Tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học chương i chuyển hóa vật chất và năng lượng sinh học 11 trung học phổ thông

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

PHẠM THỊ MINH TRANG

TÍCH CỰC HÓA HOẠT ĐỘNG NHẬN THƢ́C CỦ A HỌC SINH
TRONG DA ̣Y HỌC “CHƢƠNG 1: CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ
NĂNG LƢỢNG” - SINH HỌC 11, TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM SINH HỌC

HÀ NỘI – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

PHẠM THỊ MINH TRANG

TÍCH CỰC HÓA HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH
TRONG DA ̣Y HỌC “CHƢƠNG 1: CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ
NĂNG LƢỢNG” - SINH HỌC 11, TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM SINH HỌC
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC
(BỘ MÔN SINH HỌC)
Mã số: 60 14 01 11

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Thế Hƣng

HÀ NỘI – 2015

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới
PGS.TS. Nguyễn Thế Hưng, người thầy đã hết lòng dìu dắt tôi trong quá trình
học tập đến khi hoàn thành luận văn này.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến Ban giám hiệu trường THPT
Chu Văn An – Kiến Xương – Thái Bình đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi
trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tôi cũng xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới:
- Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Sau Đại học trường Đại học Giáo
dục, Đại học Quốc gia Hà Nội đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi để tôi học
tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
- Những giáo viên và các em học sinh đã giúp tôi thực hiện nghiên cứu và
cung cấp cho tôi những số liệu vô cùng quý giá để tôi hoàn thành luận văn.
- Các anh chị em đồng nghiệp và bạn bè đã quan tâm, động viên, giúp
đỡ tôi trong quá trình học tập và công tác.
Cuối cùng, tôi xin dành tình yêu thương cho những người thân trong
gia đình là chỗ dựa vô cùng to lớn cả về vật chất lẫn tinh thần để tôi thực hiện
và hoàn thành luận văn.
Thái Bình, ngày 10 tháng 11 năm 2015
Tác giả luận văn
Phạm Thị Minh Trang

i


DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Số thứ tự

Viết đầy đủ

Viết tắt

1

ĐC

Đối chứng

2

GV

Giáo viên

3

HS

Học sinh

4

PPDH

Phương pháp dạy học

5

SGK

Sách giáo khoa

6

THPT

Trung học phổ thông

ii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn ........................................................................................................ i
Danh mục các kí hiệu, các chữ viết tắt .......................................................... ii
Mục lục ............................................................................................................ iii
Danh mục các bảng ......................................................................................... v
Danh mục các biểu đồ ..................................................................................... v
Danh mục các hình ......................................................................................... vi
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THƢ̣C TIỄN VỀ VẤN ĐỀ TÍCH
CƢ̣C HÓA HOA ̣T ĐỘNG NHẬN THƢ́C CỦ A NGƢỜI HỌC .......... Error!
Bookmark not defined.
1.1. Cơ sở lý luận ................................................Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Xu hướng đổ i mới da ̣y ho ̣c hiện nay ..... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh .. Error! Bookmark not
defined.

1.1.3. Phương pháp dạy học tích cực .............. Error! Bookmark not defined.
1.1.4. Mối quan hệ giữa phương pháp dạy học tích cực và việc tích cực hóa
hoạt động nhận thức của người học ................ Error! Bookmark not defined.
1.1.5. Một số phương pháp, biện pháp tích cực hóa hoạt động nhận thức của
người học ......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Cơ sở thực tiễn .............................................Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Đặc trưng của môn Sinh học ................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Thực trạng việc đổi mới dạy học nhằm phát huy tính tích cực và tư duy
sáng tạo của HS ở trường THPT hiện nay ...... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: VẬN DỤNG CÁC PHƢƠNG PHÁP, BIỆN PHÁP DA ̣Y
HỌC TÍCH CỰC TRONG DẠY HỌC “CHƢƠNG 1: CHUYỂN HÓA
VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƢỢNG”- SINH HỌC 11, THPT ................ Error!
Bookmark not defined.
2.1. Phân tić h mục tiêu, nô ̣i dung, cấ u trúc Sinh ho ̣c 11, THPT ................ Error!
Bookmark not defined.
2.1.1. Mục tiêu chương trình Sinh ho ̣c 11, THPT ......... Error! Bookmark not
defined.

iii


2.1.2. Cấ u trúc nội dung chương trình Sinh ho ̣c 11, THPT . Error! Bookmark
not defined.
2.2. Phân tić h mu ̣c tiêu, nô ̣i dung, cấ u trúc “Chương 1: Chuyể n hóa vâ ̣t chấ t và
năng lươ ̣ng” - Sinh ho ̣c 11, THPT .....................Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Mục tiêu của “Chương 1: Chuyể n hóa vâ ̣t chấ t và năng lươ ̣ng” - Sinh
học 11, THPT .................................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Cấ u trúc “Chương 1: Chuyể n hóa vâ ̣t chấ t và năng lươ ̣ng” - Sinh ho ̣c
11, THPT ......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Mô ̣t số điể m lưu ý về phương pháp da ̣y ho ̣c.............Error! Bookmark not

defined.
2.3.1. Định hướng phương pháp dạy ho ̣c Sinh ho ̣c 11... Error! Bookmark not
defined.
2.3.2. Qui trình lựa cho ̣n phương pháp da ̣y ho ̣c............. Error! Bookmark not
defined.
2.4. Vâ ̣n du ̣ng mô ̣t số phương pháp, biện pháp da ̣y ho ̣c tić h cực trong da ̣y ho ̣c
“Chương 1: Chuyể n hóa vâ ̣t chấ t và năng lươ ̣ng”- Sinh ho ̣c 11, THPT ... Error!
Bookmark not defined.
2.4.1. Vận dụng dạy học nêu vấn đề ............... Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Sử dụng bài tập thực tiễn....................... Error! Bookmark not defined.
2.4.3. Sử dụng bản đồ khái niệm..................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ... Error! Bookmark not defined.
3.1. Mục đích, nhiệm vụ thực nghiệm ...............Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Mục đích................................................ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Nhiệm vụ ............................................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Nội dung thực nghiệm .................................Error! Bookmark not defined.
3.3. Phương pháp thực nghiệm ..........................Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Thời gian thực nghiệm .......................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Chọn trường thực nghiệm ..................... Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Chọn lớp thực nghiệm và lớp đối chứng.............. Error! Bookmark not
defined.
3.3.4. Bố trí thực nghiệm ................................ Error! Bookmark not defined.
3.3.5. Kiểm tra đánh giá .................................. Error! Bookmark not defined.
3.4. Xử lí số liệu thực nghiệm sư phạm .............Error! Bookmark not defined.

iv


3.4.1. Lập bảng thống kê kết quả bài kiểm tra của hai nhóm lớp TN và ĐC
theo mẫu .......................................................... Error! Bookmark not defined.

3.4.2. Tính các tham số đặc trưng ................... Error! Bookmark not defined.
3.5. Kết quả thực nghiệm sư phạm ....................Error! Bookmark not defined.
3.5.1. Kết quả các bài kiểm tra trong thực nghiệm ........ Error! Bookmark not
defined.
3.5.2. Kết quả các bài kiểm tra sau thực nghiệm ........... Error! Bookmark not
defined.
3.5.3. Phân tích kết quả thực nghiệm sư phạm Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 3

v


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1.

Kết quả điều tra về sử dụng các phương pháp, biện pháp dạy học
..................................................... Error! Bookmark not defined.

Bảng 2.1.

Cấu trúc nội dung chương trình Sinh học 11, THPT ........... Error!
Bookmark not defined.

Bảng 2.2.

Phân biệt cơ chế hấp thụ ion khoáng thụ động và chủ động Error!
Bookmark not defined.

Bảng 2.3.

So sánh quang hợp ở 3 nhóm thực vật ....... Error! Bookmark not
defined.

Bảng 2.4.

Phân biệt phân giải hiếu khí và phân giải kị khí .................. Error!
Bookmark not defined.

Bảng 2.5.

So sánh nguồn gốc Prôtêin có trong thịt thú .... Error! Bookmark
not defined.

Bảng 2.6.

So sánh quá trình tiêu hóa ở thú ăn cỏ và thú ăn thịt ........... Error!
Bookmark not defined.

Bảng 2.7.

Nhịp tim của thú .......................... Error! Bookmark not defined.

Bảng 2.8.

Nhịp tim của người ...................... Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.1.

Kết quả các bài kiểm tra trong TN ............. Error! Bookmark not

defined.

Bảng 3.2.

Phân loại kết quả các bài kiểm tra trong TN .... Error! Bookmark
not defined.

Bảng 3.3.

Tổng hợp các tham số đặc trưng 3 bài kiểm tra trong TN ... Error!
Bookmark not defined.

Bảng 3.4.

Kết quả các bài kiểm tra sau TN . Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.5.

Phân loại kết quả các bài kiểm tra sau TN . Error! Bookmark not
defined.

Bảng 3.6.

Tổng hợp các tham số đặc trưng 2 bài kiểm tra sau TN ...... Error!
Bookmark not defined.

vi


vii

DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1.

Cơ chế hấp thụ ion khoáng ở rễ thực vật .. Error! Bookmark not
defined.

Hình 2.2.

Hướng di chuyển của dòng nướcError! Bookmark not defined.

Hình 2.3.

Hấp thụ nước và thoát hơi nước ở thực vật .... Error! Bookmark
not defined.

Hình 2.4.

Thực vật C3 (Lúa nước) và thực vật CAM (Xương rồng) .. Error!
Bookmark not defined.

Hình 2.5.

Thực vật trong điều kiện bình thường và điều kiện thiếu oxi
.................................................... Error! Bookmark not defined.

Hình 2.6.

Sự khác nhau về cơ quan tiêu hóa ở động vật Error! Bookmark

not defined.

Hình 2.7.

Biểu đồ so sánh lượng phân bón cho lúa mùa và lúa chiêm
.................................................... Error! Bookmark not defined.

Hình 2.8.

Một số khái niệm về quá trình vận chuyển các chất trong cây
.................................................... Error! Bookmark not defined.

Hình 2.9.

Bản đồ khái niệm về quá trình vận chuyển các chất trong cây
.................................................... Error! Bookmark not defined.

Hình 2.10.

Một số khái niệm về quá trình đồng hóa nitơ ở thực vật .... Error!
Bookmark not defined.

Hình 2.11.

Bản đồ khái niệm về quá trình đồng hóa nitơ ở thực vật.... Error!
Bookmark not defined.

Hình 2.12.

Một số khái niệm về cơ chế tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hóa

.................................................... Error! Bookmark not defined.

Hình 2.13.

Bản đồ khái niệm về cơ chế tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hóa
.................................................... Error! Bookmark not defined.

Hình 2.14.

Một số khái niệm về cơ chế hô hấp sáng ở thực vật ........... Error!
Bookmark not defined.

Hình 2.15.

Bản đồ khái niệm về cơ chế hô hấp sáng ở thực vật .......... Error!
Bookmark not defined.
viii


Hình 2.16.

Một số khái niệm về hệ tuần hoàn kép ở động vật ............. Error!
Bookmark not defined.

Hình 2.17.

Bản đồ khái niệm về hệ tuần hoàn kép ở động vật ............. Error!
Bookmark not defined.

Hình 3.1.

Biểu đồ phân loại kết quả các bài kiểm tra trong TN ......... Error!
Bookmark not defined.

Hình 3.2.

Biểu đồ so sánh điểm trung bình cộng các bài kiểm tra trong TN
.................................................... Error! Bookmark not defined.

Hình 3.3.

Biểu đồ phân loại kết quả các bài kiểm tra sau TN ............ Error!
Bookmark not defined.

Hình 3.4.

Biểu đồ so sánh điểm trung bình cộng các bài kiểm tra sau TN
.................................................... Error! Bookmark not defined.

ix


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay tri thức nhân loại phát triển không ngừng, cách mạng thông
tin bùng nổ, khoa học công nghệ tiến bộ vượt bậc. Bên cạnh đó toàn cầu hóa
và hội nhập, một đặc điểm của xã hội hiện đại, không ngừng gia tăng. “Đó
vừa là một quá trình hợp tác để phát triển, vừa là quá trình cạnh tranh kinh tế
quyết liệt giữa các quốc gia” [34, tr. 7]. Ở Việt Nam, chất lượng giáo dục, đào
tạo “vẫn còn thấp so với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới và

so với trình độ các nước có nền giáo dục tiên tiến trong khu vực và trên thế
giới” [33, tr. 5]. Vì vậy giáo dục đào tạo phải đổi mới cho ngang tầm trình độ
phát triển của kinh tế và khoa học công nghệ của thời đại.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban chấp hành Trung Ương Đảng khóa
11 đã nêu rõ “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu
công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng
Xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Trong văn kiện của Đảng cũng ghi rõ
“nhà trường phải đào tạo thế hệ trẻ theo hướng toàn diện và có năng lực
chuyên môn sâu, có ý thức và khả năng tự tạo việc làm trong nền kinh tế hàng
hóa nhiều thành phần”.
Nguyên lý giáo dục cũng chỉ ra “Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp
với lao động sản xuất, lý luận gắn với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp
với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội”.
Bộ Giáo dục cũng có định hướng giáo dục “Tinh giản nội dung dạy
học, xây dựng và triển khai dạy học các chủ đề tích hợp, tăng cường các hoạt
động nhằm giúp người học vận dụng kiến thức liên môn vào giải quyết các
vấn đề thực tiễn”. Ngoài ra còn yêu cầu thực hiện quan điểm “lấy người học
làm trung tâm” trong công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay.
Theo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Tổng cục dạy nghề (2014)
[5, tr.42], ở Việt Nam, phần lớn người lao động vẫn còn mang thói quen và
tập quán của người nông dân, thiếu năng động, năng lực sáng tạo thấp, chưa
1


mạnh dạn trong việc tiếp thu và khai phá những cách làm ăn mới, năng lực
làm việc theo nhóm và khả năng thích ứng theo sự biến đổi của môi trường
làm việc còn hạn chế.
Trong các trường học, các hoạt động học tập lĩnh hội kiến thức của
người học trong mỗi giờ học trên lớp thường thụ động, và nhàm chán: lắng
nghe, ghi chép những kiến thức mà thầy cô giáo truyền đạt. Các phương pháp

dạy học truyền thống làm hạn chế các hoạt động học tập chủ động, tích cực,
sáng tạo của người học. Người thầy chỉ thực hiện truyền đạt một lượng kiến
thức nhất định trong SGK, thiếu tính thực tiễn, không phát huy được lượng
thông tin phong phú từ nhiều kênh thông tin hiện đại hiện nay.
Bối cảnh trong nước và quốc tế vừa tạo ra thời cơ lớn vừa đặt ra thách
thức không nhỏ cho nền giáo dục nước nhà. Sự đổi mới và phát triển giáo dục
đang diễn ra ở “qui mô toàn cầu tạo cơ hội cho giáo dục Việt Nam nhanh
chóng tiếp cận với các xu thế mới, tri thức mới, những cơ sở lý luận, phương
thức tổ chức, nội dung giảng dạy hiện đại và tận dụng các kinh nghiệm quốc
tế để đổi mới và phát triển” [34, tr. 9]. “Đổi mới trong giáo dục nói chung,
trong dạy học nói riêng chủ yếu là đổi mới về phương pháp. Đây chính là
cuộc cách mạng trong giáo dục và dạy học hiện nay” [36, tr. 34]. Vì “tri thức
giá trị nhất là tri thức về phương pháp”, nắm được phương pháp là nắm được
chìa khóa mở tất cả các kho báu tri thức.
Thực tế đã có nhiề u công trình đi sâu nghiên cứu từng phương pháp da ̣y
học nhằm nâng cao chất lượng da ̣y ho ̣c nói chung và dạy học bộ môn Sinh ho ̣c
THPT nói riêng. Mỗi phương pháp có những ưu điểm và hạn chế riêng vì vậy
đòi hỏi người thầy phải lựa chọn, phố i hợp các phương pháp dạy học cho phù
hợp với mục tiêu và nội dung dạy học cũng như với từng đố i tượng người học.
Từ những cơ sở thực tiễn, lý luận nêu trên và với mục đích nhằm phát
huy tính sáng tạo và năng lực tư duy cho HS, nâng cao chấ t lươ ̣ng dạy học tôi
thực hiê ̣n nghiên cứu đề tài : “Tích cực hóa hoạt động nhâṇ thức của học
sinh trong da ̣y học “Chương 1: Chuyển hóa vật chất và năng lượng” - Sinh
học 11, THPT”.
2


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Amanda Ripley (2015), Những đứa trẻ thông minh nhất thế giới. Nhà xuấ t

bản Dân trí, Hà Nội.
2. Lê Anh (2013), Động vật và những điều lý thú. Nhà xuấ t bản Văn hóa
thông tin, Hà Nội.
3. Ban quản lý dƣ̣ án Viêṭ - Bỉ (2010), Lý luận cơ bản một số kĩ thuật và
phương pháp dạy học tích cực. Nhà xuấ t bản Đa ̣i ho ̣c Sư pha ̣m Hà Nô ̣i.
4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007), Tài liệu phân phối chương trình THPT.
Nhà xuấ t bản Giáo dục, Hà Nội.
5. Bộ Lao động, Thƣơng binh và xã hội Tổng cục dạy nghề (2014), Nhu
cầu phát triển nguồn nhân lực và cơ hội việc làm. Nhà xuấ t bản Dân trí,
Hà Nội.
6. Nguyễn Mạnh Cầm (2013), Đổi mới và phát triển giáo dục hướng tới xây
dựng cả nước trở thành một xã hội học tập. Nhà xuấ t bản Dân trí, Hà Nội.
7. Nguyễn Duy Chiếm (2012), Phương pháp học tập thoải mái. Nhà xuấ t bản
Bách khoa Hà Nội.
8. Nguyễn Đức Chính, Đinh Thi Kim Thoa, Đào Thị Hoa Mai, Lê Thái
Hƣng (2009), Đo lường và đánh giá trong giáo dục. Nhà xuấ t bản Đại
học Quốc gia Hà Nội.
9. Nguyễn Phúc Chỉnh (2009), “Cơ sở lý thuyết của bản đồ khái niệm ”, Tạp
chí giáo dục (210), tr.18.
10. Nguyễn Văn Cƣờng , Bernd Meier ( 2010), Một số vấn đề chung về đổi
mới phương pháp dạy học ở trường THPT. Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội.
11. Nguyễn Văn Cƣờng (2007), “Các lý thuyết học tập cơ sở tâm lí của đổi
mới phương pháp dạy học”, Tạp chí giáo dục (153), tr. 20 - 22.
12. Nguyễn Văn Cƣờng (2007), “Đổi mới phương pháp dạy học ở trường
THPT”, Tạp chí giáo dục (159), tr. 1 - 3.

3


13. Phan Thị Ngọc Diệp (2007), 912 câu hỏi tự luận và trắc nghiệm Sinh học

11. Nhà xuấ t bản Đại học Quốc gia Hà Nội.
14. Phạm Tất Dong (2014), Thuật ngữ về giáo dục người lớn và xã hội học
tập. Nhà xuấ t bản Dân trí, Hà Nội.
15. Nguyễn Thành Đạt, Lê Đình Tuấn, Nguyễn Nhƣ Khanh (2008), Sinh
học 11. Nhà xuấ t bản Giáo dục Việt Nam.
16. Nguyễn Thành Đạt, Lê Đình Tuấn, Nguyễn Nhƣ Khanh (2007), Sách
giáo viên Sinh học 11. Nhà xuấ t bản Giáo dục, Hà Nội.
17. Trần Bá Hoành, Trịnh Nguyên Giao (2007), Giáo trình đại cương
phương pháp dạy học Sinh học. Nhà xuấ t bản Đại học Sư phạm Hà Nội.
18. Đặng Vũ Hoạt, Phó Đức Hòa (1997), Giáo trình giáo dục tiểu học. Nhà
xuấ t bản Giáo dục, Hà Nội.
19. Ngô Văn Hƣng, Nguyễn Hải Châu, Lê Hồng Diệp, Nguyễn Thị Hồng
Liên (2009), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Sinh học
11. Nhà xuấ t bản Giáo dục Việt Nam.
20. Nguyễn Thế Hƣng (2007), “Phương pháp phân tích nội dung SGK để
thiết kế bài giảng Sinh học”, Tạp chí giáo dục (160), tr. 39 - 41.
21. John Vũ (2011), Thế giới đang rộng mở, bạn chọn cách học nào. Nhà
xuấ t bản Phụ nữ, Hà Nội.
22. Trần Đăng Kế, Nguyễn Nhƣ Khanh (2001), Sinh lý học Thực vật tập 1.
Nhà xuấ t bản Giáo dục, Hà Nội.
23. Nguyễn Hồng Lân (2012), Phương pháp rèn luyện kĩ năng nhớ nhanh.
Nhà xuấ t bản Bách khoa Hà Nội.
24. Vũ Đức Lƣu (2007), Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập Sinh học 11. Nhà
xuấ t bản Giáo dục Việt Nam.
25. Nguyễn Duy Minh, Cao Xuân Phan (2008), Kiểm tra đánh giá thường
xuyên và định kì môn Sinh học 11. Nhà xuấ t bản Giáo dục Việt Nam.
26. Nguyễn Phúc, Đinh Thị Sơn (2008), Củng cố kiến thức bài tập thực
hành Sinh học 11. Nhà xuấ t bản Giáo dục Việt Nam.
4

27. Phan Thu Phƣơng, Trịnh Nguyên Giao (2007), Ôn tập và kiểm tra Sinh
học 11. Nhà xuấ t bản Đại học Quốc gia Hà Nội.
28. Phan Thu Phƣơng (2007), Giải bài tập Sinh học 11. Nhà xuấ t bản Tổng
hợp Tp. Hồ Chí Minh.
29. Trần Khánh Phƣơng (2009), Thiết kế bài giảng Sinh học 11(tập 1). Nhà
xuất bản Hà Nội.
30. Vũ Trung Tạng (2011), Cơ sở Sinh thái học. Nhà xuấ t bản Giáo dục Việt
Nam.
31. Nguyễn Đức Thành, Trần Hữu Lƣợng (2014), “Sự phát triển khái niệm
chuyển hóa vật chất và năng lượng trong chương trình Sinh học THPT”,
Tạp chí giáo dục (số ĐB 9/2014), tr. 147 - 149.
32. Nguyễn Cảnh Toàn, Lê Hải Yến (2012), Xã hội học tập học tập suốt đời
và các kĩ năng tự học. Nhà xuấ t bản Dân trí, Hà Nội.
33. Trần Quốc Toản (2012), Phát triển giáo dục trong điều kiện kinh tế thị
trường và hội nhập quốc tế. Nhà xuất bản Chính tr ị Quốc gia – sự thật,
Hà Nội
34. Thái Duy Tuyên (2010), Phương pháp dạy học truyền thống và đổi mới.
Nhà xuấ t bản Giáo dục Việt Nam.
35. Vũ Duy Yên (2012), Một số vấn đề cơ bản về phương pháp dạy học tích
cực. Nhà xuấ t bản Đại học Quốc gia Hà Nội.
36. Vũ Duy Yên (2014), Một số vấn đề về đổi mới giáo dục. Nhà xuấ t bản
Đại học Quốc gia Hà Nội.
37. Vũ Duy Yên (2011), Phong cách sư phạm. Nhà xuấ t bản Đại học Quốc
gia Hà Nội.
38. Viện ngôn ngữ học (2008), Từ điển Tiếng Việt phổ thông. Nhà xuấ t bản
Phương Đông, Hà Nội.

5