Lượng giác
FB: />
I. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC
Chuyên đề: Lượng giác
I. Đơn vị đo góc và cung:
1. Độ:
180 o
.
Goùc 10 1 goùc beït
180
y
x
O
2. Radian: (rad)
180 0 rad
3. Bảng đổi độ sang rad và ngược lại của một số góc (cung ) thông dụng:
Độ
Radian
00
0
300
450
6
600
3
4
900
2
1200
2
3
1350
1500
3
4
5
6
II. Góc lượng giác & cung lượng giác:
1. Định nghĩa:
y
O
x
(Ox, Oy ) k 2 (k Z)
(tia gốc)
2
(điểm ngọn)
B
t
3600
y
(tia ngọn)
1800
t
M
x
O
A (điểm gốc)
AB k 2
2. Đường tròn lượng giác:
Số đo của một số cung lượng giác đặc biệt: AM
k2
y
B
C
x
A
O
D
NGUYỄN VĂN LỰC 0933.168.309
SP Toán K35 - ĐH Cần Thơ
Lượng giác
M
A
B
C
D
A, C
B, D
FB: />
2k
2k
2
2k
- 2k
2
k
k
2
III. Định nghĩa hàm số lượng giác:
1. Đường tròn lượng giác:
A: điểm gốc
x'Ox : trục côsin ( trục hoành )
y'Oy : trục sin ( trục tung )
t'At : trục tang
u'Bu : trục cotang
y
t
u
B
1
u'
1
C
x'
R 1
O
1
A
x
1 D
t'
2. Định nghĩa các hàm số lượng giác:
y'
a. Định nghĩa: Trên đường tròn lượng giác cho AM
.
Gọi P, Q lần lượt là hình chiếu vuông góc của M trên x'Ox và y'Oy
T, U lần lượt là giao điểm của tia OM với t 'At và u'Bu
Ta định nghĩa:
t
y
t
Trục sin
Trục cotang
u'
U
B
M
Q
x'
O
Trục cosin
T
t
u
P
1
sin OQ
x
A
cos OP
tan
AT
cot BU
Trục tang
t'
y'
b. Các tính chất :
Với mọi ta có :
1 sin 1 hay sin 1
1 cos 1 hay cos 1
tan
xác định k
cot
xác định
2
k
NGUYỄN VĂN LỰC 0933.168.309
SP Toán K35 - ĐH Cần Thơ
Lượng giác
FB: />
c. Tính tuần hoàn
sin( k 2 ) sin
cos( k 2 ) cos
tan( k )
tan
cot( k )
cot
(k Z )
IV. Giá trị các hàm số lượng giác của các cung (góc ) đặc biệt:
Ta nên sử dụng đường tròn lượng giác để ghi nhớ các giá trị đặc biệt
y
t
3
- 3
- 3 /3
-1
u'
B
1
2/3
u
/4
/6
1/2
- 3 /2 - 2 /2 -1/2
2 /2
-/6
-1
- /2
sin
0
cos
1
tan
0
cot
kxđ
3
2
3
3
3
4
2
2
2
2
t'
900 1200 1350
600
3
3
2
1
2
1
3
1
3
3
2
2
3
1
3
2
1
2
0
kxđ 3
0
NGUYỄN VĂN LỰC 0933.168.309
3
3
-1
-/3
y'
00 300 450
- 3 /3
-/4
- 3 /2
6
1
2
O
- 2 /2
0
x
1 A (Ñieåm goác)
3 /2
-1/2
Hslg
3 /3
1/2
-1
Góc
3
1
2 /2
5/6
3 /3
/3
3 /2
3/4
x'
/2
3
4
2
2
2
2
-1
-1
- 3
1500 1800 3600
5
6
1
2
2
0
0
3
2
3
3
3
-1
1
0
0
kxđ
kxđ
SP Toán K35 - ĐH Cần Thơ
Lượng giác
FB: />
V. Hàm số lượng giác của các cung (góc) có liên quan đặc biệt:
Đó là các cung :
1. Cung đối nhau: vaø -
(tổng bằng 0)
2. Cung bù nhau: vaø -
( tổng bằng )
3. Cung phụ nhau: vaø
4. Cung hơn kém
2
( tổng bằng
)
2
tan
cot( )
cot
tan( )
2
cot
cot( )
2
tan
6
5
6
&
,…)
3
6
6
,…)
&
2
3
,…)
&
7
6
,…)
cos( ) cos
Đối cos
Bù sin
sin( )
sin
tan( )
tan
cot( )
cot
4. Cung hơn kém
:
2
cos
,…)
6
2. Cung bù nhau:
cos( ) sin
2
&
(Vd:
3. Cung phụ nhau:
sin( )
2
6
&
(Vd:
cos( ) cos
tan( )
6
(Vd:
: vaø
2
2
1. Cung đối nhau:
sin
(Vd:
5. Cung hơn kém : vaø
sin( )
(Vd:
2
sin bằng cos
cos bằng trừ sin
Hơn kém
Phụ chéo
cos( ) sin
2
sin( )
2
cos
tan( )
2
cot
cot( )
2
tan
5. Cung hơn kém :
cos( ) cos
sin( )
sin
tan( )
tan
cot( )
cot
Hơn kém
tang, cotang
NGUYỄN VĂN LỰC 0933.168.309
SP Toán K35 - ĐH Cần Thơ
Lượng giác
FB: />
VI. Công thức lượng giác:
1. Các hệ thức cơ bản:
2
1
cos2
1
1 cot 2 =
sin 2
tan . cot = 1
1 tan 2 =
2
cos sin 1
sin
cos
cos
=
sin
tan
=
cot
2. Công thức cộng:
cos( ) cos .cos sin .sin
cos( ) cos .cos sin .sin
sin( ) sin .cos sin .cos
sin( ) sin .cos sin .cos
tan +tan
1 tan .tan
tan tan
tan( ) =
1 tan .tan
tan( + ) =
3. Công thức nhân đôi:
cos2
1
cos 2
2
1
cos 2
2
cos 2 cos2 sin 2
2 cos2 1
sin2
2
1 2 sin
cos4 sin 4
sin 2 2 sin .cos
2 tan
tan 2
1 tan 2
sin cos
4 Công thức nhân ba:
cos 3
cos3 4cos3 3cos
sin 3 3sin 4sin 3
sin 3
5. Công thức hạ bậc:
cos2
1
cos 2
;
2
sin2
1
cos 2
;
2
1
1
tan 2
1
sin 2
2
cos 3 3 cos
4
3 sin sin 3
4
cos 2
cos 2
6. Công thức tính sin ,cos ,tg theo t tan :
2
sin
NGUYỄN VĂN LỰC 0933.168.309
2t
;
1 t2
cos
1
1
t2
;
t2
tan
2t
1 t2
SP Toán K35 - ĐH Cần Thơ
Lượng giác
FB: />
7. Công thức biến đổi tích thành tổng :
1
cos( ) cos( )
2
1
sin .sin cos( ) cos( )
2
1
sin .cos sin( ) sin( )
2
cos .cos
8. Công thức biến đổi tổng thành tích:
cos cos 2 cos
.cos
2
2
cos cos 2 sin
.sin
2
2
sin sin 2 sin
.cos
2
2
sin sin 2 cos
.sin
2
2
sin( )
tan tan
cos cos
sin( )
tan tan
cos cos
9. Các công thức thường dùng khác:
cos sin 2 cos( ) 2 sin( )
4
4
cos4
sin 4
cos sin 2 cos( ) 2 sin( )
4
4
cos6
sin6
NGUYỄN VĂN LỰC 0933.168.309
3
5
cos 4
4
3 cos 4
8
SP Toán K35 - ĐH Cần Thơ