bai18_pdf

TED video

Unit18

---------------------------------------------------------------------------------------------

About the speaker

Về diễn giả

Jessa Gamble

Jessa Gamble

Jessa Gamble writes about sleep and
time, showing how our internal body
clock struggles against our alwayson global culture

Jessa Gamble viết sách về giấc ngủ
và thời gian, chỉ ra cho chúng ta biết
rằng đồng hồ sinh học của chúng ta
đang phải đấu tranh lại với văn hóa
toàn cầu của chúng ta như thế nào

About this talk
In today's world, balancing school,
work, kids and more, most of us can
only hope for the recommended eight
hours of sleep. Examining the
science behind our body's internal
clock, Jessa Gamble reveals the

surprising and substantial program of
rest we should be observing.

Về bài phát biểu
Với cuộc sống hiện đại ngày nay, để
cân bằng việc học, công việc, con cái
và nhiều thứ khác nữa, hầu hết chúng
ta đều chỉ có thể hy vọng có được 8
tiếng để ngủ. Thông qua việc kiểm tra
tính khoa học của đồng hồ sinh học,
Jessa Gamble đã hé lộ một chu trình
quan trọng và đáng ngạc nhiên của
việc nghỉ ngơi mà tất cả chúng ta nên
biết.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------Page | 1


TED video

Unit18

--------------------------------------------------------------------------------------------Jessa Gamble: Our natural sleep
cycle

Jessa Gamble: Chu kỳ của giấc ngủ

Let's start with day and night. Life
evolved under conditions of light and
darkness, light and then darkness.

And so plants and animals developed
their own internal clocks so that they
would be ready for these changes in
light. These are chemical clocks, and
they're found in every known being
that has two or more cells and in
some that only have one cell.

Hãy bắt đầu với ngày và đêm. Cuộc
sống tiến hóa dựa trên những điều
kiện của ngày và đêm, hết ngày rồi
đến đêm. Do đó, động thực vật phát
triển các đồng hồ sinh học của riêng
chúng để thích nghi với sự thay đổi
này của ánh sáng. Đó là các đồng hồ
hóa học, và chúng được tìm thấy
trong mọi sinh vật đa bào thậm chí
cả đơn bào.

I'll give you an example -- if you
take a horseshoe crab off the beach,
and you fly it all the way across the
continent, and you drop it into a
sloped cage, it will scramble up the
floor of the cage as the tide is rising
on its home shores, and it'll skitter
down again right as the water is
receding thousands of miles away.
It'll do this for weeks, until it kind of
gradually loses the plot. And it's

incredible to watch, but there's
nothing psychic or paranormal going
on; it's simply that these crabs have
internal cycles that correspond,
usually, with what's going on around
it.

Tôi xin đưa ra ví dụ sau đây - nếu
bạn mang một con cua móng ngựa ra
khỏi bãi biển, chở nó trên máy bay
xuyên lục địa rồi thả con cua vào
một cái lồng để nghiêng, nó sẽ bò lên
phần sàn cao của cái lồng như khi
thủy triều đang dâng lên trên bờ biển,
nơi trước đây nó đã sống, rồi lồm
cồm bò xuống ngay sau khi nước rút
ra xa bờ hàng trăm dặm. Con cua sẽ
làm như thế hàng tuần liền cho đến
khi dần quên đi thói quen đó. Quả
thực rất thú vị khi quan sát chú cua
nhưng rõ ràng con cua không bị thần
kinh hoặc mất trí; chỉ đơn giản là vì
nó có các chu kỳ nội khu phản ứng
với những gì đang diễn ra quanh nó.

So, we have this ability as well. And
in humans, we call it the "body
clock." You can see this most clearly
when you take away someone's
watch and you shut them into a

bunker, deep underground, for a
couple of months. (Laughter) People

Chúng ta cũng có khả năng này. Đối
với loài người, chúng ta gọi đó là
đồng hồ sinh học. Bạn có thể thấy rõ
điều này khi lấy đi đồng hồ của ai đó
cất vào hầm sâu dưới lòng đất trong
vài tháng. Một số người đã tình
nguyện tham gia thí nghiệm này,

------------------------------------------------------------------------------------------------------------Page | 2


TED video

Unit18

--------------------------------------------------------------------------------------------actually volunteer for this, and they
usually come out kind of raving
about their productive time in the
hole. So, no matter how atypical
these subjects would have to be, they
all show the same thing. They get up
just a little bit later every day -- say
15 minutes or so -- and they kind of
drift all the way around the clock like
this over the course of the weeks.
And so, in this way we know that
they are working on their own

internal clocks, rather than somehow
sensing the day outside.

nhưng sau đó họ thường xuyên phàn
nàn vì đã để phung phí thời gian quý
báu của mình dưới hố. Mặc dù
những đối tượng này không điển hình
nhưng họ đều cho chúng ta thấy một
điều. Hàng ngày họ dậy muộn một
chút, tầm khoảng 15 phút – và họ cứ
tiếp diễn cái đồng hồ sinh hoạt như
thế trong hàng tuần liền. Qua đó,
chúng ta biết rằng họ đang hoạt động
dựa trên đồng hồ sinh học của riêng
mình chứ không chỉ dựa trên cảm
giác về ngày đêm.

So fine, we have a body clock, and it
turns out that it's incredibly
important in our lives. It's a huge
driver for culture and I think that it's
the most underrated force on our
behavior. We evolved as a species
near the equator, and so we're very
well-equipped to deal with 12 hours
of daylight and 12 hours of darkness.
But of course, we've spread to every
corner of the globe and in Arctic
Canada, where I live, we have
perpetual daylight in summer and 24

hours of darkness in winter. So the
culture, the northern aboriginal
culture, traditionally has been highly
seasonal. In winter, there's a lot of
sleeping going on; you enjoy your
family life inside. And in summer,
it's almost manic hunting and
working activity very long hours,
very active.

Vậy là tất cả chúng ta đều có một
chiếc đồng hồ sinh học, nó cực kỳ
quan trọng trong cuộc sống của chúng
ta. Nó là cơ chế điều khiển nền văn
hóa chủ chốt và theo tôi, chúng ta
chưa đánh giá hết tầm ảnh hưởng của
nó đến hành vi con người. Là một
loài sống gần đường xích đạo, chúng
ta đã tiến hóa và được trang bị kĩ
lưỡng để đối phó với 12 tiếng ban
ngày và 12 tiếng ban đêm. Nhưng dĩ
nhiên, dân số địa cầu giờ đã dàn trải
khắp trái đất và ở phía bắc Canada
nơi tôi sống vào mùa hè, ánh nắng
chiếu cả ngày còn mùa đông thì 24
giờ là ban đêm. Thế nên nền văn hóa
thổ dân phương bắc từ xưa đã phụ
thuộc theo mùa. Vào mùa đông, mọi
người ngủ rất nhiều, cuộc sống sinh
hoạt gia đình diễn ra bên trong mái

ấm. Vào mùa hè, mọi người nô nức
đi săn và làm việc trong nhiều giờ,
cực kỳ năng động.

So, what would our natural rhythm

Vậy, nhịp điệu tự nhiên của chúng ta

------------------------------------------------------------------------------------------------------------Page | 3


TED video

Unit18

--------------------------------------------------------------------------------------------look like? What would our sleeping
patterns be in the sort of ideal sense?
Well, it turns out that when people
are living without any sort of
artificial light at all, they sleep twice
every night. They go to bed around
8:00 p.m. until midnight and then
again, they sleep from about 2:00
a.m. until sunrise. And in-between,
they have a couple of hours of sort of
meditative quiet in bed. And during
this time, there's a surge of prolactin,
the likes of which a modern day
never sees. The people in these
studies report feeling so awake

during the daytime, that they realize
they're experiencing true
wakefulness for the first time in their
lives.

như thế nào? Cơ chế ngủ nghỉ lý
tưởng của chúng ta ra sao? Vâng, hóa
ra thì khi mọi người đang sống mà
không có chút ánh sáng nhân tạo nào
họ sẽ ngủ 2 lần mỗi tối. Họ đi ngủ
tầm 8 giờ tối cho đến nửa đêm và rồi
họ lại tiếp tục ngủ từ 2 giờ sáng đến
khi bình minh. Và giữa 2 khoảng đó,
họ có khoảng 2 tiếng nằm trên
giường, vắt tay lên trán suy tư. Trong
thời gian này, kích thích tố nội tiết
prolactin (hóc môn tiết sữa) tăng lên,
điều mà thời nay thường hiếm xảy ra.
Những người tham gia cuộc nghiên
cứu tường thuật lại cảm giác tỉnh táo
suốt cả ngày, họ nhận ra họ đang trải
qua cảm giác tỉnh táo hoàn toàn lần
đầu tiên trong đời.

So, cut to the modern day. We're
living in a culture of jet lag, global
travel, 24-hour business, shift work.
And you know, our modern ways of
doing things have their advantages,
but I believe we should understand

the costs.

Liên hệ sang thời hiện đại. Chúng ta
đang sống trong nền văn hóa say máy
bay, du lịch khắp thế giới, công tác
24giờ/ngày, đổi ca làm việc. Bạn biết
đấy, phương thức làm việc hiện đại
thế này cũng có những điểm thuận
lợi nhưng tôi tin rằng chúng ta cũng
nên biết đến cái giá phải trả cho nó.

Thank you.

Cám ơn các bạn đã lắng nghe.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------Page | 4