Phan loai va phuong phap giai bai tap dien hoc vat ly 9

cno

DUC vA EAo rAo EA H,LEo
TnUONG THCS rruYNu THUC xrrANc

PHONG

SANc KIEN KINH NGHIEM
,\:\

TEN EE TAI
nAx LoAr v,t pmloxc pnAp crAr BAr rAp ErEN H
/\

vAT r,Y r,or

I
.t

q

t1

:

NcUOr rHUc nrFN: HuVxn NGec HrEN
BQ MON: V{T LY
CHTIC VU: crAO vrEx
-

A

t^

Ea Wy, thf ng 12 nilm 2015


r. PHAN

vrd oa.u:

L1. LY do chgn A6 tai:
Trong ey6 trinh day lqc m6n V4t li, cttc bdi tQp vat u c6 tAm quan trgng d{c
no.c ttyo
ds viQc thsc hien tot chuong trinh s6ch gi6o h9? Tgi
biQt. HiQn
{av.
phucrng'pfrap AOi m6i c6 hiQu qui thi viQc hucrng d6n hgc sinh bi6t phan lopi, n[m
uirg ifrir*g phdp vi ldm t6t cilc bdi tap trong chucrng trinh s6ch gi6o khoa dd g6p
ptrAn'kh6ng iho tiong viQc thlrc hipn thdnh c6ng c0ng tirc dqy hqc theo phucrng phap
-4. mo1.
dol
Bdi tQp vpt ly c6 y nghia r6t qual trQng jrong viQc hgc tap b0 m6n vflt 11i, qua
viQc gi6i Uai iab frgc sinfr tO ifr6' Cung c6 cdc ki6n thtc co bin. Rdn ki ndng, ki x6o su
dU"f"g6n ogt vQt ly,l4p luQn, suy lufln logic c6c c6ng thric vQt lV: uT dUng ..qq
thf; vao tinh to6n. ia* itri"tr x6c h6a c6c tlinh lupt vpt ly. Li6n hq v6i thlrc tO ddi
s5rrg, san xu6t.
trudng
eua qu6 trinh gi6ng day b0 m6n v4t lf theo chucrng trinh d6i mdi t?i
v0t
mdn

THCS ffuynn-fnric Kh6ng, qua tfrpc tiS giing d4y .ru bin thdn, t6i they ring
ty 9 c9 s5-lugng baiPp tugnseOl ptrtr hqp vd kh6ng qu6 kho d6i v6i hsc sinh. Song
tren tnUc tti, vi'Ec gi6i quy6t c6c bdi tpp Cdn gAp nhiOu kh6 khAn, hgc sinh cdn gflp
nhi6u vu6ng *a. iJf.6i qua dpt dugc .hru cao,-bdi viQc gi6i bdi tQp bit nguiin tu b?
thuy6t, 016p dudi s6 trrqg bdi t?p dinh lugng it, do JflV hgc sinh chi quen v6i c6c bdi
t6p-dinh tfnir, vi vQy md ten tOp 9 th6i quen do con t6n t4i th6 hiQn tlong viQc giii c6c
Uai tap dinh luqrng.-Qua qu5 trinh dengday t6i nh?n th6y ring da s6 c6c em cdn hing
tung trong viQc gi6i c6c bdi tAp dlnh lugng, thC hi9n trong qu6 trinh gihi chc bdi t4p c1t
th6, cdc em thucyng kh6ng Uat eAu tu nhlng dU kien cua.bdi to6n md 6p dpng ngay
c6ns thric vlro de iinh to6i v6i c6c con s6, ngodi ra tOi th6y rang viQc gi6i bdi tQp vQt
rv f.lorg Uat Oa" tt viQc tim ra v6n dc chuacug trong bdi tQp md bat ody F lou tlrPl
m6y m6-c c6c c6ng thric di5 tim ,? dilp s6, ra, khi gi6i xong bdi tap hgc sinh chua bi6t
kh6i qu6t 14i v6n dO cdn gi6i quY6t.

ti

*v

* Mpc ti6u:
Hgc sintr-.rrg cO tai r*rirng ki6n thric dd hgc, hiOu s6u sic bin chAt ctra c6c
hipn tugng vgtly,tu OO girip hgc rinn frQ th6ng hoa kii5n thric, nim dugc c6c dpng
toi,n trong chunng diQn [qc tir do vqn dung vdo thpc t6.
* NhiQm 4t:
Girip hgc sinh kh6ng nhimg hinh thdnh cho hqc sinh nhirng tri. thuc vA 969
ph6t
hiQn tuqng vAt iV, f.y ndng ui t y xa-o nfrat dinh md con phii $6m b6o tOi da sg
tri6n trf G, dm cho hoat tao. ViQc eirip trq. sinh nim duqc c6ch gi6i c6c bdi tAp dioh lugng m6n vflt l:i c6 vai
trd r6t quan trgng trong dpy hQc m6n Vpt ry. Thdng qua ho4t ilong ndy grup rdn luyQn

k!

neng tinh toan, rdn luyQn qr ph6t tri6n doc lap, s6ng t?o ctra hgc sinh.

1


Nghien ciru di6u tra thlrc trpng cua hqc sinh trong hoc vAt l. chua :ly dq"g
trong giai bai tQp, chua n6m dugc bin ch6t oba cdc hiQn tuqng vat 1y.. chua bi6t c6ch
tp giii
ap dUne toin hgc vio gi6i bdi tQp vQt ly, odn so 9Qt ktrl cho bdi tAp ve nha. chua
uii tap? nhd ldm bai tap 6 nhe.dn *u.rg tinh d6i pho v6i vi€c ki0m tra cua gi6o vi6n.
I.3. D6i tug-ng nghiGn cfu:
Hgc sinh l6p 9 trudng THCS THCS Huynh Thfc Khdng
I.4. Gi6i h4n Ph4m vi nghiGn :,frt1: :
Gi6i h4n trong phAn bdi tQp v4t ly 16p 9 phAn di6n hoc'
I.5. Phucrng Ph6P nghiGn criu:
a. Phuong Ph6P nghiOn ciru lY 1u0n;
b. Phuong Ph6P nghiOn ciru thqc t6;
c. Phuong Ph6P thgc nghiQm;
d. Phuong Ph6P tro chuYQn;
e. Phuong PhaP t6ng kdt kinh nghiQm

II. PHAN NQI DUNG:
II.1. Ccr s6'lf lufln:

--: s-nh hi6u s6u
Viec giai baitpp vQt ly co 1f nghia r6t qratt trgng r.i n: ----:
qua viQ.c
hon vd q"V f,i* v6t l,,^biOi pfra" tich-vd 6p dpng chung I ai ::-:: "= -.-:'..g

giai
gi6i bdi,ap,ao AiCu ngn cho hqc sinh v4n dUng linh hoat ca; ''.' . -r: r' nI luc
con g"': : ) :'1 5n tip citng
["VCt thanh c6ng c6c tinh hu6ng kh6c nhau, d6ng thoi
.6, fre th6ng nOinOn thirc. neitflp vQt ly ld hinh thtic, biin ::,: : ..' :iien T'g lY'
gi6o vi6n
ldm viQc OOc tap, ph6t tri6n nSng luc tu duy cho hoc sinh 1a ::- -: - :- : ":r de
chi ld ti* .^u
ki6m tia ki6n thric, ki ndng, kI x6o cho viQc giai bdi tap vAt 1.. .- -. -- ::.:i
''a
j--- ----.- 1, thuy€t v*t
iap ra mdphii hi6u siu sic nhirng kh6i ni6m, dinh n-ehia.
ly.
U.2. ThUc tr4ng:
a. Thufln lgi - kh6 khin:
* ThuQn lgi:
Ea s6'hgc sinh c6 dAy du s6ch vo, phdng thuc hai-:-- -:-1-; :- :ugnq d6i.di
thu ki6n'
dung cp thi nghiQm. Hgc sinh da phan 16n ch6m ngoan, chiu l'.:: : - : -',: :rep
;hG" il tO j.fra ndng nh4n thirt nhanh, hQc tdp hang sa) ": '-':: '-: co himg thu
trong viQc hgc tQP b0 mdn vdt 11i.
* Kh6 kh[n:
Ti lq hqc sinh ddn tQc it nguoi cao, c6c em hoc sinl-r rs --*- :-: .'-oc con phiri
danh cho vi€c
phr,r giirp c6ng viQc gia dinh nh6t la vdo thoi gian mia vu nin ::: - -:'::1
hoc ld kh6ng nhiOu.
b. Thirnh c6ng - h4n ch6:
cac dang bdi
Sau khi thUc hIQn ci6 tai, da s6 c6c em da he th6ng hoa k e:. .---:c.
-'

ning cua ban
t4p co Uan, ,rir" rtirg hon vd c6ch gi6i vA ph6n di6n. Tuy nhien. or -ii::'


than cdn hpn ch6, thoi gian kh6ng dugc nhi6u, co sd vQt ch6t cdn thi6u th5n, di6u kien
cloa cdc em hgc sinh cdn chua dir n6n viQc ph6t huy htit hiQu qui cua dd tei ld chua
cao.

c'

M{t m4nh - m{t Y6u:

du du iti6u- ki6n
,
96 s.Tg ft 1!i
cdn thi6u th6n, c6c em hgc sinh ngoan ngodn vd chiu kh6 ti6p thu. Nhrmg vi cdn fti9"
kinh nghiOm n6n trong qu5 trinh thyc hiQn AC tai kh6ng th6 tranh kh6i nhimg thitlu
x6t.

,Ld ryOt girlo vi6n c6 ddy nhiQt huy6t n6n

d5_

Cic nguy6n nh6n, ytiu td tfc ilQng:
chri tdm nhi6u vio vidc hqc, viQc tp hgc 0 nhd cdn chua c6 k6t
C6c em
d.

"houtpp cdn qu6 it ndn viQc gi6o vi6n hu6ng ddn cho c6c em hgc sinh
qui cao. Cdc ti€tbdi

kh6ng dugc nhi6u vd hiQu qu6 cdn thdp, khdng dt c6c dang bdi tQp.
I

c6c vdn dG vG thr;c trlng mn tlii tei de
D6u ndm hqc t6i ti6n hdnh kh6o s6t ki6n thric o lW 7
e.

Phin tich, dinh gi6

d{t ra:

DE KHAO SAT

Ciu

1: (3.0 diAm)
a.Ddng diQn ld gi? NCu quy u6c chi6u ddng cli6n?
b. DOi c6c don vi sau:
360 mA ...... A
1,3
.....mA;
*
....... V
120 mV
0,36 kv ...... v;
Ciu 2z (4 diem)
a. VE so d6 m4ch di6n g6m m6t ngu6n dien hai pin, mQt kho6 K, m6t b6ng ddn,
de m6c mpch di6n sao cho ddn s6ng?
mQt sO dAy d6n
b. Bi6u di6n chi6u dong diQn trong mach o so d6 cdu a?

CAu 3: G diem)
a. Ndu t6c dung vd ki hi6u cua Ampe k6?
b. Cho m4ch di6n co scv d6 nhu hinh v6:
Em h6y chi rd ch6 sai trong so d6 vd vE lai cho dirng?

:
:

A:

{t

K6t qu6 kh6o s6t
^J

. i'1.
e,
-ntli

$t'
./

tl

't;

I


D

Tdng
s5 hgc
sinh

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

97

2

2.1

7

7.2

63

64.9

20

20.6

9-+ 10

5+6

7 -->8

3r5 -+ 4

0+3
%

SL

phAn eua k6t qya khag s5t cho th|ry das6 hgc sinh nim lai ki6n thric
7' cdn chu u cihc,nhieu khi c6c em qu6n friSt Uen thric vi qu6 16u.
ai6* ao, truoc'khi dpy phAn diqn hac lop e,.toi ph6i cung co lar
kiSn rhric diQn lcrp 7 (nhflld nhirng ki6n thric c6 1i0n quan e16n Phdn diQn hqc lop 9).
Sau khi 6n tep 1;i ki6n thric v4t ryl6p 7, t6i ti6n hdnh hudng ddn hqc sinh tr; nghiCn
quan trqng
c,1u vd linh h^Oi ki6n thric phen &ieo-hqr 16p 9, nUat ta nhtng ki6n thuc

trong titit hqc ld phdn hudng ddn gi6i bdi tQp cho hqc sinh'

-"ffi;;il;6"

II.3. Giei Ph6P, biQn PhiP:
a. Mgc ti6u cfra gini phdp, biQn phdp
ViQc ii* t i6g d6ituqng hgc sinh ia .Ong viQc

-!

a

r

khi nguoi thdy muOn
l6v c6cem ldm cl6i t1rqng thuc hien mQ-t c6ng viQc nghiOn ctu niro d6. Do d6 t6i dA
iail ra" n1OJ rO pt iC" lO!f,i'rA" mQt si5 ceu hoi mang tinh ch6t thdm dd nhu sau:
Em c6 thich hgc m6n Vat lY kh6ng ? _. .
- Khi ldm bii tQp em thAy kn6 khAn 6 di6m niro?
- cfuc em d6 phan lopi dugc c6c dgng bdi tap d6 hQc chua (co hgc) ?
cldu ti€n

b. NOi dung vi c6ch thrlc thqc hiQn giii Phip, piQn p!6-q
- OUu vao [6t qui tim hi6u hqc sinh qua c5c phi6u cdu h6i & tr€n, t6i dA thdy
vd su ca1 ,hlclPh?i qi
dugc nhfing kh6 kh6n ctra hsc sinh trong viQc hqc t?p vat
ld s6 tiOt denh
sdu nghi6rloo vi ph6n lopi c6c bdi tflp vA mach ilien. M;et ly do nfia
qlay*g
Aoi it v1 vpv t6i ela c0 gang to

,no ule. tuyQn t$p trong clrucrng,tri+ Ye Y
chric m6t sti bu6i ngopl kho6 d1 giei d6p c5c thic m6c cria c6c em cfing nhu hucrng
ddn c6c em suy nghi phdn tich bdi t4p v€
. .,
- frang 6i .ho trq. sinh nhirng ki6n thric to6n hgc cAn thi5t, d4c bigt ld ki
n6ng tinh to6n, bitin dOi to6n hqc.
_ Gi6o vi6n khai th6c triQt cl,$ c6c bdi to6n trong sGK, SBT vd mOt s6 bdi tOp
giAi.
ngodi bing c6ch giao bdi tap uA nna cho hgc sinh tp nghi€n criu tim phucrng ph6p
- Trongitttog giO Uai tflp, gi6o vi6n hu6ng ddn hgc sinh trinh bdy ldi gi6i vd
nhi6u hgc sinh c5 th6 cirng tham gia gi6i mQt bni'
c. Didu kiQn thqc hiQn gi6i Ph6p, biQn ph6p
c.f. MOt sii nhiQm vg mi gi6o viOn phfri x3Y $Une
- X6y d11ng vd lpa thqn hQ thdng bAi tap tir.d$ d6n kho, tu ven dUng ccv b6n d6n
toan ly ph6i
torrg ho. p'f.i6li ifli'. . C6c bdi tflp phii-da Aang vc trrc loai, c5c ki6n thric
phtr ho. p vdi trinh dQ cua hqc sinh.

li

$ie"'

.

:


-

-

Phan tfch k! ki6n thric trong SGK vd cdc ki6n thric c6 li6n quan cti5n phAn bdi
tpp md bni tpp y6u cAu can dpt dugc.
- Phei tim hiiSu ki, vQn dung mQt c6ch linh hoat vdo vi6c linh hQi ki6n ki6n cria
hgc sinh. Nh6t ld giSo vi6n phii bitit phAn ly thuy6t md hgc sinh thuong nhAm 15n 6
danq bdi t{p ndy nhu th6 ndo? Phai dpt cdu h6i nhu th6 ndo d6 hgc sin}r-tr6nh nhirng
sai ldm <16?. N6u hgc sinh ph6t bi0u dring (hopc sai) gi6o vi6n n€n nhdn m?nh vd luu 1f
c6c vdnO6 OO.

c.2. HQ thiing vi nim chic c6c c6ng thrfrc
* citc kf hiQu quen thuQc khi vE m4ch diQn
- Ddy d6n:

- DiQn trcr:
- Bi6n tro:
- B6ng ddn:

x-->

<-:r
+'J

- Ngudn cliQn:

.1-

,lr

ha)'

- Kh6a:

-/
-

- Ampe k6:

/D
\./

Ke:
- von .A

x hO th6ng vd mo r6ng c6ng thirc

E Yl + U:I.R vd R=9I
"-:--l-,.3
.R.S^IR.S
2- Dien trcr ddy aan' in = p +l 3 l__
I S=o._: o
pRl
| 'sl
1- Dlnh ludt Om t6ng quat,

* N5u dAy ddn co duong kinh ti6t di€n ld d (m) thi:
* HQ thuc so sdnh di€n tro cila hai dav

ctdn
"Rr

R'

=

S

=

d'-" vo'i
4

Pr lr

Sz

Pz

Sr

lz

* Lwuy don vi.' 1mm2 1.10-6m2
=
3- Dinh luflt Om cho dopn mach c6 cdc diQn tro mac ntii ti6p
a. Cudrng ilQ ddng ctiQn: I = Ir =Iz =I3
b. HiQu diQn th6: U = Ur + U, + U3
c. DiQntr0tuongducrng: Rtd =R1 +R2

+Rj+...

+Rn

n = 3,74


* N6u: Rr = Rz - R3 :"..: Rn = r thi: R,6 : tl"r
*HQthac'

9=5
u2

R-2

4- Dinh 1u0t Om cho do4n mpch c6 c6c diQn tro mic song song
a. Culng ctQ ddng diQn: I : Ir + 12 + Ij
b. F{iQu diQn th6: U = Ur = U2 = U3
c. DiQn trd tucrng ducrng:

N6u: Rr = Rz

-

rlll

++
=
,,'
Rta Rr R2 R.l

R3 =...

* Rn = r thi: R,o = I

n

* IV€u hai di€n tro mdc song song thi;
Rr.Rz
n

Lu

R1

+R2

* HQ thuc,

1=
12

Y
Rl

A. -.
5- C6ng suAt di6n

r=Ul

vd

p:

I2.R

* Chrty'..

; P: gR

(Thuong dugc su dr-u-rg tinh cong sudt toa nhiOt)

-

TrCn m5i dpng cr,r dung diQn co ghi: Hieu di6n th6 dinh mirc C6ng
su6t dinh mric. Cdn cri vdo s5 ghi do ta c6 thd tinh duo'c cuong d6 dong di6n dfnh mfc
vh di6n tro cta dUng cr,r di6n do.
Vi du:TrOn mQt b6ng ddn co ghi220Y 100\\' co nghia ld:
- B6ng ddn dugc su dpng voi hi6u di6n thO 22OY thi s6ng binh thuong khl do
c6ng sudt diQn qua bong ddn la 100W.

-

- Cudng dQ ddng di6n dfnh mirc qua bong ddn ld: I
- Di6n tro cua bong ddn

lir: R :

t

tl

: : = g I 0,454
u 220

?1ol

= 484Q
i-P = -:.-100

6- C6ng ddng diQn (diQn n[ng ti6u thp)

huy[a:uB
E-.il
* Chr.il..trong thyc t0 nguoi ta tinh

d6m tr6n c6ng to diQn)
Ta c6: 1kw.h: 3 600 000 J.
7- Elnh luflt Jun-Lenxo

diQn nang ti6u thp bang don

a=h!

vi kW.h (s6

* I'tdu tlnh bdng don vi calo (cal) thi; Q: 0,24.t.R.t
Q
* C6ng thac tinh nhiQt luqng vQt thu vdo khi nong l€n; Q: m.c (t: - tr)
(t1:nhi0t dQ ban dAu;tz: nhi6t dQ sau)

8- Nhtng hQ qu6:

u' Rt
-qt
=
=
=
+
=
'A2P2QzU2R2
R'
+ M4ch clipn g6m hai + Mqch

ctiQn

Pt

g6m hai cliQn tro mic n6i titip:

A2 P2 Qz 12

HiQu su6t: H =

toxvo= 3. toovo= 9.. t00vo
P.
Pr,
Q,o
"tp

+ Mach di6n g6m crlc di6n trd mlc nOi ti6p hay song song:
- HQ th6n g citc c6ng thric

'.^U

ccy

P:

Rl

Pr + P2 + .... a Pn

b6n:

+ Dinh luft Om t6ng qu6t: I =

^R
+ Dinh ludt 0m cho do4n mpch c6 citc diQn tro mar ntii titip,
I=Ir 'Iz=....=In i U=U, +U, +....+Un i R=R, +R, +....+R,
+ Dinh luat Om cho doqn mpch cd

cdc diQn

tro m6r rong song:

,l

1
I=Ir+12+....*I, i U=Ur =Uz -....={J*l*....*+

'n ;' 1=
R Rr R2 "" Rn
+ Tinh

cliQn

':

,
ll

,

tro cria ddy d6n dpa vdo c6c y6u td cira dAy: n = pl
,s

+ Tinh cdng ddng dien (Dipn n6ng ti6u thp): A

+Tinhc6ng su6t
: P.t ; A :

ir

U.I.t

I

+ Tinh nhiet luqmg do ddy d6n c6 ddng diQn t6a ra: Q : I2.R.t
- Phen ndy li quan trgng nfr6t AC gi6i vd di d6n k6t qui cria mQt bdi tAp. vpt ly, n6n

d6i voi hgc sinh y5u kh6ng
0q c6ng thfc thi gi6o vi€n thucrng xuy6n ki6m tra, nhic
nh6, c6 thiS cho ch6p nhi6u lan dO khic s6u.
- MOt s6 hgc sinh cdn y6u mdn to6n m{c du thuQc cdng thric nhrmg kh6ng thtl suy

t

+ :?

:?

I

R-pS = S:? ;l=? ;p:? hayQ:

I2.R.t
I
;R
; t:? ... Nhting trudng hqp ndy gi6o vi6n phii nim b[t cu thd
phen
timg HS, sau d6
c6ng nhirng HS khA gi6i trong tO, nh6m gi6ng gi6i, girip dd bpn.

* PhAn lo4i vi hurilrg d6n hgc sinh I6p 9 lim bni tflp vat If i.org chuong
L. D4ng bni t$p tlinh tinh :
D6 le nmg Uai tAp u{t ty mi khi gi6i hgc sinh kh6ng can tinh to6n hay chi ldm
nhirng ph6p to6n dcrn gi6n .Bdi tQp dinh tinh c6 tdm quan trQng dae biqt vi nhi6u bdi
t{p tinh to6n c6 th6 gi6i dugc phii thOng qua nhfing bdi tflp dinh tinh....Vi vpy viQc
luyQn tflp, ddo sdu ki6n thric vd mo rQng ki6n thuc cua hoc sinh vd mQt v6n dO ndo

7

'

,l

A ; P :U.I
t

radugccScd4ilugngkh6ctuc6ngthricnhu:

,

<16


cen dugc bat dAu tir bdi tQp dinh tinh. Edy ln losi bdi tdp c6 kh6 ndng trau dOi ki6n
thric vd tpo himg thf hgc tQp cria hgc sinh.
DC gi6i quy€t dugc bdi t{p ilinh tinh ddi h6i hgc sinh phii phan tich duoc ban ch6t
crta c6c hiOn tuqng vQtly. Vdi cdc bdi tQp dinh tinh ta c6 th6 chia ra ld hai loai: Loai
bni tQp dinh tfnh d1.1 Logi bdi tgp ctlnh tfnh cton gidn:
Giai bai tQp dinh tinh don gi6n hgc sinh chi cAn v6n dpng m6t hai kh6i ni6rr
( huy ilinh luat dd hoc ld co thd giai quyet dugc dang bdi t6p nay nen dung dO cung c6.
\khac s0u kh6i ni6n hay dinh ludt nhu cdc vi du sar-r :
Vi du
N6u hi6u di6n th6 U dit vdo hai dAu b6ng ddn tdng li6n tuc, thi cudng dQ ddng
L --,"
{Yti|7)'rili6n I qua b6ng ddn d6 cf,ng Bng 1i6n tuc, ta n6i nhu vQy co hodn todn dringfkh6ng ?
a + Vdi c6u h6i ndy hoc sinh A5 nfrAm 15n khi vpn dung dinh luQt 0m ld..r,org dQ Jong

I dign
ti 16 thuQn v6i hi6u di6n th6, md hoc sinh chu y t6i hi6u diOn th6 Ainh mirc cua
b6ng ddn, cfrng nhu cucrng d0 dinb mfc cua bong den- n6u vuot qu6 gi6i han dinh
muc thi b6ng c6 th6 ch6y vd nhu th6 thi cudng dQ don-e di6n kh6ng tang l-ien tpc.

/-I

)
t-\
/
I
I

\

/ *0t D6i vdi c5c bdi tQp dpng dinh tinh phuc tap thi viec giai cac bdi tpp ndy ld giii
chu6i c6c cdu hoi dinh tinh. Nhirng cdu hoi nirl doi hoi hoc sinh ph6i dua vdo
/
( viQc vdn dung m6t dinh lupt vQt ly, mQt tinh chat vAt 1y nao do, Khi gi6i c6c bdi rdp
phfc t?p n?y ta thudng phAn tich ra ba grai doan
\ dint tinh
+ Phdn tich di6u ki6n c6u hoi.
\
+ Phdn tich circ hi6n tuong vat ly m6 tA trong cAu hoi, rrdn co so' do li6n h6 v6'i
l
^1u0t vat li, dinh rg[u,_*.61 dpi lusng val 1r hay, m6t tinh chAt vat ly li6n quan.
)-fftNfi
-' t "-*[\ \Ui* + T6ng hqp c6c di6u ki6n dd cho vd ki6n thuc tucyng tlng dd gi6i.
.
II

Vidu
:

-'a

ti6t diQn o cirng mQt di6u kiQn. Hoi n6u mic hai d6y d6 n6i titip vdo mach di6n
thi khi c6 ddng iliQn cli qua, nhi6t lugng tohra 6 ddy nio ld lon hcrn?
+ Ddy ld mQt cdu h6i kh6, ddi hoi hgc sinh ph6i ty duy vpn dpng c6c kii5n thric
cl6 hgc trong chucrng dO gi6i quy6t,.n6n gi6o vi6ni6 thC du; ra mQt s5 cdu h6i gqi y
c16 hgc sinh suy nghi vd gi6i quyt5t 16n luqr :
+ Gi6o vi6n c6 th6 huong bing c6ch dua ra mQt s5 cdu h6i sau :
* TrOn ddy h mQt sO cdu hoi gqi y pfran tirft giirp c5c dOi tuqng hoc sinh y6u, trung
binh, c6 th6 tim ra cdu
Uintr,
cdutrhldi
trh loi gi6i nhanh
nhinh c]
ch6ng vd OE tri6u sau ra cdu hoi mang tinh t6ng ho.p.

I
\
\-

2

Dqngbni tgp tinh ilinh lugng

:

2.1 Tim ctiQn trd tuong ducrng cria dopn mpch
Phdn tich dopn mpch diQn dd cho thanh nhfing do4n mpch nho ni5i tii5p hopc
song song, r6i tinh diQn trcr tucrng duong cria ttmg dopn mpch ndy. Nhu vdy ta Aa Ui6n


m?ch iliQn dA cho thanh nhfing diQn trcr mic ntii tii5p hodc song song thuAn triy vd 6p
dUng c6ng thric tinh diQn tro tucrng ducrng e15 hgc ta tfnh duqc dipnlro tucrng ducrng
cria dopn mpch d5 cho
Vi d1t:
Cho m4ch diQn nhu hinh vE:
Rr = l0O ; Rz

:2{l

Rl:3O;R.4=5f,

Tinh diQn tro tucrng duong cria mpch.

BAI GIAI
Di6n tro tuong ducrng cira R2 vlr R3

Rl.3=R,+R, =2+3=5f)

Di6n tro tuor-rg duong cua R2.3 vd &

111112 _=_+___
_=
Rcs Rr., R4 5 5 5
3 Rce = 2,5Q

o

A-1ff
i R;
AR

ru;i

r-

i.........._-

r

Di6n trcr tucrng duong cua doan mach
R = Rr + Rce = 10+ 2,5 =12,5Q
R

o

zffi

tro khi"bitit oi6n trotucrng duong cria chrlng

Ta vE tit ch c6c so cl6 c6 thiS c6, rdi chgn so eO cO diQn-tro tucrng E r*g phu hqp
v6i dA bdi tld cho.
Vi dqt: Cho ba di6n trd Rr =
1,5Q vir R:. = 6O. H6y v6 so d6 m4ch diQn gh6p ba
cliQn tr0 eC aign tro tucrng ducrng cua chring M.ng ZC)

&:

BAI GIAI
Tom td;t:
Rr : R.2 : 1,5

&:6el

C6c so d6 c6 th6 la:

f)

R:2Q

^__L_j._E:
(l)

_

VE so d6 m4ch cliQn?

l-1-;

L__fl_J

(3)
Rl
rffi-^

-

Rr

"1+ Rr
(5)
c

(+)

iry

A

Rz
Ra

( 6)


s

R,r

ARB

s

#

Ta tinh diQn tro tucrng ducmg cira tlng so dd ngoai gidry nh6p va th6y so d6 (4)

c6 diQn trd tucrng ducrng b1tng2A
Di6n trd tuong ducrng cta Rv vd R2
Rl,2 = R, +R, = 1,5+ 1,5 = 3Q
DiQn tro tucrng duong cua m4ch

1= 1 * t =1*1=1=R=le
R Rr,z R3 36 6

2.3 Bdi tQp vQn rtqng ctlnh luQt 6m clto doc.rn mqch nAt rcp song song vd hfln
hg'p. Bdi tocin chi li1n quun 3 itqpi ly?nS I,U,R.
Mqch n6t ti1p: CAn hudng d6n cho HS su' dqng thdnh th4o c6ng thirc dinh 1u0t
6m vd 3 c6ng thric I,U,R16 trong m4ch n5i tiep d0 tinh \6 ,tinh I m4ch chinh vd Ui,Uz
,hoic tinh R1, R2 .
Mach song song:Hu6ng d6n cho HS su dung thanh thao c6ng thilc dfnh luqt
6m vd 3 c6ng thric I,U,R1,1trong mpch song song de tinh R1,1 ,tinh I mach chinh vd
Ir,Iz ,hoic tinh R1, R2 .
Mqch di€n h6n hqp:Dung c6ng thuc dinh 1u6t 6m vir c6c cong thuc trong $oan
m4ch nOi titip song song de giai, chu y Ae Uai to6n dcrn gi6n ta dua r'0 mach n6i ti6p,
song song d€ giai.

Rt

t0

Rrs


-

Bni tap

to6n v6 mach

iti0nvivpyviQch9csinhnimdugcc6cbudcgiaiiancts$cq,u,go9*.

Bwdclz Dqc ki dc bii, vE hinh, vE chi6u ddng diOn (Hopc oc Uai cho
sln hinh vE)
Budc 2: Phdn tich c6u truc mpch diel:
diin
i.cr
,n6.
In"ne
song, cpm diQn trv6i cu* diQn"a"
tro ndo?"oi*;;
Bwdc 3: Phdn tich trong m4ch c5 bao nhi6u hiQu diQn ir,cz co bao
nhi6u cucrng dQ
dQ ddng diQn ndo chpy qua diQn tid ndo? Hi6u oien tr,o
nao &aiz
{ins_$en.9"Tq
il6u tliQn trd ndo?
Budc 4: Phdn tich giitthi6t, t6t tu4n ctra bdi to6q, nht rg dpi lugng vQtly
ndo dE c6,
chua c6.Ghi nhftng dt li6u bdi to6n cho l6n so d6.
Bwdc 5: Phucrng ph6p gi6i:
VQn dqrg hQ th6ng c6ng thric cho phu hgp
Tim hi6u cdch giititheo so d6 sau:

;;.r;

torin h6i

ei?C6ns thfc

Bli

iaor

(
I

J

I

U nlo?

/'

I ndo?
R nio?

\

Kh6ng c6

t-

fim bhng
------'-----'

c6

I u nro, ,/
1 t raor
n naoz \
I

Kh6ng c6

c6ng thrlc

nio?

Tim......

Trinh bdy bdi ldm : c6 ldi gi6i cho m5i c6ng thfc,-thtS sri, ghi
VidU : Cho mpch diQn sau
Bi6t R,: 6 O; & :20 dt; & = 30e ;U ngu6n 9V

Tinh: 1) Rt* ?

2) Cuong dQ ddng diQn qua m5i diQn tro?

Ir

* Phdn tich:
Bwdc.I.. Dgc de bai, vE hinh
Bwdc 2: C|rutruc mpch : R1 nt
.s

R2

&

Z

n;
1l

clcm

vi


Bwdc 3; M4ch c6 3 culng elQ ddng cliQn I ,IyI2i I mpch chinh
cfing li I qua Rr, Ir ch?y gua R2, 12 chpy qua diQn tro R:.
C6 3 hiQu tliQn th€ U ngu6n, Uac, Ucn.
Bndc 4: BiritoSn cho 3 giltri cliQn tro vir hiQu diQn th6 ngu6n.
Bwdc 5; Ap dUng c5c c6ng thric sao cho phir hqp
So ttd gi6i

R,r-: R, + Rr-,

Tinh Rr.?

L

Tirn

- t'\

R,R,
R- + R.

ccl
I

Tfnh I?

-U
I-

R,^

I

,.o

phii tinh Rra? I ,lyl2?
2.3. Bdi tQp bi6n t6;
Cdn

Cung cdp cho HS ki6n thric vC bi6n tr6:
- Bi6n trd xem nhu m6t diQn tro thay cl6i dugc gi6 H ,khi dich chuy6n con chpy
C nghia h dA thay ddi s6 vdng ddy cua bi6n trd.
- Khi gi|tri cira bi6n trd thay AOi tfri culng dQ ddng diQn trong mpch d6 thay
c16i theo:
Khi gi|tri cria bi6n tro tlng thi cudng ttQ ddng diQn trong mpch tl6 giim vi
ngu-o. c
f
- Khi gi|tri cria biOn tro gi6m thi cudng itQ ddng diQn trong mpch <16 tdng .

C6c budc ctr bin gi6i :
Bwdc /: Vi6t t6m tdt c6c dfi kiqn:
- Egc ky d0 bdi, tim hi6u y nghia cria thu$t ngir, c6 th6 ph6t bi6u t6m tit.ngin
ggn chfnh x6c.
- Dtng hf higu t6mtdt de bai cho gi ? h6i gi ? thdng nhdt dcrn vi. Dung hinh vE
d0 m6 thlqitinh hu6ng, minh hga n6u cAn.
Bwdc 2: Phdnticfr nQi dung ldm s6ng t6 bin ch6t vat lj, x6c lpp m6i 1i6n hQ cua
c6c dt kiQn c6 li6n quan toi c6ng thric ndo crta cdc dt kien xu6t ph6t vd rut ra c6i cAn
tim x6c ctinh phucrng hudng vd v4ch k6 hopch gi6i.
k6 hopch gi6i: thdnh lQp citc phucrng trinh
thich hgp,
Bwdc 3.' Chgn cdng
e thric
't;
7
X
:
,
,-'
'
n6u cdn, chri y c6 bao nhi6u 6n s6 thi c6 bdy nhi6u phucrng trinh.
Bndc 4: Lva chen c6ch gi6i cho phir hgp, tOn trgng trinh t.u, ph6i theo dC thpc
hiQn c6c chi titit rt u Au ki6n, niat ta kbi gflp nhfrng Uai t'lp phric iqn. rfuc hiQn cAn
thdn cdc ph6p tinh. DC trirth sai s5 (n6u cO) n€n thay bdng chfi di5n bi6u thric cudi
cDng m6i thay bing s6.

-

14i.

t2


Bwdc 5; Ki6m tra, x6c ntrQn ktlt qui vi biQn lufln:
Ki6m tra lai xem tr[ st5 cria k6t qu6 .O'O*g kh6ng, c6 phir hqp v6i thr,rc
tti
kh6ng ? Ki6m tra.lpi cdc ph6p tfnh.
- N6u c6 ctiAu kiqn, xem thri cdn c6 c6ch gi6i ndo kh6c ,rg6n gon hcrn,
hay hcrn
kh6ng ?
Vi du L: @ei 2 SGK YAil! 9 trang32)
MQt b6ng ddn khi sring binh thucnrg

li R1: 7,5 ovd cucrng d0
Ddng tliQn chpy qua khi d6 I:0,6 A. B6ng
C6 tli6n tr&

Ddn dugc mic n6i titip v6i bi6n tro

vi

chring dugc mic vdo hi6u cli6n th6 U =
l2v.Phai tIi6u chinh con chay C dc RAC c6 gi6tr! R2 : ? dti ddn s6ng binh thucrng?

Theo dAu bdi:

Rl:Rd :7,5 Q vd Idm:

OC OCn sang binh thudrng <+

Id

:

0,6,4.

0,64, vi D n6i ti6p v6i RAC =Itm

LI
Ap {rng dfnh luQt 6m cho dopn mach n6i titip, ta c6:R2+ Rl

)

Rn"

-

Rz

:

0,6,4..

-12 =2otf)r
0,6

:1,,,,

=20-7,5 = 12,5(Q)

Vpy phii di6u chinh con chpy C sao cho

RAC: 12,50 thi khi d6 ddn se s6ng binh

thucmg.

Vi dp 2: Chomach di6n nhu hinh v€ }.-@,@

UAB: l2Y, khi dich chuy6n con
chay C thi s6 chi cira am pe ktl thay aoi ttr 0,24A den 0,4A. Hdy

tri l6n nh6t cua bi6n tro

?

l.Tfnh Rl : Khi con chay C trung v6i A

Rtd: Rl( vi RAC:0)

=l\v =
Mett(tlo,4
uur

Vay

Rl

:

30

=>

vd am pe te mri d6 chi 0,4A.

R,= R,., -un''

-

12

=30(e)

fi

2.Tinhdi6n tro l6n nh6t cua bi6n tro:

13

tinh gitttriRl vd gid


Khi C trung v6i

B =+Rtd

: Rl *Ro c6 gi6 tri lcrn nh6t=I clat gi5 trf nho nhdt+l:0,24

A
R, + R,

Ta

c6:

=u r: =

I

.= 5o(Q)

=l?
0,24

MaRl :30 Q'+ Ro : 50 -30 :20(O)
V$y giltri lcrn nh6t cria bi6n tro Id20 o
Vf

dU 3: Cho m4ch dipn ( nhu hinh vE).

B6ng cldn 1o4i 6V

UMN

:

M

- 3,6W,

LZY kh6ng d6i.

1- Khi diQn tro cua bi6n ffo Rx

:

20 Q. Hay tinh cong suAt tieu thu cua ddn

cho bitit dQ s6ng cua ddn khi d6 nhu th6 niro

?

2- Mu6n ddn s6ng binh thuong ph6i didu chinh con chay

sao cho

R'x:

?

Bai gidi:
:i

l-Khi Rx: 20 o

+ Rtd: Rd + Rx: Rd + ?.0 (r'i mach nOi tiOp;.

=4'=9=10(o) )
Me " P"' 3'6

R'''= !30 = 0.4(A)
COng su6t ti0u thp cira ddn khi do ld: Pd: 12. Rd: 0,42 .10 : 1,6 (W)
a,,

R,.,= l0+20 = i0(ot= I

=U-'''

Tathlry Pd < Pdm n€n ddn s6ng ytiu hcrn mirc binh thudng.

P

2-Decldn s6ng binh

i6

I
- I''' =i^=;

thuong

=0'6(A\
U.u^

9=ZoK)\

I',,,
0'6
:
*

=R'td: Rd R'x

Vi E nt Rx nen Id ld I'tm =I'tm:0,64
= R'x: 20 -Rd : 20 - 10 : l0 (o)
Vfly

dO ddn s6ng

binh thuong thi phAi di0u chinh con cha,v C sao cho

R'x: l0 Q.
Vf dp 4: Cho m4ch dign ( nhu hinh vE)
Khi con ch?y C 6 vi tri A thi v6n k6 chi t2V

i

vd


,.

Khi con ch?y C
Tinh gi6 tri

cIiQn

& v!

tri B thi v6n kti

tr& R.. (ei6t tr6n bi6n tro c6 ghi20

Hucnrg dan: Tucrng t.u nhu YDz, khi

li

7,2y.

chr

chi uMN vd khi d6 Rtd

c trung vdi A

: R ( vi RAC :

tr6n bi6n trd =+ Hgc sinh dE dang

giii

du_o.

0). Khi

0-

1A)

=) v6n k6 chi gi6

trf

lcrn nh6t nghia

c trung v6i B +RAC bing

s6 ghi

c bdi to6n.

Bdi gi6i:
- Khi con chpy C trung v6i A ta c6: RAC =

0

=+Rtd: R vd khi d6 v6n k6 chi l2V

nghiaHUMN:L2Y.
- Khi con chpy C trung voi B ta c6: RAC
vdn k6 chi 7,2Y+ {rR

n=9=
I
R

nOi ti6p n6n

Q( bing

: 7,2v + uAC : IrMN - LrR :

+

Vi mpch

:20

IR:

sO

12

ghi cta bi6n tro) vi khi d6

- 7,2 =4,g(v)

1,"-uo,
0.24(A\
At Rnr.=4'8=
20

IAC = 0,244 . vfly

l?,=30(a)

0,24

2.4 Cdc dgng totin vi itin:
Cung c6p cho HS c6c ki6n thric vd ddr:
VD: Edn E( 6V- 3W)

Hi6u ld Ua*: 6V, Po,, 3W

:

:

)

Po.
ctdn s6ng binh thuong
Khi U > U6,,, ddn sdng mAnh c6 thti ch6y
Khi U ( IJo. ddn s6ng y6u .
* Tri s6 [Qu h] thuflt cria tfnh dugc:
P

"oth6

Ro=(I2a'

J -Pa,,

ff* binh thudn r*u"r*rhucrng
{T
- Tinh Up so sdnh U6. ) Rrit ra dugc tet tuan
- Tinh Ip so s6nh 16, ) Rft ra dugc k6t tupn
Khi bai to6n hoi

t Khi bdi toan cho ddn s6ng binh thuong c6 nghia
ld:

dirng zc6chgi6i

Up= IJa, vd Ip = Io*
Khi tinh cdng su6t tiou thp cria ddn ta thulng dung c6ng thric p : uI
*i chf y cho HS cAn ph6n uipt cac gi6
tri dinhLric ioi c6c gidtrithgc t6

15

sau:


r

*

So s6nh ilQ sang c6c ddn ta tinh cdng su6t thuc t6 cua c6c ddn d6, ddn ndo ti6u thlr
c6ng su6t lcrn hcrn thi s6ng hcrn.
2.5 Bdi todn nhiQt lwqng vd hiQu suiit:
1/ NhiQt lugmg todn phdn tohracria ddy Q IzRt, ho{c Q : Pt, hofc Q : UIt (v6i t tinh bing s)
Khi 6p dung c6c c6ng thric niy dO tinfr cAn phdn biet U,I, R ndo OC tfr6 vdo cho 2lBdito6n dtng nhiet luqng tobractra ddy diQn tro dO n6u nudc:
- Khi nhiet lugng mdt mfut kh6ng rt6ng ke.
Q toi tp Q thu cria nu6c
Vdi Q thu ctra nu6c mc ( tz- tr)
Khi bei to6n c6 1i6n quan
:

:

:

Vdi
O_
.IP

-

H

r

8*

n
yich

= mc ( t2 - tl)

Q,r,, 100%

H = Q'"' LoI%
\

Qthu icn

Q = IrRt

Q=Pt
Q=UIt

H'Q*

=

r00%

I
I

I

, vdi

Qrhu ich

= ffic (

t2

- tl)
{

Ttr c6c phucrng trinh cdn bing , ta c6 th6 tinh cdc d4i lugng theo y6u cAu bdi todn
Vi dp 1: Dirng mQt b6p than dt5 dun s6i 2 lit nu6c co nhiQt dQ ban dAu 200C
hiQu sudt cira b6p than ld 35yo, nhiet dung ri6ng cua nh6m ld 880J/kg.K, cira nudc ld

4200Jkg.K, ndng su6t toa nhiet cira than d6 h 27.t06 tkg.

Gi6i:

Nhiet lugng md 6m vd nu6c thu vdo ld:
Qm : (c1'm1* c2'm2)' At
: (4200.2 + 880. 0,4).( 100 - 20 )
-/t
- 1 E400 + 352).80 8752 .80
700160 J
Vi hiQu sudt cria btip H 35Yondnnhiet lugng cua b6p toi ra ld:

:

:

Qrca

:

fu:oo=

l9*g

=

Zooo457

I6

t


M6tkh6c,tac6:

Qtoa

:

q.m m=Qtoa/Q :20A0457/27J06 =0,074kg.

olns_mol btip cui di5 dun s6i 3 lit nudc o nhi6t d6 ban dAu 250c dtms
7:
trons
6m nhom c6 khdi
4009.
Tfnh
khtii
luqng
cui
cAn
dnng.
cho
bitit hid ;6;
lyqrg
r^il?0.%2.*ia1 Ju,e icng cria nh6m n aroJlq.K, cira nu6c rit 42001kg.K,
!:t:u,sudt toi nhiet cria crii kh6 le t0.106
ndng
Jlkg.
Yf

dY

;;

Gi6i:
I.{hiet lugng md 6m vd nu6c thu vdo l}r:
Q,hu : (c1.m1+ c2.m2).At
(4200.3 + 880. 0,4).( 100 - 25 )
( 12600 + 352).75 :12952 .75
971 400 J

:
:
:

vi hiQu su6t cua btip la 30yo n€nnhi6t lugng cua b6p to6 ra ld:

etoa

:

9,u1oo=

__ _ szsg
" ^. 000 J
30
Mdt khdc, ta c6: Qtoa : q. m
971400.100

_______-

q) m:Qtoa/Q
:3238 000/ 27 )06

e

Bdi e! t6ng hqpl
\l!,,ort n.,W €
Ld nhtng bdi tQp phric tap .n4 *u'6, giAi duqc chring ta ph6i vpn dpng
nhi6u kh6i
ni6m, nhiAu dinh 1u0t hoac qui tdc, clng"thric ni- o;htH;ii,riibl
-uc. ]-oai bdi tpp
1

ndy c6 muc dich
v= ld 6n tQp tdi li6u gi6o khoa, ddo sau mcr r6ng ki6n thric girip
cdc em hoc sinh thAy dugc m6i quan.h6 gita nhirng phAn kh6c nhau.
Bdi t6p J*g
nay glao vlen can huong
hu6ng d6n
dAn cfln
cdn ke
r.e
gi;p
Oe giirp
de
c6c d6i tuong hoc sinh trong l6,p'.6lhB
c6c
Yi6i :?n

'?v bdt kfp
ndm
thcri.
Vi du Cho mQt m4ch diQn nhu hinh v6 3:
R3:10Q, R1:20f), ampe t6 a, chi 1,5A
Ampe t<6 a, chi 1A. C6c ldy n6i vd ampe k6
c6 di6n trd khdng d6ng ta. DiQn tr0 & vi toin mpch?
b. Hi6u diQn th6 cria
AB?
-P9i voi 1o4i bdi ndycS thiSmach
clua ra mQt s6 cdu h6i dC gqi y girip c6c em nhfln 16 c6c
y6u td cdn tim, tu duy logic cle tim ra ldi gi6i nhanh ch6ng .hfrh
*ar. .
vi du: Mpt day xo6n cua b6p diQn dal 8m, ti6t diqn "g,lmm'-uj aie" trd su6t ld
p=1, 1. 10-6Qm. Hdy tinh.
a, Ei6n trb cilr-ddy xoin?
b, Nhiet luqng tohrutrong 5 phrit khi mdc btip diQn vdo hiQu diQn
th€ 2z0y?

:l|

qfl

,

tl

c, Trong th&i gian 5 phrit btip nny c6 th6 dua s6i bao nhi6u lit nudc ti 27oc,Ui6t nfrie
dung ri6ng cria nudc ld C
4200JkgK. Su m6t m6t nhiet ra m6i trudng coi nhi
kh6ng il6ng kC?

:

1,4. D4ng bni tgp A6 tni:
D6 li nhtng bdi tpp md trong dt ki0n dd cho cua dd bdi vd trong ti6n trinh giA
\ co su dung v6 dd thi. Loai bdi tQp ndy. c6 t6c dpng tru6c hOt gilip hgc sinh nam duqc
\nhy.tg phdp quan trong bi6u diSn m6i quan.hq gita s6 vd iac dqi lugng vdtly, t4c
,g Jdieu ki6n ldm s6ng to m6t c6ch sdu s6c b6n ch6t vQt ly.
.t'ff,}t'/ Trong chucrng IvQt\y 9 bei tpp d6 thi tuy kh6ng nhidu nhung hu6ng d5n loai bdi tqp
u/
girip hoc sinh nim dugc phucrng ph6p do thitrong vi6c xfc dinh-so uqu d6 tra tor
"ay
trar cdu hoi.
5. D4ng bni tffp thi nghiQm:
Ld d4ng bdi tpp md trong khi gi6i phii ti6n hanh thi nghiern, nhtng quan s6t hodc
ki6m chring cho lcvi gihily thuy6t hoflc"tim sO lier, dt kie; dung ct-ro vie. giAi bdi tQp
Thi nghiCm cg th6 do gi6o vi6n lim bitiu diSn hoac do hoc sinh thuc hiOn ldm. C6c tli
nghiCm c6 th6 mang tinh chdt nghidn ctlu khao s6t. tim'hi6u m6i khia canh m6i cira
ki6n thric dd hgc ho6. nghi€m lai citc v6n dc dd dLro'c. rirt ra tu 11, ihuy5t.
Vi du DC xAy dUng c6ng thric tinh c6r-ig sudt dien giao vi6n c6 thti ti6n hdnh
thi nghiQm, hgc sinh quan siit vd rfut ra c6ng
thric.
* Sau cl6 giSo vi6n ldm thi nghiQm vdi hai b6ng
cldn 6V-5W vd 6V-3W.
Lem v6i b6ng ddn 6V-5W, d6ng kho6 K
ddn s5ng,

s5 6V, dgc ktit qui cira Ampe k6.
Ldm vdi b6ng ddn 6V-3W ti6n hanh
tucmg tg dqc s5 chi cria Ampe k6.
Taa co
c6 kC
k6t qu6 tron
sau:
56 ghi tr6n b6ng ddn
SO tgu
Culng dQ ddng diQn
C6ng su6t (W
Hi0u clien the (V)
do duoc (A)
I,an tfri nghigm

I

,
'

hq,rt

;

Ldn 1
5
6
0.82
Ldn 2
0,51

vrJr
I.JJ _
_r.
lv6
I l.--^^Tfnh tich U.I d6i v6 l'l'lo
\Ti"htichU.Id6iv6im6ib6ngddnsaud6so'6nhtictrc
\ ghi tr6n b6ng ddn.

1-Rrit ra c6ng thfc : P:U.l
d. M6i quan hQ gifta cfc biQn phip

vi gif,i phfp
Tu nhirng gi6i ph6p dgtra, gi6o vi6n dua ra nhtng biQn ph6p thgc hiQn sao
cho pht hqp v6i hgc sinh cria minh. Tiy vdo flmg d6i tuo. ng md ta d*u m c6c gi6i
phdp cp th6.

s
18

-_.]


K6t gui kh6o nghiQm, gi6 tri khoa hgc cfra v6n tI6 nghi6n cri,u.
KiSt qui bdi kh6o s5t ki6m tra tQp trung vir sau khi hgc xong phAn iti6n hqc k6t
nlru sau
Di6m
Tdng
so
9-+10
7+8

5-+6
3,5 -+4
0 -+3

e.

HS

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

97

16

16.7

JJ

34.3

42

43.8

5

5.2

0

0

III. I(ET LUAN.KIBN NCTU:
1. KAt lufln:
ViQc giao bdi tflp vO

nhi

cho hgc sinh nghiCn criu girip hgc sinh c6 th6i d0 tich
cgc, tp gi6ctlm loi giii cho m5i bdi to6n.
Ddn ti6t bdi.tQp, girlo vi6n td chfc hudng ddn hgc sinh trinh bdy bdi giii chi
tii5t, nhi6u em c6 th6 cung tham gia gihimQt beiipp, kich thich khi n6ng ctQclpp, s6ng

tpo cria m5i hoc sinh.

ly n6i chung vd bdi t$p li6n quan d6n mpch

n6i ri6ng. T4o himg thri say mO hgc
tQp trong bQ m6n Vat 1)7. TtI d6 ph6t huy dugc kh6 n6ng tu gi6c, tich cuc cria hgc sinh,
girip c6c eln t.u tin vdo b6n than khi gap bdi to6n mang tinh t6ng qudt.
2. Ki6n nghi:
Bdi tpp trong chucrng trinh Vat lV ld rdt nhidu, thdi gian cho c6c titit bdi tQp |d
rAt it n6nr kh6 ndng
rrarg tfch
tictr lu!
tuy ki6n
tI6n tflic
thric cira
.t u hgc
t nr sinh
rinn tj
ld rarkho-kha".
kh6n, nh6t ld
ia c6c
.a. hgc
hoc sinh
"frai
0 vtrng sdu nhutrgc sinh cria t6i Nhd trudng vd c6p trdn n6n tpo cliAu
kiQn vAlhoi gia"n.
vi co s0-vflt ch6t cho gi6o vi6n c6 mQt sO gio Oe giao vi6n vir hgc sinh c5 th6 traJd6i,
gi6i quy6t nhfing bdi tQp, bni tap kn6.

zt;fiitroo,6li'r\

"

(r 9xxq

l+iti,0.,f l^.'

Ea gfih, g{ffi,,fl
l_;

ri

.:

t9

ctiQn