bài thơ sóng một trong những bài thơ hay của Xuân Quỳnh

SÓNG
Xưa nay đã có rất nhiều nhà thơ mượn hình ảnh sóng để nói về
ty,như Hữu Thỉnh
Gió k phải là roi mà vách núi phải mòn
E k phải là chiều mà nhuộm a đến tím
Sóng chẳng đi đến đâu nếu chẳng đưa e đến
Dù sóng có làm a nghiêng ngã vì e”
Hay của Xuân Diệu
“ A xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng e
Hôn thật khẽ thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi”
XQ cũng đã đi vào đề tài muôn thuở , đề tài tình yêu được sử dụng
một cách quen thuộc vs hình tượng sóng nhưng thi sĩ đã có những nét
độc đáo riêng. XQ cũng là thi sĩ mạnh dạn chủ động nói lên KV ty chân
thành, cháy bỏng. Bài thơ là ty đẹp của ng con gái yêu chân thành tha
thiết, nồng nhiệt thủy chung. TY trẻ trung ấy là một kv về 1 hp trọn vẹn
của đôi lứa.
Song là hình tượng mang nghĩa ẩn dụ, gắn liền vs hình tượng sóng
là hình tượng “em”. Hai hình tượng này đã đi dọc suốt chiều dài bài thơ

1,Khổ 1: Những cung bậc của sóng, như những trạng thái bất
thường của trái tim ng phụ nữ đương yêu và KV ty lớn lao.


Sóng là hình tượng mang nghĩa ẩn dụ, gắn liền vs hình tượng sóng
là hình tượng “em”. Hai hình tượng này đã đi dọc suốt chiều dài bài thơ
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Ngay trong 2 câu đầu thôi,nhưng ta đã thấy cách sd rất nhuần
nhuyễn nt liệt kê và hình thức lặp cấu trúc, các tính từ đc sắp xếp thành

từng cặp đối lập nhau gợi lên bản chất, tính khí của sóng. Trong sự cảm
nhận của nhà thơ, sóng có nhiều thái cực, lúc “dữ dội”, khi “dịu êm”, lúc
“ồn ào”, khi “lặng lẽ”. Con sóng có những lúc ồn ào, dữ dội và những
ngày biển động, nhưng lại có những khi êm đềm, mênh mang bờ cát
trắng vào những khi lặng gió. Hai câu thơ k có chủ ngử, ngắt nhịp 2/3
như từng đợt sóng nối tiếp nhau vỗ vào bờ.Liên từ “và” trong câu
không hề dư, nó như liên từ chỉ sử tương phản tạo nên sự nối kết,
những cặp từ đối lập ấy luôn song hành làm nên vẻ đẹp phong phú của
sóng và cũng chính là tâm hồn của ng phụ nữ đang yêu
“e gần gũi e xa xôi
Sao e như thể chân trời trc a
Đưa tay tưởng với đc tình
Bước đi tới mãi mà tình vẫn xa” (tế Hanh).
Tâm hồn ng con gái đang yêu có rất nhiều biểu hiện, muôn
màu,vạn trạng. Có những khi bồng bột sôi nổi, có khi kín đáo,sâu xa,
đến cả bản thân mình cũng chẳng thể nào lí giải đc.
Ng PN sống trong sự trái ngc ấy họ luôn khao khát vượt ra ngoài
những giới hạn chật chội tầm thường để đến vs chân trời rộng lớn
Sông k hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể


Trong tương quan với biển, “sông” là một hiện thân của 1 kg nhỏ
hẹp, chật chội, k có sự cảm thông,thấy hiểu đc bản tính và kv lớn lao
của sóng. Hành trình của sóng từ “sông” đến “bể” chính là sự giã từ thế
giới chật hẹp, nhỏ bé tìm đến một thế giới lớn lao, kỳ vĩ. Đó là một kk
mãnh liệt của sóng cũng như ng PN kk sự đồng điệu, tri âm, nhưng k vì
v mà chấp nhận những ràng buộc, những gắng gượng
Cá cắn câu bk bh gở
Chim vào lồng bk thuở nào ra

Hai câu thơ rất nữ tính nhưng cũng rất quyết liệt. Kiêu hãnh trong
vc lựa chọn ty cho mình dẫu bk rằng đó k phải là vc dễ dàng. Ty của ng
PN vừa truyền thống và hiện đại. Truyền thống bởi sự kk đồng điệu tri
âm, hiện đại bởi bản lĩnh chủ động trong lựa chọn ty cho riêng mình .

2, Khổ 2: Sự trường tồn của sóng của ty
Ôi con con ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi kv ty
Bồi hồi trong ngực trẻ
XQ k cảm nhận và khắc họa hình tượng sóng trong giây lát mà cảm
nhận sóng trong thời gian muôn thuở, vĩnh hằng.Nếu 2 chữ “ngày xưa”
gợi chiều sâu của thời gian QK thì “ngày sau” lại gợi lên tg vĩnh viễn của
TL. Từ “ vẫn thế” vừa thể hiện sự bất biến, vĩnh hằng, cũng vừa là phép
thế đại từ, có khả năng thay thế ý nghĩa toàn bộ khổ thơ đầu. Trong suy
ngẫm và cảm nhận về “sóng” , Xq lại khéo léo liên tưởng đến kv ty cũng
khi dữ dội dịu êm lặng lẽ ồn ào. TY chân chính k chấp nhận những điều
bé nhỏ, tầm thường, vị kỷ, mà luôn khát khao hướng đến những gì lớn


lao,vĩnh hằng. Đứng trc biển nhìn những con sóng cứ vô hạn vô hồi trên
mặt nc tựa như nhịp đập yêu đương ,còn biển thì còn sóng, còn con ng
thì còn ty.
“làm s sống đc mà k yêu
K nhớ k thương 1 kẻ nào” (XD)
Hay trong thơ Tự hát XQ
“e trở về đúng nghĩa trái tim e
Là máu thịt đời thường ai chẳng có
Sẽ ngừng đập khi cuộc đời chẳng còn nữa
Bk yêu a kể cả khi chết đi r

→Giống như sóng, ng PN khi yêu cũng mang trong mình 1 kv lớn lao,cao
cả, kk sự thấu hiểu,tri âm. Đó chính là sự đáng quý đáng trân trọng của
ng PN trong ty.

3, Khổ 3+4 : cắt nghĩa nguồn gốc của sóng,bí ẩn của ty
Hình tượng sóng trong những vần thơ ngọt ngào, tha thiết, gợi
cảm, mang tính nhân văn,.
Trc muôn trùng sóng bể
E nghĩ về a, e
E nghĩ về biển lớn
Từ khi nào sóng lên?
Sóng đc phát hiện theo 1 khía cạnh khác. Là sự bí ẩn của ty. Trong
tâm trạng “như đứng đống lửa, như ngồi đóng than” lẽ tất nhiên là có
nhu cầu giãi bày, bộc bạch, chia sẻ như con sóng k chịu đc sự gò bó,chật


hẹp của sông nên tình ra tận bể. Khi ty đến 1 tâm lý tự nhiên và thường
tình ng ta thg có nhu cầu muốn đc cắt nghĩa ty. nhưng làm sao có thể
giải thích 1 cách rõ ràng bởi “ty đến,ty đi ai bk đc”
Sóng bđ từ gió
Gió bđ từ đâu
E cũng k bk nữa
Khi nào ta yêu nhau
Ty là sự sống muôn thuở nơi “vườn trần” . câu thơ “ e cũng k bk
nữa” dùng để giải thích cho “gió bđ từ đâu” và “khi nào ta yêu nhau”
nhưng trọng tâm vẫn là câu “ KNTYN” . Đọc giả có thể cảm nhận h/ả ng
con gái đang cố gắng lý giải về cội nguồn của ty nhưng đành bất lực .
câu thơ như đong đầy cảm xúc của cô gái trc ty. Nhà thơ Nguyễn Đình
thi cũng đã từng viết:
Tôi yêu là bởi tôi yêu

Cầm tay cô hỏi hỏi nhiều làm chi?
Tư tưởng phương Đông cho rằng Nhận thức bản ngã là nhận thức
khó nhất cũng có ng cho rằng trên đời này có lắm kho bí mật nhưng k có
kho bí mật nào bằng bộ óc của con ng. Ty là cõi tâm linh sâu kín nhất
trong con ng nên nhận thức về ty là nhận thức vô cùng khó
4, Khổ 5 : Sóng nhớ bờ - Lòng e nhớ đến a

Trong bài thơ này , nỗi nhớ niềm thương của ng đang yêu đc XQ
diễn tả thật chân thật và đầy cảm động. Nỗi nhớ bao trùm lên cả kg, tg
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nc


Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm k ngủ đc
Câu thơ tràn ngập tiếng sóng, gợi âm hưởng dồn dập, hăm hở tiến
vào bờ vs nỗi nhớ nhung. Có những con sóng dưới lòng đại dương
nhưng cũng có những con sóng trên mặt nc đó là 2 h/ả trái ngc nhau,
tạo nên khoảng kg rộng, chứa đầy nỗi nhớ. Quả thực có kg nào đo đc
chiều dài nỗi nhớ, có khoảng mênh mông nào sâu thẳm hơn ty. Hình
ảnh sóng tượng trưng cho nỗi nhớ, là 1 nỗi nhớ tràn ngập cả kg, nỗi
nhớ âm thầm giấu kín nơi sâu thẳm trong trái tim. Từ cảm “ôi” xuất hiện
trong đoạn thơ như 1 tiếng lòng chấn động rung lên. Nỗi nhớ k chỉ bao
trùm lên kg mà cả tg, dù ở tg nào, dù có là ngày hay đêm thì sóng vẫn
nhớ bờ,nhớ đến bồn chồn, thao thức, k ngủ đc.
Lòng e nhớ đến a
Cả trong mơ còn thức
Từ h/ả sóng nhớ bờ, nữ sĩ liên tưởng đến nỗi nhớ “e nhớ đến a”,
h/ả của a luôn ngự trị trong trái tim e cả ngày lẫn đêm,cả trong mơ, cả
khi thức. Nỗi nhớ k chỉ ở ý thức mà còn thấm sâu vào tiềm thức, vô

thức . Sóng là quy luật vận động của vũ trụ, của đại dương. Tưởng
tượng sóng nhớ bờ r liên hệ “e nhớ đến a” thật bất ngờ và thú vị. Ty
luôn đồng hành vs nỗi nhớ. Và tương tư là căn bệnh phổ biến của tất cả
những ng đang yêu. Ng Bính, 1 thi sĩ nổi tiếng đa tình cũng từng viết
Nắng mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng
Và XD,ông hoàng của tình yêu cũng từng viết:
Uống xong lại khát là tình


Gặp r lại nhớ là mình với ta
→XQ đã nói lên thật táo bạo và chân thành, yêu 1 cách chủ độngmà k
sợ ngta coi thường, k hề giấu diếm kv ty mãnh liệt. Có thể nói rằng đó là
minh chức sinh động cho sức mạnh ty khiến ngta vượt qua mọi khó
khăn, thử thách. Nhạc của thơ, vị ngọt của ty đc hòa quyện trong kg cả
tg và cả trog lòng ng.

5, khổ 6: yêu là phải thủy chung.
Sóng đã bày tỏ nỗi lòng ng con gái mong đc sống hết mình vs “a” trong 1 ty
thủy chung son sắc.
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngc về phương Nam
Nơi nào e cũng nghĩ
Hướng về a- 1 phương
Một lần nữa, bp điệp cấu trúc đc sd để nói đến sự thủy chung trong ty. Cặp
đối: xuôi-ngc,B-N gợi kg rộng lớn,xa xôi,gợi sự trắc trở gian nan. Dường như có
điều gì đó k đúng, thông thường vẫn nói xuôi Nam,ngc Bắc nhưng ở đây lại là xuôi
Bắc,ngc Nam gợi những gian nan trong ty và thấp thỏm những linh cảm, tai họa về
cuộc đời đầy bất trắc. Nữ sĩ ý thức đc rằng đời ng thì hữu hạn mà ty thì mong
manh dễ vỡ nhưng ng PN vẫn trc sau như 1, vẫn k hề thất vọng, nhân hậu, bao

dung, thủy chung, son sắc hướng về ty bất tử đó cũng chính là vẻ đẹp truyền
thống trong tâm hồn ng PN. Điệp từ “dẫu” đc sd 2 lần và điệp cấu trúc câu thể
hiện sự bất chấp khó khăn,bản lĩnh kiên cường của ng PN trong ty. Phương a là
phương quan trọng nhất trong cuộc đời ng. Dẫu muôn trùng cách trở, dẫu vật đổi
sao dời thì trong trái tim ng PN đang yêu vẫn hướng đến ty duy nhất.
“Dù cho sông cạn đá mòn
Còn non còn nước hãy còn thề xưa” (tản đà)


6, Khổ 7: Sóng luôn hướng vào bờ, e sẽ vượt mọi gian khổ để
đến bên a.
Để trấn an nỗi lo về những cách trở có thể đến vs mình và để kđ
thêm ty tha thiết hướng về a. XQ lại lấy sóng để củng cố niềm tin
Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Khổ thơ thể hiện một niềm tin nồng nàn nhưng đồng thời cũng rất
nông nổi của trái tim thời tuổi trẻ. Bởi lẻ chỉ cần một chút từng trải thôi,
ta cũng có thể thấy niềm tin ấy k hề ảo tưởng. Trên thực tế, con sóng
nào cũng tới bờ nhưng k phải ty nào cũng đến đc hp nhưng dù cho gặp
kk,gian khổ thì e cũng sẽ vượt qua hết để đến vs a, bởi ty đã cho e sức
mạnh, niềm tin và nghị lực.
“Yêu nhau tam tứ cũng trèo
Ngũ lục sông cũng lội,thất bát đèo cũng qua”

7,Khổ 8+9 : KV về ty vĩnh cửu
Cuộc đời là hữu hạn, còn kv hp,ty là vô hạn nhận thức đc điều này
nên XQ thoáng chút lo âu
Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa


Cuộc đời ẩn dụ cho tg ngắn ngủi,hạn hẹp. Năm tháng ẩn dụ cho
dòng tg. Cuộc đời dù có dài bn thì năm tháng vẫn đi qua cuộc đời.
Tg như là gió
Mùa đi theo tháng năm
Tuổi theo mùa đi mãi
Biển tuy rộng lớn trong cảm nhận của con ng tuy nhiên lại nhỏ bé
dưới mênh mông trời đất. Con ng cũng bé nhỏ trc cái vòng nghiệt ngã
của sinh lão bệnh tử, k ai có phép màu cản đc bc chân của tg. Những
câu thơ như chùn xuống trc khi nghĩ đến kv, ty tuổi trẻ sẽ bị quy luật
nghiệt ngã của tg đào thải. Nữ sĩ ý thức đc rằng sự sống đáng quý bk
bao,phải sống thật trọn vẹn để k phải nuối tiếc trong TL.
Khổ cuối là giấc mơ của e về 1 ty thủy chung bền vững.
Làm s đc tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn ty
Để ngàn năm còn vỗ
“làm sao” gợi lên mong ước cháy bỏng tâm hồn đc sống vs ty
muôn thuở . tan ra là Kv đc hòa nhập vĩnh viễn,tuyệt đối. E kk đc hóa
thân thành trăm ngàn con sóng cho ty của biển muôn đời. “trăm con
sóng nhỏ” rì rào vỗ, xôn xao reo giữa “ biển lớn ty” mang vẻ đẹp của ty.
Đó niềm mong ước của thiếu nữ đc sống trong ty hp như những con
sóng biển vỗ mãi trên “biển lớn ty” đến ngàn năm sau. Con số ước lệ
tượng trưng “ngàn năm”, “nghìn năm” là kv hòa nhập đến muôn đời
Nghìn năm giao ước kết đôi
Non non nước nước k nguôi lời thề