Hoạt động thanh tra tài chính đối với các doanh nghiệp nhà nước của thanh tra bộ tài chính

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------o0o------------

LẠI THỊ THÚY HẰNG

HOẠT ĐỘNG THANH TRA TÀI CHÍNH
ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
CỦA THANH TRA BỘ TÀI CHÍNH

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------o0o------------

LẠI THỊ THÚY HẰNG

HOẠT ĐỘNG THANH TRA TÀI CHÍNH
ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
CỦA THANH TRA BỘ TÀI CHÍNH

Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN DUY LẠC

Hà Nội - 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện, không
sao chép dƣới bất cứ hình thức nào, dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của Tiến sỹ
Nguyễn Duy Lạc.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Hà Nội, ngày 19 tháng 6 năm 2015
Học viên

Lại Thị Thúy Hằng


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn thầy giáo TS. Nguyễn Duy Lạc
đã tận tâm, nhiệt tình chỉ bảo, hƣớng dẫn em trong thời gian thực hiện luận
văn thạc sỹ này.
Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Khoa Sau đại học, các thầy
cô khoa Kinh tế chính trị, Bộ môn Quản lý Kinh tế - Trƣờng Đại học Kinh tế Đại học Quốc gia Hà Nội, các Quý Thầy cô đã giúp em trang bị tri thức, tạo
điều kiện thuận lợi nhất cho em trong suốt quá trình học tập và hƣớng dẫn em
trong quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn này.
Em xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo, các đồng nghiệp của em tại
cơ quan Thanh tra Bộ Tài chính đã chia sẻ thông tin, cung cấp cho em nhiều
nguồn tài liệu hữu ích phục vụ cho đề tài nghiên cứu.
Cuối cùng em xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã động viên hỗ
trợ em trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.

Hà Nội, ngày 19 tháng 6 năm 2015
Học viên

Lại Thị Thúy Hằng


MỤC LỤC
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................... i
DANH MỤC BẢNG BIỂU ....................................................................................... ii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .............................................................................iii
PHẦN MỞ ĐẦU ...................................................... Error! Bookmark not defined.

1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài.... Error! Bookmark not defined.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .............. Error! Bookmark not defined.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............... Error! Bookmark not defined.
4. Kết cấu luận văn .......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ MỘT SỐ VẤN

ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THANH TRA TÀI CHÍNH ĐỐI VỚI DNNNError! Bookmar

1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan Error! Bookmark not
defined.
1.2. Những vấn đề cơ bản về DNNN .............. Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm, đặc điểm của DNNN .................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Phân loại DNNN ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Vai trò của các DNNN .................................... Error! Bookmark not defined.

1.3. Thanh tra tài chính và những vấn đề cơ bản về thanh tra tài chính đối với
DNNN ............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Tổng quan về thanh tra tài chính ..................... Error! Bookmark not defined.

1.3.2. Nội dung, phƣơng pháp và quy trình thanh tra tài chính đối với DNNN Error!
Bookmark not defined.

1.3.3. Các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động thanh tra tài chính của Thanh tra
Bộ Tài chính đối với DNNN ........................... Error! Bookmark not defined.


1.4. Hoạt động thanh tra tài chính của một số quốc gia trên thế giới và kinh
nghiệm đối với Việt Nam ................................ Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Thanh tra tài chính Trung Quốc ...................... Error! Bookmark not defined.
1.4.2.Thanh tra Tài chính Pháp ................................. Error! Bookmark not defined.
1.4.3. Tại Bộ Tài chính Australia .............................. Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .. Error! Bookmark not defined.

2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu đƣợc sử dụng ... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Phƣơng pháp phân tích .................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Phƣơng pháp thống kê mô tả và nghiên cứu tài liệu ......Error! Bookmark not
defined.

2.3. Các công cụ đƣợc sử dụng, các chỉ tiêu nghiên cứu và cách thức phân tích
số liệu .............................................................. Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Các công cụ đƣợc sử dụng .............................. Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Các bƣớc thực hiện và thu thập số liệu ........... Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TRA TÀI CHÍNH
ĐỐI VỚI CÁC DNNN CỦA THANH TRA BỘ TÀI CHÍNH GIAI ĐOẠN
2010-2014.................................................................. Error! Bookmark not defined.

3.1. Khái quát về Thanh tra Bộ Tài chính ....... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Chức năng, nhiệm vụ của Thanh tra Bộ Tài chính ........Error! Bookmark not
defined.

3.1.2. Cơ cấu tổ chức của Thanh tra Bộ Tài chính.... Error! Bookmark not defined.

3.2. Thực tiễn hoạt động thanh tra tài chính đối với các DNNN của Thanh tra
Bộ Tài chính giai đoạn 2010-2014 .................. Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Lập Kế hoạch thanh tra tài chính đối với các DNNN hàng năm ... Error!
Bookmark not defined.


3.3. Đánh giá hoạt động thanh tra tài chính đối với các DNNN của Thanh tra Bộ Tài
chính giai đoạn 2010-2014 ........................................ Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Những tồn tại trong hoạt động thanh tra tài chính đối với DNNN của Thanh
tra Bộ Tài chính ......................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại ...................... Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG THANH

TRA TÀI CHÍNH ĐỐI VỚI CÁC DNNN CỦA THANH TRA BỘ TÀI CHÍNHError! Boo

4.1. Quan điểm, mục tiêu hoạt động thanh tra tài chính đối với các DNNN của
Thanh tra Bộ Tài chính ................................... Error! Bookmark not defined.
4.2. Các giải pháp tăng cƣờng hoạt động thanh tra tài chính đối với DNNN
của Thanh tra Bộ Tài chính ............................. Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Xây dựng và thực hiện cơ chế phối hợp trong công tác thanh tra với các cơ
quan có liên quan, các đơn vị thuộc Bộ Tài chính .... Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Xây dựng cơ sở dữ liệu DNNN và áp dụng kỹ thuật phân tích, đánh giá rủi ro
để xác định DNNN xây dựng Kế hoạch thanh tra hàng năm ...Error! Bookmark not
defined.
4.2.3. Xây dựng và ban hành Quy trình thanh tra tài chính đối với DNNN phù hợp
với yêu cầu của Luật Thanh tra và việc đổi mới cơ chế, chính sách quản lý đối với
DNNN ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.4. Đổi mới nội dung, phƣơng pháp thanh tra, tăng cƣờng thanh tra đánh giá hiệu

quả và thẩm định dự thảo kết luận thanh tra ............. Error! Bookmark not defined.
4.2.5. Đào tạo đội ngũ cán bộ thanh tra tài chính chuyên sâu, chuyên nghiệp; áp
dụng tiêu chí đánh giá kết quả công tác đối với cán bộ Đoàn Thanh tra .......... Error!
Bookmark not defined.
4.2.6. Hoàn thiện công tác ứng dụng công nghệ thông tin và cơ sở vật chất trong
thanh tra tài chính đối với các DNNN ...................... Error! Bookmark not defined.


4.3. Đề xuất ..................................................... Error! Bookmark not defined.
4.3.1. Đề xuất với Chính phủ .................................... Error! Bookmark not defined.
4.3.2. Đề xuất với Bộ Tài chính ................................ Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .............................................................. Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 63


DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
Nguyên nghĩa

STT Ký hiệu
1

DNNN

Doanh nghiệp nhà nƣớc

2

GTGT

Giá trị gia tăng

3

KBNN

Kho bạc Nhà nƣớc

4

NSNN

Ngân sách nhà nƣớc

5

TNCN

Thu nhập cá nhân

6

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

7

UBND

Ủy ban nhân dân

8

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

i


DANH MỤC BẢNG BIỂU
STT

Bảng

Nội dung

Trang

1

Bảng
3.1

Bảng tổng hợp số đoàn thanh tra Thanh tra Bộ Tài
chính thực hiện trong giai đoạn 2010-2014

44

2

Bảng
3.2

Bảng tổng hợp số kiến nghị xử lý về tài chính qua
công tác thanh tra của Thanh tra Bộ Tài chính giai
đoạn 2010-2014

45

3

Bảng
3.3

Bảng tổng hợp số kiến nghị xử lý về tài chính qua
công tác thanh tra đối với DNNN của Thanh tra Bộ
Tài chính giai đoạn 2010-2014

62

4

Bảng
3.4

Số cuộc thanh tra tài chính đối với DNNN của Thanh
tra Bộ Tài chính giai đoạn 2010-2014

65

5

Bảng
3.5

Số cuộc thanh tra tài chính đối với DNNN của Thanh
tra Bộ Tài chính giai đoạn 2010-2014

67

6

Bảng
3.6

Số thực hiện kiến nghị về tài chính đối với DNNN
giai đoạn 2010-2014

68

ii


DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
STT

1

2

3

Hình

Nội dung

Sơ đồ

Quy trình thực hiện công việc cuộc thanh tra tài

1.1
Biểu đồ
3.1

chính DNNN

28

Số kiến nghị xử lý về tài chính qua công tác thanh
tra đối với DNNN của Thanh tra Bộ Tài chính giai

44

đoạn 2010-2014

Biểu đồ Số thực hiện kiến nghị về tài chính đối với DNNN
3.2

Trang

giai đoạn 2010-2014

iii

69


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Văn Bình, 2010. Nâng cao hiệu quả, hiệu lực thanh tra tài chính
dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn nhà nước ở Việt Nam”. Luận án tiến
sĩ, Học viện Tài chính
2. Bộ Tài chính, 2014. Quyết định số 999/QĐ-BTC ngày 14/5/2014 của Bộ
trưởng Bộ Tài chính quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu
tổ chức của Thanh tra Bộ Tài chính. Hà Nội, tháng 5 năm 2014.
3. Bộ Tài chính, 2011. Quyết định số 3140/QĐ-BTC ngày 17/12/2011 của Bộ
trưởng Bộ Tài chính ban hành Quy trình thanh tra tài chính tại các doanh
nghiệp. Hà Nội, tháng 12 năm 2011.
4. Bộ Tài chính, 2013. Thông tư số 19/2013/TT-BTC ngày 20/02/2013 của Bộ
Tài chính hướng dẫn thực hiện một số quy định về tổ chức và hoạt động
thanh tra ngành Tài chính. Hà Nội, tháng 2 năm 2013.
5. Chính phủ, 2014. Báo cáo tình hình tài chính và kết quả hoạt động sản
xuất, kinh doanh năm 2013 của các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ
100% vốn điều lệ và doanh nghiệp có cổ phần, vốn góp của Nhà nước. Hà
Nội, tháng 11 năm 2014.
6. Chính phủ, 2012. Nghị định số 82/2012/NĐ-CP ngày 09/10/2012 của
Chính phủ quy định về tổ chức và hoạt động thanh tra ngành Tài chính.
Hà Nội, tháng 10 năm 2012.
7. Vũ Hồng Hải, 2005. Đổi mới cơ chế thanh tra tài chính trong nền kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay. Luận văn

thạc sỹ, Đại học Kinh tế quốc dân.
8. Nguyễn Kim Liên, 2009. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ thanh tra tài
chính đến năm 2012. Luận văn thạc sỹ, Đại học Quốc gia Hà Nội.
9. Quốc hội, 2010. Luật Thanh tra số 56/2010/QH12, Hà Nội: Nhà xuất bản
Thống kê.
63


10. Thanh tra Bộ Tài chính, 2005. Đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra tài
chính đối với các cơ quan khoán chi hành chính, đơn vị sự nghiệp có thu
thực hiện cơ chế tự chủ tài chính. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ.
11. Thanh tra Bộ Tài chính, 2007. Thanh tra, kiểm tra tài chính đối với công
ty cổ phần ở Việt Nam. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ.
12. Thanh tra Bộ Tài chính, 2013. Văn kiện Dự án “Tăng cường năng lực
tổng thể Thanh tra Tài chính đến năm 2014” . Hà Nội, tháng 10 năm
2009.
13. Thanh tra Bộ Tài chính, 2013. Tài liệu Lớp bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ
tài chính cho cán bộ thanh tra ngành Tài chính. Hà Nội, tháng 8 năm
2013.
14. Thanh tra Bộ Tài chính, 2010. Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm
2009 và phương hướng thực hiện nhiệm vụ năm 2010. Hà Nội, tháng 1
năm 2011.
15. Thanh tra Bộ Tài chính, 2011. Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm
2010 và phương hướng thực hiện nhiệm vụ năm 2011. Hà Nội, tháng 1
năm 2011.
16. Thanh tra Bộ Tài chính, 2012. Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm
2012 và phương hướng thực hiện nhiệm vụ năm 2013. Hà Nội, tháng 1
năm 2012.
17. Thanh tra Bộ Tài chính, 2013. Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm
2013 và phương hướng thực hiện nhiệm vụ năm 2014. Hà Nội, tháng 1

năm 2013.
18. Thanh tra Bộ Tài chính, 2015. Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm
2014 và phương hướng thực hiện nhiệm vụ năm 2015. Hà Nội, tháng 1
năm 2014.
64


19. Thanh tra Bộ Tài chính, 2013. Báo cáo kết quả đoàn khảo sát, học tập
kinh nghiệm về công tác thanh tra, kiểm tra tài chính tại Trung Quốc. Hà
Nội, tháng 4 năm 2013.
20. Thanh tra Bộ Tài chính, 2014. Báo cáo kết quả đoàn khảo sát, học tập
kinh nghiệm về công tác thanh tra, kiểm tra tài chính tại Pháp. Hà Nội,
tháng 8 năm 2011.
21. Thanh tra Bộ Tài chính, 2014. Báo cáo kết quả đoàn khảo sát, học tập
kinh nghiệm về công tác thanh tra, kiểm tra tài chính tại Hàn Quốc. Hà
Nội, tháng 8 năm 2014.
22. Trƣờng Cán bộ Thanh tra, 2007. Nghiệp vụ công tác thanh tra chương
trình cơ bản. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê.
23. Viện Chiến lƣợc và Chính sách tài chính, 2013. Bộ Chiến lược tài chính
Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Tài chính.

65