Đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng tại một số dự án trên địa bàn huyện văn yên, tỉnh yên bái

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN.
-----***-----

LÊ THI ̣HẰNG

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI
PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC THU HỒI ĐẤT ,
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN VĂN YÊN,TỈNH YÊN BÁI

LUẬN VĂN THẠC SỸ

HÀ NỘI - 2015

1


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN.
-----***-----

LÊ THI ̣HẰNG

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI
PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC THU HỒI ĐẤT,
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN
ĐIA
̣ BÀ N HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN BÁI

Chuyên ngành: Quản lý đất đai.

Mã số: 60850103

LUẬN VĂN THẠC SỸ

Giáo viên hường dẫn: PGS.TS: Nhƣ̃ Thi Xuân
̣

HÀ NỘI - 2015

2


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình làm luận văn tốt nghiệp này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận
tình của các thầy cô giáo trong khoa Địa lý trường Đại học khoa học tự nhiên - Đại
học Quốc gia Hà Nội. Tôi xin ghi nhận công lao to lớn ấy và bày tỏ lòng biết ơn sâu
sắc tới toàn thể các thầy cô.
Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS: Nhƣ̃ Thi Xuân
̣

đã trực

tiếphướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua.
Đồng thời tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới các bạn ho ̣c viên trong khóa cùng
toàn thể các bạn ho ̣c viên khác đã góp ý, giúp đỡ và động viên tôi trong quá trình
thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 20 tháng 9 năm 2015
Học viên

Lê Thi ̣ Hằ ng

3


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả
nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ luận văn
nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ từ
nguồn gốc
Tác giả luận văn

Lê Thi Hằ
̣ ng

4


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ...................................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 1Error! Bookmark not defined.TỔNG QUAN CHÍNH SÁCH PHÁP
LUẬT VỀ BỒI THƢỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƢ KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI
ĐẤT ............................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Khái quát bồi thƣờng , hỗ trơ ̣ và tái đinh
̣ cƣ khi nhà nƣớc thu hồ i đấ t
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Các khái niệm liên quan đến b ồi thường, hỗ trơ ̣ và tái đinh
̣ cư khi Nhà

nước thu hồi đất .................................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Vai trò của việc bồi thường, thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất ..... Error!
Bookmark not defined.
1.2. Pháp luật về bồi thƣờng, hỗ trợ, tái định cƣ khi Nhà nƣớc thu hồi đất
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Giai đoạn sau khi ban hành Luật Đất đai năm 1993 đến trước khi ban
hành Luật Đất đai năm 2003 .............................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Giai đoạn từ khi có Luật Đất đai năm 2003 đến trước khi ban hành Lu ật
Đất đai 2013 ....................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Giai đoạn từ khi có Luật Đất đai năm 2013 đến nayError!
not defined.

Bookmark

1.3. Những nội dung cơ bản của chính sách BTHT&TĐC khi Nhà nƣớc thu
hồi đất, giai đoa ̣n 2011-2013 ................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Nguyên tắc bồi thường ............................. Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Phạm vi đươ ̣c bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất: ........... Error!
Bookmark not defined.
1.3.3. Đối tượng được bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất ......... Error!
Bookmark not defined.
1.3.4. Điều kiện để được bồi thường đất khi nhà nước thu hồ i đấ t ............ Error!
Bookmark not defined.
1.3.5. Giá đất để tính bồi thường ........................ Error! Bookmark not defined.
1.3.6. Thẩm quyền thu hồi đất, thẩm quyền phê duyệt phương án bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất........ Error! Bookmark not defined.
1.3.7. Nội dung bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồ i đấ t Error! Bookmark
not defined.

5

1.3.8. Bồi thường, hỗ trợ về tài sản gắ n liề n với đấ t khi Nhà nước thu hồ i đấ t
............................................................................ Error! Bookmark not defined.
1.3.9. Các chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đấtError! Bookmark not
defined.
1.3.10. Chính sách tái định cư ............................ Error! Bookmark not defined.
1.4. Những điểm mới của Luật Đất đai 2013 so với Luật Đất đai 2003 trong
bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ khi Nhà nƣớc thu hồi đấtError! Bookmark
not defined.
1.4.1. Mô ̣t số điể m mới về bồ i thường, hỗ trơ ̣ và TĐCError! Bookmark not
defined.
1.4.2. Thay đổi trong bồi thường khi Nhà nước thu hồi đấtError!
not defined.

Bookmark

1.4.3. Những thay đổ i về các chính sách hỗ trợ . Error! Bookmark not defined.
1.4.4. Thay đổ i về chí nh sách tái định cư ........... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU HỒI ĐẤT VÀ
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
VĂN YÊN, TỈNH YÊN BÁI ....................................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiện, kinh tế - xã hội huyện Văn Yên ..... Error!
Bookmark not defined.
2.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên..................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Đặc điểm kinh tế – xã hội ......................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội của huyện Văn
Yên, tỉnh Yên Bái ............................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.4. Tình hình quản lý, sử du ̣ng đấ t ta ̣i huyê ̣n Văn YênError! Bookmark not
defined.

2.2. Khái quát về một số dự án GPMB trên địa bàn huyện Văn Yên ....... Error!
Bookmark not defined.
2.2.1. Dự án đầu tư xây dựng Ban Chỉ huy quân sự huyện Văn Yên/Bộ Chỉ huy
quân sự tỉnh Yên Bái-QK2 ................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Dự án đầu tư xây dựng công trì nh đường Yên Bái – Khe Sang, đoạn Yên
Bái – Trái Hút, tỉnh Yên Bái............................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Dự án Đường ngang giao cắt đường s ắt với đường bộ tại khu phố 4 thị
trấn Mậu A, huyện Văn Yên .............................. Error! Bookmark not defined.

6


2.3. Tình hình thực hiện công tác gi ải phóng mặt bằng trên địa bàn huyện
Văn Yên .................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Tình hình triển khai công tác giải phóng mặt bằngError! Bookmark not
defined.
2.3.2. Giá đất để tính bồi thường khi nhà nước thu hồ i đấ tError!
not defined.

Bookmark

2.3.3. Chi phí đầu tư vào đất còn lại khi nhà nước thu hồ i đấ tError! Bookmark
not defined.
2.4. Khái quát thực trạng bồi thƣờng, hỗ trợ về đất khi thu hồi đất của hộ gia
đình, cá nhân trên địa bàn huyện Văn Yên. .......... Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Bồi thường khi thu hồi đất của hộ gia đình, cá nhânError!
Bookmark
not defined.
2.4.2. Bồi thường, hỗ trợ đối với đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp khi Nhà
nước thu hồi đất của tổ chức .............................. Error! Bookmark not defined.

2.5. Khái quát th ực trạng về bồi thƣờng tài sản khi Nhà nƣớc thu hồi đất
trên địa bàn huyện Văn Yên ................................... Error! Bookmark not defined.
2.5.1. Nguyên tắc bồi thường tài sản khi Nhà nước thu hồi đất ................. Error!
Bookmark not defined.
2.5.2. Bồi thường nhà, công trình xây dựng khi nhà nước thu hồ i đấ.............
t
Error!
Bookmark not defined.
2.5.3. Bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi .... Error! Bookmark not defined.
2.6. Khái quát thực trạng thực hiện các chính sách h ỗ trợ khi Nhà nƣớc thu
hồi đất trên địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên BáiError!
Bookmark
not
defined.
2.6.1. Hỗ trợ di chuyển và hỗ trợ thuê nhà ở trong thời gian tạo lập nơi ở mới
............................................................................ Error! Bookmark not defined.
2.6.2. Hỗ trợ tái định cư đối với người bị thu hồi đất ở có nhà ở............... Error!
Bookmark not defined.
2.6.3. Hỗ trợ ổn định đời sống và ổn định sản xuấtError!
defined.
2.6.4. Hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làmError!
defined.
2.6.5. Hỗ trợ khi thu hồ i đất công ích xã, thị trấnError!
defined.

7

Bookmark
Bookmark
Bookmark

not
not
not


2.6.6. Hỗ trơ ̣ đ ất nông nghiệp trong khu dân cư; đất vườn, ao trong cùng thửa
đất ở có nhà ở nhưng không được công nhận là đất ở; đất nông nghiệp tiếp giáp
ranh giới khu dân cư ta ̣i xã , thị trấn.................... Error! Bookmark not defined.
2.6.7. Hỗ trợ khác ............................................... Error! Bookmark not defined.
2.7. Chính sách pháp lu ật về tái định cƣ cho ngƣời bị thu hồi đất phải di
chuyển chỗ ở. ............................................................ Error! Bookmark not defined.
2.8. Những hạn chế, tồn tại, nguyên nhân trong công tác giải phóng mặt bằng
trên điạ bàn huyện Văn Yên giai đoa ̣n (2011-2013)Error!
Bookmark
not
defined.
2.8.1. Những hạn chế, tồn tại ............................. Error! Bookmark not defined.
2.8.2. Nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại . Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3.................................................................. Error! Bookmark not defined.
ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC THU
HỒI ĐẤT VÀ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA
BÀN HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN BÁI .............. Error! Bookmark not defined.
3.1. Cơ sở cho việc đề xuất giải pháp ..................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Cơ sở pháp lý ............................................ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Cơ sở thực tiễn ......................................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Các giải pháp chung ......................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách về đấ t đaiError! Bookmark not
defined.
3.2.2. Giải pháp về giá đất, tài sản trên đất bồi thường, hỗ trợError! Bookmark

not defined.
3.2.3. Giải pháp v ề tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về bồ i thường, hỗ
trơ ̣ và tái đinh
̣ cư khi Nhà nước thu hồi đất........ Error! Bookmark not defined.
3.3. Các giải pháp cụ thể ......................................... Error! Bookmark not defined.
3.4. Một số giải pháp khác....................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................11

8


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
BĐS
BT,HT và TĐC
GCNQSDĐ
GPMB
UBND

Chữ viết đầy đủ
Bất động sản
Bồ i thường, hỗ trơ ̣ và tái đinh
̣ cư
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Giải phóng mặt bằng
Ủy ban nhân dân

9

DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1: Sơ đồ vi ̣trí huyê ̣n Văn Yên trong tin
̉ h Yên Bái Error!

Bookmark

not

defined.
Hình 2.2: Sơ đồ khu đấ t thu hồ i của d ự án đầ u tư xây d ựng Ban Chỉ huy Quân sự
huyện Văn Yên........................................................... Error! Bookmark not defined.
Hình 2.3: Sơ đồ tuyế n đường Yên Bái – Khe Sang .. Error! Bookmark not defined.
Hình 2.4: Sở đồ khu vực thu hồ i đấ t dự án GPMB đường ngang giao cắ t đường sắ t
với đường bô ̣ ta ̣i khu phố 4, thị trấn Mậu A. ............. Error! Bookmark not defined.

10


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Cơ cấu ngành trong năm 2010 của huyện Văn Yên .................................37
Bảng 2.2: Cơ cấu diện tích theo mục đích sử dụng của huyện năm 2010 ........ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.3: Biến động sử dụng đất huyện Văn Yên giai đoạn 2005 - 2010 ........ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.4: Tổ ng hơ ̣p số phiế u điề u tra của 3 dự án.... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.5: Tổ ng hơ ̣p số phiế u điề u tra phân bổ cho 3 dự án. ....................................57
Bảng 2.6: Tổ ng hơ ̣p thông tin về chủ hộ đươ ̣c điề u tra. ...........................................57
Bảng 2.7: Tổ ng hơ ̣p thông tin về đấ t và tài sản trên đấ t đươ ̣c điề u tra. ....................58
Bảng 2.8: Tổ ng hơ ̣p thông tin về phương án bồi thường và GPMB đươ ̣c điề u tra. .59

Bảng 2.9: Tổ ng hơ ̣p số hô ̣ điề u tra phải di chuyể n chỗ ở . ........................................59
Bảng 2.10: Tổ ng hơ ̣p Những điể m chưa hài lòng của hô ̣ dân về GPMB . ....... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.11 : Bảng giá đất ở tại huyện Văn Yên , tỉnh Yên Bái năm 2011.......... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.12: Bảng giá đất nông nghiệp tỉnh Yên Bái năm 2011. ..... Error! Bookmark
not defined.
Bảng 2.13: Danh mục và đơn giá bồi thường nhà cửa Vật kiến trúc tin
̉ h Yên Bái ..72
Bảng 2.14: Bô ̣ đơn giá bồ i thường cây cố i, hoa mà u tỉnh Yên Bái .......................... 76

11


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Báo cáo số 185/BC-UBND ngày 20/12/2011 của UBND huyện Văn
Yên về kế t quả thực hiê ̣n nhiê ̣m vu ̣ kinh tế – xã hội năm 2011, phương
hướng nhiê ̣m vu ̣ năm 2012.
2. Báo cáo thuyết minh kèm theo

Quyết định số 437/QĐ-UBND ngày

7/4/2014 của UBND tinh Yên Bái về viê ̣c xét duyê ̣t điề u chỉnh quy
hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầ u
(2011-2015) huyê ̣n Văn Yên
3. Báo cáo tổ ng hơ ̣p tình hình bồ i thường, hỗ trơ ̣ và tái đinh
̣ cư năm 2013
của phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Văn Yên.
4. Luật đất đai (2003), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
5. Luật đất đai (2013), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

6. Nghị định số 123/2004/NĐ – CP của Chính phủ về việc Sửa đổi , bổ
sung một số điều của Nghị định số 181/2004/NĐ – CP ngày
16/11/2004 về phương pháp xác định gí đất và khung giá các loại đất.
7. Nghị định số 179/2004/NĐ-CP ngày 3/12/2004 của Chính phủ về bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư.
8. Nghị định số 181/2004/NĐ – CP của Chính phủ về việc Hướng dẫn thi
hành luật đất đai.
9. Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính Phủ quy định
chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai.
10. Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính Phủ quy định
về giá đất.
11. Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính Phủ quy định
về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
12. Nghị định số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 của Chính phủ Quy định
bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất,thu hồi đất, bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư

12


13. Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 Quy định bổ sung về
việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện
quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai.
14. Quyết định số 02/2010/QĐ-UBND ngày 21/01/2010 của Uỷ ban nhân
dân tỉnh Yên Bái Quy định về chính sách, trình tự, thủ tục thực hiện bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào
mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và
phát triển kinh tế trên địa bàn tỉnh Yên Bái.
15. Quyết định số 04/2011/QĐ-UBND ngày 24/01/2011 về việc sửa đổi,

bổ sung một số điều Quyết định số 02/2010/QĐ-UBND ngày
21/01/2010 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái.
16. Quyết định số 17/2014/QĐ-UBND ngày 17/9/2014 của UBND tỉnh
Yên Bái ban hành quy đinh
̣ chi tiế t mô ̣t số điề u, khoản của Luâ ̣t Đấ t đai
ngày 29/11/2013 và Nghị đinh 47/2014/NĐ-CP.
17. Quyết định số 19/2007/QĐ-UBND ngày 4/7/2007 của UBND tỉnh Yên
Bái về viê ̣c phê chuẩ n Quy hoa ̣ch sử du ̣ng đấ t đế n năm

2015 và kế

hoạch sử dụng đất đến năm 2010 của huyện Văn Yên.
18. Quyết định số 204/2005/QĐ-UB ngày 8/7/2005 của UBND tỉnh Yên
Bái cụ quy đinh
̣ về hạn mức giao đất ở mới.
19. Quyế t đinh
̣ số 27/2011/QĐ-UBND 22/8/2011 của UBND tỉnh Yên Bái
về viê ̣c sửa đổ i bổ sung thay thế bô ̣ đơn giá bồ i thường cây cố i hoa màu
gắ n liề n với đấ t khi Nhà nước thu hồ i đấ t kèm theo quyế t đinh
̣ số
02/2010/QĐ-UBND ngày 21/01/2010 của UBND tỉnh Yên Bái.
20. Quyế t đinh
̣ số 29/2012/QĐ-UBND 31/8/2012 của UBND tỉnh Yên Bái
về viê ̣c ban hành quy đinh
̣ về bồ i thường về nhà , công triǹ h xây dựng ,
vâ ̣t kiế n trúc và tài sản khác gắp liề n với đấ t khi nhà nước thu hồ i đấ t
trên điạ bàn tỉnh Yên Bái.

13

21. Quyế t đinh
̣ số 37/2010 ngày 24/12/2010 của UBND tỉnh Yên Bái ban
hành quy định về phân loại đường phố , vị trí, giá các loại đất trên địa
bàn tỉnh Yên Bái năm 2011.
22. Quyế t đinh
̣ số 437/QĐ-UBND ngày 7/4/2014 của UBND tỉnh Yênvề viê ̣c
xét duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm2020 và kế hoạch sử
dụng đất 5 năm kỳ đầ u (2011-2015) huyê ̣n Văn Yên.
23. Số liê ̣u thố ng kê, kiể m kê đấ t đai năm 2010 của huyện Văn Yên.
24. Số liệu của dự án GPMB đường Yên Bái

– Khe Sang đoạn qua địa

phận huyện Văn Yên tỉnh Yên Bái; dự án GPMB Ban Chỉ Huy quân sự
huyê ̣n Văn Yên , tỉnh Yên Bái ; dự án GPMB đường ngang giao cắ t
đường sắ t với đường bô ̣ tại khu phố 4 thị trấn Mậu A, huyê ̣n Văn Yên.

14