Động cơ học tiếng anh của sinh viên trường cao đẳng bình định

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
_____________

______________

Nhữ Thị Anh

ĐỘNG CƠ HỌC TIẾNG ANH CỦA SINH VIÊN
TRƢỜNG CAO ĐẲNG BÌNH ĐỊNH
Chuyên ngành: Tâm lý học
Mã số: 60 31 04 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

T.S Nguyễn Văn Lƣợt

Hà Nội, 2015

1


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các dữ liệu, kết
quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa từng công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tôi
luôn chấp hành nghiêm túc các nguyên tắc đạo đức nghiên cứu, các kết quả nghiên
cứu là của riêng cá nhân tôi, các tài liệu tham khảo đều được trích dẫn tường minh

theo đúng quy định của luận văn thạc sĩ.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về tính trung thực của số liệu và các nội
dung khác trong luận văn này.
Hà Nội, ngày 10/10/2015
Tác giả luận văn

Nhữ Thị Anh

2


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm trân trọng và lòng biết ơn sâu sắc, cho phép tôi gửi lời cảm
ơn đến:
- Thầy giáo - T.S Tâm lý học Nguyễn Văn Lƣợt – Trường Đại học Khoa học
xã hội & Nhân văn- ĐHQGHN. Người thầy tâm huyết đã trực tiếp hướng dẫn, luôn
tận tình chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
- Các thầy cô giáo trong Khoa Tâm lý học - Trường Đại học Khoa học xã
hội & Nhân văn- ĐHQGHN đã trang bị cho tôi những kiến thức, kỹ năng quý báu
trong suốt khóa học cùng với sự tận tình chỉ bảo, góp ý trong thời gian tôi hoàn
thiện luận văn.
- Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp và các em sinh viên
của trường Cao đẳng Bình Định cùng gia đình đã luôn tạo điều kiện, giúp đỡ, động
viên tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn.
Luận văn không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế nhất định, kính mong
nhận được sự chỉ bảo và góp ý của quý thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp để công trình
được hoàn thiện hơn.
Hà Nội, tháng 10/2015
Nhữ Thị Anh

3


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................11.
1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................2
4. Đối tượng nghiên cứu ...........................................................................................2
5. Khách thể nghiên cứu............................................................................................2
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................3
7. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................3
8. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................3
9. Cấu trúc của luận văn ............................................................................................4
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.......................5
1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề ..................................................................5
1.1.1. Các nghiên cứu về động cơ .............................................................................5
1.1.2. Các nghiên cứu về động cơ học tiếng Anh .....................................................7
1.2. Một số khái niệm công cụ ................................................................................10
1.2.1. Định nghĩa động cơ . .......................................................................................10
1.2.2. Đặc điểm của động cơ hoạt động ....................................................................12
1.2.3. Các chỉ báo đo động cơ hoạt động ..................................................................13
1.2.4. Mối quan hệ giữa động cơ và các khái niệm liên quan...................................14
1.3. Hoạt động học tiếng Anh của sinh viên trƣờng cao đẳng Bình Định ..........15
1.3.1. Khái niệm sinh viên .......................................................................................15
1.3.2. Đặc điểm hoạt động học tập của sinh viên trường cao đẳng Bình Định ........16

4

1.3.3. Đặc điểm tâm lý của sinh viên trường cao đẳng Bình Định . .........................17
1.4. Động cơ học tiếng Anh của sinh viên trường cao đẳng Bình Định…………17
1.4.1. Khái niệm động cơ học tiếng Anh ..................................................................17
1.4.2. Đặc điểm động cơ học tiếng Anh....................................................................18
1.4.3. Hệ thống động cơ học tiếng Anh sinh viên .. .................................................19
1.4.4. Các mặt biểu hiện của động cơ học tiếng Anh của sinh viên .........................23
1.5. Các yếu tố tác động đến động cơ học tiếng Anh của sinh viên trƣờng cao
đẳng Bình Định........................................................................................................25
1.5.1. Các yếu tố chủ quan ........................................................................................25
1.5.2. Các yếu tố khách quan ....................................................................................27
CHƢƠNG 2. TỔ CHỨC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................32
2.1. Đặc điểm của mẫu nghiên cứu ........................................................................32
2.2. Tổ chức nghiên cứu ..........................................................................................34
2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................34
2.3.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận ....................................................................34
2.3.2. Phương pháp nghiên cứu điều tra bằng bảng hỏi ............................................35
2.3.3. Phương pháp phỏng vấn sâu ...........................................................................39
2.3.4. Phương pháp thảo luận nhóm .........................................................................41
2.3.5. Phương pháp thống kê toán học ......................................................................42
2.4. Cách tính điểm thang đo và tiêu chí đánh giá ...............................................43
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG ĐỘNG CƠ HỌC
TIẾNG ANH CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG BÌNH ĐỊNH ............46
3.1. Thực trạng động cơ học tiếng Anh của SV trƣờng cao đẳng Bình Định ....46
3.1.1. Các dạng động cơ học tiếng Anh của SV ......................................................46

5


3.1.2. Khái quát động cơ học tiếng Anh của SV trường cao đẳng Bình Định ..........70

3.2. Các yếu tố tác động đến động cơ học tiếng Anh của SV trƣờng cao đẳng
Bình Định .................................................................................................................75
3.2.1. Các yếu tố chủ quan ........................................................................................75
3.2.2. Các yếu tố khách quan ....................................................................................80
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................90
1. Kết luận ...............................................................................................................90
2. Kiến nghị ..............................................................................................................91
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................94
PHỤ LỤC

6


Danh mục các từ viết tắt trong đề tài
STT

Chữ viết tắt

Nội dung viết tắt

1

CĐBĐ

Cao đẳng Bình Định

2

CBHTHT

Cán bộ hỗ trợ học tập

3

CNTT

Công nghệ thông tin

4

ĐC

Động cơ

5

ĐCHTA

Động cơ học tiếng Anh

6

ĐTB

Điểm trung bình

7

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

8

GVDTA

Giáo viên dạy tiếng Anh

9

M1

Động cơ tự khẳng định bản thân

10

M2

Động cơ đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp

11

M3

Động cơ hoàn thành môn học

12

NT

Nhận thức

13

QTDL

Quản trị du lịch

14

P

Mức ý nghĩa

15

PVS

Phỏng vấn sâu

16

TTCHĐ

Tính tích cực hành động

17

SD

Độ lệch chuẩn

18

SPTH

Sư phạm Tiểu học

19

SV

Sinh viên

7


Danh mục bảng số liệu
STT
1
2
3
4
5
6
7

Tên bảng
Bảng 2.1: Đặc điểm mẫu khách thể nghiên cứu
Bảng 3.1: Động cơ tự khẳng định bản thân ở khía cạnh

nhận thức
Bảng 3.2: Động cơ tự khẳng định bản thân ở khía cạnh
tính tích cực hành động
Bảng 3.3: So sánh động cơ tự khẳng định bản thân theo
các nhóm sinh viên
Bảng 3.4: Động cơ đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp ở khía
cạnh nhận thức
Bảng 3.5: Động cơ đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp ở khía
cạnh tính tích cực hành động
Bảng 3.6: So sánh động cơ đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp
theo các nhóm sinh viên

Trang
32
47
49
52
57
59
61

8

Bảng 3.7: Động cơ hoàn thành môn học ở khía cạnh nhận
thức

64

9

Bảng 3.8: Động cơ hoàn thành môn học ở khía cạnh tính
tích cực hành động

66

10

Bảng 3.9: So sánh động cơ hoàn thành môn học theo các
nhóm sinh viên

68

11

Bảng 3.10: Khái quát chung động cơ học tiếng Anh

71

12

Bảng 3.11: Đánh giá của sinh viên về các yếu tố chủ quan
tác động đến động cơ học tiếng Anh

77

13

Bảng 3.12: Tương quan giữa các yếu tố chủ quan

78

14

Bảng 3 .13: Tác động của các yếu tố chủ quan đến động
cơ học tiếng Anh

79

15

Bảng 3.14: Đánh giá của các nhóm sinh viên về các yếu
tố khách quan tác động đến động cơ học tiếng Anh

82

16

Bảng 3.15: Tương quan giữa các yếu tố khách quan

85

17

Bảng 3.16: Đánh giá của các nhóm sinh viên về các yếu
tố khách quan tác động đến động cơ học tiếng Anh

86

8

Danh mục các biểu đồ
Tên biểu đồ

STT

Trang

1

Biểu đồ 3.1: Động cơ tự khẳng định bản thân

51

2

Biểu đồ 3.2: Động cơ đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp

60

3

Biểu đồ 3.3: Động cơ hoàn thành môn học

67

Danh mục các sơ đồ

Tên biểu đồ

STT
1
2

Sơ đồ 2.1: Quy trình nghiên cứu động cơ học tiếng Anh
của sinh viên
Sơ đồ 3.1: Tương quan giữa các dạng động cơ học tiếng
Anh của sinh viên

9

Trang
33

73


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay trước xu thế hội nhập toàn cầu hóa, rất nhiều nhà tuyển dụng cần nguồn
nhân lực sử dụng thông thạo ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh. Việt Nam cũng không nằm
ngoài xu thế này. Việc đào tạo tiếng Anh hiện nay được coi trọng, thể hiện qua phương
châm “giảng dạy tiếng Anh như một ngôn ngữ quốc tế” trong các trường cao đẳng, đại
học. Sinh viên khối không chuyên ngữ đều được học tiếng Anh nhưng khả năng sử dụng
tiếng Anh trong các tình huống thực tế rất hạn chế và có thể nói rằng phần lớn không sử
dụng được. Tình trạng chung là quá trình học tiếng Anh trong nhà trường đa số sinh viên
học chỉ để đối phó với thầy cô, để qua môn và đủ điều kiện tốt nghiệp nên chưa đủ trình
độ và kĩ năng nghe-nói-đọc-viết tiếng Anh. Kết quả khảo sát 59 trường đại học, cao đẳng
không chuyên ngữ trong cả nước cho thấy có tới 51,7% sinh viên tốt nghiệp không đáp
ứng được yêu cầu về kỹ năng tiếng Anh [6]. Tính theo trình độ chuyên môn, tỷ lệ thất

nghiệp cao nhất nằm ở nhóm có trình độ cao đẳng chuyên nghiệp và cao đẳng nghề,
tương ứng 7,2% [14].
Thực tế, hoạt động học tiếng Anh của sinh viên không chuyên ngữ trường Cao
đẳng Bình Định cho thấy số sinh viên say mê, hứng thú và sử dụng thành thạo tiếng Anh
trong quá trình học không nhiều; tỉ lệ sinh viên thi lại môn tiếng Anh cao nhất trong tất cả
các môn của chương trình học, chiếm 21.5% [34]. Có rất nhiều lý do dẫn đến thực trạng
này, song lý do quan trọng nhất chính là sinh viên chưa hình thành được cho mình động
cơ học tập ngoại ngữ đúng đắn và phù hợp, điều đó dẫn đến các em học ngoại ngữ một
cách đối phó và thụ động.
Ở Việt Nam dưới góc độ Tâm lý học chưa có những công trình nghiên cứu mang
tính hệ thống về động cơ học Tiếng Anh của sinh viên trong các trường cao đẳng. Tại
trường Cao đẳng Bình Định, chưa có một công trình nghiên cứu khoa học nào về vấn đề
động cơ học tiếng Anh của sinh viên.
Chính vì vậy, nghiên cứu động cơ học tiếng Anh của sinh viên trường Cao đẳng Bình
Định có ý nghĩa cả về lý luận lẫn thực tiễn. Góp phần xây dựng cơ sở lý luận về động cơ
học tiếng Anh của sinh viên trong các trường cao đẳng và chỉ ra

10


TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt
1. Mai Lan Anh (2011), Động cơ và chiến lược học ngoại ngữ, Luận văn thạc sĩ Đại
học Văn hóa, Hà Nội.
2. Bùi Hồng Ánh (2004), Bàn về thái độ và động cơ học ngoại ngữ của sinh viên
năm thứ nhất ở trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Luận văn thạc sĩ Đại học
Quốc Gia Hà Nội.
3. A.N.LeonChiep (1989), Hoạt động – Ý thức – Nhân cách, NXB Giáo dục, Hà
Nội.

4. Barry D.Smith; Harold J.Vetter (2005), Các học thuyết về nhân cách, Nguyễn
Kim Dân dịch, Nxb Văn Hóa Thông Tin.
5. Vũ Dũng (chủ biên), (2008), Từ điển Tâm lý học, NXB Từ điển Bách khoa, Hà
Nội.
6. Lê Viết Dũng (2011), “Tăng cường động cơ học ngoại ngữ chuyên ngành cho các
trường đại học và cao đẳng”, tạp chí ngôn ngữ và đời sống, (số 12), trang 5.
7. Trần Xuân Điệp (1998), Bàn về động lực dạy - học ngoại ngữ. Luận văn thạc sĩ
Đại học Hà Nội.
8. Phạm Thị Đức (1994), “Phạm trù động cơ học tập của học sinh trong giai đoạn
hiện nay”, tạp chí nghiên cứu giáo dục, (số 4), trang 10-11.
9. Phạm Minh Hạc (chủ biên), (1988), Tâm lý học, NXB Giáo dục, Hà Nội.
10. Phạm Minh Hạc (chủ biên), Lê Đức Phúc (2004), Một số vấn đề nghiên cứu về
nhân cách, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
11. Nguyễn Kế Hào (1983), “Một số phương pháp nghiên cứu động cơ học tập”, tạp
chí Nghiên cứu giáo dục, (số 2), trang 3-5.
12. Nguyễn Kế Hào (2009), Giáo trình tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm,
NXB Đại học sư phạm Hà Nội.

11


13. Bùi Văn Huệ, Lý Minh Tiên (1982), “Tìm hiểu đặc điểm động cơ giải bài tập
của học sinh”, kỷ yếu hội nghị Tâm lý học (lần thứ 6).
14. http//Vietnamnet.vn/nhung-con-so-dang-suy-ngam/ ngày 20/7/2015.
15. Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan, Nguyễn Văn Thàng (2001), Tâm lý học lứa tuổi và
Tâm lý học sư phạm, NXB ĐHQGHN.
16. Lê Thanh Hương (2002), Động cơ và điều chỉnh hành vi, đề tài cấp viện, viện
Tâm lý học, Hà Nội.
17. Lê Thanh Hương (2002), “Cấu trúc động cơ của con người”, Tạp chí Tâm lý học
(số 6), trang 8-9.

18. Lê Thị Thanh Hương (2003), “Động cơ và quá trình hình thành nhân cách”, Tạp
chí Tâm lý học, (số 5), trang 5-7.
19. Đào Lan Hương (2006), Động cơ học tập của sinh viên trường Cao đẳng sư
phạm Bắc Ninh, Luận văn thạc sĩ.
20. Lê Khanh (2007), Bài giảng Tâm lý học nhân cách (tài liệu lưu hành nội bộ),
trường Đại học KHXH&NV- ĐHQGHN, trang 157.
21. Đặng Thị Lan (2003), Động cơ học ngoại ngữ - yếu tố thúc đẩy sinh viên phát
triển nhận thức, trường Đại học Ngoại ngữ-ĐHQGHN, trang 33-37.
22. Nguyễn Hồi Loan (2003), “Động cơ học tập của sinh viên trường Đại học Khoa
học Xã hội và Nhân văn”,Tạp chí Tâm lý học (số 2), trang 6-11.
23. Nguyễn Văn Lượt (2013), Động cơ giảng dạy của giảng viên đại học, Luận án
tiến sĩ Tâm lý học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc Gia Hà
Nội, trang 17-24.
24. Vũ Thị Nho (2003), Tâm lý học phát triển, NXB Đại học quốc gia, Hà Nội.
25. Phan Trọng Ngọ (chủ biên), (2003), Các lý thuyết phát triển tâm lý người, NXB
Đại học Sư phạm.
26. Phạm Thành Nghị (2010), “Động cơ trong của hoạt động học tập và các giải
pháp tăng cường”, Tạp chí Khoa học Giáo dục (số 5), trang 6-8.

12


27. Dương Thị Kim Oanh (2009), Động cơ học tập của sinh viên các trường đại học
sư phạm, Luận án tiến sĩ Tâm lý học, Viện Tâm lý học, Viện khoa học Xã hội Việt Nam,
Hà Nội.
28.Khămphan Khăm on (1998), Động cơ học tập với nguyện vọng chọn nghề của
học sinh Lào, Luận án tiến sĩ Tâm lý học, Viện Tâm lý học, Viện khoa học Xã hội Việt
Nam, Hà Nội.
29. Nguyễn Thạc (chủ biên), Phạm Thành Nghị (1992), Tâm lý học sư phạm đại
học, NXB Giáo dục, Hà Nội.

30. Trần Thị Thơm (2006), Động cơ học tập của sinh viên môn Tâm lý học chuyên
ngành Tâm lý học trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, khóa luận tốt nghiệp,
Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn,Đại học Quốc Gia Hà Nội.
31. Trần Thị Thìn (2004), Động cơ học tập của sinh viên sư phạm – thực trạng và
phương hướng giáo dục, Luận án tiến sĩ Tâm lý học, Viện Tâm lý học, Viện khoa học Xã
hội Việt Nam, Hà Nội.
32. Trần Trọng Thủy (chủ biên) (2004), “Lao động và nhân cách của người cán bộ
khoa học nhìn từ góc độ tâm lý xã hội”, Tạp chí Tâm lý học, (số 2), trang 9-10
33. Mạc Văn Trang (2010), “Nghiên cứu động cơ - vấn đề cấp thiết”, Tạp chí Tâm
lý học (số 6), trang 1-6.
34. Tổng kết thực trạng học tập và thi cử năm học 2013-2014, trường Cao đẳng
Bình Định.
35. Nguyễn Quang Uẩn (2005), Tâm lý học đại cương, NXB Đại học quốc gia, Hà
Nội
36. V.G.Axeev (1996), Động lực hành vi và sự hình thành nhân cách, NXB Giáo
dục.
37. Nguyễn Khắc Viện (2001), Từ điển Tâm lý học, Nxb Văn hóa thông tin.
Tiếng Anh
38. Bennell P. and Akyeampong K (2007), Teacher Motivation in Sub-Saharan
Africa and South Asia, Department for International Development, England.

13


39. Bernaus M.and Gardner R C ( 2008), Teacher Motivation Strategies, Student
Perceptions, Student motivation and English Achievement. The Modern Language
Journal.
40. Frederick (1989), English-The Motivation to work by Frederick Heezberg,
Frederick, NXB NewYork.
41. Brown, H.D. (1994), Teaching by Principles: An Interactive Approach to

Language Pedagogy. Englewood Cliff, NJ: Prentice Hall.
42. Chang, H-H (2005), The Relationship between Extrinsic/Intrinsic Motivation
and Language Learning Strategies among College Students of English in Taiwan.
Retrieved February.
43. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985), Intrinsic motivation and self-determination
in human behavior. New York: Plenum Press.
44. Djigunovie, J.M. (2001), Are language learning strategies motivationspecific? Orbis Linguarum, 18, 125-138.
45. Gardner, R. C. (1985), Social psychology and Second Language Learning.
London: Edward Arnold Ltd.
46. Oxford, R. L. & Nyikos, M. (1989), Variables affecting choice of language
learning strategies by university students. Modern Language Journal, 291-300.
47.

Zoltal

Dỏrnyei

(2001),

Teaching

and

Researching

Motivation,

Appliedlinguisticsin Action.
48. Nada Alrifai (2009), Atititude Motivation and difficulties involvedinand
learning the E.L.language factors that affect motivation in learning it.

49. Yesin Bektas (2011,) Turkish Student motivation to learn E.L.at public and
privatc universities. Science Direct, Procedie Social and Behavioral Scicences.
50.Wenden, A. & BlancaFrydrychoVaklimova. (2011),Learner strategies in langu
age learning, NewJersey: Prentice Hall.

14