Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH thương mại dịch vụ tổng hợp Việt An

Trng ai Hoc iờn Lc

1 Khoa Quan Tri - Kế toán

NHậN XéT CủA GIáO VIÊN HƯớNG DẫN
Giáo viên hớng dẫn: Nguyờn Thi Thanh Mai
Sinh viên thực hiện: ụ Hu Trung
Mã sv: 0547072179
Lớp: D6LT KT12
Trờng: ai Hoc iờn Lc
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Hà Nội, ngày

tháng năm 2014

TRNG AI HOC IấN LC

CộNG HòA Xã HộI CHủ NGHĩA VIệT NAM

Khoa: Quan Tri Kờ Toan

Độc lập Tự do Hạnh phúc

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

2 Khoa Quan Tri - Kế toán

NHậN XéT CủA ĐƠN Vị THựC TậP

Họ và tên: Đỗ Hu Trung
Lớp: D6LT- KT12
Nhận xét:
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Hà Nội , ngày ... tháng ... năm 2013
Giám đốc / Kế toán trởng
( Ký và Ghi rõ họ tên )

MụC LụC
DANH MụC Từ VIếT TắT.................................................................................7
DANH MụC SƠ Đồ BảNG BIểU........................................................................7
Hạch toán kết quả hoạt động kinh doanh......................................................8
Phơng pháp ghi sổ theo hình thức Nhật Ký-Sổ Cái..................................................8

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

3 Khoa Quan Tri - Kế toán

LờI Mở ĐầU.........................................................................................................9
Chơng 1: lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
trong doanh nghiệp thơng mại.........................................................................11
1.1. Khái niệm, nhiệm vụ, vai trò của kế toán bán hàng & xác định kết quả
bán hàng trong doanh nghiệp thơng mại........................................................11
1.1.1. Khái niệm về kế toán bán hàng và XĐKQ bán hàng........................11
a. Kế toán bán hàng :..................................................................................11

b. Kế toán xác định kết quả bán hàng :.......................................................11
1.1.2. Nhiệm vụ của kế toán bán hàng & XĐKQ bán hàng trong DN thơng
mại...................................................................................................................11
1.1.3. Vai trò của kế toán bán hàng và XĐKQ bán hàng...........................12
1.2. Nội dung kế toán bán hàng trong DN thơng mại....................................12
1.2.1. Chứng từ kế toán..................................................................................12
1.2.2. Tài khoản sử dụng...............................................................................12
1.2.3. Các phơng thức bán hàng trong DN thơng mại................................15
1.2.3.1- Phơng thức bán buôn.............................................................................15
1.2.3.2- Phơng thức bán lẻ:.................................................................................18
1.2.3.3- Phơng thức bán hàng thông qua đại lý.................................................19
1.2.3.4- Phơng thức bán hàng theo hợp đồng thơng mại...................................20
1.2.4. Các phơng thức thanh toán.................................................................21
1.2.4.1. Phơng thức thanh toán trực tiếp............................................................21
1.2.4.2.Phơng thức thanh toán trả chậm............................................................21
1.2.5. Kế toán giá vốn hàng bán....................................................................21
1.2.5.1. Những vấn đề chung về giá vốn hàng bán............................................21
1.2.5.2. Kế toán giá vốn hàng bán.......................................................................23
a. Tài khoản sử dụng:..................................................................................24
b. Trình tự kế toán.......................................................................................25
1.2.6. Kế toán về doanh thu bán hàng trong DN thơng mại.......................26
1.2.6.1. Thời điểm ghi nhận doanh thu và xác định doanh thu bán hàng........26
a. Thời điểm ghi nhận doanh thu:...............................................................26
b. Xác định doanh thu bán hàng..................................................................26
1.2.6.2. Kế toán doanh thu bán hàng..................................................................26
a. Chứng từ sử dụng.....................................................................................27
b. Tài khoản sử dụng:..................................................................................27
1.2.7. Các khoản giảm trừ doanh thu...........................................................28
a. Tài khoản sử dụng...................................................................................28
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

4 Khoa Quan Tri - Kế toán

b. Trình tự kế toán các khoản giảm trừ doanh thu......................................28
1.2.8. Chi phí quản lý kinh doanh.................................................................29
a. Tài khoản sử dụng...................................................................................29
1.2.8.1. Chi phí bán hàng....................................................................................29
a. Khái niệm:...............................................................................................29
b. Trình tự hạch toán ...............................................................................30
1.2.8.2. Chi phí quản lý doanh nghiệp................................................................31
a. Khái niệm:...............................................................................................31
b. Trình tự hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp( biểu 05)....................31
1.3. Kế toán xác định kết quả bán hàng trong doanh nghiệp thơng mại.....32
1.3.1. Xác định kết quả bán hàng.................................................................32
1.3.2. Kế toán xác định kết quả bán hàng....................................................32
a. Tài khoản sử dụng...................................................................................32
b. Sơ đồ hạch toán.......................................................................................33
Sơ đồ 6: Hạch toán kết quả hoạt động kinh doanh.....................................33
1.4. Các hình thức ghi sổ kế toán.....................................................................33
1.4.1. Hình thức Nhật ký chung....................................................................33
Sơ đồ 7: Phơng pháp ghi sổ theo hình thức Nhật Ký Chung............................34
1.4.2. Hình thức chứng từ ghi sổ...................................................................34
Sơ đồ 8: Phơng pháp ghi sổ theo hình thức Chứng từ ghi sổ ...........................35
1.4.3. Hình thức Nhật ký - Sổ Cái......................................................................36
Sơ đồ 9: Phơng pháp ghi sổ theo hình thức Nhật Ký-Sổ Cái................................36

1.4.4. Hình thức kế toán trên máy vi tính ...................................................36
Chơng II: Thực trạng kế toán bán hàng và xác định
kết quả bán hàng tại công ty TNHH thơng mại.............................................38
dịch vụ tổng hợp Việt An..................................................................................38
2.1. Tổng quan chung về công ty TNHH Thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt
An........................................................................................................................38
2.1.1. Sự hình thành và phát triển của công ty TNHH thơng mại dịch vụ
tổng hợp Việt An................................................................................................38
2.1.1.1. Lịch sử hình thành công ty....................................................................38
2.1.1.2. Lịch sử phát triển của công ty................................................................38
Biểu 01: Tình hình kinh doanh của công ty trong những năm gần đây..........39
(2010-2012)..........................................................................................................39
2.1.2. Ngành nghề hoạt động sản xuất kinh doanh cuả công ty....................39

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

5 Khoa Quan Tri - Kế toán

2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của công ty TNHH thơng mại dịch vụ
tổng hợp Việt An................................................................................................40
2.1.4. Tổ chức sản xuất......................................................................................41
2.1.4.1. Khâu điều tra thị trờng:.........................................................................42
2.1.4.2. Thu mua hàng hóa:...............................................................................42
2.1.4.3. Phân phối hàng hóa:.............................................................................42

2.1.5. Tổ chức bộ máy kế toán .........................................................................43
2.1.5.1. Nhiệm vụ, chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận kế toán................43
2.1.6. Tổ chức vận dụng hình thức, tài khoản, chứng từ kế toán..................44
2.1.7. Tổ chức báo cáo tại Công ty:..................................................................46
2.2. Thực trạng hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
tại công ty TNHH thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt An................................46
2.2.1. Kế toán quá trình bán hàng...................................................................46
a. Các phơng thức bán hàng........................................................................46
b. Phơng thức thanh toán:...........................................................................47
2.2.2. Kế toán doanh thu bán hàng..................................................................48
2.2.3. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu.................................................59
2.2.4. Kế toán giá vốn hàng bán.......................................................................65
2.2.5. Kế toán chi phí quản lý kinh doanh.......................................................70
2.2.5.1. Chi phí bán hàng....................................................................................70
2.2.5.2. Chi phí quản lý doanh nghiệp................................................................76
2.2.6. Kế toán xác định kết quả bán hàng ......................................................82
Chơng 3: Hoàn thiện công tác kế toán bán hàng............................................85
và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH TMDV tổng hợp Việt An85
3.1.Nhận xét khái quát về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng tại công ty TNHH thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt An...............85
3.1.1. Ưu điểm:................................................................................................85
3.1.2. Hạn chế.................................................................................................86
3.2. Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định
kết quả bán hàng ở công ty TNHH thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt An....87
3.2.1. Sự cần thiết hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán
hàng ................................................................................................................87
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán
hàng.................................................................................................................88
KếT LUậN..........................................................................................................95
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trường Đại Học Điện Lực

6 Khoa Quản Trị - KÕ to¸n

TµI LIÖU THAM KH¶O...................................................................................96

Đỗ Hữu Trung –D6LT-KT12

Chuyªn ®Ò tốt nghiệp


Trng ai Hoc iờn Lc

7 Khoa Quan Tri - Kế toán

DANH MụC Từ VIếT TắT

DN: Doanh nghiệp

GVHB: Giá vốn hàng bán

VAT: Giá trị gia tăng

CPBH: Chi phí bán hàng

CP: Chi phí

CPQLDN: Chi phí quản lý doanh
nghiệp

KKĐK: Kiểm kê định kỳ

HĐSXKD: Hoạt động sản xuất kinh
doanh

BHXH: Bảo hiểm xã hội

TNDN: Thu nhập doanh nghiệp

BHYT: Bảo hiểm y tế

DTBH & CCDV: Doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch vụ

DANH MụC SƠ Đồ BảNG BIểU

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc
Sơ đồ 1
Sơ đồ 2
Sơ đồ 3
Sơ đồ 4

Sơ đồ 5
Sơ đồ 6
Sơ đồ 7
Sơ đồ 8
Sơ đồ 9
Biểu 01
Biểu 02
Biểu 03
Biểu 04
Biểu 05
Biểu 06

8 Khoa Quan Tri - Kế toán

Hạch toán giá vốn hàng bán theo phơng pháp KKĐK
Hạch toán giá vốn hàng bán theo phơng pháp KKTX
Hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu
Hạch toán chi phí bán hàng
Hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp
Hạch toán kết quả hoạt động kinh doanh
Phơng pháp ghi sổ theo hình thức Nhật Ký Chung
Phơng pháp ghi sổ theo hình thức Chứng từ ghi sổ
Phơng pháp ghi sổ theo hình thức Nhật Ký-Sổ Cái
Tình hình sản xuất trong 3 năm 2010-2012 tại công ty Việt An
Sổ Cái TK 511
Sổ Cái TK 521
Sổ Cái TK 632
Sổ Cái TK 642
Sổ Cái TK 911

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


9 Khoa Quan Tri - Kế toán

Trng ai Hoc iờn Lc

LờI Mở ĐầU
* Tính cấp thiết của đề tài
Tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ là mối quan tâm hàng đầu
của tất cả các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp thơng mại nói riêng.
Thực tiễn cho thấy thích ứng với mỗi cơ chế quản lý, công tác bán hàng và xác
định kết quả bán hàng đợc thực hiện bằng các hình thức khác nhau. Doanh
nghiệp nào không tiêu thụ đợc hàng hoá của mình, xác định không chính xác kết
quả bán hàng sẽ dẫn đến tình trạng lãi giả, lỗ thật thì sớm muộn cũng dẫn đến
phá sản.Thực tế nền kinh tế thị trờng đã và đang cho thấy rõ điều đó. Để quản lý
đợc tốt nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá thì kế toán với t cách là một công cụ quản lý
kinh tế cũng phải đợc thay đổi và hoàn thiện hơn cho phù hợp với tình hình mới.
Nhận thức đợc ý nghĩa quan trọng của vấn đề trên, qua quá trình thực tập ở
Công ty TNHH Thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt An em đã thực hiện chuyên đề
tốt nghiệp của mình với đề tài: Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng tại công ty TNHH thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt An
* Mục đích, phạm vi nghiên cứu của đề tài
Mục đích: Tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản của kế toán
bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại doanh nghiệp.
Chú trọng tìm hiểu, phân tích, đánh giá thực trạng kế toán bán hàng và xác
định kết quả bán hàng tại công ty Việt An để đa ra đợc những u điểm, những vấn
đề tồn tại từ đó đa ra phơng hớng, giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng

và xác định kết quả bán hàng của công ty.
Đối tợng nghiên cứu của đề tài là kế toán bán hàng và xác định kết quả bán
hàng của doanh nghiệp thơng mại.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài: Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng tại công ty TNHH thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt An.

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

10Khoa Quan Tri - Kế toán

* Phơng pháp nghiên cứu của đề tài
Các phơng pháp nghiên cứu cụ thể nh: phơng pháp thống kê, phân tích, so
sánh;bên cạnh đó với sự trợ giúp của công nghệ thông tin giúp cho việc phân
tích, nghiên cứu đề tài thuận lợi hơn tại công ty.
* Đóng góp của đề tài
Về mặt lý luận: Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần hoàn thiện thêm
lý luận kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong doanh nghiệp thơng
mại.
Về mặt thực tiễn: giải pháp cho những vấn đề tồn tại sẽ giúp cho kế toán
bán hàng và xác định kết quả bán hàng đợc phù hợp hơn với sự phát triển kinh tế,
giúp cho nhà quản trị xây dựng những chiến lợc kinh doanh tạo sự lớn mạnh cho
công ty.
* Kết cấu của đề tài
Ngoài lời mở đầu và kết luận, chuyên đề thực tập tốt nghiệp gồm 3 chơng:
Chơng 1:Những lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả

bán hàng trong các doanh nghiệp thơng mại
Chơng 2: Thực trạng về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại
công ty TNHH thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt An.
Chơng 3: Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác
định kết quả bán hàng tại công ty TNHH thơng mại dịch vụ tổng hợp Việt An.
Do trình độ kiến thức cũng hạn chế nên chuyên đề khó tránh khỏi những
thiếu sót. Em rất mong nhận đợc sự góp ý của các thầy cô để bài chuyên đề đợc
hoàn thiện hơn.
Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến cô giáo hớng dẫn Nguyễn Thị Thanh
Mai đã tận tình hớng dẫn, tạo điều kiện cho em hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp
này.
Em xin chân thành cảm ơn!

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

11Khoa Quan Tri - Kế toán

Chơng 1: lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác
định kết quả bán hàng trong doanh nghiệp thơng mại
1.1. Khái niệm, nhiệm vụ, vai trò của kế toán bán hàng & xác định kết quả
bán hàng trong doanh nghiệp thơng mại
1.1.1. Khái niệm về kế toán bán hàng và XĐKQ bán hàng
a. Kế toán bán hàng :
Bán hàng là khâu cuối cùng trong hoạt động kinh doanh của các DN thơng
mại, đây là quá trình chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa giữa ngời mua và

doanh nghiệp.
b. Kế toán xác định kết quả bán hàng :
Xác định kết quả bán hàng là việc so sánh giữa chi phí kinh doanh đã bỏ ra
và thu nhập kinh doanh đã thu về trong kỳ. Nếu thu nhập lớn hơn chi phí thì kết
quả kinh doanh là lãi, nếu nhỏ hơn thì kết quả kinh doanh là lỗ.
1.1.2. Nhiệm vụ của kế toán bán hàng & XĐKQ bán hàng trong DN thơng
mại.
- Phản ánh kịp thời chính xác tình hình thực hiện kế hoạch bán hàng theo
các đối tợng, các chính sách.
- Giám đốc sự an toàn của hàng hóa xuất bán nhằm đẩy mạnh tốc độ luân
chuyển của hàng hóa trên cơ sở kiểm tra chặt chẽ giữa chi phí bán hàng và chi
phí quản lý DN.
- Theo dõi kịp thời tình hình thanh toán tiền hàng với khách hàng và các
khoản thuế phải nộp cho Nhà Nớc phát sinh trong quá trình mua bán hàng hóa.
- Phản ánh chi phí thu mua hàng hóa và phân bổ cho hàng đã bán trong kỳ
để tính giá vốn một cách đúng đắn, tín toán chính xác kết quả hoạt động kinh
doanh.

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

12Khoa Quan Tri - Kế toán

1.1.3. Vai trò của kế toán bán hàng và XĐKQ bán hàng
Kế toán bán hàng và XĐKQ bán hàng là một phần của kế toán, nó có vai
trò rất lớn đối với công tác quản trị DN, nó giúp cho DN xem xét kinh doanh mặt

hàng, nhóm hàng, địa điểm kinh doanh nào có hiệu quả, bộ phận kinh doanh,
cửa hàng nào thực hiện tốt công tác bán hàng. Nhờ đó DN có thể phân tích, đánh
giá, lựa chọn các phơng án đầu t sao cho có hiệu quả nhất.
1.2. Nội dung kế toán bán hàng trong DN thơng mại
1.2.1. Chứng từ kế toán.
- Hoá đơn giá trị gia tăng.
- Hoá đơn bán hàng.
- Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho
- Bảng kê hoá đơn bán lẻ hàng hoá dịch vụ.
- Bảng chứng từ khác liên quan đến nghiệp vụ bán hàng.
- Sổ, thẻ kho.
1.2.2. Tài khoản sử dụng.
* Tài khoản 156 - Hàng hoá: Dùng để phản ánh thực tế giá trị hàng hoá tại
kho, tại quầy, chi tiết theo từng kho, từng quầy, loại, nhóm hàng hoá.
Bên nợ: Phản ánh làm tăng giá trị thực tế hàng hoá tại kho, quầy (giá mua
và chi phí thu mua)
Bên có: Giá trị mua hàng của hàng hoá xuất kho, quầy.
Chi phí thu mua phân bổ cho hàng tiêu thụ.
D nợ: Trị giá thực tế hàng hoá tồn kho, tồn quầy.
TK 156 còn đợc chi tiết thành:
+ TK 1561- Giá mua hàng.
+ TK 1562 - Chi phí thu mua hàng hoá.

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

13Khoa Quan Tri - Kế toán

*Tài khoản 157 - Hàng gửi đi bán: Dùng để phản ánh giá trị sản phẩm,
hàng hoá đã gửi hoặc chuyển đến cho khách hàng, gửi bán đại lý, trị giá lao vụ,
dịch vụ đã cung cấp cho khách hàng nhng cha đợc chấp nhận thanh toán.
Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 157.
TK 157: Hàng gửi đi bán

- Trị giá hàng hoá, thành phẩm đã gửi - Trị giá hàng hoá, thành phẩm, dịch
cho khách hàng hoặc gửi bán đại lý, ký vụ đã đợc chấp nhận thanh toán.
gửi.

- Trị giá hàng hoá, thành phẩm, dịch

- Trị giá dịch vụ đã cung cấp cho vụ đã gửi đi bị khách hàng trả lại.
khách hàng nhng cha đợc thanh toán.

- Kết chuyển đầu kỳ trị giá hàng hoá,

- Kết chuyển cuối kỳ trị giá hàng hoá, thành phẩm đã gửi đi bán cha đợc
thành phẩm đã gửi đi bán đợc khách khách hàng chấp nhận thanh toán đầu
hàng chấp nhận thanh toán (Kế toán kỳ (Kế toán hàng tồn kho theo phơng
hàng tồn kho theo phơng pháp kiểm kê pháp kiểm kê định kỳ).
định kỳ).
Số d: Trị giá hàng hoá, thành
phẩm đã gửi đi, dịch vụ đã cung cấp
cha đợc khách hàng chấp nhận thanh
toán.
*TK 632 - Giá vốn hàng bán:
Dùng để phản ánh trị giá vốn thực tế của hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ đã

cung cấp, giá thành sản xuất của sản phẩm xây lắp (đối với DN xây lắp) đã bán
trong kỳ. Ngoài ra, còn phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh và chi phí xây
dựng cơ bản dở dang vợt trên mức bình thờng, số trích lập và hoàn nhập dự
phòng giảm giá hàng tồn kho.

Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 632
TK 632: Giá vốn hàng bán

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

14Khoa Quan Tri - Kế toán

- Trị giá vốn của sản phẩm, hàng hoá,

- Phản ánh khoản hoàn nhập dự phòng

dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ.

giảm giá hàng tồn kho cuối năm tài

- Phản ánh CPNVL, CPNC, CPSX chính (31/12) (chênh lệch giữa số
chung cố định không phân bổ không phải trích lập dự phòng năm nay nhỏ
đợc tính vào trị giá hàng tồn kho mà

hơn khoản đã lập dự phòng năm trớc).

phải tính vào giá vốn hàng bán của kỳ

- Cuối kỳ kế toán, kết chuyển giá vốn

kế toán.

của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ để

- Phản ánh khoản hao hụt, mất mát

xác định kết quả kinh doanh.

của hàng tồn kho sau khi trừ đi phần
bồi thờng do trách nhiệm cá nhân gây
ra.
- Phản ánh CP tự xây dựng, tự chế
TSCĐ vợt mức bình thờng không đợc
tính vào nguyên giá TSCĐ hữu hình tự
xây dựng, tự chế hoàn thành.
- Phản ánh khoản chênh lệch giữa số
dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải
lập năm nay lớn hơn khoản đã lập dự
phòng năm trớc.
Tài khoản này không có số d cuối kỳ.

* TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Dùng để phản ánh
doanh thu của DN trong một kỳ kế toán từ các giao dịch và các nghiệp vụ bán
hàng và cung cấp dịch vụ.
Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 511

TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc
- Số thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất

15Khoa Quan Tri - Kế toán

- Doanh thu bán sản phẩm, hàng hoá

khẩu hoặc thuế GTGT tính theo phơng và cung cấp dịch vụ của DN thực
pháp trực tiếp phải nộp của hàng bán

hiện trong kỳ hạch toán.

trong kỳ kế toán.
-Chiết khấu thơng mại, giảm giá hàng
đã bán kết chuyển cuối kỳ.
-Trị giá hàng bán bị trả lại kết chuyển
cuối kỳ.
-Kết chuyển doanh thu thuần hoạt
động bán hàng và cung cấp dịch vụ vào
TK 911 để xác định kết quả kinh
doanh.
Tài khoản này không có số d cuối kỳ.
TK 511 có 4 TK cấp hai:
-TK 5111 Doanh thu bán hàng hóa

-TK 5112 Doanh thu bán thành phẩm
-TK 5113 Doanh thu cung cấp dịch vụ
-TK 5118 Doanh thu khác
1.2.3. Các phơng thức bán hàng trong DN thơng mại
Kết quả tiêu thụ hàng hóa trong DN thơng mại phụ thuộc vào việc sử dụng
các hình thức, phơng pháp và thủ thuật bán hàng,thiết lập và sử dụng hợp lý các
kênh tiêu thụ, các chính sách, kế hoạch tiêu thụ.
Các hình thức cơ bản áp dụng là bán buôn, bán lẻ và bán hàng đại lý.
1.2.3.1- Phơng thức bán buôn.
Bán buôn hàng hoá là phơng thức bán hàng cho các đơn vị thơng mại, các
doanhnghiệp sản xuất để thực hiện bán ra hoặc để gia công, chế biến bán ra...
đặc điểm của hàng hoá bán buôn là hàng hoá vẫn nằm trong lình vực lu thông,
cha đi vào tiêu dùng, do vậy giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá cha đợc thực
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

16Khoa Quan Tri - Kế toán

hiện. Hàng thờng đợc bán theo lô hàng hoặc bán với số lợng lớn. Giá bán biến
động tuỳ thuộc vào khối lợng hàng bán và phơng thức thanh toán.
Trong bán buôn thờng bao gồm hai phơng thức:
(a)- Phơng thức bán buôn hàng hoá qua kho.
Là phơng thức bán buôn hàng hoá mà trong đó, hàng bán phải đợc xuất từ
kho bảo quản của doanh nghiệp.bán buôn hàng hoá qua kho có thể thực hiện dới
hai hình thức.
+ Bán buôn hàng hoá qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp.

Theo hình thức này, bên mua cử đại diện đến kho của bên bán để nhận
hàng.doanh nghiệp thơng mại xuất kho hàng hoá,gioa tực tiếp cho đại diện bên
mua,sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng, thanh toán tiền hoặc chấp nhận
nợ,hàng hoá đợc xác định là tiêu thụ.
Khi xuất bán trực tiếp hàng hoá, kế toán ghi:
-

Nợ TK 632
Có TK 156 (1561)

- Nợ TK 111,112,131
Có TK 511
Có TK 3331(Tính thuế theo phơng pháp khấu trừ)
+ Bán buôn hàng hoá qua kho theo hình thức chuyển hàng
Theo hình thức này ,căn cứ vào hợp đồng đã kí kết hoặc theo đơn đặt
hàng,doanh nghiệp thơng mại xuất kho hàng hoá, dùng phơng tiện vận tải của
mình hoặc đi thuê ngoài,chuyển hàng đến kho của bên mua hoặc một địa điểm
nào đó bên mua quy định trong hợp đồng.hàng hoá chuyển bán vẫn thuộc quyền
sở hữu của doanh nghiệp thơng mại, chỉ khi nào đợc bên mua kiểm nhận, thanh
toán hoặc chấp nhận thanh toán, thì số hàng chuyển giao mới đợc coi là tiêu
thụ.Ngời bán mất quyền sở hữu về số hàng đã giao,chi phí vận chuyển do doanh
nghiệp thơng mại chịu hay bên mua chịu là do sự thảo thuận từ trớc giữa hai
bên.nếu doanh nghiệp thơng mại nào chịu chi phí vận chuyển,sẽ đợc ghi vào chi
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

17Khoa Quan Tri - Kế toán

phí bán hàng. Nếu bên mua chịu chi phí vận chuyển, sẽ phải thu tiền của bên
mua.
- Khi xuất hàng hoá gửi cho khách hàng hoặc gửi cho đại lý, kế toán ghi giá
vốn:
Nợ TK 157 - Hàng gửi bán
Có TK 156 -Hàng hoá
- Nếu khách hàng ứng trớc tiền mua hàng hoá, kế toán ghi:
Nợ TK 111,112 - Tiền mặt, TGNH
Có TK 131 - Khách hàng ứng trớc
- Khi hàng gửi bán đã bán, Kế toán ghi
Nợ TK 632 -Giá vốn hàng bán
Có TK 157 - Hàng gửi bán
Nợ TK 131 Phải Thu KH
Có TK 511- Doanh Thu bán hàng
Có TK 3331- Thuế GTGT
(b)-Phơng thức bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng.
Theo phơng thức này doanh nghiệp thơng mại sau khi mua hàng, giao trực
tiếp cho đại diện của bên mua, không đa về nhập kho mà chuyển bán thẳng cho
bên mua.Phơng thức này có thể thực hiện theo hai hình thức:
+ Bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng theo hình thức giao hang trực tiếp.
Theo phơng thức này, doanh nghiệp thơng mại sau khi mua hàng, giao trực
tiếp cho đại diện của bên mua tại kho ngời bán,sau khi giao nhận,đại diện bên
mua kí nhận đủ hàng,bên mua đã thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận nợ, hàng
hoá đợc xác nhận là tiêu thụ.
+Bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng.
Theo phơng thức này, doanh nghiệp thơng mại sau khi mua hàng, nhận
hàng mua, dùng phơng tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài vận chuyển hàng
đến giao cho bên mua ở địa điểm đã đợc thoả thuận.hàng hoá chuyển bán trong

trờng hợp này vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thơng mại,khi nhận đợc
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

18Khoa Quan Tri - Kế toán

tiền của bên mua thanh toán hoặc giấy báo của bên mua đã nhận đợc hàng và
chấp nhận thanh toán thì hàng hoá chuyển đi mới đợc xác định là tiêu thụ.
1.2.3.2- Phơng thức bán lẻ:
Bán lẻ hàng hoá là phơng thức bán hàng trực tiếp cho ngời tieu ding hoặc
các tổ chức kinh té hoặc các đơn vị kinh tế tập thể mua về mang tính chất tiêu
dung nội bộ.,bán hàng theo phơng thức này có đặc điểm là hàng hoá đã ra khỏi
lĩnh vực lu thôngvà đi vào lĩnh vực tiêu dùng,giá trị và giá trị sủ dụng của hàng
hoá đã đợc thực hiện,bán lẻ thờng bán đơn chiếc hoặc số lợng nhỏ,giá bán thông
thờng ổ định
Bán lẻ có thể thực hiện dới các hình thức sau:
(a)

Hình thức bán lẻ thu tiền tập trung:

bán lẻ thu tiền tập trung là hình thức bán hàng mà trong đó, tách rời nghiệp
vụ thu tiền của ngời mua và nghiệp vụ giao hàng cho ngời mua, mỗi quầy hàng
có một nhân viên thu tiền làm nhiệm vụ tiền của khách,viết hoá đơn hoặc tích kê
cho khách để khách đến nhận hàng ở quầy hàng do nhân viên bán hàng giao.hết
ca(hoặc hết ngày)bán hàng,nhân viên bán hàng căn cứ vào hóa đơn và tích kê
giao hàng cho khách hoặc kiểm kê hàng hoá tồn quầy để xác định số lợng hàng

đã bán trong ngày, trong ca và lập báo cáo bán hàng, nhân viên thu tiề làm giấy
nộp tiền và nộp tiền bán hàng cho thủ quỹ.
(b)

Hình thức bán lẻ thu tiền trực tiếp.

Theo hình thức này nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền của khách và giao
hàng cho khách, hết ca, hết ngày bán hàng, nhân viên bán hàng làm giấy nộp
tiền và nộp tiền cho thủ quỹ.đồng thời,kiểm kê hàng hoá tồn quầy để xác định số
lợng hàng hoá đã bán trong ca trong ngày và lập báo cáo bán hàng.
(c)

Hình thức bán lẻ tự phục vụ (tự chọn).

Theo hình thức này khách hàng tự chon lấy hàng hoá, mang đến bàn tiền và
thanh toán tiền hàng, nhânviênthu tiền kiển hàng, tính tiền lập háo đơn bá hàng
và thu tiền của khách hàng, nhân viên khách hàng có trách nhiệm hớng dẫn
khách hàng và bảo quản hàng hoá ở quầy do mình phụ trách.
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


19Khoa Quan Tri - Kế toán

Trng ai Hoc iờn Lc
(d)

Hình thức bán hàng tự động.

Bán hàng tự động là hình thức bán lẻ hàng hoá mà trong đó, các doanh
nghiệp thơng mại sử dụngcác máy bán hàng tự động chuyên dùng cho một hoặc
một vài loại hàng hoá nào đó đặtở các nơi công cộng. Khách hàng sau khi mua
bỏ tiền vào máy, máy sẽ tự động đẩy hàng ra cho ngời mua.
(e)

Phơng thức bán hàng trả góp.

Theo hình thức này, ngời mua đợc trả tiền mua hàng thành nhiều lần.doanh
nghiệp thơng mại ,ngoài số tiền thu theo giá bán thông thờng còn thu thêm ngời
mua một khoản lãi do trả chậm về thực chất, ngời bán chỉ mất quyền sở hữu khi
ngời mua thanh toán hết tiền hàng, tuy nhiên về mặt hạch toán khi giao hàng cho
ngời mua, hàng hoá bán trả góp đợc coi là tiêu thụ,bên bán ghi nhận doanh thu.
TK 511 Doanh thu theo giá
bán thu tiền ngay
(không kể thuế
GTGT

TK 111, 112
Số tiền người mua trả
lần đầu.

Thuế

TK 3331 GTGT phải
nộp tính
trên giá
bán thu
tiền ngay.

TK 515

TK 511
Thu tiền của
Tổng số tiền
còn phải thu
của người mua

người mua các
kỳ sau.

Lợi tức trả
chậm.

1.2.3.3- Phơng thức bán hàng thông qua đại lý
Là phơng thức bán hàng mà trong đó doanh nghiệp thơng mại giao hàng
cho cơ sở đại lý, kí giửi để cho các cơ sở này trực tiếp bán hàng.
Bên nhận làm đại lý ,ký giửi sẽ trực tiếp bán hàng, thanh toán tiền hàng và
đợc hởng hoa hồng đại lý bán. Số chuyển giao cho các cơ sở đại lý ,kí giửi vẫn
thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thơng mại cho đến khi doanh nghiệp thơng mại đợc cơ sở đại lí,ký giửi thanh toán tiền hay chấp nhận thanh toán hoặc

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


20Khoa Quan Tri - Kế toán

Trng ai Hoc iờn Lc

thông báo về số hàng đã bán đợcm doanh nghiệp mới mất quyền sở hữu về số
hàng này.
đối với bên giao đại lý:
TK 155
TK 157
TK 641
(1)

TK 632

TK 6421

TK 511

(2a)

TK 131
(1) Xuất kho hàng hoá gửi bán.

133333
(2a) Giá vốn hàng hoá đợc xác định là tiêu thụ. 31

(2b)
)

(2b) Tổng giá thanh toán, thuế GTGT phải nộp,

TK 111,112

TK 133

(1331)

hoa hồng cho bên nhận đại lý.

(3)

(3) Thuế GTGT tính trên hoa hồng (nếu có).

- Đối với bên nhận đại lý.
TK 003
TK 511
- Nhận

- Bán
- Trả lại

TK 111, 112

Hoa hồng đại
lý
đ-ợc h-ởng

TK 331

Tổng tiền
hàng

Phải trả cho
chủ hàng
Thanh

toán
tiền cho
1.2.3.4- Phơng thức bán hàng theo hợp
đồng
thơng
mại.chủ hàng

Theo phơng thức này bên bán chuyển hàng cho bên mua theo địa điểm ghi
trong hợp đồng. Số hàng chuyển đi này vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh
nghiệp. Khi đợc ngời mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán về số hàng
chuyển giao (một phâng hay toàn bộ) thì số hàng cháp nhận này mới đợc coi là
tiêu thụ.
1.2.3.5- Phơng thức bán hàng theo hình thức hàng đổi hàng.

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

21Khoa Quan Tri - Kế toán

- Là phơng thức tiêu thụ mà trong đó ngời bán đem sản phẩm vật t, hàng
hoá của mình đê đổi lấy hàng hoá của ngời mua, giá trao đổi là giá bán của vật t
hàng hoá.
1.2.4. Các phơng thức thanh toán
1.2.4.1. Phơng thức thanh toán trực tiếp
Là phơng thức thanh toán mà khách hàng sẽ phải thanh toán ngay cho DN
bằng tiền mặt, tiền gửi ngân hàng

1.2.4.2.Phơng thức thanh toán trả chậm
Là phơng thức khách hàng đã nhận đợc hàng nhng cha thanh toán tiền hàng
cho DN.Việc thanh toán trả chậm có thể thực hiện theo điều kiện tín dụng u đãi
theo thỏa thuận
Chẳng hạn điều kiện 1/10, n/20, có nghĩa là trong 10 ngày đầu tiên kể từ
ngày chấp nhận nợ, nếu ngời mua thanh toán công nợ sẽ đợc hởng chiết khấu
1%, kể từ ngày thứ 11 đến ngày thứ 20 ngời mua phải thanh toán toàn bộ công
nợ là n. Nếu 20 ngày mà ngời mua cha thanh toán nợ thì họ sẽ phải chịu lãi suất
tín dụng.

1.2.5. Kế toán giá vốn hàng bán
1.2.5.1. Những vấn đề chung về giá vốn hàng bán
Trong DN thơng mại trị giá vốn của hàng hóa xuất kho để bán bao gồm: trị
giá mua thực tế của hàng xuất kho để bán và chi phí thu mua phân bổ cho số
hàng đã bán
Tiêu chuẩn phân bổ chi phí thu mua hàng đợc lựa chọn là số lợng, trọng lợng, trị giá mua thực tế của hàng hóa
Phơng thức tính giá vốn hàng bán.
Trị giá vốn hàng bán là toàn bộ các chi phí có liên quan đến quá trình bán
hàng hóa và cung cấp dịch vụ.
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


22Khoa Quan Tri - Kế toán

Trng ai Hoc iờn Lc

Giá vốn hàng bán đợc xác định theo công thức sau:
Giá vốn hàng

bán ra

=

Trị giá mua

+

của hàng bán

Chi phí thu mua phân bổ
cho hàng bán ra

Trị giá vốn hàng bán trong kỳ:
Giá vốn
hàng bán
trong kỳ

Giá vốn
hàng bán
= ghi nhận +
trong kỳ

Chi phí thu mua phân

Chi phớ

bổ cho hàng tồn đầu

thu mua

phân bổ

Chi phí
thu mua
phân bổ +
cho hàng
bán ra

=

Giá vốn
Thuế GTGT
không được
khấu trừ

-

Trị giá mua thực tế

bán

của hàng tồn đầu kỳ

bị trả lại

Chi phí thu mua phát
+

Trị giá

sinh trong kỳ

fky

cho hàng

hàng bán

x
+

Trị giá mua thực tế của
hàng nhập trong kỳ

hàng
xuất bán
trong kỳ

raChiChi

Xác định giá vốn của hàng xuất kho để bán: Đợc xác định bằng một trong

phí thu

bốn phơng pháp tính giá vốn của hàng tồn kho nh sau:
mua phân
bổ cho
hàng xuất

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

23Khoa Quan Tri - Kế toán

* Phơng thức giá đơn vị bình quân (bình quân gia quyền).
Trị giá vốn thực tế của vật t xuất kho đợc tính căn cứ vào số lợng vật t xuất
kho và đơn giá bình quân gia quyền:
Trị giá vốn
thực tế vật tư
xuất kho
Đơn

quân

Số lượng vật
tư xuất kho

x

Đơn giá bình quân gia
quyền

Trị giá thực tế vật tư tồn đầu kỳ + trị giá vốn thực tế vật tư nhập trong kỳ

giá
bình

=

=

Số lượng vật tư tồn đầu kỳ + Số lượng vật tư nhập trong kỳ

* Phơng pháp nhập trớc xuất trớc.
Phơng pháp nhập trớc xuất trớc dựa trên giả định hàng nào nhập trớc sẽ
xuất trớc và lấy đơn giá xuất bằng đơn giá nhập. Trị giá hàng tồn kho cuối kỳ đợc tính theo đơn giá của những lần nhập sau cùng.
*Phơng pháp nhập sau xuất trớc.
Phơng pháp nhập sau xuất trớc dựa trên giả định là hàng nào nhập sau đợc
xuất trớc, lấy đơn giá xuất bằng đơn giá nhập. Trị giá hàng tồn kho cuối kỳ đợc
tính theo đơn giá của lần nhập đầu tiên.
* Phơng pháp tính theo giá đích danh.
Phơng pháp tính theo giá đích danh khi xuất kho vật t thì căn cứ vào số lợng
xuất kho thuộc lô nào và đơn giá thực tế của lô đó để tính trị giá vốn thực tế hàng
xuất kho.
1.2.5.2. Kế toán giá vốn hàng bán
Khái niệm: Là toàn bộ các chi phí liên quan đến quá trình bán than sản
phẩm gồm có trị giá vốn của hàng xuất kho để bán, chi phí quản lý kinh doanh
(chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp) phân bổ cho thành phẩm bán
trong kỳ.
Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


Trng ai Hoc iờn Lc

24Khoa Quan Tri - Kế toán

a. Tài khoản sử dụng:
TK 632 Giá vốn hàng bán
Dùng để phán ánh trị giá vốn của thành phẩm, hàng hóa xuất bán trong kỳ
* TH1: DN hạch toán hàng tồn kho theo phơng pháp KKTX
Bên Nợ: Trị giá vốn của thành phẩm, hàng hóa đã bán
Bên Có: Kết chuyển trị giá vốn của hàng hóa đã tiêu thụ vào tài khoản xác
định kết quả kinh doanh
* TH2: DN hạch toán hàng tồn kho theo phơng pháp KKĐK
Bên Nợ : - Trị giá vốn của hàng hóa đã xuất trong kì.
- Số trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho(chênh lệch giữa số
dự phòng phải lập năm naylớn hơn số đã lập năm trớc cha sử dụng hết).
Bên Có : - Kết chuyển giá vốn của hàng hóa đã gửi bán nhng cha đợc xác
định là tiêu thụ.
- Hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho(chênh lệch giữa số
dự phòng phải lập năm nay nhỏ hơn số đã lập năm trớc cha sử dụng hết).
- Kết chuyển trị giá vốn của hàng hóa đã xuất bán, dịch vụ hoàn
thành đợc xác định là đã bán trong kì vào bên Nợ tài khoản 911 xác định kết
quả kinh doanh.
Cuối kỳ TK 632 không có số d

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip


25Khoa Quan Tri - Kế toán

Trng ai Hoc iờn Lc

b. Trình tự kế toán

TK 156

TK 157

Xuất kho hàng hóa Trị GV hàng gửi bán đã
gửi đi bán

TK 521

TK 632

xác định tiêu thụ

Trị giá vốn hàng bán bị
tr

trả lại

Trị giá vốn hàng hóa xuất bán
TK 111,112

TK 911

Trị giá vốn hàng hóa xuất bán trực tiếp

K/C gía vốn hàng bán

TK 3331

Thuế GTGT
TK 156
Phân bổ chi phí thu mua cho hàng bán ra

Sơ đồ 1: Hạch toán giá vốn hàng bán theo phơng pháp KKTX
Cuối kỳ K/c trị giá hàng còn lại chưa tiêu thụ
TK 156,157

TK 611

Đầu kỳ k/c hàng

TK 632

K/c GV hàng bán

hóa tồn kho

TK 911

Gv hàng xác định
Kết quả kinh doanh

TK 111,112,131
Đầu kỳ k/c hàng
TK3331

Hu Trung D6LT-KT12

Chuyên đề tt nghip