ĐẠO đức làm NGƯỜI tập II

Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

Trng lóo THCH THễNG LC

O C

LM NGI
TP II

NH XUT BN TễN GIO
3


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

O C
LM NGI

nh sỏng mt tri soi ri n õu, thỡ búng
ờm tm ti s tan bin mt n ú, nú mang li
mt sc sng mónh lit trờn trỏi t ny. o
c Nhõn bn - Nhõn qu lm ngi cng vy,
khi nú i n õu thỡ s kh au s tan bin mt
i n ú, nhng li cho muụn loi vn vt
mt s sng bỡnh an v hnh phỳc.
5


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

L I NểI U

ói n hụm nay, tp 2 o
c Lm Ngi mi n tay quý
bn, quý bn ch i l mt iu
bt c d. Chỳng tụi bit rng mi
ngi ang trụng ch sỏch o c
lm ngi khụng lm kh mỡnh, kh
ngi nh tri hn trụng ma, nhng
chỳng tụi bit lm sao hn, khi cụng
vic quỏ tt bt.
ó ha vi cỏc bn l s cho ra
i mi tp sỏch o c Nhõn
7


ĐẠO ĐỨC LÀM NGƯỜI - TẬP 2

Bản - Nhân Quả, thì chúng tơi làm
sao qn được. Phải khơng hỡi các
bạn?
Hơn một năm, một năm trơi qua
mà mọi cơng việc đến với chúng tơi
q nhiều, nên tập 2 có phần đến với
các bạn chậm trễ. Xin các bạn vui
lòng lượng thứ cho.
Chúng tơi sẽ cố gắng tiếp tục cho
ra đời những đứa con tinh thần, đạo
đức nhân bản - nhân quả làm người,
để khơng phụ lòng mong đợi của q
bạn.

Ước vọng của chúng tơi là đem
đạo đức nhân bản - nhân quả đến với
mọi người, mọi gia đình, mọi q
hương đất nước, để qn bình một
cuộc sống vật chất và tinh thần, mà
khoa học đang tiến triển hiện đại hố
8


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

i sng. Chỳng tụi cm thy ú l
trỏch nhim, bn phn ca chỳng tụi
phi lm, lm vỡ s an vui cho mi
ngi, cho cỏc bn. Cỏc bn hóy ch
i chỳng tụi, chỳng tụi ang vit,
ang ghi li nhng dũng ch núi v
o c nhõn bn - nhõn qu, tc l
chỳng tụi ang bờn cỏc bn v ang
chia s tng s kh au, tng s vui
bun vi cỏc bn.
thc hin c iu ny, mi
cun sỏch o c ra i, c n
tay ca cỏc bn, ú l mt nim chia
vui s bun cựng cỏc bn. Cỏc bn cú
bit chng?
Tp 1 ra i ó núi v o c
Xó Hi. Vỡ ba ni bc xỳc ang
din bin hng ngy gõy bao kh au,
tang túc v thng tõm cho s sng

9


ĐẠO ĐỨC LÀM NGƯỜI - TẬP 2

của mn lồi trên hành tinh này,
nhất là lồi người.
Lồi người có trí tuệ hiểu biết hơn
các lồi vật khác, nên sự khổ đau ấy
càng nhiều hơn. Do đó, cần phải có
một giáo trình đạo đức nhân bản nhân quả, để giúp cho mọi người có
một mơn học đạo đức làm người và
phải thực hiện ngay liền; để làm giảm
bớt sự khổ đau mà mọi lồi đang phải
gánh chịu. Đó là Đạo Đức Giao
Thơng, Đạo Đức Vệ Sinh Mơi
Trường Sống và Đạo Đức Hiếu
Sinh.
Lẽ ra chúng tơi phải viết đạo đức
về bản thân của mọi người trước.
Nhưng vì khơng thể làm ngơ trước
sự mất mát q lớn lao mà lồi người
phải chịu một cách oan uổng và
10


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

thng tõm.
Bt u tp 2, chỳng tụi biờn son

o c T Bn Thõn Mi
Ngi. Bi vỡ chớnh mỡnh cha sng
cú o c vi mỡnh thỡ mong gỡ mỡnh
sng cú o c vi mi ngi. Mỡnh
cha thng mỡnh m mỡnh núi mỡnh
thng ngi khỏc l mt li núi
cha ỳng n. Phi khụng hi cỏc
bn?
Qua li dy o c ca T tiờn
chỳng ta, ó cho thy h chu nh
hng Nho giỏo: Tiờn hc l, hu hc
vn. o c ny thuc v hỡnh thc
bờn ngoi rt rừ nột, nhng v ni
tõm l cú s ỏp t rt k lng,
khin cho con ngi khụng thoi mỏi,
thng t c ch thõn tõm lm kh
mỡnh, chu ng lm vui lũng
11


ĐẠO ĐỨC LÀM NGƯỜI - TẬP 2

người. Đó là nền đạo đức qn tử,
xây dựng trên bản ngã của lồi người
để “tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”.
Đạo đức này được xem là nền đạo
đức xã giao, đối xử trong gia đình
cũng như ngồi xã hội để tỏ mình là
anh hùng, là người có học thức (sĩ
phu) hơn mọi người, chứ khơng phải

đạo đức nhân bản - nhân quả khơng
làm khổ mình.
Tập 2 xác định rõ đạo đức đối với
bản thân của mình, để mọi người ai
cũng nhìn thấy và hiểu rõ: ai là
người có đạo đức và ai là người
khơng có đạo đức đối với mình. Kẻ
nào đã tự làm khổ mình là kẻ ấy
thiếu đạo đức làm người với bản thân
mình.
Vậy, muốn biết mình có đạo đức
12


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

vi mỡnh hay khụng, thỡ nờn c tp 2
o c Lm Ngi quý bn s
rừ.
Kớnh ghi
Tu Vin Chn Nh

13


ẹAẽO ẹệC LAỉM NGệễỉI - TAP 2

14

Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

Chng I:

O C

KHễNG LM

KH MèNH

15


ĐẠO ĐỨC LÀM NGƯỜI - TẬP 2

LUẬT NHÂN QUẢ

rước khi học và rèn luyện Đạo Đức
Thương Mình, tức là đạo đức nhân bản - nhân
quả làm người, chúng ta cũng cần phải hiểu biết
về luật nhân quả.
Luật nhân quả là một phép tắc, được quy
định theo sự hoạt động tự nhiên của vũ trụ, để
qn bình trật tự an tồn của các hành tinh trong
khơng gian.
Nếu khơng có luật nhân quả quy định trật tự
thì các hành tinh trong khơng gian này sẽ bị đảo
lộn, và như vậy mn vật sống trên các hành
tinh sẽ bị tiêu diệt.
Luật nhân quả khơng phải do con người quy

chế hay một đấng tạo hố nào lập ra, mà chính
do các “hành” hoạt động theo sự vận hành vơ
minh tự nhiên của bản chất vạn vật mà lập
thành.
16


Trưởng Lão THÍCH THÔNG LẠC

Từ khi có các hành vận chuyển trong vũ trụ,
tạo thành những dun mới, những dun mới
này phối hợp với các dun khác sanh ra dun
mới khác nữa, và cứ như thế tiếp tục mãi mãi.
Sự tiếp tục vận hành này chính đó là nguồn gốc
sanh ra vạn vật, chứ khơng có “Đấng Tạo Hố”
như trên chúng tơi đã nói. Sự vận hành là một sự
sinh diệt của vạn vật trong vũ trụ. Khi có vạn
vật xuất hiện lại tiếp tục vận hành tạo thành một
mơi trường sống, mơi trường sống phù hợp cho
lồi sinh vật nào thì lồi sinh vật ấy xuất hiện.
Mãi đến khi mơi trường sống phù hợp với lồi
người thì lồi người mới xuất hiện. Khi có lồi
người xuất hiện mới biết phân định các hành ra
làm hai phần:
1- Hành thiện
2- Hành ác
Nhưng con người cổ sơ chỉ biết thiện, ác,
nhân quả, mà chưa phân định luật nhân quả như
thế nào đúng và như thế nào sai. Vì thế, “Đạo
Đức Nhân Bản - Nhân Quả” đã biến thành

“Triết Thuyết Định Mệnh” của người xưa. Mãi
đến khi Đức Thích Ca Mâu Ni xuất hiện, tính từ
ngày sinh của Ngài cho đến ngày nay (năm
2006) là 2550 năm. Ngài ra đời phân định được
luật nhân quả đúng và sai. Từ đó, giáo lý của
Ngài, nền đạo đức nhân bản - nhân quả trở
thành chân lý của lồi người (Đạo Đế).
17


ẹAẽO ẹệC LAỉM NGệễỉI - TAP 2

Nu thõn, ming, ý ca chỳng ta hnh ng
thin, thỡ ú l s hot ng em li s no m,
an n, yờn vui, hnh phỳc cho s sng ca mỡnh
v ca vn vt sinh linh trờn hnh tinh ny, gi
l nhõn thin.
Nu thõn, ming, ý ca chỳng ta hnh ng
ỏc, thỡ ú l s hot ng em li s bt cụng,
bt an, au kh, v.v... cho s sng ca chỳng ta
v ca vn vt, gi l nhõn ỏc.
Bõy gi, chỳng ta ó hiu rừ c nhõn thin
v nhõn ỏc qua nhng hnh ng thõn, ming, ý
ca chỳng ta.
Vy NHN QU l gỡ?
Nhõn qu theo ch Hỏn cú ngha l ht ging
v bụng trỏi. õy chỳng ta nờn hiu ngha
nhõn qu l hnh ng v kt qu ca hnh
ng.
d hiu, chỳng tụi cho mt vớ d: Nu

chỳng ta ly mt ht cam gieo trng xung t,
ht cam lờn thnh cõy cam, cõy cam ln lờn cho
ta nhng qu cam ngt, ú l nhõn v qu ca
cõy cam.
Nu ta ly mt ht chanh em m trng, ht
chanh lờn thnh cõy v cho nhng trỏi chanh
chua, ú l nhõn v qu ca cõy chanh.
Hai vớ d trờn cho chỳng ta thy nhõn no thỡ
qu ny, ht cam s cho trỏi cam ngt, ht chanh
18


Trưởng Lão THÍCH THÔNG LẠC

sẽ cho trái chanh chua.
Hành động của chúng ta cũng vậy, nếu hành
động ác là nhân ác, kết quả của hành động ác thì
chúng ta sẽ phải thọ chịu quả khổ đau như
chúng tơi đã nói ở trên. Ngược lại, hành động
thiện sẽ mang đến hạnh phúc, an vui cho chúng
ta. Để làm sáng tỏ luật nhân quả, chúng tơi xin
lập lại:
Nếu chúng ta làm một điều ác, thì kết quả sẽ
đem đến khơng những cho chúng ta, mà còn cho
nhiều người khác những sự khổ đau, phiền
muộn, tức giận, hận thù, ốn ghét, tạo ra nhiều
điều tội lỗi, v.v...
Nếu chúng ta làm một điều thiện, thì kết quả
sẽ mang đến khơng những cho chúng ta, mà còn
cho nhiều người khác sự an vui, hạnh phúc.

Do hành động chúng ta làm ra, thì chúng ta
phải chịu lấy trách nhiệm về hành động đó, nên
gọi là luật. Chứ ở đây khơng có một Đấng Tạo
Hố, một ơng Ngọc Hồng, Thượng Đế, hay bất
cứ một con người nào chế ra định luật nhân quả
này, để bắt buộc chúng ta phải thi hành.
Luật nhân quả khơng có người thi hành bắt
bớ, phạt vạ hoặc giam cầm tù tội ai cả, nhưng nó
phán xét rất cơng minh và xử phạt rất cơng lý do
tồ án lương tâm của mỗi người. Vì thế, luật
nhân quả rất cơng bằng, khơng thiên vị một ai.
“Ai làm ác thì phải gặt lấy quả khổ đau”, khi
19


ĐẠO ĐỨC LÀM NGƯỜI - TẬP 2

thời tiết nhân dun đến.
Luật nhân quả này khơng có một người nào
bắt buộc chúng ta thi hành được, mà chỉ có sự
khổ đau và sự an vui của chúng ta mới bắt buộc
chúng ta phải thi hành nó.
Bởi vì, con người ai cũng muốn sống an vui,
hạnh phúc, chứ khơng có mấy ai muốn sống khổ
đau bao giờ. Vì thế, chúng ta tự bắt buộc chúng
ta làm thiện, sống thiện để sống được an vui,
hạnh phúc. Chính vì vậy, chúng ta mới thấy
được lòng người sợ khổ, ưa vui. Còn nếu ngược
lại, chúng ta ta khơng làm thiện, khơng sống
thiện, thì sự an vui, hạnh phúc sẽ khơng đạt

thành, và vì vậy chúng ta phải sống khổ đau.
Luật mà khơng có ai có quyền thi hành, bắt
buộc phạt vạ mình, mà mình phải chịu sự trừng
phạt của luật ấy rất cơng minh chánh trực như
trên chúng tơi đã nói: “Luật nhân quả là một
phép tắc được quy định theo sự hoạt động tự
nhiên của vũ trụ, để qn bình trật tự an
tồn của các hành tinh trong khơng gian”. Vì
thế, luật nhân quả là một đạo luật của vũ trụ
được đặt ra để qn bình trật tự vạn vật trong vũ
trụ.


20


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

Cể BA NI
XUT PHT LUT
NHN QU

t ngi mun sng ỳng o c
Nhõn Bn - Nhõn Qu, thỡ phi cao cnh giỏc
ba ni trong thõn ca chỳng ta:
1- í thc
2- Ming
3- Thõn
Ba ni ny thng xut phỏt lut nhõn qu.
ú l ba ni hot ng trờn c th ca con

ngi, quyt nh c s kh, vui ca i
ngi.
í thc gm cú ba hnh ng ỏc gc:
1- Tham, tc l lũng ham mun
2- Sõn, tc l lũng gin hn
3- Si, tc l tõm mờ m, khụng hiu bit,
khụng sỏng sut
21


ĐẠO ĐỨC LÀM NGƯỜI - TẬP 2

Miệng lưỡi gồm có bốn hành động ác gốc:
1234-

Nói lời khơng thật
Nói lời hung dữ
Nói lời thêm bớt
Nói lời lật lọng

Thân gồm có ba hành động ác gốc:
1- Giết hại chúng sanh, ăn thịt chúng sanh
2- Trộm cắp, cướp giựt của người khác
3- Dâm dục
Từ những hành động ác gốc này sanh ra vơ
lượng hành động ác khác, và cứ thế tiếp diễn
mãi mãi nên gọi là các pháp trùng trùng dun
khởi và trùng trùng dun sanh. Sinh khởi theo
ác pháp nên khiến cho sự sống trên hành tinh
bất an như: thiên tai, động đất, lũ lụt, bão tố, hoả

hoạn, chiến tranh, mưa khơng thuận, gió khơng
hồ, sâu rầy phá hoại mùa màng, v.v...
Ví dụ: “Nhân” do con người tham sắc dục,
tham rượu chè, tham ăn thịt chúng sanh thì
“quả” sẽ có chiến tranh, bằng chứng lịch sử lồi
người đã xác định và chứng minh điều này. Thời
đại nào nhà vua ham mê tửu sắc, hoang dâm vơ
độ thì đất nước ấy sẽ có chiến tranh. Vua là
người lãnh đạo mà còn ham mê tửu sắc thì nhân
dân nước đó cũng khơng có khác gì. Vì thế đất
nước đó sẽ bị ngoại xâm. Cho nên, muốn xâm
chiếm một nước nào thì nên quan sát nhân dân
22


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

nc ú, thy nhõn dõn nc ú ham mờ c bc,
ru chố, tht cỏ v sc dc thỡ bit nc ú suy
yu v ỏnh chim rt d dng.
Qu l lt, bóo t, ho hon l do nhõn
con ngi tham lam cht phỏ, t rng, sn bn
chim, thỳ hoc li chi cỏ, tụm, v.v... Trờn õy
chỳng tụi nờu lờn mt vi vớ d, cỏc bn suy
ngm v nhn thy rừ con ngi do sng
thiu o c m t to ra nhõn qu thin ỏc.
ri phi t mỡnh gỏnh chu s kh au y, ch
khụng phi l mt s ngu nhiờn trựng hp hoc
cú mt v Thỏnh, Thn no lm ra chin tranh,
l lt, bóo t, ho hon, v.v...

ú l s bt an do lut nhõn qu tỏc ng,
chi phi mi loi vt trờn cỏc hnh tinh trong v
tr, khụng riờng gỡ hnh tinh trỏi t ca
chỳng ta m cũn cỏc hnh tinh khỏc. Cho nờn,
lut nhõn qu l mt o lut chung trong v tr,
x pht phõn minh khụng thiờn v mt ai.
Vỡ quõn bỡnh trt t an n cho muụn loi vn
vt trờn hnh tinh ny, o c Nhõn Bn Nhõn Qu ra i ng thi vi vn vt, ngừ hu
giỳp cho mi ngi, mi vt bit phng cỏch
to mt s sng bỡnh ng, yờu thng nhau,
ựm bc ly nhau, v.v... Do ú tt c hnh ng
ỏc u c chm dt, cũn hnh ng thin
c duy trỡ v tng trng thờm mói. Nh th,
lut nhõn qu luụn tỏc ng trờn nhng t
23


ĐẠO ĐỨC LÀM NGƯỜI - TẬP 2

trường thiện, lập thành, an bài một sự sống n
lành, an ổn cho mn lồi.
Trên đây là tóm lược đại khái để mọi người
hiểu biết sơ lược về luật nhân quả một cách tổng
qt. Nhưng đến khi học tập và tu sửa những
điều bất thiện và có thể đi sâu về đạo đức nhân
bản - nhân quả, thì chúng tơi sẽ triển khai từng
hành động đạo đức ấy, để mọi người ai ai cũng
biết cách thực hiện một cuộc sống cho đúng
những hành động Đạo Đức Làm Người: Khơng
Làm Khổ Mình, Khổ Người.



24


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

O C
THNG MèNH

rờn i ny, ai cng bo rng: trong cuc
sng chung ca mi ngi, khụng ai thng
mỡnh bng chớnh mỡnh. Phi khụng hi cỏc bn?
ỳng vy, dự ú chớnh l cha m, ngi ó
sanh thnh dng dc, chu cc kh muụn vn
nuụi dy chỳng ta khụn ln, tr thnh
nhng ngi cú ớch cho mỡnh, cho xó hi. Tuy
lũng thng yờu ca cha m i vi con cỏi nh
vy, cú th vớ cao ln nh nỳi Thỏi Sn, rng rói
mờnh mụng nh bin Thỏi Bỡnh Dng, nhng
cng khụng bng chớnh mỡnh thng mỡnh.
Nhng thng mỡnh nh th no ỳng v
nh th no sai? Thỡ cha cú ai ó xỏc nh
c rừ rng cho chỳng ta bit. Nu ó cú mt
ngi xỏc nh c rừ rng cho chỳng ta bit
cỏch thc thng mỡnh nh th no ỳng v nh
th no sai, thỡ ú chớnh l ngi ó xõy dng,
thnh lp cho chỳng ta mt nn tng vng chc
25

ĐẠO ĐỨC LÀM NGƯỜI - TẬP 2

về đạo đức nhân bản - nhân quả làm người
khơng còn làm khổ mình, khổ người và khổ
chúng sanh nữa. Và như vậy, người ấy giúp cho
mọi người thốt khỏi vòng tay đau khổ của cuộc
đời, chính người ấy là một ân nhân của nhân
loại. Nhờ có nền đạo đức như vậy, thì khơng ai
còn thương mình một cách lầm lạc như từ xưa
đến nay nữa.
Hiện giờ, ai cũng xác định mình thương
mình, nhưng thương như thế nào thì ai cũng
chẳng biết. Theo chúng tơi biết thì mọi người
thường làm khổ mình, hại mình, chứ khơng
thương mình.
Như vậy, lời nói trên đây của chúng tơi có
đúng hay khơng? Xin các bạn cứ suy nghĩ lại đi!
Suy nghĩ để thấy lời nói trên đây của chúng tơi
là đúng sự thật.
Hầu hết mọi người ai cũng nghĩ rằng mình
thương mình, nhưng thực ra lại làm hại mình,
làm khổ mình mà khơng biết. Làm khổ mình,
làm hại mình mà cứ nghĩ mình thương mình.
Thật là điên đảo, ngu si và mê muội! Điều này
xác quyết chắc chắn khơng sai, phải khơng hỡi
các bạn? Các bạn cứ suy nghĩ lại đi thì sẽ rõ.
Mọi người ln đều nghĩ rằng mình thương
mình, và thương mình nhiều nhất. Nhưng vì
chính thương mình nhiều nhất mà lại làm khổ

mình nhiều nhất. Làm khổ mình nhiều nhất chỉ
26


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

vỡ thng mỡnh m khụng bit cỏch thc thng
mỡnh nh th no cho ỳng, nờn t lm kh
mỡnh. Vỡ th chỳng tụi bo: Con ngi ang
sng hin ti l sng trong iờn o tỡnh, iờn
o tng, iờn o kin, v.v....
Bi vy, mi ngi ang sng trong iờn
o, vụ minh, ngu si m khụng bit, t lm kh
mỡnh m khụng hay. C ngh rng: con ngi l
trớ tu, l thụng minh, thng khỏm phỏ v phỏt
minh ra nhng iu cha tng bit, nhng vt
cha tng cú, nõng cao trỡnh hiu bit ca
con ngi; phc v i sng vt cht ca con
ngi ngy cng y hn. Nhng cng vỡ
th, vi nhng iu ny m con ngi cng kh
hn. Cho nờn chỳng tụi khng nh: Cỏi trớ tu
thụng minh ca con ngi l cỏi vụ minh,
a con ngi vo s kh au tn cựng trong
cuc sng, v cú th i vo ch cht trong s
vn minh y. Vỡ th, con ngi ang sng mt
i sng vụ o c i vi mỡnh m khụng
bit.
Thng mỡnh nh th no? Mi ngi ai
cng khụng hiu rừ, h thng hiu mt cỏch l
m lm lc; hiu thng mỡnh bng mt cỏch

quỏ nụng cn, quỏ hi ht.
Thng mỡnh m cú vic gỡ nghch ý, trỏi
lũng li tc gin ngay lin. Tc gin ngay lin
l mt s kh au, l mt iu vụ o c i
27


ẹAẽO ẹệC LAỉM NGệễỉI - TAP 2

vi mỡnh. Bit vy, th m khụng ai trỏnh khi,
khụng ai ngn chn c lũng t ỏi ca mỡnh.
Cho nờn, thng mỡnh li cng tc gin hn, li
cng lm mỡnh kh hn. Phi khụng hi cỏc
bn?
Thng mỡnh cú ngha l bo v mỡnh, khi b
ai xõm phm danh d, ti sn thỡ phi chng tr
li.
Nhng chng tr li bng cỏch no???
Cha ai bit cỏch thc chng tr nh th no
m khụng lm kh mỡnh, kh ngi. Chng tr
mi nghch cnh m khụng lm kh mỡnh, kh
ngi thỡ mi tht s l o c nhõn bn - nhõn
qu.
i thng mỡnh bng cỏch ai ng n
mỡnh l n thua , cú ngha ngi ta chi mng
mỡnh thỡ mỡnh chi mng li ngi ta; ngi ta
ỏnh mỡnh thỡ mỡnh ỏnh li ngi ta... Mỡnh
khụng chu thua ai ht, ú l mỡnh thng mỡnh.
Thng mỡnh nh vy ai cng lm c v lm
c mt cỏch d dng. Nhng thng mỡnh

theo kiu ú thỡ chớnh mỡnh li lm hi mỡnh,
lm kh mỡnh thờm, ch khụng phi l thng
mỡnh chỳt no c. Cỏch thc thng mỡnh nh
trờn l cỏch thc chu nh hng ca nhng
ngi xa cho n ngy nay.
Theo quan nim ny, t xa n nay ai cng
cho hnh ng nh vy l thng mỡnh; hnh
28


Trửụỷng Laừo THCH THONG LAẽC

ng nh vy l bo v mỡnh, l ỳng. Nhng
chỳng tụi ngh rng ú l mt quan nim ht sc
sai lm; mt quan nim sai lm ó tr thnh mt
np sng; mt np sng au kh, vụ o c,
khú b. Vỡ quan nim sai lm nh vy ó thnh
mt thúi quen, nờn h cú nhng vic gỡ xy ra
ng n danh, li ca h l cú s tc gin,
phin nóo, la hột, thự oỏn, ỏnh nhau. ỏnh
khụng li ngi khỏc thỡ t co xộ c th mỡnh
gõy thng tớch, hu lm chng c vu oan
ngi khỏc kin tha. Cú khi quỏ cm tc,
nhng vỡ sc yu th cụ, nờn t sỏt mỡnh, v.v...
chng t mỡnh tr a bng cỏch mỡnh
thng mỡnh, thng mỡnh hn ai ht.
Tha cỏc bn! Hnh ng n thua tr a
nh vy cú ỳng l mỡnh thng mỡnh khụng?
Cỏc bn hóy tr li i!
Xin tha cỏc bn! Cũn theo quan nim o

c nhõn bn - nhõn qu khụng lm kh mỡnh,
kh ngi, thỡ chỳng tụi cng quyt xỏc nh
v luụn luụn gi vng lp trng ny: Hnh
ng thng mỡnh nh vy l khụng ỳng cỏc
bn !
Thng mỡnh theo kiu ny l lm kh mỡnh,
lm hi mỡnh. Lm kh mỡnh, lm hi mỡnh tc
l vụ o c vi mỡnh. Cú phi vy khụng hi
cỏc bn?
Thng mỡnh m lm kh mỡnh, bin mỡnh
29