PHÂN TÍCH các đọc DIỄN cảm một bài tập đọc lớp 4

SV. Vũ Huỳnh Thanh Sang

Lớp Tiểu học B-K2

PHÂN TÍCH CÁCH ĐỌC DIỄN CẢM MỘT BÀI TẬP ĐỌC LỚP 4, 5
BÀI TẬP ĐỌC “DÙ SAO TRÁI ĐẤT VẪN QUAY!” – LỚP 4
Theo LÊ NGUYÊN LONG, PHẠM NGỌC TOÀN
I. NỘI DUNG

Xưa kia, người ta cứ nghĩ rằng trái đất là trung tâm của vũ trụ, đứng yên một chỗ, còn
mặt trời, mặt trăng và muôn ngàn vì sao phải quay xung quanh cái tâm này. Người đầu
tiên bác bỏ ý kiến sai lầm đó là nhà thiên văn học Ba Lan Cô-péc-ních. Năm 1543, Côpéc-ních cho xuất bản một cuốn sách chứng minh rằng chính trái đất mới là một hành
tinh quay xung quanh mặt trời. Phát hiện của nhà thiên văn học làm mọi người sửng sốt,
thậm chí nó còn bị coi là tà thuyết vì nó ngược với những lời phán bảo của Chúa trời.
Chưa đầy một thế kỉ sau, năm 1632, nhà thiên văn học Ga-li-lê lại cho ra đời một
cuốn sách mới cổ vũ cho ý kiến của Cô-péc-ních. Lập tức, toà án quyết định cấm cuốn
sách ấy và mang Ga-li-lê ra xét xử. Khi đó, nhà bác học đã gần bảy chục tuổi.
Bị coi là tội phạm, nhà bác học già buộc phải thề từ bỏ ý kiến cho rằng trái đất quay.
Nhưng vừa bước ra khỏi cửa toà án, ông đã bực tức nói to:
- Dù sao trái đất vẫn quay !
Ga-li-lê phải trải qua những năm cuối đời trong cảnh tù đày. Nhưng cuối cùng, lẽ
phải đã thắng. Tư tưởng của hai nhà bác học dũng cảm đã trở thành chân lí giản dị trong
đời sống ngày nay.
- Bài Tập đọc được chia làm 3 đoạn
+ Đoạn 1: “Từ đầu …..Chúa trời”: Nói về chuyện Cô – péc – ních đã dũng cảm bác bỏ ý
kiến sai lầm, công bố phát hiện mới.
+ Đoạn 2: “Tiếp theo……..bảy chục tuổi”: Kể về chuyện Ga – li – lê viết sách nhằm ủng
hộ, cổ vũ ý kiến của Cô- péc – ních.
+ Đoạn 3: Phần còn lại: Kể về sự dũng cảm bảo vệ chân lí của nhà bác học Ga – li – lê
 Nội dung toàn bài: Ca ngợi những nhà khoa học chân chính, dũng cảm, kiên trì bảo vệ
chân lí khoa học.

II. Phân tích cách đọc diễn cảm:
 Theo nội dung
- Theo nội dung của bài: Toàn bài cần đọc diễn cảm với giọng kể rõ ràng, chậm rãi, cảm
hứng, ca ngợi lòng dũng cảm bảo vệ chân lí khoa học của hai nhà bác học.


SV. Vũ Huỳnh Thanh Sang

Lớp Tiểu học B-K2

- Theo nội dung của đoạn:
+ Đoạn 1, 2: đọc với giọng kể rõ ràng, chậm rãi nhằm kể lại chuyện Cô – péc –ních công
bố phát hiện mới dù đi ngược phán bảo của Chúa trời, và chuyện Ga – li – lê tiếp tục ủng
hộ ý kiến đó.
+ Đoạn 3: đọc với giọng mạnh mẽ, dứt khoát thể hiện được tinh thần dũng cảm của Ga –
li – lê bảo vệ chân lí.
 Theo các yếu tố đọc diễn cảm, thanh điệu, độ cao thấp, ngắt nghỉ, cảm xúc
- Đoạn 1: Nhịp điệu đọc chậm rãi. Cường độ đọc nhấn giọng ở các từ ngữ in đậm bên
dưới. Cao độ đọc thấp (vì là các câu kể, dẫn chuyện). Sắc thái thể hiện sự ca ngợi tinh
thần dũng cảm của nhà bác học Cô-péc-ních. Tiết tấu giọng đọc (ngắt nghỉ) từng câu như
sau:
Xưa kia,/ người ta cứ nghĩ rằng trái đất là trung tâm của vũ trụ,/ đứng yên một
chỗ,/ còn mặt trời,/ mặt trăng và muôn ngàn vì sao phải quay xung quanh cái tâm
này.// Người đầu tiên bác bỏ ý kiến sai lầm đó là nhà thiên văn học Ba Lan Cô-pécních.// Năm 1543,/ Cô-péc-ních cho xuất bản một cuốn sách chứng minh rằng chính
trái đất mới là một hành tinh quay xung quanh mặt trời.// Phát hiện của nhà thiên văn
học làm mọi người sửng sốt,/ thậm chí nó còn bị coi là tà thuyết vì nó ngược với những
lời phán bảo của Chúa trời.//
+ Câu 1: Tuân theo giọng đọc chung của toàn đoạn (chậm rãi, rõ ràng), cường độ nhấn
giọng (các từ ngữ trung tâm, đứng yên) nhằm thể hiện được quan điểm ban đầu về trái
đất. Chú ý tiết tấu đọc (ngắt, nghỉ) đúng vì đây là một câu dài dễ hụt hơi. Cuối câu không

lên giọng vì đây là câu kể.
+ Câu 2: Tuân theo giọng đọc toàn đoạn, cường độ nhấn giọng (các từ ngữ bác bỏ, sai
lầm) thể hiện ý kiến của Cô-péc-ních phản đối quan điểm sai lầm trước đó về trái đất.
Ngắt nghỉ (tiết tấu đọc) theo dấu câu. Cuối câu không lên giọng.
+ Câu 3: Tuân theo giọng đọc toàn đoạn. Không cần nhấn giọng, chú ý tiết tấu ngắt nghỉ
của dấu phẩy. Cuối câu không lên giọng
+ Câu 4: Tuân theo giọng đọc toàn đoạn, cường độ nhấn giọng (các từ ngữ sửng sốt, tà
thuyết, phán bảo) nhằm thấy được thái độ của mọi người về công bố của nhà thiên văn
học người Ba Lan. Tiết tấu đọc là không ngắt nghỉ ở trong câu (đọc nguyên câu). Cuối
câu nên xuống dọng báo hiệu hết đoạn (hết nội dung)


SV. Vũ Huỳnh Thanh Sang

Lớp Tiểu học B-K2

- Đoạn 2: Nhịp điệu đọc chậm rãi (giống đoạn 1 – tự sự). Cường độ đọc nhấn giọng ở các
từ ngữ in đậm bên dưới. Cao độ đọc thấp (vì là các câu kể, dẫn chuyện). Sắc thái thể hiện
sự ca ngợi tinh thần dũng cảm của nhà bác học Ga-li-lê. Tiết tấu giọng đọc (ngắt nghỉ)
từng câu như sau:
Chưa đầy một thế kỉ sau,/ năm 1632,/ nhà thiên văn học Ga-li-lê lại cho ra đời một
cuốn sách mới/ cổ vũ cho ý kiến của Cô-péc-ních./ / Lập tức,/ toà án quyết định cấm
cuốn sách ấy và mang Ga-li-lê ra xét xử.// Khi đó,/ nhà bác học đã gần bảy chục
tuổi.//
+ Câu 1: Tuân theo giọng đọc chung của toàn đoạn (chậm rãi, rõ ràng), cường độ nhấn
giọng (từ cỗ vũ) nhằm thể hiện sự đồng ý của Ga-li-lê với ý kiến của Cô-péc-ních. Chú ý
tiết tấu đọc cho đúng để không hụt hơi(ngắt nghỉ theo dấu câu và ngắt nghỉ câu dài như
trên). Cuối câu không lên giọng vì đây là câu kể.
+ Câu 2: Tuân theo giọng đọc chung của toàn đoạn, cường độ nhấn giọng (các từ ngữ lập
tức, cấm, xét xử) nhằm là nổi bất những hành động của gay gắt của Giáo hội lúc bấy giờ

với quan điểm của nhà khoa học. Ngắt nghỉ câu theo dấu câu. Cuối câu không lên giọng
vì đây là câu kể.
+ Câu 3: Tuân theo giọng đọc chung của toàn đoạn (chậm rãi, rõ ràng). Cuối câu hơi
xuống giọng thể hiện hết ý (hết đoạn)
- Đoạn 3: Nhịp điệu đọc nhanh hơn 2 đoạn trước một chút (thể hiện được cao trào).
Cường độ đọc nhấn giọng ở các từ ngữ in đậm bên dưới. Cao độ đọc thấp, riêng câu nói
của Ga-li-lê cần lên cao độ cao hơn . Sắc thái thể hiện sự cảm hứng, ca ngợi tinh thần
dũng cảm của nhà bác học Ga-li-lê. Tiết tấu giọng đọc (ngắt nghỉ) từng câu như sau:
Bị coi là tội phạm,/ nhà bác học già buộc phải thề từ bỏ ý kiến cho rằng trái đất
quay.// Nhưng vừa bước ra khỏi cửa toà án,/ ông đã bực tức nói to:/
- Dù sao trái đất vẫn quay !

//

Ga-li-lê phải trải qua những năm cuối đời trong cảnh tù đày.// Nhưng cuối cùng,/
lẽ phải đã thắng.// Tư tưởng của hai nhà bác học dũng cảm đã trở thành chân lí giản
dị trong đời sống ngày nay.

//

+ Câu 1: Tuân theo giọng đọc chung của toàn đoạn, cường độ nhấn giọng (từ tội phạm,
buộc phải thề) nhằm thể hiện sự ép buộc khiến nhà bác học phải chối bỏ khoa học chân


SV. Vũ Huỳnh Thanh Sang

Lớp Tiểu học B-K2

chính. Tiết tấu đọc tuân theo ngắt nghỉ của dấu câu. Cuối câu không lên giọng vì đây là
câu kể.

+ Câu 2: Tuân theo giọng đọc chung của toàn đoạn, cường độ nhấn giọng (từ nói to, vẫn
quay) nhằm biểu lộ thái độ dũng cảm bảo vệ chân lí khoa học của Ga-li-lê. Chú ý đến cao
độ câu nói của Ga-li-lê phải cao hơn giọng đọc các câu khác, cường độ cũng to hơn, cuối
câu nói lên giọng.
+ Câu 3, 4, 5: Tuân theo giọng đọc chung của toàn đoạn, cường độ nhấn giọng (từ thắng,
chân lí) nhằm thể hiện cảm hứng, ca ngợi lòng dũng cảm của hai nhà bác học. Ngắt nghỉ
theo dấu câu và cuối câu không lên giọng. Riêng câu 5, cuối câu cần xuống giọng vì là
hết ý (hết nội dung)