Tái cơ cấu hệ thống tổ chức của viện nghiên cứu và phát triển vùng trong quá trình thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo nghị định 115 2005 nđ CP

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
_________***_________

PHAN LỆ NGA

TÁI CƠ CẤU HỆ THỐNG TỔ CHỨC
CỦA VIỆN NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN VÙNG
TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ,
TỰ CHỊU TRÁCH NHIỆM THEO NGHỊ ĐỊNH 115/2005/NĐ-CP

LUẬN VĂN THẠC SỸ
Chuyên ngành: Quản lí Khoa học và Công nghệ

Hà Nội, 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
_________***_________

PHAN LỆ NGA

TÁI CƠ CẤU HỆ THỐNG TỔ CHỨC
CỦA VIỆN NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN VÙNG
TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ,
TỰ CHỊU TRÁCH NHIỆM THEO NGHỊ ĐỊNH 115/2005/NĐ-CP

LUẬN VĂN THẠC SỸ
Chuyên ngành: Quản lí Khoa học và Công nghệ
Mã số: 60.34.04.12

Giảng viên hƣớng dẫn: TS TRỊNH NGỌC THẠCH

Hà Nội, 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu do tôi thực hiện. Các số liệu,
kết quả nghiên cứu và các kết luận được trình bày trong luận văn hoàn toàn
trung thực và chưa được công bố ở bất kỳ một nghiên cứu nào. Tôi xin hoàn
toàn chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.

Học viên

Phan Lệ Nga


BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

VIỆN NGHIÊN CỨU VÀ

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

PHÁT TRIỂN VÙNG

___________________________

Hà Nội, ngày tháng

năm 2014

GIẤY XÁC NHẬN

Trong quá trình thực hiện xây dựng “Đề án đổi mới tổ chức và hoạt
động của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Vùng theo hình thức tổ chức
khoa học và công nghệ tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên” bà
Phan Lệ Nga là một trong các thành viên trực tiếp tham gia thực hiện chính.
Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng, Bộ Khoa học và Công nghệ đồng ý cho
bà Phan Lệ Nga sử dụng số liệu của “Đề án đổi mới tổ chức và hoạt động của
Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Vùng theo hình thức tổ chức khoa học và
công nghệ tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên” của Viện Nghiên
cứu và Phát triển Vùng trong luận văn Thạc sỹ “Tái cơ cấu hệ thống tổ chức
của Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng trong quá trình thực hiện cơ chế tự
chủ, tự chịu trách nhiệm theo Nghị định 115/2005/NĐ-CP”.
Hà Nội, ngày

tháng

VIỆN TRƢỞNG

Lê Tất Khƣơng

năm 2014


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập Chương trình cao học chuyên ngành Quản lý
Khoa học và Công nghệ tại trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn –

Đại học Quốc gia Hà Nội, ngoài sự nỗ lực, cố gắng của bản thân, tôi đã nhận
được sự giúp đỡ nhiệt tình, những lời động viên sâu sắc từ thầy cô giáo, gia
đình, bạn bè. Đến nay, tôi đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp chương trình cao
học với đề tài “Tái cơ cấu hệ thống tổ chức của Viện Nghiên cứu và Phát triển
Vùng trong quá trình thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo Nghị
định 115/NĐ-CP”.
Lời đầu tiên, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS Trịnh
Ngọc Thạch, người đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình chỉ bảo và giúp đỡ tôi
trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Xin được trân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến tất cả các thầy giáo, cô
giáo Khoa Khoa học quản lý – Trường Đại học Xã hội và Nhân văn, các
chuyên gia, các đồng nghiệp và bạn bè đã tạo điều kiện ủng hộ gúp đỡ tôi
trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Lãnh đạo Viện Nghiên cứu và Phát triển
Vùng cùng các đồng nghiệp đã cung cấp thông tin và tạo mọi điều kiện thuận
lợi để tôi có thể hoàn thành luận văn này.
Luận văn này tuy đã có cố gắng cao, nhưng không tránh khỏi những
thiếu sót, khiếm khuyết, rất mong nhận được những ý kiến nhận xét, góp ý
của các thầy, cô giáo, các chuyên gia trong lĩnh vực nghiên cứu để Luận văn
được hoàn chỉnh hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Học viên
Phan Lệ Nga


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 7
1. Lý do nghiên cứu........................................................................................... 7
2. Lịch sử nghiên cứu ...................................... Error! Bookmark not defined.
3. Mục tiêu nghiên cứu.................................... Error! Bookmark not defined.

4. Phạm vi nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
5. Câu hỏi nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
6. Giả thuyết nghiên cứu ................................. Error! Bookmark not defined.
7. Phương pháp Nghiên cứu ............................ Error! Bookmark not defined.
8. Các luận cứ .................................................. Error! Bookmark not defined.
9. Kết cấu của luận văn ................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÁI CƠ CẤU HỆ THỐNG CỦA TỔ
CHỨC KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TRONG QUÁ TRÌNH THỰC
HIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ, TỰ CHỊU TRÁCH NHIỆM THEO NGHỊ
ĐỊNH 115/2005/NĐ/CP. ................................ Error! Bookmark not defined.
1.1 Các khái niệm .......................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1 Tái cơ cấu ............................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2 Tái cơ cấu hệ thống tổ chức ................... Error! Bookmark not defined.
1.1.3 Tổ chức khoa học và công nghệ .......... Error! Bookmark not defined.
1.1.4 Tự chủ, tự chịu trách nhiệm ................ Error! Bookmark not defined.
1.2 Cơ sở lý luận về tái cơ cấu hệ thống tổ chức của tổ chức khoa học và
công nghệ trong quá trình thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm
theo Nghị định 115. ....................................... Error! Bookmark not defined.
1.3 Kinh nghiệm quốc tế về đổi mới hoạt động về KH&CN ............ Error!
Bookmark not defined.
1.4 Kinh nghiệm tái cơ cấu kinh tế ......... Error! Bookmark not defined.5


1.5. Kết luận chƣơng 1 .................................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG TÁI CƠ CẤU HỆ THỐNG TỔ CHỨC
CỦA VIỆN NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN VÙNG KHI CHUYỂN
ĐỔI SANG CƠ CHẾ TỰ CHỦ, TỰ CHỊU TRÁCH NHIỆM THEO
NGHỊ ĐỊNH 115/2005/NĐ-CP ..................... Error! Bookmark not defined.
2.1 Tổng quan về Viện Nghiên cứu và Phát triển VùngError! Bookmark
not defined.

2.1.2 Thông tin chung...................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3 Nguồn lực và cơ sở vật chất ................... Error! Bookmark not defined.
2.1.4 Nguồn thu của Viện Nghiên cứu và Phát triển VùngError!

Bookmark

not defined.
2.2 Định hƣớng hoạt động của Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng giai
đoạn 2016 – 2020. .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1 Về tổ chức bộ máy .................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.2 Về đội ngũ cán bộ ................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3 Về cơ sở vật chất .................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.4 Về hoạt động khoa học và công nghệ .... Error! Bookmark not defined.
2.3 Những khó khăn thách thức khi Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng
chuyển đổi sang cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo Nghị định 115
Error! Bookmark not defined.
2.3.1 Những khó khăn, thách thức .................. Error! Bookmark not defined.
2.3.2 Những vấn đề phát sinh về thời gian khi thực hiện việc chuyển đổi
Error! Bookmark not defined.
2.4 Tái cơ cấu hệ thống tổ chức của Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng
Error! Bookmark not defined.
2.4.1 Mô hình trước khi tái cơ cấu .................. Error! Bookmark not defined.
2.4.2 Mô hình sau khi tái cơ cấu ..................... Error! Bookmark not defined.


2.4.3 Lộ trình thực hiện tái cơ cấu .................. Error! Bookmark not defined.
2.4.4 Đánh giá kết quả đạt được và những tồn tại của quá trình tái cơ cấu
hệ thống tổ chức của Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng trong quá trình
thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo Nghị định 115 ........... Error!
Bookmark not defined.

2.5 Kết luận chƣơng 2 ................................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUÁ TRÌNH TÁI CƠ CẤU
HỆ THỐNG TỔ CHỨC CỦA VIỆN NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN
VÙNG KHI THỰC HIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ, TỰ CHỊU TRÁCH
NHIỆM THEO NGHỊ ĐỊNH 115/2005/NĐ-CP.Error!

Bookmark

not

defined.
3.1 Mục tiêu, quan điểm phát triển của Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1 Mục tiêu .................................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.2 Quan điểm phát triển ............................. Error! Bookmark not defined.
3.2 Các giải pháp hoàn thiện quá trình tái cơ cấu hệ thống tổ chức của
Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng. ....... Error! Bookmark not defined.
3.2.1 Giải pháp về xây dựng tổ chức, xây dựng bộ máyError! Bookmark not
defined.
3.2.2 Các giải pháp về nguồn nhân lực .......... Error! Bookmark not defined.
3.2.3 Các giải pháp về tài chính ..................... Error! Bookmark not defined.
3.2.4 Giải pháp về cơ sở vật chất ................... Error! Bookmark not defined.
3.2.5 Giải pháp về thị trường, khách hàng ..... Error! Bookmark not defined.
3.3 Kết luận chƣơng 3 ................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 8
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 82

DANH MỤC VIẾT TẮT

R&D

Nghiên cứu và triển khai

KH&CN

Khoa học và Công nghệ

KHKT

Khoa học kỹ thuật

WB

Ngân hàng Thế giới

UNDP

Chương trình phát triển Liên Hiệp quốc

CAS

Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc

WFOP

Chương trình làm cho bên ngoài

USD

Đô la Mỹ

WEF

Diễn đàn kinh tế thế giới

KT-XH

Kinh tế - xã hội

TSCĐ

Tài sản cố định

HTQT

Hợp tác quốc tế

SXKD

Sản xuất kinh doanh

BHXH, YT

Bảo hiểm xã hội, y tế

IRRD

Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng

Công nghệ CAS Công nghệ bảo quản thực phẩm của Nhật Bản hệ thống tế
bào sống (Cells Alive System)
GIS

Hệ thống thông tin địa lý


MỞ ĐẦU
1. Lý do nghiên cứu
Khoa học và Công nghệ có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển
kinh tế - xã hội. Mặc dù đã đạt được những thành tựu nhất định nhưng nhìn chung
KH&CN nước ta còn nhiều mặt hạn chế, còn có khoảng cách xa so với thế giới và
khu vực, chưa đáp ứng được yêu cầu là nền tảng và động lực phát triển kinh tế - xã
hội.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến hiệu quả của khoa học và công nghệ
chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn là sự yếu kém của các tổ chức
KH&CN. Đội ngũ cán bộ KH&CN còn thiếu cán bộ đầu đàn giỏi, thiếu cán bộ
KH&CN trẻ kế cận có trình độ cao, cơ cấu nhân lực theo ngành nghề và lãnh thổ
còn nhiều bất hợp lý; thiếu sự liên kết hữu cơ giữa nghiên cứu KH&CN, giáo dục –
đào tạo và sản xuất – kinh doanh; thiếu sự hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức nghiên
cứu – phát triển, các trường đại học và doanh nghiệp.
Đổi mới cơ chế hoạt động của các tổ chức KH&CN là chủ trương lớn của
Đảng và Nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức KH&CN.
Việc chuyển đổi các tổ chức KH&CN sang thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách
nhiệm sẽ nâng cao tính tích cực, chủ động, năng động và sáng tạo của tổ chức
KH&CN tạo điều kiện gắn nghiên cứu khoa học với phát triển công nghệ với sản
xuất kinh doanh và đào tạo nhân lực đẩy nhanh quá trình xã hội hóa các hoạt động
KH&CN, tạo điều kiện tập trung có đầu tư trọng điểm nhằm nâng cao hiệu quả

hoạt động các tổ chức KH&CN, góp phần tăng cường tiềm lực KH&CN của đất
nước.
Ngày 5/9/2005, Chính phủ đã ban hành Nghị định 115/2005/NĐ-CP (sau đây gọi
tắt là Nghị định 115) về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức
KH&CN công lập. Theo tinh thần của Nghị định 115, kể từ ngày


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Nghị định
115/2005/NĐ-CP ngày 05/9/2005 do Chính phủ ban hành về quy định cơ chế
tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học và công nghệ công lập.

2.

Liên Bộ: Khoa học công nghệ, Tài chính, Nội vụ: Thông tư liên tịch số
12/2006/TTLT/BKHCN-BTC-BNV ngày 05/6/2006 của về hướng dẫn thực
hiện Nghị định 115/CP.

3.

Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Nghị định số
80/2007/NĐ-CP ngày 19/5/2007 của Chính phủ về doanh nghiệp khoa học và
công nghệ.

4.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ: Quyết định số 08/2007/QĐ-BKHCN
ngày 06/4/2007 của về việc ban hành" Quy định về tiêu chí xác định tổ chức

khoc học và công nghệ nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu chiến lược, chính sách
phục vụ quản lý nhà nước.

5.

Bộ Khoa học công nghệ: Hướng dẫn số 2289/BKHCN-TCCB hướng dẫn bổ
sung xây dựng Đề án chuyển đổi của các tổ chức

6.

Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Nghị định số
159/2004/NĐ-CP về hoạt động thông tin khoa học và công nghệ

7.

Trung tâm thông tin KH&CN quốc gia: Tổng quan kinh nghiệm nước ngoài
về vấn đề tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức nghiên cứu và phát
triển Nhà nước và tại Việt Nam.

8.

Tài liệu tại Hội nghị sơ kết tình hình thực hiện Nghị định 115/2005/NĐ-CP tại
Hà Nội- Tháng 7/2007.

9.

Tái cơ cấu Pacific Airlines: Tiết kiệm 130 tỷ đồng chi phí/năm “Theo Thời
báo kinh tế Sài gòn,

10. “Tài liệu Tái cấu trúc tổ chức”, http: cemd.ueh.edu.vn

11. “Giàn khoan Hải Dương 981 và kịch bản kinh tế Việt – Trung”

12. Ngô thị Việt Nga (2010), “Tái cơ cấu tổ chức các doanh nghiệp dệt may Việt
Nam trong điều kiện hội nhập”, Tạp chí Kinh tế và phát triển, (Số 154) tháng
4/2010.
13. Bộ Kế hoạch và đầu tư (2009), Kỷ yếu diễn đàn Tái cấu trúc và phát triển
doanh nghiệp Nhà nước, Hà Nội.
14. Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng (2012), Đề án “Đổi mới tổ chức khoa
học và công nghệ của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Vùng theo Nghị
định số 115/2005/NĐ-CP ngày 9 tháng 5 năm 2005”.