Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở trường trung học phổ thông cát hải, thành phố hải phòng

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

BÙI THỊ DIỄM HẰNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG CÁT HẢI
THÀNH PHỐ HẢI PHỊNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

BÙI THỊ DIỄM HẰNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG CÁT HẢI
THÀNH PHỐ HẢI PHỊNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Lộc

HÀ NỘI – 2016

MỤC LỤC
Lời cảm ơn .......................................................................................................... i
Danh mu ̣c chữ viế t tắ t .......................................................................................ii
Mục lục............................................................................................................. iii
Danh mu ̣c bảng.................................................................................................vii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 5
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN
MÔN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNGError!

Bookmark

not

defined.
1.1. Tổng quan nghiên cứu về quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường
THPT ............................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Nghiên cứu ngoài nước ......................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Nghiên cứu trong nước.......................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài.......... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Quản lý và chức năng quản lý ............... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Quản lý giáo dục ................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Quản lý nhà trường ............................... Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ........ Error! Bookmark not defined.
1.3. Trường Trung học phổ thông và tổ chuyên môn trong trường Trung học
phổ thông ......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Trường Trung học phổ thôngtrong hệ thống giáo dục quốc dân. .. Error!
Bookmark not defined.
1.3.2. Tổ chuyên môn trong Trường Trung học phổ thôngError! Bookmark
not defined.

1.3.3. Nội dung hoạt động tổ chuyên môn ...... Error! Bookmark not defined.
1.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở Trường Trung hoc phổ thông . Error!
Bookmark not defined.
1.4.1. Vai trò của Hiệu trưởng trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn Error!
Bookmark not defined.

1


1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên mônError!

Bookmark

not

defined.
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở trường
Trung học phổ thông ....................................... Error! Bookmark not defined.
1.5.1. Yếu tố chủ quan .................................... Error! Bookmark not defined.
1.5.2. Yếu tố khách quan ................................. Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 1p.......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ
CHUYÊN MÔN Ở TRƢỜNG THPT CÁT HẢI, THÀNH PHỐ HẢI
PHÒNG .............................................................. Error! Bookmark not defined.
2.1. Khái quát tình hình phát triển kinh tế - xã hội và giáo dục của huyện Cát
Hải, thành phố Hải Phòng ............................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................. Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục huyện Cát HảiError!

Bookmark

not

defined.
2.2. Khái quát về trường Trung học phổ thông Cát Hải, thành phố Hải Phòng. Error!
Bookmark not defined.
2.3. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn ở trường Trung học phổ thông
Cát Hải, thành phố Hải Phòng. ....................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Cơ cấu tổ chuyên môn ở trường Trung học phổ thông Cát Hải .... Error!
Bookmark not defined.
2.3.2. Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn ở trường Trung học phổ thông
Cát Hải............................................................. Error! Bookmark not defined.
2.4. Thực trạng công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường Trung
học phổ thông Cát Hải..................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Thực trạng công tác bổ nhiệm và quy hoạch tổ trưởng chuyên môn.
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Tiến hành khảo sát lấy ý kiến của 45 cán bộ, giáo viên của trường THPT Cát
Hải đối với thực trạng quản lý tổ chuyên môn tại nhà trường cũng như đề xuất

2


các biện pháp quản lý phù hợp. Mức độ cho điểm từ 1 điểm đến 5 điểm.
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Thực trạng công tác quản lý việc xây dựng và thực hiện kế hoạch của tổ
chuyên môn ..................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học của tổ chuyên môn .......... Error!
Bookmark not defined.
2.4.4. Thực trạng quản lý công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng của giáo viên
......................................................................... Error! Bookmark not defined.

2.4.5. Thực trạng quản lý hoạt động sinh hoạt chuyên môn của tổ chuyên môn
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.6. Thực trạng quản lý công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động của tổ chuyên
môn .................................................................. Error! Bookmark not defined.
2.5. Đánh giá chung ........................................ Error! Bookmark not defined.
2.5.1. Ưu điểm ................................................. Error! Bookmark not defined.
2.5.2. Hạn chế .................................................. Error! Bookmark not defined.
2.5.3. Nguyên nhân và bài học ........................ Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 2............................................ Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THƠNG CÁT HẢI, HẢI PHỊNG................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Định hướng phát triển giáo dục của thành phố Hải phòng từ 2010 - 2020
và của Huyện đảo Cát Hải ............................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Định hướng chung:................................ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Định hướng phát triển giáo dục bậc Trung học phổ thông của Huyện
đảo Cát Hải ...................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Những nguyên tắc đề xuất biện pháp ....... Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu .......................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Đảm bảo tính khoa học ......................... Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Đảm bảo tính khả thi.. ........................... Error! Bookmark not defined.

3


3.2.4. Đảm bảo tính hiệu quả. ......................... Error! Bookmark not defined.
3.3. Các biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn ở
trường Trung học phổ thông Cát Hải, Thành phố Hải Phòng. ................ Error!
Bookmark not defined.
3.3.1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ..... Error!

Bookmark not defined.
3.3.2. Đổi mới công tác xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động tổ
chuyên môn ..................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Tăng cường công tác quản lý hoạt động dạy học của tổ chuyên môn
theo định hướng đổi mới phương pháp dạy họcError!

Bookmark

not

defined.
3.3.4. Tăng cường các hoạt động bồi dưỡng và tự bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho giáo viên .................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.5. Đổi mới công tác quản lý nội dung sinh hoạt của tổ chuyên môn . Error!
Bookmark not defined.
3.3.6. Tăng cường quản lý công tác kiểm tra, đánh giá giáo hoạt động tổ
chuyên môn ..................................................... Error! Bookmark not defined.
3.4. Thăm dị mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................... Error! Bookmark not defined.
1. Kết luận ....................................................... Error! Bookmark not defined.
2. Khuyến nghị ................................................ Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 9
PHỤ LỤC ........................................................... Error! Bookmark not defined.

4


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Đất nước đang trên đường phát triển và hội nhập quốc tế ngày càng sâu
rộng. Nhu cầu đào tạo được nguồn nhân lực để phát triển kinh tế - xã hội đã
đặt ra cho ngành giáo dục nhiều khó khăn và thách thức. Trước thực tế đó địi
hỏi ngành giáo dục cần phải có những đổi mới để đáp ứng được sự phát triển
của đất nước.
Trong văn kiện Đại hội XI của Đảng xác định: “Phát triển giáo dục là
quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo
hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế,
trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán
bộ quản lý là khâu then chốt”.
Như vậy, đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là
nguồn nhân lực chất lượng cao, từ đó xuất hiện những nhân tài đích thực, đưa
đất nước phát triển nhanh và bền vững, là chủ trương lớn của Đảng và Nhà
nước, là ý nguyện của nhân dân, là yêu cầu của thời đại. Trong đó Giáo dục
và đào tạo có vai trị quan trọng và trách nhiệm chính để đào tạo và nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực đó. Và lực lượng đóng vai trị đặc biệt quan trọng
quyết định chất lượng giáo dục là đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo
dục. Do vậy, việc nghiên cứu công tác quản lý hoạt động dạy học – giáo dục
nói chung, hoạt động tổ chun mơn nói riêng ở các trường THPT là nhiệm
vụ quan trọng và là điều kiện cơ bản để nâng cao chất lượng giáo dục tồn
diện.
Trong nhà trường phổ thơng đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ chốt
tham gia vào các hoạt động giáo dục. Giáo viên trong trường THPT được tổ
chức thành tổ chuyên môn. Tổ chuyên môn là mắt xích quan trọng trong cơ
cấu tổ chức của nhà trường. Hoạt động của các tổ chuyên môn quyết định trực
tiếp đến sự phát triển của nhà trường cũng như chất lượng dạy và học của thầy
và trò. Hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT là một yêu cầu bắt buộc

5

và hết sức cần thiết, là một quy định trong điều lệ trường trung học do Bộ
Giáo dục và Đào tạo ban hành. Mặt khác, tổ chun mơn cịn có vai trị quan
trọng trong việc góp phần bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tại chỗ thông qua hoạt
động dự giờ, trao đổi rút kinh nghiệm các tiết dạy, sinh hoạt chuyên đề, thao
giảng, hội giảng để nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường.
Trường THPT Cát Hải là một ngơi trường nằm xa trung tâm thành phố
Hải Phịng, trong những năm qua chất lượng giáo dục của nhà trường đã có
những thay đổi rõ rệt; cơng tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu
trưởng đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên vấn đề quản lý hoạt
động tổ chuyên môn ở trường THPT Cát Hải, thành phố Hải Phịng sao cho
có hiệu quả thiết thực để từng bước nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo
dục trong nhà trường chưa được quan tâm. Cán bộ quản lý trẻ, mới được bổ
nhiệm nên kinh nghiệm quản lý thực tiễn còn yếu. Đội ngũ Tổ trưởng chuyên
môn cũng chưa được đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng quản lý tổ chun mơn một
cách có hệ thống, vì vậy ngay cả những tổ chuyên môn được xem là mạnh,
cũng xuất hiện khơng ít khó khăn, khơng ít vấn đề bất cập do đòi hỏi ngày
càng cao của chất lượng dạy học.
Với nhận thức đó, tơi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động tổ chuyên môn
ở trường Trung học phổ thơng Cát Hải, thành phố Hải Phịng” để nghiên
cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở trường
THPT Cát Hải, thành phố Hải Phòng.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường
THPT.
3.2. Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường
THPT Cát Hải, thành phố Hải Phòng.

6


3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động tổ
chuyên môn ở trường THPT Cát Hải, thành phố Hải Phòng hiện nay.
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT Cát Hải – Huyện
Cát Hải - Hải Phòng.
5. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động tổ
chuyên môn ở trường THPT Cát Hải, thành phố Hải Phòng từ năm 2010 đến
nay.
6. Câu hỏi nghiên cứu
Câu hỏi được đặt ra cho nghiên cứu của chúng tơi đó là:
- Tổ chun mơn có vị trí, vai trị gì trong nhà trường?
- Tổ chun mơn trong nhà trường được quản lý như thế nào?
- Cần có biện pháp gì để quản lý tổ chun mơn?
7. Giả thuyết khoa học
Chất lượng hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT Cát Hải, thành
phố Hải Phòng những năm gần đây đã được từng bước nâng cao, song vẫn
còn những hạn chế nhất định.
Nếu đề xuất được những biện pháp cần thiết, có cơ sở khoa học và có tính
khả thi, thì có thể nâng cao chất lượng hoạt động tổ chun mơn ở trường THPT
nói chung và trường THPT Cát Hải nói riêng.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
8.1. Ý nghĩa lý luận
Tổng kết lý luận về công tác quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở

trường THPT. Chỉ ra những thành công và mặt hạn chế, cung cấp cơ sở khoa
học để xây dựng một số biện pháp quản lý hiệu qủa cho hoạt động của tổ
chuyên môn.

7


8.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho CBQL
các trường THPT trong công tác quản lý hoạt động tổ chun mơn.
9. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu
Q trình thực hiện đề tài chúng tôi đã sử dụng kết hợp các nhóm
nghiên cứu sau:
9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Nghiên cứu các quan điểm, đường lối, chính sách, chiến lược giáo dục
của Đảng và Nhà nước về phát triển giáo dục.
- Nghiên cứu một số các luận văn về khoa học quản lý giáo dục liên
quan.
9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến quản lý hoạt động TCM ở
trường THPT Cát Hải: Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học, các báo cáo
tổng kết năm học.
- Phương pháp điều tra bằng phiếu: Xây dựng bảng hỏi cho 03 đồng chí
trong Ban giám hiệu, các đồng chí tổ trưởng và giáo viên về thực trạng hoạt
động của tổ chuyên môn.
9.3. Phương pháp nghiên cứu bổ trợ
- Phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục, luận văn được trình bày trong 3 chương.

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường
THPT.
Chƣơng 2: Cơ sở thực tiễn quản lý tổ chuyên môn ở trường THPT Cát
Hải, thành phố Hải Phòng.
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường
THPT Cát Hải, thành phố Hải Phòng.

8


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng (2012), Kết luận số 51-KL/TW ngày
29/10/2012 Hội nghị lần thứ sáu khóa XI.
2. Bùi Hiền - Nguyễn Văn Giao - Nguyễn Hữu Quỳnh - Vũ Văn Tảo (2001),
Từ điển Giáo dục học, Nxb Từ điển bách khoa.
3. Đặng Quốc Bảo, Bùi Việt Phú (2012), Một số góc nhìn về phát triển và
quản lý giáo dục, Nxb Giáo dục Việt Nam.
4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011), Điều lệ trường trung học cơ sở, trường
trung học phổ thông và trường phổ thơng có nhiều cấp học.
5. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2013), Chương trình hành động của ngành Giáo
dục thực hiện Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 2011-2020.
6.Các Mác – Angghen ( 1993 ) toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội.
7. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Đại cương khoa học
quản lý, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
8. Đặng Xuân Hải (2012), Quản lý sự thay đổi. Tài liệu giảng dạy Cao học
QLGD, trường ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà Nội.
9. Đặng Vũ Hoạt – Hà Thế Ngữ (1998), Giáo dục học tập I, tập II, Nxb
Giáo dục Hà Nội.
10. Nguyễn Lộc (2010), Lý luận về quản lý, Nxb Đại học sư phạm Hà Nội.
11. Nguyễn Lộc, và một số tác giả (2009), Cơ sở lý luận về quản lý trong

giáo dục, Nxb Đại học sư phạm Hà Nội.
12. Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Trọng Hậu, Nguyễn
Quốc Chí, Nguyễn Sỹ Thƣ (2012), Quản lý giáo dục – Một số vấn đề lý
luận và thực tiễn, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
13. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Lý luận quản lý và quản lý giáo dục. Tài
liệu giảng dạy Cao học QLGD, trường ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà Nội.
14. Nguyễn Ngọc Quang (1989), Những khái niệm cơ bản về lý luận Quản lý
giáo dục, Học viện cán bộ quản lý giáo dục, Hà Nội.

9


15. Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề về giáo dục và khoa học giáo
dục, Nxb giáo dục.
16. Phạm Minh Hạc (1999), Giáo dục Việt Nam thế kỷ XXI, Nxb Đại học
Quốc gia Hà Nội.
17. Trần Khánh Đức (2010), Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong
thế kỷ XXI. Nxb Giáo dục Việt Nam.
18. Trần Kiểm (2010), Khoa học tổ chức và quản lí trong giáo dục, Nxb Đại
học Sư phạm, Hà Nội.
19. Quốc hội Nƣớc Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Luật GD năm
2005. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2007.
20. Trung tâm từ điển ( 2005) . Từ điển tiếng Việt, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội.
21. Trƣờng THPT Cát Hải, Báo cáo tổng kết của trường THPT Cát Hải các
năm học 2012 - 2013; 2013 – 2014; 2014 - 20154.
22. Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI (2011), Nxb Chính trị Quốc
gia Hà Nội .

10