Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp tại xã vĩnh xá, huyện kim động, tỉnh hưng yên

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

HOÀNG HỒNG HẠNH

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP
TẠI XÃ VĨNH XÁ, HUYỆN KIM ĐỘNG, TỈNH HƯNG YÊN

HàNội - 2015

1


TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

HOÀNG HỒNG HẠNH

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP TẠI
XÃ VĨNH XÁ, HUYỆN KIM ĐỘNG, TỈNH HƯNG YÊN

Chuyên ngành: Quản lý đất đai
Mã ngành: 52850103

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: THS. TRẦN THỊ OANH

HàNội - 2015

2

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài, em đã nhận được sự
giúp đỡ, những ý kiến đóng góp, chỉ bảo quý báu của các thầy giáo, cô giáo
trong khoa Quản lý đất đai, trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà
Nội.
Để có được kết quả nghiên cứu này, ngoài sự cố gắng và nỗ lực của bản
thân, em còn nhận được sự hướng dẫn chu đáo, tận tình của Th.S Trần Thị
Oanh là người hướng dẫn trực tiếp em trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài
và viết luận văn.
Em cũng nhận được sự giúp đỡ, tạo điều kiện của UBND xã Vĩnh Xá,
huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên cùng với các bác, các cô chú anh chị đang
làm việc tại UBND xã để em có thể hoàn thành tốt đề tài nghiên cứu của
mình.
Em xin chân thành cảm ơn mọi sự giúp đỡ quý báu đó!

3


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1.Tính cấp thiết của đề tài............................................................................... 1
2.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................... 2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU..................... 3
1.1.Đất nông nghiệp và sử dụng đất nông nghiệp ........................................... 3
1.1.1.Khái niệm đất nông nghiệp .................................................................... 3
1.1.2.Phân loại đất nông nghiệp...................................................................... 3
1.1.3.Vai trò của sản xuất nông nghiệp trong nền kinh tế quốc dân: ............... 6
1.2.Hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp............................................................ 8
1.2.1.Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp bền vững ...................................... 8
1.2.2.Về hiệu quả sử dụng đất ...................................................................... 10

1.2.2.1.Khái quát về hiệu quả và hiệu quả sử dụng đất ................................. 10
1.2.2.2.Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp .... 13
1.3.Cơ sở thực tiễn ....................................................................................... 15
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU ............................................................................................................ 18
2.1.Đối tượng nghiên cứu ............................................................................. 18
2.2.Phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 18
2.3.Nội dung nghiên cứu .............................................................................. 18
2.3.1.Điều tra, đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội có liên quan đến
sử dụng đất và sản xuất nông sản hàng hóa của xã Vĩnh Xá. ........................ 18
2.3.2.Đánh giá hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp của xã Vĩnh Xá ............. 18
4


2.3.3.Đánh giá hiệu quả các loại hình sử dụng đất ........................................ 18
2.3.4.Định hướng và giải pháp sử dụng đất nông nghiệp .............................. 19
2.4.Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 19
2.4.1.Phương pháp thống kê kinh tế ............................................................. 19
2.4.1.1.Chọn điểm điều tra nghiên cứu ......................................................... 19
2.4.1.2.Thu thập số liệu, tài liệu sơ cấp......................................................... 19
2.4.1.3.Thu thập các số liệu, tài liệu thứ cấp ................................................. 20
2.4.2.Các phương pháp khác ........................................................................ 20
2.4.2.1.Phương pháp kế thừa chọn lọc các tài liệu đã có ............................... 20
2.4.2.2.Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo ............................................. 20
2.4.2.3.Phương pháp dự báo ......................................................................... 20
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................. 21
3.1.Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ........................................................... 21
3.1.1.Vị trí địa lý. ......................................................................................... 21
3.1.1.1.Địa hình ............................................................................................ 21
3.1.1.2.Khí hậu ............................................................................................. 21

3.1.1.3.Tài nguyên, môi trường .................................................................... 22
3.1.2.Thực trạng phát triển kinh tế xã hội ..................................................... 23
3.1.2.1.Cơ cấu kinh tế................................................................................... 23
3.1.2.2.Dân số và lao động ........................................................................... 24
3.1.2.3.Cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân ...................... 25
3.1.3.Hiện trạng môi trường ......................................................................... 26
3.1.4.Đánh giá chung.................................................................................... 27
5


3.2.Tình hình quản lý và hiện trạng sử dụng đất ........................................... 28
3.2.1.Tình hình quản lý ................................................................................ 28
3.2.1.1.Việc xác định địa giới hành chính, phối hợp lập và quản lý hồ sơ địa
giới hành chính............................................................................................. 28
3.2.1.2.Thực hiện công tác khảo sát, đo đạc, đánh giá, phân hạng đất, lập bản
đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng
đất....................... .......................................................................................... 29
3.2.1.3.Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ..................................................... 29
3.2.1.4.Công tác quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ........................... 29
3.2.1.5.Tình hình giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng ...................... 30
3.2.1.6.Đăng ký đất đai, lập và quản lý sổ địa chính, quản lý các hợp đồng sử
dụng đất, thống kê, kiểm kê, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. ......... 30
3.2.1.7.Thanh tra đất đai ............................................................................... 31
3.2.1.8.Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi
phạm trong việc quản lý và sử dụng đất đai. ................................................. 31
3.2.2.Hiện trạng sử dụng đất......................................................................... 32
3.2.3.Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp .................................................... 34
3.2.4.Các loại hình sử dụng đất chính của xã ................................................ 35
3.3.Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ........................................... 37
3.3.1.Đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng đất nông nghiệp ............................. 37

3.3.1.1. Hiệu quả kinh tế của các cây trồng chính ở các tiểu vùng ................ 37
3.3.1.2. Hiệu quả kinh tế của 1 số kiểu sử dụng đất chính ............................ 40
3.3.2. Hiệu quả về mặt xã hội một số kiểusử dụng đất chính của xã ............. 44

6


3.3.3.Hiệu quả về mặt môi trường ................................................................ 47
3.4.Định hướng nâng cao hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp
3.4.1. Các loại cây trồng chính ..................................................................... 50
3.4.2. Các kiểu sử dụng đất chính ................................................................. 51
3.5.Đề xuất một số giải pháp sử dụng hiệu quả đất nông nghiệp .................. 53
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ......................................................................... 57
1. Kết luận .................................................................................................... 57
2. Đề nghị ..................................................................................................... 58

7


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TT

Ký hiệu

Chú giải

1

GTGT

Giá trị gia tăng

2

GTSX

Giá trị sản xuất

3

LUT

Loại hình sử dụng đất (Land Use Type)

4

CPSX

Chi phí sản xuất

5

DT

Diện tích

6

LĐ

Lao động

8


DANH MỤC BẢNG

TRANG

3.1: Hiện trạng sử dụng đất của xã Vĩnh Xá năm 2014

32

3.2: Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp của xã Vĩnh Xá năm 2014

34

3.3: Các loại hình sử dụng đất chính của tiểu vùng 1 xã Vĩnh Xá

36

3.4: Các loại hình sử dụng đất chính của tiểu vùng 2 xã Vĩnh Xá

36

3.5: Hiệu quả kinh tế của một số cây trồng chính tiểu vùng 1

38

3.6: Hiệu quả kinh tế của một số cây trồng chính tiểu vùng 2

39

3.7: Hiệu quả kinh tế của một số kiểu sử dụng đất chính tiểu vùng 1

41

3.8: Hiệu quả kinh tế của một số kiểu sử dụng đất chính tiểu vùng 2

43

3.9: Hiệu quả xã hội của một số kiểu sử dụng đất chính tiểu vùng 1

44

3.10: Hiệu quả xã hội của một số kiểu sử dụng đất chính tiểu vùng 2

46

3.11: Mức độ sử dụng phân bón của xã Vĩnh Xá

48

3.12: Đinh hướng sử dụng đất xã Vĩnh Xá đến năm 2020

52

9

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai được sử dụng hầu hết trong tất cả các ngành sản xuất, các lĩnh
vực của đời sống. Theo từng ngành sản xuất, lĩnh vực của đời sống, đất đai
được phân thành các loại khác nhau và gọi tên theo ngành và lĩnh vực sử dụng
của chúng.
Trong tiến trình của lịch sử xã hội loài người, con người và đất đai ngày
càng gắn liền chặt chẽ với nhau. Đất đai trở thành của cải vô tận của loài
người, con người dựa vào đó để tạo ra sản phẩm nuôi sống mình. Đất đai luôn
là thành phần hàng đầu của thành phần sống. Không có đất đai thì không có
bất kỳ ngành sản xuất nào, không có một quá trình lao động nào diễn ra và
cũng không có sự tồn tại của loài người.
Đối với ngành nông nghiệp thì đất có vai trò đặc biệt quan trọng, là nơi
sản xuất ra hầu hết các sản phẩm nuôi sống loài người. Hầu hết các nước trên
thế giới đều phải xây dựng một nền kinh tế trên cơ sở nông nghiệp dựa vào
khai thác tiềm năng của đất, lấy đó làm bàn đạp cho việc phát triển các ngành
khác. Vì vậy tổ chức sử dụng nguồn tài nguyên đất đai hợp lý, có hiệu quả là
nhiệm vụ quan trọng đảm bảo cho sự phát triển bền vững của nông nghiệp.
Tuy nhiên một thực tế hiện nay đó là diện tích đất nông nghiệp ngày
càng bị thu hẹp do chuyển sang các loại hình sử dụng đất khác như đất ở, đất
sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp...Mặt khác dân số không ngừng tăng,
nhu cầu của con người về các sản phẩm từ nông nghiệp ngày càng đòi hỏi cao
về cả số lượng và chất lượng. Đây thực sự là một áp lực lớn đối với ngành
nông nghiệp.
Vĩnh Xá là một xã nằm ở phía bắc của huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.
Tổng diện tích tự nhiên là 583,43 ha trong đó diện tích đất nông nghiệp là là
1


417,71 ha. Vì vậy xã Vĩnh Xá là một trong những địa bàn quan trọng cung

cấp lương thực, thực phẩm cho huyện. Vĩnh Xá là một xã thuần nông chủ yếu
là trồng lúa, rau mầu và một số cây ăn quả. Tuy nhiên hoạt động sản xuất
nông nghiệp của xã còn mang nặng tính truyền thống.
Xuất phát từ thực tiễn trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “ Đánh
giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp tại xã Vĩnh Xá, huyện Kim Động,
tỉnh Hưng Yên.”
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
a) Mục đích
- Nâng cao hiểu quả sử dụng đất nông nghiệp tại xã Vĩnh Xá.
- Đánh giá các điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội ảnh hưởng đến nông
nghiệp.
- Đánh giá hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp.
- Xác định các loại hình sử dụng đất chính của xã Vĩnh Xá.
- Đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội, môi trường của các loại hình sử
dụng đất nông nghiệp.
- Lựa chọn các loại hình sử dụng đất có hiệu quả cao hơn.
- Đưa ra giải pháp sử dụng đất có hiệu quả cao hơn.
b) Nhiệm vụ
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề sử dụng hợp lý và hiệu quả đất
nông nghiệp.
- Tìm hiểu thực trạng sử dụng đất nông nghiệp tại xã Vĩnh Xá.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp
tại địa bàn nghiên cứu.

2