Chuong 4 nghiệp vụ swap

CHƯƠNG 4

HỢP ĐỒNG HOÁN ĐỔI


Khái niệm giao dịch hoán đổi
  Hoán đổi thông thường nghĩa là trao đổi (exchange)
hai thứ với nhau và cái đem ra trao đổi phải khác
nhau.
  Trong thị trường tài chính, một hợp đồng hoán đổi là
một thoả thuận để trao đổi một chuỗi các dòng tiền
tại một thời điểm nhất định trong tương lai (at
specified future times) theo một nguyên tắc nhất định
nào đó.

2


Khái niệm hợp đồng hoán đổi lãi suất
  Loại hoán đổi thông dụng nhất là hoán đổi lãi suất
Plain Vanilla hay còn gọi là hợp đồng hoán đổi lãi
suất thả nổi – cố định.
  Với hợp đồng hoán đổi này, một bên đồng ý trả một
luồng tiền bằng mức lãi suất cố định được định trước
trên một mức vốn danh nghĩa trong một số năm. Để
đổi lại, bên đối tác sẽ trả mức lãi suất thả nổi trên
cùng mức vốn danh nghĩa cho cùng thời kỳ.

3

Khái niệm hợp đồng hoán đổi lãi suất
Lãi suất cố định

A

B
Lãi suất thả nổi

Payer
Swap

Receiver
Swap

(Long)

(Short)
4


Ví dụ hợp đồng hoán đổi lãi suất
Trái
phiếu

Vay
Euribor +
0,50%

5%
Euribor

A
5,25 %

5,75 %

B

Euribor
5


Một số biến thể của hợp đồng
hoán đổi lãi suất
  Hoán đổi trừ dần (amortizing swap): là loại hoán đổi
mà vốn gốc giảm dần theo phương pháp xác định
trước. (có thể được xác định tương ứng với sự giảm
dần vốn gốc trong khoản vay)
  Hoán đổi tăng lên (Step – up swap): là loại hoán đổi
mà vốn gốc tăng lên theo phương pháp xác định
trước.
  Hoán đổi kỳ hạn hay hoán đổi thực hiện sau
(forwards swap hay deferred swap): là loại hoán đổi
mà việc trao đổi các dòng tiền được thực hiện vào
một ngày trong tương lai.
6


Một số biến thể của hợp đồng
hoán đổi lãi suất

  A constant maturity Treasury swap là thoải thuận
tương tự với loại hợp đồng hoán đổi trên, trong đó
thoả thuận trao đổi mức lãi suất Libor với lãi suất trái
phiếu kho bạc (ví dụ mức lãi suất trái phiếu kho bạc
10 năm).
  Hoán đổi cộng dồn - compounding swap: là loại
hoán đổi trong đó mức lãi mà một hay cả hai bên
nhận được được cộng dồn các kỳ hạn cho đến khi kết
thúc hợp đồng theo phương thức đã thoả thuận trước.
Trong loại hoán đổi này, chỉ có một dòng thanh toán
được thực hiện vào thời điểm kết thúc hợp đồng hoán
đổi.
7


Một số biến thể của hợp đồng
hoán đổi lãi suất
  Libor-in arrears swap: là loại hoán đổi mà mức lãi
suất Libor vào ngày thanh toán được sử dụng để tính
toán mức thanh toán tại ngày đó.
  Hoán đổi tích luỹ (accrual swap): là loại hợp đồng
hoán đổi trong đó lãi của một bên trong hợp đồng
được cộng tích lũy đến chi mức lãi suất thả nổi trong
một khoảng nào đó.
8


Yết giá hợp đồng hoán đổi lãi suất
  Là việc ngân hàng sẽ công bố mức lãi suất cố định
mà ngân hàng nhận và trả khi tham gia vào một hợp

đồng hoán đổi.
  Trong đó:
 Mức lãi suất mua vào là mức lãi suất cố định ngân
hàng thanh toán cho bên nhận
 Mức lãi suất bán ra mà là mức lãi suất cố định mà
ngân hàng nhận.
  Chênh lệch giữa lãi suất mua vào và bán ra là mức lãi
mà ngân hàng được hưởng trong hợp đồng hoán đổi
lãi suất.
9


Xác định giá trị hợp đồng
hoán đổi lãi suất
Giá trị của hợp đồng hoán đổi lãi suất
tại thời điểm kí kết hợp đồng
Phương pháp coi hợp đồng hoán đổi
lãi suất là một danh mục đầu tư vào
các trái phiếu
Phương pháp coi hợp đồng hoán đổi
lãi suất là một danh mục các hợp
đồng kì hạn (FRAs)

10


Giá trị HĐHĐ tại thời điểm ký kết
  Tại thời điểm ký kết hợp đồng, giá trị hợp đồng hoán
đổi lãi suất bằng 0.
Vswap = 0

11


Phương pháp coi HĐHĐ lãi suất là một
danh mục đầu tư vào các trái phiếu
  Giả định rằng: cuối kỳ, vốn gốc được nhận và trả
trong hợp đồng hoán đổi.
  Trong hợp đồng hoán đổi lãi suất: bên mua trả lãi suất
cố định và nhận lãi suất thả nổi, bên bán ngược lại.
Điều này làm hợp đồng hoán đổi giống như sự kết
hợp giữa trái phiếu lãi suất cố định và trái phiếu lãi
suất thả nổi, trong đó:
12


Phương pháp coi HĐHĐ lãi suất là một
danh mục đầu tư vào các trái phiếu
 Đối với người trả lãi suất cố định:
Vswap = Bfl - Bfix
 Đối với người trả lãi suất thả nổi:
Vswap = Bfix - Bfl

13


Phương pháp coi HĐHĐ lãi suất là một
danh mục các hợp đồng kì hạn lãi suất
  Hợp đồng hoán đổi có thể được mô tả như là một
danh mục các hợp đồng kỳ hạn lãi suất (Forward rate

agreements – FRAs). Trong đó:
 Người trả lãi suất cố định là người mua FRAs;
 Người nhận lãi suất cố định là người bán FRAs;
 Lãi suất cố định sẽ là mức lãi suất để so sánh RK và
RM là lãi suất thả nổi trên thị trường.
14


Ứng dụng hợp đồng hoán đổi lãi suất

Tái cơ cấu tài sản nợ
RỦI RO
LÃI SUẤT
Tái cơ cấu tài sản có

15


Hợp đồng hoán đổi tiền tệ

to add
Title
Khái niệm
hợp
đồng hoán đổi tiền tệ
11 Click

tohợp
addđồng
Title hoán đổi tiền tệ

Yết giá
22 Click

to add
Xác định
giá Title
trị hợp đồng hoán đổi tiền tệ
13 Click

to add
Title
Ứng dụng
hợp
đồng hoán đổi tiền tệ
24 Click
16


Khái niệm hợp đồng hoán đổi tiền tệ
  Hoán đổi tiền tệ là việc trao đổi các khoản gốc và lãi
của một đồng tiền này với khoản gốc và lãi của đồng
tiền khác.
  Mức vốn gốc trong mỗi đồng tiền được trao đổi lúc
ban đầu và lúc kết thúc hợp đồng:
 Tại thời điểm ban đầu: vốn gốc được tính dựa trên tỷ
giá tại thời điểm ký kết hợp đồng.
 Khi vốn gốc được trao đổi vào thời điểm kết thúc hợp
đồng, mức giá trị có thể thay đổi.
17

Ví dụ hợp đồng hoán đổi tiền tệ
Trường hợp 1: trung gian tài chính gánh chịu rủi ro tỷ giá
Vay USD

Vay AUD
AUD
13,0%

USD 5%

General Motors

AUD 11,9%

USD 6,3%

Qantas Airways
AUD
13%

USD 5%

Trung gian
tài chính
18


Ví dụ hợp đồng hoán đổi tiền tệ
Trường hợp 2: Qantas Airways gánh chịu rủi ro tỷ giá

Vay USD

Vay AUD
AUD
13,0%

USD 5%

General Motors

AUD 11,9%

USD 5,2%

USD
5%

Qantas Airways

AUD
11,9%

Trung gian
tài chính
19


Ví dụ hợp đồng hoán đổi tiền tệ
Trường hợp 3: General Motors gánh chịu rủi ro tỷ giá
Vay USD

Vay AUD
AUD
13,0%

USD 5%

General Motors

AUD 13%

USD 6,3%

USD
6,1%

Qantas Airways

AUD
13%

Trung gian
tài chính

20


Xác định giá trị hợp đồng
hoán đổi ngoại tệ
Giá trị của hợp đồng hoán đổi tiền tệ

tại thời điểm kí kết hợp đồng
Phương pháp coi hợp đồng hoán đổi
tiền tệ là một danh mục đầu tư vào
các trái phiếu
Phương pháp coi hợp đồng hoán đổi
tiền tệ là một danh mục các hợp đồng
kì hạn

21


Giá trị HĐHĐ tiền tệ tại thời điểm ban đầu
  Cũng giống như hợp đồng hoán đổi lãi suất, tại
thời điểm kí kết, giá trị của hợp đồng hoán đổi
tiền tệ bằng 0.

22


Phương pháp coi HĐHĐ tiền tệ là một
danh mục đầu tư vào các trái phiếu
  Người nhận nội tệ :
Vswap = BD – S0BF
  Người trả nội tệ
Vswap = SOBF – BD

23


Phương pháp coi HĐHĐ tiền tệ là một

danh mục các hợp đồng kỳ hạn
  Hợp đồng hoán đổi tiền tệ được coi như một tập hợp
các hợp đồng kỳ hạn với các kỳ hạn nối tiếp nhau,
trong đó tỷ giá kỳ hạn đã được xác định trước.
  Theo đó:
 Người nhận nội tệ ở trạng thái bán kỳ hạn ngoại tệ;
 Người trả nội tệ ở trạng thái mua kỳ hạn ngoại tệ.
24


Ứng dụng hợp đồng hoán đổi tiền tệ
  Một hợp đồng hoán đổi tiền tệ có thể được sử dụng
để hoán đổi một khoản vay từ đồng tiền này sang
khoản vay bằng đồng tiền khác mà không cần tác
động đến khoản vay gốc ban đầu.
  Có thể sử dụng hợp đồng hoán đổi để phòng ngừa rủi
ro ngoại hối trong trường hợp các tiền tệ trên bảng
cân đối tài sản không cân xứng với nhau.
25