Đề án cải tiến GDNGLL ở trường THPT

Đặt vấn đề
Năm học 2007-2008 trờng THPT Trần Phú thị xã Móng Cái đã vinh dự đợc Thủ
tớng Chính phủ tặng Huân chơng lao động Hạng Nhì và đón nhận quyết định của ...
công nhận là trờng THPT đạt chuẩn Quốc gia trong dịp tổ chức kỷ niệm 50 năm xây
dựng và trởng thành của nhà trờng (1957-2007).
Để có đợc những phần thởng cao quý đó là cả quá trình phấn đấu liên tục của
các thế hệ thầy và trò của nhà trờng trong suốt 50 năm qua, đó là sự quan tâm chỉ đạo
kịp thời của sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh, các cấp uỷ chính quyền địa phơng
cùng với các thầy cô giáo trong Ban giám hiệu của nhà trờng đã dày công xây dựng lên
các kết quả về sự đoàn kết nhất trí cao trong quá trình thực hiện nhiệm vụ trọng tâm
của các năm học mà ngành Giáo dục và Đào tạo yêu cầu trong mỗi giai đoạn phát triển
của đất nớc.
Để tiếp tục phát huy thành quả đã đạt đợc, nhà trờng từng bớc kiện toàn cán bộ
quản lý, các tổ chức đoàn thể, xây dựng đội ngũ và kế hoạch phát triển của nhà trờng
trong các giai đoạn tiếp theo để nâng cao hơn nữa chất lợng giáo dục toàn diện trong
nhà trờng nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho địa phơng đồng thời góp
phần vào sự phát triển bền vững của một trờng THPT chuẩn Quốc gia. Muốn vậy nhà
trờng cần phải xây dựng kế hoạch, biện pháp thực hiện đồng bộ các nội dung giáo dục
toàn diện trong đó việc xây dựng kế hoạch về Giáo dục lao động hớng nghiệp và giáo
dục ngoài giờ lên lớp đóng vai trò quan trọng trong hoạt động dạy và học của nhà tr-
ờng đạt đợc kết quả, góp phần hoàn thành nhiệm vụ các năm học.
Trớc mắt nhà trờng triển khai kịp thời các nhiệm vụ năm học thực hiện từng bớc
có hiệu quả công tác quản lý chất lợng trờng THPT. Xây dựng kế hoạch cụ thể, chuẩn
bị tốt các điều kiện cho năm học 2008-2009 hoàn thành tốt nhiệm vụ của năm học đã
đề ra.
Cần phải xác định và hiểu đầy đủ về vị trí và tầm quan trọng của công tác Giáo
dục lao động hớng nghiệp và giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà trờng phổ thông hiện
nay, đó là: Giáo dục lao động hớng nghiệp và giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà tr-
ờng phổ thông một nội dung quan trọng trong quá trình giáo dục toàn diện cho học
sinh trong hệ thống giáo dục phổ thông nhằm mục đích bồi dỡng, hớng dẫn việc chọn
nghề của học sinh cho phù hợp với yêu cầu phát triển của xã hội đồng thời phù hợp với

năng khiếu của cá nhân, bên cạnh đó chuẩn bị tốt mọi mặt cho học sinh sẵn sàng đi
vào lao động sản xuất sau khi ra trờng. Với vị trí và tầm quan trọng nh trên để xây
dựng kế hoạch cho nội dung Giáo dục lao động hớng nghiệp và giáo dục ngoài giờ lên
lớp đạt hiệu quả cần tiến hành đánh giá thực trạng quá trình thực hiện nhiệm vụ và xây
dựng các biện pháp để thực hiện tốt hơn nữa trong các năm học tiếp theo.
Căn cứ
Pháp lý:
Điều 23: Luật giáo dục ghi rõ: "Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh
phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản
nhằm hình thành nhân cách con ngời Việt Nam XHCN, xây dựng t cách và trách
nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao
động, tham gia xây dựng bảo vệ Tổ quốc ".
=Trang1=
- Mục tiêu phát triển giáo dục đến năm 2010 xác định cho trờng THPT là:
"Giúp học sinh có hiểu biết kỹ thuật, chú trọng hớng nghiệp để tạo thuận lợi cho việc
phân luồng sau THPT để học sinh vào đời hoặc chọn ngành nghề học tiếp sau khi tốt
nghiệp ".
- Đại hội Đảng toàn quốc khoá IX khẳng định: Phát triển giáo dục và đào tạo là một
trong những động lực thúc đẩy sự nghiệp CNH - HĐH, là điều kiện để phát huy nguồn
lực con ngời "Coi trọng công tác hớng nghiệp và phân luồng học sinh trung học
chuẩn bị cho tốt nghiệp và lao động nghề nghiệp phù hợp với sự chuyển dịch cơ cấu
kinh tế trong cả nớc và từng địa phơng ".
- Quyết định số 23 /HĐBT ngày 29/3/1989 về một số vấn đề cấp bách của giáo dục chỉ
rõ : " Phải đẩy mạnh giáo dục hớng nghiệp, phát triển hệ thống dạy nghề, kết hợp
dạy văn hoá và dạy nghề ở bậc THPT".
- Chỉ thị số 33/2003 CT-BGD&ĐT ngày 23/7/2003 nêu rõ :
+ Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên cần nâng cao hơn nữa nhận thức về ý
nghĩa, mục đích, nội dung và những biện pháp thực hiện giáo dục hớng nghiệp cho học
sinh phổ thông .
+ Quán triệt yêu cầu giáo dục hớng nghiệp trong suốt quá trình xây dựng, hoàn

thiện chơng trình, biên soạn sách giáo khoa, sách giáo viên và trong giảng dạy các môn
học, ...
+ Nghiêm túc triển khai thực hiện sinh hoạt hớng nghiệp ở các trờng THCS,
THPT và TTKTH-HN theo tài liệu hớng dẫn của Bộ giáo dục và Đào tạo, ...
+ Nâng cao chất lợng và mỡ rộng việc dạy nghề phổ thông để giúp học sinh tìm
hiểu nghề, làm quen với một số kỹ năng lao động nghề nghiệp, ...
+ Các cấp quản lý giáo dục cần quán triệt chủ trơng xã hội hoá giáo dục của
Đảng và Nhà nớc trong chỉ đạo thực hiện giáo dục hớng nghiệp .
+ Văn kiện hội nghị lần thứ 6 ban chấp hành TW khoá IX, phần chiến lợc phát
triển giáo dục viết:
"Thực hiện giáo dục toàn diện, tạo chuyển biến cơ bản về chất lợng giáo dục,
đặc biệt là trong các trờng Đại học, Cao đẳng. đặc biệt giáo dục t tởng, chính trị,
đạo đức, lối sống. Bồi dỡng cho thế hệ trẻ tinh thần yêu nớc, yêu quê hơng, gia đình,
lý tởng XHCN, bản lĩnh chính trị, lòng nhân ái, ý thức tôn trọng pháp luật, lối sống
văn hoá, tác phong công nghiệp, tinh thần hiếu học, chi tiến thủ, lập thân, lập
nghiệp. "Không cam chịu nghèo hèn, đào tạo lớp ngời năng động sáng tạo có sức
khoẻ, có kiến thức, làm chủ kỹ năng nghề nghiệp, nhạy cảm với cái mới, có ý thức v-
ơn lên nắm bắt thành tựu mới về khoa học và công nghệ.
Điều lệ trờng THPT điều 24 viết:
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do nhà trờng phối hợp với lực lợng giáo
dục ngoài nhà trờng tổ chức, bao gồm hoạt động ngoại khoá về khoa học, văn học nghệ
thuật, thể dục, thể thao nhằm phát triển năng lực toàn diện của học sinh, ... tổ chức các
hoạt động vui chơi, tham quan du lịch, giao lu văn hoá, các hoạt động giáo dục công
ích, các hoạt động xã hội, các hoạt động từ thiện phối hợp với lứa tuổi học sinh.
=Trang2=
Thực trạng:
Có thể nói rằng trong những năm học vừa qua công tác giáo dục hớng nghiệp và
giáo dục ngoài giờ lên lớp trong các nhà trờng THPT nói chung và ở trờng THPT Trần
Phú nói riêng bớc đầu đã có những kết quả đáng khích lệ, đáp ứng đợc phần nào yêu
cầu của xã hội và của địa phơng trong việc đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ cũng nh

định hớng cho một bộ phận học sinh tiếp tục con đờng học tập nghiên cứu trong các tr-
ờng chuyên nghiệp để phục vụ cho cho xã hội sau này. Song kết quả đó cha đạt đợc là
bao, cha thực sự đáp ứng đợc đại đa số của các em học sinh cũng nh của các bậc phụ
huynh của nhà trờng. Bởi lẽ các môi trờng giáo dục: Nhà trờng - Gia đình - Xã hội cha
hiểu đầy đủ về tầm quan trọng của công tác này trong từng giai đoạn phát triển của đất
nớc và của địa phơng.
GD LĐ HN
u điểm
Cán bộ quản lý, giáo viên đợc phân công phụ trách của nhà trờng ngày càng
nhận thức đầy đủ về vai trò của công tác giáo dục lao động hớng nghiệp cho học sinh
trong nhà trờng. Triển khai các nội dung chỉ đạo của ngành, xây dựng các kế hoạch
hoạt động theo từng tháng từng học kỳ của năm học và lồng ghép với các hoạt động
học tập văn hoá nhằm thực hiện đầy đủ và có kết quả các buổi sinh hoạt lao động hớng
nghiệp theo đúng chơng trình và hớng dẫn của Bộ.
Nhiều giáo viên đã đầu t thời gian, các phơng tiện hỗ trợ trong các giờ dạy nghề
và tổ chức t vấn hớng nghiệp theo chơng trình mới. Số lợng và chất lợng các giờ sinh
hoạt hớng nghiệp đã từng bớc đợc nâng lên.
Trờng đã thực hiện công tác hớng nghiệp qua các môn văn hoá nhất là môn kỹ
thuật, hớng nghiệp qua các buổi sinh hoạt ngoại khoá và sinh hoạt ngoài giờ.
Tổ chức lao động đơn giản thông qua các đợt lao động vệ sinh trờng lớp của đầu
năm và kết thúc mỗi năm học. Tạo đợc cho các em có thói quen bảo vệ của công và giữ
gìn vệ sinh trong nhà trờng. Ngoài ra các em còn đợc trực tiếp tham gia hởng ứng Tết
trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ tại khuôn viên của nhà trờng để tạo cây xanh bóng
mát và nơi cho các em sinh hoạt ngoại khoá và hoạt động tập thể.
Thông qua các giáo viên chủ nhiệm tổ chức một số buổi hội thảo, t vấn hớng
nghiệp vào tiết sinh hoạt thứ 7 hàng tuần ngay tại các lớp học.
Mặt khác nhà trờng đã bố trí giáo viên có năng lực chuyên môn để tham gia
công tác dạy nghề phổ thông cho hai môn: Tin học ứng dụng và Điện dân dụng có hiệu
quả. Trong 3 năm học gần đây đã có 90% số học sinh lớp 12 đợc cấp chứng chỉ nghề
phổ thông.

Đa số học sinh đã có những thông tin cần thiết để định hớng chọn nghề sau khi
tốt nghiệp.
Hạn chế
- Trớc hết t tởng chỉ đạo về giáo dục lao động hớng nghiệp trong nhà trờng cha đợc
thống nhất đồng đều, nhận thức về vai trò vị trí của hoạt động hớng nghiệp trong BGH
và trong mỗi giáo viên cha thực sự sâu sắc, cha thấy rõ tính cấp bách, quan trọng của
giáo dục hớng nghiệp trong giai đoạn hiện nay.
=Trang3=
- Công tác chỉ đạo của nhà trờng :
+ Khâu xây dựng kế hoạch hoạt động hớng nghiệp còn mang tính khái quát, cha
cụ thể. Do vậy, khi thực hiện còn nhiều vớng mắc lúng túng. Thời gian giành cho hoạt
động hớng nghiệp còn ít, thờng bị chồng chéo bởi các hoạt động khác, công tác kiểm
tra giám sát cha đợc thờng xuyên. Công tác sơ kết, tổng kết cha đợc đầu t thích đáng,
cha phát huy đợc tính tích cực của công tác giáo dục lao động hớng nghiệp trong nhà
trờng.
- Về đội ngũ và cơ sở vật chất:
+Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên hoạt động hớng nghiệp dạy
nghề yếu, hiểu biết còn hạn chế trong các lĩnh vực về nghề( Kể cả việc tìm hiểu các
lĩnh vực phát triển các loại hình nghề của địa phơng) cũng nh tình hình kinh tế xã hội;
khả năng truyền thụ kiến thức cho học sinh rất nhiều hạn chế , cha mang tính giáo dục
sâu sắc.
+ Nhiều giáo viên coi nhẹ hoạt động hớng nghiệp, coi đây là việc làm bắt buộc,
cho rằng cứ dạy tốt các môn văn hoá là đợc, nếu học giỏi thì làm nghề gì cũng đợc.
Không ít ngời nhận thức đối với nhà trờng thì tiêu chí chỉ là: Tỷ lệ tốt nghiệp, số lợng
học sinh giỏi các cấp, tỷ lệ đậu vào Đại học, Cao đẳng ; nhiều lúc còn xem nhẹ các
môn không thi Đại học, Cao đẳng, tốt nghiệp (Trong đó có môn Kỹ thuật ) coi thờng
lao động sản xuất, hoạt động ngoài giờ lên lớp; dạy nghề phổ thông đang xem là học
để các em có thêm cơ hội để tốt nghiệp THPT.
+ Cơ sở vật chất đầu t cho giáo dục lao động hớng nghiệp và dạy nghề phổ
thông còn ở mức rất thấp và không đồng bộ. Th viện nhà trờng hầu nh cha có sách và

tài liệu hớng dẫn lao động hớng nghiệp. Nhiều giáo viên dạy nghề phổ thông vẫn trong
hiện tợng Dạy chay, kỹ năng thực hành nghề còn thấp.
+ Vệ sinh trờng lớp, khu nội trú của học sinh và giáo viên trong nhà trờng cha đ-
ợc quan tâm đúng mức. Các khu vệ sinh công cộng cho học sinh còn thiếu và cha đảm
bảo yêu cầu sử dụng.
+ ý thức chăm sóc bảo vệ hệ thống cây bóng mát và cây cảnh trong khuân viên
nhà trờng còn thấp. Cha mạnh dạn giao những việc cụ thể cho các lớp nhận phụ trách
các khâu chăm sóc và bảo vệ hệ thống các cây trong khuân viên để giúp cho các em
cảm nhận đợc vai trò và trách nhiệm của mình đối với công việc hữu ích này.
+ Sự kết hợp giữa nhà trờng, gia đình và xã hội trong hoạt động hớng nghiệp cha
đợc tốt; Cha phát huy hết sức mạnh của hội cha mẹ học sinh trong công tác hớng
nghiệp.
+ Cha tổ chức đợc cho học sinh các buổi xuống các cơ sở sản xuất, các khu nuôi
trồng thuỷ sản trên địa bàn của thị xã tham quan nên cũng gây ảnh hởng một phần tới
việc làm quen nghề của các em.
+ Ban tuyển sinh của nhà trờng cha thực sự năng động, hiệu quả công tác còn
hạn chế. Thiếu thông tin cần thiết để t vấn cho học sinh lớp 12 dự thi vào các trờng,
ngành nghề phù hợp với khả năng học tập và điều kiện gia đình của các em, nên hằng
năm số lợng các em đỗ vào các trờng chuyên nghiệp còn thấp ( đạt 10-15% số học
sinh lớp 12).
Do những hạn chế trên nên kết quả giáo dục lao động hớng nghiệp của nhà trờng
cha đợc nh ý muốn. Tình hình học sinh tốt nghiệp THPT khi ra trờng chọn nghề cho
=Trang4=
bản thân là rất khó, dẫn đến lựa chọn nghề tuỳ tiện theo cảm tính không phù hợp với
năng lực cá nhân và yêu cầu của xã hội. Còn nhiều học sinh khi tốt nghiệp xong không
lựa chọn đợc nghề nghiệp cho bản thân.
GDNGLL
Những năm gần đây công tác chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của
nhà trờng đã có những bớc phát triển đáng kể. Nhà trờng đã chỉ đạo các hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp theo kế hoạch năm học một cách tích cực, chủ động sáng tạo bớc

đầu đạt kết quả:
+ Tổ chức tốt các hoạt động đáp ứng yêu cầu xã hội nh: Phòng chống tệ nạn xã
hội, ma tuý, HIV/AIDS đặc biệt trong các năm học vừa qua đã đẩy lùi ma tuý xâm
nhập vào trong nhà trờng, ATGT, không vận chuyển tàng trữ chất cháy nổ và đốt pháo,
giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên, hoạt động xây dựng môi trờng giáo dục
"xanh, sạch, đẹp".
+ Tổ chức cuộc thi tìm hiểu lịch sử và truyền thống của nhà trờng, đặc biệt hàng
năm tổ chức cho học sinh viếng thăm bia tởng niệm của đồng chí Trần Phú tổng Bí th
đầu tiên của Đảng CSVN tại khu đồi Trần Phú( Phờng Hải Hoà).
+ Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động chính trị ở địa phơng: Tuyên
truyền cho bầu cử HĐND các cấp, Đại hội Đảng các cấp và tham gia cùng với địa ph-
ơng tuyên truyền các chiến dịch về ATGT, bảo vệ môi trờng, phòng chống cháy nổ.
+Tham gia giao lu hát đối Việt-Trung, cổ động đoàn đua xe đạp nữ Quốc tế Hà
Nội mở rộng năm 2007.
+Tổ chức tuyên truyền, tham gia bình chọn vịnh Hạ Long là một trong 7 kỳ
quan thiên nhiên thế giới.
+ Thực hiện tốt truyền thống đền ơn đáp nghĩa nh : Tặng quà các bà mẹ Việt
Nam anh hùng và các gia đình chính sách, cựu THXP của thị xã
+ Tham gia tích cực các hoạt động nhân đạo từ thiện : Quỹ vì ngời nghèo, quỹ
xoá nhà tranh, mua tăm tre cho hội ngời khiếm thị của tỉnh. Quyên góp ủng hộ bằng
vật chất cho các em học sinh nhỏ THCS của hai xã Hải Sơn và Bắc Sơn trị giá 6 triệu
đồng.
+ Tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, thi sáng tác thơ văn, xây
dựng và biểu diễn các trích phẩm văn học trong các giờ ngoại khoá văn học trong nhà
trờng, tham gia các cuộc thi về môi trờng.
+ Tổ chức cuộc thi Tìm hiểu tấm gơng đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh
giữa các tập thể lớp trong toàn trờng.
+ Tham gia các các cuộc thi về tìm hiểu Luật Dân sự, Luật biên giới (Do Bộ t
lệnh Biên phòng tổ chức) đạt giải nhì.
+ Kết hợp với hội cựu chiến binh của phờng Ka Long tổ chức cho các em nghe

buổi nói chuyện ôn lại truyền thống của anh Bộ đội Cụ Hồ nhân ngày thành lập Quân
đội Nhân dân Việt Nam (22-12).
Qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp học sinh không những đợc giáo dục về
mặt đạo đức lối sống mà còn khắc sâu những kiến thức văn hoá đợc học ở trên lớp.
=Trang5=
Việc triển khai và chỉ đạo có hiệu quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong mấy
năm qua đã tạo nên không khí sôi nổi phấn khởi trong nhà trờng thúc đẩy phong trào
dạy học của trờng đạt kết quả cao:
Hạn chế:
- Một bộ phận nhỏ giáo viên, học sinh nhận thức cha đúng đắn về hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Công tác chỉ dạo và tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp còn nhiều bất
cập: Kế hoạch cha khoa học, hình thức hoạt động cha phong phú, nội dung hoạt động
cha phong phú, cha đồng đều, cha thờng xuyên.
- Cơ sở vật chất, kinh phí phục vụ cho hoạt động còn thiếu thốn hạn hẹp.
- Việc phối hợp với các lực lợng giáo dục ngoài nhà trờng còn hạn chế.
Qua thực trạng hoạt động giáo dục hớng nghiệp và giáo dục ngoài giờ lên lớp
của trờng THPT Trần Phú nói riêng và tình hình giáo dục hớng nghiệp và giáo dục
ngoài giờ lên lớp cho học sinh THPT nói chung trong giai đoạn hiện nay là vấn đề cấp
bách, bức xúc cho học sinh, nhà trờng, gia đình và toàn xã hội.
Chúng ta là những ngời làm công tác giáo dục không thể không băn khoăn bức
xúc suy nghĩ về thực trạng này và cần có những biện pháp tốt để tổ chức hoạt động
phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp ra trờng phù hợp với năng lực sở trờng các em
đồng thời đáp ứng yêu cầu cảu sự phát triển kinh tế xã hội của đất nớc.
Mục tiêu
Nhiệm vụ và giải pháp
Tóm tắt tình hình của nhà trờng
Đối với giáo dục lao động hớng nghiệp
Trên cơ sở quán triệt các quan điểm cơ bản về giáo dục của Nghị quyết đại hội
Đảng lần thứ IX, nghị quyết 40/2000/QH10 của quốc hội và chỉ thị 14/2001/CT-TTg

của thủ tớng chính phủ về đổi mới chơng trình giáo dục phổ thông .
Giáo dục hớng nghiệp cho học sinh phổ thông nhằm mục đích bồi dỡng, hớng dẫn
học sinh, ngay từ trong nhà trờng, chọn nghề phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế xã
hội đồng thời phù hợp với năng lực cá nhân .
Giáo dục hớng nghiệp cho học sinh có nhiệm vụ: Giáo dục thái độ lao động và ý
thức đúng đắn với nghề nghiệp cho học sinh làm quen một số nghề phổ biến trong xã
hội và các nghề truyền thống của địa phơng; tìm hiểu năng khiếu, khuynh hớng nghề
nghiệp của từng học sinh để khuyến khích hớng dẫn và bồi dỡng khả năng nghề nghiệp
thích hợp nhất; động viên học sinh đi vào những nghề, những nơi đang cần.
=Trang6=