Bài giảng tây tiến phần 2 thầy phạm hữu cường

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

TÂY TI N (PH N 2)
Giáo viên: PH M H U C
NG
TÀI LI U BÀI GI NG
ây là tài li u đi kèm v i bài gi ng Tây Ti n (Ph n 2) thu c khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN-C: Môn Ng v n
(Th y Ph m H u C

ng) t i website Hocmai.vn.

I. TR NG TÂM KI N TH C VÀ PH M VI RA
:
1. oàn quân Tây Ti n và hoàn c nh sáng tác bài th Tây Ti n.
2. V đ p c a hình t ng ng i lính Tây Ti n trong bài th . (Có th so sánh v i

ng chí c a Chính H u).

3. V đ p c a thiên nhiên mi n Tây T qu c trong bài th .
4. Phân tích, c m nh n đ c bài th và các đo n tiêu bi u.
5. N i nh và tình c m thi t tha c a Quang D ng v i đ ng đ i, v i thiên nhiên núi r ng Tây B c, v i m t
th i gian kh . (Có th so sánh v i Vi t B c c a T H u, Ti ng hát con tàu c a Ch Lan Viên).
II. TÀI LI U BÀI GI NG:
A. Vài nét v tác gi và tác ph m
B. Phân tíẾh bài th Tây Ti n.
1. o n 1 (Sông Mã ... n p xôi)

2. o n 2 (Doanh tr i...đong đ a)
B n cơu đ u: (chép vào) đêm liên hoan v n ngh đ m tình quân dân.
+ T "B ng lên" g i c m giác m áp, g i ni m vui lan t a. êm r ng núi thành đêm h i, ng n đu c
n a, đu c lau thành "đu c hoa" (" u c hoa" là hoa chúc - cây n n đ t lên trong phòng c i, đêm tân hôn.)
g i không khí m cúng. "B ng" ch ánh sáng c a đu c hoa, c a l a tr i sáng b ng lên; c ng còn có ngh a là
ti ng khèn, ti ng hát, ti ng c i t ng b ng r n rã.
+ T "kìa em" th hi n s ng c nhiên, ng ngàng tr c v đ p c a cô gái vùng cao trong trang ph c
"xiêm áo" l ng l y cùng dáng v "e p" r t thi u n . Nh ng thi u n M ng, nh ng thi u n Thái, nh ng
cô gái Lào xinh đ p, duyên dáng "e p", xu t hi n trong b xiêm áo r c r , cùng v i ti ng khèn "man đi u"
đã "xây h n th " trong lòng các chàng lính tr .C ng có th hi u ng i lính đang đóng gi con gái trong
nh ng trang ph c dân t c r t đ c đáo, t o ti ng c i vui cho đêm v n ngh . H càng yêu đ i h n, yêu đ t
b n h n "Nh c v ..."
+ Không ch th ng i lính còn m i mê, say trong ti ng nh c, đi u khèn c a vùng đ t l .
4 câu sau: C nh sông n c Tây B c v a th c v a m ng: hoang v ng, t nh l ng, bu n thi v .
Th i gian: chi u s ng y, g i màu s c b ng l ng, s ng khói v a có n i bu n man mác.
Sông n c hoang d i, bên b lau lách, hoa r ng đong đ a. Hình nh "hoa đong đ a" là m t nét v lãng m n
g i t cái "dáng ng i trên đ c m c" trôi theo th i gian và dòng hoài ni m. o n th g i lên m t v đ p m
h , th p thoáng, g n xa, h o trên cái n n "chi u s ng y". C nh và ng i đ c th y và nh mang nhi u
man mác bâng khuâng. Bút pháp, thi pháp c a ch ngh a lãng m n đ l i d u n tài hoa qua đo n th này.
+ Dáng ng i m m m i c a cô gái Thái, Mèo trên chi c thuy n đ c m c hay dáng ng i hùng d ng,
hiên ngang c a ng i lính đang đ a con thuy n ti n v phía tr c càng làm cho b c tranh thêm ph n th
m ng.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 1 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

"Có nh ", "có th y" luy n láy, kh c h a thêm n i nh : l u luy n, b i h i.
Ngh thu t: ngôn ng th m c m c, gi n d , h n th mang đ m ch t lãng m n, hào hoa.
III. TÀI LI U THAM KH O:
E. V M T S HÌNH NH, T NG , L I TH VÀ A DANH TRONG TÂY TI N:
1. a danh Tây Ti n và các hình nh “hoa v trong đêm h i”, “hoa đong đ a”:
Th i đi m 1947 thu c “ i v trang tuyên truy n Tây Ti n (trung đoàn 52. BCH
i g m đ/c oàn H i
làm ch huy tr ng, đ/c Phúc Th o làm ch huy phó, V n Sinh và Quang D ng làm u viên. Trong 2 n m
1947-1948 quân ta đã bám sát qu n nhau v i đ ch vùng biên gi i Vi t-Lào, ngoài s hy sinh, t n th t
trong chi n đ u, trên 200 chi n s Tây ti n đã ngã xu ng vì b nh s t rét ác tính, suy dinh d ng (... đoàn
binh không m c tóc/ Quân xanh màu lá...) là v y!
M ng Lát là m t b n dân t c Thái vùng biên gi i Vi t-Lào, bên t ng n sông Mã (Thanh Hoá) nh ng l i
giáp v i M c Châu (S n La) v phía b c, giáp Hoà Bình v phía nam. Núi r ng đây trùng đi p lên t i t n
Sài Khao, n i c trú c a b n ng i dân t c Dao (Man, Mán - “khèn lên Man đi u...”) quanh n m s ng ph .
Mùa m a M ng Lát, c đ t tr i đ m trong h i n c nh mây khói b c lên ngùn ng t, m t mù trong đêm.
Hành quân t r ng v b n, b đ i ph i đ t đu c soi đ ng. Câu th “M ng Lát hoa v trong đêm h i” là
thi s đ c t “l a” đây đ c cách đi u thành “hoa” (nh ki u “đ u t ng l a l u l p loè đâm bông”)
Câu “trôi dòng n c l hoa đong đ a” là câu th tài hoa, làm ta liên t ng t i câu ca dao x M ng:
Tr m th hoa không b ng hoa con gái
tr m th trái không b ng trái bông c m
tr m th th m không b ng th m con mái...
Mà trái bông c m là lúa g o, con mái là con gái tu i d y thì... Các chàng trai “V Tr c” (đ u tr i không còn
tóc) v a r ng ra th m đ m tình ngh a Quân dân, đ c các em (hoa r ng) chèo thuy n đi đón... thì làm
sao quên đ c “h n lau n o b n b ”? Th Quang D ng v a tr tình v a bi tráng là v y!
(Ngu n: Nguy n Khôi – Tây Ti n – Tuy t chiêu c a Quang D ng – www.vandanviet.net )
2. “Dáng ki u th m”:

[…] Nguyên do chuy n sang Vân Nam, còn m t d b n do ông Chiêu D ng Nguy n Ng c Ch ng, b n
h c t thu thi u niên c a Quang D ng k l i. Nhà v n V Bão có l n đ c p đ n trong m t bài báo. Th i
đi m hai c u h c trò này chu n b cho k thi đíp-lôm thì Nguy n Ng c Ch ng r Quang D ng đ n nhà
m y ch em cô Ki u n i ti ng xinh đ p 68 ph Hàng Bông, con m t ông ch th u khoán (Nguy n Ki u
Vinh, Ki u Dinh, Ki u Hinh, Ki u H ng). Ch ng đã ch m đ c Ki u Dinh, mu n gi i thi u cho b n 3
m nhân còn l i. Chuy n này có v đáng tin h n là khi chúng ta gi i thích câu th t ng b phê phán là
khuynh h ng ti u t s n êm m Hà N i dáng Ki u th m theo ki u “thích đ n đâu, gi i đ n đ y”. Ông
ch th u th y hai chàng trai tu n tú, (Quang D ng đ n già còn đ p, hu ng chi khi tu i đ ng xuân, còn
Chiêu D ng t ng t ng tôi b c nh ông thi l c s th hình), l i đang mùa thi c , nên ông ch th u ra giá
“phi đíp-lôm b t thành phu ph ”. Ti c thay, c hai chàng đi thi đ u “tr t v chu i” Ch ng chán n n b
vào Sài Gòn m t th i gian. Quang D ng v ng b n, c ng nh y tàu đi Vân Nam ch i m t chuy n. H n cu c
g p g 4 nàng Ki u này đã thành n t ng đ sau thành bi u t ng cho các cô gái Hà thành khi ông nh
v … M t chi u cu i n m 1948 (c ng theo ông Ch ng) Quang D ng tìm đ n công binh x ng Liên khu III
vùng kháng chi n, n i Ch ng làm vi c, t ng Ch ng bài th Tây Ti n ông v a làm, t t nhiên ch Ki u

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 2 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ph i vi t hoa đ hai ông nhâm nhi nh ng k ni m thi u th i và n i nh ph ph
không đ u đúng! (nh t là v i hai ông!) […]
(Ngu n: Nhà th Vân Long - Quang D ng, bóng mây qua đ nh Vi t)

Tây Ti n – Quang D ng

ng… Ki u vi t hoa hay

G. N I CHÌM BÀI TH TÂY TI N:
Bài th Tây Ti n không ch là bài th tiêu bi u s nghi p th Quang D ng, nó còn là ni m vinh d ,
thành phiên hi u n i ti ng c a m t trung đoàn b đ i. Bài th Tây Ti n đã đ c kh c vào bia đá, bia t ng
ni m các li t s và ghi chi n tích trung đoàn 52 Tây Ti n d ng Mai Châu, ch kh c m i câu th : t Anh
b n dãi d u không b c n a đ n Sông Mã g m lên khúc đ c hành. T ng có cu c mít tinh k ni m tu i 60
c a bài th vào tháng 3 n m 2008 c a các c u chi n binh trung đoàn và các con, cháu, ch t, 4 th h c a
nh ng ng i còn s ng hay đã ch t, ng i ch t h i tr ng tr ng i h c y t Công c ng đ ng Gi ng Võ.
Gi đây, n u ta th ch n vài bài, ho c d m bài th tiêu bi u cho cu c kháng chi n ch ng Pháp, li u có ai
dám g t bài đó kh i cu c ch n? Nay thì bài th đã đ c gi ng d y t i các tr ng trung h c, tác gi c a nó
đ c đúc t ng đ ng. Vì là s đúc t ng tôn vinh t phát c a câu l c b V n Ngh s x
oài, nên ch có
th đ t v trí khiêm t n trên sân tr ng ngày x a Quang D ng h c. Còn bài th (nh các b n đã bi t) c ng
có lúc gian truân nh cu c đ i ng i sinh ra nó.
L i nói đ u c a Tuy n t p Quang D ng, Tr n Lê V n đã vi t: “ ã có lúc, có ng i cho r ng bài th
Tây Ti n không có tác d ng tích c c, vì nó bu n, nó tô đ m cái gian kh , cái t n th t, “làm nh t nhu khí”
quân ta. S th t, tr i bao đ i, bi t bao quân dân ta đã “quy t t cho T qu c quy t sinh” có bao gi nh t
nhu khí đâu! … Bài th Tây Ti n có ph ng ph t nh ng nét bu n, nét đau, nh ng đó là cái bu n đau bi
tráng, ch không bi l y. V l i, t cái bi đ làm n i cái tráng c ng là cách “v mây n y tr ng” trong h a,
trong th , trong ngh thu t nói chung…” Còn thi n ý c a tôi, hôm phát bi u cu c mít tinh k ni m tu i 60
bài th Tây Ti n, do có ý ki n đòi tôi nói k m t chút v đ c đi m bài th . Tôi phân tích đ i ý “Bài th Tây
Ti n h i t đ c c cái bi, cái tráng c a th i đ i. Cái bu n lãng m n c a ng i ti u t s n, ti u trí th c do
bi t mình đ c đón nh n m t chân lý l n, nh ng c ng đ ng th i đón nh n m t gian nan l n… N u cu c
chi n x y ra gi a đôi bên ngang s c, h n không có tr ng hu ng tình c m này! Ch i l i v i đ i bác, xe t ng
ch có m y kh u súng tr ng này thôi, nh ng vi c c n làm thì c làm và dám làm. Ph ph ng thân yêu v i
nh ng “dáng ki u th m” b l i sau l ng, bao gi ta g p l i? T ng lai ch a hé ra chút gì sáng s a, vì v y
mà nu i nh , mà bu n… M i tr c tr đã qua đi, bây gi ta càng th y chính bài th Tây Ti n chinh ph c
đ c lòng ng i nh chút bu n, chút lãng m n đó, b i đó là nh ng gì chân th t nh t c a con ng i tác gi ,

ch a bi t đ n s “né tránh”, “dè ch ng”, xu t hi n nh ng giai đo n sau này. Mu n hay không, con ng i
Quang D ng c ng nh nh ng chàng trai có chút h c v n khác, đ u nh h ng T L c v n đoàn và v n h c
lãng m n Pháp. T cái v n v n hoá y mà ti p nh n nh ng y u t tích c c c a Cách m ng. C ng là th yêu
n c, nh ng đ n th i đi m l ch s Quang D ng s ng không b ghìm nén, c ch nh th i nô l , đ ch có
th yêu n c bi ph n. Th h “x p bút nghiên lên đ ng tranh đ u” c a Quang D ng lòng yêu n c đ c
toát ra b ng hành đ ng.
c công khai đ i m t v i k thù đã là m t h ng thú l n, cho nên nh ng gian lao
kh c nghi t c a hoàn c nh v n mang đ m ch t th , s hy sinh cao quý! Có th nói: Có m t s giao l u hòa
nh p l n nhau gi a nh ng y u t hi n th c kh c nghi t v i tâm h n lãng m n Quang D ng. Y u t hi n
th c làm bi n đ i ch t lãng m n đó.
ng th i tâm h n lãng m n đó l i ph lên hi n th c m t màn s ng
khói lung linh, làm cho s gian lao nhoè đi, có lúc th ng hoa thành nh ng hình t ng k v , đ c đáo. Hình

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 3 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

nh ng i lính “không m c tóc”, đoàn quân b s t rét xanh màu lá v n “d oai hùm”, v đ p gân gu c, tr n
tr i đó, th Vi t tr c đó ch a t ng có!
Có ý ki n cho th Vi t Nam sau 1945 là s n i dài c a th m i v m t thi pháp. V h c thu t, c
b n nh v y. Nh ng ch nói th , có ph n làm m đi nh ng khác bi t l n c a th Cách m ng sau 1945 mà
th kháng chi n ch ng Pháp m đ u v i Nh máu, c a Tr n Mai Ninh, H i Phòng 19 tháng 11-1946 c a

Tr n Huy n Trân. Rõ ràng, qua m i giai đo n l ch s , có s thay đ i l n lao c a hoàn c nh thì th Vi t đ u
có nh ng khúc ngo t. m i khúc ngo t ta đ u có th k tên vài tác ph m làm m c.
Tôi th đ n c hai bài tôi cho là n i tr i h n c : èo C c a H u Loan và Tây Ti n Quang D ng.
Cách c m ngh , cách vi t hai bài th này, không m t tài th nào tr c đó có th vi t đ c! Khi chúng đã
đ c khí phách c m t th i đ i ùa vào, ch p cánh cho chúng, gia t ng, bùng n n i c m c a tác gi đ n m c
h t th y ph i vi t m t cách mãnh li t, kh c nghi t th nào đó đ ngay t nh p đi u l n tu t ph i khác
tr c! Nh đó, ta có câu th hay nh là đ nh c a th vi t v chi n tranh c a Quang D ng: Heo hút c n mây
súng ng i tr i (n uheo hút c n mây nói đ c hoàn c nh, tâm c m tác gi thì súng nh m t v t th s ng
đang th m dò th ng th c nh ng t m cao c a tr i đ t, c a lý t ng, trong khi H u Loan thì: Ng i đ p v
chai, v nh c m c o râu./ Su i soi bóng ng i trôi mãi v đâu, ng i lính cách m ng H u Loan có chút
hoang dã nh ng khí ch t ngang tàng và lãng m n th t vô song!
(Ngu n: Nhà th Vân Long - Quang D ng, bóng mây qua đ nh Vi t)
H. Tây Ti n - T ng đƠi b t t v ng i lính vô danh
Tây Ti n c a Quang D ng là m t bài th hay trong dòng th c a cách m ng Vi t Nam. Tác gi v n
là ng i tài hoa, t ng vi t v n, so n nh c, v tranh khá n i, nh ng ng i đ i th ng ch nh t i Quang
D ng nh là m t nhà th là nh riêng m t bài th Tây Ti n y đ c sáng tác cách đây 42 n m. M t bài th
có s c s ng lâu dài nh th k c ng l lùng và đáng cho nhi u nhà th ao c.
V y đi u gì đã làm cho Tây Ti n th ng v t s c c n phá c a th i gian đ làm rung đ ng trái tim
nhi u th h khác nhau nh v y? Câu h i th t khó tr l i vì cái đ p nh t là cái đ p ngh thu t bao gi c ng
là cái đ p hài hòa, ng i ta ch có th c m nh n ch không th phân tích rõ ràng đ c. Nh ng d u sao đây
c ng ph i có m t v đ p gì đó riêng bi t đã quy n r ng i đ c gi a bao v đ p “th ” khác.
Th c ra, trong Tây Ti n, Quang D ng không có sáng t o gì khác th ng, đ t xu t. Bài th v n là s
ti p t c c a dòng th lãng m n ti n chi n, nh ng đã đ c tác gi th i vào m t h n th r t m i và r t tr ,
khác h n nh ng ti ng th bi l y tr c đó, Tây Ti n nh c nh c m t th i gian khó và oanh li t, không th
quên c a l ch s đ t n c, nó mang đ m hào khí b ng b ng c a m t dân t c v a vùng lên t gi i phóng đã
ph i c m ngay súng đ t b o v n n đ c l p t do còn non tr c a mình nh ng ngày đ u Cách m ng tháng
Tám.
Nh ng cái hào khí đó, cái h n dân n c đó, đi vào bài th Tây Ti n l i đ c Quang D ng, ngh a là c a m t
ng i trong cu c qua n t tâm tr ng và tình hu ng c th : n i nh đ ng đ i trong đoàn quân Tây Ti n nh ng
n m đ u kháng chi n ch ng Pháp. Chính ni m th ng nh máu th t và lòng t hào chân thành c a Quang

D ng v nh ng ng

i lính v qu c đoàn - đ ng đ i c a ông trong đoàn quân Tây Ti n - là âm h

ng ch

đ o. c a bài th đã khi n ng i đ c c m thông sâu xa. Th t hi m th y bài th nào vi t v đ ng đ i l i th m
đ m ân tình chân thành đ n th .
M đ u bài th là m t n i nh da di t, trang tr i c m t không gian, mênh mang:
Sông Mã xa r i Tây Ti n i!
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 4 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

Nh v r ng núi nh ch i v i
Sài Khao s ng l p đoàn quân m i
M ng Lát hoa v trong đêm h i
R i c th n i nh đ ng đ i y lan t a, th m đ m n ng nàn trên t ng câu th , kh th . Có th nói
toàn b bài th đ c xây d ng trên c m h ng tri n miên v i bao k ni m ch ng ch t, ào t xô t i.
Vì yêu, vì nh nh ng gì nh bé đ n s nh t trong cu c s ng đ i lính th ng ngày c ng hóa nên g n g i, m
lòng:
Nh ôi Tây Ti n c m lên khói

Mai Châu mùa em th m n p xôi
Trong bài th , Quang D ng không dùng bút pháp hi n th c khi th hi n tâm tr ng nh y. Vì cu c
s ng m t khi đ c t kho ng cách quá g n dù không tránh kh i thô thi n, ch t h p và t m th ng, khi vi t
v Tây Ti n, tác gi đ ng góc đ nh v t c là đã có m t kho ng lùi không gian, th i gian nh t đ nh, m i
kí c - g ng m t - hình nh đã ch u m t đ nhòa ít nhi u nên ch hi n lên m o, ch p ch n theo dòng h i
t ng mà thôi. Vì v y đây Quang D ng đã khéo léo bi t s d ng bút pháp lãng m n v i l i gây n t ng
h i h a. Trong Tây Ti n, tác gi ít đ c t c n c nh, không d ng l i nh ng chi ti t t nh t i, con ng i và
c nh v t r ng núi mi n Tây T qu c đ c ông tái hi n kho ng cách xa xa h o v i kích th c có ph n
phóng đ i khác th ng. T ng m nh hình kh i, đ ng nét, màu s c chuy n đ i r t mau, b t ng trong m t
khung c nh r ng núi bao la, hùng v nh m t b c tranh hoành tráng :
D c lên khúc khu u d c th m th m
Heo hút c n mây, súng ng i tr i
Ngàn th c lên cao, ngàn th c xu ng
Nhà ai Pha Luông m a xa kh i
Thiên nhiên trong th Quang D ng nói chung và trong bài Tây Ti n nói riêng bao gi c ng là m t
“nhân v t” quan tr ng, tràn đ y sinh l c và th m đ m tình ng i. H n th tinh t c a tác gi “b t” r t nh y
t m t làn s ng chi u m ng, t m t đáng hoa sau núi ph t ph đ n s b t ch t, r i ông th i h n mình vào
đó đ mãi mãi trong ta, m t ni m bâng khuâng th ng m n và m t áng th đ p.
Ng i đi Châu M c chi u s ng y
Có th y h n lau n o b n b
Trong Tây Ti n hi n lên khung c nh thiên nhiên hoang s , kì v , v i đ c núi cao, v c th m, d c
đ ng, thác g m cùng c n mây heo hút, dòng l hoa trôi v i khói lên, s ng l p, m a xa kh i... Trong c nh
thiên nhiên kì v , d d i đó n i b t lên hình nh đoàn quân Tây Ti n nh bé, nghèo nàn, nh b ng p lút đi.
Nh ng chính s đ i ch i t ng ph n đó càng t ng khí phách anh hùng c a đoàn quân cách m ng, k thù
c ng nh gian khó không gì khu t ph c n i. Hình nh c a nh ng ng i lính qua nét v Quang D ng hi n
lên trong bài th c ng th t khác th ng. Khác th ng s gian kh : n đói, m c rét, b nh t t đ n xanh da,
tr i tóc ; khác th ng ch tác gi c ý không miêu t các ph m ch t t t đ p c a nh ng tráng s Tây Ti n
thành g

ng m t chi n s riêng bi t v i tên tu i c th nào, ông đã d n đúc t t c các ph m ch t t t đ p c a

nh ng tráng s Tây Ti n thành g ng m t chung c a c m t đoàn quân, dùng l i v phi m ch đ khái quát
nên chân dung r t oai hùng c a nh ng chi n s vô danh, dám x thân vì ngh a l n, đã khi n cho k thù khi p
s :
Tây Ti n đoàn quân không m c tóc
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 5 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

Quân xanh màu lá d oai hùm
M t tr ng g i m ng qua biên gi i
Khác th ng ch nh ng chi n s d ng c m y tâm h n th t d u dàng lãng m n:
êm m Hà N i dáng ki u th m
Ngh cho cùng, gi a chi n tr ng mi n Tây B c vô cùng kh c li t y, n u ng i lính không bi t m
m ng thi v hóa cu c s ng vì m t m c đích cao xa h n thì h ch t chìm trong hi n th c kh c nghi t y tr c
khi g c ngã vì viên đ n c a k thù, ch t men lãng m n n ng say y chính là ph m ch t c n thi t giúp con
ng i có s c m nh v n lên trên hoàn c nh đ chi n th ng. Nh th ! m c dù tác gi miêu t r t đ m s
kham kh , kh c li t c a chi n tr ng, c a đ i lính n i chi n tr ng Tây B c hoang vu mà bài th ph ng
đ

m chút màu s c u ám, bi quan nào khi n con ng i run s n n lòng.
c s c c a ngòi bút Quang D ng trong Tây Ti n còn ch tuy ông vi t v chi n tranh nh ng c bài

th không h có m t ch nào v tr n đánh, v ti ng súng, v máu đ hay v k thù, bài th ch đ n gi n nói
v nh ng chi n s tình nguy n Vi t Nam trên chi n tr ng Lào - Vi t nh ng n m 1947, nh ng ng i đ c
v n hình dung r t rõ g ng m t và không khí c a chi n tranh. i u l lùng là trong bài th có t i ba l n nhà
th Quang D ng miêu t cái ch t c a nh ng chi n s Tây Ti n trong các tr ng h p khác nhau, nh ng
không m t l n ông nh c t i cái ch t ho c hi sinh nh các bài th v sau v n ph i dùng đ n. Ngòi bút tài hoa
c a Quang D ng dã thay th t ch t b ng các c m t gi n d : v đ t, b quên đ i, h n v ... đ h gam, bình
th ng hóa, t nhiên hóa cái ch t theo đúng quan ni m c a các chi n s cách m ng th i kì đ u kháng chi n
đang còn t ng b ng hào khí. H dám x thân vì s nghi p đ c l p t do c a T qu c và h c ng bi t r t rõ
nh ng gì ch đ i h khi d n thân, nên đã coi cái ch t nh t a “lông h ng”:
Tây Ti n ng i đi không h n c
ng lên th m th m m t chia phôi
Ai lên Tây Ti n mùa xuân y
H n v Sâm N a ch ng v xuôi
đây lí t ng cách m ng và tu i tr đã truy n cho các chàng trai Tây Ti n ch t anh hùng ngang
tàng mà c ch t men say lãng m n đáng yêu n a, ngay c khi h ch t c ng ph ng ph t ch t ngh s tài t :
Anh b n dãi d u không b c n a
G c lên súng m b quên đ i
Cho đ n bây gi , sau g n n a th k đ t n c ta đánh gi c, đã t ng có nhi u bài th hay v s hi sinh
c a ng i chi n s trên chi n tr ng nh Núi ôi c a V Cao, N m m và Cây tr m c a Nguy n
c
M u... nh ng Tây Ti n v n có m t v trí đ c bi t và màu s c riêng khó có nh ng bài th nào v sau này sánh
n i khi miêu t s hi sinh c a ng i chi n s . Quang D ng ch b ng vài dòng th đã kh c h a th t n t ng
và xúc đ ng v cái ch t v a bi thi t v a hùng tráng mà xi t bao cao c c a ng i chi n s :
R i rác biên c ng m v n x
Chi n tr ng đi ch ng ti c đ i xanh
Áo bào thay chi u anh v đ t
Sông Mã g m lên kh c h c hành.
ti n đ a ng i lính vô danh ra đi, Quang D ng không m t l i ng i ca sáo mòn nào c a con ng i
c ng không c n đ n c m t gi t n c m t xót th ng th ng tình c a ng i m , ng i v . Ông ch đ cho
tr i đ t ch ng giám và thu nh n th xác và linh h n c a ng i lính vào lòng, đ cho "Sông Mã g m lên khúc

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 6 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

đ c hành” ti c th ng t ng ti n là đ đ đ a ng i lính Tây Ti n vào cõi b t t . B i vì t đây các anh đã
hòa quy n vào c cây, sông núi đ tr thành h n thiêng đ t n c.
Có th nói Tây Ti n - ó chính là t ng đài b ng th b t t mà nhà th Quang D ng v i t t c t m
lòng chân tình đã d ng lên đ t ng ni m c m t th h thanh niên u tú c a dân t c sau Cách m ng tháng
Tám đã h m h ra đi đ gi n c và nhi u ng i đã không tr v !
Phong Lan (T p chí v n h c, s 3 -1990)
K. ÂM VANG M T TH I LÃNG M N TRONG BÀI TH TÂY TI N C A QUANG D NG
(Phan Huy D ng, Tác ph m v n h Ế trong nhà tr ng – M t góc nhìn, m t ẾáẾh đ c, nxb Giáo d c
Vi t Nam H.2009.)
M i h n th khác nhau a tìm đ n m t đ tài, m t đ i t ng riêng có th giúp nó b c l h t t ng
ch t c a mình. Là m t h n th lãng m n, tr trung, khoáng đ t, h n Quang D ng đã có đ c c m giác th c
s hào h ng khi vi t Tây Ti n - m t bài th nói v vùng đ t phía tây t qu c hùng v và tuy t v i th m ng,
cùng m t đoàn binh có l m nét khác th ng t thành ph n tham gia đ n nhi m v đ c giao và nh ng n m
tr i su t d c hành trình. Thêm n a, Quang D ng vi t Tây Ti n chính là vi t v m t đo n đ i mình. Nh ng
chi n s đ c nh c t i trong bài hoàn toàn t ng đ ng v i ông v lí t ng, v ý chí, ngh l c và c v đ i
s ng tình c m, đ c bi t là b n tính m ng m , a quan sát và chiêm ng ng nh ng v đ p đa d ng c a x l .
Tác gi c a bài th d nhiên là Quang D ng, nh ng vì nh ng đi u v a nói trên, có th xem tác gi c a nó
còn là đ t n c, l ch s - m t giai đo n l ch s gian khó hào hùng không th nào quên. Ngay tinh th n lãng

m n và bi tráng c a nó c ng là đ c đi m bao trùm nh ng n m tháng cách m ng y.
Bài th m đ u v i m t ti ng g i d n ch a tâm tr ng tho t đ c lên có v l lùng:
Sông Mã xa r i Tây Ti n i!
Nh v r ng núi nh ch i v i
Hai câu th xác đ nh rõ hai kho ng không gian khác nhau: không gian th c t i và không gian h i
t ng. Tuy nhiên, ch có đ c gi m i nh n ra rành rõ đi u đó, còn đ i v i nhà th , khi ông nói xa r i là khi
nh ng hình nh c a m t quá kh ch a xa đang p t i, nh c b ng ông kh i m nh đ t th c t i đ l l ng, ch i
v i trong cõi nh . Thì ch ng ph i ngay t câu đ u, ông đã vô tình quên r ng Tây Ti n c ng xa r i ch đâu
ch sông Mã!
V y là, ch ng c n đ n s d t d n d nh dàng nh m chuy n vùng không gian cho ng i đ c, m t th i
Tây Ti n đã hi n lên t c kh c tr c m t ta. Trong kí c nhà th , các n t ng hãy còn nóng h i, t i
nguyên và cái n ng nh c, v t v ngày nào d ng nh còn ch a tan h n. Tên các đ a danh nh Sài Khao,
M ng Lát đ c nh c t i ngay t câu 3 và 4 đã nói lên m t đi u: t t c hãy còn đây, rành rành trong tâm trí:
Sài Khao s ng l p đoàn quân m i
M ng Lát hoa v trong đêm h i
S hi n t i hoá quá kh d i tác đ ng c a m t kí c sâu, m nh đã v nên m t b c tranh roi rói n
t ng v cái thiên nhiên r t kh c nghi t nh ng c ng tràn đ y v th m ng. Thiên nhiên y th ng v n trêu
gan, th thách các chi n s , đôi khi mu n vùi l p nh ng sinh m ng bé nh trong các thung l ng s

ng mù,

nh ng không ph i không có lúc hé l nh ng nét đ p b t ng khi n tâm h n lãng m n c a các chàng trai có
g c gác Hà N i đ c m t phen bay b ng. N u s ng l p l nh lùng, n ng n , đe do bao nhiêu thì hoa v l i
nh nhõm, t i t n, m áp b y nhiêu. Hoa v trong đêm h i - câu th nhi u thanh b ng di n t m t tr ng
thái lâng lâng, d nhiên là cái lâng lâng v a đ n sau m t ch ng đ ng m t m i.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 7 -

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

Tây Ti n - y là núi. Nh ng câu t núi trong bài th vô cùng đ c s c. Nó đ c nhìn b ng con m t c a k
v t núi nên cái d c ph i đ c nói t i tr c tiên và chi u cao c a d c đ c “đo” b ng h i th d p d n n ng
nh c c a h . ây là m t “th c đo” m i mà n u ch a tr i qua nh ng ngày Tây Ti n, h n nhà th khó lòng
có đ c:
D c lên khúc khu u d c th m th m
Heo hút c n mây, súng ng i tr i
Ngàn th c lên cao, ngàn th c xu ng
Nhà ai Pha Luông m a xa kh i
T ng ph n v i câu th g p g nh nh ng thanh tr c đ di n t h t cung b c c a s v t v su t ch ng
hành binh (D c lên khúc khu u d c th m th m) và m t câu th gây cho đ c gi c m giác đang đ c “ch i”
m t trò b p bênh chóng m t (Ngàn th c lên cao, ngàn th c xu ng) là câu th g m toàn thanh b ng th
hi n tuy t v i ni m c m xúc da di t c a các chi n s khi h t đi m d ng chân n i l ng ch ng núi, phóng
t m m t nhìn xa v phía nh ng ngôi nhà sàn chìm l p trong màn h i m a, h i n c m t m . Âm đi u câu
th ch t tr m và chùng xu ng:
Anh b n dãi d u không b c n a
G c lên súng m b quên đ i !
D ng nh đây là m t c nh phim đ c c ý quay ch m giúp ta th m thía h n b n ch t c a s vi c.
S xu t hi n cách quãng đ u đ n c a ba thanh ngã trong li n hai câu (dãi, n a, m ) t o ra nét gãy c a âm
đi u câu th và g i nên n t ng trên. M c dù nhà th đã tránh dùng các t nh ch t hay hi sinh và thay vào
đó nh ngkhông b c n a, b quên đ i, nh ng đ y v n là nh ng t th m n c m t, và ni m th ng c m, xa
xót còn đ ng trong t dãi d u, đ c bi t d i lên t ch g c di n t m t s th t tr i tr n, kh c nghi t.
Nh ng th thách còn nhi u và các chi n s v n ti p t c đi t i. i u th l i chuy n - linh ho t và r n
r i. Thiên nhiên đã b c l h t ch t hoang s , oai nghiêm, hùng v c a mình tr c m t đ i t ng t ra r t

x ng t m. Ni m xúc đ ng c a nhà th trào lên, t ng ch ng không nén n i, và nh ng k ni m m áp n i
m i ch ng ngh chân hi n v làm gi ng th ch t b i h i khôn t :
Chi u chi u oai linh thác g m thét
êm đêm M ng H ch c p trêu ng i
Nh ôi Tây Ti n c m lên khói
Mai Châu mùa em th m n p xôi.
H n trong tâm trí nhà th , đ n lúc ng i nh l i, khói c m th m v n còn n ng nàn. Các đ n v thanh
đi u có âm v c cao chi m ch hoàn toàn trong câu Nh ôi Tây Ti n c m lên khói v a có tác d ng t o hình
làn khói b c lên, to quanh nh ng mái đ u d u dãi, v a giúp ta “nghe đ c” c ti ng xuýt xoa c m đ ng c a
nh ng ng i lính tr c tình quân dân th m thi t. Ng pháp c a câu Mai Châu mùa em th m n p xôi th t
đ c bi t. Nh ng Mai Châu, nh ng em, nh ng mùa, nh ng n p xôi hoà l n vào nhau trong m t ni m nh
bâng khuâng, xa xôi, ng t ngào không nói h t đ c.
K t thúc đo n m t, đ t sóng c n c a kí c b đánh th c đ t ng t hình nh đang tan d n.

t sóng

m i ch a k p hình thành nên lúc này kí c đ c kéo dãn ra, nh nhàng lan to đ các hình nh t i t n h n,
“nét” h n hi n lên. V a qua m t ch p 14 câu n theo v n i có âm s c khá cao mà âm l ng nh g i c m
giác lên, lên mãi, đ n đây, v i lo t v n m i có âm s c trung hoà và âm l ng v a, đ c gi có đ c d p “ngh

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 8 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

ng i” đ có th nghiêng ng theo đi u múa trong đêm liên hoan v n ngh và th h n đong đ a theo cánh
hoa trôi trên dòng n c l :
Doanh tr i b ng lên h i đu c hoa
Kìa em xiêm áo t bao gi
Khèn lên man đi u nàng e p
Nh c v Viên Ch n xây h n th
Ng i đi Châu M c chi u s ng y
Có th y h n lau n o b n b
Có nh dáng ng i trên đ c m c
Trôi dòng n c l hoa đong đ a.
N u nh ph n đ u bài th ch y u nói v cái kh c nghi t, d d i c a hoàn c nh thì đo n th này l i
nh n m nh đ n ch t th đ m đà c a vùng r ng núi phía tây T qu c. c bi t, đo n th đã th c s ph i m
tâm h n nh ng ng i lính Tây Ti n hào hoa. Trong gian khó, h v n luôn t i vui, v n thích thú t ch c
nh ng h i đu c hoa t ng b ng trong doanh tr i. H th t tr trung và c ng r t tình v i ti ng reo vui s ng,
ng c nhiên tr c m t “dáng h ng” s n c c. H hi u h n ai h t giá tr c a nh ng giây - phút - đ i ng i
đ c ch ng ki n m t man đi u kì o trong ti ng khèn dìu d t ch h n phiêu diêu đ n t n th đô n c Lào.
H (tr c h t là Quang D ng - thi s ) m m ng bi t bao khi không b qua đ ng nét c a m t bông lau đ n
s , ph ph t nh đ m h n c a ngàn x a, không b qua dáng uy n chuy n ho c cô đ n c a m t ng i chèo
thuy n đ c m c, không b qua nh ng cánh hoa nh mu n làm duyên trên g ng n c chòng chành. Có th
nói tâm h n nh ng ng i lính Tây Ti n đ c xây đ p b ng nh c, b ng th , b ng hoa. Ch riêng theo dõi h
t v ng đ c dùng trong đo n th đã có th rút ra nh n xét y. C m th c ngôn ng c a nhà th
đây th t
vô cùng tinh t . Câu th nào c ng đ y s c g i và bàng b c m t s c thái nh nhung d u dàng pha l n ni m
thao th c.
Sang đo n ba, m t đ t sóng kí c m i, v t qua quãng cách “th giãn” v a r i, ch t xô t i, b a lên
t ng l i sóng có v d d n, quy t li t:
Tây Ti n đoàn binh không m c tóc
Quân xanh màu lá d oai hùm

Chân dung ng i lính Tây Ti n đ n lúc này m i tr c ti p hi n lên qua nh ng nét ch m kh c r ch ròi,
gân gu c. ã thành nh m t thói quen, m i khi nói đ n các “trang nam nhi” th i chi n, th ca x a v n
th ng có gi ng c ng đi u. c hai câu th trên, ta t ng b t g p cách nói kh u khí quen thu c. M t đoàn
quân th t l lùng và c ng th t đ c đáo. Nh ng s th c câu th đã nói t i nét đ c bi t c a đoàn quân này
b ng gi ng miêu t khách quan. oàn binh không m c tóc v i quân xanh màu lá không gi ng ki u ví von
“v n ch ng” th ng th y. Chúng là s th t đ c nói ra m t cách th ng b ng b ng ngôn ng “lính” nên hoá
b t ng , và vì b t ng nên v tr i tr n c a s miêu t c ng đ c c m th khác đi. Câu th không g i ý ngh
bi đát m c dù ai c ng hi u s không m c tóc và làn da xanh màu lá đây chính là h u qu c a b nh s t rét.
Thêm vào m y ch d oai hùm, gi ng đi u th thêm c ng c i nói đ

c cái can tr

ng, m nh m c a nh ng

ng i lính. n câu ti p đó, chút kh u khí trong cách nói có thoáng qua v i m t tr ng nh ng l p t c đ
“m m” hoá trong ch m ng đ r i g i c m đ n nao lòng:
êm m Hà N i dáng Ki u th m

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

c

- Trang | 9 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

N u trên tác gi thay m t tr ng b ng bâng khuâng ch ng h n thì câu v a trích s gi m h n nét
m m m i và chi ti t đ c nêu lên m t đi tính ch t tinh l c, quý hi m c a nó. Ph i ch ng ta v a b t g p m t
thoáng u m r t đ i, r t ng i và c ng r t th thành c a các chi n s ? Dáng Ki u th m y chính là v ng
sáng lung linh trong kí c, “t cáo” nét đa tình và đ i s ng tình c m d t dào c a ng i lính, v n th ng b
che ph m t cách không t giác ho c c ý vì nhi u l . Ch bi t r ng hình nh kia ch c ch n t o nên s cân
b ng trong tâm lí nh ng lính chi n xa nhà và có th ti p thêm sinh l c cho h v t qua l m n i gian lao phía
tr c. Quang D ng đã r t hi u tâm h n đ ng đ i, hi u th u cái l n lao c a nh ng hi sinh mà bè b n mình đã
tr i qua. Do v y, câu th th c s ng m ch a ni m tr n tr mà n u vô ý, ta d cho r ng nó ch làm nhi m v
miêu t , t ng thu t gi n đ n:
R i rác biên c ng m vi n x
Chi n tr ng đi ch ng ti c đ i xanh
Áo bào thay chi u anh v đ t
Sông Mã g m lên khúc đ c hành.
B n câu th không th hi n tâm tr ng bùi ngùi th ng tình mà th hi n ni m c m khái c a tác gi v
cái ch t. Xót xa nhi u nh ng không bi l y. R n r i mà thông c m sâu xa. Nói gi ng khô khan mà lòng
th ng ti c th t vô b . Ng m ngh v cái ch t c a đ ng đ i, ng i ta có th l n cao thêm r t nhi u c ng nh
thêm tr m t nh và kiên quy t. Ti ng g m c a Sông Mã đ xuôi đã đ c ti p âm trong lòng ng i còn s ng.
Nó nh lo t đ i bác v nh bi t r n vang mang s c thái thiêng liêng c a m t l i th . t cái ch t c a nh ng
ng i chi n s trong m t b i c nh không gian r ng l n, gi a m t thiên nhiên hùng v , n i đau m t mát càng
thêm mênh mang, càng đ c nâng lên t m bi tráng, đ ng th i, s ch ng ti c đ i xanh thêm ý ngh a l n lao.
Tr c đây, m i khi nh c đ n nh ng câu th này c a Quang D ng, ng i ta th ng ch tìm th y đó nh ng
bi u hi n tiêu c c, nào là m ng r t, bu n r t, nào là yêng hùng ti u t s n. Qua th i gian, bài th đã đ c
hi u đúng h n. Cái kh u khí c a nhà th , c a nh ng anh b đ i Tây Ti n th c ra vô cùng đáng tr ng. Nó là
bi u hi n quy t tâm c a nh ng “con yêu c a gi ng nòi” s n sàng đ máu hi sinh vì nh ng l s ng l n lao.
H không ph i là n n nhân, là nh ng con t t đen vô danh vô ngh a trên bàn c tr n m c mà là nh ng ch th
đ y ý th c c a l ch s , bi t s ng đ p trong t ng giây phút, bi t m
c, bi t hi v ng và khi c n, s n sàng
hi n dâng quãng đ i đ p nh t cho T qu c không m t l i m c c . Nh ng câu th Quang D ng th c s

ngang t m vóc v i các chi n s đã b mình vì ngh a l n. Các anh đã v đ t và dòng sông Mã thay m t c núi
r ng T qu c g m lên ti ng chào v nh quy t tr m hùng.
Ph n “v thanh” c a bài “hành” Tây Ti n g m b n câu mu n ti p t c cu c hành trình c a kí c v t
lên theo d u c a đoàn quân l ng ti ng:
Tây Ti n ng i đi không h n c
ng lên th m th m m t chia phôi
Ai lên Tây Ti n mùa xuân y
H n v S m N a ch ng v xuôi.
Hai câu trên nh c l i l i h n

c c a đoàn quân Tây Ti n thu lên đ ng: Chí l n ch a v bàn tay không
(th Thâm Tâm, T ng bi t hành _ P.Djinh). Hai câu sau v a là l i t nh c nh v a là s duy t l i c a kí c
đ đi đ n kh ng đ nh: không th quên nh ng ch ng đ ng đã qua, ng i dù có đi n i đâu v n g i v S m
N a. B i vì ch ng đ ng đã qua là đ ng đ i, là k ni m, là s hi n dâng, là cu c đ i riêng có d p phát sáng
trong cu c đ i chung c a dân t c, c a cách m ng.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 10 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

Bài th Tây Ti n tràn đ y n i nh hay đúng h n chính là n i nh . Xét v m t khách quan, nó còn là l i
nguy n c a m t th h thanh niên s n sàng hi n dâng c tu i xanh c a mình cho đ t n c thân yêu. Bài th
đã đ l i m t d u n không th phai m trong l ch s th ca cách m ng Vi t Nam.

Quang D ng vào “làng” th cách m ng v i bài Tây Ti n. Nh có m i duyên gì ràng bu c, bài th y g n bó
v i ng i làm ra nó đ n m c c nói đ n Quang D ng là ng i ta nh đ n bài th Tây Ti n và ng c l i.
L. C m nh n đo n th sau trong bƠi “Tơy Ti n” c a Quang D ng:
“…Doanh tr i b ng lên h i đu Ế hoa,
Kìa em xiêm áo t bao gi
Khèn lên man đi u nàng e p
Nh Ế v Viên Ch n xây h n th
Ng i đi Châu M Ế Ếhi u s ng y
Có th y h n lau n o b n b
Có nh ếáng ng i trên đ Ế m Ế
Trôi ếòng n Ế l hoa đong đ a
“Tây Ti n” là bài hát c a tình th ng m n, là khúc ca chi n tr n c a anh V qu c quân n m x a,
nh ng anh hùng bu i đ u kháng chi n “áo v i chân không đi lùng gi c đánh” (“Nh ” – H ng Nguyên),
nh ng tráng s ra tr n v i l i th “Chi n tr ng đi ch ng ti c đ i xanh”.
Quang D ng vi t bài th “Tây Ti n” vào n m 1948, t i Phù L u Chanh bên b sông áy th ng
yêu: “Sông áy ch m ngu n qua Ph Qu c – Sáo di u khuya kho t th i đêm tr ng” (M t ng i S n Tây –
1949). Tây Ti n là m t đ n v quân đ i thành l p vào n m 1947, ho t đ ng và chi n đ u th ng ngu n
sông Mã, mi n Tây Hòa Bình, Thanh Hóa sang S m N a, trên d i biên c ng Vi t – Lào. Quang D ng là
m t đ i đ i tr ng trong đoàn binh Tây Ti n, đ ng đ i anh nhi u ng i là nh ng chàng trai Hà N i yêu
n c, d ng c m, hào hoa. Bài th “Tây Ti n” nói lên n i nh c a tác gi sau m t th i gian xa r i đ n v :
“Sông Mã xa r i Tây Ti n i! – Nh v r ng núi nh ch i v i…”
Bài th g m có 4 ph n. Ph n đ u nói v n i nh , nh sông Mã, nh núi r ng mi n Tây, nh đoàn
binh Tây Ti n v i nh ng n o đ ng hành quân chi n đ u vô cùng gian kh … o n th trên đây g m có 16
câu th , là ph n 2 và ph n 3 c a bài th ghi l i nh ng k ni m đ p m t th i gian kh , nh ng hình nh đ y t
hào v đ ng đ i thân yêu.
ph n đ u, sau hình nh “Anh b n dãi d u không b c n a – G c lên súng m b quên đ i”, ng i
đ c ng c nhiên, xúc đ ng tr c v n th m áp, man mác, tình t , tài hoa:
“Nh ôi Tây Ti n c m lên khói
Mai Châu mùa em th m n p xôi”
Bát c m t a khói n ng tình quân dân, t a h ng c a “th m n p xôi”, h ng c a núi r ng, c a Mai

Châu,… và h ng c a tình th ng m n.
M đ u ph n hai là s n i ti p cái h ng v “th m n p xôi” y. “H i đu c hoa” đã tr thành k ni m
đ p trong lòng nhà th , và đã tr thành hành trang trong tâm h n các chi n binh Tây Ti n:
“Doanh tr i b ng lên h i đu c hoa,
Kìa em xiêm áo t bao gi
Khèn lên man đi u nàng e p
Nh c v Viên Ch n xây h n th ”
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 11 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Tây Ti n – Quang D ng

“ u c hoa” là cây n n đ t lên trong phòng c i, đêm tân hôn, t ng đ c dùng trong v n h c c : “ u c
hoa ch ng th n v i chàng mai x a” (Truy n Ki u – 3096). Quang D ng đã có m t s nhào n n l i: h i đu c
hoa – đêm l a tr i, đêm liên hoan trong doanh tr i đoàn binh Tây Ti n. “B ng” ch ánh sáng c a đu c hoa,
c a l a tr i sáng b ng lên; c ng còn có ngh a là ti ng khèn, ti ng hát, ti ng c i t ng b ng r n rã. S xu t
hi n c a “em”, c a “n ng” làm cho h i đu c hoa mãi mãi là k ni m đ p m t th i chinh chi n. Nh ng thi u
n M ng, nh ng thi u n Thái, nh ng cô phù xao Lào xinh đ p, duyên dáng “e p”, xu t hi n trong b
xiêm áo r c r , cùng v i ti ng khèn “man đi u” đã “xây h n th ” trong lòng các chàng lính tr . Ch “kìa” là
đ i t đ tr , đ ng đ u câu “Kìa em xiêm áo t bao gi ” nh m t ti ng tr m tr , ng c nhiên, tình t . M i
gian kh , m i th thách,… nh đã b đ y lùi và tiêu tan.
Xa Tây Ti n m i có bao ngày th mà nhà th “nh ch i v i”, nh “h i đu c hoa”, nh “chi u s ng Châu
M c y”. H i “ng i đi” hay t h i mình “có th y” và “có nh ”. Bao k ni m sâu s c và th m ng l i hi n

lên và ùa v :
“Ng i đi Châu M c chi u s ng y
Có th y h n lau n o b n b
Có nh dáng ng i trên đ c m c
Trôi dòng n c l hoa đong đ a”
Ch “ y” b t v n v i ch “th y”, m t v n l ng th n tình, âm đi u câu th tr u xu ng nh m t n t nh n, m t
s nh c nh trong hoài ni m nhi u bâng khuâng. N s x a nh kinh thành Th ng Long là nh “h n thu
th o”, nay Quang D ng nh là nh “h n lau”, nh cái xào x c c a gió, nh nh ng c lau tr ng tr i. Có “nh
v r ng núi, nh ch i v i” thì m i có nh và “có th y h n lau” trong k ni m. “Có th y”… r i l i “có nh ”,
m t l i vi t uy n chuy n tài hoa, đúng là “câu th tr c g i câu th sau” nh nh ng k ni m tr v … Nh
c nh (h n lau) r i nh ng i (nh dáng ng i) cùng con thuy n đ c m c “trôi dòng n c l hoa đong đ a”.
Hình nh “hoa đong đ a” là m t nét v lãng m n g i t cái “dáng ng i trên đ c m c” trôi theo th i gian và
dòng hoài ni m. o n th g i lên m t v đ p m h , th p thoáng, g n xa, h o trên cái n n “chi u s ng
y”. C nh và ng i đ c th y và nh mang nhi u man mác bâng khuâng. Bút pháp, thi pháp c a ch ngh a
lãng m n đ l i d u n tài hoa qua đo n th này. Gi a nh ng “b n b ”, “đ c m c”, “dòng n c l ” là “h n
lau”, là “dáng ng i”, là “hoa đong đ a” t t c đ c ph m b i màn tr ng m ng c a m t “chi u s ng”
hoài ni m. T

ng là siêu th c mà lãng m n, tài hoa.

Giáo viên: Ph m H u C ng
Ngu n :
Hocmai.vn

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 12 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

5 L I ÍCH C A H C TR C TUY N






Ng i h c t i nhà v i giáo viên n i ti ng.
Ch đ ng l a ch n ch ng trình h c phù h p v i m c tiêu và n ng l c.
H c m i lúc, m i n i.
Ti t ki m th i gian đi l i.
Chi phí ch b ng 20% so v i h c tr c ti p t i các trung tâm.

4 LÍ DO NÊN H C T I HOCMAI.VN





Ch

ng trình h c đ c xây d ng b i các chuyên gia giáo d c uy tín nh t.
i ng giáo viên hàng đ u Vi t Nam.
Thành tích n t ng nh t: đã có h n 300 th khoa, á khoa và h n 10.000 tân sinh viên.
Cam k t t v n h c t p trong su t quá trình h c.

CÁC CH

NG TRÌNH H C CÓ TH H U ÍCH CHO B N

Là các khoá h c trang b toàn
b ki n th c c b n theo
ch ng trình sách giáo khoa
(l p 10, 11, 12). T p trung
vào m t s ki n th c tr ng
tâm c a kì thi THPT qu c gia.

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

Là các khóa h c trang b toàn
di n ki n th c theo c u trúc c a
kì thi THPT qu c gia. Phù h p
v i h c sinh c n ôn luy n bài
b n.

Là các khóa h c t p trung vào
rèn ph ng pháp, luy n k
n ng tr c kì thi THPT qu c
gia cho các h c sinh đã tr i
qua quá trình ôn luy n t ng
th .

Là nhóm các khóa h c t ng
ôn nh m t i u đi m s d a
trên h c l c t i th i đi m
tr c kì thi THPT qu c gia
1, 2 tháng.

-