Phát triển văn hóa công sở tại chi cục hải quan hải dương

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
------------o0o-----------

TRẦN THỊ LAN PHƯƠNG

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA CÔNG SỞ TẠI
CHI CỤC HẢI QUAN HẢI PHÕNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
------------o0o-----------

TRẦN THỊ LAN PHƯƠNG

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA CÔNG SỞ TẠI
CHI CỤC HẢI QUAN HẢI PHÕNG

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ SỐ: 603405
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN TRÖC LÊ
XÁC NHẬN CỦA GVHD

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

PGS.TS. ĐỖ MINH CƯƠNG

PGS.TS. TRẦN ANH TÀI

Hà Nội – 2015


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ i
DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ ............................................................ iii
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG VĂN HÓA CÔNG SỞ
TẠI CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH VIỆT NAM ........... Error! Bookmark not
defined.
1.1.Văn hóa công sở ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.1.Khái niệm văn hóa tổ chức.......................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2.Khái niệm văn hóa công sở ......................... Error! Bookmark not defined.
1.1.3.Các yếu tố cấu thành văn hóa một tổ chức . Error! Bookmark not defined.
1.2. Tình hình văn hóa công sở tại các cơ quan hành chính Việt Nam hiện nay
.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.1.Đạo đức cán bộ, công chức nhà nƣớc ......... Error! Bookmark not defined.
1.2.2.Tính tuân thủ pháp luật trong hoạt động công vụ ...... Error! Bookmark not
defined.
1.2.3.Thiết kế, bài trí công sở ............................... Error! Bookmark not defined.
1.2.4.Giao tiếp, ứng xử của cán bộ, công chức .... Error! Bookmark not defined.
1.2.5.Phƣơng pháp, cách thức quản lý, phong cách tổ chức điều hành, mối quan

hệ, lề lối làm việc ................................................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG VĂN HÓA CÔNG SỞ TẠI CHI CỤC HẢI
QUAN HẢI DƢƠNG .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.Tìm hiểu về Chi cục Hải quan Hải Dƣơng..... Error! Bookmark not defined.
2.1.1.Quá trình hình thành, phát triển của Chi cục Hải quan Hải Dƣơng ..... Error!
Bookmark not defined.


2.1.2.Tổ chức hoạt động và chức năng nhiệm vụ của Chi cục Hải quan Hải
Dƣơng ................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.Tình hình văn hóa công sở tại Chi cục Hải quan Hải Dƣơng ................. Error!
Bookmark not defined.
2.2.1.Cơ sở vật chất, kỹ thuật ............................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2.Đời sống văn hóa tinh thần của cán bộ công nhân viên ....Error! Bookmark
not defined.
2.2.3.Đạo đức, tác phong làm việc, chấp hành kỷ cƣơng kỷ luật ................. Error!
Bookmark not defined.
2.2.4.Giao tiếp, ứng xử ......................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.5.Vai trò ảnh hƣởng của ngƣời lãnh đạo đến việc xây dựng văn hóa công sở
.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
2.3. Đánh giá tình hình phát triển văn hóa tại Chi cục Hải quan Hải DƣơngError!
Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: QUAN ĐIỂM VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN
HÓA CÔNG SỞ TẠI CHI CỤC HẢI QUAN HẢI DƢƠNG ...Error! Bookmark
not defined.
3.1.Một số nguyên tắc phát triển văn hóa công sở tại Chi cục Hải quan Hải
Dƣơng ................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.Giải pháp xây dựng và phát triển văn hóa công sở tại Chi cục Hải quan Hải
Dƣơng trong giai đoạn hiện nay ........................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .......................................................... Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 3
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT

Từ viết tắt

Nguyên nghĩa

1

TP

Thành phố

2

VHCS

Văn hóa công sở

3

TCVN

Tiêu chuẩn Việt Nam

4

KTS

Kiến trúc sư

i


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Kết quả điều tra khảo sát về VHCS tại Chi cục Hải quan Hải Dƣơng
.............................................................................. Error! Bookmark not defined.

ii


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ

Biểu 2.1: Kết quả hoạt động Quý I/2012 của Chi cục Hải quan Hải Dƣơng Error!
Bookmark not defined.
Biểu 2.2: Sơ đồ bộ máy nhân sự tại Chi cục Hải quan Hải Dƣơng .............. Error!
Bookmark not defined.
Hình 2.1. Chi cục Hải quan Hải Dƣơng ............... Error! Bookmark not defined.
Hình 2.2. Chi cục Hải quan Móng Cái ............... Error! Bookmark not defined.
Hình 2.3. Lớp học khiêu vũ tại Chi cục Hải quan Hải Dƣơng...Error! Bookmark
not defined.

iii


MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu
Trong xu thế toàn cầu hóa, nền kinh tế Việt Nam cũng đã và đang
từng bƣớc hội nhập nền kinh tế thế giới. Sự cạnh tranh đang diễn ra trên tất
cả các lĩnh vực và ngày càng trở nên gay gắt, đòi hỏi mọi loại hình, thiết
chế, tổ chức phải cấu trúc lại mình để thích nghi và phát triển, dựa trên cơ
sở phát huy nguồn lực nội sinh và tìm kiếm, dung nạp các nguồn lực ngoại
sinh. Lý luận và thực tiễn cho thấy, văn hóa là một nguồn nội sinh có thể
tạo nên sự phát triển đột phá và bền vững cho một tổ chức khi tổ chức đó
biết khai thác, vận dụng các yếu tố văn hóa vào hoạt động của mình. Mặt
khác, các tổ chức ngày càng nhận thức rõ về vai trò của văn hóa trong tổ
chức quản lý hoạt động. Không nằm ngoài xu hƣớng đó, các cơ quan hành
chính sự nghiệp Nhà nƣớc cần phải nhận thức rõ vai trò quan trọng của
việc xây dựng văn hóa hành chính công sở để nâng cao sức cạng tranh, phù
hợp với xu thế, tạo mọi điều kiện cho sự phát triển nền kinh tế địa phƣơng,
đóng góp vào thành tích chung của nền kinh tế.
Ngành hải quan với tƣ cách là một bộ phận trong bộ máy hành chính
nhà nƣớc, trong những năm qua luôn ý thức đƣợc tầm quan trọng của cải
cách thủ tục hải quan và xác định đây là một nhiệm vụ trọng tâm của toàn
ngành. Để hoàn thành trọng trách là ngƣời gác cửa nền kinh tế đất nƣớc,
xuất phát từ nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đối với các hoạt động xuất khẩu,
nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh lãnh thổ Việt Nam, cơ quan hải
quan phải xây dựng các quy trình thủ tục xuất nhập khẩu đảm bảo vừa
kiểm soát hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phƣơng tiện, hành
khách xuất nhập cảnh vừa tạo thuận lợi cho thƣơng mại hợp pháp, thu hút
đầu tƣ nƣớc ngoài.


Bên cạnh đó dƣới tác động của tự do hóa, toàn cầu hóa thƣơng mại
quốc tế, các quốc gia khi tham gia các tổ chức, diễn đàn quốc tế và khu vực
đều phải tạo mọi điều kiện thuận lợi cho thƣơng mại, dịch vụ hợp pháp

hoạt động và phát triển. Các tổ chức quốc tế hiện nay rất chú trọng tới đơn
giản hóa, hài hòa hóa thủ tục hải quan, giảm thiểu tối đa chi phí trong quá
trình làm thủ tục, góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh
nghiệp. Do đó, cơ quan hải quan ngày càng phải đối mặt với nhiều thách
thức nhƣ môi trƣờng làm việc phức tạp, biến đổi liên tục, khối lƣợng hàng
hóa tăng nhanh, phƣơng thức vận chuyển hàng hóa đa dạng, hiện đại (vận
chuyển đa phƣơng thức..), áp lực tạo thuận lợi thƣơng mại cao (xử lý hàng
hóa trong thời gian ngắn và hạn chế can thiệp trực tiếp vào hàng hóa…);
phạm vi hoạt động của hải quan mở rộng và chuyên sâu (bảo vệ quyền sở
hữu trí tuệ, ngăn chặn việc xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh bất hợp pháp
các loại rác thải độc hại…), các hoạt động vi phạm pháp luật hải quan tinh
vi và phức tạp; nguồn lực hạn chế…Để giải quyết tổng thể những thách
thức này thì việc cải cách thủ tục hành chính trong ngành Hải quan là một
trong những giải pháp hiệu quả. Tuy nhiên, để thực hiện giải pháp này, cơ
quan hải quan đồng thời phải thực hiện các yêu cầu tổng thể về hiện đại
hóa: sửa đổi hệ thống pháp luật, tái cơ cấu tổ chức và sử dụng hợp lý nguồn
nhân lực, phát triển và ứng dụng đồng bộ hệ thống công nghệ thông tin
trong các khâu nghiệp vụ quản lý và tích hợp các hệ thống, thủ tục hải quan
với dây chuyền cung ứng. Và để tạo động lực thúc đẩy quá trình cải cách
thủ tục hành chính nhanh chóng, hiệu quả, hải quan Việt Nam trong những
năm qua rất chú trọng đến công tác xây dựng văn hóa công sở trong toàn
ngành, coi đó là chất xúc tác mạnh mẽ làm thay đổi diện mạo của ngành hải
quan trƣớc yêu cầu mở cửa, hội nhập. Dƣới sự tác động này, các chƣơng
trình, dự án về cải cách thủ tục hành chính trong ngành Hải quan đã đƣợc


chú trọng thực hiện trong nhiều năm qua và đã thu đƣợc nhiều kết quả tích
cực.
Chi cục Hải quan Hải Dƣơng là cơ quan hành chính sự nghiệp, chịu
sự lãnh đạo trực tiếp của Cục Hải quan TP Hải Phòng, đƣợc thành lập từ

năm 1997. Nhiệm vụ chính của Chi cục là thực hiện quản lý nhà nƣớc
trong lĩnh vực Hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu của các tổ chức,
cá nhân trên địa bàn tỉnh Hải Dƣơng. Với địa bàn hoạt động tƣơng đối
rộng, số lƣợng doanh nghiệp thƣờng xuyên làm thủ tục trên 350 doanh
nghiệp, trong đó doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài nằm trong 10 khu
công nghiệp và 7 cụm công nghiệp chiếm đa số. Vì vậy, việc hình thành
xây dựng và phát triển VHCS tại Chi cục Hải quan Hải Dƣơng là hết sức
cần thiết giúp cho hoạt động của Chi cục “Chuyên nghiệp - Minh bạch Hiệu quả”, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tƣ, sản xuất,
kinh doanh của các tổ chức, cá nhân, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt
động thu thuế hàng hóa xuất nhập khẩu, chống buôn lậu, gian lận thƣơng
mại, vận chuyển trái phép hàng hóa trên địa bàn tỉnh Hải Dƣơng.
Phát triển văn hóa công sở (VHCS) tại Chi cục Hải quan Hải Dƣơng một
mặt tạo dựng môi trƣờng làm việc dân chủ, công bằng, văn minh, có kỷ cƣơng,
kỷ luật phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo, tạo sự tƣơng trợ, đồng thuận
và trách nhiệm của mọi cán bộ, công chức. Mặt khác, phát triển VHCS tại Chi
cục nhằm khắc phục thói quan liêu, tham nhũng, sách nhiễu, cửa quyền của
một bộ phận cán bộ công chức làm công tác nghiệp vụ, góp phần làm trong
sạch đội ngũ.
Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của phát triển VHCS đóng góp cho hoạt
động của đơn vị, tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển văn hóa
TÀI LIỆU THAM KHẢO


Tiếng Việt
1.

Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng (2012), Nghị quyết Hội nghị

Trung ương 4: Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay, Hội
nghị lần thứ 4 khóa XI.

2.

Chi cục Hải quan Hải Dƣơng (2007 - 2012), Các báo cáo tổng

kết hoạt động của Chi cục Hải quan Hải Dương.
3.

Đỗ Minh Cƣơng (2001), Văn hóa kinh doanh và triết lý kinh

doanh, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
4.

Đỗ Minh Cƣơng, Nguyễn Thị Doan (1999), Triết lý kinh

doanh với quản lý doanh nghiệp, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
5.

Mạnh Cƣờng (2005), Bài phỏng vấn PGS.TS Đinh Văn Mậu,

PGĐ Học viện Hành chính Quốc gia.
6.

Nguyễn Viết Lộc (2010), Một số vấn đề xây dựng văn hóa tổ

chức, trong bối cảnh đổi mới và hội nhập, ĐH Kinh tế - ĐH Quốc Gia Hà
Nội.
7.

Tô Nài Não (2012), Đổi mới và chỉnh đốn Đảng.

8.

Hồ Sĩ Quý (2008), Về phương pháp luận nghiên cứu văn hóa

và con người, Viện thông tin Khoa học xã hội.
9.

Tài liệu bồi dƣỡng thi nâng ngạch chuyên viên cao cấp khối

Đảng, đoàn thể năm 2011, Chế độ công vụ và quản lý cán bộ, công chức
10.

Lƣu Kiếm Thanh (2008), Về đạo đức công vụ trong dự thảo

Luật Công vụ, Tạp chí quản lý Nhà nƣớc số 147 (4/2008), tr.7.
11.

Tổng cục Hải quan (2011), Quy tắc ứng xử của cán bộ, công

chức, viên chức hải quan; Tuyên ngôn phục vụ khách hàng.
Tiếng Anh


12. Edgar Henry Schein (1985), Schein's organizational culture
model, Organizational Culture and Leadership.
Website:
13.
14.
15.
16.

17.
18.
19.
20. http://10.2.224.15/vanthu (Quản lý và điều hành qua mạng nội
bộ Cục Hải quan TP Hải Phòng)
21. http://10.224.33.115/netoffice (Hệ thống quản lý, điều hành tập
trung – Tổng cục Hải quan)