Vai trò của kinh tế nhà nước trong xây dựng nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN

Company

LOGO

ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN
VIỆT NAM
Đề tài: Vai trò của kinh tế nhà nước trong xây dựng nền kinh tế
thị trường theo định hướng XHCN.
Trình bày nhóm: 8


NỘI DUNG
www.themegallery.com
I, CÁC QUAN NIỆM.
1, Quan niệm về KTNN
2, Quan niệm về KTNN theo định hướng XHCN.
II, VAI TRÒ CỦA KTNN.
1, Tính tất yếu của vai trò chủ đạo của KTNN.
2, vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước.
III, THỰC TRẠNG VAI TRÒ CHỦ ĐẠO CỦA KTNN VÀ NỀN
KINH TẾ NƯỚC TA.
1, Hoạt động của KTNN.
2, Những tồn tại.
3, Nguyên nhân dẫn đến tình trạng hiện nay.
IV, CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ KTNN XÁC LẬP VAI TRÒ CHỦ ĐẠO.
1, Đổi mới cơ chế quản lý và sắp xếp lại doanh nghiệp.
2, Đổi mới doanh nghiệp nhà nước.
3, Nâng cao sức cạnh tranh của các thành phần KTNN.
Company Logo

I. CÁC QUAN NIỆM.
www.themegallery.com

1

Quan niệm về kinh tế nhà nước
Thành phần KTNN là thành phần kinh tế mà vốn và tư liệu
sx thuộc sở hữu nhà nước; Gồm: các DNNN và các tài sản
thuộc sở hữu như: đất đai, hầm mỏ, rừng, biển, ngân sách,
các quỹ dự trữ, ngân hàng nhà nước, hệ thống bảo hiểm, kết
cấu hạ tầng kinh tế xã hội.
Khu vực kinh tế nhà nước là một khái niệm tương đối.
Nếu xét về khái cạnh hình thức tổ chức thì khu vực kinh tế
nhà nước bao gồm:
+ Các doanh nghiệp nhà nước hoạt động kinh doanh và các
doanh nghiệp nhà nước hoạt động công ích.
+ Các doanh nghiệp có cổ phần nhà nước chi phối hoặc cổ
phần đặc biệt của nhà (nước theo quy định của luật doanh
nghiệp nhà nước)
+ Các doanh nghiệp có vốn góp của nhà nước.
+ Các tổ chức kinh tế sự nghiệp của nhà nước.
Company Logo


I. CÁC QUAN NIỆM.
www.themegallery.com

Nếu xét về khía cạnh của lĩnh vực hoạt động trong nền
kinh tế, thì khu cực kinh tế nhà nước bao gồm những hoạt
động của nhà nước trong việc:

+Quản lý và khai thác các nguồn tài nguyên tự nhiên.
+ Đầu tư, quản lý và khai thác các công trình hạ tầng kỹ thuật
(đường xá, bến bãi cảng, các khu công nghiệp trung tâm… )
+ Các tổ chức kinh tế hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp,
nông nghiệp, thương mại, dịch vụ; trong lĩnh vực tài chính,
ngân hàng…

Company Logo


I. CÁC QUAN NIỆM.
www.themegallery.com

2

Nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN
* Quan niệm về kinh tế thị trường.
Kinh tế thị trường là hình thức phát triển cao của nền kinh tế
hang hoá trong đó từ sản xuất đến tiêu dùng đều thông qua thị
trường. Nói một cách khác kinh tế thị trường phát triển trong đó mọi
quan hệ kinh tế đều được tiền tệ hoá.
* Nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN: một kiểu tổ
chức kinh tế vừa tuân theo quy luật của kinh tế thị trường vừa dựa
trên cơ sở và chịu sự dẫn dắt chi phối bởi các nguyên tắc và bản
chất của CNXH.

Company Logo


II. VAI TRÒ CỦA KINH TẾ NHÀ NƯỚC.

www.themegallery.com
1, Tính tất yếu vai trò chủ đạo của KTNN

1

2

Trước năm 30 của
thế kỷ XX.
quan điểm “bàn tay
vô hình” và nguyên lí
“nhà nước không can
thiệp” vào nền kinh
tế, theo A.Smith:
- Phát triển kinh tế
theo NT tự do

Vào những năm 30
của thế kỉ XX,
Quan điểm “Bàn
tay nhà nước” ra
đời theo Keynes:
- Phát triển kinh tế
chịu sự can thiệp
của nhà nước

Company Logo


II. VAI TRÒ CỦA KINH TẾ NHÀ NƯỚC.

www.themegallery.com
⇒ Trên thực tế Khi áp dụng quan điểm của mỗi trường phái thì những trấn
động trong nền kinh tế, khủng hoảng thất nghiệp vẫn xảy ra. Dẫn tới tư
tưởng phối hợp “ bàn tay vô hình” và “bàn tay nhà nước”. Và các nhà kinh
tế đã thừa nhận : nền kinh tế hiện đại muốn phát triển phải dựa vào cơ chế
thị trường có sự quản lí của Nhà nước.
Thực trạng nước ta khi bước vào CNXH
nước ta tiến lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua giai đoạn tư bản chủ nghĩa – giai
đoạn tạo ra cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội, nên đã gặp phải những khó
khăn:
- trình độ phát triển lực lượng sản xuất còn thấp và lạc hậu.
- sự lạc hậu về kĩ thuật.
- cơ sở hạ tần còn thấp……
Company Logo


II. VAI TRÒ CỦA KINH TẾ NHÀ NƯỚC.
www.themegallery.com

Quan điểm A.Smith

Quan điểm Keynes

Thực trạng Việt Nam

thể hiện tính tất
yếu vai trò của
kinh tế nhà nước
trong nền kinh tế
nước ta

Company Logo


II. VAI TRÒ CỦA KINH TẾ NHÀ NƯỚC.
www.themegallery.com
2. Vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước.
- Làm lực lượng vật chất để nhà nước thực hiện chức năng điều tiết
và quản lý vĩ mô:
Nhà nước thực hiện điều tiết kinh tế vĩ mô bằng chính sách
tiền tệ thông qua ngân hàng nhà nước, bằng các công cụ: tỉ lệ dự trữ
bắt buộc, hoạt động thị trường mở, lãi suất.
Hoạt động thu chi ngân sách nhà nước góp phần xây dựng
lực lượng vật chất điều tiết và quản lý vĩ mô nền kinh tế .
Các doanh nghiệp nhà nước hoạt động có hiệu quả, tạo lực
lượng vật chất bổ sung vào ngân sách nhà nước để nhà nước chi
cho các hoạt động của mình như: xây dựng các công trình công cộng,
…
-Làm đòn bẩy tăng trưởng kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội:
hệ thống cơ chế, chính sách vĩ mô như: chính sách tài chính
tiền tệ, đất đai … và cả ở hoạt động của các DNNN để giải phóng
mọi năng lực của nền kinh tế.
Kinh tế nhà nước đã góp phần quan trọng trong việc kiềm
chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, xóa đói
Company Logo
giảm nghèo.


II. VAI TRÒ CỦA KINH TẾ NHÀ NƯỚC.
www.themegallery.com

- Mở đường hướng dẫn hỗ trợ cho các thành phần kinh tế khác cùng
phát triển, thông qua hai cách thức được thực hiện đồng thời là:
Quy hoạch, chiến lược phát triển ngành, vùng, sản phẩm
của bản thân kinh tế nhà nước cũng như của toàn bộ nền kinh tế
quốc dân. Trên cơ sở đó, các thành phần kinh tế khác có thêm luận
cứ để xây dựng chiến lược kinh doanh của mình.
Cung cấp cơ sở hạ tầng và những dịch vụ công cộng với
chất lượng cao, giá cả rẻ cho các thành phần kinh tế khác ở những
lĩnh vực mà Nhà nước muốn khuyến khích họ đầu tư.
- Doanh nghiệp nhà nước giữ vững vị trí then chốt:
Doanh nghiệp nhà nước giữ những vị trí then chốt; đi đầu
ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ; nêu gương về năng suất,
chất lượng, hiệu quả kinh tế – xã hội và chấp hành pháp luật.

Company Logo


III. THỰC TRẠNG VAI TRÒ CHỦ ĐẠO CỦA KTNN
TRONG NỀN KINH TẾ Ở NƯỚC TA
www.themegallery.com

1. Hoạt động của kinh tế nhà nước:
Cuối năm 2003, cả nước còn khoảng 4.800 doanh nghiệp nhà
nước, tổng số vốn được đánh giá lại khoảng 189.000 tỷ đồng, bình
quân mỗi doanh nghiệp sở hữu 40 tỷ đồng, song số doanh nghiệp có
vốn dưới 5 tỷ đồng chiếm tới 47%, đa số do địa phương quản lý1. Thực
tế trong 3 năm qua, tốc độ tăng trưởng của các doanh nghiệp có vốn
đầu tư nhà nước chỉ ở mức 10%. Số doanh nghiệp có lãi chiếm 77%,
nhưng chỉ khoảng 40% trong số đó có mức lãi cao hơn lãi suất huy

động vốn của các ngân hàng thương mại.
Nhiều doanh nghiệp nhà nước, lợi nhuận, hiệu quả trong hoạt
động sản xuất kinh doanh chưa được xem là tiêu chí quan trọng nhất
mà nhiều khi các doanh nghiệp thường chạy theo quy mô, doanh số,
mở rộng phạm vi hoạt động.

Company Logo


III. THỰC TRẠNG VAI TRÒ CHỦ ĐẠO CỦA KTNN
TRONG NỀN KINH TẾ Ở NƯỚC TA
www.themegallery.com
2, Những tồn tại:
Sự phát triển của khu vực kinh tế Nhà nước và đặc biệt là các doanh
nghiệp Nhà nước còn nhỏ bé về quy mô và dàn trải về ngành nghề.
-

Trình độ kỹ thuật, khoa học công nghệ còn lạc hậu dẫn đến năng lực
cạnh tranh kém và thua thiệt trong hội nhập về kinh tế với khu vực và quốc
tế.
-

-

đang tồn tại hiện tượng thiếu việc làm, số lao động dư thừa lớn.

- hoạt động các doanh nghiệp còn nhiều yếu kém, số hoạt động kinh doanh
có hiệu quả chiếm tỷ lệ thấp trong tổng số các doanh nghiệp.
- Tỷ lệ tăng trưởng đóng góp của hệ thống doanh nghiệp Nhà nước vào
GDP tăng không đáng kể trong thời gian vừa qua…

Company Logo


III. THỰC TRẠNG VAI TRÒ CHỦ ĐẠO CỦA KTNN
TRONG NỀN KINH TẾ Ở NƯỚC TA
www.themegallery.com
3, Nguyên nhân của những yếu kém.
Nhận thức chưa thống nhất, chưa
đầy đủ về chủ trương sắp xếp, đổi
mới và phát triển DNNN

Đội ngũ cán bộ còn chưa đáp ứng
yêu cầu, một bộ phận không nhỏ kém
năng lực, phẩm chất và tinh thần
thiếu trách nhiệm

Cơ chế, chính sách còn nhiều bất
cập, chưa đồng bộ, còn nhiều điểm
chưa phù hợp với KTTT định hướn
XHCN

Sự thiếu kiên quyết việc thực hiện
đường lối đổi mới của Đảng trong
đổi mới và phát triển thành phần
kinh tế Nhà nước.

Cải cách hành chính tiến hành
chậm, chưa theo kịp đòi hỏi thực tiễn
của tiến trình đổi mới doanh nghiệp
Nhà nước.

Tiến trình cổ phần hoá doanh
nghiệp, hạ cấp sở hữu thông qua
giao, bán, khoán, cho thuê doanh
nghiệp Nhà nước còn chậm

Company Logo


IV. CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ KTNN XÁC LẬP VAI TRÒ
CHỦ ĐẠO
www.themegallery.com

1

Đổi mới cơ chế quản lý và sắp xếp lại doanh nghiệp.

- Đổi mới và bổ sung hệ thống pháp luật.
- Đổi mới và nâng cao chất lượng kinh doanh.
- Đổi mới ngân sách.
- Nâng cao hiệu lực của chính sách tiền tệ - tín dụng.

3 trò kinh tế quốc doanh, kinh tế tập thể.
- Nâng cao vai
- Thực hiện tốt chính sách kinh tế đối ngoại, mở rộng hợp tác với các nước
trên thế giới và trong khu vực

4

Company Logo

IV. CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ KTNN XÁC LẬP VAI TRÒ
CHỦ ĐẠO
www.themegallery.com

2

Đối với doanh nghiệp nhà nước.

- Định hướng sắp xếp, phát triển DNNN hoạt động kinh doanh và hoạt
động công ích.

2 cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.
- Đẩy mạnh

- Thực hiện giao, bán, khoán kinh doanh, cho thuê, sát nhập, giải thể,
phá sản do
3 Doanh nghiệp nhà nước nhỏ, làm ăn không hiệu quả.
- Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nhà nước
hình thành một số tập đoàn kinh tế mạnh.

4 lượng lao động dôi dư và nợ không thanh toán được.
- Giải quyết
- Đổi mới trinh độ công nghệ và trình độ quản lý của DNNN.

Company Logo


IV. CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ KTNN XÁC LẬP VAI TRÒ

CHỦ ĐẠO
www.themegallery.com

3

Nâng cao sức cạnh tranh của thành phần KTNN

- Xây dựng chiến lược nghiên cứu khoa học công nghệ, phát triển
sản phẩm mới, khắc phục tình trạng chất lượng sản phẩm thấp.
- Đầu tư nhiều hơn cho việc xây dựng chiến lược sản phẩm đáp ứng
nhu cầu của thị trường, tạo ra những sản phẩm đặc thù, có kiểu
dáng, tính năng riêng biệt
- Đẩy mạnh hoạt động quảng bá và xúc tiến thương mại, nghiên cứu
thị trường, kể cả các quy định pháp luật của từng thị trường cụ thể.
- Có chiến lược liên kết, liên doanh giữa các doanh nghiệp nhà nước
với các doanh nghiệp Việt Nam khác để tạo nên sức mạnh cộng
đồng,

Company Logo


KẾT LUẬN
www.themegallery.com

Như vậy kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, là lực lượng vất chất
quan trọng đế Nhà nước định hướng và điều tiết nền kinh tế, tạo môi
trường và điều kiện thúc đẩy các thành phần kinh tế cùng phát triển.
Kinh tế nhà nước đã góp phần đưa nước ta ra khỏi khủng hoảng kinh
tế, chuyển sang
2 một giai đoạn mới, giai đoạn của mô hình kinh tế thị

trường chuyển biến vững chắc theo quỹ đạo CNXH. Qua đây chúng
ta cũng thấy được thực trạng kinh tế nhà nước ta, phương hướng và
giải pháp của Đảng và nhà nước đề ra trong những năm tới để kinh
tế nhà nước ngày càng phát triển và giúp nhà nước thực hiện vài trò
và chức năng của mình.

Company Logo


Company

LOGO