BTTH xác định vấn đề nghiên cứu

Họ và tên: ……………………………... MSSV:…………………Lớp (nhóm):………….
Bài tập tình huống

Đặt vấn đề nghiên cứu
Kinh tế phi chính thức, hay còn gọi là kinh tế ngầm, là một vấn đề mang tính toàn
cầu (Schneider và Enste, 2000). Sự hiện diện của kinh tế ngầm là quy luật tất yếu, tồn tại
song song với nền kinh tế chính thức. Ban đầu, nền kinh tế ngầm được xem là một thành
phần bên ngoài nền kinh tế chính thức. Sau đó, rất nhiều nghiên cứu đã được tiến hành đã
cung cấp bằng chứng khoa học cho thấy sự ảnh hưởng tiêu cực và, trên một vài phương
diện, tích cực đến nền kinh tế chính thức, cho nên nền kinh tế ngầm trở thành một phần
của nền kinh tế. Trình độ phát triển của quốc gia sẽ là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến
quy mô nền kinh tế ngầm.Trên bình diện chung, những nước kém phát triển thường phải
đối diện với một nền kinh tế ngầm có quy mô lớn hơn một cách tương đối so với các quốc
gia phát triển ở trình độ cao. Các nghiên cứu cho rằng sự suy giảm của nền kinh tế chính
thức xảy ra đồng thời với sự gia tăng của các hoạt động trong nền kinh tế không chính
thức (IBRE-FGV / ETCO Institute, 2008).
Sự tồn tại của nền kinh tế ngầm đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn thu ngân sách
cho các quốc gia (thất thu ngân sách). Bên cạnh đó, sự tồn tại của nền kinh tế ngầm còn
làm giảm độ tin cậy trong thống kê chính thức, ảnh hưởng đến độ tin cậy của bất kỳ ước
lượng thống kê, làm phát sinh các quy định chính sách không hiệu quả, sự lựa chọn của
chính sách công khó khăn hơn. Vì vậy, các quốc gia trên thế giới đều mong muốn kiểm
soát và giảm quy mô nền kinh tế ngầm, để tăng cường phát triển kinh tế chính thức. Bajada
and Schneider (2003) đã nhận xét rằng, hầu hết các quốc gia trên thế giới nổ lực để hạn
chế các hoạt động kinh tế ngầm thông qua các biện pháp khác nhau bao gồm hình phạt,
truy tố và giáo dục.
Thu thập số liệu thống kê về những người tham gia vào các hoạt động ngầm, các tần
số và mức độ xảy ra các hoạt động này, là rất quan trọng cho việc ra quyết định hiệu quả
và liên quan đến việc phân bổ hiệu quả các nguồn lực của một quốc gia và các quyết định
chính sách công tối ưu. Thực tế cho thấy việc thu thập thông tin của khu vực kinh tế ngầm
rất khó khăn, bởi vì tất cả các cá nhân tham gia vào các hoạt động này không muốn được
khai báo.

1


Có rất nhiều nghiên cứu về kinh tế ngầm từ ước lượng quy mô kinh tế ngầm đến
phân tích tác động của nó, sử dụng rất nhiều phương pháp khác nhau đo lường một cách
trực tiếp hoặc gián tiếp quy mô nền kinh tế ngầm, nhưng các nghiên cứu này phần lớn tập
trung ở các nước và nhóm nước phát triển. Ở các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là các
quốc gia có nền kinh tế mới nổi và/ hoặc chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung
sang nền kinh tế thị trường như Việt Nam và các nước Đông Nam Á, nền kinh tế ngầm
tồn tại song song và có qui mô rất lớn so với nền kinh tế chính thức. Theo ước tính của
Phan (2012), nền kinh tế ngầm của Trung Quốc và Việt Nam có thể chiếm 30% đến 45%
GDP quy mô nền kinh tế chính thức (được đo lường bằng giá trị tổng sản phẩm quốc nội
(GDP). Tuy nhiên, nghiên cứu về mối quan hệ hai chiều giữa nền kinh tế ngầm và nền
kinh tế chính thức tại các quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam chưa được thực hiện,
đặc biệt là trong những năm gần đây.
Câu hỏi thảo luận:
1) Anh chị hãy đọc đoạn xác định vấn đề nghiên cứu trên và cho biết, vấn đề cần nghiên
cứu trên là gì? Có cần thiết để nghiên cứu không, lý giải?
2) Anh chị hãy đặt tên đề tài cho vấn đề nghiên cứu mà Anh chị đã xác định ở trên?
Trả lời:
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
2