CÂU cá mùa THU ( NGUYỄN KHUYẾN) BÀI VĂN ĐIỂM MƯỜI Năm 2016

CÂU CÁ MÙA THU ( Thu Điếu)
Nguyễn Khuyễn
I)

Giới thiệu chung
1. Tác giả
Nguyễn Khuyến sinh năm (1835-1909) hiệu là Quế Sơn, quê ở Yên ĐỗBình Lục - Hà Nam.
Ông là một nhà nho tàu năng- có cốt cách thanh cao, có tấm lòng yêu nước
thương dân sâu nặng
Nội dung thơ : nói lên tình yêu quê hương đất nước đả kích châm biếm bọn
thực dân xâm lược, viết về làng quê Việt Nam.
2. Tác phẩm
Số lượng trên 800 bài gồm thơ văn câu đối
Bài ''Câu cá mùa thu'' nằm trong chùm 3 bài thơ nổi tiếng của Nguyễn
Khuyến.

II)

ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Hai câu đề
''Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo..''
-Tác giả giới thiệu mùa thu với 2 h. ảnh vừa đối lập vừa cận đối hài hòa:
ao thu, chiếc thuyền câu. Đây là hình ảnh bình dị quen thuộc của làng quê
VN
-Cảnh đìu hiu vắng vẻ tĩnh lặng → nhà thơ bộc lộ rõ những rung cảm của
lòng mình trước vẻ đẹp của mùa thu.
2. Hai câu thực:
''Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo..''
-Hình ảnh sóng biếc, lá vàng gợi màu sắc kì diệu của mùa thu.

-Nhà thơ dường như cảm nhận được cái hơi gợn tí của sóng, độ rơi kẽ
của lá → đây chính là những rung động mơ hồ của vạn cật đất trời. →
Cảnh mùa thu càng tĩnh lặng.
3. Hai câu luận
''Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.''
-Hình ảnh '' trời xanh ngắt '' , '' ngõ trúc quanh co '' → không gian sâu
rộng của bầu trời mùa thu , làng xóm mùa thu .
-Cảnh vắng vẻ gần như tuyệt đối ('' vắng teo'') → nhà thơ cảm nhận một
không gian yên tĩnh, rất đặc trưng của mùa thu đồng bằng Bắc Bộ :
thanh, cao, trong, nhẹ,...
4. Hai câu kết ;
''Tựa gối buông cần, lâu chẳng được
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.''
*Hình ảnh người câu cá xuất hiện trong tư thế '' tựa gối buông cần '' → đi
câu cá chỉ là cái cớ để hòa mình với thiên nhiên.
-Câu thơ kết hợp với từ '' đâu'' hiểu theo 2 nghĩa
+Nghĩa thứ nhất ; không có cá đớp mồi
+Nghĩa thứ hai : có cá đớp mồi đâu đó
-Nên theo cách thứ hai nghệ thuật '' lấy đông nói tĩnh''
*Hai câu cuối làm tăng thêm không gian tĩnh lặng của mùa thu. Đồng
thời góp phần bộc lộ tâm trạng tác giả. cõi lòng nhà thơ cũng đang yên
tĩnh vắng lặng, đang cảm thấy tinh tế những biến động của đất trời vào
thu.
V) Nghệ thuật ;
-Ngôn ngữ giản dị, trong sáng.
-Bức tranh phong cảnh với vẻ đẹp '' thi trung hữu hoa '' ( trong thơ như có
tranh vẽ, vẽ 1 bức tranh phong cảnh bằng thơ)

-Vận dựng tải tình nghệ thuật đối , cách gieo vần độc đáo.
--Bài thơ toát lên vẻ đẹp mùa thu của đồng bằng BẮC BỘ , đồng thời cho
thấy tình yêu thiên nhiên đất nước và những uấn khúc trong thời thế của
tác giả.

THE END