Kiểm soát tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại MHB phú thọ

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

LÊ THỊ HƯƠNG LOAN

KIỂM SOÁT TÍN DỤNG
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ
TẠI MHB PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội – 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

LÊ THỊ HƯƠNG LOAN

KIỂM SOÁT TÍN DỤNG
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ
TẠI MHB PHÚ THỌ
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHÍ MẠNH HỒNG

Hà Nội – 2014


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TĂT ................................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU ............................................................... ii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ .......................................................................... iii
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CHUNG VỀ TÍN DỤNG VÀ
KIỂM SOÁT TÍN DỤNG NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI............... ERROR!
BOOKMARK NOT DEFINED.
1.1. Tổng quan về Ngân hàng thƣơng mại. ..... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của các Ngân hàng Thƣơng Mại.
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Chức năng cơ bản của các ngân hàng thƣơng mạiError!

Bookmark

not defined.
1.2 Hoạt động tín dụng và tầm quan trọng của công tác kiểm soát tín dụng ở
một ngân hàng thƣơng mại.............................. Error! Bookmark not defined.
1.2.1 Tín dụng và vai trò của nó đối với hoạt động kinh doanh của các NHTM
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Khái niệm, tầ m quan tro ̣ng KSTD tại Ngân hàng thƣơng mại ..... Error!
Bookmark not defined.
1.3. Hoạt động KSTD tín dụng đối với DNVVN ........................................... 13
1.3.2 Các tiêu chí đánh giá kết quả, chất lƣợng của công tác KSTD tại NHTM .. 18
1.3.3 Những nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động KSTD đối với DNVVN. ..... 19

1.4. Kiểm soát tín dụng đối với các DNVVN. ............................................... 20
1.4.1. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ: ................................................... 24
1.4.2. Đặc điểm của các DNVVN: .................................................................. 26


1.4.3. Đặc điểm của hoạt động tín dụng và kiểm soát tín dụng đối với các
doanh nghiệp vừa và nhỏ ................................................................................ 26
1.5. Các nội dung cần thực hiện để kiểm soát tín dụng đối với DNVVN .......... 30
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG TÍN DỤNG VÀ KIỂM SOÁT TÍN DỤNG
ĐỐI VỚI DNVVN TẠI NGÂN HÀNG MHB - CHI NHÁNH PHÚ THỌ ... 33
2.1. Khái quát về MHB - Chi nhánh Phú Thọ. ............................................... 33
2.1.1. Lịch sử hình thành ................................................................................. 33
2.1.2 Giới thiệu chung: ................................................................................... 35
2.1.3 Chức năng nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức: ................................................ 36
2.2 Tình hình hoạt động kinh doanh của MHB chi nhánh Phú Thọ giai đoạn
2009 - 2011...................................................................................................... 42
2.2.1 Hoạt động huy động vốn. ....................................................................... 44
2.2.2 Về hoạt động tín dụng. ........................................................................... 46
2.2.3. Về kinh doanh dịch vụ: ......................................................................... 47
2.2.4. Kết quả kinh doanh: .............................................................................. 49
2.3 Thực trạng KSTD đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại MHB PT ... 51
2.3.1. Các quy định về kiếm soát tín dụng tại MHB PT. ................................ 51
2.3.2 Quy trình kiểm soát tín dụng.................................................................. 52
2.3.4 Thực trạng việc cho vay và kiểm soát tín dụng đối với DNVVN: ....... 55
2.4 Đánh giá hoạt động KSTD đối với DNVVN tại MBH PT: ...................... 58
2.4.1 Thành tựu và nguyên nhân ..................................................................... 58
2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 62
CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƢỢNG KIỂM SOÁT TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNVVN TẠI NGÂN HÀNG
MHB CHI NHÁNH TỈNH PHÚ THỌ ........................................................... 65

3.1 Phƣơng hƣớng hoàn thiện công tác tín dụng và KSTD đối với doanh
nghiệp vừa và nhỏ tại MHB PT. ..................................................................... 65


3.1.1 Phƣơng hƣớng chung: ........................................................................... 65
3.1.2 Một số phƣơng hƣớng cụ thể ................................................................. 65
3.2 Nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát tín dụng
doanh nghiệp vừa và nhỏ tại MHB PT. .......................................................... 66
3.2.1 Đảm bảo thực hiện kiểm tra kiểm soát trong tất cả các khâu của quá
trình cho vay. ................................................................................................... 67
3.2.2.Thực hiện kiểm soát thƣờng xuyên đối với tất cả các khoản nợ vay của
khách hàng ................................................................................................................67
3.2.3. Hoàn thiện chức năng kiểm soát tín dụng nội bộ tại Chi nhánh. ......... 68
3.2.4. Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ tín dụng và KSTD tại Chi nhánh:..... 68
3.2.5. Nâng cao chất lƣợng nguồn thông tin và lƣu trữ thông tin. .................. 70
3.2.6. Đề xuất thêm về phƣơng pháp kiểm soát:............................................. 70
3.3 Một số kiến nghị đề xuất: ........................................................................ 71
3.3.1 Đối với ngân hàng MHB. ....................................................................... 71
3.3.2 Đối với Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam ............................................... 74
3.3.3 Đối với Nhà nƣớc: .................................................................................. 76
3.3.4 Đối với UBND tỉnh Phú Thọ: ................................................................ 77
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 80


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TĂT

NGUYÊN NGHĨA

TT KÝ HIỆU

1

CBTD

Cán bộ tín dụng.

2

DN

Doanh nghiệp.

3

DNVVN

Doanh nghiệp vừa và nhỏ.

4

GDP

Tổng sản phẩm quốc nội

5

HT QTD

Hệ thống Quỹ tín dụng

6

KSTD

Kiểm soát tín dụng.

7

MHB

Ngân hàng Phát triển Nhà Đồng bằng sông Cửu Long.

8

MHB PT

Ngân hàng Phát triển Nhà Đồng bằng sông Cửu Long
Chi nhánh Phú Thọ.

9

NHTM

Ngân hàng thƣơng mại.

10

NHTMCP

Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần

11

NHTMNN Ngân hàng Thƣơng mại Nhà nƣớc

i


DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU

STT

BẢNG

NỘI DUNG

TRANG

1

Bảng 1.1 Tiêu chí phân loa ̣i doanh nghiê ̣p ta ̣i Viê ̣t Nam

25

2

Bảng 2.1 Tình hình huy động vốn tại MHB PT

44

3

Bảng 2.2 Bảng cơ cấu tiń du ̣ng theo thời gian.

46

4

Bảng 2.3 Bảng cơ cấu thu từ hoạt động dịch vụ theo

47

thời gian
5

Bảng 2.4 Bảng kết quả HĐKD của Chi nhánh

49

6

Bảng 2.5 Số liệu về khách hàng của MHB Phú Thọ

55

7

Bảng 2.6

55

8

Bảng 2.7 Thu nhập từ hoạt động cho vay

57

9

Bảng 2.8 Một số chỉ tiêu về quy mô tín dụng

59

Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dự nợ của MHB Phú Thọ

ii


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

STT

HÌNH

NỘI DUNG

1

Hình 2.1

Tình hình huy động vốn tại CN Phú Thọ

45

2

Hình 2.2

Dƣ nợ cho vay các Tổ chức kinh tế và cá nhân.

46

3

Hình 2.3

Tổng thu từ hoạt động dịch vụ.

48

4

Hình 2.4

Lợi nhuận trƣớc thuế.

50

5

Hình 2.5

Tỷ lệ nợ xấu qua các năm 2010, 2011 và 2012

56

6

Hình 2.6

Tỷ trọng thu nhập từ cho vay trên tổng thu
nhập các năm 2010, 2011 và 2012

iii

TRANG

57


LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu:
Nền kinh tế Việt Nam sau hơn 25 năm đổi mới đã đạt đƣợc nhiều thành
công. Các chỉ số kinh tế cơ bản nhƣ tăng trƣởng GDP, xuất nhập khẩu, đầu tƣ,
thu chi ngân sách nhà nƣớc đều đạt cao và bền vững, tệ nạn xã hội đƣợc đẩy
lùi, đời sống nhân dân đƣợc cải thiện rõ rệt. Có đƣợc kết quả trên, ngoài sự
đóng góp chung của cả nƣớc, phải kể đến những nỗ lực của các ngành, các cấp,
trong đó có ngành ngân hàng. Tín dụng ngân hàng đã đóng góp tích cực cho
việc duy trì sự tăng trƣởng kinh tế với nhịp độ cao trong nhiều năm liên tục.
Với dƣ nợ cho vay nền kinh tế chiếm khoảng 35÷37% GDP, mỗi năm hệ thống

ngân hàng đóng góp trên 10% tổng mức tăng trƣởng kinh tế của cả nƣớc.
Trong quá trình đổi mới, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh ra đời và
ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế . Đến nay, ở Việt Nam,
lực lƣợng các Doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm tỷ lệ chủ yếu, bao phủ hầu
khắp các hoạt động kinh tế cả ở nông thôn lẫn thành thị, cơ bản đã làm thay
đổi bộ mặt kinh tế đất nƣớc.
Tỉnh Phú Thọ là một tỉnh miền núi nghèo, ngƣời dân sống chủ yếu bằng
nông nghiệp và kinh tế hộ gia đình, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh hầu hết là
các doanh nghiệp vừa và nhỏ, Hệ thống ngân hàng thƣơng mại mới chỉ phát triển
mạnh mẽ từ khoảng 5 năm trở lại đây với mạng lƣới 11 chi nhánh cấp I. Ngân
hàng Phát triển Nhà Đồng bằng sông Cửu Long (MHB) ra đời đối mặt với rất
nhiều khó khăn thách thức do phải cạnh tranh với các ngân hàng đã hoạt động
lâu năm trên địa bàn tỉnh nhƣ Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn,
NH Đầu tƣ và Phát triển và hệ thống Ngân hàng TMCP Công thƣơng. Tuy
nhiên, sau 7 năm hoạt động, MHB đã khẳng định đƣợc chỗ đứng, tạo đƣợc lòng
tin với đông đảo khách hàng trên địa bàn tỉnh. Để tìm ra một hƣớng đi mới,
1


MHB đã xác đinh đối tƣợng khách hàng mục tiêu là các DN vừa và nhỏ. Song,
khi đầu tƣ vào đối tƣợng khách hàng này hệ thống ngân hàng nói chung và MHB
Phú Thọ nói riêng phải đối mặt với vấn đề rủi ro tín dụng thƣờng trực, bởi lẽ,
DN vừa và nhỏ hoạt động với quy mô nhỏ, tiềm lực kinh tế chƣa thực sự vững,
với những khó khăn chung của kinh tế cả nƣớc và tỉnh Phú Thọ, đố i với Ngân
hàng, viê ̣c thu hồi nợ đúng hạn không phải vấn đề đơn giản.
Vì vậy Đề tài: “Kiểm soát tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ
tại MHB Phú Thọ” là vấn đề có ý nghĩa thực tiễn và thiế t thƣ̣c , rấ t đáng để
nghiên cƣ́u. Lƣ̣a cho ̣n đề tài này. Luận văn sẽ phân tích thực trạng , hoạt động
kiểm soát tín dụng đối với các DNVVN trong hoạt động kinh doanh của ngân
hàng MHB chi nhánh tỉnh Phú Thọ nói riêng và trong hệ thống các ngân hành

thƣơng mại nói chung, đồng thời đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu
quả trong việc kiểm soát tín dụng nhằm hạn chế rủi ro, tạo động lực thúc đẩy
hoạt động của MHB và góp phần phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh.
2. Mục đích nghiên cứu.
- Hệ thống hóa một số vấn đề chung về tín dụng và kiểm soát tín dụng
đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ
- Phân tích đánh giá đúng thực trạng hoạt động kiểm soát tín dụng đối với
Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại MHB CN Phú Thọ, góp phần xây dựng các mục
tiêu, và định hƣớng trong hoạt động kiểm soát tín dụng tại MHB CN Phú Thọ.
- Đƣa ra các giải pháp nâng cao chất lƣợng kiểm soát tín dụng đối với
doanh nghiệp vừa và nhỏ tại MHB CN Phú Thọ.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề cơ bản về công tác tín dụng và
chất lƣợng tín dụng ngân hàng thƣơng mại. Xem xét nghiên cứu các số liệu
cụ thể của một chi nhánh thuộc một NHTM trong ngành Ngân hàng.
2


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Phan Thị Thu Hà và Nguyễn Thị Thu Thảo(2002), Giáo trình Ngân hàng
thương mại Quản trị và nghiệp vụ,Nxb Thống kê .
2. Ngân hàng Nhà nƣớc tỉnh Phú Thọ(2008, 2009, 2010, 2011), Báo cáo
thường niên; Báo cáo tổng kết hoạt động năm 2008, 2009, 2010, 2011
3. Ngân hàng MHB chi nhánh Phú Thọ(2008, 2009, 2010, 2011), Báo cáo
thường niên; Báo cáo tổng kết hoạt động năm 2008, 2009, 2010, 2011
4. Lê Xuân Nghĩa , Nguyễn Đình Tự (2001), Thiết lập và đánh giá hiệu quả kinh
doanh và đảm bảo an toàn trong hoạt động của NHTM Việt Nam, Hà Nội.
5. Quốc hội nƣớc CHXHCN Việt Nam (2010), Luật Ngân hàng Nhà nước Việt
Nam – Luật số 46/2010/QH12

6. Quốc hội nƣớc CHXHCN Việt Nam (2010), Luật các Tổ chức tín dụng – Luật
số 47/2010/QH12.
7. PETE S. ROSE (2009), Giáo trình quản trị Ngân hàng, Nxb Tài chính.
8. Tạp chí Ngân hàng (2009), Những rủi ro từ việc nhận thế chấp Bất động
sản và giải pháp phòng ngừa trong hệ thống Ngân hàng Việt nam, số
15/2009.
9. Tạp chí Ngân hàng (2010), Biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trong
hoạt động tín dụng của các Ngân hàng thương mại: một số nhận định từ góc
độ pháp lý đến thực tiễn, số 23/2010.
10.

Tạp chí Ngân hàng (2011), Tìm nguyên nhân của sự cạnh tranh không

lành mạnh trong hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam hiện nay, số
20/2011.

3


11.

Tạp chí Ngân hàng (2011), Áp dụng mô hình năm lực lượng cạnh

tranh của Michael Porter trong việc xây dựng chiến lược bán lẻ của các ngân
hàng thương mại Việt Nam, số 19/2011.
12.

Tài liệu khóa học (2011), Phân tích tín dụng – Trường bồi dưỡng cán

bộ Ngân hàng, Hà nội, tháng 12/2011.

13.

Nghiêm Sĩ Thƣơng (2004), Giáo trình kinh doanh NHTM, Quản lý tài

chính, Nxb Thống kê .
14.

Website của NHNN Việt Nam và MHB.

4