Tiếng việt lý thuyết

Bài tập nhóm môn Tiếng Việt thực
hành lớp 071E3

Phần 2: Tiếng Việt lý thuyết:
 Ngữ âm tiếng Việt : Âm vị tiếng Việt, âm tiết tiếng Việt
 Các hiện tượng ngôn điệu: thanh điệu

Class 071E3


Phần A
Ngữ âm tiếng Việt

Âm tiết tiếng Việt:
Các đặc điểm cơ bản
của âm tiết tiếng Việt

Class 071E3

Âm vị Tiếng Việt :
căn cứ để phân chia
hệ thống âm vị
tiếng Việt và hệ thống
âm vị TV


I. Âm tiết tiếng Việt
CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA ÂM TIẾT TIẾNG VIỆT

Class 071E3

Class 071E3


Class 071E3


Class 071E3


Thanh điệu
Âm
đầu

Vần

Âm tiết
Âm
đầu

Vần

Âm
đệm

Class 071E3

Âm
chính

Thanh
điệu

Âm
cuối


II. Âm vị tiếng Việt
1.
2.

CĂN CỨ ĐỂ PHÂN CHIA HỆ THỐNG ÂM VỊ TIẾNG VIỆT
HỆ THỐNG ÂM VỊ TIẾNG VIỆT

Class 071E3


1.

Căn cứ để phân
chia hệ thống
âm vị tiếng Việt

Dựa vào đặc điểm
cấu âm (mở
hay đóng)
Class 071E3

Dựa vào chức năng
khu biệt

2.
Hệ thống
âm vị
tiếng Việt

Hệ thống
âm đầu
Class 071E3

Hệ thống
âm đệm

Hệ thống
âm chính

Hệ thống
âm cuối


2.1 Hệ thống âm đầu
a.
b.
c.

Danh sách các âm đầu
Sự thể hiện bằng chữ viết của các âm đầu
Vai trò của âm đầu trong việc nhận diện âm tiết và
trong các vần thơ Việt Nam

Class 071E3


a. Danh sách các âm đầu

Tiếng việt có 22
phụ âm làm
nhiệm vụ âm
đầu:
/b, m, f, v, t, t’, d,
n, z, ʐ, s, ş, c, ʈ,
ɲ, l, k, χ, ŋ, ɣ, h,
ʔ/

Class 071E3


b. Sự thể hiện bằng chữ viết của các âm
đầu
Trừ âm vị /?/, phần lớn các phụ âm còn lại đều có1 cách thể hiện.
Một số trường
hợp đáng
lưu ý:

/z/ được
viết bằng “d”
hoặc “gi”
VD: da thịt,
gia đình

Class 071E3

/k/ được viết
bằng “k” khi đi
trước các
nguyên âm
/i.e.ie/ VD: kì,
kèn, kế...

/ɣ/ được ghi
bằng “gh” khi
đứng trước
/i,e,ie/
VD: ghi, ghế…

/ŋ / được viết
bằng “ngh” khi đi
trước /i, e, ε, ie”
VD: nghi,
nghẹn...


c.
Vai trò của
âm đầu

Nhận diện âm tiết
VD: (ví dụ), VN
(Việt Nam)...

Trong thơ: sự đồng nhất
âm đầu góp phần tạo nên
một hòa âm nhất định
VD: Da trời ai nhuộm mà lam
Tình ta ai nhuộm, ai làm cho phai

Class 071E3


2.2
Âm đệm

a)Khái niệm

Class 071E3

b) Độ mở

c) Cách thể
hiện trên
chữ viết

d) Quy luật
phân bố


a.
Khái niệm

Là yếu tố tròn môi

trong những âm tiết
như “tuấn”, “ngoan”

Class 071E3

Cấu tạo gần giống
nguyên âm làm
âm chính /u/ nhưng
khác ở vị trí
và chức năng

Nằm ở đường
sườn cong đi lên
giúp tu chỉnh, hoàn
thiện,trầm hoá âm
sắc âm tiết.


b. Độ mở
Phụ thuộc vào độ mở của nguyên âm và âm chính đi
sau.
_

* Nếu là nguyên âm rộng như /a, ă,ɛ/: âm đệm được mở
rộng (hoa,ho è,xo ăn)
* Nếu là nguyên âm hẹp /I,e, ɤ, ɤˇ/: âm đệm đc thu lại
(huỷ ,huê,tuân)

Class 071E3

c. Sự thể hiện bằng chữ viết
- Ghi bằng chữ o khi đi trước các nguyên âm rộng /a,
ă,ɛ/ (hoa hoằn,hoa hoè).
- Ghi bằng chữ “u” khi đi trước các nguyên âm còn
lại (huy,huệ tuần,thuở).
- Khi đi sau phụ âm /k/( với cách viết là q, âm đệm
bao giờ cũng đc viết bằng chữ “u” (qua,que,quăn
quy,quê).

Class 071E3


d. Quy luật phân bố

Class 071E3


2.3
Hệ thống
âm chính

a. Danh
sách các
nguyên âm
làm âm
chính
Class 071E3

b. Sự thể

hiện bằng
chữ viết

c. Sự thể hiện
& quy luật
biến dạng
của các âm
chính trước
âm cuối

d. Quy luật
phân bố


a.
a. Danh
Danh sách
sách các
các nguyên
nguyên âm
âm làm
làm âm
âm chính
chính

Class 071E3


Bảng các nguyên âm chính

Class 071E3


Bảng mô tả các nguyên âm đơn Tiếng
Việt

Class 071E3


b. Sự thể hiện bằng chữ viết của các âm chính:
-Có 10 nguyên âm chỉ có 1 cách biểu hiện
-5 nguyên âm có nhiều cách biểu hiện
Nguyên âm

Chữ cái biểu hiện

Nguyên âm

Chữ cái biểu hiện

/ɛˇ/

a

/ɛˇ/

a

/ɔˇ/

o

/ɯ/

ư

/i/

i và y

/u/

u

/ɔ/

Oo
o

/o/

Ô

/ ă/

a
ă

/ɔˇ/

O
ơ

/e/

ê

/ ɤˇ/

Â

/ɛ/

e

/a/

a

Class 071E3

/ɤ/


Class 071E3