Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ việt nam hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

MAI THỊ DUNG

GIÁO DỤC GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC TRUYỀN THỐNG
DÂN TỘC TRONG XÂY DỰNG LỐI SỐNG
CHO THẾ HỆ TRẺ VIỆT NAM HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC

HÀ NỘI - 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

MAI THỊ DUNG

GIÁO DỤC GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC TRUYỀN THỐNG
DÂN TỘC TRONG XÂY DỰNG LỐI SỐNG
CHO THẾ HỆ TRẺ VIỆT NAM HIỆN NAY

Chuyên ngành: CNDVBC & CNDVLS
Mã số:
62 22 80 05

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Nguyễn Thế Kiệt
2. TS. Phạm Thế Hùng

HÀ NỘI – 2014


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Thế Kiệt và
TS. Phạm Thế Hùng. Các số liệu đã được nêu và sử dụng
trong luận án là trung thực, đảm bảo tính khách quan và khoa
học. Danh mục tài liệu dùng để tham khảo trong luận án có
nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
Hà Nội, ngày

tháng năm 2014.

Tác giả luận án

Mai Thị Dung


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BGD&ĐT:

Bộ Giáo dục và Đào tạo

CNH, HĐH:

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNXH:

Chủ nghĩa xã hội

CTQG:

Chính trị quốc gia

ĐĐTT:

Đạo đức truyền thống

ĐTNCS:

Đoàn Thanh niên cộng sản

GS:

Giáo sư

KHXH:

Khoa học xã hội

KTTT:

Kinh tế thị trường

Nxb:

Nhà xuất bản

PGS:

Phó giáo sư

TS:

Tiến sĩ

VS:

Viện sỹ

XDLS:

Xây dựng lối sống

XHCN:

Xã hội chủ nghĩa


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................... 4
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ........... 8

1. Các công trình đề cập đến vấn đề đạo đức, đạo đức trong kinh tế thị trường ............ 8
2. Các công trình đề cập đến đạo đức truyền thống, giáo dục giá trị đạo đức
truyền thống, xây dựng đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ .......................... 12
3. Các công trình đề cập đến vấn đề lối sống, xây dựng lối sống, kế thừa các giá

trị truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt
Nam hiện nay ............................................................................................. 17
Chƣơng 1. GIÁO DỤC GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC TRONG
XÂY DỰNG LỐI SỐNG CHO THẾ HỆ TRẺ VIỆT NAM HIỆN NAY MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN ....................................................................... 21

1.1. Vai trò, nội dung của việc xây dựng lối sống mới cho thế hệ trẻ Việt Nam
hiện nay ..................................................................................................... 21
1.1.1. Khái niệm lối sống, phân biệt lối sống với một số khái niệm liên quan .... 21
1.1.2. Tầm quan trọng, nội dung xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ ở Việt
Nam hiện nay ............................................................................................. 28
1.2. Vai trò, nội dung, yêu cầu của giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc
trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay ....................... 43
1.2.1. Giá trị đạo đức truyền thống, các giá trị đạo đức truyền thống cơ bản
của dân tộc Việt Nam ................................................................................ 43
1.2.2. Vai trò của giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây
dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay ....................................... 51
1.2.3. Yêu cầu của giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây
dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay ....................................... 58
Chƣơng 2. GIÁO DỤC GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC TRONG
XÂY DỰNG LỐI SỐNG CHO THẾ HỆ TRẺ VIỆT NAM HIỆN NAY THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ............................................. 64

2.1. Một số nhân tố tác động đến việc giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân
tộc nhằm xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay ................ 64
2.1.1. Tác động của toàn cầu hóa đến giáo dục giá trị đạo đức truyền thống
dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay .......... 64

1


2.1.2. Tác động của kinh tế thị trường đến giáo dục giá trị đạo đức truyền

thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện
nay ............................................................................................................. 68
2.1.3. Tác động của công nghiệp hoá, hiện đại hoá đến giáo dục giá trị đạo
đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt
Nam hiện nay ............................................................................................. 71
2.1.4. Tác động của tình hình chính trị thế giới đến giáo dục giá trị đạo đức
truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt
Nam hiện nay ............................................................................................. 73
2.2. Thực trạng giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối
sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay .................................................... 75
2.2.1. Những thành tựu đạt được trong việc giáo dục giá trị đạo đức truyền
thống dân tộc nhằm xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện
nay ............................................................................................................. 75
2.2.2. Những hạn chế của việc giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc
trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay ....................... 87
2.3. Những vấn đề đặt ra trong công tác giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân
tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay ................. 96
2.3.1. Mâu thẫn giữa việc nâng cao hiệu quả giáo dục các giá trị đạo đức
truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ với hiện
thực cuộc sống đang diễn biến phức tạp, xã hội tồn tại nhiều bất công
nghịch lý đã gây khó khăn cho công tác giáo dục đó ................................ 96
2.3.2. Mâu thuẫn giữa yêu cầu không ngừng nâng cao hiệu quả giáo dục giá
trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ
trẻ với những hạn chế của lực lượng giáo dục, nội dung và phương
pháp giáo dục giá trị đạo đức truyền thống hiện nay .............................. 100
2.3.3. Mâu thuẫn giữa truyền thống với hiện đại trong giáo dục giá trị đạo
đức truyền thống dân tộc nhằm xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt
Nam hiện nay ........................................................................................... 104
Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG
CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC TRUYỀN THỐNG DÂN

TỘC TRONG XÂY DỰNG LỐI SỐNG CHO THẾ HỆ TRẺ VIỆT NAM
HIỆN NAY ................................................................................................ 108

2


3.1. Phương hướng ...................................................................................................... 108
3.1.1. Bảo đảm thống nhất giữa kế thừa và đổi mới trong giáo dục giá trị
đạo đức truyền thống dân tộc nhằm xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ
Việt Nam hiện nay ................................................................................... 108
3.1.2. Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống
cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay gắn liền với thực hiện chiến lược
phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nền văn hoá mới, con người mới .. 112
3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục giá trị đạo đức
truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt
Nam hiện nay ........................................................................................... 116
3.2.1. Nâng cao nhận thức, năng lực và phẩm chất của các chủ thể giáo dục
trong việc giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc nhằm xây
dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay ..................................... 116
3.2.2. Đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục giá trị đạo đức
truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ hiện nay.
Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh .. 120
3.2.3. Hoàn thiện hệ thống chính sách và pháp luật nhằm đẩy mạnh việc cải
tạo các phong tục, tập quán lạc hậu; đẩy mạnh đấu tranh chống tham
nhũng, tiêu cực, tạo môi trường thuận lợi trong giáo dục giá trị đạo
đức truyền thống dân tộc cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay ................... 125
3.2.4. Kết hợp gia đình, nhà trường và xã hội, đẩy mạnh xu hướng xã hội
hóa công tác chăm sóc giáo dục thế hệ trẻ nhất là giáo dục các giá trị
đạo đức, lối sống, nhân cách ................................................................... 130
3.2.5. Nâng cao tính tự giác học tập, phát huy các giá trị đạo đức truyền

thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện
nay ........................................................................................................... 134
KẾT LUẬN ................................................................................................................. 140
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ... 142
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 143

3


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào, thế hệ trẻ cũng là lực lượng xã hội to lớn,
một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh của đất nước.
Trong tiến trình cách mạng, Chủ tịch Hồ chí Minh và Đảng ta luôn đánh giá cao vai
trò của thế hệ trẻ và xác định việc “bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là việc
làm rất quan trọng và rất cần thiết”.
Sau hơn 25 năm đổi mới, phát triển đất nước, chúng ta đã xây dựng được
một thế hệ trẻ vừa có đức, vừa có tài, có sức khỏe, tư duy năng động và hành động
sáng tạo tiếp nối truyền thống hào hùng của cha ông, nêu cao chủ nghĩa yêu nước, ý
thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam; có ý chí vươn lên trong học tập, lao
động, lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính đáng, quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi
nghèo nàn, lạc hậu và mong muốn được tin tưởng, cống hiến.
Tuy nhiên, trước thực tế hiện nay, còn có một bộ phận thế hệ trẻ sống thiếu
lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp
hành pháp luật, sống thực dụng, tuyệt đối hóa đời sống vật chất, ít quan tâm đến gia
đình; coi thường và xa rời các giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng lối sống,
tình trạng mắc vào các tệ nạn xã hội… ngày càng có chiều hướng gia tăng đã gây ra
nỗi lo chung của toàn xã hội.
Hơn nữa, đặt vấn đề xây dựng lối sống mới không phải chỉ xuất phát từ tình
hình suy thoái đạo đức và lối sống hiện nay cần phải cứu chữa, mà còn vì định

hướng phát triển lâu dài trong tương lai với tầm nhìn và hành động chiến lược. Phát
triển kinh tế và hiện đại hóa xã hội rất cần đến sức mạnh của kinh tế, nhưng xét đến
cùng kinh tế không phải là cứu cánh, không có mục đích tự thân. Không xây dựng
được nền tảng tinh thần, lối sống, đời sống tinh thần lành mạnh, xã hội không thể
phát triển bền vững, cuộc sống của từng cá nhân và cả cộng đồng không thể bình
yên, thế hệ trẻ không thể lập thân lập nghiệp một cách lành mạnh và tìm thấy triển
vọng trong cuộc sống. Càng hướng tới văn minh và hiện đại, xã hội càng phải chú
trọng những đảm bảo đạo đức và văn hóa lao động lối sống trong phát triển.

4


Vì thế, nhận thức đúng đắn về khái niệm lối sống và định hướng xây dựng
lối sống mới cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay là yêu cầu hết sức cấp bách. Trong
các nhân tố ảnh hưởng đến việc xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ thì giáo dục giá trị
đạo đức truyền thống dân tộc có vai trò quan trọng.
Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc cho thế hệ trẻ là hoạt động
nhằm tác động một cách có hệ thống các truyền thống tốt đẹp của dân tộc đến sự
phát triển tinh thần và thể chất của thế hệ trẻ để họ có định hướng đúng đắn trong
quá trình phát triển và hoàn thiện nhân cách.
Việc giáo dục giá trị đạo đức truyền thống như thế nào để xây dựng lối sống
cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay vừa kế thừa giá trị truyền thống tốt đẹp của dân
tộc, vừa tiếp thu tinh hoa nhân loại là việc làm khó khăn, phức tạp. Đến nay, đã có
một số công trình nghiên cứu ở các góc độ khác nhau, tuy nhiên, do tính phức tạp của
đối tượng và mục tiêu của vấn đề, nên đòi hỏi cần phải tiếp tục nghiên cứu thêm, có
tính hệ thống để có phương hướng và giải pháp đúng đắn trong việc xây dựng lối
sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay. Đề tài: “Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống
dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay” nhằm phục vụ
mục tiêu trên.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

2.1. Mục đích
Làm rõ vai trò, thực trạng của việc giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân
tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam thời gian qua, từ đó đề ra
phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả của giáo dục
giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho đối tượng này ở
Việt Nam hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ
Để đạt được mục đích nói trên, luận án đã thực hiện những nhiệm vụ cơ bản
như sau:
- Làm rõ khái niệm lối sống, xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ, nội dung giá
trị đạo đức truyền thống dân tộc.
- Làm rõ vai trò của việc giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong
xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay.

5


- Làm rõ thực trạng giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây
dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay và những vấn đề đặt ra.
- Đưa ra phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả
giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong việc xây dựng lối sống cho thế
hệ trẻ Việt Nam hiện nay.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng
Luận án làm rõ giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng
lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu việc giáo dục giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng lối
sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay chủ yếu từ thời kỳ đổi mới đến nay dưới góc
độ triết học (giới hạn trong một số giá trị đạo đức truyền thống chủ yếu).

- Thế hệ trẻ là một khái niệm rộng, chỉ lực lượng xã hội đông đảo ở nhiều lứa
tuổi, nhưng luận án chỉ giới hạn nghiên cứu chủ yếu ở nhóm thanh niên (từ 16 đến
30 theo quy định của Luật Thanh niên năm 2005).
4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án chủ yếu dựa trên các quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh; đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam về lối sống, xây
dựng lối sống cho thế hệ trẻ, giáo dục giá trị đạo đức dân tộc, luận án có kế thừa các
thành tựu của một số công trình có liên quan đến đề tài.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Tác giả luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và
chủ nghĩa duy vật lịch sử, các phương pháp phân tích và tổng hợp, sự thống nhất giữa
lịch sử và lô gích. Ngoài ra, tác giả luận án còn sử dụng phương pháp hệ thống, khái
quát hóa và một số phương pháp khác để tìm hiểu về thực trạng giáo dục giá trị đạo
đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay.
5. Đóng góp mới của luận án
- Luận án làm rõ vai trò và lượng hóa nội dung giáo dục giá trị đạo đức
truyền thống trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay.

6


- Làm rõ thực trạng của việc giáo dục giá trị đạo đức truyền thống trong xây
dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay.
- Đưa ra được phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao
hiệu quả giáo dục giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng lối sống cho thế hệ
trẻ Việt Nam hiện nay.
6. Bố cục của luận án
Ngoài phần mở đầu, tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề
tài, kết luận, các công trình nghiên cứu của tác giả và danh mục tài liệu tham khảo,

luận án gồm 3 chương, 7 tiết:
Chương 1: Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối
sống cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn.
Chương 2: Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống
cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay - Thực trạng và những vấn đề đặt ra.
Chương 3: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả
giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống cho thế hệ trẻ Việt
Nam hiện nay.

7


TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, gắn liền với con người và xã hội loài
người. Đạo đức do các quan hệ kinh tế - xã hội quy định, song cũng có vai trò tác
động trở lại đối với đời sống kinh tế - xã hội. Công tác giáo dục đạo đức nói chung,
giáo dục các giá trị đạo đức truyền thống (ĐĐTT) dân tộc và vấn đề xây dựng lối
sống (XDLS) đã được nhiều tập thể, các nhà khoa học trên thế giới và trong nước
nghiên cứu ở các góc độ khác nhau và đạt được nhiều kết quả đáng trân trọng.
1. Các công trình đề cập đến vấn đề đạo đức, đạo đức trong kinh tế thị trƣờng

Đứng trên quan điểm duy vật biện chứng, C.Mác và Ph.Ăngghen đã phê
phán và bác bỏ những học thuyết duy tâm, tôn giáo và phi lịch sử về đạo đức. Điều
này đã được hai ông trình bày trong các tác phẩm tiêu biểu như: “Lời nói đầu phê
phán triết học pháp quyền của Hêghen”; “Lút vích Phoi ơ bắc và sự cáo chung của
triết học cổ điển Đức”; “Chống Đuy rinh”… Qua đây, hai ông đã khẳng định: “Xét
cho đến cùng, mọi học thuyết về đạo đức đã có từ trước đến nay đều là sản phẩm
của tình hình kinh tế - xã hội lúc bấy giờ” [74, tr. 137].
Khi bàn về đạo đức, C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin đã sử dụng những thuật

ngữ truyền thống như: thiện và ác, lương tâm, danh dự… Về thực chất, trên lập
trường duy vật biện chứng, các ông đã gạt bỏ những nội dung mang tính duy tâm,
tôn giáo và đem lại cho chúng những nội dung mới, đặt nền móng cho nền đạo đức
mới - đạo đức cộng sản. V.I.Lênin cũng nhận thức rõ quy luật kế thừa của đạo đức
và khẳng định: “Văn hóa vô sản không bỗng nhiên mà có, nó không phải do những
chuyên gia về văn hóa về văn hóa vô sản sáng tạo ra. Đó hoàn toàn là điều ngu
ngốc. Văn hóa vô sản phải là sự phát triển hợp quy luật của tổng số những kiến thức
mà loài người tích lũy được dưới ách thống trị của xã hội tư sản, xã hội của bọn địa
chủ và xã hội của bọn quan liêu” [62, tr. 361]. Bàn về công tác giáo dục đạo đức, ý
thức trách nhiệm cho thanh niên, V.I.Lênin cho rằng: “Việc giáo dục thanh niên
không phải là nói cho họ nghe những bài diễn văn êm dịu hay là những phép tắc đạo
đức; không phải cái đó là giáo dục. Khi người ta thấy được cha mẹ mình sống dưới
ách của bọn địa chủ và bọn tư sản như thế nào, khi chính người ta chịu chung nỗi
khổ đau với những người mở đầu cuộc chiến đấu với bọn bóc lột, khi người ta thấy
8


rằng muốn tiếp tục chiến đấu thì phải hy sinh to lớn như thế nào để bảo vệ những
thắng lợi mà cha, anh đã giành được và thấy rõ bọn địa chủ và bọn tư sản là những
kẻ hung tợn như thế nào thì khi đó người ta tự rèn luyện mình trong hoàn cảnh này
để trở thành những người cộng sản” [59, tr. 351-357].
Tư tưởng về đạo đức của các nhà kinh điển mác xít cũng được quán triệt sâu
sắc. Cụ thể là, trong tác phẩm “Nguyên lý đạo đức cộng sản” A.Siskin tiếp tục làm
sáng tỏ nguồn gốc của đạo đức và khẳng định đạo đức là một hình thái ý thức xã
hội: “Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, nói đến đạo đức là nói đến những lề
thói và tập tục biểu hiện mối quan hệ nhất định giữa người với người trong giao
dịch với nhau hàng ngày” [96, tr. 4]. Trong tác phẩm này, ông còn cho rằng: “Thế
giới quan của chủ nghĩa Mác-Lênin là cơ sở khoa học của đạo đức cộng sản” [96, tr.
66]. Cuốn “Đạo đức học - thử trình bày một hệ thống đạo đức học mácxít” của
G.Bandzeladze đã làm sáng tỏ nhiều hiện tượng đạo đức và vai trò của đạo đức. Tác

giả cho rằng, đạo đức bắt nguồn từ chỗ con người quan hệ với người khác cũng như
quan hệ với chính mình, đồng thời đi sâu phân tích mối quan hệ giữa đạo đức với
tính cách của con người. Con người sở dĩ là người bởi nhờ có đạo đức, “Đạo đức là
phẩm giá cơ bản của con người, là bản chất của tính người, của nhân phẩm” [8, tr.
197]. Tác giả còn chỉ rõ đặc trưng cơ bản, bản chất nhất của đạo đức là “chí công vô
tư”; “Bản chất của đạo đức là sự quan tâm tự giác của những con người đến lợi ích
của nhau, đến lợi ích của xã hội” [8, tr. 104]. “Những cơ sở của giáo dục đạo đức và
những cơ sở của sự tự giáo dục” của A.I.Côchêtốp khẳng định lại quan điểm của
V.I.Lênin khi bàn về đạo đức cộng sản: “Chúng ta nói rằng: đạo đức - đó là những
gì góp phần đoàn kết tất cả những người lao động xung quanh giai cấp vô sản đang
sáng tạo ra xã hội mới, cộng sản chủ nghĩa” [11, tr. 6].
Ở Việt Nam, vấn đề đạo đức, các phạm trù cơ bản của đạo đức học mác xít
thường xuyên được quan tâm trong cả nghiên cứu lý luận và thực tiễn đời sống, góp
phần làm sáng tỏ quan niệm mác xít về đạo đức. Một số cuốn sách tiêu biểu trong
nước bàn về đạo đức là: “C.Mác - Ph.Ăngghen - V.I.Lênin bàn về đạo đức”, Viện
Triết học, 1972; “Đảng ta bàn về đạo đức”, Viện Triết học, 1973; “Đạo đức mới”,
nhà xuất bản (Nxb) Khoa học Xã hội (KHXH), 1974. Trong cuốn “Đạo đức học”,
biên soạn 1997, Nxb Giáo dục, khẳng định: “Đạo đức là tổng hợp những nguyên

9


tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội, nhờ đó con người tự điều chỉnh hành vi của mình vì
lợi ích xã hội, hạnh phúc của con người trong mối quan hệ giữa con người và con
người, giữa cá nhân và tập thể hay toàn xã hội… Đạo đức học Mác-Lênin là khoa
học nghiên cứu đạo đức” [48, tr. 7]. Trong tác phẩm này, tác giả còn phân tích một
số phạm trù cơ bản của đạo đức học cũng như phân tích một số nguyên tắc đạo đức
xã hội chủ nghĩa (XHCN), đạo đức học Mác- Lênin và yêu cầu của đạo đức trong
một số lĩnh vực đời sống xã hội... “Các dạng đạo đức xã hội” của tác giả Trần Hậu
Kiêm, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1993 đã phân tích các dạng đạo đức của xã hội: xã hội

nguyên thủy, chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa và XHCN và đi đến kết
luận: “Đạo đức là một hệ thống các chuẩn mực xã hội, quy định, điều chỉnh sự giao
tiếp và hành vi xử sự của con người trong quan hệ xã hội, nhằm đảm bảo sự thống
nhất lợi ích của cá nhân, tập thể và cộng đồng” [47, tr. 112].
Trên các tạp chí chuyên ngành, các bài viết cũng phân tích sâu sắc các khía
cạnh của đạo đức, đạo đức cách mạng. Trong bài “Quan niệm mác xít về thiện và
ác” của Vũ Văn Thuấn, tạp chí Nghiên cứu lý luận số 1, 1997, tác giả làm rõ hơn
quan niệm của C.Mác và Ph.Ăngghen về các phạm trù đạo đức thiện, ác cơ bản;
khẳng định “Theo C.Mác và Ph.Ăgghen, thiện và ác là khái niệm đối lập nhau, hoàn
toàn thuộc về lĩnh vực đạo đức, do hình thái ý thức xã hội và tồn tại xã hội quyết
định. Cho nên, muốn tìm hiểu và đánh giá đúng đắn về thiện và ác, không thể chỉ
dừng lại ở chỗ giải thích nội dung của khái niệm, mà phải đi sâu tìm hiểu nguyên
nhân đích thực của nó là tồn tại xã hội, nghĩa là ở trong phương thức sản xuất của
xã hội chứ không phải ở bên ngoài xã hội hay ở trong đời sống tinh thần thuần túy
của xã hội” [105, tr. 37]. Bài viết “Giá trị đạo đức trong xã hội ta ngày nay” của tác
giả Vũ Khiêu, 1993, Tạp chí Triết học số 2, đã khẳng định: “Giá trị đạo đức của
chúng ta phải là sự thống nhất chặt chẽ giữa động cơ và hiệu quả, phải là sản phẩm
cao nhất của lòng trung thành vô hạn với Tổ quốc, với chủ nghĩa xã hội (CNXH) và
của tinh thần quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ, đó là: Giá trị đạo đức là những hành vi
được con người lựa chọn và đánh giá như việc làm có ý nghĩa tích cực đối với đời
sống xã hội… Giá trị đạo đức vì thế có tính chất thiết yếu đối với đời sống xã hội. Bài
“V.I.Lênin bàn về đạo đức cách mạng” của Trần Ngọc Linh (Tạp chí Khoa học
chính trị, số 4/2005) phân tích quan niệm của V.I.Lênin về bản chất đạo đức cách
10


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.

Phạm Kim Anh (2008), “Đạo đức học sinh, sinh viên ở nước ta hiện nay- Thực
trạng và giải pháp giáo dục”, Tạp chí Dạy và Học ngày nay (9), tr. 4-7.

2.

Ban Tuyên giáo Trung ương (2013), Tài liệu nghiên cứu Nghị quyết Hội nghị
lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa XI,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

3.

Ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương (2002), Văn hóa với thanh niên - thanh
niên với văn hóa - một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Hà Nội.

4.

Ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương (2004), Tài liệu nghiên cứu Hội nghị lần
thứ chín, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội.

5.

Ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương (2004), Tài liệu nghiên cứu kết luận Hội
nghị lần thứ mười, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.

6.

Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo
đức, Hà Nội.

7.

Lương Gia Ban, Nguyễn Thế Kiệt (đồng chủ biên) (2013), Giáo dục đạo đức
mới cho sinh viên trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay, Nxb
Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội.

8.

Bandzelaze (1985), Đạo đức học, Tập 1, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

9.

Bandzelaze (1985), Đạo đức học, Tập 2, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

10.

Nguyễn Duy Bắc (2004), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về dạy và học các
môn Mác-Lênin và Tư tương Hồ Chí Minh trong các trường Đại học, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.

11.

A.I.Côchêtôp (1995), Những vấn đề lý luận đạo đức, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

12.

Nguyễn Trọng Chuẩn (2002), Một số vấn đề về triết học - con người - xã hội,
Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội.

13.

Nguyễn Trọng Chuẩn, Nguyễn Văn Huyên (đồng chủ biên) (2002), Giá trị
truyền thống trước những thách thức của toàn cầu hóa, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội.

11


14.

Nguyễn Viết Chức (chủ biên) (2001), Xây dựng tư tưởng đạo đức lối sống và
đời sống văn hóa ở Thủ đô Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước, Viện Văn hóa và Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội.

15.

Đảng Cộng sản Việt Nam (1982), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
V, Nxb Sự thật, Hà Nội.

16.

Đảng cộng sản Việt Nam (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ lên CNXH, Nxb Sự thật, Hà Nội.

17.

Đảng Cộng sản Việt Nam (1994), Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy, Ban chấp
hành Trung ương Đảng khoá VII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

18.

Đảng Cộng sản Việt Nam (1995), Nghị quyết của Bộ Chính trị về một số định
hướng lớn trong công tác tư tưởng hiện nay, lưu hành nội bộ, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.

19.

Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

20.

Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Hội nghị lần thứ hai, Ban chấp
hành trung ương Đảng khoá VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

21.

Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện Hội nghị lần thứ năm, Ban chấp
hành Trung ương Đảng khoá VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

22.

Đảng Cộng sản Việt Nam (2000), Các Nghị quyết của Trung ương Đảng
1996-1999, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

23.

Đảng Cộng sản Việt Nam với công tác vận động thanh niên trong thời kỳ công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước (2001), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

24.

Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

25.

Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

26.

Đảng Cộng sản Việt Nam (2007), Văn kiện Đảng toàn tập, Tập 52, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.

27.

Đảng cộng sản Vịêt Nam (2008), Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy, ban chấp
hành Trung ương Khóa X Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008,
www.dangcongsan.vn.cap nhat 4/8/2008..

12


28.

Đảng Cộng sản Việt Nam (2010), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc thời kỳ
đổi mới khóa 6, 7, 8, 9, 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

29.

Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

30.

Đảng Cộng sản Việt Nam (2012), Văn kiện Hội nghị lần thứ tư, Ban chấp
hành Trung ương khóa XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

31.

Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh (2007), Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.

32.

Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (2008), Văn kiện Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ IX, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

33.

Trần Minh Đoàn (2010), Giáo dục đạo đức cho thanh niên, học sinh theo tư
tưởng Hồ Chí Minh ở nước ta hiện nay, Luận án tiến sĩ triết học, Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

34.

Đinh Thế Định (2005), “Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho sinh viên”,
Tạp chí Giáo dục (6), tr. 39-40.

35.

Nguyễn Khoa Điềm (2002), Xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến đậm
đà bản sắc dân tộc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

36.

Phạm Văn Đồng (1995), Văn hóa và đổi mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

37.

Lê Quý Đức - Hoàng Chí Bảo (2007), Văn hóa đạo đức ở nước ta hiện nay
vấn đề và giải pháp, Nxb Văn hóa Thông tin và Viện Văn hóa, Hà Nội.

38.

Trần Văn Giàu (1980), Giá trị tinh thần truyền thống của dân tộc Việt Nam,
Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.

39.

Phạm Minh Hạc (chủ biên) (2001), Về phát triển toàn diện con người thời kỳ
công nghiệp hoá, hiện đại hoá, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

40.

Cao Thu Hằng (2004), “Giá trị đạo đức truyền thống và những yêu cầu đạo
đức đối với nhân cách con người Việt Nam hiện nay”, Tạp chí Triết học (7),
tr. 24-31.

41.

Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1993), Nxb Chính trị
quốc gia, Hà nội.

42.

Lê Như Hoa (2003), Bản sắc dân tộc trong lối sống hiện đại, Viện Văn hóa
và Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội.

13


43.

Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam (2010), Tổng quan tình hình thanh niên,
công tác Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam và phong trào thanh niên nhiệm
kỳ 2005 - 2010, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

44.

Đỗ Huy (2001), Xây dựng môi trường văn hóa ở nước ta hiện nay từ góc nhìn
giá trị học, Viện Văn hóa và Nxb Văn hóa Thông tin Hà Nội.

45.

Đỗ Huy (2002), Đạo đức học - Mỹ học và đời sống văn hóa nghệ thuật, Nxb
Khoa học Xã hội, Hà Nội.

46.

Nguyễn Văn Huyên (2003), “Lối sống người Việt Nam dưới tác động của
toàn cầu hóa”, Tạp chí Triết học (12), tr. 29-34.

47.

Trần Hậu Kiêm (chủ biên) (1993), Các dạng đạo đức xã hội, Nxb Sự thật, Hà Nội.

48.

Trần Hậu Kiêm, Bùi Công Trang (1997), Đạo đức học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

49.

Trần Hậu Kiêm, Đoàn Đức Hiếu (2004), Hệ thống phạm trù đạo đức học và
giáo dục đạo đức cho sinh viên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

50.

Nguyễn Thế Kiệt (1996), “Quan hệ giữa đạo đức và kinh tế trong việc định
hướng các giá trị đạo đức hiện nay”, Tạp chí Triết học (6), tr. 9-11.

51.

Nguyễn Thế Kiệt (2006), “Từ đạo đức truyền thống đến đạo đức cách mạng
Hồ Chí Minh”, Tạp chí Nghiên cứu lý luận (7), tr. 25-27.

52.

Nguyễn Thế Kiệt (2012), Mấy vấn đề về đạo đức học mác xít và xây dựng đạo
đức trong điều kện kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.

53.

Vũ Khiêu (1974), Đạo đức mới, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.

54.

Vũ Khiêu (chủ biên) (2000), Văn hóa Việt Nam, xã hội và con người, Nxb
Khoa học Xã hội, Hà Nội.

55.

Đặng Xuân Kỳ (chủ biên) (1997), Phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

56.

Tương Lai (1983), Chủ động và tích cực xây dựng đạo đức mới, Nxb Sự thật,
Hà Nội.

57.

Thanh Lê (chủ biên) (2001), Lối sống XHCN và xu thế toàn cầu hoá, Nxb
Khoa học Xã hội, Hà Nội.

14

58.

Phan Huy Lê, Vũ Minh Giang (chủ biên) (1994), Các giá trị truyền thống và
con người Việt Nam hiện nay, Chương trình khoa học công nghệ cấp nhà
nước KX 07, Đề tài KX 07- 02, Hà Nội.

59.

V.I.Lênin (1969), Toàn tập, Tập 31, Nxb Sự thật, Hà Nội.

60.

V.I.Lênin (1977), Toàn tập, Tập 37, Nxb Tiến bộ, Matxcơva.

61.

V.I.Lênin (1977), Toàn tập, Tập 39, Nxb Tiến bộ, Matxcơva.

62.

V.I.Lênin (1977), Toàn tập, Tập 41, Nxb Tiến bộ, Matxcơva.

63.

V.I.Lênin (1978), Toàn tập, Tập 45, Nxb Tiến bộ Matxcơva.

64.

Trần Ngọc Linh (2005), “V.I.Lênin bàn về đạo đức cách mạng”, Tạp chí

Khoa học Chính trị (4), tr. 3-8.

65.

Nguyễn Ngọc Long (chủ biên) (2000), Đạo đức học, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội.

66.

Nguyễn Văn Lý (2000), Kế thừa và đổi mới các giá trị đạo đức truyền thống
trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay, Luận
án tiến sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

67.

Luật di sản văn hóa và nghị định hướng dẫn thi hành (2003), Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.

68.

Phạm Bá Lượng (2009), Giá trị đạo đức truyền thống trong việc giáo dục đạo
đức cho sinh viên công an nhân dân Việt Nam hiện nay, Luận án tiến sĩ Triết
học, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh.

69.

C.Mác - Ph.Ănghen (1982), Bàn về thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

70.

C.Mác - Ph.Ănghen (1995), Toàn tập, Tập 3, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

71.

C.Mác - Ph.Ănghen (1995), Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

72.

C.Mác - Ph.Ănghen (1993), Toàn tập, Tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

73.

C.Mác - Ph.Ănghen (2004), Toàn tập, Tập 16, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

74.

C.Mác - Ph.Ănghen (2004), Toàn tập, Tập 20, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

75.

Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

76.

Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

77.

Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

78.

Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, Tập 7, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

15


79.

Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

80.

Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

81.

Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, Tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

82.

Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, Tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

83.

Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

84.

Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, Tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

85.

Đỗ Mười (1995), Trí thức Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới đất nước, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.

86.

Nguyễn Chí Mỳ (chủ biên) (1999), Sự biến đổi của thang giá trị đạo đức
trong nền kinh tế thị trường với việc xây dựng đạo đức mới cho cán bộ quản
lý ở nước ta hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

87.

Ngô Thu Ngà (2011), Giá trị đạo đức truyền thống dân tộc với việc xây dựng
đạo đức mới cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay, Luận án tiến sĩ Triết học, Học
viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh

88.

Phạm Đình Nghiệp (2004), Giáo dục lý tưởng cách mạng cho sinh viên hiện
nay, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

89. Nguyễn Hồng Phong (1963), Tìm hiểu tính cách dân tộc, Nxb Khoa học Xã
hội, Hà Nội.
90. Trần Văn Phòng (chủ biên) (2000), Học tập phong cách tư duy Hồ Chí Minh,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
91.

Nguyễn Văn Phúc (1996), “Vai trò của giáo dục đạo đức đối với sự phát triển

nhân cách trong cơ chế thị trường”, Tạp chí Triết học (5), tr. 15-17.

92.

Nguyễn Văn Phúc (1999), “Về một số giải pháp xây dựng nhân cách đạo đức
hiện nay”, Tạp chí Triết học (4), tr. 5-7.

93.

Nguyễn Văn Phúc (2000), “Tình cảm đạo đức và giáo dục tình cảm đạo đức
trong điều kiện hiện nay”, Tạp chí Triết học (6), tr. 38-40.

94.

Nguyễn Duy Quý (chủ biên) (2006), Đạo đức xã hội nước ta hiện nay, vấn đề
và giải pháp, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

95.

Mai Thị Quý (2009), Toàn cầu hóa và vấn đề kế thừa một số giá trị truyền
thống của dân tộc trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, Nxb Khoa học Xã
hội, Hà Nội.
16


96.

A.Siskin (1961), Nguyên lý đạo đức cộng sản, Nxb Sự thật, Hà Nội.

97.

Tập thể tác giả Viện Hàn lâm khoa học Liên Xô (cũ) (1982), Lối sống XHCN,
Nxb Sự thật, Hà Nội.

98.

Nguyễn Xuân Thanh (2005), “Một vài giải pháp duy trì và phát huy những giá
trị đạo đức truyền thống cho học sinh trong giai đoạn hiện nay”, Tạp chí Giáo
dục (4), tr. 8-10.

99.

Võ Văn Thắng (2005), Kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống
dân tộc trong việc xây dựng lối sống ở Việt Nam hiện nay, Luận án tiến sĩ
Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

100. Võ Văn Thắng (2006), “Ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường đến việc xây
dựng lối sống ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Cộng sản (10), tr. 47-50.
101. Ngô Đức Thịnh (chủ biên) (2010), Những giá trị văn hóa truyền thống Việt
Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
102. Tòa báo thanh niên Trung Quốc (1957), Mấy vấn đề tu dưỡng tư tưởng của
thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.
103. Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Tổng cục Thống kê, Ngân hàng
Phát triển châu Á (2010), Điều tra quốc gia về vị thành niên và thành niên
Việt Nam lần thứ 2, Hà Nội..
104. Phạm Hồng Tung (2011), Thanh niên và lối sống của thanh niên Việt Nam
trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật,
Hà Nội.
105. Vũ Văn Thuấn (1997), “Quan niệm mácxít về thiện và ác”, Tạp chí Nghiên
cứu lý luận (1), tr. 36-39.

106. Huỳnh Khái Vinh (chủ biên) (2001), Một số vấn đề về lối sống, đạo đức,
chuẩn giá trị xã hội, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
107. Viện Thông tin Khoa học Xã hội (1996), “Những vấn đề đạo đức trong điều
kiện KTTT”, Thông tin Khoa học xã hội chuyên đề, Hà Nội.
108. Viện Khoa học Xã hội Việt Nam (2004), Báo cáo tổng hợp kết quả nghiên
cứu đề tài “đạo đức xã hội ở nước ta hiện nay - vấn đề và giải pháp”, GS
Nguyễn Duy Quý chủ nhiệm, Hà Nội.

17


109. Viện Nghiên cứu Thanh niên (2004), Báo cáo khoa học đề tài thanh niên:
Việc xây dựng lối sống cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay, Hà Nội.
110. Trần Nguyên Việt (2002), “Giá trị đạo đức truyền thống Việt Nam và cái phố
biến toàn nhân loại của đạo đức trong nền kinh tế thị trường”, Tạp chí Triết
học (5), tr. 20-25.
111. V.A.Xukhomlinxki (1981), Giáo dục con người chân chính như thế nào?,
Nxb Giáo dục, Hà Nội.

18