SKKN Âm nhạc tiểu học

MỤC LỤC
TT
Phần I
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Phần II
1.1
1.1.1
1.1.2
1.2
2.1
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2

Nội dung
Mục lục
Mở đầu
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Đóng góp đề tài
Cấu trúc đề tài
Chương I: Cơ sở lý lậu và thực tiển đề tài
Cơ sở lý luận

Vai trò của ca hát đối với học sinh tiểu học
Mục tiêu yêu cầu của dạy hát ở bậc tiều học
Cơ sở thực tiển
Chương II: Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Khái quát về trường tiểu học Đắk Nông
Thực trang dạy hát cho học sinh trường tiểu học
Đắk Nông
Nguyên nhân
Nguyên nhân khách quan
Nguyên nhân chủ quan
Chương II:
Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học
trong dạy học hát cho học sinh Trường tiểu học
Đắk Nông

Trang
1
3
3
3
4
4
5
6
6
7
8
8
8
9

3.1
3.2
3.2.1
3.2.2
3.2.3
3.2.4
3.2.5
3.3

Cơ sở xác lập
Biện pháp cụ thể
Phương pháp trực quan
Phương pháp so sánh đối chiếu
Phương pháp truyền khẩu
Phương pháp đàm thoại
Phương pháp thực hành luyện tập
Vận dụng các phương pháp linh hoạt trong tiến

10
10
10
12
13
13
14
15

3.3.1
3.3.2

3.3.3
3.3.4
3.3.5

trình lên lớp của tiết dạy hát.
Giới thiệu bài
Hát mẫu
Luyện thanh
Hướng dẫn tập hát gõ đệm
Một số lưu ý khi vận dụng linh hoạt các phương

15
15
17
17
18

pháp dạy học hát

1


3.4
3.5
Phần III
1
2

Kết quả thực hiện
Bài học kinh nghiệm

Những đề xuất và kiến nghị
Những đề xuất và kiến nghị
Kết luận

19
20
21
22

Phần I: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Âm nhạc là một bộ phận không thể thiếu trong cuộc sống của con người.
Âm nhạc có thể chia sẻ với chúng ta rất nhiều điều: Giải quyết những khó khăn
trong cuộc sống, vơi đi những nỗi buồn, tìm lại tuổi thơ yêu dấu, nghe lòng bồi
hồi, xao xuyến với tình yêu quê mẹ, với nắng ấm quê cha, sống dậy lòng tự hào
dân tộc, khát vọng tìm về chân lý… Ngay từ thời thượng cổ, âm nhạc đã được ra
đời cùng với đời sống sinh hoạt và lao động sản xuất của các cộng đồng người
nguyên thuỷ. Kể từ đấy, âm nhạc đã không ngừng được phát triển và hoàn thiện
cùng năm tháng. Quả thật, âm nhạc có sức ảnh hưởng lớn đến con người, đến sự
hình thành và phát triển nhân cách nơi mỗi người.
Âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ, đặc biệt là
ở bậc tiểu học, thông qua môn học này đã hình thành cho các em những kiến

2


thức ban đầu về ca hát, về kiến thức Âm nhạc, đặc biệt là trang bị cho các em có
một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển toàn diện hơn, từ đó
giúp các em học tốt các môn học. Vì vậy mà mục tiêu của giáo dục nước nhà là
hướng tới việc đào tạo những con người phát triển toàn diện về đức - trí - thể mĩ. Nhằm hướng tới những con người lao động chủ động linh hoạt, sáng tạo, sẵn

sàng thích ứng với xã hội đang từng ngày thay đổi.
Ở cấp cấp tiểu học việc học Âm nhạc ở chủ yếu là học các bài hát, kết hợp
với các hoạt động phụ hoạ, thông qua học hát các em được rèn luyện về tai nghe,
trí nhớ, phát triển nhạc cảm và làm quen với việc thể hiện chính xác cao độ,
trường độ của âm thanh trên cơ sở giai điệu bài hát. Qua các bài học, các em
được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, được biết một số kiến thức về âm
nhạc….Tất cả những điều đó tạo nên một trình độ văn hóa âm nhạc tối thiểu để
góp phần cùng những môn học khác giáo dục nhân cách làm cho các nội dung
học tập ở trường phổ thông có tính toàn diện, làm thăng bằng hài hòa các hoạt
động học tập của trẻ.
Trong thực tế, việc đưa ra một phương pháp giảng dạy thích hợp cho bộ
môn Âm nhạc ở Tiểu học đang còn rất nhiều vấn đề phải bàn. Vì phương tiện
dạy hoc còn thiếu hụt nhất là nhạc cụ, cùng với những phương pháp giảng dạy
rập khuông cũ kỹ,chủ yếu là dạy hát theo phương pháp truyền miệng khô cứng.
Do đó kết quả đạt được là chưa cao, ít gây hứng thú cho các em trong việc học
tập và tiếp thu kiến thức của bộ môn. Từ thực tế đó, tôi mạnh dạn đưa ra một vài
phương pháp "Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học hát cho học
sinh lớp 3 trường tiểu học Đắk Nông". Đây là những kinh nghiệm mà tôi đã
đúc rút được trong những năm giảng dạy tại trường Tiểu học Đắk Nông - Ngọc
Hồi - Kon tum.
2. Mục đích nghiên cứu.
Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây, đặc biệt là những năm học
mà các em được học chương trình sách giáo khoa Âm nhạc mới. Tôi nhận thấy

3


rằng trước một bài hát, một bài tập đọc hoặc ghi chép nhạc, để các em hiểu, nắm
được và thực hiện tốt yêu cầu của bài học người giáo viên cần có một phương
pháp truyền đạt tốt nhất, đơn giản nhất nhưng lại hiệu quả nhất, đơn giản nhất để

giúp các em nắm bắt nhanh nhất kiến thức bài học.
3. Đối tượng nghiên cứu và pham vi nghiên cưu.
Đối tượng nghiên cứu: các bài hát của phân môn học hát lớp 3 mà học
sinh thực hiện
Phạm vi nghiên cứu: Học sinh khối 3 trường Tiểu học Đắk Nông
4. Phương pháp nghiên cứu:
+ Phương pháp trực quan
+ Phương pháp so sánh, đối chiếu.
+ Phương pháp truyền khẩu
+ Phương pháp đàm thoại.
+ Phương pháp thực hành
5. Đóng góp của đề tài.
Để góp phần vào dạy học mang tính thiết thực hơn nhằm mang lại hiệu
quả cao trong mỗi giờ lên lớp.
6. Cấu trúc đề tài: Ngoài phần mở đầu và kết luận đề tài gồm có 2 chương:
Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài
Chương II: Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học trong dạy học phân
môn học hát cho học sinh lớp 3 trường tiểu học Đắk Nông.

4


Phần II: Nội dung
Chương I
Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài
1.1. Cơ sở lý luận
Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi Tiểu
học. Vấn đề học và kết quả học tập của các em là hết sức quan trọng, điều đó
không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp mà còn phụ thuộc vào
phương pháp truyền thụ của người thầy. Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học

tập của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc, tạo điều kiện của gia đình và
toàn thể xã hội.
Như chúng ta đã biết, Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao,
nó khác rất nhiều so với môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một
cách tuyệt đối như những con số nhưng lại đòi hỏi người học phải có sự yêu
thích, sự đam mê thậm chí là một chút cái gọi là “năng khiếu”, điều này không
phải học sinh nào cũng có được. Học Âm nhạc mang đến cho học sinh những
phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những câu
nhạc, những lời ca tiếng hát, Âm nhạc giúp các em nhận thức những hình tượng
âm thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các em cảm thụ những
giai điệu qua từng bài nhạc, từng câu nhạc.
Vậy làm thế nào để các em có hứng thú trong học tập, người giáo viên cần
tạo cho các em có một tâm trạng thoải mái, tràn đầy hứng thú khi học âm nhạc.
Để làm được việc đó giáo viên cần phải biết gây hứng thú cho học sinh khi học,
ngoài ra giáo viên cần phải truyền tải chính xác các kiến thức về Âm nhạc.
1.1.1. Vai trò của ca hát đối với học sinh tiểu học
Âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện
nhiệm vụ giáo dục. Chính vì vậy trong chương trình giáo dục thế hệ trẻ, giáo

5


dục Âm nhạc được coi là một trong những nội dung quan trọng của lứa tuổi học
sinh. Hoạt động Âm nhạc có những nét đặc trưng riêng, các em được tham gia
vào các hoạt động phong phú hơn như: Nghe nhạc, đọc nhạc, chép nhạc, trò chơi
âm nhạc... Vì vậy hiệu quả giáo dục phụ thuộc vào năng lực tổ chức và hoạt
động của thầy
Ngoài ra, ca hát nghe nhạc và hoạt động ngoại khoá, Âm nhạc mang cho
các em tính lạc quan, tích cực, sự hoạt bát, lanh lợi, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh
thần tập thể đặc biệt thông qua các yếu tố cơ bản của ngôn ngữ âm nhạc (giai

điệu, tiết tấu, hoà âm cường độ, âm sắc, nhịp độ....) học sinh được bồi dưỡng về
khả năng trí tuệ, tính nhạy cảm, trí thông minh sáng tạo, khả năng tư duy trừu
tượng,

trí

nhớ,

sự

tưởng

tượng,

tính

chính

xác

khoa

học...........................................................................................................................
....
Mặt khác Âm nhạc còn hỗ trợ việc học tập các môn học khác được tốt
hơn và qua các hoạt động âm nhạc trong phổ thông, tạo điều kiện cho các HS có
năng khiếu nổi trội được phát hiện và bồi dưỡng phát triển bước đầu tạo nguồn
cho các trường đào tạo chuyên nghiệp để có những nghệ sĩ tài năng cho đất
nước.
1.1.2. Mục tiêu, yêu cầu của dạy hát ở bậc tiểu học

Dạy môn âm nhạc không nhằm đào tạo các em thành những người hành
nghề âm nhạc mà mục đích chính là thông qua môn học để tác động vào đời
sống tinh thần của các em góp phần cùng các môn học khác thực hiện mục tiêu
của

nhà

trường

phổ

thông

và

mục

tiêu

cấp

học...........................................................................................................................
....
Hình thành và phát triển năng lực cảm thụ của học sinh, tạo cho các em
một trình độ văn hoá âm nhạc nhất định góp phần giáo dục toàn diện và hài hoà
nhân

6

cách..................................................................................................................
Rèn luyện một số kỹ năng đơn giản về ca hát và tập đọc nhạc, bước đầu
biết

hát

diễn

cảm. ........................................................................................................................
.
Khích lệ HS hăng hái tham gia hoạt động âm nhạc. Làm cho đời sống tinh
thần phong phú lành mạnh tạo điều kiện cho các em bộc lộ rõ và phát triển năng
khiếu.
1.2. Cơ sở thực tiễn
Đa số các em học sinh Trường Tiểu học Đắk Nông người dân tộc thiểu số,
trình độ nhận thức không đồng đều do ít được tiếp xúc với loại hình này nên còn
thể hiện nhiều nhược điểm khi học tập. Vì vậy người giáo viên phải từng bước
giúp các em có được sự tự tin, nắm được các kiến thức, các kỹ năng cơ bản từ
đó giúp các em phát triển tai nghe và khả năng thể hiện tốt khi học nhạc.
Dựa vào cơ sở lý luận đã có cùng với thời gian giảng dạy tại trường, tôi
đã tìm hiểu khả năng học nhạc của học sinh. Bằng việc quan sát thực tế các giờ
học, tôi nhận thấy việc tiếp thu các kiến thức Âm nhạc và sự yêu thích học tập
bộ môn chỉ rơi vào một số em có năng khiếu. Còn lại các em khác chỉ học theo
bản năng "phải học" nên ít có sự sáng tạo học "vẹt" thầy hát trò làm theo.
Thực tế khi nghe các em thực hiện bài hát, bên cạnh những em trình bày
tự nhiên và thoải mái vẫn còn một số em chưa thực sự mạnh dạn, tự tin, chỉ hát
với tính chất thuộc lòng, hát chưa có truyền cảm, chưa tự nhiên chưa tự tin.

7

Chương II
Thực trạng vấn đề nghiên cứu
2.1/ Khái quát về trường tiểu học Đắk Nông
Trường tiểu học Đắk Nông là một trường đạt chuẩn quốc gia nằm trên địa
bàn xã Đắk Nông một xã có bề dạy hiếu học. Cơ sở vật chất tương đối đảm bảo,
trường lớp khang trang thoáng mát, có bề dày thành tích về chất lượng giáo dục.
Đây là môi trường sư phạm lí tưởng để các em học tập. Năm học 2013 - 2014
khối 3 gồm có 2 lớp với 55 học sinh. Trong đó:
DT: 47 em;

Nữ: 29;

NDT: 26;

KT: 1

2.2/ Thực trạng dạy hát cho học sinh lớp 3 trường tiểu học Đắk Nông.

8


Tất cả học sinh khối lớp 3 đều được học 2 buổi/ ngày, đây là điều kiện
thuận lợi để các em có thời gian ôn luyện, tăng cường nâng cao chất lượng các
môn học, trong đó có môn Âm nhạc.
* Qua thời gian dạy, tôi tiến hành khảo sát, đánh giá học sinh khả năng
học hát của học sinh. Kết quả như sau:

Thuộc lời ca, đúng gia điệu

TS
Lớp

HS

A+
TS

A

Hát kết hợp gõ đệm

B

%

TS

%

TS

A+
%

TS

A
%

TS

Hát kết hợp biểu diễn bài hát
B

%

T
S

A+
%

T
S

A

B

%

TS

%

TS

%

3A

27

3

11,1

15

55,6

9

33,3

7

25,9

17

63

3

11,1 3

11,1

10

37

14

59,9

3B

28

5

17,8

16

57,1

9

32,1

9

32,1

10

35,8

9

32,1 5

17,8

7

25

16

57,2

TS

55

8

14,5

31

56,4

18

32,7

16

29,1

27

49,1

12

21,8

14,5

17

30,9

30

55,5

8

Tỉ lệ học sinh xếp loại nội dung hát ở mức B tương đối cao. Điều này đã
làm ảnh hưởng đến việc học hát của học sinh dẫn đến kết quả học tập của các
em.
2.3/ Nguyên nhân:

2.3.1/ Nguyên nhân khách quan:
Do môn học đòi hỏi phải có tính năng khiếu nên trong khi ca hát một số
học sinh hát lạc giọng, chưa thuộc lời, hát chưa chuẩn về giai điệu, tiết tấu, do
một số em nói tiếng địa phương nên nói ngọng vì vậy nhiều em ngại tham gia
các hoạt động âm nhạc trong lớp, Mặt khác, học sinh chưa biết cảm nhận về bài
hát, tác phẩm âm nhạc, chưa mạnh dạn trong việc nhận xét các bạn trong lớp
biểu diễn bài hát để từ đó có thể thể hiện đúng nội dung bài hát, thuộc lời ca một
cách nhanh chóng.
2.3.2/ Nguyên nhân chủ quan

9


* Đối với giáo viên:
Chưa mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy học nên tiết học trở nên đơn
điệu, chưa thực sự hấp dẫn học sinh, chưa tạo cho các em niềm đam mê ca hát
một cách thực sự. Cần cho học sinh cảm nhận được học mà chơi-chơi mà học để
từ đó các em tích cực, chủ động trong học tập.
Chưa có nhiều cơ hội dự giờ học hỏi các đồng nghiệp có cùng chuyên
môn bởi vì thông thường mỗi nhà trường chỉ có một giáo viên chuyên dạy âm
nhạc, còn giáo viên chủ nhiệm dạy môn Toán và Tiếng Việt. Do đó, việc trao
đổi chuyên môn, học hỏi kinh nghiệm để nâng cao phương pháp giảng dạy cho
học sinh có không có nhiều cơ hội.
* Đối với học sinh
Đại đa số học sinh các khối lớp là con em DTTS (gần 90%), điều kiện
kinh tế còn gặp nhiều khó khăn nên việc tạo điều kiện tốt nhất cho con em cũng
còn nhiều hạn chế.
Một số gia đình chưa thực sự quan tâm đến công việc học tập của con
em, còn giao khoán cho nhà trường nên chất luợng học tập một số em vẫn còn
thấp.

Đồ dùng, trang thiết bị, phòng chức năng chưa đáp ứng nhu cầu học tập
cho môn âm nhạc.
Chưa có điều kiện tham gia tiếp xúc nhiều với âm nhạc dẫn đến các em
còn em ngại chưa tự tin khi thể hiện trước lớp.
Các em còn có tư tưởng xem môn âm nhạc là một môn học phụ nên còn
lơ là chưa được coi trọng dẫn đến chất lượng đạt chưa cao.

10


Chương III:
Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học trong dạy học hát cho học
sinh
Trường tiểu học Đắk Nông
3.1: Cơ sở xác lập
Căn cứ vào tình hình thực tế của học sinh bản thân tôi mạnh dạng đưa ra
một số biện pháp vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học hát đối với học
sinh lớp 3.
Giáo viên cần mạnh dạn đổi mới và sử dụng linh hoạt các phương pháp
dạy học.
Tham gia dự giờ, trao đổi các đồng nghiệp nhiều hơn nhằm nâng cao
chuyên môn nghiệp vụ.
Sử dụng tranh ảnh minh họa, trò chơi nhằm tạo hứng thú cho học sinh.

11


3.2. Biện pháp vận dụng cụ thể:
Các phương pháp dạy môn Âm nhạc có nhiều, song tuỳ từng bài, tuỳ từng
tiết giáo viên lựa chọn phương pháp cho phù hợp giúp cho việc dạy và học đạt

kết quả tốt hơn.
3.2.1. Phương pháp trực quan:
Phương pháp này giáo viên sử dụng khi giới thiệu bài hát mới hoặc ôn tập
bài hát. Giáo viên đưa tranh cho học sinh quan sát, gợi mở để giới thiệu bài hát
hoặc gợi nhớ lại bài hát đã học, khai thác nội dung để học sinh hiểu nội dung bài
hát giúp cho các em thuộc bài một cách nhanh.
Ví dụ:
Khi giới thiệu bài hát “Gà gáy” dân ca Cống ( Lai Châu). Giáo viên có thể
sử dụng hình ảnh

Hình ảnh Lai Châu

Hình ảnh Gày gáy

Bài: Chị Ong Nâu và em bé (Nhạc và lời Tân Huyền)

12


Giới thiệu về nhạc sĩ đối với bài hát: Em yêu trường em (Nhạc và lời
Hoàng Vân)

3.2.2. Phương pháp so sánh đối chiếu.
Sử dụng phương pháp này để dạy Âm nhạc đối với những bài hát 2 lời
hoặc 3 lời ca, hoặc trong bài hát có cùng một nét nhạc, cùng chung giai điệu chỉ
khác lời ca.Từ đó học sinh biết so sánh, nhận xét giai điệu hai lời ca với nhau,
qua đó giáo viên có thể tập cho học sinh khả năng cảm thụ âm nhạc, giúp cho
các thích thú hơn khi học hát .
Ví dụ:
Giai điệu lời 1 và 2 như thế nào? Giống hay khác nhau?

Cao độ câu nhạc thứ nhất và thứ 2 như thế nào?
Ví dụ:
Bài ca đi học ( N&L: Phan Trần Bảng)
Ngày mùa vui (dân ca Thái – lời mới: Hoàng Lân)
Em yêu trường em ( N&L : Hoàng Vân)
Chị ong Nâu và em bé ( N& L : Tân Huyền )…

13


3.2.3. Phương pháp truyền khẩu:
Là phương pháp giáo viên áp dụng khi hát mẫu, giáo viên cần hát mẫu
chuẩn xác, có thể hát kết hợp động tác vận động theo lời ca. Cần chú ý sửa cho
học sinh kịp thời đối với chỗ hát sai hoặc nhưng học sinh hát sai, không nên để
cho các em hát sai nhiều lần vì như thể các em sẽ có thoái quen hát sai. Hướng
dẫn cho các em cách lấy hơi nhả chữ cho tròn
Luôn luôn khen và khích lệ học sinh để các em tự tin hơn khi thể hiện bài
hát.
Cần chú ý đến các em hát yếu, thường xuyên không thuộc lời ca để nhắc
nhỡ kèm cặp các em trong mỗi tiết học
Bồi dưỡng khích lệ các em có năng khiếu tham gia nhiều các hoạt động
âm nhạc để các em có cơ hội thể hiện tài năng của bản thân như: Mạnh dạn tham
gia đội văn nghệ của trường, lớp hoặc ở địa phương.
Ngoài việc dạy hát giáo viên cần hướng dẫn thêm cho các em về phần
nhạc lý như: Dấu nhắc lại, dấu lặng đen, dấu luyến... thì chúng ta cần phải làm
gì? Làm như thế nào? Hướng dẫn cho các em cách xác định cách gõ đệm theo
nhịp, theo phách... Như thế sẽ giúp cho học sinh chủ động hơn trong khi học hát
3.2.4. Phương pháp đàm thoại
Giáo viên áp dụng phương pháp đàm thoại khi khai thác nội dung bài hát,
cảm nhận của học sinh về bài hát, nhận xét giai điệu. Qua đó giúp cho các em dễ

nhớ bài và dể thuộc lời ca hơn, tạo cho học sinh sự yêu thích đối với mỗi bài hát.
Ngoài ra giáo viên hiểu được tâm tư nguyện vọng của học sinh để giúp cho các
em tự tin hơn khi học môn năng khiếu này.
Ví dụ:
+ Giai điệu bài hát như thế nào?

14


+ Nội dung bài hát nói về điều gì?
+ Em thích nét nhạc, câu nhạc nào nhất trong bài hát? Vì sao?
+ Em học được gì qua bài hát?
+ Bài hát cao hay thấp?
3.2.5/ Phương pháp thực hành,luyện tập
Muốn cho học sinh nhanh thuộc lời bài hát, gõ đệm chính xác, biểu diễn
bài hát tự nhiên đòi hỏi các em phải được thực hành, luyện tập thật nhiều lần
bằng các hình thức khác nhau như: Tổ chức nhiều hình thức biểu diễn bài hát,
hát kết hợp gõ đệm, vận động theo nhạc, tổ chức các trò chơi khi học hát.
Thường xuyên động viên, khích lệ cho các em còn nhút nhát, chưa tự tin được
thể hiện trước lớp, qua đó giáo viên có thể dễ dàng thấy được các lỗi sai của các
em để có hướng sửa đổi. Vì vậy phương pháp thực hành là phương pháp vô
cùng quan trong trong học hát.
Ví dụ
Đối với các bài hát mới sau khi dạy hát xong giáo viên có thể tố chức trò
chơi cho các tổ hát thi với nhau xem tổ nào hát thuộc lời hơn, hát hay hơn, to rõ,
gõ đệm đều và chính xác hơn. Như thế sẽ giúp không khí học sôi nỗi học sinh sẽ
có sự nỗ lực hơn trong khi học.
Giáo viên tổ chức nhiều hình thức biều diễn bài hát như: Đơn ca, tam ca,
tứ ca, tốp ca...
3.3. Vận dụng các phương pháp linh hoạt trong tiến trình lên lớp của tiết

dạy hát.
3.3.1. Giới thiệu bài: Giáo viên cần tạo ra sự hứng thú cho HS trước khi vào học
hát. Giáo viên giới thiệu nên nêu được khái quát nội dung bài hát, giới thiệu tên

15


tác giả, xuất xứ bài hát. Qua giới thiệu HS nhớ lại tên bài hát, tên tác giả, hiểu
nội dung bài và tạo cho các em tính tò mò và hứng thú khi học hát
* VD1: Bài hát Đếm sao ( Nhạc và lời: Văn Chung)

+ Bức tranh vẽ gì ?
Các em có bao giờ nhìn lên trời vào buổi tối và đếm những vì sao chưa ?
Và các em đếm được bao nhiêu vì sao trên bầu trời?. Hôm nay chúng ta sẽ được
làm quen với bài Đếm sao. Bài hát được viết ở nhịp

3
4

, tính chất trong sáng,

nhịp nhàng diễn tả những buổi tối mùa hè ở thôn quê, gió thổi mát rượi, các bạn
nhỏ ngồi chơi đó gió. Cùng ngước nhìn bầu trời đầy sao, các bạn thi với nhau
đếm. Có bạn đếm được nhiều, có bạn đếm được ít, chốc chốc tiếng cười cất lên
vui vẻ .
* VD3: Bài hát: Gà gáy dân ca Cống( Lai Châu) - lời mới: Huy Trân

+ Gv: Đây là hình ảnh gày gáy vậy gà gáy vào buổi nào?

16

Bài hát diễn tả tiếng gà gáy thật thân thương, quen thuộc đối với đồng bào
dân tộc ít người ở vùng cao này. Tiếng gà như gọi Mặt Trời và dân bản thức dậy
để bắt đầu một ngày mới như mọi ngày vừa bận rộn nhưng lại rất vui tươi và
hạnh phúc.
* VD4: Bài hát Lớp chúng ta đoàn kết ( N& L: Mộng Lân)
Lớp của mình các bạn có đoàn kết không? Có yêu thương giúp đỡ lẫn
nhau không?
Là bạn bè chúng ta cần phải yêu thương giúp đỡ đùm bọc lẫn nhau cùng
nhau tiến bộ về mặt, để xứng đáng là con ngoan, trò giỏi. Và đó cũng chính là
nội dung của bài hát hôm nay mà chúng ta sẽ được học một tác phẩm của nhạc sĩ
Mộng Lân bài Lớp chúng ta đoàn kết.
3.3.2. Hát mẫu:
Giáo viên phải hát chính xác, đúng giai điệu, phải thuộc lời ca, giọng hát
phải rõ ràng, hát với giọng truyền cảm thể hiện sắc thái, tình cảm nội dung bài
hát. Giáo viên nên trực tiếp đánh đàn và hát mẫu, chọn nhạc nền dể nghe âm
thanh trong sáng sẽ giúp giọng hát giáo viên hay hơn, sẽ tạo sự thích thú học hát
đối với học sinh hơn.
3.3.3. Luyện thanh:
Trước khi vào học hát GV cho HS luyện thanh để khởi động giọng hát,
luyện thanh gắn liền với nét giai điệu của bài hát (tuỳ từng bài hát để chọn luyện
thanh cho phù hợp).
VD: Giáo viên luyện thanh chọn mẫu âm “la” luyện nét giai điệu:
La lá la , lá là la, là lá la la
3.3.4. Hướng dẫn tập hát, gõ đệm:

17

- Đây là bước quan trọng nhất đối với 1 tiết dạy hát và dành nhiều thời
gian, cần phải kiên trì giáo viên cần vận dung có hiệu quả phương pháp và tùy
thuộc và từng bài mà chúng ta vận dụng.
- Giáo viên hát mẫu từng câu, rõ ràng và hướng dẫn cho cách em cách lấy
hơi và ngắt nghỉ cho chính xác, trong quá trình dạy học hát Gv chú ý nhấn mạnh
những chỗ lấy hơi và hướng dẫn cho các em ở những câu hát dài để HS nắm
được, nếu lấy hơi sai dẫn đến hát sẽ sai, hoặc khiến học sinh mệt mỏi khi hát.
- Yêu cầu các em so sánh các câu nhạc với nhau, nhận xét nét nhạc vui
hay buồn, nhanh hay chậm. Em thích câu nhạc nào nhất vì sao?
- Khi hướng dẫn các em hát kết hợp gõ đệm theo nhịp, giáo viên chép lời
và đánh dấu nhân “x” dưới các tiếng cần phải gõ. Đồng thời hướng cho các em
cách gõ đệm bằng cách khi hát gõ đệm các em gõ vào phách mạnh của mỗi ô
nhịp ( Phần này giáo viên cần phải chỉ cho các em cụ thể đâu là phách mạnh đâu
là phách nhẹ, đòi hỏi giáo viên cần phải có sự kiên trì)
- Khi hướng dẫn các em hát kết hợp gõ đệm theo phách, giáo viên chép
lời và đánh dấu nhân “x” dưới các tiếng cần phải gõ. Đồng thời hướng cho các
em cách gõ đệm bằng cách khi hát gõ đệm các em gõ vào các phách của mỗi ô
nhịp ( Phần này giáo viên cần phải chỉ cho các em cụ thể đâu là phách mạnh đâu
là phách nhẹ, đòi hỏi giáo viên cần phải có sự kiên trì)
- Khi hát kết hợp gõ đệm theo tiết tấu, giáo viên chỉ cần hướng dẫn khi
nào các em hát thì gõ khi nào ngân hoặc nghỉ thì các em cũng nghỉ theo.
+ Khai thác nội dung lời ca: Giáo viên chú ý gởi mở kết hợp đặt câu hỏi
về nội dung bài hát đó. Qua bài hát giáo viên cần giáo dục tình cảm cho HS cụ
thể từng bài, như thế các em sẽ yêu thích bài hát và thuộc bài nhanh, nhớ bài lâu
hơn.
+ VD: Bài hát “Quốc ca” ( Nhạc và lời: Văn Cao )

18

- Sau khi đã học xong bài hát em có cảm nhận gì?
- Qua học bài hát chúng ta phải làm gì để ghi nhớ để ghi nhớ công ơn
của Bác?
- Bài hát được hát khi nào? Thái độ khi hát như thế nào?
3.3.5 Một số lưu ý khi vận dụng linh họat các phương pháp trong việc dạy hát:
- Quan tâm tới bảo vệ giọng hát và sức khoẻ cho học sinh. Nên hướng dẫn
và khuyến khích hát thầm, uốn nắn tự mình hát thường xuyên, chọn cỡ giọng
phù hợp với học sinh, tránh hát quá cao hoặc quá thấp.
- Cần vận dụng các phương pháp phù hợp với khả năng học sinh, tránh gò
bó bắt ép, gây khó khăn cho học sinh khi học
- Cần sử dụng phương pháp dạy học phù hợp với từng bước trong tiết dạy
hát
Ví dụ:
+ Cần sử dụng phương pháp đàm thoại, trực quan để khai thác nội dung
và giới thiệu bài hát.
+ Phương pháp thực hành, luyện tập sử dụng trong bước dạy hát.
3. 4/ Kết quả sau khi thực hiện
Thuộc lời ca, đúng gia điệu
Lớp

Hát kết hợp gõ đệm

Hát kết hợp biểu diễn bài há

TS
HS
A+
TS

A

%

TS

B
%

TS

A+

A

%

TS

%

TS

B
%

TS

A+
%

TS

A
%

TS

B
%

TS

3A

27

5

18,5

20

74

2

7,5

15

55,6

10

37

2

7,5

20

74

7

26

0

3B

28

7

25

20

71,4

1

3,6

19

67,9

9

32,1

0

0

22

78,6

6

21,4

0

19

TS

55

12

21,8

40

72,7

3

5,5

34

61,8

19

34,5

2

3,6

42

76,4

13

Chính vì vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học mà năm nay học
sinh thích thú hơn, hát thộc bài nhanh hơn, mạnh dạn hơn khi thể hiện bài hát,
kết quả đạt được cao hơn so với ban đầu .
3.5/ Bài học kinh nghiệm:
Trong quá trình rèn luyện học sinh lớp tiểu học bản thân tôi đã rút ra được
một số kinh nghiệm sau:
- Giáo viên luôn phải sử dụng linh hoạt những phương pháp dạy cho từng
đối tượng, từng lớp cho phù hợp, khai thác kĩ, mở rộng kiến thức bài dạy để thu
hút học sinh.
- GV cần lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của học sinh. Thường xuyên
tuyên dương, khen ngợi khích lệ kịp thời.
- Lên lớp giáo viên phải nhẹ nhàng thoải mái, cần hết sức kiên trì, nhưng
phải có thái độ nghiêm túc trong giảng dạy. Không doạ nạt gò ép học sinh.
- Tạo điều kiện cho học sinh được tham gia nhiều hoạt động âm nhạc,
nhất là học sinh cá biệt.
- Lấy học sinh làm trung tâm “Tất cả vì học sinh thân yêu”.
Phần III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Những đề xuất, kiến nghị:
Để tăng thêm hiệu quả giờ dạy và giáo dục âm nhạc, tôi rất mong các cấp
lãnh đạo quan tâm hơn nữa tới cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy âm nhạc
như phòng học chức năng, video, các loại nhạc cụ có chức năng hiện đại để sử
dụng trong việc dạy học....
Tạo điều kiện cho chúng tôi có điều kiện học hỏi kinh nghiệm của đồng
nghiệp như tập huấn nâng cao chuyên môn, tổ chức chuyên đề....
2. Kết luận:

20

23,6

0


Trên đây là một số biện pháp “Vân dụng linh hoạt các phương pháp dạy
học hát cho học sinh lớp 3 trường tiểu học Đắk Nông.” mà tôi đã tiến hành
trong năm học qua.
Để tăng thêm hiệu quả giờ dạy và giáo dục âm nhạc, tôi rất mong các cấp
lãnh đạo quan tâm hơn nữa tới cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy âm nhạc
như phòng học chức năng, video, đàn piano điện nhẹ gọn dễ duy chuyển để phục
vụ việc giảng dạy tốt hơn, các loại nhạc cụ có chức năng hiện đại để sử dụng
trong việc dạy học....
Tạo điều kiện cho chúng tôi có điều kiện học hỏi kinh nghiệm của đồng
nghiệp như tập huấn nâng cao chuyên môn, tổ chức chuyên đề....
Tôi hy vọng rằng kinh nghiệm nhỏ này sẽ góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục bộ môn âm nhạc và các hoạt động văn nghệ trong nhà trường cho học
sinh tiểu học./.
Đắk Nông, ngày 15 tháng 08 năm 2014
Người viết

Trần Thị Duyên

21


TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Sách giáo khoa âm nhạc lớp 3

- Sách giáo viên âm nhạc lớp 3
- Phương pháp dạy học các môn ở tiểu học
- Phương pháp dạy học âm nhạc
- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên môn âm nhạc. Và một số tài liệu khác

22


23