bài 10: Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen

CÔ CHÀO CÁC EM HỌC SINH
LỚP 12 ANH, 12A1
(TUẦN 9)

TRƯỜNG THPT CHUYÊN THĂNG LONG- ĐÀ LẠT
Sinh học lớp 12
12 Anh, 12A1

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Hãy giải thích tại sao không thể tìm
được 2 người có kiểu gen giống hệt
nhau trên Trái đất, ngoại trừ trường
hợp sinh đôi cùng trứng?
2. Nêu tóm tắt nội dung quy luật phân ly
độc lập của Menden? Các quy luật của
Menđen có ý nghĩa như thế nào?

I. TƯƠNG TÁC GEN
Tương tác gen là gì? Nếu 2 cặp gen nằm
trên 2 cặp NST, nhưng không phải trội,
lặn hoàn toàn mà chúng tương tác với
nhau để cùng quy định 1 tính trạng thì
sẽ di truyền thế nào? Nếu 1 cặp gen qui
định nhiều cặp tính trạng thì sẽ di
truyền thế nào?

Trả lời
Tương tác gen là sự tác động qua lại giữa
các gen trong quá trình hình thành 1
kiểu hình.

1. Tương tác bổ sung
Thí nghiệm:
P
tc:
Dòng 1 hoa trắng x Dòng 2 hoa trắng
F
1
Toàn cây hoa đỏ.
F
1
x

F
1 →
F
2:
9 đỏ : 7 trắng
Em sẽ giải thích kết quả lai này như
thế nào?

Nhận xét và giải thích thí nghiệm
F
2
xuất hiện tỉ lệ 9 : 7→ F
2
có 16 tổ hợp gen, vậy cơ thể
F
1
phải dị hợp tử về 2 cặp gen nằm trên 2 cặp NST

tương đồng khác nhau, kiểu gen F1 phải là AaBb ( F1
phải cho 4 loại giao tử với số lượng bằng nhau)- vậy
đây là phép lai 2 cặp tính trạng. Tỉ lệ phân li không
phải là 9: 3: 3:1mà là 9: 7.
→F1 do 2 cặp gen không alen quy định, vậy tính trạng
màu hoa đã di truyền theo quy luật tương tác gen
theo lối bổ trợ:
Giả thiết: Để tạo ra được màu hoa đỏ cần có mặt đồng
thời cả 2 gen trội A và B nằm trên 2 NST khác nhau.
Khi chỉ có 1 trong 2 alen trội hoặc không có alen trội
nào thì cây có màu trắng.

Hai gen A, B có thể đã tạo ra các enzim khác
nhau, các enzim này cùng tham gia vào 1 chuỗi
phản ứng hóa sinh để tạo nên sắc tố đỏ ở cánh
hoa:
gen A gen B
↓ ↓
enzim A enzim B
↓ ↓
chất A trắng chất B trắng sản phẩm P( sắc tố → →
đỏ)
Vậy các gen không alen trong tế bào đã không
tương tác trực tiếp với nhau mà chỉ có sản phẩm
của chúng tác động qua lại với nhau để tạo nên
kiểu hình.

Sơ đồ lai:
P: Dòng1 hoa trắng x Dòng 2 hoa trắng
AAbb aaBB

GP Ab aB
F1: 100% AaBb (hoa Đỏ)
F1 x F1 F2→
Hoa Đỏ AaBb x Hoa Đỏ AaBb
(GF1: AB, Ab, aB, ab)
F2: 9 A-B-( hoa Đỏ)
3 A-bb(trắng)
3 aaB-( trắng)
1 aabb( trắng)
F2 có bao nhiêu kiểu gen,
tỉ lệ mỗi kiểu gen là bao nhiêu?
bao nhiêu kiểu hình,
tỉ lệ mỗi kiểu hình là bao nhiêu?

Tỉ lệ của tương tác bổ sung
( Về kiểu hình):
9: 7
9: 6: 1
9: 3: 3: 1
Định nghĩa về tương tác bổ sung?
Là kiểu tác động qua lại của 2 hay nhiều
gen không alen khi đứng trong cùng kiểu
gen sẽ làm xuất hiện 1 kiểu hình mới.