nghị luận văn học: “Tương lai của bạn phụ thuộc vào nhiều thứ, nhưng chủ yếu vẫn phụ thuộc vào bạn”

Con người tồn tại và phát triển để hướng tới nhưng điều ở phía trước, những thứ mà
họ mong chờ ở mai sau, mà chung quy lại người ta gọi đó là tương lai. Về bản chất,
tương lai là một thứ gì đó trừu tượng, vừa thực vừa ảo, vừa hư vô mà vừa hữu hình.
Tương lai được xây dựng bằng tất cả những điều diễn ra quá khứ và cả ở thời điểm
hiện tại. Trong cuộc đời con người rồi sẽ có rất nhiều “ngả đường đi đến tương lai”,
trong đó chỉ có duy nhất một con đường sẽ dẫn bạn tới những hoài bão và lý tưởng
sống mà con người ta hướng tới. Tuy rằng tương lai của mỗi người mỗi khác, không
ai là giống ai cả, bởi cuộc sống của mỗi người một khác, bị nhiều yếu tố chi phối và
cũng chính vì thế, tương lai của mỗi người sẽ được hình thành trong những điều kiện
khác nhau. Nhưng vẫn có một điểm chung lớn nhất ở tương lai của tất cả mọi người là
nó do chính bạn quyết định, cũng như câu nói sau: "Tương lai...."
Và theo lẽ đương nhiên, đây rõ ràng là một quan điểm, một tư tưởng hoàn toàn
đúng đắn vì tương lai của bạn thì phải do chính mình quyết định! Dẫu biết chẳng có
con đường nào được gọi là con đường bằng phẳng, dễ dàng và trải toàn hoa hồng
cùng với thành công chờ bạn bước đi. Tuy nhiên, sẽ có một con đường tương lai tốt
nhất, phù hợp với bạn nhất, con đường sẽ đưa ta tới thành công, hoài bão và ước mơ
của bạn mong chời. Và chắc chắn rằng con đường đó là do chính bạn quyết định. Tuy
rằng tương lai của bạn sẽ bị chi phối, thậm chí là bị thay đổi do nhiều yếu tố trong
cuộc sống nhưng nhìn nhận lại một cách đúng đắn thì chỉ có bạn mới quyết định được
tương lai của bạn rồi sẽ ra sao.
Cuộc đời mỗi con người ta bao gồm quá khứ, hiện tại và tương lai. Và tất nhiên
tương lai sẽ phụ thuộc rất nhiều vào hiện tại và quá khứ. Nhưng quá khứ khi đã rơi
vào quên lãng thì chúng ta không nên quá hoài niệm với nó, hiện tại thì tức là nó đang
diễn ra rồi. Vì thế mục đích sống của con người luôn là tương lai, luôn là những cái ở
phía trước. Tuy nhiên, chẳng ai có thể phân biệt rạch ròi giữa quá khứ, hiện tại và
tương lai. Ngày hôm nay có thể là tương lai của hôm trước nhưng lại là quá khứ của
hôm sau. Nhưng có thể nói rằng tương lai của chúng ta thành công hay thất bại, hạnh
phúc hay đau buồn đều do hiện tại và quá khứ quyết định một phần lớn. Nói đúng
hơn, tương lai của bạn phụ thuộc vào vào thái độ, lý trí, tình cảm, hành động và
những điều mà bạn làm ở hiện tại và cả quá khứ. Ông cha ta đã có câu “gieo nhân nào
thì gặt quả đó” hay “ăn cây nào rào cây đó”. Điều đó có nghĩa là gì? Có nghĩa rằng

những việc bạn làm ở hiện tại và có thể là quá khứ như thế nào, thì tương lai của bạn
sẽ là thành quả của chính những việc đó. Vì vậy, tương lai của bạn phụ thuộc rất
nhiều vào chính bạn. Nếu hôm nay bạn chăm chỉ học bài, thì ngày mai cho dù có kiểm
tra như thế nào thì bạn cũng sẽ làm được. Nếu hôm nay bạn lao động, thì ngày mai
bạn sẽ có thành quả. Nếu hôm nay bạn cố gắng và nỗ lực, thì mai sau bạn sẽ gặt hái
được thành công. Còn nếu hôm nay bạn lười biếng, không chịu làm việc và ngừng
phấn đấu thì tương lai của bạn sẽ toàn là sự tiếc nuối và thất vọng.
Nhiều người lại nói rằng tương lai lại phụ thuộc vào môi trường sống của bạn. Đó
có thể là môi trường giáo dục, bởi con người luôn học hỏi tất cả những điều xung
quanh mình. Có một câu chuyện kể rằng: “Có hai học sinh, một người có điều kiện,


được học trong một môi trường tốt nhưng lại rất lười biếng, người còn lại gia cảnh
nghèo nàn, học trong một môi trường hoàn toàn trái ngược nhưng lại rất chăm chỉ. Và
sau này, cái người học trong môi trường không tốt thì rất thành công còn người kia thì
lận đận vô cùng”. Vì sao ư? Vì cái người nghèo khó đó họ nhận thức được rằng tương
lai của họ tốt hơn chỉ khi họ cố gắng. Chỉ có vậy mới giúp họ thoát ra được cái cảnh
nghèo khó ấy. Chính ý nghĩ và quyết tâm đó đã thôi thúc họ không ngừng đi lên.
Ngày từ giây phút đó, họ đã làm chủ được tương lai của mình. Người kia do quá đầy
đủ nên quá ỷ lại, dần thụt lùi và tuột mất tương lai của mình.
Hoặc cũng có thể môi trường sống đó chính là gia đình của bạn. Nhiều người cho
rằng gia đình giàu có, hạnh phúc thì họ sẽ có tương lai sáng lạng; gia đình nghèo nàn,
bất hạnh thì họ sẽ có một tương lai u ám, tối tăm. Nhưng hãy cùng ngẫm lại xem, cái
gọi là môi trường sống ảnh hưởng đến bạn như thế nào? Tại sao lại có những người
thành công, vươn lên trong những “bãi bùn”, những góc tối tăm của đường phố. Tại
sao lại có những người được xem là tấm gương vượt khó, thoát khỏi những hoàn cảnh
éo lé? Bởi vì đó là do ở chính bạn. Bạn có thể không may mắn khi sinh ra ở những
khu ổ chuột, hoặc gia đình của bạn không hạnh phúc được như người khác. Nhưng
nếu bạn cứ định kiến rằng môi trường như vậy thì tương lai của bạn sẽ là một màu
đen rồi bạn héo dần thì đó là một sai lầm. Nhưng cũng có người lấy chính cái xã hội u

ám đó làm động lực để vươn lên, họ muốn thoát ra khỏi cái vũng sình đó và rồi như
một đoá hoa đẹp, họ vươn lên và khoe mình ra thế giới. Ngay từ đầu họ đã quyết định
tương lai của mình. Vậy nên, môi trường sống dù như thế nào đi nữa thì tương lai vẫn
là của bạn vẫn sẽ do bạn quyết định mà thôi.
Cũng như tỷ phú Bill Gates đã nói: “Nếu bạn sinh ra trong nghèo khó, đó không
phải là lỗi của bạn. Nhưng nếu bạn chết trong nghèo khó, thì đó là lỗi của bạn”.
Không ai được quyền lựa chọn cha mẹ, hoàn cảnh của mình nhưng bạn có quyền lựa
chọn cuộc sống của bạn và con người mà bạn muốn trở thành. Tôi cũng đã từng đọc
một câu châm ngôn như sau: “Bạn có não trong đầu. Bạn có chân trong giày. Bạn có
thể tự chỉ mình về bất cứ hướng nào bạn chọn. Bạn độc lập, và bạn biết điều mình
biết. Và bạn là người quyết định mình sẽ đi đâu.” Vì thế, tương lai của bạn phụ thuộc
vào chính bạn.
Nhiều người lại nói rằng tương lai phụ thuộc vào thời gian, vào những người xung
quanh, vào may mắn,... Khi tương lai của họ đen tối, khi họ thất bại trong cuộc sống,
họ lại bắt đầu đổ lỗi cho mọi thứ. Khi họ không hoàn thành công việc, họ đổi lỗi cho
thời gian. Khi một sinh viên thi trượt, họ đổi lỗi cho những người xung quanh và trác
mình rằng ăn chơi quá nhiều với bạn bè. Khi họ thất bại, họ đổ lỗi cho thiếu may mắn.
Khi họ vấp ngã, họ đổ lỗi cuộc sống không cho họ cơ hội. Nhưng tại sao họ không hỏi
lại chính mình? Rằng nếu cố gắng hơn, không lãng phí thời gian thì công việc đã hoàn
thành, rằng nếu họ chú tâm vào học hành, không ăn chơi, đâm đầu vào những việc vô
bổ thì bạn đã thi đậu bởi vì ông cha ta cũng có câu: “Chọn bạn mà chơi”. Đó, mấu
chốt là ở đó, tất cả đều do bạn quyết định cách bạn làm việc, học tập. Điều đó quyết
định đến thành công của bạn và quyết định tương lai của bạn sẽ ra sao? Cuộc sống


luôn mang đến cho chúng ta rất nhiều cơ hội và chúng ta là người quyết định, cơ hội
đó sẽ thành thành công hay sự thất bại. Tương lai của bạn chứa đầy thành công hay
đầy rẫy sự thất bại là phụ thuộc ở những gì chính bạn làm được!

Rồi cũng có người nói rằng tương lai phụ thuộc vào số phận. Có rất nhiều người

cho rằng số phận là thứ bất di bất dịch, mỗi người sinh ra đều có một số phận và ông
trời đã quyết định số phận như thế nào thì tương lai cũng sẽ như vậy, sẽ không thay
đổi được. Nhưng tôi xin kể về một câu chuyện như sau: “Có 3 người cũng đi hành
hương. Một người vô lo vô nghĩ, không biết cách nhặt nhạnh những thứ cần thiết. Đến
khi mỏi chân, không có cái ăn cái uống, chẳng có chỗ trú chân. Đành chịu đói, chịu
rét trong đêm lạnh giá và than: số tôi bị trời đày! Một kẻ quá lo toan thì cái gì thấy cái
gì cũng nhặt. Đến nỗi hành trang quá nặng rồi ngửa mặt kêu trời: đời tôi cực khổ
quá. Người càng lại khôn ngoan biết nhặt nhạnh cái gì mình cần, biết tính toán nên có
cái ăn, thứ uống, mệt mỏi có chỗ ngả lưng. Không quá nhẹ, mà cũng chẳng quá nặng,
hành trang anh ta mang theo là cần thiết, cho chính anh ta.” Thế nên, một lần nữa tôi
xin khẳng định rằng tương lai của chúng ta phụ thuộc rất lớn vào những quyết
định và lựa chọn của chúng ta. Nhiều người vấp ngã trong cuộc sống rồi nằm mãi
trong bãi bùn, đương nhiên tương lai của họ là con số 0. Nhưng nhiều người vấp ngã,
họ đứng lên, lấy đó làm bàn đạp để làm lại từ đầu, đương nhiên tương lai của họ rất
tươi sáng. Vấp ngã, khó khăn trong cuộc sống là điều không tránh khỏi nhưng đừng
buông xuôi và bỏ mặc tất cả, bạn có thể đứng lên và xây dựng lại từ đầu, đắp lại nền
móng cho tương lai của mình! Một lần nữa, chúng ta lại thấy được tương lai của mình
phụ thuộc vào chính mình.
Để làm chủ được tương lai của mình, bạn cần làm chủ được thái độ, lý trí, hành động
của mình. Bạn luôn phải nỗ lực và phấn đấu trong cuộc sống. Nhiều người than phiền,
cằn nhằn và rên rỉ khi họ thất bại và không thể hướng tới tương lai. Và dường như
chẳng có gì là tốt đẹp đến với họ. Những người như vậy thường là “nạn nhân” thường
xuyên của cuộc sống. Họ vấp ngã, than thở rồi lại vấp ngã và nằm đó than thở một
cách vô ích, và dường như điều đó chỉ “kéo tụt họ xuống”. Mặt khác, chúng ta cũng
biết những người có thái độ tích cực - những người dường như lúc nào cũng vui vẻ,
kiểm soát được mọi việc trong cuộc sống của họ. Họ luôn phấn đấu và hướng tới
thành công phía trước. Và hình như, lúc nào những việc tốt đẹp cũng “tự tìm đến họ”.
Tương lai mỗi cá nhân do chính cá nhân đó quyết định, vẽ lên những trang sử của
riêng mình. Tôi mong muốn mỗi chúng ta hãy làm chủ cuộc đời của các bạn ngay từ
bây giờ. Mỗi một lựa chọn, quyết định là một lần bạn vẽ nên tương lai của chình

mình. Các bạn có dám làm những gì mình mơ ước, mình hoài bão, tự do chọn lựa co mình ngành
nghề, cuộc sống theo sở thích mà không sợ người xung quanh cười chê? Hay là phải
làm giống so với những con người xung quanh để tránh bị coi lập dị, khác
thường. Các bạn phải biết rõ mục tiêu, con đường, sứ mệnh bản thân mình cần làm.
Vẽ nên tương lai của bản thân từng ngày từng giờ để thành công. Trên đời này không
có cái gì mà đến với chúng ta lại không cần bỏ sức trí lực. Tôi tin rằng bạn đang tự


xây dựng nên tương lai của chính mình từ những hành động nhỏ nhất.

Số phận không quyết định con người, mà con người quyết định chính số phận của
mình. Tương lai của bạn cũng vậy, bạn sẽ là người quyết định nó. Chẳng có ai lại đi
quyết định tương lai giùm bạn. Không ai khác có thể quyết định tương lai thay bạn
được, cũng chẳng có cái gì thay đổi tương lai của chúng ta. Tương lai của bạn phụ
thuộc vào ý chí và suy nghĩ của bạn. Một người đầy “bụng chữ”, cái gì cũng biết làm,
nhưng làm việc với thái độ bàng quang, thờ ơ, hoặc không làm gì cả, sẽ chẳng bao giờ
có một kết quả tốt. Tương lai chỉ đến với những người biết hoạch định cho cuộc đời
và sự nghiệp của mình. Thường chỉ đến khi đã đi qua bên kia con dốc của cuộc đời
mình, con người ta mới bắt đầu biết đếm ngược những tháng ngày còn lại của đời
người người ta mới ngẫm lại và nhìn về những ngày của quá khứ rồi tiếc nuối! Chính
vì thế bạn lại phải nắm bắt và quyết định con đường tương lai của mình càng sớm và
thật đúng đắn! Hãy tự mình viết nên cuộc đời mình, tự mình vẽ nên tương lai của
chính mình!