HẠT GIỐNG tâm hồn tập 6

Nhiùỡu taỏc giaó
First News tửớng hỳồp vaõ thỷồc hiùồn

Daõnh cho phuồ nỷọ

6
NHA XUấậT BAN TệNG HP TP. HCM

2004

Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

Quâ tùång
tûâ trấi tim

N

gûúâi ta rêët cêìn nhûäng mốn quâ àïën tûâ trấi
tim, àùåc biïåt lâ vâo ngây lïỵ. Trong thïë giúái àêìy hưëi
hẫ nây, viïåc trẫ tiïìn bùçng thễ tđn dng dïỵ dâng
hún nhiïìu so vúái viïåc tùång mưåt mốn quâ xët phất
tûâ trấi tim.
Cấch àêy vâi nùm, tưi bùỉt àêìu chín bõ tû
tûúãng cho bưën àûáa con ca tưi rùçng, Giấng Sinh sệ
àûúåc tưí chûác thêåt àún giẫn. Nïëu con bẩn cng
giưëng con tưi, chùỉc bẩn biïët cêu trẫ lúâi ca chng
sệ lâ: “Chùỉc chùỉn rưìi, mể. Con àậ nghe mể nối

àiïìu àố nhiïìu lêìn rưìi!”
Tưi àậ àấnh mêët uy tđn vúái chng, vò khi tưi vûâa
ly dõ xong, tưi thûúâng nối vúái chng cêu nối àố
trûúác ngây Giấng Sinh, nhûng rưìi tưi lẩi ài mua
sùỉm à thûá. Nùm nay mổi chuån phẫi khấc ài,
nhûng chng sệ khưng tin àêu.
5
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

Trûúác Giấng Sinh mưåt tìn, tưi tûå hỗi thêìm:
“Mònh cố nhûäng gò àïí Giấng Sinh nùm nay thêåt
àùåc biïåt?” Trong cấc ngưi nhâ mâ chng tưi tûâng
sưëng trûúác khi ly dõ, tưi thûúâng nhđn thúâi gian ra
àïí trang trđ nưåi thêët. Tưi biïët cấch sûã dng giêëy
dấn tûúâng, lất gẩch ceramic, may mân cûãa ph
húåp vúái têëm ra giûúâng. Nhûng trong ngưi nhâ
nây, thúâi gian rêët đt vâ tiïìn bẩc côn đt hún nûäa.
Ngoâi ra, tưi khưng ûa ngưi nhâ thụ xêëu xđ nây –
thẫm mâu àỗ cam, vâ tûúâng mâu xanh lê. Tưi
khưng mën chi tiïìn ra cho ngưi nhâ nây, vò tưi
nghe mưåt giổng nối vang lïn trong àêìu: “Chng
ta sệ khưng úã àêy lêu àêu”.
Trong nhâ, khưng ai bêån têm àïën àiïìu àố trûâ
àûáa con gấi Lisa. Mùåc d nố múái tấm tíi, tưi
nhêån thêëy nố hûúáng vïì gia àònh nhiïìu hún ba àûáa
kia. Viïåc chuín nhâ ln gêy ra khưí têm cho nố.
Nố cẫm thêëy àấnh mêët sûå an toân ca ngưi nhâ

c, vâ trïn têët cẫ, nố phẫi bỗ lẩi phđa sau mưåt cùn
phông ng trang trđ thêåt àểp – giêëy dấn tûúâng
toân lâ hoa cc – lâ tưí êëm àùåc biïåt ca nố.
Àậ àïën lc tưi vêån dng tâi nùng ca mònh. Tưi
gổi àiïån àïën ngûúâi chưìng c àïí bân bẩc vïì cấc
mốn quâ cho bổn nhỗ. Vúái Lisa, tưi u cêìu anh êëy
mua mưåt têëm ra giûúâng àùåc biïåt, côn tưi sệ mua
giêëy dấn tûúâng ph húåp vúái nố.
Vâo àïm trûúác Giấng Sinh, tưi chi ra mûúâi lùm
àưla cho mưåt thng sún vâ mua thïm nhûäng têëm
giêëy trang trđ thêåt àểp. Mc àđch àún giẫn thưi:
6
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

Tưi sệ sún phïët vâ may vấ vâ bêån bõu à thûá cho
àïën sấng ngây Giấng Sinh, àïí tưi khưng cố thúâi
gian thûúng xốt cho bẫn thên vâo mưåt ngây lïỵ gia
àònh àùåc biïåt nhû vêåy.
Àïm àố, tưi phất cho mưỵi àûáa con ba túâ giêëy
cng vúái phong bò. Trïn àêìu mưỵi trang giêëy lâ
dông chûä: “Àiïìu tưi thđch vïì chõ Mia” hóåc
“Àiïìu tưi thđch vïì anh Kris” hóåc “Àiïìu tưi
thđch vïì em gấi Lisa” hóåc “Àiïìu tưi thđch vïì em
trai Erik”.
Bổn chng àang úã vâo lûáa tíi mûúâi lùm, mûúâi
ba, tấm vâ sấu. Vâ tưi tin rùçng chng cố thïí tòm
thêëy đt nhêët lâ mưåt àiïím nâo àố mâ chng thđch vïì

nhau. Trong lc chng tòm mưåt chưỵ riïng àïí viïët
cho kđn àấo, tưi ài vâo phông ng àïí gối nhûäng
mốn quâ mua úã cûãa hiïåu.
Gối quâ xong, tưi trúã ra bïëp, thêëy chng àậ
viïët xong vâ dấn kđn phong bò. Chng tưi ưm
nhau, hưn nhau vâ chc nhau ng ngon. Bổn
chng vưåi vậ ài ng, riïng Lisa àûúåc phếp ng
trïn giûúâng tưi vúái lúâi hûáa lâ khưng àûúåc nhòn lến
vâo phông ng ca nố cho àïën bíi sấng ngây
Giấng Sinh.
Tưi bùỉt àêìu hânh àưång. Tưi hoân thânh mân
cûãa, sau àố sún bưën bûác tûúâng. Gêìn sấng thò têët cẫ
àậ xong. Tưi àûáng li ra xa ngùỉm tấc phêím lao
àưång ca mònh. Khoan àậ – sao tưi khưng thïm
chiïëc cêìu vưìng vâ nhiïìu àấm mêy trïn tûúâng cho
chng ph húåp vúái têëm ra giûúâng? Nùm giúâ sấng,
7
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

mổi viïåc hêìu nhû hoân hẫo. Quấ kiïåt sûác, àêìu ốc
tưi hêìu nhû khưng côn nghơ gò àïën gia cẫnh nghêo
tng ca mònh nûäa.
Trúã vïì phông ng ca mònh, tưi àûáng ngùỉm
Lisa àang nùçm giang chên dỵi tay chiïëm hïët
khoẫng trưëng trïn giûúâng. Tưi nhể nhâng ùém nố
lïn vâ mang nố vïì phông ng ca nố. Khi àùåt àêìu
Lisa xëng chiïëc gưëi, nố hỗi:

- Mể, trúâi sấng chûa?
- Chûa àêu cûng. Con cûá tiïëp tc nhùỉm mùỉt túái
khi ưng giâ Noel àïën.
Tưi tónh dêåy khi nghe lúâi cấm ún ca Lisa:
- Chao ưi, mể úi! Nố àểp quấ!
Têët cẫ chng tưi rúâi khỗi giûúâng, cng ngưìi
quanh gưëc cêy thưng vâ múã quâ. Sau àố, mưỵi àûáa
àûúåc nhêån ba phong bò. Chng tưi àổc nhûäng
dông chûä viïët trïn túâ giêëy, vúái nhûäng àưi mùỉt
nhôa lïå vâ nhûäng cấi mi àỗ ûãng. Cëi cng
chng tưi àổc nhûäng lúâi dânh cho bế Erik – t đt
trong nhâ – vâ nghơ rùçng nố sệ khưng nhêån àûúåc
nhûäng lúâi lệ hay ho àêu.
Kris viïët thïë nây: "Àiïìu con thđch vïì Erik lâ nố
khưng biïët súå gò cẫ".
Mia viïët: “Àiïìu con thđch vïì Erik lâ nố cố thïí
nối chuån vúái têët cẫ mổi ngûúâi”.
Lisa lẩi viïët: “Àiïìu con thđch vïì Erik lâ nố cố
thïí leo cêy cao hún bêët cûá ai”.

8
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

Quâ tùång tûâ trấi tim àậ lâm nïn nhûäng k
niïåm àấng nhúá. Sau nây, khi vêën àïì tâi chđnh ca
tưi àậ vûäng vâng, chng tưi cố nhûäng ma Giấng
Sinh to lúán hún, dûúái cêy thưng cố nhiïìu quâ

hún... nhûng khi hưìi tûúãng vïì ma Giấng Sinh
u thđch nhêët, têët cẫ chng tưi àïìu nối vïì ngây
Giấng Sinh àố.
Tưi àùåc biïåt nhúá lẩi cẫm giấc bõ kếo nhể núi ưëng
tay ấo, rưìi mưåt bân tay nhỗ khum khum bïn tai tưi
vâ tiïëng Erik thò thêìm:
- Ưi, mể úi, con khưng hïì biïët lâ cấc anh chõ lẩi
thđch con!

9
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

Bûác tranh ca Joe

H

êìu hïët mổi ngûúâi àïìu biïët rùçng nhûäng nùm
àêìu tiïn cùỉp sấch àïën trûúâng cố thïí ẫnh hûúãng
quan trổng àïën cẫ mưåt àúâi. Chng thûúâng tấc
àưång àïën sûå thânh àẩt trong cåc sưëng vâ lông tûå
trổng ca chng ta. Cha mể ca Joe cng vêåy. Hổ
bẫo àẫm cho nố mưåt cåc sưëng gia àònh trân àêìy
u thûúng vâ sûå dûúäng dc tưët nhêët. Nố thđch
th tiïëp nhêån mổi hiïíu biïët, nố àấnh vêìn rộ râng
bẫng chûä cấi vâ nố biïët àïëm àïën mûúâi. Àng vêåy,
nố sùén sâng àïí vâo lúáp mưåt.
Joe hùng hấi cùỉp sấch àïën trûúâng. Nố thđch cấc

bẩn cng lúáp vâ bổn chng cng thđch nố. Nố
thđch cư giấo vâ nhêån àûúåc sûå khuën khđch ca
cư giấo lêỵn ca cha mể. Dûúâng nhû têët cẫ cấc biïíu
hiïån àïìu hûúáng àïën thânh cưng; tuy vêåy, thânh
cưng lẩi nế trấnh nố.
Joe bùỉt àêìu gùåp khố khùn. Nố khưng thïí nùỉm
bùỉt àûúåc bûúác ài nhanh chống úã chung quanh.

10
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

Ngay lc nố sùỉp hiïíu mưåt vêën àïì, cư giấo lẩi
chuín sang vêën àïì khấc hóåc bâi hổc khấc. Cëi
nùm lúáp mưåt, nố tt hêåu so vúái nhiïìu àûáa bẩn vâ
àêm ra chấn nẫn. Cha mể Joe hy vổng ma hê sệ
gip nố phất triïín trđ tụå àïí nùm lúáp hai nố sệ hổc
tưët hún.
Nhûng khưng phẫi nhû vêåy, cëi nùm lúáp hai,
giấo viïn àïì nghõ nố hổc lẩi nhûng cha mể nố
khưng àưìng . Cëi nùm lúáp ba, Joe lẩi câng thua
st hún nûäa. Ưng hiïåu trûúãng àïì nghõ Joe nïn hổc
lẩi thïm mưåt nùm. Nhûng mưåt lêìn nûäa, cha mể nố
khưng chêëp nhêån.
Bùỉt àêìu nùm lúáp bưën, Joe lo súå. Nố khưng
mën àïën trûúâng cht nâo. Nố àậ phẫi chõu àûång
cẫnh àûáng bết lúáp trong sët ba nùm qua, têët
nhiïn nố khưng mën cẫnh àố tấi diïỵn. Nố nghe

nối lúáp bưën rêët khố. Àng vêåy. Nố tiïëp thu bâi rêët
vêët vẫ, vâ khưng chó hổc vâo ban ngây mâ nố côn
hổc vâo têët cẫ cấc bíi tưëi. Nhûng nố vêỵn àûáng
cëi lúáp – cho àïën mưåt bíi chiïìu mûa giố dûä dưåi,
tưëi àen cẫ bêìu trúâi.
Cấc thêìy cư hònh nhû cố giấc quan thûá sấu vïì
thúâi tiïët hay sao àố. Nhûäng khấi niïåm khố – nhû
phên sưë chùèng hẩn – thûúâng àûúåc giẫng dẩy vâo
nhûäng ngây nùỉng rấo vâ sấng sa nhêët. Ngây
hưm àố àậ khúãi àêìu nhû vêåy, nhûng khi cư giấo
bùỉt àêìu bâi giẫng, mêy àen khưng biïët tûâ àêu kếo
àïën àen kđn bêìu trúâi vâ trúâi mûa rúi nhû trt. Cư
giấo cưë gùỉng bùỉt àấm hổc trô têåp trung vâo mưn
11
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

hổc, nhûng sêëm chúáp àậ chiïën thùỉng. Àấm hổc trô
khưng têåp trung ch nïn têët nhiïn chng khưng
thïí hiïíu àûúåc mưn toấn quấ khố nây. Trûâ mưåt
mònh Joe. Nố hiïíu hïët. Nố giẫi àng têët cẫ. Cư
giấo vưỵ lûng nố, bẫo nố ài quanh lúáp giẫi thđch
cho cấc bẩn. Joe bûúác tung tùng khùỉp phông, tûúi
cûúâi sung sûúáng vúái thânh quẫ múái xët hiïån.
Sau khi hổc xong giúâ toấn, cư giấo phất cho mưỵi
àûáa mưåt túâ giêëy trùỉng. Bêy giúâ àïën mưn hưåi hổa.
Vâ têët cẫ hổc trô àậ vệ àng nhûäng gò chng nghơ
trong àêìu – ngây mûa to u ấm nhû hưm nay àûúåc

chng thïí hiïån thânh nhûäng bûác tranh vúái chò
mâu tưëi tùm. Trûâ Joe. Nố sûã dng mâu sấng –
vâng, cam vâ àỗ. Trïn trang giêëy lâ mưåt mùåt trúâi
to lúán, rûåc rúä.
Joe bùỉt àêìu tiïën bưå vâ àẩt kïët quẫ khẫ quan
trong nùm lúáp bưën àố. Cư giấo ch nhiïåm cng tô
mô vïì nhûäng thay àưíi ca nố. Cư giấo bùỉt àêìu theo
dội sûå tiïën bưå ca nố sët nhûäng nùm trung hổc.
Tẩi sao ngây mûa giố tùm tưëi àố lẩi cố thïí thay àưíi
Joe? Ai biïët àûúåc vâo lc nâo thò mưåt giấo viïn cố
thïí àấnh thûác tiïìm nùng ca mưåt hổc sinh?
Joe khưng àûáng àêìu lúáp. Khưng nhêët thiïët phẫi
nhû thïë. Nố àậ thânh cưng vâ nố biïët àiïìu àố. Sau
khi tưët nghiïåp cêëp ba, Joe àùng k vâo qn àưåi vâ
àûúåc gûãi ra chiïën àêëu úã nûúác ngoâi. Châng trai tûâ
biïåt mổi ngûúâi ra ài vâ khưng bao giúâ trúã lẩi.
Nghe tin Joe hy sinh, cư giấo lúáp bưën nùm xûa
àïën nhâ chia bìn. Mể Joe tiïëp àốn vâ nối bâ
12
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

mën cho cư xem mưåt mốn àưì trong phông Joe.
Khi hổ vâo phông, bâ mể chó cho cư giấo xem mốn
àưì u qu nhêët ca Joe àûúåc treo trïn tûúâng –
bûác tranh vệ mùåt trúâi rûåc rúä vúái ba mâu vâng, cam,
àỗ vâ àûúåc àống khung cêín thêån. Bûác tranh k
niïåm mưåt ngây mûa giố – ngây trđ thưng minh ca

Joe chúåt tónh giêëc. Dûúái bûác tranh lâ dông chûä in
hoa chđnh tay Joe viïët: HƯM NAY LÂ NGÂY TA
CỐ ÀÛÚÅC SÛÅ THƯNG MINHH

13
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

Mốn quâ qu giấ
ca bâ Goldberg

H

ún 1.800 ngûúâi Trung Êu gưëc Do Thấi àậ
trưën khỗi chïë àưå Hitler vâ tòm thêëy núi tr êín tẩi
thânh phưë Thûúång Hẫi – Trung qëc. Cha mể tưi
vâ tưi cố mùåt trong sưë nhûäng ngûúâi àố.

Tûâ nhiïìu nùm nay, Thûúång Hẫi lâ núi nûúng
nấu ca hâng ngân con ngûúâi bõ gẩt ra khỗi thïë
giúái hiïån tẩi vò l do nây hóåc l do khấc. Giûäa
nùm 1938 vâ 1939, sûå xët hiïån ca ngûúâi chêu Êu
gưëc Do Thấi gốp phêìn lâm cho thânh phưë lúán trïn
búâ biïín Trung qëc câng àưng àc thïm.
Vâo lc cha mể tưi biïët rùçng hổ phẫi rúâi khỗi
nûúác Àûác – nïëu khưng mën chïët – thò hêìu hïët cấc
nûúác lấng giïìng àïìu àống cấnh cûãa lẩi vúái ngûúâi
di cû. Vûúåt àẩi dûúng àïí sang cấc nûúác phûúng

Àưng lâ con àûúâng thûúång sấch nhêët, nïëu con
àûúâng nây vêỵn côn múã ngộ. Cha mể tưi quët
14
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

àõnh ngay. Hổ tòm gùåp ngûúâi mưi giúái, trao àưíi bđ
mêåt, vâ mua àûúåc ba chiïëc vế tâu thy ài Trung
qëc vúái lưå trònh kếo dâi trong vông mûúâi hai
tiïëng àưìng hưì. Chng tưi sùén sâng têët cẫ, vâ cëi
cng chng tưi àïën núi.
Àïën Thûúång Hẫi, chng tưi àûúåc àốn tiïëp bùçng
mưåt chûä thêåp ngóåc mâu àen khưíng lưì nùçm trú
trấo vâ ngẩo nghïỵ giûäa lấ cúâ àỗ – trùỉng ca Qëc
Xậ, àûúåc cùỉm cao chốt vốt trïn àónh ca Lậnh Sûå
Quấn nûúác Àûác. Cố lệ lúâi hûáa ca Adolf Hitler àậ
trúã thânh sûå thêåt, vâ “cấnh tay ca ưng ta àậ vûún
rưång lêỵn vûún xa”.
Tûâ giêy pht àùåt chên lïn mẫnh àêët Trung
qëc, chng tưi bõ coi lâ nhûäng cưng dên khưng cố
qëc tõch – mưåt àiïìu kinh khng cho nhûäng ngûúâi
xa lẩ sưëng úã miïìn àêët xa lẩ. Giưëng nhû hâng ngân
kễ di cû khấc, gia àònh tưi phẫi vêåt lưån àïí kiïëm
sưëng, vâ cåc sưëng (nïëu cố thïí gổi nhû vêåy) mâ
cha tưi mang lẩi cho chng tưi àậ chêëm dûát thêåt
àưåt ngưåt khi M tun chiïën vúái Nhêåt.
Vâo ngây xẫy ra biïën cưë Trên Chêu Cẫng, binh
lđnh Nhêåt chiïëm àống Thûúång Hẫi. Liïn minh

giûäa Àûác, , Nhêåt àûúåc hònh thânh – phe trc – vâ
mưåt lêìn nûäa, ngûúâi Do Thấi sưëng trong núm núáp
lo súå. Ngûúâi Nhêåt ra lïånh toân bưå dên tõ nẩn Do
thấi phẫi di chuín túái mưåt khu vûåc àûúåc àõnh sùén
(khu vûåc tưìi tïå nhêët, àậ cố hâng ngân ngûúâi àõa
phûúng sinh sưëng), cho hổ đt thúâi gian ngùỉn ngi
àïí tòm mưåt chưën nûúng thên cố thïí gổi lâ “nhâ”.
15
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

Àiïìu àêìu tiïn tưi biïët àûúåc vïì viïåc “bõ tưëng
giam” lâ àân ưng thûúâng giêån dûä lïn àïí chưëng lẩi
tònh trẩng bõ giam cêìm, côn ph nûä thò ngưìi xm
lẩi may mân cûãa. Mể tưi cùỉt mưåt cấi ấo ng àïí may
thânh têëm mân cho khung cûãa sưí ca cùn phông
rưång 12 mết vng – sệ lâ ngưi nhâ ca chng tưi
trong sët sấu nùm túái.
Chng tưi sưëng nûúng tûåa vâo nhau dûúái
nhûäng àiïìu kiïån khùỉc nghiïåt nhêët vâ nhanh chống
biïët cấch biïën chng thânh àiïìu tưët àểp nhêët.
Chung quanh chng tưi, mưåt sưë ngûúâi nây tưët hún
mưåt sưë ngûúâi khấc, vâ giûäa nhûäng ngûúâi àậ tẩo
nïn mưåt sûå khấc biïåt trong àúâi con bế mûúâi mưåt
tíi, cố bâ Rosa Goldberg, mưåt ph nûä trung niïn
vúái thên hònh phưëp phấp vâ khn mùåt trôn vo.
Àïí tòm cẫm giấc nhể nhộm giûäa bêìu khưng
khđ nống bûác, ngưåt ngẩt ca ma hê dâi vư têån úã

Thûúång Hẫi, Rosa Goldberg thûúâng àùåt cấi ghïë
ba chên ca bâ trong bống rêm ca bậi rấc ca
chng tưi rưìi thanh thẫn ngưìi xëng, ngùỉm nhòn
vu vú khùỉp chưën. Lâ ngûúâi cố bẫn tđnh thên thiïån
vâ dïỵ chõu, bâ biïët tïn biïët tíi têët cẫ cû dên sưëng
úã àêy. Mưỵi bíi sấng, bâ àốn châo chng tưi
bùçng n cûúâi tûúi vui, vâ tia sấng lêëp lấnh trong
àưi mùỉt nêu ca bâ thêåt êëm ấp. Vúái tiïëng Anh
côn nùång giổng Do thấi, bâ thûúâng gúãi àïën
chng tưi nhûäng àiïìu khun bẫo khưn ngoan.
Riïng vúái tưi, thưng àiïåp ca bâ khưng bao giúâ
thay àưíi.

16
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

Mưỵi bíi sấng, khi tưi tung tùng àïën gian nhâ kho
(àậ àûúåc chuín thânh lúáp hổc), bâ thûúâng chùån tưi
lẩi, chòa tay ra àïí nùỉm lêëy tay tưi, kếo tưi bûúác sất lẩi
gêìn bïn bâ, nhòn thùèng vâo mùåt tưi vâ hỗi:
-Sao? Mưỵi ngây bâ Goldberg àïìu nối gò vúái
chấu hẫ?
Biïët rộ trô chúi ca bâ, tưi lùỉc àêìu nối khệ:
“Chấu khưng biïët” vâ àûáng im chúâ àúåi.
- Nây chấu, bâ Goldberg sệ phẫi nối cho chấu
biïët mưåt lêìn nûäa. Bêy giúâ lùỉng nghe vâ nhúá k àiïìu
bâ sùỉp nối nhế. Chấu hậy ài ra ngoâi vâ tẩo nïn

mưåt àiïìu k diïåu cho ngây hưm nay. Thûúång Àïë
àang bêån rưìi, Ngûúâi khưng thïí lâm cho chấu àêu.
Khn mùåt bâ sấng bûâng lïn vâ bâ thẫ bân tay tưi
ra. Vúái cấi vưỵ lûng nhể nhâng vâ thên thiïån, bâ àêíy
tưi ài tiïëp con àûúâng ca tưi, cho tưi mưåt mc àđch
ca mưỵi ngây, cho tưi nghơa ca cåc sưëng. Bâ cho
tưi àưi cấnh àïí bay lïn, múã to àưi mùỉt tưi trûúác mưåt
thïë giúái cêìn cố àiïìu k diïåu, bẫo àẫm vúái tưi rùçng tưi
cố thïí lâm àûúåc cưng viïåc ca Thûúång Àïë.
Cho túái têån giúâ pht nây, mưỵi khi tưi bûúác ra
khỗi nhâ, tưi àïìu nghe tiïëng nối khân khân ca
Rosa Goldberg cêët lïn gổi tưi, vâ tưi nhúá mậi cêu:
Ài ra ngoâi vâ tẩo nïn mưåt àiïìu k diïåu cho ngây
hưm nay. Thûúång Àïë àang bêån rưìi, Ngûúâi khưng
thïí lâm cho chấu àêu.

17
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

Chuån ca Ann

À

õnh mïånh àïën thùm tưi vâo ngây 10 thấng 9
nùm 1984 – vâ ngay lêåp tûác cåc sưëng ca tưi
dûâng mưåt cấch àưåt ngưåt. Vâo sấng thûá Hai àố,
trong khi chín bõ ài lâm, tưi nghơ vïì bẫn thên

mònh lâ mưåt ph nûä àưåc lêåp vâ cố àêìy à mổi thûá.
Tưi cố nghïì nghiïåp, cố xe húi, cố mưåt gia àònh
sưëng sung tc, cố nhiïìu th vui vâ bê bẩn. Cåc
sưëng ca tưi àêìy à vâ bêån rưån.
Rưìi tưi trûúåt ngậ... vâ khưng thïí cûã àưång àûúåc...
Nùm trûúác, tûâ khi bõ tai nẩn xe cổ, tưi cẫm thêëy
cưí tưi khưng cûã àưång thoẫi mấi lùỉm, ngun cấnh
tay trấi câng ngây câng tï cûáng. Tưi phất hiïån chó
cố thïí giẫm búát cún àau úã cưí bùçng cấch thông àêìu
ra ngoâi mếp giûúâng vâ àu àûa. Trong bíi sấng
àõnh mïånh àố, tưi cng lâm nhû vêåy nhûng rưìi tưi
trûúåt xëng giûúâng, vâ ốt àêåp xëng àêët.
Khi toân thên va mẩnh vâo sân nhâ, tưi cẫm
nhêån mưåt cún àau kinh khng. Dûúâng nhû cố mưåt

18
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

con dao nhổn àêm vâo ty sưëng, tiïëp theo lâ cẫm
giấc giưëng nhû bõ sết àấnh xëng cưåt sưëng, rưìi
rng àưång lan túái tûâng àêìu dêy thêìn kinh. Rưìi
khưng côn gò hïët. Khưng cẫm giấc, khưng cûã
àưång! Tưi nùçm dûúái àêët trong tû thïë lc múái ngậ
xëng, khưng thïí nhc nhđch. Mưåt nhêån thûác kinh
hoâng truìn àïën bưå nậo ca tưi: Tưi bõ liïåt rưìi!
Ngay lêåp tûác, sûå phất hiïån nây khiïën tưi bõ sưëc.
Àau khưí mâ tưi cẫm thêëy trong khoẫnh khùỉc àố

khưng gò khấc hún sûå tuåt vổng. Ưi Cha úi,
khưng thïí nhû thïë nây àûúåc!
Chûa túái mûúâi giêy, cåc àúâi tưi àậ thay àưíi, tûâ
mưåt ph nûä àưåc lêåp trúã thânh mưåt con ngûúâi hoân
toân bêët lûåc. Àiïån thoẩi rếo vang cấch mêëy gang
tay mâ tưi khưng thïí cûã àưång àïí nhêëc mấy trẫ lúâi.
Tưi cng khưng thïí múã miïång kïu cûáu. Tưi nùçm
àố vúái biïët bao súå hậi. Àưåt nhiïn, mổi viïåc àïìu
vûúåt quấ khẫ nùng vâ têìm kiïím soất ca tưi. Tưi
hoân toân tónh tấo vâ àau àúán khi nhêån thûác rộ
tònh trẩng khố khùn ca bẫn thên. Lc àố lâ 7 giúâ
30 sấng. Mổi ngûúâi àậ ài khỗi. Chó côn mưåt mònh
tưi thưi. Khưng hy vổng cố ngûúâi vïì nhâ trûúác
bíi tưëi. Biïët tưi cố côn sưëng túái lc êëy khưng?
Tưi bùỉt àêìu tûúãng tûúång tiïën trònh nây sệ diïỵn
ra nhû thïë nâo. Toân bưå dêy thêìn kinh vêån àưång
vâ cẫm xc àậ bõ hỗng, cố thïí cẫ cú thïí ca tưi
cng sùỉp ngûng hoẩt àưång nưët. Viïåc hđt thúã àưëi
vúái tưi câng lc câng khố khùn... cho àïën khi tưi
mêët dêìn thûác.
19
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

Àêìu ốc tưi nghơ thêåt nhanh: Nïëu mònh hưn mï
khi ngûúâi ta phất hiïån ra, vâ mònh khưng thïí phẫn
àưëi viïåc duy trò sûå sưëng bùçng phûúng tiïån mấy
mốc, thò mổi viïåc sệ ra sao? Cấi chïët àang lú lûãng

trïn àêìu khưng àấng súå bùçng viïỵn cẫnh phẫi sưëng
ph thåc hoân toân vâo lông thûúng hẩi vâ thiïån
chđ ca ngûúâi khấc. Cẫm giấc hậi hng àê nùång
lïn tưi. Cội lông trân àêìy nưỵi xốt xa cho bẫn thên.
Thïë rưìi, tûâ têån sêu thùèm, mưåt àiïìu gò àố dêng lïn
giânh quìn ch àưång, nhû mën nối: Àûâng than
vận nûäa! Nïëu ngûúi khưng thïí lau nûúác mi vâ
chêåm nûúác mùỉt, ngûúi sệ nghển thúã mâ chïët. Àêy
khưng phẫi lâ lc ngûúi thûúng xốt bẫn thên. Hậy
dng thúâi gian đt ỗi côn sốt lẩi àïí sùỉp xïëp lẩi mổi
thûá trong lông. A... Bêy giúâ thò tònh cẫm khưng thïí
lâm gò àûúåc. Chó cố sûå hiïíu biïët khưn ngoan múái
mang lẩi lúåi đch. Tưi bùỉt àêìu nhòn k lẩi cåc àúâi
mònh búãi vò dûúâng nhû sûå kïët thc àang àïën gêìn.
Ngûúâi ta chín bõ chïët nhû thïë nâo – khi côn
tónh? Khưng phẫi mưåt ngây nâo àố úã tíi giâ, mâ
lâ lc nây, cố thïí chó trong vâi giúâ nûäa. Tưi bưỵng
nẫy ra nghơ "ùn nùn th tưåi" nhû tưi tûâng àûúåc
dẩy khi côn nhỗ, cêìu xin àûúåc tha thûá cho nhûäng
hânh vi sai trấi ca tưi.
Sau khi àiïím lẩi àúâi mònh, tưi cẫm thêëy têm tû
nhể nhộm lâm sao. Tưi biïët àúâi mònh thêåt phong
ph vúái nhiïìu kinh nghiïåm cố nghơa. Mưåt sưë rêët
vui, nhûng phêìn nhiïìu lâ àau bìn. Tuy nhiïn,
àố lâ mưåt cåc àúâi àêìy ùỉp sûå kiïån quan trổng, vúái
20
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

nhiïìu thấch thûác vâ nhiïìu cú hưåi cho sûå phất triïín
têm hưìn. Tưi cố thïí tha thûá cho cấc khuët àiïím
to lúán ca mònh trûúác àêy.
Tưi bùỉt àêìu thêìm nối lúâi tûâ biïåt. Àêy lâ àiïìu
quấ àau lông. Tưi àậ gùỉn bố vúái nhûäng ngûúâi tưi
u. Vúái tònh cẫm sêu àêåm, tưi lùång lệ chia tay
nhûäng ngûúâi thên thiïët nhêët. Tưi ngẩc nhiïn khi
nhêån ra sao cố nhiïìu ngûúâi ẫnh hûúãng àïën cåc
àúâi tưi nhû vêåy. Tưi bùỉt àêìu hiïíu vïì mưëi tûúng
quan lêỵn nhau giûäa tưi vúái hổ. Vâo giêy pht àố,
tưi cẫm thêëy mònh dïỵ dâng u thûúng toân thïë
giúái nây, cng têët cẫ mổi ngûúâi sưëng trïn àố.
Bïình bưìng trïn ngổn sống u thûúng vâ chêëp
nhêån, cẫm giấc ca tưi lâ thïë nây: Àố lâ mưåt cåc
àúâi tưët àểp. Cẫm giấc tï cûáng vâ hưn mï chiïëm
ngûå tưi. Àêìu ốc tưi thanh thẫn hún bao giúâ hïët.
Mổi súå hậi vïì cấi chïët àậ biïën mêët. Cố lệ giúâ nây
mùåt trúâi àang lïn cao. Húi thúã tưi ëu dêìn vâ nùång
nhổc. Tưi chúâ àốn tûã thêìn àïën vúái mònh. nghơ
cëi cng ca tưi lâ: Lẩy Àûác Cha Trúâi, con xin
giao phố linh hưìn con vâo tay ngûúâi.
Diïỵn biïën ca mêëy tìn tiïëp theo hêìu nhû tưi
khưng thïí nhúá àûúåc. Sau nây tưi nghe nối, cấc
àưìng nghiïåp àậ cẫnh giấc hỗi thùm nhau khi
khưng thêëy tưi àïën vâo sấng thûá Hai hưm àố.
Hổ liïn lẩc vúái chõ tưi vâ chõ êëy cng cẫm thêëy
mưåt àiïìu gò bêët ưín. Khoẫng trûa hưm àố chõ
phất hiïån ra tưi. Mêëy ngây àêìu tiïn, tưi àûúåc
nùçm trong phông sùn sốc àùåc biïåt, tònh trẩng rêët

21
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

nguy kõch. Sau àố, tưi àûúåc chuín sang khoa
phc hưìi thêìn kinh.
Mưåt chuín biïën lúán xẫy ra trong sët sấu
thấng tưi nùçm n bêët àưång. Têm trđ tưi thûúâng
xun trûúåt vâo mưåt chiïìu hûúáng thûác khấc. Rưìi
tưi thûác tónh vúái sûå biïët ún vïì cåc sưëng vâ cẫm
nhêån àûúåc mc àđch sưëng. Tuy nhiïn, vêỵn cố mưåt
àiïìu gò àố àïí tưi lâm – mưåt àiïìu rêët khấc biïåt vúái
nhûäng gò tưi àậ lâm trûúác àêy – mưåt àiïìu tưi cố thïí
lâm trïn chiïëc xe lùn, nïëu cêìn.
Hai nùm tiïëp theo dânh cho viïåc phc hưìi sûác
khỗe. Qua hưì sú bïånh ấn, tưi biïët mònh khưng thïí
lêåt àûúåc mưåt trang sấch, cêìm bân chẫi àấnh rùng,
nhêën nt àiïån thoẩi, hóåc tûå thûåc hiïån viïåc ùn
ëng. Chên tưi khưng thïí mang nưíi thên mònh. Vâ
tưi sưëng àûúåc nhúâ mưåt ưëng thưng.
Sau nhiïìu thấng ấp dng vêåt l trõ liïåu, ưín àõnh
cưåt sưëng, phc hưìi cú thïí, nhûäng phûúng cấch trõ
bïånh kïët húåp sûå nêng àúä àêìy tònh thûúng ca
nhûäng ngûúâi àưìng cẫm, tưi hưìi phc nhanh hún
cẫ nhûäng chêín àoấn lẩc quan nhêët. Cố thïí thêëy rộ
àiïìu nây qua sûå thùm viïëng ca bấc sơ phông cêëp
cûáu. Bâ êëy nối:
- Tưi àậ xem qua hưì sú ca cư, vâ tưi thêëy cư hưìi

phc thêåt àấng kinh ngẩc, kïí tûâ tai nẩn cấch àêy
hai nùm. Cư cố thïí trẫ lúâi vâi cêu cho thoẫ mận sûå
tô mô ca tưi àûúåc khưng? Khi cư àûúåc àûa àïën
phông cêëp cûáu trong tònh trẩng chêën thûúng ty
sưëng. Chng tưi chó cố thïí lâm mưỵi mưåt viïåc lâ giûä
22
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

ngûúâi cư bêët àưång vâ cưë àõnh xûúng sưëng àng võ
trđ. Côn lânh bïånh hay khưng lâ ty cư. Cư àậ lâm
thïë nâo àẩt kïët quẫ tưët nhû vêåy?
Tưi kïí cho bâ êëy nghe nhûäng gò trẫi qua trong
lông tưi. Chó côn mưåt đt sûác lûåc, tưi biïët mònh
khưng àûúåc hoang phđ mưåt cht nâo. Tưi biïët
mònh phẫi tòm kiïëm àiïìu gò cưët lội vâ cố nghơa.
Tưi hổc àûúåc cấch chêëp nhêån, cấch lùỉng nghe, vâ
cấch sưëng. Cåc chẩm trấn vúái tûã thêìn lâ mưåt
tiïëng kïu thûác tónh trûúác cåc àúâi tưi.
Àiïìu àố liïn quan gò túái viïåc hưìi phc cú thïí?
Cố chûá! Mổi thûá! Tưi trúã nïn cúãi múã hún vâ dïỵ
dâng chêëp nhêån thiïån chđ cng lông trùỉc êín ca
ngûúâi khấc. Cng vúái thëc chûäa bïånh thưng
thûúâng, tưi cng dng thïm cấc phûúng phấp
chûäa trõ hưỵ trúå, tûâ viïåc chêm cûáu cho àïën mốn
chấo gâ. Giúâ àêy, tưi cố thïí tû vêën cho nhûäng ai
cêìn àïën sûå nêng àúä vïì mùåt tinh thêìn.
Qua viïåc lâm àố, tưi khuën khđch nhûäng

ngûúâi bònh thûúâng hậy sưëng mưåt cåc sưëng cao
àểp hún. Chiïëc xe lùn lâ mưåt vêåt ca quấ khûá. Hêìu
nhû tưi qụn hïët mổi thấch thûác côn lẩi vïì thïí
chêët, vò cåc àúâi ca tưi bùỉt àêìu phong ph hún vâ
sêu sùỉc hún. Nhûäng gò àûúåc xem lâ thêët bẩi vúái
nhiïìu ngûúâi thò nố chó lâ mưåt chûúáng ngẩi vêåt –
mâ Thûúång Àïë biïët rùçng tưi cố thïí vûúåt qua.

23
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

Khưng bao giúâ
quấ mån

C

hó bùçng mưåt c hđch, ûúác mú cẫ àúâi tưi àậ
àûúåc thûåc hiïån. ÚÃ àưå tíi sấu mûúi tấm, tưi tưët
nghiïåp àẩi hổc – vúái têëm bùçng danh dûå.
Àố lâ mưåt thânh tûåu vễ vang, nhûng khưng
kếm phêìn ngổt ngâo cay àùỉng. Tưi àậ cố mưåt cåc
hưn nhên hẩnh phc, ln àêìy ùỉp nhûäng chuën
du lõch cng con cấi vâ bẩn bê. Rưìi chưìng tưi qua
àúâi. Trûúác àêy tưi chûa bao giúâ tûå mònh lâm àûúåc
àiïìu gò. Chûa bao giúâ.
Tưi nhêån thêëy, hóåc mònh cố thïí ngưìi nhâ vâ
khốc than vúái nưỵi àau mêët mất, hóåc mònh cố thïí

thûåc hiïån àiïìu gò àố mâ mònh ao ûúác cẫ àúâi. Tưi cố
thïí àùng k vâo trûúâng àẩi hổc.
Chûa bao giúâ tưi cố mưåt quët àõnh dïỵ súå
nhû vêåy.

24
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

Nhûng quët àõnh lâ mưåt chuån, côn thûåc
hiïån nố lâ mưåt chuån khấc. Ngây àêìu tiïn àïën
trûúâng tưi rêët lo lùỉng. Khưng chó thïë, tưi côn súå hậi
nûäa. Tưi cố thïí tòm àûúåc hânh lang túái lúáp khưng?
Tưi cố gêy khố chõu cho mổi ngûúâi khưng? Cấc
giấo sû nghơ tưi chó vâo hổc chúi chúi phẫi khưng?
Tưi cố khẫ nùng hổc nưíi hay khưng? Nïëu mổi
ngûúâi àïìu thưng minh hún tưi thò sao?
Àïën cëi ngây hổc àêìu tiïn, tưi mïåt bậ ngûúâi.
Nhûng tưi cng cẫm thêëy phêën chêën. Tưi biïët
mònh cố thïí hổc nưíi. Niïìm vui àûúåc hổc hỗi
nhûäng àiïìu múái lẩ gip tưi vûúåt qua mổi khố
khùn. Niïìm àam mï nghïå thåt dêỵn dùỉt tưi àïën
vúái mưn hổc lõch sûã hưåi hổa. Thêåt sung sûúáng khi
ngây nâo cng àûúåc nghe cấc nhâ chun mưn
giẫng dẩy.
Mưåt trong nhûäng niïìm vui bêët ngúâ lâ tưi àûúåc
hổc chung vúái cấc sinh viïn khấc. Sûå khấc biïåt tíi
tấc khưng thânh vêën àïì, mùåc d lc àêìu tưi cố húi

sưëc khi bổn trễ cûá gổi tưi bùçng tïn. Chng rêët vui
nhưån. Chng tưi cng thẫo lån, cng hổc têåp, vâ
cng ài dẩo vúái nhau. Thêåm chđ cố mưåt cêåu côn
dẩy tưi cấch dng mấy vi tđnh. Àiïìu tuåt vúâi nhêët
lâ khưng ai nối nùng vïì cholesterol.
Tưi cng àûúåc nhiïìu sûå quan têm tûâ cấc thêìy cư
(àa sưë àïìu àấng tíi con tưi). Tưi cho rùçng hổ đt
thêëy mưåt sinh viïn nâo lẩi hấo hûác vúái bâi giẫng
ca hổ nhû vêåy. Thúâi gian tiïëp tc trưi qua, nhiïìu
thêìy cư xem tưi nhû mưåt ngìn cung cêëp thưng
25
Thuvientailieu.net.vn


Hẩt giưëng têm hưìn

tin. Vđ d nhû trong giúâ lõch sûã, khưng ai biïët cåc
sưëng gian khố nhû thïë nâo trong sët thúâi k
Khng Hoẫng Kinh Tïë. Tưi biïët. Vâ tưi àûúåc u
cêìu kïí lẩi.
Nhûäng ngûúâi quen lẩi nghơ rùçng tưi àiïn. Àưi
khi tưi cng nghơ mònh nhû vêåy. Kiïím tra, thi cûã,
nghiïn cûáu, hïët lúáp nây lẩi vưåi vậ ài sang lúáp khấc
cho kõp giúâ, thïí xấc kiïåt qụå. Tuy nhiïn, nhûäng
àiïìu àố khưng thïí ngùn cẫn tưi hoân têët mổi u
cêìu ca chûúng trònh hổc, kïí cẫ mưn giấo dc thïí
chêët. Tưi quët têm lâm bêët cûá viïåc gò àïí àẩt mẫnh
bùçng tưët nghiïåp.
Cấc con gấi ca tưi hưỵ trúå viïåc hổc têåp ca tưi
rêët nhiïìu. Chng gip àúä tưi lâm bâi têåp, chng

an i khi tưi than phiïìn vïì võ giấo sû khố tđnh, vâ
chng khun tưi àûâng quấ lo lùỉng vïì àiïím sưë.
Ngoâi viïåc hổc têåp trong lúáp, tưi côn tham gia
cấc chuën ài tham quan ca nhâ trûúâng vâo ma
hê. Mưåt chuën àûa chng tưi àïën cấc nûúác úã
vng Àưng Êu (trûúác khi ch nghơa Cưång Sẫn tan
rậ), mưåt chuën khấc àûa chng tưi ài tham khẫo
vïì hưåi hổa úã . Tưi thûúâng ài du lõch vúái chưìng rêët
nhiïìu, nhûng chûa bao giúâ tưi ài mưåt mònh.
Chuën ài mưåt mònh àêìu tiïn lâm tưi súå. Tuy vêåy,
tưi àậ gùåp nhûäng con ngûúâi tuåt vúâi, dang rưång
àưi cấnh vûäng vâng ra àïí che chúã tưi. Tûâ àố, tưi
vûúåt thïm mưåt bêåc nûäa trong cåc sưëng tûå lêåp.
Tưi khưng hïì biïët rùçng trûúâng àẩi hổc sệ cung
cêëp cho tưi nhûäng kiïën thûác khưng àïën tûâ sấch vúã.
26
Thuvientailieu.net.vn


Nhûäng àiïìu bònh dõ

Hưìi tûúãng lẩi, tưi nhêån thêëy viïåc ài hổc giûä cho tưi
tíi trễ. Tưi khưng bao giúâ bìn chấn. Tưi àûúåc
tiïëp cêån vúái tû tûúãng vâ quan àiïím múái mễ.
Nhûng quan trổng nhêët, tưi cố àûúåc sûå tûå tin, tưi
biïët tûå mònh cố thïí hoân thânh àûúåc mổi viïåc.
Vâo ngây trûúác khi chưìng tưi qua àúâi, ưng êëy
hỗi tưi cố mën quay lẩi trûúâng àẩi hổc hay
khưng. Ưng êëy bẫo tưi cûá tiïëp tc cåc sưëng vâ
hoân thânh ûúác mú. Bưën nùm sau, trong ngây lïỵ

tưët nghiïåp, tưi bûúác lïn bc sên khêëu vâ nhêån
bùçng tưët nghiïåp. Tưi cố thïí cẫm thêëy ưng êëy àang
àûáng dêåy vưỵ tay chc mûâng tưi.

27
Thuvientailieu.net.vn