skkn quản lý học sinh qua công tác chủ nhiệm

Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm
A. ĐẶT VẤN ĐỀ

Trong tình hình Đất nước hội nhập toàn cầu, Nhà trường đang tiến đến mục tiêu
khẳng định thương hiệu trong tương lai, đổi mới phương pháp đào tạo nhằm phát huy
tính tích cực trong học tập cũng như hoạt động của học sinh là một trong các phương
hướng cải cách giáo dục nhằm tạo ra những con người lao động sáng tạo, làm chủ bản
thân, làm chủ đất nước – có cả đức lẫn tài. Bởi “Có đức mà không có tài – làm việc gì
cũng khó. Có tài mà không có đức là người vô dụng”.
Thật vậy, song song với việc “dạy chữ” cho các em, chúng ta cần hết sức quan tâm
đến việc: “Dạy người”. Vì đây là sự nghiệp giáo dục của toàn Đảng, toàn dân mà trong
đó ngành sư phạm giữ vai trò then chốt. ‘Tiên học lễ – hậu học văn” chân lí đó được
tồn tại từ bao đời nay và không bao giờ phai nhạt. Nên vấn đề tu dưỡng đạo đức cho học
sinh trong nhà trường là trách nhiệm của tất cả Thầy Cô, đặc biệt là người Thầy làm
công tác chủ nhiệm trong việc hình thành “Nhân cách” của các em.
Định nghĩa trên Wikipedia: “Nhân cách là hệ thống những phẩm giá của một
người được đánh giá từ mối quan hệ qua lại của nhười đó với những người khác, với tập
thể, với xã hội và thế giới tự nhiên xung quanh trong mọi tầm nhìn xuyên suốt quá khứ,
hiện tại và tương lai. Nhân cách là giá trị được xây dựng và hình thành trong thời gian
con người tồn tại trong xã hội. Nó đặc trưng cho mỗi con người, thể hiện nhưỡng phẩm
chất bên trong con người nhưng lại mang tính xã hội sâu sắc”.
Do vậy, chúng ta cần phải làm gì để quá trình giáo dục này tiến hành một cách chu
đáo, có kế hoạch, phương pháp thích hợp nhằm xây dựng lớp học thành một tập thể
đoàn kết, tích cực, chủ động trong mọi hoạt động, mang tính chất giáo dục toàn diện,
phát huy khả năng tự quản, tự giác của học sinh dưới sự chỉ đạo thống nhất về công tác
chủ nhiệm của nhà trường.
Kính thưa quý thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp, trong quãng đời đi dạy của
một người giáo viên, thật đáng tiếc nếu ta chưa một lần làm công tác chủ nhiệm lớp. Vì
Trang 1

Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

công tác này mang lại cho ta nhiều cảm xúc, giúp ta khám phá, trãi nghiệm bản thân từ
đó tích lũy nhiều kinh nghiệm làm vốn kiến thức cho cuộc sống và đặc biệt là lưu lại
trong ta những kỷ niệm khó quên trong cuộc đời. Nhưng trong thực tế vẫn còn một số
giáo viên rất “ ngại” khi được giao công tác chủ nhiệm lớp hoặc khi nhận thì làm cho
xong không toàn tâm toàn ý cho công việc. Tôi thiết nghĩ đối với giáo viên chủ nhiệm,
đòi hỏi người giáo viên không những giỏi chuyên môn mà còn phải có những phấm
chất đạo đức tốt, kỹ năng sống, là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Những hành
động , cử chỉ của người thầy sẽ để lại suy nghĩ và ấn tượng trong lòng học sinh, chúng ta
vừa ‘dạy chữ” vừa “dạy người”, “dạy chữ” thì dể, tất nhiên cũng đòi hỏi khả năng
chuyên môn nghiệp vụ của người thầy, nhưng “dạy người” theo tôi mới thực sự khó. Bởi
nhân cách của học sinh là một phần “hình ảnh” của người thầy.
Trong phạm vi bài viết này tôi xin tổng hợp các kinh nghiệm mang tính thiết thực
đã tích lũy được qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm . Rất mong được sự trao đổi,
phản hồi và góp ý xây dựng của các quý thầy cô, các bạn đồng nghiệp và những người
làm công tác giáo dục.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN:
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy bản thân tôi nhận thấy rằng: Sản phẩm giáo dục
mà chúng ta tạo ra không thể biết trước chính xác kết quả như bao sản phẩm của các
ngành nghề khác. Đặc biệt là sự hình thành phẩm chất đạo đức của học sinh không phải
một ngày, một buổi là có được mà phải trải qua một thời gian dài rèn luyện, cho nên để
đảm nhận công việc này chúng ta phải thật sự kiên trì, nhẫn nại, chịu khó và phải tốn
nhiều thời gian công sức để tìm hiểu; lắng nghe tâm tư nguyện vọng của từng đối tượng
học sinh trong lớp. Như vậy GVCN phải đề ra được kế hoạch, phương pháp giáo dục

thích hợp cho từng trường hợp đặc biệt bằng cả tấm lòng yêu thương, nhân ái của người
Thầy.
Trang 2


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

Đầu năm học này, tôi nhận thấy những thuận lợi và khó khăn sau:
1. Thuận lợi
*

Đa số học sinh nhà gần trường, thuộc địa phương.
*

Hầu hết học sinh có ý thức kỷ luật cao, ngoan, lẽ phép với thầy cô, biết

vâng lời cha mẹ. Tích cực tham gia hoạt động phong trào do Đoàn, trường, lớp tổ chức.
*

Cơ sở vật chất khang trang. Phòng học sạch, thoáng mát, cơ sở vật chất

tương đối đầy đủ, trang thiết bị đèn, quạt, bàn ghế cho học sinh, kể cả ghế ngồi của học
sinh khi sinh hoạt dưới cờ. Tạo không khí phấn khích trong học sinh và giáo viên
*

Được sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu, bộ phận Giám thị, đội ngũ

giáo viên bộ môn có chuyên môn vững, nhiệt tình trong giảng dạy.

*

Được sự nhiệt tình phối hợp chặt chẽ giữa các bậc phụ huynh với cô giáo

chủ nhiệm.
*

Ngoài công tác chủ nhiệm, là giáo viên giảng dạy bộ môn Toán, môn học

có nhiều tiết nhất nên thời gian gần gũi các em tương đối nhiều.
2. Khó khăn
*

Vẫn còn một số học sinh cá biệt chưa có ý thức trong học tập và rèn luyện

đạo đức chủ yếu do tác động từ hoàn cảnh gia đình hoặc xã hội, bạn bè.
*

Một số ít học sinh chuyển từ nơi khác về chẳng hạn như: Quận 4, Quận Tân

bình, Huyện Nhà Bè,… gặp khó khăn trong việc di chuyển, thường xuyên đi trễ, vắng
tiết. Một số học sinh thuộc thành phần dân nhập cư hoặc có hoàn cảnh gia đình không
thuận lợi, không ổn định, cha mẹ ly dị, lo kiếm sống không có thời gian chăm sóc con
cái.
*

Trường thuộc địa bàn phức tạp, một số thành phần dân cư mau chóng giàu

lên nhờ bán đất đời sống được nâng lên nhanh chóng và không bền vững nên các em dễ
Trang 3

Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

bị rơi vào lối sống thiên về vật chất, do đó càng khó khăn hơn trong việc giáo dục tư
tưởng cho các em có lối sống hồn nhiên, thiếu lý tưởng.
*

Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ đặc biệt là lĩnh vực công

nghệ thông tin đóng góp tích cực đến đời sống xã hội chúng ta, tuy nhiên mặt trái của nó
như game online, các trang website không lành mạnh... ảnh hưởng không nhỏ và có tác
động xấu đến không ít học sinh đặc biệt là học sinh THPT lứa tuổi có nhiều biến đổi về
tâm sinh lý
Trên đây là một số thuận lợi và khó khăn mà giáo viên sẽ gặp phải khi làm công tác
chủ nhiệm.Cho nên khi được giao làm công tác chủ nhiệm lớp bản thân tôi đề ra một số
biện pháp cần thiết để thực hiện :
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1. Giáo viên chủ nhiệm cần nắm chắc một số văn bản qui định
Giáo viên chủ nhiệm cần phải nắm vững các văn bản qui định về nhiệm vụ của học
sinh trong nhà trường; về qui định khen thưởng và kỷ luật; về nội qui và cách xếp loại 2
mặt giáo dục; phổ biến đến từng đối tượng học sinh. Ngoài ra, chúng ta cần nắm và hiểu
rõ chức năng và nhiệm vụ cơ bản của giáo viên chủ nhiệm để thực hiện công tác một
cách hiệu quả; tối ưu nhất, có tính thuyết phục dựa trên những luận cứ, luận chứng rõ
ràng. (Luật giáo dục, Điều lệ Nhà trường, Qui chế đánh giá xếp loại học sinh THPT, …)
2. Giáo viên chủ nhiệm nắm chắc về đặc điểm tình hình của lớp để có cách tổ
chức, quản lý, điều phối các hoạt động:
*

Sĩ số: từ 40 - 45. sự chênh lệch nam, nữ là đáng kể, đặc biệt là các lớp đầu

của khối, thông thường nữ nhiều hơn nam.
*

Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu đầy đủ các chi tiết sau đây:

*

Nắm danh sách lớp, xếp tên học sinh theo thứ tự A, B, C…

*

Thành phần gia đình.
Trang 4


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên chủ nhiệm tiến hành cho học sinh làm lí lịch đầu năm (cần chính xác:
Họ và tên; ngày, tháng, năm sinh; nơi sinh… đúng theo khai sinh; địa chỉ cụ thể (khu –
ấp – số nhà – xã thường trú hoặc tạm trú hay ở trọ; họ tên cha, mẹ và nghề nghiệp). Dựa
trên cơ sở đó, giáo viên chủ nhiệm cần phải chú ý đến:
*

Các học sinh diện học sinh nghèo hiếu học có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Diện gia đình học sinh không hạnh phúc: Cha, mẹ li dị, sống không hợp pháp, ly thân…
*

Lập và phân chia học sinh theo địa bàn cư trú, phân theo từng khu vực.

*

Thành phần bản thân:

Căn cứ vào sổ điểm lớp; căn cứ vào kết quả học tập và hạnh kiểm của học sinh ở
năm học trước, kết hợp cùng giáo viên chủ nhiệm cũ (nếu được) để hiểu rõ thêm về từng
đối tượng của lớp kể cả: Năng khiếu, thành tích tốt hoặc chưa tốt của học sinh.
+ Học tập: Giỏi – Khá – Trung bình – Yếu – Kém.
+ Hạnh kiểm: Tốt – Khá – Trung bình – Yếu.
+ Đặc điểm: Năng khiếu; thành tích đạt được; những điều chưa tốt.
*

Qua tìm hiểu sơ lược, giáo viên chủ nhiệm tiến hành sắp xếp chổ ngồi cho

học sinh (chú ý đến các học sinh có bệnh khuyết tật về mắt, tai…). Sau đó chia thành 4
tổ. Lập sơ đồ chổ ngồi thành 3 bản: tại lớp 1 bản, giao cho giám thị 1 bản, giáo viên lưu
lại một bản để tiện lợi cho việc theo dõi học sinh.
*

Nếu được hãy lập sơ đồ lớp học bằng chương trình Excel, trong đó có ghi

chú từng đặc điểm của từng học sinh và kèm theo hình ảnh, để thuận tiện theo dõi và
trao đổi với các giáo viên bộ môn.
3. Lập sổ chủ nhiệm
Giáo viên chủ nhiệm lập sổ chủ nhiệm theo mẫu qui định của nhà trường. Trong đó,

giáo viên phải thật chú ý đến việc ghi chép phải chi tiết, đầy đủ các phần các mục theo
yêu cầu. Song cần đặc biệt lưu ý:
Trang 5


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

*

Theo dõi học sinh mọi mặt theo định kì, có nhận xét cụ thể đối với từng em.

*

Ghi rõ, cụ thể số điện thoại liên lạc của gia đình học sinh (nếu có).

*

Lập – ghi danh sách học sinh chia theo tổ (địa chỉ ghi chính xác).

*

Danh sách thầy cô bộ môn (họ tên, địa chỉ, những thay đổi nếu có).

*

Căn cứ vào sự sắp xếp thời khóa biểu của nhà trường mà giáo viên ghi thời

khóa biểu cho học sinh và ghi vào sổ chủ nhiệm để thông báo đến quí phụ huynh: Ngày,

giờ, môn học của các em để tiện cho việc đưa rước. Cập nhật thường xuyên thời khóa
biểu thay đổi theo yêu cầu chung của Nhà trường.
Việc dạy và tổ chức cho học sinh hoạt động học tập trong và ngoài giờ là

*

vấn đề quan trọng, đòi hỏi giáo viên phải lên kế hoạch thực hiện rành mạch, cụ thể theo
tuần, tháng, ngày luôn có sự thay đổi gây hứng thú cho các em.
Bên cạnh đó, cần theo dõi học sinh vi phạm. Ghi rõ:

*
*

Họ và tên học sinh vi phạm.

*

Lỗi học sinh vi phạm, biện pháp xử lý.

*

Số lần vi phạm. Hiệu quả sau mỗi lần xử lý.

*

Mức độ vi phạm dẫn đến mức độ xử lý.

*

Cam kết giữa học sinh – phụ huynh học sinh – cô chủ nhiệm.

(Có ý kiến và chữ ký của phụ huynh học sinh).
*

Kẻ thêm bảng danh sách học sinh ở phía sau sổ theo dõi hạnh kiểm hàng

tuần (A+, A, B, C, D).
4. Tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm đầu năm:
Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn cho học sinh xây dựng lớp học thành đơn vị tập thể
gắn bó, có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau, phát huy khả năng tự giác, tự quản của học
sinh theo đúng tinh thần đổi mới phương pháp giáo dục. Do đó, ngay tiết sinh hoạt đầu
Trang 6


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

năm giáo viên cần vạch ra, định hướng nhằm giúp các em thể hiện tinh thần trách nhiệm
mạnh dạn phê và tự phê giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Do đó, cần phải ổn định nề nếp tổ
chức lớp ngay từ tiết sinh hoạt này như sau:
Bầu ban cán sự – giao nhiệm vụ

*
*

Lớp trưởng.

*

Lớp phó học tập.

*

Lớp phó lao động.

*

Lớp phó văn thể mỹ.
Cán sự bộ môn: Toán – Tiếng Anh – Văn – Hóa - Lý – Sinh – Sử – Địa –

*

GDCD – Thể dục (nhằm theo dõi về tình hình học tập của từng giờ để báo cáo kịp thời
đến giáo viên chủ nhiệm).

*

*

Thủ quĩ.

*

Đội xung kích trường (2 em ’ 4 em).

*

Các tổ trưởng và tổ phó.
Sắp xếp chỗ ngồi: Trước hết hãy để cho các em quyền tự chọn chỗ ngồi

theo ý thích, sau đó điều chỉnh dần dần, phân bố học sinh nam – nữ; học sinh giỏi – khá
– trung bình – yếu rãi đều ở các tổ. Tránh tình trạng xếp các em có cùng khuyết điểm (cá
biệt) ngồi cạnh nhau.
*

Học tập nội qui trường: Giáo viên chủ nhiệm cho học sinh ghi cẩn thận nội

qui của trường vào sổ tự rèn và đem về nhà cùng phụ huynh trao đổi để thực hiện tốt.
*

Dựa trên nội qui trường, giáo viên chủ nhiệm cho cả lớp thảo luận lập thành

nội qui của lớp, từ đó lập thành bảng điểm thi đua cá nhân trong tuần. Yêu cầu học sinh
thực hiện việc tự đánh giá xếp loại bản thân mình theo các loại A+ (từ 100 điểm trở lên);

Trang 7


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

A (90 điểm – 99 điểm), B (80 điểm – 89 điểm), C (70 điểm – 79 điểm), D (từ 69 điểm
trở xuống).
*

Phân công về trực nhật lớp và trực ban trường (2 em). Yêu cầu học sinh giữ

vệ sinh (trong, trước, sau lớp; kể cả chỗ ngồi và hộc bàn của mình). Yêu cầu học sinh

giám sát và nhắc nhở lẫn nhau trong việc giữ gìn vệ sinh chung, nhắm giáo dục tính
cộng đồng cho các em.
*

Thông báo các khoản thu đầu năm của học sinh có biên lai thu nhận và thời

hạn nộp. Nêu lên những trường hợp miễn, giảm để học sinh biết thêm chi tiết.
*

Đề nghị với học sinh việc thu quĩ lớp. Học sinh bàn bạc thảo luận và quyết

định. Quĩ lớp phải do thủ quĩ giữ có sổ ghi chép các khoản thu – chi – tồn rõ ràng và
công bố tài chính trước lớp hàng tuần.
*

Điều mà giáo viên chủ nhiệm lưu ý với học sinh là mốc xét thi đua.

+ Học kỳ I: 15/08 – 15/11. Có thể định mức thời gian thi đua giữa hoặc cuối học kỳ
+ Học kỳ II: 20/01 – 15/05. cũng có thể sơ kết vào cuối tuần tùy điều kiện và nội
dung.
Phổ biến cho học sinh rõ về các mức độ và hình thức khen thưởng được trích từ Qui
chế 40/2006 của Bộ Trưởng Bộ giáo dục ký ngày 05/10/2006.
5. Tổ chức họp phụ huynh học sinh đầu năm:
Xã hội chúng ta ngày nay phát triển mạnh mẽ, đời sống vật chất và tinh thần của
mỗi người ngày được nâng cao. sự phát triển nhanh, mạnh của công nghệ thông tin, đặc
biệt là internet, sự ra đời ngày càng nhiều của các trang mạng xã hội làm cho mọi người
xích lại gần nhau, việc tìm kiếm các thông tin thật dễ dàng nhưng không ít có sự tác
động tiêu cực làm sa sút về nhân cách đạo đức của con người mà trong đó có cả học sinh
chúng ta. Vâng, trên thực tế cho thấy các em ở lứa tuổi 15–16 có những thay đổi về tâm
sinh lý, thích bắt chước, đua đòi, thích chơi hơn là học và cũng dễ bị lôi kéo trước những

Trang 8


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

cám dỗ của bạn bè xấu. Trước tình hình chung như vậy, nhiều bậc phụ huynh rất quan
tâm lo lắng cho con em mình. Đây cũng là nỗi băn khoăn, trăn trở của mọi người Thầy
từ các cấp trong nhà trường. Cho nên việc tổ chức phiên họp phụ huynh học sinh đầu
năm là vấn đề cần thiết, đó là chìa khóa mở ra cánh cửa của mối liên hệ giữa Gia đình –
Nhà trường và Xã hội nhằm giáo dục cho con em mình ngày càng tốt hơn.
Để buổi họp được thành công tốt đẹp, giáo viên chủ nhiệm cần tiến hành một số
công việc sau:
- Viết thư mời vào sổ liên lạc và nhờ học sinh gởi về phụ huynh. Yêu cầu các em
nhắc nhở phụ huynh đi đầy đủ, đúng giờ và chỉ xét cho những trường họp vắng có lí do
chính đáng rồi liên hệ trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm ngay ngày hôm sau tại trường
(hoặc thông qua liên lạc bằng điện thoại).
- Tổ chức cuộc họp : trang trí phòng họp, ghi bảng chào mừng, chuẩn bị phiếu góp
ý.
Giáo viên chủ nhiệm cần nêu lên được một số nội dung sau:
+ Điểm danh: Giáo viên chủ nhiệm thu lại sổ liên lạc hoặc thư mời từ phụ huynh.
+ Phổ biến bằng văn bản qui định về:
*

Nội qui trường.

*

Những thuận lợi và khó khăn của lớp.

*

Thông báo các khoản thu đầu năm.

+ Phổ biến về nội qui lớp và bảng điểm thi đua cá nhân. Xin ý kiến đóng góp của
quí phụ huynh biểu quyết để thống nhất thực hiện.
+ Thông qua các bậc phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu và thu lượm thêm
một số thông tin về từng đối tượng học sinh về tính cách, sở thích, các hoạt động ở nhà
của các em nhằm có cách cư xử hợp lí đối với từng cá nhân. Nếu được có thể thực hiện
bảng điều tra cá nhân của học sinh.
Trang 9


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

Để có những kiến nghị thỏa đáng về tâm tư nguyện vọng của các bậc phụ huynh và
ngược lại những thông tin liên lạc cần thiết từ nhà trường gởi đến phụ huynh. Chúng ta
cần đề cử 3 phụ huynh đứng vào ban đại diện cha mẹ học sinh của nhà trường. Thư kí
ghi rõ họ tên – chức vụ của phụ huynh vào biên bản, kể cả các ý kiến đóng góp.
6. Tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần:
Theo bản thân tôi nghĩ tiết sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần rất quan trọng vì trong
thời gian đó các em học sinh hiểu nhau nhiều hơn, chúng ta có thể nhận biết rỏ hơn từng
học sinh, hiểu được tâm tư tình cảm của các em qua đó thắt chặt tình cảm của cô - trò
tăng cường tinh thần đoàn kết của lớp và trên mối quan hệ tốt đẹp đó chúng ta dể dàng
giáo dục các em trở thành con người toàn diện, sáng tạo và có ít cho xã hội . Để tiết sinh
hoạt chủ nhiệm đúng với ý nghĩa của nó thì đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm cần phải xác
định rõ mục tiêu của tiết sinh hoạt nhằm đề ra nội dung thực hiện thích hợp.

Về phương tiện: Dựa trên nội dung mà nhà trường, giám thị, Đoàn, TN đề

*

ra trong tiết sinh hoạt dưới cờ.
Dựa trên các báo cáo của từng tổ, lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó văn thể
mỹ, lớp phó lao động, thủ quĩ.
*

Về tổ chức: Giáo viên chủ nhiệm thống nhất yêu cầu về nội dung, hình thức

hoạt động với đội ngũ cán bộ lớp và gợi thêm vài vấn đề để các em hoạt động.
+ Tổng kết những ưu, khuyết điểm tuần qua.
+ Hướng khắc phục những mặt yếu; phát huy những mặt mạnh đã đạt được.
+ Đề ra kế hoạch cho tuần sau.
a) Hoạt động 1: Tự kiểm điểm
*

Người tốt – việc tốt: Tốt mặt nào? Mức độ và hình thức khen thưởng.

*

Người vi phạm khuyết điểm: hành vi sai trái như thế nào? Mức độ và hình

thức kỷ luật.
Trang 10


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

b) Hoạt động 2: Theo dõi tình hình chung của Lớp
*

Tổ trưởng thu sổ tự rèn nộp lại cho giáo viên chủ nhiệm (phải có chữ ký

của phụ huynh học sinh hàng ngày).
*

Lớp trưởng tổng hợp các mặt nêu trước lớp: Về học tập (lớp phó học tập

báo cáo), về chuyên cần (lớp trưởng báo cáo), về nề nếp, việc thực hiện nội qui (đội sao
đỏ báo cáo), vệ sinh (lớp phó lao động báo cáo), công khai tài chính (thủ quĩ báo cáo),
về văn – thể – mỹ (lớp phó văn – thể – mỹ báo cáo). (nếu có nội dung)
Cử thư kí lớp ghi biên bản họp hàng tuần trong sổ họp lớp.
*

Lớp trưởng thông qua bảng xếp loại thi đua giữa các tổ – cá nhân, thông

báo trước lớp.
BẢNG ĐIỂM THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG CÁC TỔ (Tham khảo)
Tổ

Điểm trừ

Điểm cộng

Tổng điểm

Hạng

1
2
3
4

STT

Họ và tên học sinh

Điểm trừ

Điểm cộng

Tổng điểm

Xếp loại

1
2
3
4
5
Trang 11


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

6

* Chú ý: Hạng của tổ xếp theo hạng nhất – nhì – ba – tư.
Xếp loại cá nhân theo A+, A, B, C, D.
Qua đó nêu lên được tổ mạnh nhất về mặt nào? Mặt nào còn hạn chế cần khắc
phục? Tương tự đối với tổ yếu – chủ yếu ở những mặt nào? Hướng khắc phục? Đồng
thời tuyên dương những cá nhân xuất sắc và phê bình những cá nhân chưa tốt – nêu lên
hình thức kỷ luật tương ứng.
c) Hoạt động 3: Nhận xét đánh giá của giáo viên chủ nhiệm
- Giáo viên chủ nhiệm cần nêu lên được sự tiến bộ của các em cụ thể ở những mặt
nào?
- Đồng thời động viên các em cố gắng tích cực trong việc phát huy các khả năng và
năng lực sẵn có của mình.
- Bên cạnh đó nhắc nhở những học sinh vi phạm, thi hành kỷ luật nghiêm khắc đối
với các em đó tránh tình trạng ‘Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Thực hiện đến nơi
đến chốn để các em khác không bắt chước bạn bị kỷ luật.
d) Hoạt động 4: Lập kế hoạch hoạt động tuần tới:
Lập kế hoạch hoạt động của lớp theo kế hoạch của nhà trường, Đoàn trường đề ra.
Phân công thực hiện.
e) Hoạt động 5: Giáo viên chủ nhiệm trả lời những thắc mắc của học sinh khi các
em có nhu cầu. Sau đó lớp phó văn – thể – mỹ tập bài hát tập thể cho lớp (hoặc cùng cả
lớp hát).
Đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm phải tổ chức cho các em các hoạt động sinh hoạt
tập thể tránh tình trạng là sau khi hoàn thành các hoạt động ở trên thì thời gian còn lại cô
Trang 12


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

làm việc của cô, trò ngồi dưới lớp nói chuyện (tình trạng này vẫn cón xảy ra ở một số
lớp).
7. Tổ chức lồng ghép các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong tiết sinh hoạt chủ
nhiệm
Để thay đổi tích cực về các hoạt động, tạo ra sân chơi lành mạnh và bổ ích cho các
em nhằm giúp các em nhận thức được “Vui để học” sẽ tạo hứng thú và luôn nghĩ rằng
“Một ngày đến trường là một ngày vui”. Trên tin thần đó các em có ý thức thi đua lành
mạnh, thoải mái, xác định đúng động cơ học tập cùng rèn luyện và cùng giúp đỡ nhau
tiến bộ. Do vậy việc tổ chức tiết sinh hoạt ngoài giờ có ý nghĩa quan trọng trong việc
thực hành theo phương pháp tích cực. Để tổ chức tiết sinh hoạt này đạt chất lượng và
hiệu quả giáo viên chủ nhiệm cần thực hiện tốt một số công việc sau đây:
*

Nắm chắc mục đích yêu cầu của từng hoạt động trong chủ điểm tháng.

*

Đề ra nội dung và hình thức hoạt động.

*

Chuẩn bị thật chu đáo trước khi tiến hành về các mặt như: phương tiện, tổ chức
(chú ý về phía giáo viên chủ nhiệm phải làm gì? Còn phía học sinh phải thực hiện
được những yêu cầu nào mà giáo viên giao).

*

Bầu ra một thư ký ghi biên bảng và tổng kết điểm cho từng hoạt động, chọn một

em dẫn chương trình giỏi của lớp.



Tiến hành hoạt động:
a) Hoạt động 1: Khởi động
Dẫn chương trình tuyên bố lí do, giới thiệu đại biểu tham dự, giới thiệu các thành

phần trong ban tổ chức, ban giám khảo, mời đại diện các tổ tham gia hoạt động.
b) Hoạt động 2: Tiến hành hoạt động theo hình thức đã vạch ra, ví dụ như: thi “kể
chuyện”, thi “tìm hiểu…”, thi “văn nghệ”, thi “biểu diễn thời trang”, thi “đố vui để học”
hoặc thi “hái hoa dân chủ”…
Trang 13


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

Dẫn chương trình nêu nội dung hoạt động theo chủ điểm mà ban tổ chức đã chuẩn
bị sẵn.
c) Hoạt động 3
Thư kí thông qua biên bản và tổng kết diểm cho từng tổ (hoặc từng đội).
d) Hoạt động 4
*

Dẫn chương trình công bố kết quả chung cuộc và đội thắng, cá nhân xuất sắc…

*

Mời đại diện (đại biểu) lên phát thưởng.

f) Hoạt động 5: Kết thúc
Dẫn chương trình mời đại biểu phát biểu ý kiến và giáo viên nhận xét buổi sinh
hoạt về ưu – khuyết điểm để có hướng khắc phục cho những lần sau.


Có thể tham khảo một số nội dung sinh hoạt như sau:
- Tiết sinh hoạt lớp với chủ đề “kỷ niệm ngày 20/11”: cho học sinh viết những suy

nghĩ của bản thân mình đối với nghề giáo từ đó GVCN có thể nắm bắt được tình cảm
của các em.
- Tiết sinh hoạt lớp với chủ đề kỷ niệm ngày 22/12: Trò chơi” Ai Nhớ Nhất” chia
tập thể lớp ra làm 4 đội (nên chia theo 3 bàn liên tục thành một đội) sau đó mỗi đội có
nhiệm vụ phải viết tên của các anh hùng của dân tộc cùng với mốc thời gian lịch sử đi
kèm, sau thời gian quy định đại diện mỗi lên bảng ghi kết quả của đội mình ra, đội nào
đúng nhiều nhất sẽ là đội chiến thắng.
- Tiết sinh hoạt lớp với chủ đề xã hội " Giới Tính": cho các em thảo luận dưới sự
chủ trì của GVCN.
- Tiết sinh hoạt lớp với chủ đề kỷ niệm ngày sinh nhật Bác 19/5: Tổ chức trò chơi
“Nốt Nhạc Vui” chia tập thể lớp ra làm 4 đội (nên chia theo 3 bàn liên tục thành một
đội) nội dung xoay quanh các bài hát ca ngợi Bác Hồ sau đó người quản trò sẽ hát một

Trang 14


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

hoặc hai câu đầu của một bài hát, đội nào trả lời được tên bài hát thì dành quyền ưu tiên
trả lời và ghi điểm , trò chơi kết thúc đội nào nhiều điểm nhất chiến thắng.
- Trò chơi vận động tại chổ tạo sự năng động và mới mẻ, tăng sự đoàn kết thống
nhất cho học sinh:
+ Trò chơi "Bắn Tàu": Mỗi dãy bàn là một tàu và thống nhất đặt tên cho tàu của
mình( có thể đặt tên là tàu 1, 2, ...). khi nghe khẩu lệnh đầu tiên của người quản trò là "
Bắn tàu 1" thì cả tàu 1 cùng ngồi xuống và đứng lên liền hô tiếp "Bắn tàu 2"(có thể tùy ý
chọn bắn tàu nào mình muốn, không được bắn tàu đã thua cuộc) cứ tiếp tục như vậy cho
đến khi chọn ra được một tàu chiến thắng. Lưu ý những tàu mà khi được tàu bạn hô bắn
mà không thực hiện hoặc thực hiện không đều hoặc các thành viên trong tàu không
thống nhất được phải hô bắn tàu nào thì bị loại.
+ Trò chơi "Nghe gì ghi đó": Mỗi bạn sẽ được phát 1 cây viết và 1 tờ giấy. Trong
vòng 1 phút, các bạn sẽ ghi lại tất cả những tiếng động xung quanh mình. Ai ghi nhiều
hơn, người đó sẽ thắng.
Ý nghĩa: Đây là trò chơi nhằm rèn luyện kĩ năng lắng nghe, một trong những kĩ
năng quan trọng nhất để làm việc nhóm hiệu quả, phản ánh sự tôn trọng hay xây dựng ý
kiến lẫn nhau giữa các thành viên. Khi chịu lắng nghe, chắc chắn bạn sẽ có nhiều thông
tin để giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
+ Trò chơi: "Tìm vai": Mỗi bạn sẽ nhận được 1 tờ giấy, ghi rõ vai trò của từng
bạn (ví dụ lãnh đạo, người chống đối, ủng hộ...). Bạn không được "bật mí" cho các
thành viên còn lại biết vai trò của mình. Nhiệm vụ của các bạn là cùng nhau "diễn"
(thảo luận về 1 chủ đề nào đó) để "khán giả" nhận ra người nào đang giữ vai trò gì trong
nhóm. Nên tổ chức đứng thành vòng tròn.
Trò chơi giúp các bạn nhận đúng vai trò của từng thành viên trong nhóm, qua đó sẽ
giúp các bạn hiểu được tâm lí, tính cách của mỗi người để có cách ứng xử đúng và làm
việc nhóm hiệu quả hơn.
8. Phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm và các lực lượng giáo dục khác
Trang 15

Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

a) Phối hợp cùng giám thị
Song song với hoạt động học tập, sinh hoạt; tham gia phong trào trong nhà trường.
Sau những giờ học căng thẳng là giờ nghỉ giải lao, các em được tự do vui chơi thoải mái,
tinh nghịch. Bởi tính hiếu động mà học sinh không nghĩ đến hậu quả có khi xảy ra tai
nạn, có khi các em trốn học… Chính vì thế, giáo viên chủ nhiệm cần phối hợp một cách
chặt chẽ với giám thị để tiếp nhận thông tin của cá nhân; của lớp một cách kịp thời nhằm
hạn chế đến mức tối đa những điều đáng tiếc có thể xảy ra.
b) Phối hợp cùng phụ huynh học sinh
- Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên liên lạc, trao đổi với phụ huynh về tình
hình học tập của các em trong nhà trường (qua số điện thoại, liên lạc trực tiếp…). Như ai
cũng biết “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo” còn khi đến trường “Cô giáo như mẹ hiền”
từ lời bài hát cũng đã thể hiện được sự ân cần chăm sóc của cô và mẹ. Chúng ta cũng đã
từng là học sinh và coi cô giáo như mẹ thứ hai.
- Vậy khi đặt mình vào vị trí của người phụ huynh, thì hãy suy nghĩ họ mong muốn
điều gì ở người giáo viên chủ nhiệm? Chính vì thế giáo viên chủ nhiệm phải thật sự
quan tâm phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để cùng nhau tìm ra phương pháp hiệu quả
nhất nhằm hạn chế những tiêu cực làm sa sút về nhân cách đạo đức con người mà trong
đó có con em chúng ta.
- Hãy đến nhà của các em thường xuyên vi phạm để có thể nắm tình hình một cách
chính xác nhất, đừng ngồi chờ PHHS đến rồi mới phản ánh ý kiến, khi thấy sự việc là
cần thiết!
c) Phối hợp với giáo viên bộ môn
- Trong nhà trường các em được học tốt tất cả các môn theo qui định. Ngoài công
tác chủ nhiệm, GVCN còn phải phụ trách các bộ môn chuyên môn vì thế viếc phối hợp
với giáo viên bộ môn là hết sức quan trọng và cần thiết.
Trang 16

Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

- Bởi vì, các em có suy nghĩ học tốt các môn theo phân ban để có kiến thức vững
khi thi đại học theo phân ban đã chọn nên ít khi chú ý đến các môn như: Thể dục – Công
nghệ – Giáo dục công dân… Cho nên, nếu chúng ta không có sự liên hệ chặt chẽ với các
giáo viên bộ môn thì không theo dõi, nắm thông tin của các em về học tập, chuyên cần,
trật tự, nế nếp, tác phong làm ảnh hưởng đến chất lượng hai mặt giáo dục, khi đó giáo
dục không đảm bảo được tính chất toàn diện. Ngược lại, giáo viên bộ môn cũng nắm,
hiểu sâu sắc hơn về đối tượng học sinh của mình để có cách cư xử khéo léo, có phương
pháp giảng dạy thích hợp cho lớp nhằm đạt hiệu quả cao của tiết dạy.
Ví dụ: Thông qua sổ ghi đầu bài, qua lời tâm sự của giáo viên bộ môn phát hiện
những trường hợp có năng khiếu đặc biệt, nhưng lười chép bài, học bài.
Kiểm tra tập ghi chép của học sinh, liên hệ với phụ huynh, gia đình theo dõi kỹ việc học
tập ở nhà của học sinh.
Còn ở lớp phân công Lớp phó học tập theo dõi và kiểm tra thường xuyên việc ghi chép
bài của học sinh cá biệt để báo cáo lại giáo viên chủ nhiệm.
Bản thân học sinh cá biệt phải tự làm cam đoan trước tập thể lớp hứa sửa đổi những sai
lầm của mình. Tạo điều kiện phát triển năng khiếu cúa học sinh này.
Ví dụ: Trong giờ học bộ môn, giáo viên bộ môn nhận xét, xếp loại tiết B, lớp ồn…
Thật sự rất khó xử lý cá nhân nào gây ra với lý do chung chung. Trong cuộc họp của
Ban cán sự lớp về tổng kết hàng tuần, hãy yêu cầu những học sinh vị phạm tự giác nhận
lỗi hoặc Ban cán sự lớp chỉ ra cá nhân, tổ nào vi phạm để tiết sinh hoạt chủ nhiệm phê
bình những học sinh đó bằng hình thức cảnh cáo, nếu còn tái phạm nữa thì viết thư mời
phụ huynh (thường các em rất sợ GVCN chủ nhiệm mời phụ huynh; qua một số lần tâm
sự cùng các em được biết điều đó). Giáo viên chủ nhiệm xử phạt thật nghiêm khắc
không vị nể cá nhân nào? Chắc chắn ở những tiết sau lớp học tốt, ngoan hơn.

Đồng thời, GVCN cũng nên gặp giáo viên bộ môn để hiểu rõ hơn về tình hình của lớp
một cách chính xác để có chứng cớ nói với các em thì mới có sức thuyết phục, xong yêu
Trang 17


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

cầu (đề nghị) giáo viên bộ môn nhận xét cụ thể từng tiết học về những học sinh nào vi
phạm và nhất là không nên nhận xét chung chung như thế.
Kính thưa quý thầy cô cùng các bạn đồng nghiệp trong ví dụ tôi nêu ở trên và
hướng giải quyết theo chính kiến của bản thân vì tôi thiết nghĩ để một người giáo viên
chủ nhiệm làm tốt nhiệm vụ giáo dục nhân cách cho học sinh yếu tố đầu tiên là chúng ta
phải yêu thương các em như chính con – em của mình như ông bà ta hay nói “ cho chín
nhận được mười ” thì khi ta giáo dục dạy bảo các em thì các em sẽ lắng nghe và sửa
chữa lỗi lầm.
Quay lại với ví dụ trên trong trường hợp không có học sinh nào tự giác nhận lỗi
và Ban cán sự lớp cũng đủ lý do để chỉ ra các bạn vi phạm để từ đó giáo viên bộ môn
đánh giá chung chung là lớp ồn. Vậy theo quý thầy cô ta giải quyết như thế nào ? có ý
kiến cho rằng nên đặt “Tay trong” hay “ thế giới ngầm” ? điều đó nên hay không nên?
Quý thấy cô giáo có

ý kiến về vấn đề này xin chia sẻ qua địa chỉ mail:

Đây là vấn đề giáo viên chủ nhiệm thường gặp, và
mỗi người điều có hướng giải quyết riêng nhưng mục đích cuối cùng là làm sao giáo dục
các em hoàn thiện hơn trở thành người con ngoan, người trò giỏi và là người có ích cho
xã hội.
Xin ghi lại những cóp nhặt lưu truyền trên internet về đứa trẻ học được gì ở cuộc sống

Môi trường sống: Gia đình, nhà trường Đứa trẻ học được gì
và xã hội
Giữa những người phê phán

Cách lên án người khác

Bầu không khí thù địch

Thích choảng nhau

Không khí hãi hùng

Thói sợ sệt

Cảnh đau sót

Sự đồng cảm

Không khí đố kỵ

Sự tham vọng
Trang 18


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

Những người khoan dung

Sự nhẫn nại

Giữa nguồn động viên

Lòng tin

Khen tặng đúng lúc

Biết đánh giá cao xung quanh

Niềm tự hào

Biết phấn đấu

Sự san sẻ

Lòng hào hiệp

Trung thực và công minh

Chân lý và lẽ công bằng

Trong hạnh phúc

Thế giới là nơi tốt đẹp để sống

Nhìn vào bảng lựa chọn trên thầy/ cô chúng ta có thể dạy và giáo dục nhân cách của học
sinh mình như thế nào, có nên chọn “gián điệp” cho mình không?
d). Phối hợp cùng Đoàn TN – Thư viện – Thiết bị
- Kết hợp cùng Trợ l ý TN, Bí Thư Chi đoàn lên kế hoạch hoạt động trong tuần,

tháng, học kỳ qua các văn bản cụ thể. Tổ chức cho học sinh tham quan nhằm giúp học
sinh hiểu rõ hơn những bài học cô động trên lớp mang tính chất thực tiễn; tham gia các
cuộc thi do Đoàn TN tổ chức như thi Tìm hiểu Điều Lệ Đoàn, Học tập theo tấm gương
Bác Hồ, thi tìm hiểu Luật Giao Thông, thi đố vui, thi văn nghệ (20/11)….
- Phối hợp cùng Bí thư Đoàn lựa chọn những Đội viên ưu tú của lớp giới thiệu và
kết nạp vào hàng ngũ của Đoàn làm hạt nhân, nồng cốt thúc đẩy phong trào lớp đi lên cố
gắng phấn đấu đạt lớp tập thể xã hội chủ nghĩa.
e) Phối hợp cùng Ban giám hiệu nhà trường – Ban cán sự lớp – Tập thể lớp
Căn cứ vào Qui chế 40 của Bộ trưởng Bộ giáo dục, căn cứ vào biểu quyết của tập
thể lớp, giáo viên chủ nhiệm họp và bình bầu xét thi đua – khen thưởng cho những học
sinh có thành tích trong học tập và trong hoạt động đảm bảo tính công bằng, dân chủ gây
sức thuyết phục đối với học sinh. Đồng thời kỷ luật những học sinh không tiến bộ, mắc
những sai lầm.

Trang 19


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

- Khen trước lớp: Những học sinh có biểu hiện tốt về hành vi đạo đức, học tập,
hoạt động văn – thể – mỹ… trong giờ sinh hoạt.
- Khiển trách trước lớp: Những học sinh vi phạm ở mức độ nhẹ như nói tục, chửi
thề, nghỉ học không xin phép 2 lần trong một tháng. Có ý kiến tham khảo của cán bộ
lớp; sau đó báo cáo lên Ban giám hiệu nhà trường.
- Khen thưởng trước toàn trường: Do Hiệu trưởng (hoặc hiệu phó) nhà trường biểu
dương và tặng giấy khen.
- Khiển trách trước toàn trường: Những học sinh vi phạm nhiều lần, mắc thái độ sai
như: Ăn cắp, đánh nhau, đọc sách báo đồi trụy hoặc có sai phạm khác với mức độ tương

đương. Do hiệu trưởng quyết định.
- Khen thưởng đặc biệt: Những học sinh có thành tích cao như: Học sinh giỏi cấp
thành phố trở lên, học sinh đạt giải cao cuộc thi Olympic, Thi học sinh giỏi; đạt huy
chương trong Hội Khỏe Phù Đổng…
- Cảnh cáo trước toàn trường: Những học sinh mắc khuyết điểm sau: Ăn cắp hoặc
đánh nhau trong và ngoài nhà trường, có hành vi phá hoại tài sản công, vô lễ với Thầy
Cô…
Trên đây là một số biện pháp cần thiết mà tôi đề ra khi nhận công tác chủ nhiệm
lớp.
Tuy nhiên trước xu thế phát triển, hội nhập và bùng nổ thông tin. Tốc độ công
nghiệp – dịch vụ phát triển cao về kinh tế, văn hóa. Xã hội đang có sự thay đổi rỏ rệt,
bên cạnh đócòn tồn tại các tệ nạn vã hội, mặt trái của cơ chế thị trường với sự xuất hiện
ngày càng nhiều các loại hình giải trí vui chơi tìm ẩn nhiều nguy cơ làm cho môi trường
giáo dục trở nên thiếu lành mạnh như: các tiệm net với các trò chơi bạo lực, thế giới ảo
của gam online, sự xuất hiện của các băng đĩa lậu, là những thông tin giật gân, câu
khách trên mạng internet liên tục đưa tin về nhữn vụ hiếp dâm, giết người, cướp của, các
Trang 20


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

clip đánh nhau của học sinh… đã gieo vào không ít học sinh – thế hệ tương lai của đất
nước những quan niệm sống lệch lạc. Vì thế theo tôi vấn đề giáo dục đạo đức – nhân
cách của học sinh cực kỳ quan trọng.
Phần lớn những ai quan tâm đến sự nghiệp giáo dục đều luôn tự hỏi: công tác giáo
dục đạo đức trong nhà trường được xuyên suốt từ bé đến lớn. Thế nhưng vấn đề đạo đức
học sinh đang là sự lo lắng , bức xúc của xã hội.
Trong nhà trường phổ thông nói chung, trường THPT Trấn Biên chúng ta nói riêng

vẫn còn số ít học sinh “ chưa ngoan” làm thế nào để giáo dục các em để góp phần đưa
thương hiệu của trường THPT Trấn Biên trở thành trường ‘Trọng điểm chất lượng cao”
của tỉnh Đồng Nai.
Bản thân ngay từ khi ra trường đã được giao công tác chủ nhiệm lớp cho đến nay đã
được 13 năm, khoảng thời gian không dài nhưng cũng đã để lại trong tôi nhiều niềm vui,
những kỷ niệm khó quên và bản thân luôn yêu thích công tác này. Những học sinh “
Chưa ngoan” của tôi cũng không ít, những cái tên Tuấn Minh 11A3, Thu Hằng 11A7,
Hưng Hòa 10B2, Công Danh 11B1…luôn làm tôi đau đầu khi nhận lớp nhưng giờ cũng
những cái tên đó làm cho tôi thấy hạnh phúc – hạnh phúc vì thấy các em đã thành công
trong công việc ổn định trong cuộc sống. Tôi nghĩ chìa khóa thành công của người giáo
viên chủ nhiệm chính là tâm huyết, trách nhiệm và tấm lòng yêu thương đối với học
sinh, đó là những yếu tố giúp cho giáo viên chủ nhiệm có được năng lực “ cảm hóa” học
sinh nói chung, học sinh chưa ngoan nói riêng. Tâm huyết, trách nhiệm và lòng yêu
thương nằm trong nhân cách của người thầy giáo. Giáo viên chủ nhiệm phải dùng nhân
cách của mình để tác động vào học sinh, giáo dục các em nên người. Đây chính là
Dùng nhân cách để giáo dục nhân cách là vậy.
IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM

Trang 21


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp và quá trình tìm hiểu về công tác chủ
nhiệm của những giáo viên có kinh nghiệm lâu năm tôi rút ra được bài học kinh nghiệm
sau:
- Phải thương yêu, gần gũi, quan tâm lo lắng các em như những đứa con yêu quí
của mình như học sinh đã nói “Cô giáo như mẹ hiền”. Thiết nghĩ, nếu con của mình đến

trường mà không chịu học, không có đạo đức thì hậu quả thật đáng sợ, tương lai các em
đi về đâu? Bởi có đi học, mở mang tri thức thì dù ít hay nhiều chúng ta cũng góp phần
xây dựng xã hội phồn vinh. Vì thế hãy thể hiện hết khả năng và tinh thần trách nhiệm
của mình để việc giáo dục này đạt kết quả cao hơn.
- Một yếu tố không thể thiếu là: Người Thầy luôn trau dồi, tìm kiếm, trao đổi kinh
nghiệm với các bạn đồng nghiệp, xây dựng nên phương pháp giáo dục thích hợp, kịp
thời uốn nắn, sửa chữa những sai lầm của các em, giúp các em nhận ra lỗi và có hướng
khắc phục. Bên cạnh đó phát huy những tài năng sẵn vốn có của các em học sinh, nâng
cao ý thức tự giác, tự quản.
- Nghiêm túc – liên tục thực hiện đúng qui định các kế hoạch đã đề ra của lớp.
Tránh tình trạng “Đầu voi, đuôi chuột”. Sẽ phản tác dụng nếu giáo viên chủ nhiệm
không thực hiện đúng yêu cầu này. Đây cũng là một yếu tố giúp giáo viên chủ nhiệm
hoàn thành tốt công tác “trồng người” trong nhà trường.
- Bản thân giáo viên chủ nhiệm phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Muốn vậy, người thầy phải gương mẫu chấp hành tốt mọi điều mình đã đề ra. Vì vốn các
em thích học theo người lớn, thích bắt chước nên trong tư duy các em cũng có những
suy luận nhất định. Các em sẽ phân vân, nghi ngờ khi người thầy nói lý thuyết suông mà
không thực hành.
Ví du: Thầy nói “Phải tôn trọng kỷ luật” như: Đi học đúng giờ, ăn mặc đúng qui
định…. Nhưng các em chứng kiến thầy luôn đi trễ, nghỉ không lí do ,tóc tai thì đỏ hoét
hoặc chạy xe quá tốc độ qui định hoặc nói năn thô lỗ thiếu tế nhị… Những điều trên
Trang 22


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

khiến tư cách phẩm chất của người thầy bị ảnh hưởng rất lớn, mất uy tín trong việc hình
thành “nhân cách” cho học sinh.

- Thường xuyên giáo dục tư tưởng cho các em, biết yêu thương, đoàn kết, tương
thân tương ái, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Mạnh dạn phê và tự phê để thấy rõ khuyết
điểm hay khó khăn cần vượt qua thử thách để làm chủ bản thân. Luôn hướng tới cuộc
sống “Khỏe – đẹp, có ích cho gia đình và xã hội” đạt tới đỉnh “Chân – thiện – mỹ”.
- Phải bao dung, tha thứ cho những học sinh mắc sai lầm, động viên, khuyên bảo,
đặc biệt quan tâm giúp đỡ các em cả vật chất lẫn tinh thần bởi “Nhân vô thập toàn”. Từ
đó cảm hóa các em trở thành người tốt.
- Giáo viên chủ nhiệm nên tìm hiểu một cách hết sức tế nhị học sinh “chưa ngoan”
từ cán bộ lớp đến những em thuộc “nhóm” của học sinh “chưa ngoan” để có kế hoạch
giáo dục các em.
- Khi đã tiếp xúc được với phụ huynh của học sinh “chưa ngoan”, điều cần tránh
là không nên gay gắt, dồn dập việc báo cáo và phê bình con em họ, vì hơn ai hết họ đã
từng nghe nhiều lời ca thán và đã biết rõ con em mình. Điều đó sẽ không có tác dụng gì
mà ngược lại làm mất đi ý nghĩ của sự hợp tác, phối hợp giáo dục. Vì vậy, cần phải giao
tiếp ở một góc độ cởi mở một cách hết sức tâm lý và tế nhị nhưng chân tình, tạo cho phụ
huynh học sinh một sự tin tưởng, một tình cảm gần gũi, thân mật, một thái độ tận tâm
hợp tác để giáo dục con em họ trở thành người tốt.
- Đối với các học sinh chưa ngoan thì sự động viên và khuyến khích có vai trò rất
quan trọng. Vì đa số các em là những học sinh có học lực yếu, dẫn đến bất mãn, không
có động cơ, ý thức học tập. chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải quan tâm động viên
các em trên tinh thần “kiến tha lâu cũng đầy tổ”, “có công mài sắt có ngày nên kim”
- Giáo viên chủ nhiệm cũng nên đặt vấn đề thi đua của lớp lên hàng đầu, vì như
vậy dể gây áp lực cho học sinh .
Trang 23


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

- không nên vội vàng kết luận một vi phạm nào đó của học sinh khi chưa có đầy đủ
các sự kiện cần quan sát nhằm tránh làm tổn thương đến tâm lý và tình cảm của các em.
- Không nên nói về bản thân Giáo viên trước tập thể lớp.Học sinh dễ có ấn tượng là
Thầy / Cô đang khoe khoang cái gì đó!
- Hạn chế lấy giờ chuyên môn để làm công tác chủ nhiệm, học sinh bị tâm lý nặng
nề trong giờ học, thiếu tập trung trong các giờ học sau đó.
- Người GVCN nên có phong cách ăn mặc đơn giản gọn gàng, nói năng lịch sự, tác
phong mẫu mực, thái độ cởi mở, hòa nhã.
- Giáo viên chủ nhiệm nếu có năng khiếu về văn thể mĩ như: hát, múa…thì dể dàng
đi sâu vào tâm hồn của các em học sinh.
- Nên sắp xếp thời gian để đến cổ động ủng hộ lớp chủ nhiệm khi các em tham gia
các hoạt động phong trào của Đoàn trường tổ chức (thi văn nghệ “Tiếng Hát Dưới Mái
Trường Trấn Biên, thi đấu Bóng đá, Bóng Chuyền…) khi đó tình cảm của các em đối
với thầy/cô giáo chủ nhiệm càng thêm thân thiết, tốt đẹp.
Qua những năm áp dụng những biện pháp trên và kinh nghiệm tích lũy được tôi
thấy kết quả giáo dục của mình có những chuyển biến tích cực, học sinh ít vi phạm, các
em luôn ý thức trong việc học tập và rèn luyện đã giúp tôi tự tin hơn vào sự thành công
của mình trong quá trình giáo dục nhân cách cho học sinh . Cụ thể là:
Năm học

Lớp

Sĩ

Học lực

Hạnh kiểm

số

G

K

2010-2011 11B1

40

5

28

6

1

2011-2012 11A5

40

5

29

6

2012-2013 11A4

42

7

30

5

TB Y

T

%

K

%

TB

%

Y

%

31 77.5

8

20

1

2.5

0

0

0

33 84.5

7

17.5

0

0

0

0

0

37 88.1

5

11.9

0

0

0

0

BIỂU ĐỒ TỈ LỆ HẠNH KIỂM QUA CÁC NĂM HỌC
Trang 24


Trần Thị Ngọc Hòa

Sáng kiến kinh nghiệm

C. KẾT LUẬN
Là học sinh trung học, các em được tu dưỡng đạo đức tốt, tiếp thu kiến thức cần
thiết để có cách lựa chọn cho tương lai của mình đúng đắn và phù hợp. Bởi vậy, giáo
viên cần hướng cho các em xác định thái độ đúng đắn trong học tập, có hoài bảo trở
thành nhân tài trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, luôn học tập và rèn
luyện theo tấm gương Bác Hồ, có quyết tâm là con ngoan, trò giỏi xứng đang là Đoàn
viên ưu tú, là công dân tốt sau này.
Song để làm tốt công tác chủ nhiệm tôi nhận thấy một số mặt mạnh đã thể hiện và
vẫn còn một số hạn chế như sau:
1. Mặt mạnh:
- Giáo viên chủ nhiệm sẽ phát huy được vai trò cố vấn cho học sinh, phát huy được
khả năng sáng tạo của học sinh.

- Chọn được lực lượng Ban cán sự lớp điều hành có năng lực, nhiệt tình trong hoạt
động, sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm theo dõi và nắm sát tình hình lớp mặc dù không gặp
lớp thường xuyên.
- Hoàn thành và thực hiện đầy đủ qui chế, hồ sơ sổ sách do Ban giám hiệu qui
định.
- Có tư cách, uy tín, tác phong sinh hoạt đối với học sinh.
- Xây dựng được mối quan hệ tốt giữa giáo viên và học sinh, giữa gia đình và nhà
trường.
2. Mặt hạn chế
- Bộ phận giám thị còn mỏng có nhiều biến động khiến cho việc liên hệ khó khăn.

Trang 25