Tài liệu phuong phap khuyến nông

TRUNG TÂM KHUYẾN NÔNG - KHUYẾN NGƯ
TỈNH QUẢNG NINH

Tài liệu tập huấn
“BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG KHUYẾN NÔNG
VÀ KỸ THUẬT CHĂN NUÔI TRÂU BÒ NÔNG HỘ”


BÀI 1: VAI TRÒ NHIỆM VỤ CỦA KHUYẾN NÔNG VIÊN CẤP XÃ
Khuyến nông viên cấp xã hiểu theo nghĩa rộng
- Khuyến nông viên cụm xã
- Khuyến nông viên xã hưởng lương biên chế
- Khuyến nông viên xã làm việc theo chế độ hợp đồng
- Cán bộ kỹ thuật chỉ đạo tại cấp xã
- Cán bộ nông, lâm xã.
Mối quan hệ của khuyên nông viên cấp xã trên địa bàn xã

Khuyến nông viên cấp xã làm việc dưới sự quản lý của UBND xã về điều
phối và quản lý các hoạt động KN trong xã, của cơ quan khuyến nông huyện về
chuyên môn, nghiệp vụ khuyến nông. Trong quá trình công tác khuyến nông viên
cấp xã phải thường xuyên phối hợp với trưởng bản, hoặc khuyến nông viên bản (nếu
có), nhóm hộ nông dân, các tổ chức quần chúng trong xã để thực hiện các hoạt động
khuyến nông trên địa bàn do khuyến nông xã phụ trách.
Công việc của khuyến nông viên cấp xã
- Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho nông dân thông qua hướng dẫn làm ô mẫu,
ô trình diễn, tổ chức tham quan chéo, hội thảo đầu bờ cho nông dân
- Hướng dẫn nhân rộng mô hình
- Xây dựng và phát triển tổ chức tự nguyện của nông dân (nhóm sở thích, câu
lạc bộ khuyến nông)
- Tìm hiểu và nắm bắt kinh nghiệm sản xuất giỏi của nông dân trên địa bàn xã
- Tiếp nhận chính sách về khuyến nông và PTNT để chuyển giao cho nông

dân
- Tham gia kiểm tra, đánh giá các hoạt động sản xuất nông nghiệp trên địa bàn
xã
- Kiểm tra, đánh giá các hoạt động khuyến nông và báo cáo cho cấp cao hơn
- Xác định nhu cầu của nông dân, tìm kiếm thị trường và nguồn tín dụng cho
nông dân.


Tuỳ thuộc vào đặc điểm, chiến lược phát triển nông lâm nghiệp, nông thôn
của từng tỉnh, công việc của khuyến nông viên xã được qui định cụ thể có thể khác
nhau. Sau đây là một số ví dụ cụ thể về công việc của khuyến nông viên cấp xã ở ba
tỉnh đại diện cho ba vùng khác nhau: Miền núi, trung du, và đồng bằng:

BÀI 2: MỘT SỐ HIỂU BIẾT VỀ KHUYẾN NÔNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
KHUYẾN NÔNG CÓ SỰ THAM GIA CỦA NÔNG DÂN
I. KHUYẾN NÔNG LÀ GÌ?
Để tổ chức được các hoạt động sản xuất và đời sống, người nông dân cần có
đủ 3 điều kiện sau:
- Điều kiện tự nhiên
- Điều kiện vật chất
- Điều kiện tri thức.
Điều kiện vật chất và điều kiện tri thức là những điều kiện mà người nông
dân không bao giờ có sẵn và đầy đủ, họ luôn phải tìm kiếm, thu nhận thêm từ bên
ngoài, từ phía Nhà nước và xã hội. Do vậy có thể nói trong quá trình phát triển cần
có 2 loại trợ giúp cơ bản, đó là:
* Trợ giúp về điều kiện vật chất như: đất đai, tư liệu sản xuất, sức lao động,
vốn và môi trường thuận lợi cho các hoạt động sản xuất, đời sống như: chính sách,
giá cả, tín dụng, bảo hộ hàng hoá nông sản phẩm, chính sách thuế..v.v. Loại trợ giúp
này xét về nguồn gốc có 2 nguồn gốc chính:
- Loại trợ giúp không mất tiền từ phía Nhà nước như các khoản trợ cấp: vật

tư, tiền vốn ưu đãi được hưởng thông qua chính sách đất đai, thuế, tín dụng giá cả...
- Loại nông dân tự mua bán từ các tổ chức kinh tế của Nhà nước cũng như các
tổ chức kinh tế khác như: máy móc, công cụ, vật tư, nguyên liệu từ các tổ chức kinh
doanh nông nghiệp, vay vốn từ các ngân hàng và tổ chức tín dụng, tiêu thụ sản phẩm
của mình qua các tổ chức kinh doanh...
Các hoạt động cung cấp hoặc tiêu thụ như trên gọi chung là các “Dịch vụ
kinh doanh nông nghiệp ”
* Trợ giúp về tri thức
Sự trợ giúp về kiến thức kỹ năng đến với nông dân từ 2 nguồn chủ yếu:
- Tự tích luỹ bằng cách tự học từ thực tiễn sản xuất và học qua sách vở
- Tiếp nhận từ các tổ chức, cá nhân thông qua truyền bá thông tin, giáo dục
huấn luyện...
Như vậy bản chất của khuyến nông là:
+ Một quá trình giáo dục, huấn luyện nông dân


+ Cung cấp cho nông dân những kiến thức và kỹ năng cần thiết
+ Giúp nông dân tự quyết định những vấn đề của chính họ.
Tóm lại, thông qua việc phân tích bản chất khuyến nông chúng ta có thể đưa
ra định nghĩa về khuyến nông như sau:
Khuyến nông là gì?
"Khuyến nông là một quá trình chuyển giao kiến thức, đào tạo kỹ năng và trợ
giúp những điều kiện vật chất cần thiết cho nông dân để họ có đủ khả năng tự giải
quyết được những công việc của chính mình nhằm nâng cao đời sống vật chất và
tinh thần cho gia đình và cộng đồng".
2. KHUYẾN NÔNG LÀM NHỮNG CÔNG VIỆC GÌ?
* Thúc đẩy nông dân:
- Kích thích nông dân hành động theo quyết định của chính họ
- Tổ chức các hình thức hợp tác, liên kết nông dân như: nhóm sở thích, câu lạc
bộ khuyến nông....

* Phát triển các chủ đề khuyến nông:
Nông dân đang gặp khó khăn gì? khó khăn đó là từ đâu? kỹ thuật nào, dịch vụ
nào giúp nông dân vượt qua khó khăn đó?...
* Chuyển giao kỹ thuật mới cho nông dân thông qua các hoạt động:
- Xây dựng mô hình trình diễn
- Hội thảo đầu bờ
- Tập huấn kỹ thuật
- Tham quan.trao đổi kinh nghiệm
- Đến thăm hỏi từng hộ nông dân
- Thông tin qua đài báo, ti vi, phát tờ rơi tờ bướm, quảng cáo áp phích....
* Hướng dẫn, kiểm tra giám sát và đánh giá các chủ đề khuyến nông và
cùng nông dân tiếp tục xây dựng chủ đề khuyến nông cho thời gian tới.
Căn cứ vào mức độ liên quan đến bản chất khuyến nông, có thể chia chức
năng của khuyến nông thành 2 loại chính:
* Nhóm chức năng chính:
Là những chức năng phù hợp với bản chất của khuyến nông, đó là:
- Thúc đẩy nông dân: biểu hiện bằng sự kích thích cư dân nông thôn hành
động theo sáng kiến của chính họ, phát triển các hình thức hợp tác liên kết của nông
dân nhằm mục tiêu phát triển nông nghiệp nông thôn.
- Cung cấp và truyền bá thông tin: bao gồm việc thu thập xử lý, lựa chọn
những thông tin cần thiết phù hợp từ những nguồn khác nhau để truyền bá, phổ biến
cho nông dân.


- Giáo dục, huấn luyện nông dân bao gồm: tổ chức các hình thức huấn luyện,
đào tạo, giảng dạy, xây dựng mô hình, tham quan, hội thảo cho nông dân.
- Giúp nông dân giải quyết những vấn đề phát sinh: phát hiện, nhận biết và
phân tích được các vấn đề xảy ra trong sản xuất và đời sống và cùng họ giải quyết
- Phát triển các chủ đề và phương pháp khuyến nông: trên cơ sở nghiên cứu
thực trạng cộng đồng địa phương, khuyến nông đề xướng những chủ đề khuyến

nông phù hợp và xây dựng được những phương pháp khuyến nông cụ thể để thực
hiện các chủ đề khuyến nông.
- Đánh giá hoạt động khuyến nông: bao gồm việc kiểm tra, theo dõi các hoạt
động khuyến nông, tổ chức đánh giá các hoạt động khuyến nông theo từng chủ đề và
thời gian nhất định.
* Nhóm chức năng phụ:
- Tổ chức thử nghiệm nghiên cứu trên đồng ruộng tại địa phương nhằm kiểm
tra sự phù hợp của các kết quả nghiên cứu khoa học tại địa phương làm cơ sở cho
việc mở rộng và phổ biến những kết quả đó
- Tìm kiếm các yếu tố sản xuất cho nông dân như tư liệu lao động để thực
hiện các nội dung khuyến nông
- Trợ giúp nông dân bảo quản chế biến và tiêu thụ nông sản phẩm
- Trợ giúp nông dân về thông tin giá cả, thị trường tiêu thụ sản phẩm.
3. VAI TRÒ CỦA KHUYẾN NÔNG
* Trong phát triển nông thôn
Phát triển nông thôn là cái đích của nhiều hoạt động khác nhau tác động vào
những khía cạnh khác nhau của nông thôn, trong đó khuyến nông là một tác nhân
nhằm thúc đẩy phát triển nông thôn. Hay nói một cách khác, khuyến nông là một
yếu tố, một bộ phận hợp thành của toàn bộ hoạt động phát triển nông thôn.

* Trong quá trình từ nghiên cứu đến phát triển nông thôn


Những tiến bộ kỹ thuật mới thường được nảy sinh ra từ các tổ chức nghiên
cứu khoa học ( Viện, trường, trạm, trại..) và những tiến bộ kỹ thuật này phải được sử
dụng vào trong thực tiễn sản xuất của người nông dân. Như vậy giữa nghiên cứu và
phát triển nông thôn có mối quan hệ chặt chẽ ràng buộc nhau như sản xuất - tiêu
dùng, giữa người mua- người bán. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để kiến thức đó đưa
vào được thực tiễn và người nông dân làm thế nào để sử dụng được chúng? Nghĩa là
giữa nghiên cứu và nông dân cần có một trung gian làm nhiệm vụ lưu thông kiến

thức và khuyến nông trong quá trình đó là chiếc cầu nối giữa khoa học với nông dân,
nông thôn.
* Khuyến nông đối với Nhà nước
- Là tổ chức giúp Nhà nước thực hiện những chính sách, chiến lược về nông
dân, nông nghiệp, nông thôn
- Vận động nông dân tiếp thu và thực hiện các chính sách nông nghiệp
- Trực tiếp cung cấp thông tin về những nhu cầu, nguyện vọng của nông dân
cho Nhà nước, trên cơ sở đó Nhà nước hoạch định những chính sách phù hợp.
4. KHUYẾN NÔNG LÀM NHƯ THẾ NÀO?
Thông qua tiếp xúc cá nhân:
- Khuyến nông viên đến thăm nông dân
- Nông dân đến cơ quan khuyến nông
- Nông dân đến thăm nông dân
Thông qua tiếp xúc nhóm nông dân:
- Họp dân
- Tập huấn
- Xây dựng mô hình trình diễn
- Hội thảo đầu bờ
- Thăm quan học tập kinh nghiệm
- Hội thi nhà nông đua tài
Thông qua truyền thông đại chúng:
- Phát thanh truyền hình
- Quảng cáo áp phích
- Tờ bướm
- Sách mỏng
Các phương pháp khuyến nông được chia làm 3 nhóm, dựa vào phương thức
tác động giữa khuyến nông viên với nông dân, đó là:
- Phương pháp truyền thông đại chúng
- Phương pháp tiếp xúc cá nhân
- Phương pháp tiếp xúc nhóm.

4.l. Phương pháp thông tin đại chúng: là phương pháp sử dụng các phương
tiện thông tin đại chúng như: đài, ti vi, báo, tờ gấp, lịch, áp phích., để cung cấp
những thông tin cần thiết cho nông dân tại cùng một thời điểm.
Ưu điểm:
+ Cùng một thời điểm có thể phục vụ cho đông đảo nông dân những thông tin
quan trọng, kịp thời
+ Chi phí thấp.
Nhược điểm:
+ Không thể thay thế được công việc của một khuyến nông viên
+ Không dạy được kỹ năng thực hành và không trả lời được những câu hỏi mà
nông dân yêu cầu ngay.
Vì vậy chỉ nên sử dụng phương pháp thông tin đại chúng trong những trường
hợp sau:
+ Cung cấp cho nông dân những nhận thức mới và tạo sự chú ý quan tâm của
họ về một tiến bộ kỹ thuật mới nào đó
+ Thông báo kịp thời về một loại bệnh dịch và cung cấp những biện pháp
phòng ngừa
+ Chia sẻ những kinh nghiệm của những nông dân làm ăn giỏi với những
nông dân khác trong cộng đồng.
4.2. Phương pháp tiếp xúc cá nhân: Là phương pháp mà Khuyến nông viên
tiếp xúc trực tiếp với từng cá nhân, hộ nông dân nhằm tìm hiểu, giải đáp và tư vấn
cho họ giải quyết những vấn đề nảy sinh.
Phương pháp tiếp xúc cá nhân được sử dụng rộng rãi nhất trong khuyến nông
dưới các hình thức như:
- Đến thăm hộ nông dân
- Nông dân đến thăm cơ quan khuyến nông
- Gửi thư riêng
- Gọi điện thoại.

Trong điều kiện nước ta thì việc gọi điện thoại hoặc gửi thư riêng đang còn
hạn chế, chủ yếu vẫn là Khuyến nông viên đến thăm hộ nông dân hoặc ngược lại.
* Ưu điểm:
+ Những cuộc gặp gỡ giữa Khuyến nông viên với hộ nông dân thường rất
thoải mái. Nó biểu lộ sự quan tâm của Khuyến nông viên đối với từng người dân nên
nó là yếu tố bậc nhất để củng cố lòng tin và tình cảm giữa người dân và Khuyến
nông viên
+ Do trực tiếp với từng hộ nông dân nên Khuyến nông viên có thể đưa ra
những lời khuyên cần thiết sát với thực tế của người nông dân hơn.
* Nhược điểm:
+ Tốn nhiều thời gian, đòi hỏi phải cần nhiều Khuyến nông viên
+ Quá trình phổ biến thông tin chậm.


4.3. Phương pháp tiếp xúc nhóm: Là phương pháp tập hợp và tổ chức nhiều
nông dân lại thành nhóm để tiến hành các hoạt động khuyến nông
Phương pháp tiếp xúc theo nhóm được phổ biến rộng rãi nhất trong công tác
khuyến nông và nó thể hiện dưới những hình thức sau:
+ Họp nhóm
+ Tập huấn
+ Trình diễn
+ Hội thảo đầu bờ
+ Tham quan
+ Cuộc thi nhà nông đua tài...
* Ưu điểm:
+ Do cùng một lúc tiếp xúc được với nhiều hộ nông dân cho nên phương pháp
mang lại hiệu quả cao
+ Tạo ra môi trường học tập sinh động có tác dụng động viên và củng cố lòng
tin của nông dân
+ Mang tính cộng đồng cao, mọi người trong nhóm cùng nhau làm một việc

mà từng cá nhân không thể làm nổi
+ Tiêu tốn ít thời gian hơn phương pháp tiếp xúc cá nhân.
* Nhược điểm:
+ Chi phí cao
+ Chỉ giải quyết những vấn đề chung của nhóm, chưa đi sâu vào những vấn đề
của từng cá nhân.
Xin lưu ý với Khuyến nông viên rằng: không có một phương pháp đơn độc
nào lại có hiệu quả hơn là việc nên phối hợp các phương pháp để có thể bổ trợ
lẫn nhau.
Trong phạm vi của tài liệu này chúng ta sẽ đi sâu nghiên cứu một số phương
pháp khuyến nông theo nhóm mà Khuyến nông viên sẽ phải thường xuyên sử dụng
trong công tác của mình.
* XÂY DỤNG MÔ HÌNH TRÌNH DIỄN
Mục đích: Để chứng minh tính hơn hẳn của kỹ thuật mới so với cái cũ, qua đó
thuyết phục nông dân làm theo
Nguyên tắc:
- Mô hình được đặt tại ruộng vườn của nông dân và do nông dân thực hiện,
Khuyến nông viên chỉ là người hướng dẫn
- Kỹ thuật được trình diễn phải đơn giản phù hợp với khả năng áp dụng của
đại đa số nông dân trong vùng
- Phải được chuẩn bị chu đáo từ trước.
Các bước thực hiện
Bước 1: Chuẩn bị


- Căn cứ vào kế hoạch khuyến nông của xã và từng thôn do người dân xây
dựng, Khuyến nông viên bàn bạc cụ thể với xã và trưởng thôn để cùng nhau xây
dựng kế hoạch chi tiết
- Lựa chọn hộ nông dân tham gia và đến tận hộ để thống nhất những nội dung,
cách làm, thời gian và thoả thuận hợp đồng với hộ nông dân

- Lập kế hoạch chi tiết bằng cách trả lời các câu hỏi sau:
+ Trình diễn cái gì? ( chủ đề trình diễn)
+ Trình diễn để làm gì? nó sẽ đem lại lợi ích gì?
+ Khi nào sẽ thực hiện?
+ Mô hình sẽ trình diễn ở đâu? những hộ nào tham gia?
+ Liệt kê thứ tự tiến hành các công việc, những vật tư phương tiện và kinh phí
cần thiết là gì? số lượng bao nhiêu? khi nào làm? ai sẽ chuẩn bị chính? ai sẽ trợ
giúp?....
- Thiết kế mô hình và xây dựng quy trình kỹ thuật thực hiện mô hình
- Tập huấn quy trình kỹ thuật và phát tài liệu cho hộ nông dân tham gia mô
hình.
Bước 2: Thực hiện mô hình
- Những ngày đầu triển khai mô hình, Khuyến nông viên phải có mặt tại hiện
trường để hỗ trợ và giám sát việc thực hiện quy trình đã thống nhất với hộ
- Thường xuyên tới thăm và cùng với hộ theo dõi, đo đếm và ghi chép các số
liệu cần thiết trong mô hình
- Nếu thấy mô hình triển vọng có thể tổ chức một cuộc hội thảo đầu bờ và mời
những nông dân trong vùng đến để thăm và trao đổi
- Đánh giá sơ bộ thu thập thêm số liệu để chuẩn bị cho tổng kết nhân rộng.
Bước 3: Tổng kết đánh giá và nhân rộng
- Gần tới ngày thu hoạch, bàn với chính quyền địa phương tổ chức đánh giá
tổng kết để nhân ra diện rộng
- Thống nhất ngày tháng tổng kết mô hình
- Thống nhất thành phần tham gia: UBND xã, các cán bộ đầu ngành, các
trưởng thôn và bà con xã viên quan tâm tới mô hình đó
- Chuẩn bị một báo cáo tiến trình thực hiện mô hình, kết quả đạt được và phân
công các hộ tham gia mô hình báo cáo
- Tổ chức tổng kết đánh giá và kế hoạch nhân rộng trong thời gian tới.
* HỘI THẢO ĐẦU BỜ
Mục đích:

- Để phổ biến một cách làm ăn mới hoặc kết quả của một mô hình trình diễn
cho nhiều nông dân biết
- Để thuyết phục nông dân ứng dụng càng nhiều càng tốt
Nguyên tắc:
- Phải tổ chức ngay tại điểm trình diễn: ruộng, vườn, chuồng trại., của nông dân


- Phải do chính người nông dân đó báo cáo giới thiệu quá trình tiến hành làm
- Khuyến nông viên trong hội thảo đầu bờ đóng vai trò là người hỗ trợ chủ
nhân giới thiệu kết quả trình diễn, hướng dẫn để cuộc hội thảo không đi chệch mục
tiêu và sẵn sàng trả lời các câu hỏi của những người tham gia
Các bước thực hiện:
Bước 1: Chuẩn bị
- Căn cứ vào kết qủa của mô hình trình diễn, Khuyến nông viên bàn bạc cụ
thể với xã và trạm khuyến nông huyện để xây dựng kế hoạch chi tiết
- Thảo luận chi tiết với hộ nông dân có mô hình dự định đến thăm về:
+ Nội dung cuộc hội thảo đầu bờ, thời gian dự định đến thăm, số lượng người
đến thăm...
+ Những thông tin, những số liệu cần trao đổi với đoàn
+ Cách tiến hành và nhận xét về kết quả đã đạt được qua mô hình
+ Những phương tiện cần thiết trợ giúp cho chủ nhà dễ dàng trong việc giới
thiệu và tiếp đón đoàn
+ Chuẩn bị kinh phí nếu cần.
- Lập kế hoạch chi tiết bằng cách trả lòi các câu hỏi sau:
+ Mục đích của cuộc hội thảo đầu bờ là gì?
+ Hộ nông dân nào sẽ tham gia hội thảo đầu bờ? số lượng là bao nhiêu
người ?(tối thiểu là 20 người)
+ Đến thăm mô hình trình diễn về cái gì? tại hộ nào?
+ Thời gian tiến hành vào lúc nào là thích hợp nhất?
+ Kinh phí, phương tiện trợ giúp (loa cầm tay, tranh ảnh, tờ gấp, tài liệu

phát....) và người trợ giúp cho cuộc hội thảo đầu bờ....?
+ Liệt kê thứ tự tiến hành các công việc.
- Thông báo mục đích, nội dung, thời gian và địa điểm cho các thành viên
được mời tham gia trước một tuần.
Bước 2: Thực hiện
- Toàn bộ đoàn và chủ hộ gặp nhau tại địa điểm có mô hình
- Khuyến nông viên giới thiệu mục đích nội dung và chương trình làm việc
- Đầu tiên chủ hộ có mô hình giới thiệu toàn bộ nội dung, cách thức tiến hành
và nhận xét về các kết quả đạt được. Sau đó yêu cầu mọi người dành thời gian quan
sát trực tiếp mô hình và chuẩn bị những câu hỏi, những ý kiến nhận xét của mình
cho thời gian thảo luận tiếp theo
- Dành thời gian cần thiết cho các thành viên trong đoàn và chủ mô hình trao
đổi, tranh luận và phát biểu nhận xét, cảm tưởng của mình (chủ hộ là người điều
hành cuộc trao đổi, Khuyến nông viên chỉ trợ giúp và trả lời câu hỏi khi thấy cần)
- Rút ra kết luận và thống nhất quan điểm.
Bước 3: Tổng kết đánh giá
- Có thể tiến hành đánh giá kết quả cuộc hội thảo đầu bờ ngay tại mô hình


+Có bao nhiêu hộ sẽ áp dụng kết quả của mô hình này?
+ Những khó khăn gì khi áp dụng? và những yêu cầu trợ giúp gì từ phía
khuyến nông và xã?
- Kế hoạch triển khai nhân rộng cho các hộ muốn áp dụng
- Khuyến nông viên xã viết báo cáo kết quả cuộc hội thảo đầu bờ gửi UBND
xã và trạm khuyến nông huyện.
* TỔ CHỨC CHUYẾN THAM QUAN
Mục đích:
Tạo điều kiện cho nông dân so sánh cách làm ăn của mình với người khác và
trao đổi kinh nghiệm với nhau, qua đó thuyết phục nông dân làm theo cái mới mà
địa phương mình chưa có

Nguyên tắc:
- Chọn nơi đến tham quan có những điều kiện canh tác tương ứng với địa
phương người đi tham quan
- Phải chuẩn bị chu đảá để đảm bảo an toan và hiệu quả của chuyến đi
Các bước tiến hành:
Bước 1: Bước chuẩn bị
- Thống nhất với xã và các thôn có người tham gia về kế hoạch chuyến tham quan
- Lập kế hoạch chi tiết chuyến tham quan bằng cách trả lời các câu hỏi sau:
+ Đi tham quan cái gì?
+ Tại sao phải tham quan và bao nhiêu người?
+ Ai đi tham quan và bao nhiêu người?
+ Tham quan ở đâu?
+ Tham quan vào thời gian nào, bao nhiêu ngày?
+ Nội dung sẽ tham quan và lịch trình chuyến đi
+ Các phương tiện trợ giúp: ô tô, micro, tài liệu,..
+ Phân công trách nhiệm cho từng thành viên.
- Cử người đi tiền trạm: liên hệ với nơi tham quan để nắm bắt tình hình địa
phương, đường sá đi lại, nơi ăn chốn nghỉ và thời gian đoàn có thể đến được.
- Thông báo cho thành viên trong đoàn trước 1 tuần.
Bước 2: Thực hiện chuyến tham quan
- Tập trung tại nơi xuất phát: phổ biến lịch trình của chuyến đi, phong tục tập
quán của nơi đến và những nội dung đến tham quan trao đổi kinh nghiệm.
- Gặp mặt chủ hộ nơi đến tham quan và khuyến nông viên giới thiệu các thành
viên trong đoàn với chủ hộ.
- Nghe chủ hộ giới thiệu tóm tắt về kinh nghiệm cách làm kinh tế của gia đình.
- Cùng với chủ hộ đi tham quan tại hiện trường: vườn, ao chuồng trại, vừa
quan sát vừa trao đổi với chủ hộ để làm rõ những thông tin.
- Kết thúc chuyến tham quan, cám ơn chủ hộ và gia đình.
Bước 3: Đánh giá viết báo cáo

- Kết quả đạt được qua chuyến tham quan
- Khả năng tiếp thu và mở rộng kỹ thuật mới
- Những đóng góp nhằm rút kinh nghiệm cho những chuyến tham quan sau
* TỔ CHỨC TẬP HUẤN CHO NÔNG DÂN
Mục đích:
Cung cấp kiến thức và kỹ năng về một chủ đề nào đó cho nông dân
Nguyên tắc:
- Chủ đề tập huấn đã được khẳng định
- Khi có nhiều nông dân trong vùng muốn áp dụng
- Đối tượng tham gia là những nông dân quan tâm và tự nguyện. Đặc biệt
quan tâm tới tỉ lệ giữa nam và nữ
- Người hướng dẫn phải nắm vững được chủ đề tập huấn
Các bước tiến hành
Bước 1:Chuẩn bị
- Báo cáo với xã và bàn với các thôn có nông dân tham dự về kế hoạch tập huấn
- Lập kế hoạch tập huấn: bằng cách trả lời các câu hỏi sau:
+ Chủ đề tập huấn là gì?
+ Tại sao phải tập huấn?
+ Ai tham gia và bao nhiêu người?
+ Nội dung chi tiết cần tập huấn là gì?
+ Ai là người hướng dẫn chính, ai là người trợ giúp cho buổi tập huấn?
+ Tập huấn ở đâu?
+ Thời gian nào và bao nhiêu ngày?
+ Những dụng cụ, mẫu vật trợ giúp cho tập huấn là những gì? ai chuẩn bị?
+ Có cần kinh phí không? là bao nhiêu?
- Thông báo tới các thành phần tham dự trước một tuần
- Chuẩn bị địa điểm, ánh sáng, bàn ghế, bảng và cả hiện trường thực hành
trước một ngày.
Bước 2: Tiến hành buổi tập huấn

- Điều khiển buổi học đúng
- Trước tiên chào mừng những người tham dự, giới thiệu khách mời. Nói rõ
mục đích, nội dung và chương trình buổi học
- Nếu nông dân từ các thôn đến học yêu cầu họ tự giới thiệu về mình
- Trình bày theo trình tự đã chuẩn bị trước, kết hợp thuyết trình với tranh ảnh
minh hoạ.Với một âm lượng đủ nghe, rõ ràng và luôn luôn đặt ra những câu hỏi để
thu hút sự chú ý của bà con như: Bác làm như thế nào? tại sao?...Sau mỗi một ý kiến
của bà con nên cám ơn và đưa ra lời khen hợp lý.
Bước 3: Tổng kết đánh giá
Bà con đóng góp ý kiến về buổi tập huấn: nội dung có phù hợp không? về nhà
có thể tự làm được chưa? cần bổ sung chỗ nào?....


* TỔ CHỨC MỘT CUỘC HỌP DÂN
Mục đích:
Là để Khuyến nông viên truyền đạt cho nông dân những chủ trương đường lối
của Đảng về phát triển nông nghiệp, nông thôn hoặc là phổ biến những cách làm ăn
mới, những biện pháp kỹ thuật mới, hoặc là để nông dân thảo luận công khai về một
vấn đề cụ thể nào đó của họ và đưa ra những đề xuất mới....
Nguyên tắc:
- Trong mọi trường hợp chỉ nên mời họp khi thấy thật sự cần thiết và có tác
dụng nếu không họ sẽ từ chối trong những cuộc họp tiếp theo
- Không nên kéo dài cuộc họp, tối đa là không quá 2 tiếng
Các bước tiến hành
Bước 1: Chuẩn bị
- Bàn với xã, trưởng thôn và nhóm trưởng các nhóm sở thích về tính cần thiết
phải tiến hành cuộc họp
- Lập kế hoạch cho một cuộc họp:
+ Tại sao phải họp? ( Mục đích cuộc họp)
+ Họp về vấn đề gì? ( Nội dung cuộc họp)

+ Địa điểm họp ở đâu?
+ Thời gian họp vào lúc nào là tốt nhất?
+ Dự định chủ toạ và thư ký ghi biên bản cuộc họp
- Thông báo cho dân biết trước 2 ngày
Buớc 2: Tiến hành cuộc họp
- Nếu là họp thôn thì trưởng thôn sẽ là người điều khiển cuộc họp, nếu là họp
nhóm thì nhóm trưởng, nếu họp dân của liên thôn thì cán bộ xã là người điều hành
cuộc họp
- Cuộc họp được bắt đầu đúng giờ và chào mừng bà con đến dự, giới thiệu đại
biểu, sau đó nhường cho chủ toạ điều khiển cuộc họp với sự hỗ trợ của Khuyến nông
viên
- Chủ toạ phải trình bày rõ mục đích, nội dung cuộc họp bàn về vấn đề gí?
- Người điều hành nêu từng vấn đề và cho mọi người suy nghĩ, đặt câu hỏi và
khuyến khích bà con phát biểu đóng góp ý kiến
- Sau mỗi vấn đề thảo luận chủ toạ phải tóm tắt lại những điểm chính và ghi
lại những quyết định quan trọng của mọi người
- Khi cuộc họp kết thúc hãy cám ơn bà con đã đến dự
Bước 3: Hội ý cuối buổi họp gỉữa Khuyến nông viên và chủ tọa, thư ký để:
- Thống nhất những nội dung chính đã thảo luận và các quyết định mà cuộc
họp đã nêu ra
- Đưa ra kế hoạch hành động tiếp theo thực hiện quyết định của cuộc họp.
BÀI 3: LẬP KẾ HOẠCH KHUYẾN NÔNG THÔN, BẢN


1. Mục tiêu
Lập kế hoạch khuyến nông thôn bản nhằm để:
- Nêu được các yêu cầu về khuyến nông-khuyến lâm của người dân tại thôn
bản
- Xác định và thống nhất được mục tiêu và những hoạt động cụ thể về khuyến
nông khuyến lâm tại thôn bản

- Xác lập được vai trò và trách nhiệm của người dân, của tổ chức khuyến
nông-khuyến lâm trong việc thực hiện hoạt động và hỗ trợ người dân trong các hoạt
động khuyến nông-khuyến lâm tại thôn bản.
Lập kế hoạch khuyến nông thôn, bản là đề ra cơ sở và những quyết định để
thực hiện các hoạt động khuyến nông- khuyến lâm tại thôn, bản.
2. Phương pháp lập kế hoạch khuyến nông thôn bản
2.1. Vì sao sử dụng phương pháp cùng tham gia trong việc lập kế hoạch
khuyến nông thôn bản?
- Phương pháp cùng tham gia trong lập kế hoạch khuyến nông thôn bản là một
phương pháp tiếp cận có hiệu quả để vận động, khuyến khích người dân tham gia
đông đảo và có trách nhiệm cao vào quá trình xây dựng kế hoạch khuyến nông
khuyến lâm tại thôn bản.
- Kế hoạch khuyến nông được xây dựng dựa vào người dân là cơ sở để các cơ
quan khuyến nông đưa ra cơ cấu hỗ trợ thích hợp.
Sơ đồ dưới đây thể hiện phương pháp lập kế hoạch có người dân tham gia:

2.2. Yêu cầu của lập kế hoạch khuyến nông thôn bản có
người dân tham gia
Trong quá trình xây dựng kế hoạch khuyến nông thôn bản phải đảm bảo:
- Giúp người dân và cộng đồng đánh giá được thực trạng của thôn bản (bao gồm
những tiềm năng, thuận lợi - những khó khăn, cản trở, và những cơ hội - những thách thức)
- Giúp người dân và cộng đồng nêu và đề xuất được các mong muốn phát
triển; các kết quả cuối cùng cần đạt được trong một thời hạn nhất định (kế hoạch dài
hạn và ngắn hạn)


- Giúp người dân và cộng đồng thảo luận để xác định các hoạt động khuyến nông
khuyến lâm thích hợp để đạt được mục tiêu đã đề ra trên cơ sở những khả năng phù hợp
của cộng đồng thôn bản cùng với sự hỗ trợ của các tổ chức, cơ quan nhà nước.
2.3 Ai tham gia lập kế hoạch khuyến nông thôn bản?

- Trưởng thôn
- Nhóm khuyến nông thôn bản
- Toàn thể người dân trong cộng đồng thôn bản.
Nhiệm vụ của khuyến nông viên xã (hoặc thôn, bản) là cùng với Trưởng thôn
(và các tổ chức đoàn thể trong thôn) khuyến khích người dân trong cộng đồng tham
gia lập kế hoạch khuyến nông.
3. Các bước tiến hành trong lập kế hoạch khuyến nông thôn bản
Bước 1. Chuẩn bị
- Thu thập các số liệu cơ bản có liên quan đến xây dựng kế hoạch khuyến
nông thôn bản.
- Chuẩn bị cho cuộc họp toàn thôn bản:
Cán bộ khuyến nông cùng với Trưởng thôn thảo luận các nội dung cần thiết
cho cuộc họp thôn, bản.
Bao gồm:
+ Thời gian, địa điểm cuộc họp và nội dung cuộc họp thôn (một số định hướng
hoặc các dự kiến cho tiến trình xây dựng kế hoạch. Giải thích ý nghĩa, mục đích, tầm
quan trọng của lập kế hoạch và sự tham gia của mọi người trong cộng đồng).
+ Phân công người trình bày nội dung trước cuộc họp thôn bản. Cần lưu ý nội
dung trình bày phải thật ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu.
- Tổ chức họp dân trong thôn, bản
Họp dân là một công việc quan trọng trong xây dựng, đánh giá kế hoạch.
Nhưng nó chỉ trở thành công cụ hữu ích khi phát huy được tính dân chủ, tập hợp
được nhiều ý kiến đóng góp của người tham dự. Vì vậy vai trò của người điều hành
cuộc họp rất quan trọng. Làm sao thu hút, khuyến khích người tham dự đóng góp
được nhiều ý tưởng, cung cấp được nhiều thông tin và phải có khả năng xử lý các
tình huống để làm cho cuộc họp không căng thẳng. Đó cũng là lý do vì sao phải có
sự chuẩn bị chu đáo trước khi tổ chức cuộc họp.
Người chủ trì cuộc họp phải có thái độ tôn trọng mọi ý kiến của các thành
viên tham dự, kể cả những ý kiến trái ngược, không tỏ ý khó chịu khi có những ý
kiến nhận xét, phê phán. Và phải biết khuyến khích những người ít tham gia như

phụ nữ, dân tộc hoặc những người mà trước nay ít được cộng đồng quan tâm.
Bước 2: Đánh giá thực trạng thôn, bản
- Chia thành nhóm nhỏ 4-5 người, mỗi nhóm thu thập và phân tích một nội dung.
Thông tin về các nội dung trên do thành viên trong nhóm và những người dân trong
cộng đồng cung cấp, càng có nhiều người cung cấp, bổ sung thông tin thì mức độ tin
cậy càng cao. Sau đó nhóm thảo luận và thống nhất ý kiến, ghi chép thành tài liệu


- Công cụ được sử dụng trong đánh giá hiện trạng thôn ban là biểu đồ, sơ đồ,
sa bàn, lịch thời vụ....tuỳ theo mục đích và nội dung cần đánh giá mà lựa chọn và sử
dụng công cụ thích hợp, trên nguyên tắc là làm sao có thông tin chính xác và nhiều
người trong cộng đồng quan tâm đến nội dung đánh giá.
Ví dụ: để đánh giá về thực trạng sử dụng đất của thôn bản có thể tổ chức đi vẽ
lát cắt, hoặc để đánh giá về thực trạng sản xuất nông lâm nghiệp của thôn bản có thể
dùng công cụ lịch thời vụ...
Cán bộ khuyến nông tập hợp kết quả của các nhóm làm cơ sở cho thảo luận
xây dựng mục tiêu và giải pháp của kế hoạch.
Bước 3. Xây dựng mục tiêu
- Toàn nhóm tập trung thảo luận để xác định mục tiêu
- Cán bộ khuyến nông đưa ra các gợi ý cho nhóm thảo luận
- Có thể có rất nhiều mục tiêu được đưa ra, thư ký nhóm ghi chép lại
- Nếu có nhiều mục tiêu thì nên dùng phương pháp so sánh cập đôi để xác
định thứ tự ưu tiên tìm ra mục tiêu nào cần thực hiện trước.
Ví dụ:
Giống
Cây ăn
Thuỷ lợi
Nuôi lợn
T.S. điểm Thứ tự
lúa

quả
1. Thủy lợi
0
4
2. Giống lúa
3
1
3. Nuôi lợn
1
3
4. Cây ăn quả
2
2
Như ví dụ trên, lúc đầu chúng ta xếp thứ tự từ thuỷ lợi đến cây ăn quả, nhưng
sau khi so sánh thì có kết quả như bảng trên: ưu tiên số 1 là giống lúa, đến cây ăn
quả và cuối cùng là thuỷ lợi.
Ví dụ về mục tiêu kế hoạch phát triển của một thôn
Mục tiêu chung:
Phấn đấu đến năm 2001 xoá toàn bộ hộ đói, giảm 60% hộ nghèo
Mức thu nhập bình quần đầu người về lương thực 350 kg/năm
Mức thu nhập bình quân đầu người về giá trị thu nhập 1,5 triệu/năm
Mức tăng dân số: 1,2 %
100% trẻ em được đi học
Hoàn thiện hệ thống thuỷ lợi, giao thông phát triển, có điện sinh hoạt.
Mục tiêu năm 1997:
-Phủ xanh 15 ha đất trống đồi trọc
-Xây dựng hương ước bảo vệ rừng
-Gieo cấy 18 ha lúa bằng giống lai tạp giao và gieo trồng 12 ha ngô vụ đông
- Trồng 5 ha cây ăn quả
-100% số hộ được tập huấn về kỹ thuật thâm canh lúa, kỹ thuật trồng ngô vụ

đông, kỹ thuật chăn nuôi lợn, gia cầm


Bước 4: Xây dựng nội dung hoạt động cho năm kế hoạch (các giải pháp
nhằm đạt được mục tiêu)
- Căn cứ vào thứ tự ưu tiên của các mục tiêu đã được xác định, toàn nhóm tập
trung thảo luận nội dung và các hoạt động thực hiện trong năm kế hoạch. Đây được
coi là giải pháp thực hiện kế hoạch vì vậy cần có sự thảo luận kỹ trong nhóm trước
khi đưa ra hội nghị toàn thôn.
- Trước khi đưa ra các giải pháp nhằm thực hiện nội dung nào đó, cần phân tích
kỹ trong nhóm để trả lời được câu hỏi: Tại sao phải tập trung giải quyết vấn đề đó?
Liệu đó có phải là mấu chốt của vấn đề mà thôn, bản cần tập trung để thực hiện hay
không? Và sau khi thực hiện có làm thay đổi cuộc sống người dân thôn, bản không?
Ví dụ:
Kế hoạch hoạt động khuyến nông thôn A năm 2001
Thời gian
Người thực Hỗ trợ từ
Hoạt động Khối lượng
Địa điểm
thực hiện
hiện
bên ngoài
Tập huấn
Hội trường
Các hộ
Cán bộ KN
40 hộ
20-1 -01
giống lúa
thôn

trồng lúa
huyện
Các hộ
Tập huấn
Cán bộ KN
20 hộ
21- 1-01
Cây Ă.quả trồng Cây
cây ăn quả
huyện
Ă.quả
Khi hoàn tất công việc, nhóm công tác báo cáo kết quả trước hội nghị toàn
thôn để mọi người trong cộng đồng tham gia đóng góp ý kiến. Nếu có những ý kiến
bổ sung, cần đưa vào kế hoạch cho phù hợp với nguyện vọng của toàn dân.
Bước 5. Thẩm định
Bản kế hoạch của thôn bản sau khi đã có ý kiến đóng góp của người dân,
được nhóm công tác hoàn thiện và gửi về trạm khuyến nông huyện. Trạm khuyến
nông huyện có trách nhiệm xem xét và phê duyệt, những vấn đề cần sửa đổi Trạm sẽ
thảo luận và giải thích với thôn để đưa kế hoạch vào hoạt động.
4. Kế hoạch hàng tháng
Kế hoạch hàng tháng (hoặc quý) cần phải được xây dựng trên cơ sở bản kế
hoạch năm đã được phê duyệt. Nhiệm vụ của khuyến nông viên thôn, bản là phải xây
dựng nên bản kế hoạch hoạt động hàng tháng để tổ chức nông dân tham gia thực hiện.
Việc xây dựng kế hoạch tháng cũng tuân theo những câu hỏi:
Làm gì ?

Ai sẽ tham gia?

Làm khi nào?

Và làm như thế nào ?


Các nguồn lực ( Lao động, vật tư, tiền vốn...) cũng cần được tính toán theo
nhu cầu của từng hoạt động. Cần phân biệt rõ đâu là do dân bản đóng góp, đâu là do
nhà nước hoặc các tổ chức từ bên ngoài cộng đồng hỗ trợ.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của của kế hoạch hàng tháng bởi nó là một công
cụ rất quan trọng giúp cán bộ khuyến nông và ban quản lý thôn, bản tổ chức, điều
hành dân bản tham gia thực hiện kế hoạch. Nó cũng là cơ sở giúp cho các tổ chức và
cơ quan nhà nước điều phối vật tư và kỹ thuật một cách đầy đủ và kịp thời để tạo
điều kiện cho thôn, bản thực hiện tốt các hoạt động của mình.
Khi xây dựng kế hoạch hoạt động hàng tháng ban quản lý thôn, bản nên cân
nhắc những điều sau:
1. Tháng này sẽ làm những công việc gì?
2. Ai sẽ tham gia?
3. Cần đến những điều kiện và những nguồn lực gì đê thực hiện những công
việc đó?
4. Dựa vào tiêu chuẩn gì để biết chắc rằng những công việc đó đã được hoàn
thành.
Dưới đây là thí dụ về kế hoạch hoạt động tháng.

1
2
3
4

Kế hoạch tháng 1-2001, thôn A
Các hoạt động
Thời gian
Tuần 1 Tuần 2

Tuần 3
Họp thôn phổ biến kế hoạch
Xây dựng nhóm sở thích
Tập huấn cây ăn quả
Tham quan mô hình

Tuần 4

BÀI 4: THEO DÕI, GIÁM SÁT VIỆC THỰC HIỆN KẾ HOẠCH
Theo dõi là giám sát, kiểm tra việc thực hiện các hoạt động trong kế
hoạch
1. Vì sao phải theo dõi thực hiện kế hoạch?
Theo dõi sẽ giúp chúng ta có được những thông tin sau:
* Ai đã thực hiện những công việc gì?
* Ai tham gia thực hiện
* Khi thực hiện có gặp phải vấn đề gì không?
* Kết quả các hoạt động đó như thế nào?
Những thông tin thu được từ quá trình theo dõi sẽ giúp chúng ta phân tích
hiệu quả của công tác lập kế hoạch, đề ra những hoạt động mới hoặc điều chỉnh
những hoạt động hiện tại để làm cho kế hoạch sẽ đuợc thực hiện tốt hơn.
Ai làm nhiệm vụ theo dõi?


Thông thường, khuyến nông viên thôn bản sẽ là người trực tiếp theo dõi tiến
trình thực hiện kế hoạch. Cũng có thể cử thêm một người đại diện của thôn cùng làm
việc đó.
Sử dụng công cụ gì để theo dõi?
- Sổ ghi chép là công cụ theo dõi quan trọng nhất của cán bộ khuyến nông và
ban quản lý thôn, bản. Sổ được dùng để ghi lại thông tin về các hoạt động xảy ra
trong thôn, bản và để báo cáo. Việc ghi chép đòi hỏi kịp thời, trung thực, chính xác.

Cán bộ khuyến nông là người chịu trách nhiệm về việc ghi chép và quản lý sổ ghi
chép.
- Trong điều kiện cho phép có thể dùng tư liệu ảnh để ghi lại các hoạt động
(đặc biệt là các hoạt động về xây dựng mô hình qua từng thời gian) để làm cơ sở cho
công tác đánh giá sau này.
2. Đánh giá việc thực hiện kế hoạch
2.1. Đánh giá thực hiện kế hoạch là gì?
Đánh giá là so sánh những gì chúng ta dự định thực hiện bằng các nguồn
lực của thôn, bản và những hỗ trợ từ bên ngoài với những gì đã thực sự đạt
được
Đánh giá giúp chúng ta biết kế hoạch có thực hiện tốt hay không
Những kết quả đạt được có đúng như chúng ta mong đợi hay không.
Qua đánh giá chúng ta sẽ khẳng định được:
- Những hoạt động trong kế hoạch có phù hợp với điều kiện của thôn, bản hay
không?
- Các hoạt động đó được thực hiện tốt hay không?
- Chúng có đem lại những thay đổi mà người dân mong đợi hay không?
2.2. Ai tham gia đánh giá?
- Cán bộ khuyến nông
- Nông dân
- Đại diện các ban ngành
- Đại diện các tổ chức đại chúng
- Đại diện chính quyền
2.3. Đánh giá khi nào và đánh giá như thế nào?
Đánh giá kế hoạch được thực hiện ở các thời điểm:
- Trong lúc lập kế hoạch: Đánh giá hiện trạng điều kiện tự nhiên, tình hình sản
xuất, kinh tế - xã hội của thôn, bản làm cơ sở xây dựng các mục tiêu và các giải
pháp hoạt động.
- Đánh giá thường kỳ, giữa kỳ và cuối kỳ:
Đánh giá tiến độ thực hiện kế hoạch, kết quả thực hiện kế hoạch qua từng thời

điểm
- Thông qua các đợt đánh giá này giúp cho việc bổ sung điều chỉnh các hoạt
động để thực hiện mục tiêu của kế hoạch


- Đánh giá sau khi thực hiện kế hoạch: Đánh giá kết quả đạt được so với mục
tiêu dự kiến khi xây dựng kế hoạch.
Phương pháp đánh giá
- Cán bộ khuyến nông cùng với Trưởng thôn xây dựng đề cương đánh giá kế
hoạch khuyến nông thôn, bản sau đó đưa ra hội nghị toàn thôn để mọi người thảo
luận, bổ sung (Đề cương đánh giá cần được xây dựng chi tiết, bao gồm: các nội
dung cần đánh giá, địa điểm đánh giá, thời gian đánh giá, phương pháp đánh giá và
số người tham gia đánh giá)
- Nếu hội nghị đã thống nhất nội dung đánh giá, thành lập nhóm đánh giá
giống như nhóm lập kế hoạch
- Khi thực hiện đánh giá, cần đảm bảo nguyên tắc: Trung thực, chính xác
- Nên kết hợp nhiều phương pháp để đảm bảo tính trung thực và chính xác, đó
là:
+ Đánh giá trên số liệu sổ sách
+ Đánh giá bằng quan sát thực tế
+ Đánh giá qua phỏng vấn người dân...
Sau khi có kết quả đánh giá, nhóm đánh giá trình bày trước hội nghị thôn, để
mọi người tham gia, đặc biệt là những kiến nghị, những giải pháp bổ sung cho kế
hoạch.
* Các cuộc họp
Họp phải được coi là một công cụ thu thập thông tin phục vụ cho lập kế
hoạch, theo dõi và đánh giá.
Mỗi cuộc họp phải có mục đích và nội dung rõ ràng, trong đó phải giành đủ
thời gian cho người dân thảo luận và đóng góp ý kiến, nhất là trong cuộc họp xây
dựng và đánh giá kế hoạch.

* Các báo cáo
Các báo cáo hàng tháng, quý, năm gửi cho cơ quan quản lý cấp trên là một
hình thức đánh giá kết quả tiến độ hoạt động kế hoạch. Báo cáo không chỉ là những
con số thống kê mà phải có sự phân tích, so sánh, đánh giá kết quả và rút ra được
những bài học cần thiết để bổ sung các hoạt động cho thực hiện kế hoạch tiếp theo.
Tóm tắt các bước trong xây dựng kế hoạch, theo dõi và đánh giá

Những công cụ mà chúng ta sử dụng để báo cáo các hoạt động được gọi là
những công cụ theo dõi. Đó là:
Sổ ghi chép

Các báo cáo

Các cuộc họp


BÀI 5: KỸ NĂNG VIẾT BÁO CÁO ĐỐI VỚI CÁN BỘ KHUYẾN
NÔNG XÃ
I. BÁO CÁO LÀ GÌ ?
Báo cáo là loại văn bản viết tay hoặc đánh máy do cán bộ khuyến nông xã
trực tiếp viết và gửi lên cơ quan khuyến nông cấp trên theo định kỳ hàng tháng, hàng
quý, nửa năm và một năm.
II. NỘI DUNG BÁO CÁO GỒM NHỮNG PHẦN GÌ ?
Báo cáo của khuyến nông viên xã gửi lên cơ quan khuyến nông cấp trên có
thể gồm một hoặc nhiều nội dung sau đây (tuỳ theo yêu cầu):
- Báo cáo về tình hình sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp của xã sở tại trong
kỳ báo cáo (bao gồm diện tích gieo trồng, năng suất, sản lượng, số đầu gia súc gia
cầm tăng hay giảm, tình hình sâu bệnh, dịch hại, thuỷ lợi, hạn hán, rét... ảnh hưởng
đến sản xuất)
- Báo cáo về tình hình tổ chức và hoạt động của các tổ chức khuyến nông ở

các thôn bản do mình phụ trách như: ban phát triển làng, câu lạc bộ khuyến nông,
các nhóm sở thích, nhóm tín dụng - tiết kiệm
- Báo cáo về kết quả của các mô hình trình diễn, chương trình khuyến nông
được triển khai tại xã sở tại.
- Báo cáo về các cuộc tham quan chéo, hội thảo đầu bờ...
- Báo cáo về tình hình và kết quả của các lớp tập huấn kỹ thuật và phương
pháp khuyến nông được tổ chức tại xã sở tại
- Báo cáo phản ánh tâm tư, nguyện vọng, nhu cầu của nông dân .... lên cơ
quan khuyến nông cấp trên.
III. MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA CỦA BÁO CÁO KHUYẾN NÔNG
- Giúp cơ quan khuyến nông cấp trên nắm được tình hình sản xuất nông - lâm
- ngư nghiệp và các khó khăn thuận lợi cũng như nhu cầu của nông dân xã sở tại để
có hướng giúp đỡ có hiệu quả
- Báo cáo cần được viết ngắn gọn, rõ ràng song cần phải nêu rõ được những
kết quả đã đạt được, những mục tiêu chưa đạt được hoặc mới đạt được ở mức độ
thấp, những nguyên nhân chủ quan, khách quan ảnh hưởng đến tiến độ thực thi công
việc, những kinh nghiệm đã thu thập được nhằm làm cho những đợt làm tiếp theo,
những chương trình tiếp theo thu được kết quả tốt hơn.
- Trao đổi thông tin kinh nghiệm giữa các chương trình, các xã bạn trong
huyện hoặc cụm khuyến nông liên xã
- Tuyên truyền, phổ biến các phương pháp khuyến nông, các kinh nghiệm
hay, những sáng kiến giỏi, gương sản xuất điển hình... trong địa phương mình phụ
trách.
- Là các tư liệu để theo dõi, đánh giá, tổng kết các hoạt động khuyến nông và
chỉ đạo sản xuất.