cộng đồng
dân cư;

4.1. Cơ sở quy hoạch lâm nghiệp huyện Tam Đảo
4.1.1. Cơ sở pháp lý

- Chiến lược phát triển lâm nghiệp quốc gia giai đoạn 2006-2020;

- Căn cứ Luật Đất đai năm 2003;

- Chiến lược phát triển lâm nghiệp giai đoạn 2006-2010 và định hướng
đến năm 2020 của tỉnh Vĩnh Phúc;

- Căn cứ Luật bảo vệ và phát triển rừng năm 2004;
- Căn cứ Nghị định 163/1999/NĐ-TTg ngày 16/11/1999 của Thủ tướng
chính phủ về giao đất, cho thuê đất lâm nghiệp cho các tổ chức, hộ gia đình và
cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích lâm nghiệp;
- Quyết định số 661/TTg ngày 29/7/1998 của Thủ tướng chính phủ về
mục tiêu nhiệm vụ, chính sách và các tổ chức thực hiện chương trình trồng mới
5 triệu ha rừng;
- Quyết định số 245/1998/QĐ-TTg ngày 21/12/1998 của Thủ tướng Chính
phủ về việc thực hiện quản lý nhà nước của các cấp về rừng và đất lâm nghiệp;
- Quyết định số 178/QĐ-TTg ngày 12/01/2001 của Thủ tướng chính phủ
về quyền hưởng lợi, nghĩa vụ của các hộ gia đình, cá nhân được giao đất, được
thuê, nhận khoán rừng và đất lâm nghiệp;
- Quyết định số 40/2005/QĐ-BNN ngày 07/7/2005 của Bộ Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn về việc ban hành Quy chế khai thác gỗ và lâm sản khác;
- Quyết định số 61/2005/QĐ-BNN ngày 12/10/2005 của Bộ Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn về việc ban hành bản quy định về tiêu chí phân cấp rừng
phòng hộ;
- Quyết định số 62/2005/QĐ-BNN ngày 12/10/2005 của Bộ Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn về việc ban hành bản quy định về tiêu chí phân cấp rừng
đặc dụng;
- Chỉ thị số 38/CT-TTg ngày 05/12/2005 của Thủ tướng Chính phủ về
việc rà soát quy hoạch lại 3 loại rừng;
- Quyết định 186/2006/QĐ –TTg ngày 14/8/2006 của Thủ tướng Chính
phủ về ban hành quy chế quản lý rừng và Thông tư số 99/2006/TT-BNN ngày

06/12/2006 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn thực hiện
quyết định trên;

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

- Quyết định số 678/QĐ-CT ngày 2/3/2007 của Chủ tịch UBND tỉnh về
việc phê duyệt kết quả rà soát, quy hoạch lại 3 loại rừng tỉnh Vĩnh Phúc;



- Nghị quyết đại hội Đảng bộ huyện Tam Đảo - tỉnh Vĩnh Phúc lần thứ 14
nhiệm kỳ 2005-2010;
- Quy hoạch tổng thể kinh tế-xã hội huyện Tam Đảo đến năm 2010 và
những định hướng phát triển đến năm 2020.
- Báo cáo quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội huyện Tam Đảo
đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020.
4.1.2. Điều kiện cơ bản
4.1.2.1. Những thuận lợi và khó khăn
* Thuận lợi
- Nằm cách Thị xã Vĩnh Yên 10 km, cách Thành phố Hà Nội khoảng 65
km, có quốc lộ 2B nối liền Thị xã Vĩnh Yên với khu nghỉ mát Tam Đảo, trong
vùng lại có nhiều di tích lịch sử, văn hoá, các danh lam, thắng cảnh, Tam Đảo có
vị trí địa lý rất thuận lợi cho phát triển kinh tế và văn hoá, xã hội.
- Tam Đảo mang các đặc điểm khí hậu thời tiết gió mùa nội chí tuyến,
thuận lợi cho phát triển nông nghiệp đa dạng hoá.
- Tam Đảo có đội ngũ lao động dồi dào, ham học hỏi là thuận lợi lớn
trong việc đưa nhanh các tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất.
- Hệ thống chính trị vững mạnh, an ninh trật tự và an toàn xã hội được giữ
vững. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã, HTX dịch vụ nông nghiệp, nhiệt tình với sự
nghiệp xây dựng quê hương. Nhân dân chấp hành tốt pháp luật, có tinh thần

cộng đồng cao.
+ Tam Đảo là huyện mới được thành lập nên sẽ được ưu tiên đầu tư phát
triển. Đây là một thuận lợi rất lớn trong phát triển kinh tế-xã hội.
b). Khó khăn
Bên cạnh một số thuận lợi nêu trên, Tam Đảo đang đứng trước những khó
khăn lớn, đó là:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




49

50

- Áp lực về việc làm cho người lao động ngày càng tăng lên: Mặc dù Tam
Đảo là huyện có diện tích khá rộng nhưng bình quân đất sản xuất trên đầu
người thấp và còn tiếp tục giảm đi do chuyển sang các mục đích sử dụng khác.
Do vậy, trong giai đoạn tới sẽ có một bộ phận lao động nông nghiệp trong xã
hội bị thiếu đất sản xuất nên áp lực về việc làm là rất lớn.

- Công nghiệp chiếm một tỷ trọng rất nhỏ, sản xuất công nghiệp chưa
vững chắc, sản phẩm chất lượng hàng hoá chưa cao và hiệu quả thấp, chưa đủ
sức cạnh tranh trên thị trường.

- Đời sống của nhân dân còn thấp và không đồng đều: Mặc dù những
năm gần đây đời sống của nhân dân trong huyện đã được cải thiện hơn song
bình quân thu nhập/đầu người vẫn còn thấp (khoảng 520 ngàn đồng/tháng).
- Cơ sở vật chất-kỹ thuật còn nghèo nàn, thiếu thốn: Sự thiếu thốn, khó

khăn về hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật sản xuất và thương mại đã làm hạn
chế đáng kể đến việc khai thác các tiềm năng kinh tế tại địa bàn.
- Chất lượng nguồn nhân lực thấp: Trình độ dân trí chưa cao, trình độ
chuyên môn của người lao động còn thấp, chủ yếu chưa qua đào tạo là một cản
trở lớn trong tiến trình phát triển kinh tế-xã hội trong bối cảnh hội nhập kinh tế
thế giới và khu vực.
- Khả năng đầu tư thấp: Do thu nhập và đời sống nhân dân còn thấp nên
khả năng thu hút đầu tư tại chỗ để khai thác các tiềm năng kinh tế trên địa bàn
còn hạn chế. Trong giai đoạn tới, cần phải có các biện pháp hữu hiệu thu hút
thêm đầu tư từ bên ngoài thì mới có thể tạo ra những bước phát triển đột biến
về kinh tế-xã hội của địa bàn.
4.1.2.2. Thực trạng kinh tế- xã hội huyện Tam Đảo
- Nền kinh tế xã hội của huyện trong những năm qua đã có những chuyển
biến đáng kể, tốc độ tăng trưởng kinh tế ngày càng cao (16%/năm). Song, so với
tiềm năng và yêu cầu phát triển thì tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu
kinh tế còn chậm. GDP bình quân đầu người đạt trên 4 triệu đồng/người/năm
- Kinh tế chủ yếu là nông, lâm nghiệp, sản xuất lâm nghiệp quy ra thóc
đạt thấp 314,25/kg/người/năm (năm 2007). Diện tích và sản lượng cây rau màu
ngày càng được mở rộng và phát triển (đặc biệt là rau su su). Sản phẩm chăn
nuôi kém đa dạng, chủ yếu tập chung nuôi gà công nghiệp; Nông lâm nghiệp
chưa tạo được nguồn nguyên liệu có quy mô và chất lượng ổn định cho phát
triển công nghiệp.
- Cơ sở vật chất hạ tầng còn nghèo nàn, yếu kém, chưa đồng bộ với yêu
cầu phát triển kinh tế xã hội thời kỳ hội nhập WTO. Trên địa bàn huyện có
lượng tài nguyên khoáng sản không lớn song việc quản lý khai thác và tiêu thụ
còn chưa có quy hoạch cụ thể nên hiệu quả mang lại chưa cao.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

- Tỷ lệ tăng dân số ở mức tương đối cao (1,7%) gây áp lực đối với đất đai
và xã hội về lao động việc làm. Tỷ lệ hộ đói nghèo còn cao (trên 10%), lao động
thiếu việc làm hoặc có việc làm nhưng không ổn định là những vấn đề cần tập
trung giải quyết.
- Phát triển kinh tế nhiều thành phần còn hạn chế, nhất là tiềm năng trong
dân, tình trạng thu ngân sách chưa triệt để, chưa có tích luỹ nhiều từ nội bộ nền
kinh tế.
4.1.2.3. Vấn đề phát triển kinh tế - xã hội và áp lực đối với sử dụng đất đai
Với diện tích đất tự nhiên 23.573,10 ha, đất đã sử dụng chiếm trên 90%,
đất chưa sử dụng chiếm một tỷ lệ không đáng kể 0,51%. Tuy nhiên, xét về mặt
diện tích cũng như các chỉ tiêu bình quân về đất đai, huyện Tam Đảo là một
trong những huyện có diện tích lớn và mật độ dân số không cao, song việc sử
dụng đất ở đây vẫn còn tồn tại một số vấn đề:
- Chưa tập trung khai thác hết tiềm năng của đất, các nguồn tài nguyên
thiên nhiên và lao động để phát triển kinh tế. Đầu tư thâm canh, áp dụng tiến bộ
khoa học công nghệ và nhân rộng các mô hình điển hình còn hạn chế. Việc đầu
tư xây dựng cơ sở vật chất, quản lý và tổ chức sản xuất giống cây trồng, vật nuôi
chưa thích đáng.
- Công nghiệp phát triển chưa cao, công nghệ và máy móc còn lạc hậu.
Công tác quy hoạch, quản lý, duy tu, bảo dưỡng các công trình hạ tầng như giao
thông, thuỷ lợi … mức đầu tư thực tế còn thấp.
- Dân cư chủ yếu tập trung ở khu vực trị trấn và trung tâm huyện do đó
việc giao đất dùng vào mục đích ở và các công trình phục vụ đời sống của người
dân tại các khu vực này là vấn đề cần được quan tâm giải quyết.
- Do yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong giai đoạn mới nên việc
phân bố, bố trí sử dụng đất đai cần được tính toán, cân nhắc, tìm ra phương
pháp, mô hình hợp lý, tiết kiệm và có hiệu quả. Đặc biệt việc bố trí xây dựng các
khu công nghiệp, các công trình sản xuất, cơ sở hạ tầng tại nơi đông dân.
- Để cải thiện và không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân

dân thì hàng loạt các công trình phục vụ đời sống văn hoá, giáo dục, thể thao,
giải trí, nghỉ ngơi,… cũng phải được cải tạo và mở rộng kết hợp với xây mới.
Đây là một thách thức đòi hỏi cần phải có sự quy hoạch hợp lý về không gian và
thời gian.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên