ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC
NGUYỄN PHƢƠNG CHI
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG BẢNG MÔ TẢ ĐẶC TÍNH
THEO HƢỚNG ĐỀ THI CHUẨN HÓA
TẠI TRƢỜNG THPT PHẠM HỒNG THÁI
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Hà Nội - Năm 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC
NGUYỄN PHƢƠNG CHI
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG BẢNG MÔ TẢ ĐẶC TÍNH
THEO HƢỚNG ĐỀ THI CHUẨN HÓA
TẠI TRƢỜNG THPT PHẠM HỒNG THÁI
Chuyên ngành: Đo lƣờng và đánh giá trong giáo dục
Mã số: 60140120
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Ly
Hà Nội - Năm 2015
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến thầy TS Nguyễn Văn Ly- Phó Cục Trƣởng X14- Bộ Công an đã tận tình hƣớng
dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Viện Đảm bảo Chất lƣợng Giáo dục Đại
học Quốc gia Hà Nội đã tạo mọi điều kiện để tôi hoàn thành khoá học và trình
bày luận văn này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu trƣờng THPT Phạm
Hồng Thái, Ba Đình, Hà Nội, các đồng nghiệp tổ Toán, các bạn bè, bằng
nhiều hình thức khác nhau đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập cũng nhƣ
trong thời gian hoàn thành luận văn.
Đặt biệt tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình đã động viên tinh thần, chia
sẽ khó khăn trong thời gian qua.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 12 tháng 7 năm 2015
Tác giả luận văn
Nguyễn Phƣơng Chi
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn với tiêu đề : “Nghiên cứu xây dựng bảng
mô tả đặc tính theo hƣớng đề thi chuẩn hóa tại trƣờng THPT Phạm Hồng
Thái” hoàn toàn là kết quả nghiên cứu của chính bản thân tôi và chƣa đƣợc
công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của ngƣời khác. Trong
quá trình thực hiện luận văn, tôi đã thực hiện nghiêm túc các quy tắc đạo đức
nghiên cứu; các kết quả trình bày trong luận văn là sản phẩm nghiên cứu,
khảo sát của riêng cá nhân tôi; tất cả các tài liệu tham khảo sử dụng trong luận
văn đều đƣợc trích dẫn tƣờng minh, theo đúng quy định.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính trung thực của số liệu và các
nội dung khác trong luận văn của mình.
Hà Nội, ngày 12 tháng 7 năm 2015
Tác giả luận văn
Nguyễn Phƣơng Chi
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ...................................................... Error! Bookmark not defined.
1. Lý do chọn đề tài ......................................... Error! Bookmark not defined.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài .................. Error! Bookmark not defined.
3. Ý nghĩa nghiên cứu của đề tài ..................... Error! Bookmark not defined.
4. Đối tƣợng nghiên cứu.................................. Error! Bookmark not defined.
5. Khách thể nghiên cứu.................................. Error! Bookmark not defined.
6. Phạm vi nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
7. Câu hỏi nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
8. Giả thuyết nghiên cứu ................................... Error! Bookmark not defined.
9. Phƣơng pháp nghiên cứu............................. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1: TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA NGHIÊN CỨU
...................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Tổng quan các nghiên cứu liên quan ....... Error! Bookmark not defined.
1.2. Một số khái niệm liên quan ..................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm “đo lường” ............................ Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Khái niệm “đánh giá”............................. Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Khái niệm “kiểm tra”.............................. Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Khái niệm “mục tiêu dạy học” ............... Error! Bookmark not defined.
1.2.5. Khái niệm “Bài thi dạng tự luận” .......... Error! Bookmark not defined.
1.2.6. Khái niệm “bảng mô tả đặc tính môn học theo hướng đề thi chuẩn
hóa” ................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3. Mô hình lý thuyết nghiên cứu .................. Error! Bookmark not defined.
1.4. Cơ sở lý thuyết ......................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Vai trò của kiểm tra đánh giá trong giáo dục....... Error! Bookmark not
defined.
1.4.2. Mục đích, mục tiêu của kiểm tra đánh giá trong giáo dục ............ Error!
Bookmark not defined.
1.4.3. Mối quan hệ giữa mục tiêu và nội dung đánh giá trong giáo dục. Error!
Bookmark not defined.
1.4.3.1. Mục tiêu chi phối nội dung .................. Error! Bookmark not defined.
1.4.3.2. Nội dung tác động lại mục tiêu ............ Error! Bookmark not defined.
1.4.4. Quy trình xây dựng đề kiểm tra dạng tự luận ....... Error! Bookmark not
defined.
1.5 Cơ sở thực tiễn .......................................... Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 1......................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2: THIẾT KẾ VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨUError!
Bookmark
not defined.
2.1. Vài nét về trường THPT Phạm Hồng Thái - Ba Đình - Hà Nội ...... Error!
Bookmark not defined.
2.2. Đánh giá kết quả kiểm tra môn học ........... Error! Bookmark not defined.
2.3. Thực trạng quy trình thiết kế đề thi tự luận tại đơn vị .... Error! Bookmark
not defined.
2.4. Quy trình xây dựng bảng mô tả đặc tính theo hƣớng đề thi chuẩn hóa
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Xác định mục đích kiểm tra..................... Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Xác định nội dung kiểm tra ..................... Error! Bookmark not defined.
2.4.3. Xác định chuẩn đánh giá đối với mỗi cấp độ tư duy ... Error! Bookmark
not defined.
2.4.4. Xác định tỷ lệ % cho mỗi nội dung kiểm tra ......... Error! Bookmark not
defined.
2.4.5. Xác định tổng số điểm của đề thi ............ Error! Bookmark not defined.
2.4.6. Xác định số điểm cho mỗi nội dung đề thi ............ Error! Bookmark not
defined.
2.4.7. Tính tỷ lệ %, số điểm, quyết định số câu hỏi cho mỗi chuẩn tương ứng
........................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.8. Tính tổng số điểm và tổng số câu hỏi cho mỗi cột Error! Bookmark not
defined.
2.4.9. Tính tỷ lệ % tổng số điểm phân phối cho mỗi cột . Error! Bookmark not
defined.
2.4.10. Kiểm tra bảng mô tả đặc tính (Chỉnh sửa nếu cần thiết) ........... Error!
Bookmark not defined.
2.5. Tổ chức thử nghiệm bảng mô tả đặc tính theo hƣớng đề thi chuẩn hóa
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.6. Khảo sát về tính khả thi và hiệu quả ........ Error! Bookmark not defined.
2.6.1. Thời gian khảo sát ................................... Error! Bookmark not defined.
2.6.2. Mẫu khảo sát ........................................... Error! Bookmark not defined.
2.6.3. Phân tích kết quả khảo sát ...................... Error! Bookmark not defined.
2.6.3.1. Kết quả hồi đáp của giáo viên ............. Error! Bookmark not defined.
2.6.3.2. Kết quả hồi đáp của học sinh ............... Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 2......................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3: KẾTQUẢ XÂY DỰNG BẢNG MÔ TẢ ĐẶC TÍNH THEO
HƢỚNG ĐỀ THI CHUẨN HÓA TẠI TRƢỜNG THPT PHẠM HỒNG
THÁI, BA ĐÌNH, HÀ NỘI........................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Nội dung ................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Bảng mô tả đặc tính môn Toán theo hướng đề thi chuẩn hóa lớp 10
........................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Bảng mô tả đặc tính môn Toán theo hướng đề thi chuẩn hóa lớp 11
........................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Bảng mô tả đặc tính môn Toán theo hướng đề thi chuẩn hóa lớp 12
........................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2 Quy trình sử dụng bảng mô tả đặc tính môn học theo hƣớng đề thi chuẩn
hóa ................................................................... Error! Bookmark not defined.
Kết luận chương 3 ............................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................... Error! Bookmark not defined.
4.1. Kết luận .................................................... Error! Bookmark not defined.
4.2. Kiến nghị .................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................. 1
PHỤ LỤC ..................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: Khung ma trận đề kiểm tra ........... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.2: Quy trình xây dựng bảng mô tả đặc tính môn học ................ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.3: Bảng mô tả nội dung kiểm tra ...... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.4: Bảng mô tả chuẩn cần đánh giá .... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.5: Bảng mô tả tỷ lệ phần trăm chuẩn đánh giáError! Bookmark not
defined.
Bảng 2.6: Bảng mô tả đặc tính môn học theo hƣớng đề thi chuẩn hóa . Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.7: Thi Giữa học kỳ 1 - (Tiết 13, 13’ - HH Lớp 10)Error! Bookmark
not defined.
Bảng 3.8: Bài viết hệ số 2- (Tiết 15 - HH Lớp 10)Error!
Bookmark
not
Bookmark
not
defined.
Bảng 3.9: Bài viết hệ số2 - (Tiết 34 - ĐS Lớp 10)Error!
defined.
Bảng 3.10: Bài thi học kỳ 1 - (Tiết 41 ĐS - Tiết 23 HH Lớp 10) ............ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.11: Bài viết hệ số2 - (Tiết 69 ĐS Lớp 10)Error!
Bookmark
not
defined.
Bảng 3.12:Thi Giữa học kỳ 2 - (Tiết 79, 79’ ĐS Lớp 10)Error!
Bookmark
not defined.
Bảng 3.13: Bài viết hệ số 2 - (Tiết 40 HH Lớp 10)Error!
Bookmark
not
defined.
Bảng 3.14: Thi học kỳ 2 - ( Tiết 92 ĐS, tiết 52 HH, Lớp 10)................. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.15: Bài viết hệ số 2 - Tiết 15 (ĐS - Lớp 11)Error! Bookmark not
defined.
Bảng 3.16: Bài thi giữa học kỳ 1 - Tiết 23, 23’ (ĐS Lớp 11) .................. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.17: Bài viết hệ số 2 - Tiết 40 (ĐS Lớp 11)Error!
Bookmark
not
defined.
Bảng 3.18: Thi học kỳ 1 –( Tiết 43 ĐS, 25 HH, Lớp 11)Error!
Bookmark
not defined.
Bảng 3.19: Bài viết hệ số 2 - Tiết 61 (ĐS Lớp 11)Error!
Bookmark
not
defined.
Bảng 3.20: Thi giữa học kỳ 2 - Tiết 43, 43’ (Lớp 11)Error! Bookmark not
defined.
Bảng 3.21: Bài viết hệ số 2 - Tiết76 (ĐS Lớp 11)Error!
Bookmark
not
defined.
Bảng 3.22: Thi học kỳ 2 - Lớp 11 ................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.23: Bài kiểm tra hệ số 2 - Tiết 13 (Lớp 12)Error!
Bookmark
not
defined.
Bảng 3.24: Thi giữa học kỳ 1 - Tiết 24 – 24’ (ĐS Lớp 12)Error! Bookmark
not defined.
Bảng 3.25: Bài kiểm tra hệ số 2 - Tiết 37 ( HH Lớp 12)Error!
Bookmark
not defined.
Bảng 3.26: Thi học kỳ 1 - Lớp 12 ................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.27: Bài viết hệ số 2 - Tiết 39 (HH Lớp 12)Error!
Bookmark
not
defined.
Bảng 3.28: Thi Giữa học kỳ 2 - Tiết 74, 74’ (Lớp 12)Error! Bookmark not
defined.
Bảng 3.29: Bài viết hệ số 2 - Tiết 88 (ĐS Lớp 12)Error!
defined.
Bookmark
not
Bảng 3.30: Thi học kỳ 2 - Lớp 12 ................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Năng lực cần đạt đƣợc của học sinh Error! Bookmark not defined.
Hình 1.2: Vai trò kiểm tra đánh giá trong giáo dụcError!
Bookmark
not
defined.
Hình 1.3: Các yếu tố xây dựng quá trình kiểm tra đánh giáError! Bookmark
not defined.
CÁC CHỮ CÁI ĐÃ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
BĐ – HN
Ba Đình – Hà Nội
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
PPCT
Phân phối chƣơng trình
THPT
Trung học phổ thông
GD & ĐT
Giáo dục và đào tạo
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
Công văn số 8773/BGDĐT-GDTrH ngày 30 tháng 12 năm 2010 của
Bộ GDĐT về hƣớng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học phổ
thông năm 2010 - 2011 (Văn bản hƣớng dẫn kèm theo).
2.
Dạy và học tích cực (2010, Một số phương pháp và kỹ thuật dạy học,
Bộ Giáo dục và Đào tạo, Dự án Việt – Bỉ, NXB Đại học Sƣ phạm.
3.
Dự án phát triên giáo viên trung học phổ thông và trung cấp chuyên
nghiệp( 2013), Các kỹ thuật đánh giá trong lớp học, kinh nghiệm quốc
tế và đề xuất áp dụng cho các bậc học phổ thông ở Việt Nam, Hà Nội.
4.
Dự thảo ( 2014), Đề án xây dựng, triển khai chương trình và sách giáo
khoa giáo dục phổ thông sau 2015, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
5.
Dƣơng Thu Mai (2010), Nghiên cứu về Chương trình đánh giá giáo dục.
6.
Đỗ Ngọc Thống (2007), Xây dựng mục tiêu giáo dục phổ thông Việt
Nam cho nhà trường Việt Nam giai đoạn 2015 – 2020. Đề tài cấp Bộ,
mã số B2005 – 80 – 25.
7.
Lâm Quang Thiệp (2010), Đo lường trong giáo dục: Lý thuyết và ứng
dụng, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
8.
Lâm Quang Thiệp (2012), Đo lương và đánh giá hoạt động học tập
trong nhà trường, NXB Đại học Sƣ phạm.
9.
Leenpil (2011), Modul: Đánh giá dạy học tích cực, Tài liệu tập huấn,
Trung tâm giáo dục trải nghiệm, Trƣờng Đại học Công giao Leuven,
Vƣơng quốc Bỉ.
10. Lê Vinh Quốc (2002), Về mối quan hệ giữa Mục tiêu – Nội dung –
Phương pháp trong dạy học khóa trình lịch sử thế giới hiện đại – lớp
12 THPT, tạp chí Giáo dục số 20, tr 36 – 37.
1
11. Lê Vinh Quốc (2002), Về việc thể hiện mối quan hệ giữa Mục tiêu –
Nội dung – Phương pháp trong dạy học khóa trình lịch sử thế giới hiện
đại ở trường phổ thông, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội (in trong sách
“Một số chuyên đề phương pháp dạy học lịch sử” của Hội Giáo dục
lịch sử và khoa học lịch sử trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội), Hà Nội,
tr 69-82.
12. Ngô Doãn Đãi (2014), Bài giảng môn “Quản lý và kiểm định chất
lượng giáo dục”.
13. Nguyễn Công Khanh – Đào Thị Oanh – Lê Mỹ Dung (2013), Kiểm tra
đánh giá trong giáo dục, Nxb Đại học Sƣ phạm
14.
Nguyễn Công Khanh (2012), Năng lực và đánh giá kết qura giáo dục
theo năng lực trong chương trình giáo dục phổ thông sau 2015, Bào
cáo tại hội thảo của Bộ giáo dục và Đào tạo.
15. Phạm Xuân Thanh (2014), Giáo trình môn học: Lý thuyết Đo lƣờng và
đánh giá (lƣu hành nội bộ).
16. Sách giáo viên Đại số 10 nâng cao (2007), NXB Giáo dục.
17. Sách giáo viên Đại số 10 cơ bản (2007), NXB Giáo dục.
18.
Sách giáo viên Hình học 10 nâng cao (2007), NXB Giáo dục.
19. Sách giáo viên Hình học 10 cơ bản (2007), NXB Giáo dục.
20. Sách giáo viên Đại số và giải tích 11 nâng cao (2007), NXB Giáo dục.
21. Sách giáo viên Đại số và giải tích 11 cơ bản (2007), NXB Giáo dục.
22.
Sách giáo viên Hình học 11 Nâng cao (2007), NXB Giáo dục.
23. Sách giáo viên Giải tích 12 nâng cao (2007), NXB Giáo dục
24. Sách giáo viên Giải tích 12 cơ bản (2007), NXB Giáo dục.
25. Sách giáo viên Hình học 12 Nâng cao (2007), NXB Giáo dục
26. Sách giáo viên Hình học 12 cơ bản (2007), NXB Giáo dục.
27. School for Tomorrow, (2006), Think Scenarios, Rethink Education,
2
OECD.
28. Trần Thị Bích Liễu (2007), Đánh giá chất lượng giáo dục: Nội dung –
Phương pháp – Kỹ thuật, NXB Đại học sƣ phạm
29. Vũ Cao Đàm (2005), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB
Khoa h ọc và kỹ thuật, Hà Nội.
30. The Assessment Handbook, Volum 3 July, 2010.
31
(Hart, 1994; Herman, Aschbacher & Winters, 1992; Stiggins &
Stiggins, 2005; Thorndike, 2005; Wiggins, 1992).
32
Brown & Hudson, 1998; Dierick & Dochy, 2001; Herman, et al., 1992:
Đặc điểm của hình thái đánh giá cá nhân hóa
33
Dự án Phát triển Giáo dục THCS, Hà Nội (2006), Một số vấn đề chung về
đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông.
34
Hoàng Phê (2000): Từ điển Tiếng Việt. NXB Đà nẵng.
35. Sách dịch: Wiersma, W. & Jurs, S.G. (1990), Đo lường đánh giá trong
giáo dục và kiểm tra kết quả học tập “Educational Measurement and
Testing. Boston:Allyn and Bacon”.
36. Sách dịch: McMillan, J.H. (2001). Kiểm tra và đánh giá trong lớp học:
Nguyên tắc và thực hành để giảng dạy hiệu quả. “Classroom
Assessment: Principles and Practice for Effective Instruction”. Allyn
and Bacon: Boston.
37.
Sách dịch: James H. MCMILAN (2001). Kiểm tra và đánh đánh giá
lớp học – Nguyên tắc và thực hành đề giảng dạy hiệu quả.
38. Dineke E.H. Tigelaar & Douwe Beijaard (2013). Teachers and
Teaching: Theory and Practice,
/>39. Nitko A.J., & Brookhart S.M. (2007), Educational assessment of
students (5th ed.), Upper Saddle River, NJ: Pearson/Prentice Hall.
3
4