Một tình yêu lớn-một cách yêu đẹp

Mt cách yêu đẹp-Một tình yêu lớn
Đã rất nhiều ngời yêu thích bài thơ Những phút xao lòng của nhà thơ Thuận Hữu
với những câu kết: Ai cũng có một thời để yêu và một thời để nhớ. Ai cũng có những
phút giây ngoài chồng ngoài vợ. Đừng trách chi những phút xao lòng. Và đến hôm nay,
tác giả Nguyễn Xuân Vàng lại một lần nữa cho ta đợc lòng thực với lòng quan bài Yêu
vọng.
Đây là bài thơ thứ 73 trong tập thơ đầu
tay Khoảng trời riêng (Nxb Hội Nhà văn
Việt Nam-tháng 10-2007) của tác giả Nguyễn
Xuân Vàng (Thanh Miện-Hải Dơng). Bài thơ
đợc làm theo thể thơ lục bát, lời thơ không
cầu kỳ, từ ngữ không bóng bảy, hình ảnh;
giọng thơ bình dị thầm thì nh ta đang nói cho
ta nghe. Vì vậy, nó mang lại cho ta một cảm
giác nhẹ nhàng, tha thiết, dễ đọc và dễ cảm.
Đây là một bài thơ tình, chủ đề xa nh trái đất,
ý tứ thơ thật tình tứ nhng lại rất mới mẻ.
Ngay từ tên bài thơ đã gợi cho ta một sự tò
mò: Yêu vọng? Ngời ta thờng chỉ quen với
cụm từ: Khấn vọng, vái vọng Vậy yêu
vọng là làm sao? Tại sao không phải là yêu
thầm, yêu vụng? Bản thân tác giả cũng đã
thấy rõ sự trái khoáy ấy của mình: Ngời ta
khấn vọng, còn Tôi nay yêu vọng. Từ vọng có nhiều nghĩa nhng trong văn bản này,
yêu vọng ta có thể hiểu là trông từ xa mà yêu, yêu một cách tôn sùng, trí tâm. Mạch
ngầm chảy suốt toàn bài là từ kiêng. Điệp từ "kiêng" tạo nên vòng xoáy tình cảm trào
dâng mãnh liệt của nhân vật trữ tình "tôi". Ngay trong hai câu mở của bài:
Ngời ta khấn vọng thì thiêng
Tôi nay yêu vọng phải kiêng nhiều bề
Tác giả đã cho thấy vị trí, cái thế khó khăn của tôi. Bởi tôi kiêng chứ không phải
né, tránh. kiêng vừa có hàm nghĩa ấy lại vừa mang sắc thái biểu cảm: Một thái độ

thành kính và tự nguyện; một niềm quan tâm đau đáu vô bờ. Và tôi đã kiêng những gì:
Kiêng trao lời lẽ đê mê
Kiêng nhìn nhau lúc trăng về khát khao
Kiêng khi gặp, kiêng lúc chào
Kiêng trao chén nớc chạm vào tay nhau
Kiêng trông đối má hây hây
Yêu vọng
Ngời ta khấn vọng thì thiêng
Tôi nay yêu vọng phải kiêng nhiều bề
Kiêng trao lời lẽ đê mê
Kiêng nhìn nhau lúc trăng về khát khao
Kiêng khi gặp, kiêng lúc chào
Kiêng trao chén nớc chạm vào tay nhau
Kiêng trông đối má hây hây
Sợ ngời nhìn thấy mà rầy lòng nhau
Kêng khen sắc áo tơi mầu
Sợ vơng ánh mắt trớc sau ngó ngàng
Kiêng mời trái chín giữa đàng
Sợ ngời gạn hỏi duyên càng thêm đau
Bên nhau kiêng nói về nhau
Nỗi lòng sâu sắc kiêng sầu lệ sa
Mới hay yêu vọng ngời ta
Biết đâu lòng vả có là lòng sung
Giá mà kết đợc chỉ hồng
Thì dyên thiên lý sổ lồng từ lâu
Việc chi yêu vọng đêm thâu
Nụ hôn gửi gió mang sầu cho ai
Tránh trời cấm đoán gái trai
Để đời yêu vọng kéo dài tháng năm.
(in trong tập Khoảng trời riêng

Nguyễn Xuân Vàng)
Sợ ngời nhìn thấy mà rầy lòng nhau
Kêng khen sắc áo tơi mầu
Sợ vơng ánh mắt trớc sau ngó ngàng
Kiêng mời trái chín giữa đàng
Sợ ngời gạn hỏi duyên càng thêm đau
Bên nhau kiêng nói về nhau
Nỗi lòng sâu sắc kiêng sầu lệ sa
Có tới 9 cái kiêng. 9 kiêng ấy là những điều diễn ra hằng ngày. Hãy đặt những điều
tôi kiêng ấy trong hoàn cảnh của một tôi si tình thì mới thấy đợc cực điểm của cái khổ,
cái cực. Yêu nhau là vậy nhng một ánh mắt yêu thơng, một lời trao gửi, một chút quan tâm
cũng kiêng. Quả thật, tôi đã phải chịu sự giằng xé, chịu tấn bi kịch của tấm tình si.
Vì lí do gì mà tôi phải kiêng? Vì sợ rầy lòng nhau, sợ ánh mắt trớc sau ngó
ngàng, sợ ngời gạn hỏ duyên càng thêm đau. Tình yêu vốn rất ích kỷ. Vậy mà tôi đã
nhận về mình bao giằng xé, ngậm ngùi để tránh cho ngời ấy những dị nghị, bia miệng tiếng
đời, để ngời ấy khỏi đau buồn. Đó quả thật là một tình yêu lớn, một tình yêu hiến dâng mà
chẳng đòi đón nhận, một tình yêu nồng nàn nhng chín chắn, đầy lí trí. Những cảm xúc đam
mê của tình yêu cứ chực chờ trỗi dậy làm tôi phải kiêng, kiêng mãi. Nhng kiêng
mà không lạnh nhạt, thờ ơ; kiêng mà vẫn đằm thắm, nồng say. Âm hởng của từ kiêng
cứ trở đi trở lại, dồn dập mà thẳm sâu. Bài thơ còn 4 câu sáu tám nữa nói lên những ớc ao,
sự than tránh tạo hoá của tôi . Nhng nếu bài thơ dừng lại ở những câu trên thì sức khái
quát của bài thơ sẽ lớn hơn.
Đã có nhiều bài thơ nói về tình yêu nhng bài Yêu vọng của tác giả Nguyễn Xuân
Vàng đã mang đến cho ngời đọc một hơng sắc mới. Dù tôi và ngời ấy còn son trẻ, trai cha
vợ, gái cha chồng hay đã đuề huề gia thất thì tình yêu ấy cũng thật đáng trân trọng. Nếu
mạo muội cho rằng, đây là một tình yêu của hai ngời ván đã đóng thuyền, là tình yêu của
những ngời đã từng trải qua những ma nắng cuộc đời để không đặt nhầm chỗ trái tim yêu
thì lại càng đáng trân trọng hơn nữa. Tình yêu vốn vô cùng diệu kỳ, không có tuổi tác và
không phân biệt kẻ trớc ngời sau. Bên đó, trong thời đại của nền kinh tế mở cửa, không phải
không có những giá trị đạo đức đã bị coi nhẹ, không phải không có những ngời lấy cớ là vì

tình yêu mà lãng quên đi những bổn phận, những đạo đức luân thờng. Bài thơ Yêu vọng
của tác giả Nguyễn Xuân Vàng viết về tình yêu mà thấm nhuần giá trị nhân văn, là một
tiếng chuông cảnh tỉnh, là một bức thông điệp về một cách yêu đẹp, một tình yêu lớn.
----Lê Thị Thu Nhì----