Nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm dệt may việt nam trong chuỗi giá trị toàn cầu

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

VŨ THỊ THU

NÂNG CAO GIÁ TRỊ GIA TĂNG CỦA
SẢN PHẨM DỆT MAY VIỆT NAM
TRONG CHUỖI GIÁ TRỊ TOÀN CẦU

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ QUỐC TẾ

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

VŨ THỊ THU

NÂNG CAO GIÁ TRỊ GIA TĂNG CỦA
SẢN PHẨM DỆT MAY VIỆT NAM
TRONG CHUỖI GIÁ TRỊ TOÀN CẦU
Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế
Mã số: 60310106
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ QUỐC TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN VIỆT KHÔI

XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội – 2015


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, không
sao chép của ai. Trong nội dung luận văn có tham khảo và sử dụng các tài liệu,
sách báo, thông tin đƣợc đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và trang web theo
danh mục tài liệu tham khảo của luận văn.

Tác giả luận văn

Vũ Thị Thu


LỜI CẢM ƠN

Trƣớc tiên, tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới giảng viên hƣớng
dẫn - PGS.TS Nguyễn Việt Khôi cùng toàn thể các thầy cô giáo Khoa Kinh tế
và Kinh doanh quốc tế, trƣờng Đại học Kinh tế, ĐHQGHN. Tác giả cũng xin
trân trọng cảm ơn Bộ phận sau đại học, phòng đào tạo, các anh/chị chuyên viên
văn phòng Khoa Kinh tế và Kinh doanh quốc tế.
Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo CTCP – Tổng công ty May Bắc
Giang, cảm ơn tất cả các bạn bè, anh chị em đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ

nhiệt tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu để tôi hoàn thành luận văn này.
Do thời gian nghiên cứu có hạn, luận văn của tôi chắc chắn không thể
tránh khỏi những sơ suất, thiếu sót, tôi rất mong nhận đƣợc sự đóng góp của các
thầy cô giáo cùng toàn thể bạn đọc.
Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả luận văn

Vũ Thị Thu


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT…………………….………i
DANH MỤC BẢNG…………………………………………………….. …...…ii
DANH MỤC HÌNH………………………………………………………...…...iii
MỞ ĐẦU ...................................................................................................... ……..1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................ Error! Bookmark not defined.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................ Error! Bookmark not defined.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................. Error! Bookmark not defined.
4. Dự kiến những đóng góp mới của đề tài…………………………………….4
5. Kế t cấ u của đề tài .......................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ KHOA
HỌC ...................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................ Error! Bookmark not defined.
1.2. Giá trị gia tăng ............................................ Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Cách tính. ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.3. Lý thuyết về chuỗi giá trị và chuỗi giá trị ngành dệt may ................. Error!
Bookmark not defined.
1.3.1. Chuỗi giá tri .........................................

Error! Bookmark not defined.
̣
1.3.2. Chuỗi giá tri ̣ngành dê ̣t may. ................ Error! Bookmark not defined.
1.4. Bản chất và các giai đoạn/mắ t xić h trong chuỗi giá tri ̣ngành dê ̣t may
........................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Bản chất của chuỗi giá trị..................... Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Các giai đoạn/mắ t xích trong chuỗi giá tri ̣ngành dê ̣t may .......... Error!
Bookmark not defined.


1.5. Kinh nghiệm tham gia chuỗi giá trị dệt may toàn cầu của Hàn Quốc Error!
Bookmark not defined.
1.5.1. Quá trình tham gia chuỗi giá trị dệt may của Hàn Quốc. ............ Error!
Bookmark not defined.
1.5.2. Bài học kinh nghiệm ............................ Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU . Error! Bookmark
not defined.
2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu............................ Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Phƣơng pháp tổng hợp và phân tích tài liệu. ..... Error! Bookmark not
defined.
2.1.2. Phƣơng pháp phân tích SWOT. ........... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Phƣơng pháp kế thừa. .......................... Error! Bookmark not defined.
2.1.4. Phƣơng pháp so sánh. .......................... Error! Bookmark not defined.
2.1.5. Phƣơng pháp tính giá trị gia tăng. ........ Error! Bookmark not defined.
2.1.6. Phƣơng pháp phỏng vấn sâu. ............... Error! Bookmark not defined.
2.2. Thiế t kế nghiên cƣ́u .................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Cách tiếp cận nghiên cứu. .................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Khung khổ phân tích. ........................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3. NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM TRONG CHUỖI GIÁ TRỊ TOÀN
CẦU… .................................................................. Error! Bookmark not defined.

3.1. Thực trạng tham gia của ngành dệt may Việt Nam vào các giai đoạn của
chuỗi giá trị dệt may toàn cầu. .......................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Khâu thiết kế sản phẩm ........................ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Cung cấ p bông, xơ và sơ ̣i ..................... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Các doanh nghiệp dệt, nhuô ̣m và hoàn tất ......... Error! Bookmark not
defined.
3.1.4. Các doanh nghiệp cắt may ................... Error! Bookmark not defined.


3.1.5. Hoạt động xuất khẩu, marketing và phân phố i .. Error! Bookmark not
defined.
3.2. Nghiên cứu trƣờng hợp Công ty Cổ phần – Tổng công ty may Bắc Giang.
......................................................................... Error! Bookmark not defined.2
3.2.1. Tổng quan về Công ty cổ phần – Tổng công ty may Bắc Giang.Error!
Bookmark not defined.
3.2.2. Phân tích giá trị gia tăng trong khâu sản xuất gia công qua hai dòng
sản phẩm chính – áo Jacket và quần. ............. Error! Bookmark not defined.
3.3. Khả năng nâng cao giá trị gia tăng của dê ̣t may Viê ̣t Nam ................ Error!
Bookmark not defined.
3.3.1. Phân tích SWOT ngành dệt may Việt Nam. ...... Error! Bookmark not
defined.
3.3.2. Một số nhận xét, đánh giá. ................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 4. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO GIÁ TRỊ
GIA TĂNG CỦA SẢN PHẨM DỆT MAY VIỆT NAM .. Error! Bookmark not
defined.
4.1. Chuyể n đổ i phƣơng thƣ́c sản xuấ t CMT sang FOB, ODM, OBM .... Error!
Bookmark not defined.
4.2. Đầu tƣ cho khâu thiết kế sản phẩm và xuất nhập khẩu... Error! Bookmark
not defined.
4.3. Hoàn thiện mạng lƣới marketing và phân phối........ Error! Bookmark not

defined.
4.4. Phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ .. Error! Bookmark not defined.
4.5. Đầu tƣ vào máy móc .................................. Error! Bookmark not defined.
4.6. Đào tạo nguồn nhân lực chất lƣợng cao…………………………………70
KẾT LUẬN .......................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 1
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
STT KÝ HIỆU

NGUYÊN NGHĨA

1

CMT

Gia công xuất khẩu

2

CTCP

Công ty cổ phần

3

ĐHQG

Đại học Quốc gia

4

FDI

Đầu tƣ trực tiếp

5

FOB

Xuất khẩu trực tiếp

6

FTA

Hiệp định thƣơng mại tự do

7

MFA

Hiệp định đa phƣơng ngành dệt may

8

NPL

Nguyên phụ liệu

9

OBM

Sản xuất theo nhãn hiệu riêng

10

ODM

Sản xuất thiết kế gốc

11

OEM

Sản xuất thiết bị gốc

12

SWOT

Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức

13

TPP

Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dƣơng

14

VINATEX

Tập đoàn dệt may Việt Nam

15

WTO

Tổ chức thƣơng mại Thế giới

16

XNK

Xuất nhập khẩu

i


DANH MỤC BẢNG
STT

BẢNG

NỘI DUNG

TRANG

Chuỗi giá trị do ngƣời bán chi phối và chuỗi giá trị
1

1.1

do ngƣời mua chi phối

13

2

3.1

Chỉ tiêu chƣơng trình phát triển cây bông giai
đoạn 2010 - 2020

43

3

3.2

Giá CMT của một số mã hàng áo Jacket sản xuất
tại CTCP – Tổng công ty may Bắc Giang

57

4

3.3

Giá CMT của một số mã hàng quần sản xuất tại
CTCP – Tổng công ty may Bắc Giang

58

ii


DANH MỤC HÌNH
NỘI DUNG

STT

HÌNH

1

1.1

Chuỗi giá trị dệt may toàn cầu

16

2

1.2

Giá trị gia tăng của chuỗi giá trị dệt may

17

3

3.1

Kim ngạch nhập khẩu NPL ngành may giai đoạn 2007
- 2014

46

4

3.2

Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng dệt may của Việt Nam
giai đoạn 2007 - 2014

48

5

3.3

Giá trị xuất khẩu giai đoạn 2010 - 2015 của CTCP Tổng công ty may Bắc Giang

54

6

3.4

Các thị trƣờng xuất khẩu chính của CTCP - Tổng
công ty may Bắc Giang

55

7

3.5

Các sản phẩm xuất khẩu chính của CTCP - Tổng công
ty may Bắc Giang

56

iii

TRANG


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt:
1. Doris Becker và các cộng sự, 2006. Phát triển chuỗi giá trị - công cụ gia
tăng giá trị cho sản xuất nông nghiệp. Dự án thuộc Chƣơng trình Phát triển
doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam. Hà Nội.
2. Nguyễn Thị Đông, 2011. Phân tích chuỗi giá trị và tổ chức quan hệ liên kết
của doanh nghiệp may xuất khẩu ở Việt Nam. Luận án Tiến sỹ kinh tế công

nghiệp. Trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội.
3. Phạm Minh Đức, 2014. Báo cáo “Ngành dệt may Việt Nam trong bối cảnh
thực hiện hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương”. Hội thảo VCCI ở Hà Nội,
TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng tháng 8 năm 2014, Ngân hàng Thế giới. Hà Nội.
4. Hiệp hội dệt may Việt Nam, 2013. Đề án khảo sát và thống kê ngành dệt
may năm 2013. TP Hồ Chí Minh.
5. Hà Văn Hội, 2012. Chuỗi giá trị xuất khẩu dệt may của Việt Nam: Những
bất lợi, khó khăn và biện pháp đối phó. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Kinh tế và
Kinh doanh, số 28, trang 241-251.
6. Hà Văn Hội, 2012. Phân tích chuỗi giá trị dệt may Việt Nam. Tạp chí Khoa
học ĐHQGHN, Kinh tế và Kinh doanh, số 28, trang 49‐59.
7. Đinh Công Khải, 2013. Cách tiếp cận chuỗi giá trị toàn cầu nhằm nâng cao
năng lực xuất khẩu. Chƣơng trình giảng dạy kinh tế FULBRIGHT.
8. Lƣơng Thị Linh, 2012. Chuỗi giá trị dệt may toàn cầu và khả năng tham gia
của ngành dệt may Việt Nam. Luận văn thạc sĩ, Trƣờng ĐH Kinh Tế ĐHQG Hà Nội.


9. Đặng Tuyết Nhung và Đinh Công Khải. Tóm tắt nghiên cứu chính sách
chuỗi giá trị ngành dệt may Việt Nam. Chƣơng trình giảng dạy kinh tế
FULBRIGHT.
10. Nguyễn Thị Bích Thu, 2007. Đào tạo nguồn nhân lực để ngành dệt may
Việt Nam đủ sức cạnh tranh khi Việt Nam đã là thành viên của WTO. Tạp chí
Khoa học và Công nghệ, số 2, trang 19.
11. Tổng cục Hải Quan, 2013. Báo cáo về xuất nhập khẩu hàng dệt may. Hà
Nội.
12. Bùi Văn Tốt, 2014. Báo cáo ngành dệt may. Công ty cổ phần chứng khoán
FPT. Hà Nội.
13. Trƣơng Hồng Trình và cộng sự, 2010. Tiếp cận chuỗi giá trị cho việc nâng
cấp ngành dệt may Việt Nam. Tạp chí khoa học và công nghệ - ĐH Đà Nẵng, số
2, trang 37.

14. Bùi Đức Tuân, 2012. Tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu trong điều
kiện thực thi các cam kết WTO: Trường hợp ngành nông nghiệp Việt Nam. Học
viện Chính trị - hành chính khu vực I.

Tiếng Anh:
15. Nguyen Minh Duc, 2010. Background study for global value chain analysis
for striped catfish. Japan.
16. Gary Gerrefi, 2002. The International competitiveness of Asian economies in
the apparel commodity chain. ADB – Erd Working paper No 5, Phillipines
17. Michael E. Porter, 1990. Competitive Advantage: Creating and Sustaining
the Superior Performance. New York: The Free Press.


18. Raphael Kaplinsky, Morris M, 2000. A handbook for value chain research.
South Africa.
19. Dang Nhu Van, 2005. Vietnamese T&G Firms in the Global Value Chain: If
and How value Added pays off ? Ha Noi.

Websites và Links:
20. Bộ công thƣơng Việt Nam:
21. Cổng thông tin điện tử công thƣơng Hà nội: />22. Cổng thông tin điện tử tập đoàn dệt may Việt Nam:

23. Hải quan Việt Nam.
24. Hiệp hội dệt may Việt Nam. />25. Ngân hàng Thế giới.
26. Sở công thƣơng Bắc Giang.
27. Tạp chí Cộng sản.
28. Tổng cục Thống kê.
29. Hồng Châu, 2015. Ngành dệt may nhập khẩu bông tăng đột biến.
< [Ngày truy cập: 20 tháng 08 năm 2015]
30. Thế Hải, 2015. Chi 15,8 tỷ USD nhập khẩu nguyên phụ liệu dệt may.

< [Ngày truy cập: 03 tháng 10 năm 2015]
31. Hoàng Xuân Hiệp, 2015. Đào tạo nguồn nhân lực nhằm khai thác thế mạnh
của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu của sản phẩm dệt may.
< />

nam-trong-chuoi-gia-tri-toan-cau-cua-san-pham-det-may/> [Ngày truy cập: 27
tháng 06 năm 2015]
32. Intell Asia – TL, ITPC, 2015. Ngành may mặc nhập khẩu nhiều nguyên liệu
hơn.
< [Ngày truy cập: 20 tháng 7 năm 2015]
33. Kim Liên - Thúy Ngọc, 2015. Năm 2015: Cơ hội mới cho ngành dệt may.
< [Ngày truy cập: 20 tháng 05 năm 2015]
34. Nguyến Phƣơng Thảo, 2015. Một số nhận định về chuỗi giá trị ngành dệt
may Việt Nam.
< [Ngày truy cập: 30 tháng 10 năm 2015]