Bài giảng việt bắc phần 1 thầy phạm hữu cường

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Vi t B c – T H u

VI T B C (PH N 1)
Giáo viên: PH M H U C
NG
TÀI LI U BÀI GI NG
ây là tài li u đi kèm v i bài gi ng Vi t B c (Ph n 1) thu c khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN-C: Môn Ng v n
(Th y Ph m H u C

ng) t i website Hocmai.vn.

I. TR NG TÂM KI N TH C VÀ PH M VI RA
:
1. Nh ng ch ng đ ng th c a T H u.
2. Giá tr n i dung và ngh thu t c a các t p th T y, Vi t B c, Gió l ng, Ra tr n. Máu và Hoa…
3. Phong cách ngh thu t th T H u.
4. Tính dân t c trong th T H u.
II. KI N TH C C B N:
A. VƠi ńt v ti u s :
T H u, tên th t là Nguy n Kim Thành (04//10/1920 – 09/12/2002) là m t tác gia có v trí đ c bi t
quan tr ng, m t nhà th tiêu bi u c a dòng th cách m ng Vi t Nam. Ông đã t ng gi các ch c v quan
tr ng trong h th ng chính tr c a Vi t Nam nh
y viên B Chính tr , Bí th Ban Ch p hành Trung ng
ng C ng s n Vi t Nam, Phó Ch t ch th Nh t H i đ ng B tr ng n c C ng hòa Xã h i Ch ngh a
Vi t Nam.
Ông sinh ngày 04/10/1920, t i làng Phù Lai, nay thu c xã Qu ng Th , huy n Qu ng i n, t nh

Th a Thiên Hu . Cha ông là m t nhà nho nghèo, không đ đ t và ph i ki m s ng r t ch t v t nh ng l i
thích th , thích s u t p ca dao t c ng . Ông đã d y T H u làm th c . M ông c ng là con c a m t nhà
nho, thu c nhi u ca dao dân ca Hu và r t th ng con. Cha m đã góp ph n nuôi d ng tâm h n th T
H u. M ông m t vào n m ông lên 12 tu i. N m 13 tu i, ông vào tr ng Qu c h c Hu . T i đây, đ c tr c
ti p ti p xúc v i t t ng c a Karl Marx, Friedrich Engels, Vladimir Ilyich Lenin, Maxim Gorky,... qua
sách báo, k t h p v i s v n đ ng c a các đ ng viên c a ng C ng s n Vi t Nam b y gi (Lê Du n, Phan
ng L u, Nguy n Chí Di u), Nguy n Kim Thành s m ti p c n v i lỦ t ng c ng s n. N m 1936 Ông gia
nh p oàn thanh niên.
N m 1938, ông đ c k t n p vào ng C ng s n. Tháng 4/1939, ông b b t, b tra t n dã man và
đày đi nhi u nhà lao. Cu i 1941, ông v t ng c (v ho t đ ng bí m t huy n H u L c và thôn Tâm Quy xã
Hà Tân huy n Hà Trung Thanh Hóa). n n m 1945, khi Cách m ng tháng Tám bùng n ông đ c b u làm
Ch t ch y ban Kh i ngh a Th a Thiên - Hu . N m 1946, ông là bí th T nh y Thanh Hóa. Cu i 1947,
ông lên Vi t B c làm công tác v n ngh , tuyên hu n. T đó, ông đ c giao nh ng ch c v quan tr ng trong
công tác v n ngh , trong b máy lãnh đ o ng và nhà n c:
1948: Phó T ng th kỦ H i V n ngh Vi t Nam;
1963: Phó Ch t ch H i Liên hi p v n h c ngh thu t Vi t Nam;
T i đ i h i ng l n II (1951): y viên d khuy t Trung ng; 1955: y viên chính th c;
T i đ i h i ng l n III (1960): vào Ban Bí th ;
T iđ ih i
ng l n IV (1976): y viên d khuy t B Chính tr , Bí th Ban ch p hành Trung
ng, Tr ng ban Tuyên truy n Trung ng, Phó Ban Nông nghi p Trung ng;
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 1 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Vi t B c – T H u

T 1980: y viên chính th c B Chính tr ;
1981: Phó Ch t ch H i đ ng B tr ng, r i Phó Ch t ch th nh t H i đ ng B tr ng cho t i
1986. Ngoài ra ông còn là Bí th Ban ch p hành Trung ng.
N m 1996, ông đ c Nhà n c phong t ng Gi i th ng H Chí Minh v V n h c ngh thu t (đ t
1).
Ông t ng đ m nhi m nhi u ch c v khác nh Hi u tr ng Tr ng Nguy n Ái Qu c, Tr ng Ban Th ng
nh t Trung ng, Tr ng Ban Tuyên hu n Trung ng, Tr ng Ban Khoa giáo Trung ng. Ông còn là i
bi u Qu c h i khoá II và VII.
B. Con đ

ng th T H u qua các t p th .

1.

c đi m chung trong con đ ng th c a T H u:
a. T H u đ n v i th và Cách m ng cùng m t lúc. Con đ ng th ca c a T H u b t đ u g n nh
đ ng th i v i con đ ng ho t đ ng Cách m ng. N m 1937, nh ng bài th đ u tay c a T H u đã mang đ n
m t ti ng nói m i m cho th ca Cách m ng đ ng th i.
b. Khi b t g p lí t ng C ng s n c ng là khi nhà th tìm th y ngu n th c a cu c đ i mình. C ng t đó
T H u tr thành nhà th c a lí t ng C ng s n.
c. Khi T H u b t đ u sáng tác, phong trào Th m i đã hoàn toàn th ng th , công cu c hi n đ i hoá
th ca đã đ c th c hi n thành công. Là ng i cùng th h l i g n g i v i các nhà Th m i, T H u đã ti p
thu và ch u nh h ng c a Th m i m t cách t nhiên. Ông đã ti p nh n nh ng thành t u c a Th m i đ
làm giàu cho th ca Cách m ng, đ a th tr tình chính tr Vi t Nam lên t i m t đ nh cao ngh thu t m i.
Tuy nhiên, con đ ng th T H u khác v i con đ ng các nhà Th m i vì nó g n li n v i lí t ng C ng
s n và cu c đ u tranh Cách m ng.
d.Th T H u g n bó ch t ch v i cu c đ u tranh Cách m ng, nên các ch ng đ ng th c ng song

hành v i các giai đo n c a cu c đ u tranh y, đ ng th i th hi n s v n đ ng trong t ng ngh thu t c a
nhà th .
e. T H u, con ng i chính tr và con ng i nhà th th ng nh t ch t ch , s nghi p th g n li n v i
s nghi p Cách m ng, tr thành m t b ph n c a s nghi p Cách m ng.
g. Con đ ng th c a T H u là con đ ng tìm s k t h p hài hoà hai y u t , hai c i ngu n là Cách
m ng và dân t c trong hình th c đ p đ c a th ca.
2. Con đ ng th c a T H u qua các t p th :
2.1. V i 3 ph n chính: Máu l a, Xi ng xích, Gi i phóng, t p th T y (1937-1946) là ch ng đ ng 10
n m đ u c a th T H u, c ng là 10 n m ho t đ ng sôi n i say mê t giác ng , qua th thách đ n tr ng
thành c a ng i thanh niên Cách m ng tr tu i.
2.2. T p th Vi t B c (1946-1954) là m t trong nh ng thành t u xu t s c c a h n th T H u nói riêng
và th ca kháng chi n ch ng Pháp nói chung. Vi t B c là b n hùng ca c a cu c kháng chi n ch ng Pháp,
ph n ánh nh ng ch ng đ ng gian lao, anh d ng và nh ng b c đi lên c a cu c kháng chi n cho đ n ngày
th ng l i. T p th k t tinh nh ng tình c m l n c a con ng

i Vi t nam kháng chi n, mà th ng nh t mà bao

trùm là tình yêu n c, v i ngh thu t th giàu tính dân t c và đ i chúng.
2.3. T p th Gió l ng (1955 – 1961) khai thác nh ng ngu n c m h ng l n, c ng là nh ng tình c m bao
trùm trong đ i s ng tinh th n c a con ng i Vi t nam đ ng th i: ni m tin vui tr c công cu c xây d ng
cu c s ng m i xã h i ch ngh a mi n B c; tình c m đ i v i mi n Nam và ý chí th ng nh t T qu c…T p
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 2 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

Vi t B c – T H u

ng)

th có c m h ng lãng m n ph i ph i và khuynh h ng s thi đ m nét, có cái “tôi” tr tình đa d ng h n và
m t ngh thu t bi u hi n già d n, nhu n nh h n.
2.4. V i hai t p Ra tr n (1962 – 1971), Máu và Hoa (1972 – 1977), th T H u th i kì kháng chi n
ch ng M là khúc ca ra tr n, m nh l nh ti n công, là l i kêu g i c v hào hùng đ i v i c dân t c trong
cu c chi n đ u hai mi n Nam, B c.
2.5. Các t p M t ti ng đ n (1992) và Ta v i Ta (1999) th hi n nh ng chiêm nghi m v cu c s ng, v
l đ i, nên gi ng th th ng tr m l ng, th m đ m ch t suy t . Dù khuynh h ng tr tình chính tr và s
nh y c m tr c các v n đ th i s không còn là m ch c m h ng duy nh t hay n i tr i nh t, nh ng tr c
sau, T H u v n kiên đ nh ni m tin vào lí t ng và con đ ng Cách m ng.
C. Nh ng nét n i b t trong giá tr n i dung và ngh thu t c a các t p th tiêu bi u c a T H u:
1. T p th T y và t p th Vi t B c:
1.1. T p th T y (1937-1946) là ch ng đ ng 10 n m đ u c a th T H u, c ng là 10 n m ho t đ ng sôi
n i say mê t giác ng , qua th thách đ n tr ng thành c a ng i thanh niên Cách m ng tr tu i.
T y g m 3 ph n chính: Máu l a, Xi ng xích, Gi i phóng
a. Máu l a
- Là ti ng reo vui náo n c c a m t tâm h n tr b n kho n đi tìm l s ng thì g p g ánh sáng lí t ng:
- Nh ánh sáng c a “m t tr i chân lí” mà nhà th nh n ra ách áp b c giai c p, nh ng b t công xã h i
và thân ph n c a nh ng con ng i lao kh (em bé m côi, đi , hát d o; lão đ y t ,ch vú em, cô gái giang
h …)
- T H u không ch c m thông mà con kh i d y h lòng c n h n, Ủ chí đ u tranh và ni m tin vào
t ng lai.
- Máu l a dù còn non n t khó tránh kh i nh ng có gi ng đi u thi t tha sôi n i chân thành, có ch t lãng
m n trong tr o, ch t men say lí t ng.
b. Xi ng xích:
- Là ti ng hát chi n đ u, là b n quy t tâm th c a ng i chi n s cách m ng t d n lòng quy t không
khu t ph c tr c uy l c và s tàn b o c a k thù.
- Ghi l i nh ng cu c đ u tranh gay go c a ng i chi n s cách m ng trong nhà tù th c dân, c nh ng

l i tr ng tr i thi t tha và đ y tin t ng ngay c khi k
- Th hi n s tr ng thành v ng vàng c a ng
hi m nghèo.
- B c l m t tâm h n tha thi t yêu đ i, luôn h
khát khao t do, khát khao hành đ ng.
c. Gi i phóng:
- G m nhi u tác ph m c a T H u đ c s d
tranh ti n t i giành chính quy n.

bên cái ch t…
i thanh niên cách m ng qua nh ng gian lao, th thách
ng v cu c s ng và con ng

i

bên ngoài nhà tù, luôn

ng nh v khí tuyên truy n, v n đ ng qu n chúng đ u

- Sau khi Cách m ng thành công, nhà th n ng nhi t say s a ng i ca th ng l i c a Cách m ng, n n đ c
l p t do c a T qu c, cu c đ i đ i v đ i c a dân t c trong ni m “vui b t tuy t” và c m h ng lãng m n.
1.2. Là m t trong nh ng thành t u xu t s c c a h n th T H u nói riêng và th ca kháng chi n ch ng Pháp
nói chung, t p th Vi t B c (1946-1954) ch a đ ng trong mình nh ng giá tr n i dung t t ng và ngh

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 3 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Vi t B c – T H u

thu t đ c s c đ ng th i đánh d u nh ng đ i thay quan tr ng c a th T H u so v i t p th T y (193719460)
- N u T y, T H u th hi n t p trung, n i b t cái tôi tr trung, sôi n i b ng b t, say mê c a ng i
thanh niên cách m ng t giác ng , qua th thách, đ n tr ng thành; thì đ n Vi t B c, nhà th l i h ng vào
th hi n con ng i qu n chúng kháng chi n, tr c h t là công nông binh v i nh ng ph m ch t t t đ p mà
nhà th ng i ca c m ph c. Cái tôi c a nhà th n mình đi đ ng sau các hình nh anh v qu c quân, ch nông
dân, anh b đ i, ng i m nông dân, ch ph n , em bé liên l c…Trên t t c , t p trung và tiêu bi u cho m i
ph m ch t c a dân t c, c a con ng i kháng chi n là hình nh Bác H .
- Vi t B c là b n hùng ca c a cu c kháng chi n ch ng Pháp, ph n ánh nh ng ch ng đ ng gian lao,
anh d ng và nh ng b c đi lên c a cu c kháng chi n cho đ n ngày th ng l i. T p th k t tinh nh ng tình
c m l n c a con ng i Vi t nam, kháng chi n, mà th ng nh t mà bao trùm là tình yêu n c, m t tình c m
th m sâu vào m i bình di n và m i quan h đ i s ng, đ c bi u hi n trong nhi u tr ng thái phong phú đa
d ng: tình quân dân "cá n c", tình h u ph ng ti n tuy n, mi n ng c v i mi n xuôi, tình ngh a g n bó
gi a cán b và qu n chúng, lòng kính yêu c a nhân dân v i lãnh t …
- Vào nh ng n m cu i c a cu c kháng chi n, nh ng s ki n l ch s tr ng đ i nh chi n th ng i n
Biên Ph , hoà bình l p l i n a n c đ c gi i phóng…đã ch p cánh cho h n th T H u bay b ng và r ng
m trong c m h ng s thi - tr tình mang hào khí th i đ i (Hoan hô chi n s i n Biên, Ta đi t i, Vi t B c).
- N u T y, T H u ti p thu nhi u thành t u ngh thu t c a Th m i lãng m n, thì đ n Vi t B c,
ông l i ti p thu nhi u giá tr v n hoá dân gian nh l i đ i đáp, l i x ng hô "mình-ta"…và k th a nh ng
thành t u th ca dân t c, nh t là l c bát, mang l i cho Vi t B c m t ngh thu t th nhi u tính dân t c và đ i
chúng.
2. Các t p th Gió l ng, Ra tr n, Máu và Hoa:
2.1. T p th Gió l ng (1955 – 1961):
- V n bám sát nh ng b c đi và nhi m v c a Cách m ng, c a đ i s ng chính tr trên đ t n c ta, khai
thác nh ng ngu n c m h ng l n, c ng là nh ng tình c m bao trùm trong đ i s ng tinh th n c a con ng i

Vi t nam đ ng th i: ni m vui, t hào, tin t ng công cu c xây d ng cu c s ng m i xã h i ch ngh a
mi n B c; tình c m đ i v i mi n Nam và ý chí th ng nh t T qu c; tình c m qu c t vô s n.
- Có c m h ng lãng m n ph i ph i và khuynh h ng s thi đ m nét: cu c s ng m i trên mi n B c
đ c c m nh n nh m t mùa xuân l n, m t ngày h i l n tràn đ y ni m vui s c s ng; còn n m đ u c a k
ho ch 5 n m l n th nh t thì đ c c m nh n nh m t “đ nh cao muôn tr ng”.
- Th T H u trong th i kì này không tránh kh i cái nhìn gi n đ n m t chi u v ch ngh a xã h i, ca
ng i m t chi u cu c s ng m i mi n B c gi ng nh ph nl n các sáng tác v đ tài này trong v n h c
đ ng th i.
- Trong ni m vui v i cu c s ng hi n t i, T H u không quên nh v quá kh đ th m thía nh ng kh
đau c a cha ông, công lao c a nh ng th h đi tr c m đ ng và t đó càng th m thía ân tình c a cách
m ng. Trong m ch c m h ng v ân tình cách m ng, M T m là bài th đ c s c h n c .
- Trong nh ng n m tháng đ t n c b chia c t, th T H u là tình c m thi t tha sâu đ m v i mi n Nam
ru t th t đ c bi u m t cách xúc đ ng và nh y bén, v i nhi u tr ng thái và cung b c.
- T p th Gió l ng ti p t c phát tri n c m h ng s thi và khuynh h ng khái quát v i m t cái “tôi” tr
tình đa d ng h n và m t ngh thu t bi u hi n già d n, nhu n nh h n.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 4 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Vi t B c – T H u

2.2. V i hai t p Ra tr n (1962 – 1971), Máu và Hoa (1972 – 1977), th T H u th i kì kháng chi n ch ng
M là khúc ca ra tr n, m nh l nh ti n công, là l i kêu g i c v hào hùng đ i v i c dân t c trong cu c chi n
đ u hai mi n Nam, B c.

- Hai t p th kh ng đ nh Ủ ngh a l n lao cao c c a cu c kháng chi n ch ng M đ i v i l ch s dân t c
và th i đ i, T H u c ng th hi n nh ng suy ngh , phát hi n c a nhà th v dân t c và con ng i Vi t nam
mà tác gi luôn ng i ca v i ni m t hào và c m ph c.
- Hai t p th có hai bài th r t sâu s c và xúc đ ng v Ch t ch H Chí Minh: Bác i và Theo chân Bác
và m t bài th dài ghi l i chuy n đi dài c a nhà th t B c vào Nam, d c theo tuy n đ ng Tr ng s n
(N c non ngàn d m 1973).
- Th T H u th i kì kháng chi n ch ng M mang đ m tính chính lu n và ch t s thi, nhi u ch v n
t i âm h ng hùng ca.
- H n ch c a th T H u th i kì kháng chi n ch ng M : Do đi theo h ng khái quát – t ng h p và chú
tr ng n i dung chính lu n, th i s , nên có khi ph i tr thành nh ng l i kêu g i, hô hào nh m nh l nh, kh u
hi u và không ph i lúc nào c m xúc ngh thu t c ng theo k p.
D. Nh ng nét chính trong phong cách ngh thu t c a T H u.
V i h n n a th k c m bút, T H u đã t o cho mình m t phong cách ngh thu t riêng v i nh ng bi u
hi n tinh t , đ c s c.
1. T H u là nhà th c a lí t

ng C ng s n:

- T H u, t cách thi s và chi n s , nhà th và nhà C ng s n th ng nh t làm m t. V i ông, làm
th tr c h t là đ ph c v cho lí t ng C ng s n c a
ng. Khi ch a giác ng lí t ng C ng s n, T
H u t ng "B n kho n đi ki m l yêu đ i", t ng "Bâng khuâng đ ng gi a đôi dòng n c". Khi giác ng lí
t ng, nhà th th y tâm h n mình nh đ c h i sinh và nhà th toàn tâm, toàn Ủ hi n dâng cu c đ i, tâm
h n mình cho lí t ng C ng s n.
- Khi b t g p lí t ng c ng s n c ng là khi T H u tìm th y ngu n th c a cu c đ i mình. Con đ ng
th c a T H u g n bó ch t ch v i cu c đ u tranh Cách m ng, g n li n v i lí t ng C ng s n. th T
H u, t tr c v sau, dù đ tài n i dung, c m h ng có đa d ng đ n đâu, thì v n luôn l y lí t ng C ng s n,
l y quan đi m chính tr làm h quy chi u cho cách nhìn nh n và xúc c m v m i ph

ng di n, m i hi n

t

ng c a đ i s ng, k c đ i s ng riêng t .
- úng nh Ch Lan Viên nh n xét: V i T H u "t tình hay t c nh, k chuy n mình hay k chuy n
ng i, vi t v các v n đ l n, hay v s vi c nh (…) là đ nói cho đ c cái lí t ng C ng s n y thôi"
2. T H u là nhà th tr tình chính tr , th T H u tiêu bi u cho khuynh h ng th tr tình chính tr
Vi t Nam.
- M i s ki n, m i v n đ l n c a đ i s ng chính tr , nh ng tình c m chính tr , qua trái tim nh y c m
c a nhà th đ u có th tr thành đ tài và c m h ng ngh thu t th c s .
- Là nhà th tr tình chính tr nên th T H u th ng đ c p đ n l s ng l n, tình c m l n, ni m vui l n
c a đ i s ng Cách m ng, con ng i Cách m ng. Hi n thân tiêu bi u nh t cho nh ng tình c m l n, l s ng
l n trong th T H u, chính là hình t ng H Chí Minh mà nhà th h t l i ca ng i
- nh ng th i đi m nh là b c ngo t c a đ i s ng Cách m ng, th T H u th ng có đ c nh ng s
đ ng c m và h ng ng đông đ o qu n chúng. “T H u đã đ a th chính tr lên đ n trình đ là th r t đ i
tr tình.” (Xuân Di u)

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 5 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Vi t B c – T H u

- Tr c T H u, th tr tình chính tr Vi t Nam đã đ t đ c nhi u thành t u v i các sáng tác c a Phan

B i Châu, Phan Chu Trinh, Hu nh Thúc Kháng, Ph m T t c... T H u đã k t c truy n th ng y đ ng
th i đ i m i nó trên c s v n d ng nh ng thành t u hi n đ i hoá c a th ca đ ng th i, m ra m t khuynh
h ng l n có v trí ch đ o trong m y ch c n m c a n n th Vi t nam hi n đ i.
3. Th T H u th ng có khuynh h ng s thi và c m h ng lãng m n.
a. Khuynh h ng s thi
- Khuynh h ng s thi n i b t trong th T H u th i k sau k t cu i t p Vi t B c.
- Cái tôi tr tình c a nhà th , ngay t đ u đã là cái tôi chi n s , càng v sau càng tr thành cái tôi nhân
danh c ng đ ng, nhân danh ng và dân t c.
- Con ng i trong th T H u th hi n t p trung nh ng ph m ch t c a giai c p, c a dân t c đ n th i kì
kháng chi n ch ng M l i đ c nâng lên thành hình t ng anh hùng, mang t m vóc th i đ i và l ch s , nhi u
khi đ c th hi n b ng bút pháp th n tho i hoá.
b. C m h ng sáng tác n i b t trong th T H u là c m h ng lãng m n :
- C m h ng lãng m n trong th T H u th hi n sâu s c, n i b t t p T y và các t p th t Gió l ng
tr đi.
- ó có th là ni m vui ph i ph i, ni m say mê lí t ng khi n cho nhà th đã lãng m n hoá th gi i
bên ngoài, coi đó là m t th gi i t do v nh vi n.
- Có khi c m h ng lãng m n th hi n ni m tin t ng lai, ni m vui ph i ph i v t lên trên hi n
th c:
"X d c Tr ng S n đi c u n c
Mà lòng ph i ph i d y t ng lai"
c. Có th nói, do khuynh h ng s thi và c m h ng lãng m n, nên th T H u th ng tác đ ng m nh
đ n tình c m, c m xúc c a ng i đ c và th ng khai thác giá tr g i c m c a nh c đi u th .
4. Th T H u có gi ng đi u riêng r t đ c s c
- Trong nhi u tác ph m, T H u th hi n m t gi ng đi u quy n uy, nh t là khi nhà th nhân danh
ng, nhân danh đ t n c, dân t c. Vì v y, nh ng v n th c a T H u th ng lên gi ng hô hào, kêu g i, c
đ ng m nh m hào hùng.
- c s c nh t trong th T H u là gi ng tâm tình ng t ngào tha thi t, gi ng c a tình th ong m n :
+ Gi ng đi u này m t ph n th a h ng t tâm h n con ng i x Hu , m t ph n l i xu t phát t quan
ni m c a nhà th : "Th là chuy n đ ng đi u"…"Th là ti ng nói đ ng ý, đ ng tình, ti ng nói đ ng
chí."…"Th là m t đi u h n đi tìm nh ng h n đ ng đi u"…

+ T H u đ c bi t d rung đ ng v i ngh a tình Cách m ng, luôn h ng đ n đ ng bào đ ng chí đ tâm
s trò chuy n.
5. Nh k t c truy n th ng th ca dân t c th T H u đ m đà tính dân t c c trong n i dung và ngh
thu t bi u hi n:
a. V n i dung t t ng, tính dân t c c a th T H u th hi n:
- Th T H u đã th hi n nh ng truy n th ng tinh th n, tình c m, đ o lý c a dân t c, làm phong phú
thêm cho truy n th ng y, đ ng th i g n k t truy n th ng y v i hi n th c khách quan c a đ i s ng cách
m ng.

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 6 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Vi t B c – T H u

- Th T H u th hi n nhi u ph ng di n đ c tr ng cho cu c s ng thiên nhiên, đ i s ng xã h i, đ i
s ng tâm h n c a dân t c Vi t Nam, kh ng đ nh đ o lí và c t cách c a con ng i Vi t Nam. Tính dân t c
th hi n sâu s c nh t vi c th hi n nh ng tình c m c i ngu n:
"Ng t bùi nh lúc đ ng cay
Ra sông nh su i có ngày nh đêm"
(Ba m i n m đ i ta có ng)
b. V hình th c ngh thu t, tính dân t c c a th T H u th hi n:
- vi c s d ng nhu n nhuy n nh ng th th dân t c nh : l c bát, song th t l c bát, th 4-5-7 ch và
có nhi u sáng t o làm phong phú thêm các hình th c th ca này.

- T H u s d ng ph bi n nh ng l i so sánh, các phép chuy n ngh a, các cách di n đ t đã tr thành
quen thu c v i tâm h n ng i Vi t trong th ca dân gian.
- Chi u sâu c a tính dân t c trong th T H u là nh c đi u. Th T H u đ c bi t phong phú v v n
và nh ng ph i câu tr m b ng nh p nhàng:
"Em i Ba Lan mùa tuy t tan
ng b ch d ng s ng tr ng n ng tràn
Anh đi nghe ti ng đàn x a v ng
M t gi ng dân ca, m t gi ng đàn"
và
"N i ni m chi r a Hu i
Mà m a x i x tr ng tr i Th a Thiên"
- Nhìn chung, ngh thu t th T H u nghiêng v tính truy n th ng h n là tìm tòi đ i m i theo h
hi n đ i.

ng

6. K t lu n:
V i h n n a th k c m bút, T H u đã t o nên trong các sáng tác c a mình m t phong cách ngh thu t
riêng v i nhi u nét đ c s c c v n i dung t t ng l n hình th c ngh thu t. Phong cách ngh thu t c a nhà
th không c đ nh, d thành b t bi n… mà bên c nh nh ng nét n đ nh b n v ng, có nh ng thay đ i nh t là
trong sáng tác tr c và sau Cách m ng. Chính phong cách ngh thu t đ c đáo v a c đi n v a hi n đ i y
đã góp ph n quan tr ng trong vi c làm cho các sáng tác c a T H u tr thành ngh thu t, thành th ca th c
s , làm nên v trí lá c đ u c a n n th ca Cách m ng Vi t nam.
E. T b ch c a nhƠ th T H u:
Th tôi thu c lo i “tr n tr i”, ngh sao nói th , không có gì “bay b m”. C ng không có gì “bí hi m”. Tuy
v y c ng không ph i là không có gì đ ng sau nh ng câu ch … Tôi mu n th ph i đ ng l i m t cái gì, ph i
th t là gan ru t c a mình, th t là m t “l i nh n g i”.
Th th l c bát truy n th ng c a Vi t Nam ta có nhi u u th v c u trúc, v âm thanh, v a có s c g i c m,
v a d nghe, d nh , d thu c, l i thích h p v i c trí th c l n ng i ít h c nên tôi hay dùng… Th l c bát
t

ng nh d làm, th t ra l i d r i vào t m th

ng, vô duyên. Ph i bi t “chuy n hóa” th nào cho phong

phú, luôn luôn m i v m i m t gi ng nh dùng hai cánh tay có v đ n gi n y th nào đ thành nh ng đi u
múa đ p không bao gi chán. Ng i làm th l i c n bi t s d ng nhi u th th và c n k t h p ho c sáng t o
hoàn toàn m i.

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 7 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Vi t B c – T H u

Th có u th d nh vì th có ti t t u, có v n đi u. V n là m t sáng t o tuy t v i c a ngh thu t th …
Theo tôi, v n chính là m t đi m huy t nh y c m, n u bi t “b m” đúng thì có hi u qu l n cho s truy n
c m. C đ c Truy n Ki u thì th y Nguy n Du gieo v n đ t th nào.
G. M T VÀI NH N NH V TH T H U:
- V i T H u, th là v khí đ u tranh cách m ng. ó chính là đ c s c và c ng là bí quy t đ c đáo c a T
H u trong th ca.
… Th , v i T H u, là hình th c t i đ p c a ho t đ ng cách m ng c a s s ng. Th T H u, trong th i kì
đ u này, c t y u thu c v dòng Lãng m n cách m ng. Danh t này, theo đ nh ngh a c a Goóc-ki, là “ch
ngh a lãng m n tích c c , nó nh m t ng c ng cái ý chí s ng c a con ng i, th c t nh trong tâm h n con

ng i cái quy t tâm ph n kháng v i hi n th c, v i m i áp b c c a hi n th c”.
Th T H u là l i tâm huy t c a m t chi n s đang s ng can đ m nêu cao lí t ng ph c v nhân dân, ph c
v chính ngh a.
Th T H u là “bó hoa l a” l ng l y, n ng nàn.
… Sau m i n m đó, khi cách m ng Vi t Nam chuy n vào m t giai đo n m i, t p th Vi t B c s đánh d u
m t gia đo n m i trong s nghi p th ca c a thi s . Anh s càng t m mình vào đ i s ng chi n đ u lao đ ng
hàng ngày c a qu n chúng, và ti ng nói c a anh s càng đ m h i m c a qu n chúng.
( ng Thai Mai)
- T H u đã làm khá t t ph ng ti n làm s , b ng h n th xúc c m mãnh li t và suy ngh sâu c a mình.
Anh c ng đã ph n ánh đ c nh ng m t ch y u c a cu c s ng cách m ng chúng ta. Tr c cách m ng, đ y
là cu c đ i ho t đ ng và cu c đ i tù. Trong kháng chi n: Nh ng c nh chi n đ u, nh ng c nh xây d ng
ch ngh a xã h i mi n B c, đ u tranh v i đ ch mi n Nam, m i tình h u ngh máu th t c a chúng ta v i
các n c trong phe xã h i ch ngh a.
M i đ tài trên đ u đ c ghi l i b ng nh ng bài th có giá tr c a anh.
… C ng nên nói r ng: Cái ch t chi n đ u th ng làm cho th anh kho ra, r n l i, linh ho t, nh ng có đôi
lúc đã làm th anh khô đi.
y là khi anh di n đ t nó mà không vùi nó sâu h n trong c m xúc, trong tình
th ng là cái đi u chính c a tâm h n anh.
Cái gì làm cho T H u trong khi có nh ng tìm tòi hi n đ i v n gi đ c màu s c dân t c y?... y là nh
n i dung, nh cách c m xúc, nh ph ng pháp t o hình, nh ch ngh a. Nh ng đ y c ng là nh
cái man
mác, m h (nh ng r t rõ r t này), là cái âm nh c c a th anh.
Th anh là l i th l y cái đ ng đi toàn đ i, l y cái h i toàn t p, l y cái t toàn bài làm chính… Anh là con
chim v
đ ng bay h n là b lông b cánh, tuy v n là lông cánh đ p.
(Ch Lan Viên)
H. TÁM DÒNG TH
U:
Vi t B c đ c T H u sáng tác vào tháng 10/1954, khi Trung ng
chi n khu Vi t B c, nhân dân Vi t B c v Hà N i sau g n 15 n m g n bó.

Trong cu c ti n đ a đ y l u luy n b n r n c a vi t B c đ i v i ng

ng, Chính ph , Bác H t bi t

i v xuôi, khúc hát chia tay đã đ

c

b t đ u c t lên t chính lòng ng i l i. TH nh mu n nói lòng ng i Vi t B c th y chung v i CM bi t
nh ng nào. Ngay t câu th m đ u trong sáu ti ng đã có t i 2 ti ng “mình” thân th ng. S tr đi tr l i
ti ng g i đ i v i mình nh đ nói lòng ng i VB không nguôi nh ng i v xuôi nh ng l i c ng nh xoáy
sâu vào ký c c a ng i v xuôi nh ng k ni m chan ch a ngh a tình. C ng ngay t câu th m đ u nh ng
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 8 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

Vi t B c – T H u

ch “mình, ta” đã nh qu n quýt v i nhau, nh s g n bó không mu n chia xa gi a ng i và ng i v .
Âm đi u c a câu th ch y u đ c t o b i thanh b ng v i m t ch “ta” cu i làm cho tình c m nh th ng
v a l ng vào lòng ng i trong cu c chia tay l i lan ra mênh mang.
K t c u c a hai câu th m đ u là k t c u c a m t câu h i tu t , câu h i kh i g i nh ng k ni m tha thi t
m n n ng, câu h i bao trùm c không gian c a 15 n m y. Câu h i th ng có tác d ng kh i sâu vào lỦ trí
c a ng i nghe nh ng đây câu h i l i kh i g i nh ng k ni m đ y xúc đ ng c a 15 n m CM đã g n bó

v i VB đ làm nên m t VNDCCH. B i, TH đã s d ng m t ch “15 n m y” g i ta nh t i cái “thu ban
đ u” c a tình yêu đã t ng đ c nói t i trong h c a L u Tr ng L .
“Cái thu ban đ u l u luy n y
Nghin n m h d đã ai quên”.
Ng i v làm sao có th quên đ c 15 n m ây c a m i tình đ u gi a VB và CM. Cùng v i s kh i g i
nh ng tình c m trong sáng, m nh m , nh ng tình c m “nghìn n m h d đã ai quên” câu th đ c ti p t c
b i nh ng ch “thi t tha, m n n ng”. M t câu th vi t v 15 n m c a CM, c a k/c mà n ng nàn, mà tha
thi t mà tr tình bi t bao.
V n là m t câu h i mà ng i l i h ng t i ng i v xuôi, v n là m t cách x ng hô h t s c tình t
“mình” v i “ta” nh ng hai dòng th ti p theo l i là câu h i bao trùm c không gian, không gian c a cu c
chia tay, không gian c a nh ng k ni m qua su t 15 n m y, không gian c a c đ t n c bao trùm c mi n
ng c l n mi n xuôi, không gian c a cây v i núi, c a sông v i ngu n. M t câu h i làm bâng khuâng c núi
r ng sông su i, c đ t tr i trong khung c nh chia tay. D ng nh
đâu trong th i đi m y c ng có s hòa
h p gi a ni m vui và n i nh vì s chia tay gi a mình và ta là m t s ki n l n lao trong đ i s ng c a t
n c.
Cái đ c s c c a câu th không ch th hi n qua k t c u c a câu h i, qua t ng x ng hô tình t mà còn
qua nh ng hình nh nh đ c vi t ra t th h ng, th phú, th t trong ca dao. c câu th .
“Mình v mình có nh không
Nhìn cây nh núi, nhìn sông nh ngu n”
Ta ng nh đ c câu ca dao:
“Qua đình ng nón trông đình
ình bao nhiêu ngói th

ng mình b y nhiêu”

Hay
“Qua c u ng nón trông c u
Câu bao nhiêu nh p d s u b y nhiêu”
Th TH vi t v nh ng v n đ chính tr mà v n th m cái h n c a ca dao, dân ca. B n câu th nh m t bài

ca dao v y, ch t tr tình g n li n v i nh ng b n kho n tr n tr c a ng i l i, c a Vi t b c vô cùng th y
chung v i CM. TH đã ch n m t cách nói đ kh i ngu n cho c m xúc xuyên su t v n b n h t s c đ c s c.
M ch th t nh ng câu th m đ u này c th tuôn ch y dào d t.
N m trong m ch hát đ i đáp bài th đã dành đúng 4 dòng th di n t tâm tr ng ng

i v xuôi, t o nên s

cân đ i v i 4 dòng th m đ u, t o nên s t ng x ng v i s th y chung c a VB. 4 dòng th này nh có
s nh th ng đáp l i nh th ng, tha thi t đáp l i v i tha thi t cái b n r n không n r i chân đáp l i cái
m n n ng c a ng i l i. N m trong m ch c m xúc nh c a ti ng hát gi a đôi l a yêu nhau, TH buông
m t câu th r t tình t .
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 9 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

Vi t B c – T H u

ng)

“Ti ng ai tha thi t bên c n”
Ch cáo m t ch “ai” đâu ph i đ h i vì mu n bi t “ai”. Ch “ai” đâu c ng còn là đ i t phi m ch đ ch
chung, ch m t đ i t ng không xác đ nh b i đây c “ta” l n “mình” đang lên ti ng hát cho cu c chia tây
đ y l u luy n. Ch “ai” ch là m t cách nói đ làm t ng thêm tình c m yêu th ng, đ câu nói tr nên tình
t mà thôi. Ng i v xuôi trong n i ni m xúc đ ng nh m r ng tâm h n, m r ng n i lòng c a mình đ
đón nh n cái thi t tha c a nh ng tình c m th y chung kia đ r i bày t tình c m c a mình. ó là tr ng thái:
“Bâng khuâng trong d b n ch n b c đi”

Nh ng ch “bâng khuâng” “b n ch n” di n t r t chính xác tr ng thái tình c m c a ng i v xuôi. “Bâng
khuâng” chính là n i ni m th ng nh đ i v i c nh, đ i v i ng i, đ i v i cu c s ng đã tr thành k ni m
c a nh ng ngày kháng chi n, nh ng k ni m còn v ng v n, còn dâng đ y trong tâm trí ng i v xuôi.
B c chân v xuôi mà lòng d ng nh v n còn v n v ng v i VB, còn “b n ch n” là m t t đã tâm tr ng
hóa b c đi c a ng i v xuôi, nh ng b c đi không n r i m nh đ t yêu th ng qua 15 n m y. M i b c
đi l i m i nh nhung, m i b c đi m i b c không yên b i n i ni m th ng nh y.
V i câu th th 3 kh th này TH đã b t ng làm hi n ra Ủ ngh a l ch s c a cu c chia tay. B i v i
nh ng dòng th m đ u tr c đó, ti ng hát đ i đáp nh ch c a mình v i ta, c a đôi l a yêu nhau, đ t nhiên
cu c chia tay y tr thành cu c chia tay l n c a c VB đ i v i cu c k/c. T m t hình nh hoán d .
“Áo chàm đ a bu i phân li”
C VB nh ng n ng trong cu c chia tay l ch s y, Hình nh “áo chàm” dùng đ ch hình nh c a VB
trong th pháp hoán d . Cái ng n ng c a VB hi n ra nh ng ch “đ a bu i phân li”. Trong khi đó câu
th :
“C m tay nhau bi t nói gì hôm nay”
Không ch th hi n cái l ng đi trong gi y phút xúc đ ng c a ng i v xuôi mà còn di n t cái ng p
ng ng, b n r n, l u luy n trong b c chân c a ng i v xuôi qua s đ t bi n c a nh p đi u câu th . B i, câu
th l c bát v n có k t c u c a nh ng nh p ch n đ u đ n, mang cái dìu d t c a khúc hát chia tay đã chuy n
thành nh p l 3/3/2:
“C m tay nhau/bi t nói gì/hôm nay”
Nh p đi u y g i ta nh t i c nh chia tay trong câu th
“B c đi m t b c giây giây l i d ng”
S thay đ i nh p đi u c a câu th còn làm cho đo n th có s đ i m i đ i v i c m xúc c a ng i đ c câu
th đã làm cho ng i đ c không r i vào cái ti t t u quá đ u đ n qua su t 8 dòng th mà tr nên mòn, chán.

Giáo viên: Ph m H u C
Ngu n

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

:

ng

Hocmai.vn

- Trang | 10 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

5 L I ÍCH C A H C TR C TUY N






Ng i h c t i nhà v i giáo viên n i ti ng.
Ch đ ng l a ch n ch ng trình h c phù h p v i m c tiêu và n ng l c.
H c m i lúc, m i n i.
Ti t ki m th i gian đi l i.
Chi phí ch b ng 20% so v i h c tr c ti p t i các trung tâm.

4 LÍ DO NÊN H C T I HOCMAI.VN





Ch

ng trình h c đ c xây d ng b i các chuyên gia giáo d c uy tín nh t.
i ng giáo viên hàng đ u Vi t Nam.
Thành tích n t ng nh t: đã có h n 300 th khoa, á khoa và h n 10.000 tân sinh viên.
Cam k t t v n h c t p trong su t quá trình h c.

CÁC CH

NG TRÌNH H C CÓ TH H U ÍCH CHO B N

Là các khoá h c trang b toàn
b ki n th c c b n theo
ch ng trình sách giáo khoa
(l p 10, 11, 12). T p trung
vào m t s ki n th c tr ng
tâm c a kì thi THPT qu c gia.

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

Là các khóa h c trang b toàn
di n ki n th c theo c u trúc c a
kì thi THPT qu c gia. Phù h p
v i h c sinh c n ôn luy n bài
b n.

Là các khóa h c t p trung vào
rèn ph ng pháp, luy n k
n ng tr c kì thi THPT qu c
gia cho các h c sinh đã tr i
qua quá trình ôn luy n t ng

th .

Là nhóm các khóa h c t ng
ôn nh m t i u đi m s d a
trên h c l c t i th i đi m
tr c kì thi THPT qu c gia
1, 2 tháng.

-