Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp tại thị trấn kiện khê, huyện thanh liêm, tỉnh hà nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
-------------***------------

TRẦN THẾ ANH

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ SỬ DỤNG
ĐẤT NÔNG NGHIỆP TẠI THỊ TRẤN KIỆN
KHÊ, HUYỆN THANH LIÊM, TỈNH HÀ NAM

Hà Nội - 2015


TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
-------------***------------

TRẦN THẾ ANH

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ KINH TẾ SỬ DỤNG
ĐẤTNÔNG NGHIỆP TẠI THỊ TRẤN KIỆN
KHÊ, HUYỆN THANH LIÊM, TỈNH HÀ NAM
Chuyên ngành

: Quản lý đất đai

Mã ngành

: 52850103

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: THS. ĐỖ HẢI HÀ

Hà Nội - 2015


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài, bản thân em luôn nhận được sự quan tâm giúp đỡ
chỉ bảo tận tình của các thầy, cô giáo trong khoa Quản lý đất đai Trường Đại học Tài
nguyên và Môi trường Hà Nội, cùng các phòng, ban của nhà trường và địa phương đã tạo
điều kiện thuận lợi nhất để em hoàn thành Đồán tốt nghiệp này.
Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Trường Đại học Tài
nguyên và Môi trường Hà Nội nói chung, các thầy, cô giáo trong khoa Quản lý đất đai nói
riêng đã tận tình dạy dỗ, chỉ bảo ân cần trong suốt thời gian em học tập tại trường; trong đó đặc
biệt là cô giáo ThS Đỗ Hải Hà - người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo em trong suốt thời gian
em thực hiện đề tài.
Em xin chân thành cảm ơnBan Địa chính UBND Thị Trấn Kiện Khê đã tạo mọi
điều kiện thuận lợi giúp đỡ em trong thời gian nghiên cứu làm đề tài tại Thị Trấn.
Cuối cùng từ đáy lòng mình, em xin kính chúc các thầy, cô giáo và các cô, chú
mạnh khỏe, hạnh phúc, thành đạt trong cuộc sống.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Kiện Khê, ngày tháng năm 2015
Sinh viên

Trần Thế Anh


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC CÁC HÌNH

MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .......................... 3
1.1.Những khái niệm cơ bản ....................................................................... 3
1.1.1. Khái niệm về đất nông nghiệp........................................................ 3
1.2. Quá trình hình thành đất. ...................................................................... 5
1.3. Đặc điểm và quan điểm sử dụng đất nông nghiệp................................. 5
1.3.1 .Đất nông nghiệp và quan điểm sử dụng đất nông nghiệp ............... 5
1.3.2. Sử dụng đất nông nghiệp, Nguyên tắc sử dụng đất nông nghiệp .... 9
1.3.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến việc sử dụng đất nông nghiệp ...... 10
1.3.4.Quan điểm về hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp .......................... 12
1.4. Tình hình sử dụng đất nông nghiệp trên Thế giới và Việt Nam .......... 19
1.4.1. Tình hình sử dụng đất nông nghiệp trên thế giới .......................... 19
1.4.2. Tình hình sử dụng đất nông nghiệp ở Việt Nam ........................... 20
CHƯƠNG 2:ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU............................................................................................................. 21
2.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .......................................................... 21
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................. 21
2.1.2.Phạm vị nghiên cứu ...................................................................... 21
2.2. Nội dung nghiên cứu .......................................................................... 21
2.3. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 21
2.3.1. Phương pháp điều tra số liệu thứ cấp ........................................... 21
2.3.2. Phương pháp điều tra số liệu sơ cấp ............................................. 21


2.3.3 Phương pháp đánh giá hiệu quả sử dụng của các loại hình sử dụng
đất.......................................................................................................... 22
2.3.4. Phương pháp xử lý số liệu............................................................ 23
CHƯƠNG 3:KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...................................................... 24
3.1.Điều kiện tự nhiên,kinh tế xã hội......................................................... 24
3.1.1.Điều kiện tự nhiên thị trấn Kiện Khê ............................................ 24

3.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội ............................................................... 26
3.1.3 Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội................... 32
3.2.Tình hình quản lý đất tại thị trấn Kiên Khê: ........................................ 33
3.2.1. Tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử
dụng đất đai ........................................................................................... 33
3.2.2. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành
chính, lập bản đồ hành chính ................................................................. 34
3.2.3. Khảo sát, đo đạc, đánh giá, phân hạng đất; lập bản đồ địa chính,
bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất ............ 34
3.2.4. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích
sử dụng đất ............................................................................................ 35
3.2.5. Đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ....................................................... 35
3.2.6. Thống kê và kiểm kê đất đai ........................................................ 36
3.2.7. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử
dụng đất ................................................................................................. 36
3.3. Hiện trạng và biến động sử dụng đất tại thị trấn Kiên Khê ................. 37
3.3.1 Hiện trạng sử dụng đất tại thị trấn Kiện Khê ................................. 37
3.3.2. Biến động sử dụng đất tại thị trấn Kiện Khê ................................ 40
3.4. Xác định các loại hình sử dụng đất tại Thị Trấn Kiện Khê.................. 42
3.4.1. Hệ thống cây trồng chủ yếu năm 2014 ......................................... 42


3.4.2. Các loại hình sử dụng đất của thị trấn Kiện Khê .......................... 43
3.5. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ....................................... 47
3.5.1. Đánh giá hiệu quả kinh tế............................................................. 47
3.5.2. Hiệu quả về mặt xã hội ................................................................ 53
3.5.3. Hiệu quả về mặt môi trường......................................................... 57
3.5.4. So sánh và lựa chọn các loại hình sử dụng đất nông nghiệp có
hiệu quả ................................................................................................ 61

3.5.5. Đề xuất một số loại hình sử dụng đất có triển vọng ...................... 64
3.6. Đề xuất một số giải pháp sử dụng hiệu quả đất nông nghiệp cho thị trấn
Kiện Khê................................................................................................... 67
3.6.1 Nhóm giải pháp chung .................................................................. 67
3.6.2. Giải pháp cụ thể ........................................................................... 68
KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ ............................................................................. 70
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 73
PHỤ LỤC .................................................................................................... 75


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

BVTV

Bảo vệ thực vật

CPSX

Chi phí sản xuất

GTSX

Giá trị sản xuất

LĐ

Lao động

LUT

Loại hình sử dụng đất

LX- LM

Lúa xuân- Lúa mùa

GTNC

Giá trị ngày công

TNHH

Thu nhập hỗn hợp

TTCN

Tiểu thủ công nghiệp

UBND

Ủy ban nhân dân

SDĐ

Sử dụng đất

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1: Giá trị sản xuất của các ngành qua các năm.................................. 27
Bảng 3.2:Diện tích, cơ cấu các loại đất chính năm 2014............................... 37
Bảng 3.3: Biến động sử dụng đất tạiThị Trấn Kiện Khê giai đoạn ................ 40
Bảng 3.4: Hệ thống cây trồng chủ yếu năm 2014 ......................................... 42
Bảng 3.5: Các loại hình sử dụng đất chính của thị trấn ................................. 43
Bảng 3.6. Một số ví dụ về chủ sử dụng kiểu sử dụng đất .............................. 44
Bảng 3.7: Hiệu quả kinh tế của các loại hình sử dụng đất năm 2014 ............ 48
Bảng 3.8: Phân cấp mức độ đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng đất của các loại
hình sử dụng đất ........................................................................................... 50
Bảng 3.9 : Phân cấp hiệu quả kinh tế loại hình sử dụng đất nông nghiệp ...... 50
Bảng 3.10. Một số chỉ tiêu xã hội ................................................................. 54
Bảng 3.11: Đánh giá hiệu quả xã hội của các loại hình sử dụng đất trên địa
bàn Thị Trấn Kiên Khê ................................................................................. 55
Bảng 3.12: Phân cấp mức độ đánh giá hiệu quả xã hội ................................. 57
Bảng 3.13: Phân cấp các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả môi trường của các loại
hình sử dụng đất ........................................................................................... 58
Bảng 3.14 : Tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cho một số loại cây
trồng tại Thị Trấn ......................................................................................... 59
Bảng 3.15. Đề xuất diện tích các loại hình sử dụng đất trong tương lai ........ 66


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Sơ đồ quá trình hình thành đất ........................................................ 5
Hình 1.2: Cánh đồng lúa của Thị Trấn Kiện Khê.......................................... 45
Hình 1.3: Cánh đồng rau màu. ...................................................................... 46
Hình 1.4: Đầm nuôi cá của hộ ông Trần Quang Trung ................................. 47

1

MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai được sử dụng hầu hết trong tất cả các ngành sản xuất, các lĩnh
vực của đời sống. Theo từng ngành sản xuất, lĩnh vực của đời sống, đất đai
được phân thành các loại khác nhau và gọi tên theo ngành và lĩnhvực sử dụng
chúng.
Trong tiến trình của lịch sử xã hội loài người, con người và đất đai
ngày càng gắn liền chặt chẽ với nhau. Đất đai trở thành của cải vô tận của loài
người, con người dựa vào đó để tạo ra sản phẩm nuôi sống mình. Đất đai luôn
là thành phần hàng đầu của môi trường sống. Không có đất đai thì không có
bất kỳ ngành sản xuất nào, không có một quá trình lao động nào diễn ra và
cũng không có sự tồn tại của loài người.
Đối với ngành nông nghiệp thì đất có vai trò đặc biệt quan trọng.Đây là
nơi sản xuất ra hầu hết các sản phẩm nuôi sống loài người. Hầu hết các nước
trên thế giới đều phải xây dựng một nền kinh tế trên cơ sở nông nghiệp dựa
vào khai thác tiềm năng của đất, lấy đó làm bàn đạp cho việc phát triển của
ngành khác. Vì vậy tổ chức sử dụng nguồn tài nguyên đất đai hợp lý, có hiệu
quả là nhiệm vụ quan trọng đảm bảo cho nông nghiệp phát triển bền vững.
Tuy nhiên một thực tế hiện nay đó là diện tích đất nông nghiệp ngày
càng bị thu hẹp do chuyển sang các loại hình sử dụng đất khác như đất ở, đất
sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp...Mặt khác dân số không ngừng tăng,
nhu cầu của con người về các sản phẩm từ nông nghiệp ngày càng đòi hỏi cao
về cả số lượng và chất lượng. Đây thực sự là một áp lực lớn đối với xã hội.
Kiện Khê là một thị trấn nằm ở phía tây huyệnThanh Liêm, tỉnh Hà
Nam cách trung tâm huyện 3 km. Đất nông nghiệp của Thị Trấn chiếm
63,45% tổng diện tích tựnhiên, Thị Trấn là một trong những địa bàn quan
trọng cung cấp lương thực thực phẩm cho huyện. Trong những năm gần đây

2

Thị Trấn đã đầu tư đưa và sản xuất các mặt hàng nông sản có giá trị cao. Tuy
nhiên sản xuất nông nghiệp của Thị Trấn vẫn mang nặng tính truyền thống.
Xuất phát từ thực tiến và nhu cầu sử dụng đất,được sự đồng ý của khoa
Quản lý đất đai- Trường Đại học Tài Nguyên và Môi trường Hà Nội, đồng
thời dưới sự hướng dẫn trực tiếp của Cô giáo Ths.Đỗ Hải Hà, em tiến hành
nghiên cứu đề tài “ Đánhgiá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp tại Thị
TrấnKiện Khê, huyệnThanh Liêm, tỉnh Hà Nam”
1.2 Mục đích và yêu cầu nghiên cứu
1.2.1. Mục đích
- Đánh giá các điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ảnh hưởng đến nông

nghiệp.
- Đánh giá hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp.
- Xác định các loại hình sử dụng đất chính của thị trấn Kiện Khê.
- Đánh giá hiệu quảcủa các loại hình sử dụng đất nông nghiệp, trong

đó tập trung vào hiệu quả kinh tế.
- Lựa chọn các loại hình sử dụng đất có hiệu quả vàđưa ra giải pháp sử

dụng đất có hiệu quả hơn.
1.2.2 Yêu cầu nghiên cứu
-Thu thậpđầyđủ chính xác số liệu.
-Xác định được các loại hình sử dụng đất chính, đánh giá khách quan,
trung thực.
- Đề xuất các giải pháp có tính khả thi