Canh khuya

Bài cũ: Đọc thuộc lòng một bài thơ Đường đã học
Bài cũ: Đọc thuộc lòng một bài thơ Đường đã học
trong đó có nhắc đến hình ảnh ánh trăng?
trong đó có nhắc đến hình ảnh ánh trăng?




Ngữ văn: Tiết 45: Văn bản:
Cảnh khuya
Rằm tháng giêng (Nguyên tiêu)
Hồ Chí Minh


I. Đọc và chú thích.
1.
1.
Đọc
Đọc
.
.
Cảnh khuya
Tiếng suối trong /như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ/ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ/ người chưa ngủ,
Chưa ngủ/ vì lo nỗi nước nhà.
1947
Rằm tháng giêng (Nguyên tiêu)
Phiên âm

Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thuỷ tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán qui lai nguyệt mãn thuyền.
Dịch thơ 1948
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
(Xuân Thuỷ dịch)




- Hồ Chí Minh (1890 1969) Quê:
- Hồ Chí Minh (1890 1969) Quê:
Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An. Là vị
Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An. Là vị
lãnh tụ thiên tài của dân tộc, nhà
lãnh tụ thiên tài của dân tộc, nhà
cách mạng, nhà quân sự, nhà chính
cách mạng, nhà quân sự, nhà chính
trị lỗi lạclà nhà thơ lớn - Danh
trị lỗi lạclà nhà thơ lớn - Danh
nhân văn hoá thế giới.
nhân văn hoá thế giới.
- Hai bài thơ được viết ở chiến khu
- Hai bài thơ được viết ở chiến khu
Việt Bắc trong những năm đầu cuộc
Việt Bắc trong những năm đầu cuộc

kháng chiến chống Pháp 1947-1948.
kháng chiến chống Pháp 1947-1948.
Đây là giai đoạn cuộc kháng chiến
Đây là giai đoạn cuộc kháng chiến
còn gặp rất nhiều khó khăn gian
còn gặp rất nhiều khó khăn gian
khổ.
khổ.
2. Chú thích.
a. Tác giả, tác phẩm.
Em hãy nêu những nét chính về
tác giả và hoàn cảnh ra đời của
hai bài thơ?


b.
b.
Từ khó
Từ khó
:
:
Biểu cảm kết hợp với miêu tả
Biểu cảm kết hợp với miêu tả
Em hãy giải nghĩa yếu tố Hán Việt thiên và
nguyệt trong bài thơ?
3. Thể thơ:
Hai bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào?
So sánh phần phiên âm và bản dịch ở bài
Nguyên tiêu?
Thơ thất ngôn tứ tuyệt

4. Phương thức biểu đạt:
Hai bài thơ tác giả đã sử dụng phương thức biểu
đạt nào?
(SGK)


II
II
. Tìm hiểu chi tiết
. Tìm hiểu chi tiết
.
.
Văn bản 1: Cảnh khuya
Hãy nêu khái quát nội dung bài thơ?1. Hai câu đầu.
Bức tranh cảnh khuya được miêu tả qua những lời
thơ nào?
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Có gì độc đáo trong cách tả cảnh khuya ở câu thơ
thứ nhất? Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nào?
So sánh
-> So sánh -> làm cho tiếng suối gần gũi với
con người hơn và có sức sống trẻ trung, mang
lại âm thanh trong trẻo, tràn trề sức sống,là một
bức tranh đẹp, nên thơ
Điệp ngữ
ở
ở
câu thơ thứ hai, tác giả tiếp tục miêu tả cảnh
câu thơ thứ hai, tác giả tiếp tục miêu tả cảnh

bằng biện pháp nghệ thuật nào?Nghệ thuật đó
bằng biện pháp nghệ thuật nào?Nghệ thuật đó
mang lại nét đẹp gì cho cảnh?
mang lại nét đẹp gì cho cảnh?
Điệp ngữ-> Với gam màu đen- trắng,
sáng- tối đã tạo nên bức tranh độc đáo
nhiều tầng lớp, nhiều đường nét, hình
khối, cảnh vật thiên nhiên hoà quyện, đan
xen nhau
Em có nhận xét gì về cảnh đêm trăng ở hai câu
thơ này?
=> Cảnh đêm trăng lung linh, huyền ảo,
sống động
Hai câu thơ trên giúp em hiểu được tình cảm của
Bác như thế nào đối với thiên nhiên?
-> Bác Hồ là người giàu tình yêu thiên
nhiên, đắm say với vẻ đẹp của thiên nhiên..