Một số giải pháp phát triển du lịch cuối tuần tại vĩnh phúc cho thị trường khách từ thủ đô hà nội

VIỆN ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
KHOA DU LỊCH

Nguyễn Thị Thu – A2K20

KHOÁ LUẬN
TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Đề tài:
Một số giải pháp phát triển du lịch cuối tuần
tại Vĩnh Phúc cho thị trường khách từ Thủ đô Hà Nội
NGÀNH

: QUẢN TRỊ KINH DOANH (DU LỊCH)

MÃ NGÀNH

:

52340101

CHUYÊN NGÀNH : QUẢN TRỊ KHÁCH SẠN

HÀ NỘI, 5 – 2016


VIỆN ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
KHOA DU LỊCH

Họ và tên SV: Nguyễn Thị Thu – A2K20

KHOÁ LUẬN

TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Đề tài :
Một số giải pháp phát triển du lịch cuối tuần
tại Vĩnh Phúc cho thị trường khách từ Thủ đô Hà Nội

NGÀNH

: QUẢN TRỊ KINH DOANH (DU LỊCH)

MÃ NGÀNH

:

52340101

CHUYÊN NGÀNH : QUẢN TRỊ KHÁCH SẠN

Giáo viên hướng dẫn : Thầy Trương Nam Thắng

HÀ NỘI, 5 – 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên : NGUYỄN THỊ THU
Sinh ngày 17 tháng 11 năm 1993 tại Hà Nội
Quê quán: Thanh Lâm – Mê Linh – Hà Nội
Là sinh viên khóa 20, Khoa Du Lịch – Viện Đại Học Mở Hà Nội
Mã số sinh viên: 12A43010137
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, tôi có tham khảo một số tài
liệu liên quan đến chuyên ngành Du lịch nói chung và du lịch cuối tuần nói

riêng.
Tôi xin cam đoan: khóa luận tốt nghiệp “Một số giải pháp phát triển du lịch cuối
tuần tại Vĩnh Phúc cho thị trường khách từ Thủ đô Hà Nội” là công trình
nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu có tính độc lập riêng, không sao
chép bất kỳ tài liệu nào và chưa công bố nội dung này ở bất kỳ đâu. Các số liệu
trong khóa luận được sử dụng trung thực, nguồn trích dẫn có chú thích rõ ràng,
minh bạch, có tính kế thừa, phát triển từ các tài liệu, tạp chí, các công trình nghiên
cứu đã được công bố, các website.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi.
Hà Nội, tháng 5 năm 2015
Sinh viên
Nguyễn Thị Thu


Lời cảm ơn
Sau thời gian thực tập và được sự đồng ý của Ban Chủ Nhiệm Khoa Du Lịch Viện
Đại Học Mở Hà Nội cùng Thầy giáo hướng dẫn Thầy Trương Nam Thắng tôi đã thực
hiện khóa luận với đề tài “ Một số giải pháp phát triển du lịch cuối tuần tại Vĩnh
Phúc cho thị trường khách từ Thủ đô Hà Nội”.
Xin chân thành cảm ơn thầy giáo hướng dẫn Thầy Trương Nam Thắng đã tận
tình, chu đáo hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình tôi thực hiện khóa luận
này. Cảm ơn Thầy đã theo sát tôi trong từng giai đoạn bước đi của khóa luận. Cảm
ơn Thầy đã rất bận rộn nhưng vẫn thu xếp dành thời gian quý báu để sửa từng câu,
từng chữ trong bài khóa luận. Cảm ơn Thầy trong những lần ốm yếu Thầy vẫn cố
gắng hướng dẫn khóa luận để tôi hoàn thành một cách tốt nhất.
Đồng cảm ơn các thầy cô giáo tại Khoa Du lịch – Viện Đại học Mở Hà Nội đã
tạo cơ hội cho tôi được thực hiện khóa luận. Cảm ơn Thầy cô vì luôn nhiệt huyết
với sinh viên, tận tình trong công tác giảng dạy, theo sát sinh viên trong mọi bước
đi. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc, kính trọng và chân thành nhất tới các Thầy cô
trong Khoa Du Lịch Viện Đại Học Mở Hà Nội.

Cảm ơn các cô chú tại phòng tư liệu, Sở Văn Hóa Thể Thao tỉnh Vĩnh Phúc, anh
chị làm việc tại các công ty lữ hành Hà Nội, công ty lữ hành Vĩnh Phúc đã giúp tôi
hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.
Do vẫn còn hạn chế về kiến thức và kinh nghiệm nên không tránh khỏi những
thiếu xót nhất định trong bản khóa luận, tôi rất mong nhận được sự góp ý của quý
Thầy, Cô và những ai quan tâm đến đề tài này để khóa luận được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên tốt nghiệp
Nguyễn Thị Thu


VIỆN ĐH MỞ HÀ NỘI

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

KHOA DU LỊCH

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

NHIỆM VỤ THIẾT KẾ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Họ và tên: Nguyễn Thị Thu

ĐT: 0982622374

Lớp – Khóa: A2K20

Ngành học: Quản trị du lịch, khách sạn

1. Tên đề tài:
“Một số giải pháp phát triển du lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc cho thị trường

khách từ Thủ đô Hà Nội”
2. Các số liệu ban đầu (Lý thuyết đã học và tư liệu thu thập tại cơ sở nơi thực hiện
Khóa luận): Giáo trình, sách, tạp chí, công trình khoa học… và thông tin
thu thập tại cơ sở lưu trú trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, công ty lữ hành tại
Hà Nội, người dân thủ đô Hà Nội
3. Nội dung các phần thuyết minh và tính toán:
Chương 1: Cơ sở lý luận
Chương 2: Thực trạng về phát triển du lịch tại Vĩnh Phúc và nhu cầu du lịch cuối
tuần của người dân thủ đô Hà Nội
Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển du lịch cuối tuần tại
Vĩnh Phúc cho thị trường khách từ thủ đô Hà Nội.
4. Các slides máy chiếu, PC.
5. Giáo viên hướng dẫn (toàn phần hoặc từng phần): Toàn phần
6. Ngày giao nhiệm vụ Khóa luận tốt nghiệp: 06/01/2016
7. Ngày nộp Khóa luận cho VP Khoa (hạn cuối): 09/05/2016
Trưởng khoa

Hà Nội, ngày 25/04/2016
Giáo viên Hướng dẫn
(Ký và ghi rõ họ tên)


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU SỬ DỤNG
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................ 1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 2
2.1. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 2
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................................... 2
3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................. 2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3
4.1. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................... 3
4.2. Phạm vi nghiên cứu....................................................................................... 3
5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 3
6. Bố cục của khóa luận tốt nghiệp.................................................................... 4
7. Đóng góp mới của đề tài ................................................................................ 4
PHẦN NỘI DUNG ................................................................................................ 5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN .......................................................................... 5
1.1 Du lịch và các loại hình du lịch ................................................................... 5
1.1.1 Khái niệm về du lịch................................................................................ 5
1.1.2 Các loại hình du lịch .............................................................................. 7
1.2

Du lịch cuối tuần..................................................................................... 10

1.2.1. Khái niệm về du lịch cuối tuần ............................................................. 10
1.2.2. Phân loại.............................................................................................. 11
1.2.3. Vai trò chức năng của du lịch cuối tuần ............................................... 12
1.2.4. Đặc điểm của du lịch cuối tuần ............................................................ 14
1.2.5. Ý nghĩa việc phát triển du lịch cuối tuần .............................................. 14
1.2.6. Các yếu tố phát sinh và yếu tố tác động đến phát triển du lịch cuối tuần ..
....................................................................................................... 15


1.3. Kết luận chương 1 và nhiệm vụ chương 2 ............................................. 19
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI VĨNH PHÚC VÀ

DU LỊCH CUỐI TUẦN CỦA THỦ ĐÔ HÀ NỘI .............................................. 20
2.1. Thực trạng phát triển du lịch tại tỉnh Vĩnh Phúc ................................. 20
2.1.1. Khái quát về Vĩnh Phúc ........................................................................ 20
2.1.2. Thực trạng phát triển du lịch tại Vĩnh Phúc.......................................... 43
2.2. Thực trạng về du lịch cuối tuần của Thủ đô Hà Nội............................. 47
2.2.1. Nhu cầu, xu hướng du lịch cuối tuần của khách du lịch từ thủ đô Hà Nội.
....................................................................................................... 47
2.2.2. Thực trạng du lịch cuối tuần của khách du lịch từ Thủ đô Hà Nội ........ 49
2.3. Thực trạng du lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc của khách du lịch từ Hà Nội .
................................................................................................................. 51
2.4. Kết luận chương 2 và nhiệm vụ chương 3 ............................................. 57
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH CUỐI TUẦN
TẠI VĨNH PHÚC CHO THỊ TRƯỜNG KHÁCH TỪ THỦ ĐÔ HÀ NỘI. ...... 58
3.1. Mục tiêu và phương hướng phát triển du lịch Vĩnh Phúc đến năm 2020 ..
................................................................................................................. 58
3.1.1. Mục tiêu phát triển .............................................................................. 58
3.1.2. Phương hướng phát triển .................................................................... 58
3.2. Các giải pháp phát triển du lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc cho thị trường
khách từ Thủ đô Hà Nội .................................................................................. 60
3.2.1. Đối với các cơ quan quản lý ................................................................. 60
3.2.2. Đối với các doanh nghiệp du lịch tại tỉnh Vĩnh Phúc ............................ 64
3.2.3. Đối với các doanh nghiệp du lịch Hà Nội ............................................. 65
3.2.4. Đối với cộng đồng địa phương tại các điểm du lịch ở Vĩnh Phúc ......... 65
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................................... 66
KẾT QUẢ ĐIỀU TRA KHẢO SÁT CÁC CƠ SỞ LƯU TRÚ, KHÁCH DU
LỊCH TỪ HÀ NỘI VÀ CÁC CÔNG TY LỮ HÀNH TẠI HÀ NỘI

CÁC MẪU PHIẾU ĐIỀU TRA
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ cái viết tắt
IOUTO

Giải thích
Internation of Union Oficial Travel Organization - Hiệp Hội
Quốc tế các tổ chức du lịch

UNWTO
VTOS

World Tourism Organization – Tổ chức Du Lịch Thế Giới
Vietnam Tourism Occupational Skills Standards - Tiêu chuẩn
nghề du lịch Việt Nam

MICE

Meeting (cuộc họp, gặp gỡ), Incentives (khen thưởng),
Conventions (hội nghị - hội thảo) và Exhibitions/event (triễn
lãm hoặc sự kiện)

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

UBND

Ủy ban nhân dân

VHTT&DL

Văn hóa thể thao và Du lịch

CSLT

Cơ sở lưu trú

THCN

Trung học chuyên nghiệp


DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU SỬ DỤNG
Bảng 1.1: Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước chia theo ngành 2011-2015
.............................................................................................................................. 16
Bảng 2.1: Lượng khách du lịch đến Vĩnh Phúc giai đoạn 2011-2015 .................... 44
Bảng 2.2: Hiện trạng cơ sở lưu trú trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc ............................. 45
Bảng 2.3: Kết quả điều tra nhu cầu du lịch cuối tuần của khách du lịch từ Hà Nội. 50
Hình 2.1: Bản đồ vệ tinh phác họa khoảng cách từ Hà Nội tới các tỉnh .................. 52
Biểu đồ 2.1: Nhu cầu du lịch cuối tuần tại các địa điểm của khách du lịch từ Hà Nội
.............................................................................................................................. 53
Bảng 2.4: Đánh giá mức độ hài lòng của khách du lịch từ Hà Nội với Vĩnh Phúc .. 54
Bảng 2.5: Đánh giá mức độ hài lòng của công ty lữ hành tại Hà Nội với Vĩnh Phúc
.............................................................................................................................. 55

Biểu đồ 2.2: Nguồn khách du lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc .................................... 56


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Theo dòng thời gian với sự thay đổi cơ cấu tổ chức trong nền kinh tế, công
nghiệp hóa hiện đại hóa phát triển trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Cùng với sự phát
triển như vũ bão của kinh tế tri thức, khoa học kĩ thuật, công nghệ nhân loại chúng
ta đã đồng chứng kiến sự bùng nổ trong hoạt động du lịch trên phạm vi toàn cầu.
Với xu thế hội nhập của đất nước, đời sống của người dân ngày càng được nâng
cao. Điều kiện sinh hoạt, chất lượng cuộc sống của họ tốt hơn, cũng là lúc nhu cầu
đi du lịch của họ có điều kiện phát triển. Đặc biệt là người dân tại các thành phố lớn
trực thuộc trung ương như Hà Nội. Khi có quyết định vào tháng 10 năm 1999 theo
188/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tuần làm 40 giờ cũng là lúc thời
gian rỗi của người dân Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng tăng lên. Cũng vì lẽ
đó, các hoạt động trong thời gian rỗi vào hai ngày nghỉ cuối tuần của người dân trở
nên đa dạng hơn trước. Người dân Hà Nội đã nghĩ đến chuyện rời xa nơi cư trú
trong khoảng thời gian ngắn đó để tham quan du lịch, và du lịch cuối tuần ra đời.
Tuy nhiên thời gian cuối tuần thường được ưu tiên dành cho gia đình, vì vậy, dịp
cuối tuần cũng là dịp cả gia đình cùng nhau lên đường đi du lịch để có thể vừa nghỉ
ngơi, vừa chăm sóc gia đình. Du lịch cuối tuần dành cho gia đình xuất hiện và dần
dần trở nên quen thuộc với các gia đình trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, việc lựa
chọn xem dành những ngày cuối tuần đó ở đâu để vừa đáp ứng được nhu cầu nghỉ
ngơi thư giãn, vừa đảm bảo an toàn về mặt thời gian và khoảng cách di chuyển
tránh mệt mỏi khi quay lại làm việc vào tuần tiếp theo thì đó là vấn đề gây đau đầu
cho mỗi người dân. Bắt được nhịp sống hối hả đó thì Vĩnh Phúc có lẽ là một điểm

đến tiềm năng đáp ứng được nhu cầu du lịch cuối tuần cho du khách từ thủ đô Hà
Nội. Nằm trong nhóm những tỉnh kinh tế phát triển đứng đầu miền Bắc. Vĩnh Phúc
đang là vựa thóc tiềm năng có thể nuôi dưỡng “gà đẻ trứng vàng” . Chỉ cách Hà Nội
60 km về phía Đông Bắc, thiên nhiên và trời đất ban tặng nhiều tài nguyên du lịch
phong phú, nhiều khu nghỉ dưỡng xanh. Mặc dù vậy, lý do tại sao Vĩnh Phúc hiện
tại thu hút được số ít lượng khách du lịch cuối tuần từ thủ đô Hà Nội là vấn đề cần
được điều tra sâu, nghiên cứu và phân tích kĩ lưỡng. Để đáp ứng được nhu cầu du
SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

1


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

lịch của người dân thủ đô nói chung và giải thích được câu hỏi tại sao Vĩnh Phúc
chưa phải là điểm đến cuối tuần hấp dẫn cho du khách từ Hà Nội từ đó đề xuất được
những giải pháp hợp lý, tôi đã chọn đề tài: “Một số giải pháp phát triển du lịch
cuối tuần tại Vĩnh Phúc cho thị trường khách từ Thủ đô Hà Nội ".
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1.

Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu có căn cứ lý luận và thực tiễn, đánh giá thực trạng hoạt động
du lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc và nhu cầu đi du lịch cuối tuần của người dân thủ đô
Hà Nội. Từ đó đề xuất giải pháp phát triển du lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc cho thị
trường khách từ thủ đô Hà Nội.
2.2.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Để thực hiện mục đích trên, nhiệm vụ chính của đề tài khóa luận tốt nghiệp này là:
Hệ thống hóa những lý luận chung về du lịch, các loại hình du lịch và du lịch
cuối tuần.
Đánh giá toàn diện về thực trạng và những tiềm năng du lịch cuối tuần tại
Vĩnh Phúc, những mặt lợi thế, mặt khó khăn, nguyên nhân của những vấn đề
đã nêu tại sao lại như vậy.Phân tích chuyên sâu về nhu cầu đi du lịch cuối
tuần của người dân thủ đô để có cái nhìn toàn diện từ nhiều chiều khác nhau.
Đề xuất giải pháp để làm sao khai thác tốt tài nguyên du lịch, phát triển du
lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc cho du khách từ thủ đô Hà Nội.
3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Với tiềm năng không những phát triển về kinh tế mà còn về lĩnh vực du lịch.
Vĩnh Phúc đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách từ các thập phương.
Hà Nội là một trong những nơi có thị trường gửi khách lớn nhất miền Bắc. Một vấn
đề nhức nhối là dưới sức hút của cuộc sống đô thị, hàng năm Hà Nội phải tiếp nhận,
hàng vạn lao động từ nông thôn và các tỉnh đổ về đây để tìm việc làm, khiến cho Hà
Nội đất đã chật, người đã đông nay càng thêm chật chội. Hà Nội lại là nơi tập trung
nhiều các trường đại học, cao đẳng nên lại thêm sức ép do tập trung đông học sinh,
sinh viên. Dân số quá đông kéo theo tình trạng môi trường, nước thải sinh hoạt,
khói công nghiệp, tiếng ồn, rác thải trở thành một vấn đề nan giải. Hàng loạt vấn đề
đè lên vai khiến người Hà Nội dễ rơi vào tình trạng ngột ngạt, mệt mỏi, strees. Đây
SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

2


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

chính là lý do khiến cho nhu cầu du lịch cuối tuần chở nên thiết yếu. Kết hợp giữa
bên cung và bên cầu, đáp ứng được nhu cầu của du khách Hà Nội, khoảng cách di
chuyển ngắn đồng thời với tài nguyên du lịch phong phú. Tuy vậy hầu như chưa có
một đề tài nghiên cứu nào chuyên sâu để quảng bá cũng như chữa đúng bệnh và đáp
ứng nhu cầu thiết yếu nhất của người dân thủ đô. Vì lẽ đó, việc thực hiện nghiên
cứu đề tài “Một số giải pháp phát triển du lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc cho thị
trường khách từ thủ đô Hà Nội” là rất cần thiết.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1.

Đối tượng nghiên cứu

• Tỉnh Vĩnh Phúc
• Người dân thủ đô Hà Nội
4.2.

Phạm vi nghiên cứu

Về không gian:
Đề tài nghiên cứu về sự phát triển du lịch nói chung và du lịch cuối tuần nói riêng
tại Vĩnh Phúc và nhu cầu du lịch cuối tuần của người dân thủ đô Hà Nội.
Về thời gian:
Đề tài nghiên cứu sử dụng các thông tin kinh tế, văn hóa, xã hội...hoạt động du lịch
cuối tuần của người dân Hà Nội và hoạt động du lịch tại tỉnh Vĩnh Phúc trong giai
đoạn 2011-2015.
5. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài khóa luận sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu sau:
Phương pháp thu thập thông tin ( qua sách báo, các thông tin trên internet,

qua phỏng vấn...)
Phương pháp khảo sát thực tế
Phương pháp thống kê
Phương pháp phân tích
Phương pháp tổng hợp, đối chiếu và xử lý thông tin

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

3


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

6. Bố cục của khóa luận tốt nghiệp
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài khóa luận tốt nghiệp được kết cấu gồm 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận
Chương 2: Thực trạng về phát triển du lịch tại Vĩnh Phúc và nhu cầu du lịch cuối
tuần của người dân thủ đô Hà Nội.
Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển du lịch cuối tuần tại Vĩnh
Phúc cho thị trường khách từ thủ đô Hà Nội.
7. Đóng góp mới của đề tài
Đề tài khóa luận tốt nghiệp: “ Một số giải pháp phát triển du lịch cuối tuần tại Vĩnh
Phúc cho thị trường khách từ thủ đô Hà Nội” đã đạt được kết quả mà mục tiêu và
nhiệm vụ nghiên cứu đã đề ra:
Một là: đề tài đã nghiên cứu và khái quát được một số vấn đề lý luận liên quan đến
đề tài như du lịch, các loại hình du lịch, du lịch cuối tuần.
Hai là: đề tài đã nghiên cứu thực trạng phát triển du lịch cuối tuần tại Vĩnh Phúc,

đánh giá những mặt được và mặt chưa được, tìm ra nguyên nhân, cũng đồng thời
khảo sát, phân tích nhu cầu du lịch cuối tuần của người dân thủ đô Hà Nội trong 5
năm trở lại đây từ 2011-2015.
Ba là: đề tài đã đề xuất một số giải pháp kiến nghị để phát triển tài nguyên du lịch
đã và đang khai thác đồng thời phát triển hơn nữa loại hình du lịch cuối tuần tại
Vĩnh Phúc cho thị trường khách từ thủ đô Hà Nội.

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

4


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1 Du lịch và các loại hình du lịch
1.1.1 Khái niệm về du lịch [4, 1-8]
Ngày nay du lịch đã trở thành một hiện tượng kinh tế xã hội phổ biến không chỉ ở
các nước phát triển mà còn ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, cuộc
sống của con người càng được cải thiện thì nhu cầu du lịch ngày một tăng. Du lịch
dần trở thành một nét sinh hoạt không thể thiếu trong cuộc sống. Du lịch được coi là
một ngành kinh tế có tác dụng góp phần tích cực vào việc thực hiện chính sách mở
cửa, thúc đẩy sự đổi mới và phát triển của nhiều ngành kinh tế. Du lịch tạo ra nhiều
việc làm cho xã hội đồng thời du lịch còn tạo điều kiện cho việc mở rộng mối quan
hệ giao lưu văn hóa, xã hội giữa các vùng trong nước, tăng cường tình đoàn kết hữu
nghị hòa bình và sự hiểu biết lẫn nhau trong dân tộc. Trong vòng 6 thập kỉ qua, kể
từ khi thành lập Hiệp Hội Quốc tế các tổ chức du lịch IOUTO ( Internation of

Union Oficial Travel Organization) năm 1925 tại Hà Lan, khái niệm về du lịch luôn
là vấn đề được bàn luận. Đúng như giáo sư, tiến sĩ Berneker một chuyên gia hàng
đầu về du lịch trên thế giới đã nhận định: “ Đối với du lịch, có bao nhiêu tác giả
nghiên cứu thì có bấy nhiêu định nghĩa.” Điều này nói lên sự đa dạng của hoạt
động du lịch và nó có thể được xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau.
- Trên góc độ của người đi du lịch:
Du lịch là cuộc hành trình và lưu trú tạm thời ở ngoài nơi cư trú thường xuyên của
cá thể, nhằm thỏa mãn các nhu cầu khác nhau, với mục đích hòa bình và hữu nghị.
Với họ du lịch như một cơ hội để tìm kiếm những kinh nghiệm sống, sự thỏa mãn
một số các nhu cầu về vật chất và tinh thần của mình.
- Trên góc độ người kinh doanh du lịch:
Du lịch là quá trình tổ chức các điều kiện về sản xuất và phục vụ nhằm thỏa mãn
đáp ứng các nhu cầu của người đi du lịch. Các doanh nghiệp du lịch coi du lịch như
là một cơ hội để bán các sản phẩm mà họ sản xuất ra, nhằm thỏa mãn nhu cầu của
khách
(người đi du lịch), đồng thời thông qua đó đạt được mục đích số một của mình là tối
đa hóa lợi nhuận.
SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

5


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

- Trên góc độ của chính quyền địa phương:
Trên góc độ này du lịch được hiểu như là một việc tổ chức các điều kiện về hành
chính, về cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật để phục vụ du khách. Du lịch là tổng
hợp các hoạt dộng kinh doanh đa dạng, được tổ chức nhằm giúp đỡ việc hành trình

và lưu trú tạm thời của cá thể. Du lịch là một cơ hội để bán các sản phẩm địa
phương, tăng thu ngoại tệ, tăng các nguồn thu nhập từ các khoản thuế trực tiếp và
gián tiếp, đẩy manh cán cân thanh toán và nâng cao mức sống vật chất và tinh thần
cho dân địa phương.
- Trên góc độ cộng đồng dân cư sở tại:
Du lịch là một hiện tượng kinh tế - xã hội. Với họ hoạt động du lịch tại địa phương
mình, vừa đem lại những cơ hội để tìm hiểu về văn hóa và phong cách của người
ngoài địa phương, người nước ngoài, là cơ hội để tìm kiếm việc làm, để phát sinh và
phát triển nghề cổ truyền các nghề thủ công truyền thống của dân tộc. Thông qua du
lịch, một mặt có thể tăng thu nhập, nhưng mặt khác có thể gây ảnh hưởng đến đời
sống của người dân sở tại như về môi trường, trật tự an ninh xã hội, nơi ăn chốn ở.
- Trên góc độ văn hóa - ngôn ngữ:
Theo các học giả khác nhau, bản thân thuật ngữ du lịch trong ngôn ngữ nhiều nước,
cũng được bắt nguồn từ một số nguồn gốc khác nhau. Có một số học giả cho rằng
thuật ngữ du lịch trong ngôn ngữ nhiều nước bắt nguồn từ gốc tiếng Pháp “Le
tourisme” bản thân từ “le tourisme” lại được bắt nguồn từ gốc “le tour” có nghĩa là
một cuộc hành trình đi đến nơi nào đó và quay trở lại. Thuật ngữ đó sang tiếng Anh
là “Tourism”, tiếng Nga “TYPN3M”... Người Đức không sử dụng gốc tiếng Pháp
mà sử dụng từ “der fremdenverkehrs” có nghĩa là ngoại (lạ), giao thông (đi lại) và
mối quan hệ. Trong tiếng Việt, thuật ngữ “du lịch” được dịch ra thông qua tiếng
Trung Quốc. Tuy chưa có sự thống nhất về nguồn gốc của thuật ngữ “Du lịch” theo
ý kiến của các học giả khác nhau, song điều quan trọng hơn là nghĩa đầu tiên của
thuật ngữ đó đều được bắt nguồn từ gốc: cuộc hành trình đi một vòng, từ một nơi
này đến một nơi khác và có quay trở lại. Theo giáo sư, tiến sỹ Hunziker và giáo sư
tiến sỹ Krapf thì: “Du lịch là tập hợp các mối quan hệ và các hiện tượng phát sinh
trong các cuộc hành trình và lưu trú của những người ngoài địa phương, nếu việc

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

6

Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

lưu trú đó không thành cư trú thường xuyên và không liên quan đế hoạt động kiếm
lời”.
Khoa du lịch và khách sạn (Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân Hà Nội) đã đưa ra
định nghĩa: “Du lịch là một ngành kinh doanh bao gồm các hoạt động tổ chức
hướng dẫn du lịch, sản xuất, trao đổi hàng hoá và dịch vụ của những doanh nghiệp,
nhằm đáp ứng các nhu cầu về đi lại lưu trú, ăn uống, thăm quan, giải trí tìm hiểu và
các nhu cầu khác của khách du lịch. Các hoạt động đó phải đem lại lợi ích kinh tế
chính trị - xã hội thiết thực cho nước làm du lịch và cho bản thân doanh nghiệp”.
- Một định nghĩa khác cuả UNWTO (World Tourism Organization) : “Du lịch là
tổng hợp cac mối quan hệ và các hoạt động kinh tế bắt nguồn từ các hành trình lưu
trú của cá nhân hay tập thể ở bên ngoài nơi ở thường xuyên của họ hoặc ngoài
nước của họ với mục đích hoà bình. Nơi họ đến lưu trú không phải là nơi làm việc
của họ.”
- Trong pháp lệnh Du lịch của Việt Nam năm 1999, tại điều 10 thuật ngữ “Du lịch ”
được hiểu như sau: “Du lịch là hoạt động của con người ngoài nơi cư trú thường
xuyên của mình nhằm thoả mãn nhu cầu thăm quan, giải trí, nghỉ dưỡng trong một
khoảng thời gian nhất định”.
1.1.2 Các loại hình du lịch
Hoạt động du lịch có thể phân thành các nhóm khác nhau tuỳ thuộc vào tiêu chí đưa
ra. Về phần mình các tiêu chí đưa ra phụ thuộc và mục đích việc phân loại và quan
điểm chủ quan của tác giả. Hiện nay đa số các chuyên gia về du lịch theo các tiêu
chí cơ bản sau:
1.1.2.1.

Phân loại theo môi trường tự nhiên

Theo Pyonik, du lịch là một ngành có định hướng tài nguyên rõ rệt. Tuỳ theo môi
trường tài nguyên và hoạt động du lịch được chia thành hai nhóm lớn là:
- Du lịch văn hoá: Là những hoạt động du lịch diễn ra chủ yếu trong môi trường
nhân văn, hoạt động du lịch đó tập trung khai thác tài nguyên du lịch nhân văn. VD:
các di tích lịch sử, các phong tục tập quán...

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

7


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

- Du lịch thiên nhiên: Là những hoạt động du lịch nhằm thoả mãn nhu cầu về với
thiên nhiên của con người. VD: Như hoạt động du lịch biển, du lịch núi, du lịch
nông thôn.
1.1.2.2.

Phân theo mục đích chuyến đi

- Du lịch nghỉ ngơi, giải trí (nghỉ dưỡng): Loại hình du lịch này nảy sinh do nhu cầu
cần phải nghỉ ngơi để phục hồi thể lực và tinh thần của con người. Chủ yếu là đến
những nơi yên tĩnh, họ không muốn bị quấy rầy, họ muốn sống theo kiểu cô lập
nhưng không hẳn vì họ muốn được giao tiếp với những con người mới ở xung
quanh.
- Du lịch chữa bệnh : Là hình thức di du lịch để điều trị một căn bệnh nào đó về thể

xác hay tinh thần. Vì vậy họ thường đến những nơi có nguồn nước khoáng, nước
nóng, khí hậu, không khí trong lành.
- Du lịch công vụ : Với mục đích là nhằm thực hiện nhiệm vụ công tác hoặc nghề
nghiệp nào đó. Tham gia loại hình này là khách đi dự các hội nghị, kỷ niệm các
ngày lễ lớn, các cuộc gặp gỡ.
- Du lịch tôn giáo : Du lịch này là nhằm thoả mãn nhu cầu tín ngưỡng đặc biệt của
những người theo các tôn giáo khác nhau. Loại hình này có 2 dạng là: Đi thăm nhà
thờ, đền thờ và đi xưng tội.
- Du lịch thăm thân : Nảy sinh do nhu cầu giao tiếp xã hội nhằm thăm hỏi bà con họ
hàng bạn bè thân quen hoặc đi dự lễ tang.
- Du lịch là để tìm kiếm cơ hội làm ăn : Những người du lịch những người du lịch
này thường là các thương gia, những người đầu tư.
1.1.2.3.

Phân loại theo lãnh thổ hoạt động

Căn cứ vào phạm vi lãnh thổ của chuyến đi mà phân thành 2 loại:
- Du lịch quốc tế : Tức là điểm đầu và điểm đến không nằm trên lãnh thổ của một
quốc gia và có sự thanh toán bằng ngoại tệ.
- Du lịch nội địa : Là chuyến đi du lịch từ chỗ này sang chỗ khác trong phạm vi đât
nước mình. Điểm xuất phát và điểm đến nằm trong lãnh thổ của một đất nước.

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

8


Khóa luận tốt nghiệp
1.1.2.4.

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

Phân loại theo vị trí điểm du lịch

- Du lịch nghỉ biển : Là những cơ sở du lịch nằm ở vùng ven biển với mục đích đón
khách tắm biển. Loại hình này chủ yếu là các hoạt động nghỉ dưỡng về mùa hè.
- Du lịch nghỉ núi : Đó là các loại hình du lịch thể thao, du lịch chữa bệnh.
1.1.2.5.

Phân loại theo phương tiện đi lại

Có thể phân thành các loại sau:
- Du lịch xe đạp : Thường được tổ chức từ 1 đến 3 ngày vào cuối tuần và đến những
đểm du lịch gần. Nhiều khách ở Châu Âu rất ưa thích loại hình này vì nó không hao
tốn, không ô nhiễm môi trường lại thuận tiện khi muốn đi nhiều nơi.
- Du lịch ô tô : Đây là loại hình phổ biến chiếm 80% tổng số khách du lịch.
- Du lịch tàu hoả : Có chi phí giao thông thấp hơn, sức khoẻ được đảm bảo nên
nhiều người tham gia.
- Du lịch tàu thuỷ : Là phương tiện vận chuyển ban đầu của loài người, nó bị mất vị
trí khi ô tô và máy bay xuất hiện. Nhưng hiện nay đi du lịch bằng tàu thuỷ lại rất tốt
vì đảm bảo nhiều dịch vụ, nhưng chi phí lớn nên chỉ dành cho những người có thu
nhập cao.
- Du lịch máy bay : Là một trong những loại hình tiên tiến nhất. Nó làm cho khoảng
cách giữa điểm đi và điểm đến xích lại gần nhau. Tuy nhiên giá thành vận chuyển
cao không phù hợp với những người có thu nhập thấp.
1.1.2.6.

Phân loại theo cơ sở lưu trú

- Khách sạn (hotel) : Là cơ sở lưu trú có đầy đủ tiện nghi phục vụ viêc nghỉ qua

đêm của du khách.
- Khách sạn ven đường (motel) : Là cơ sở lưu trú nằm ven đường giao thông, trong
đó có bộ phận kiểm tra, sửa chữa ô tô.
- Cắm trại (camping) : Là nơi mà du lịch khách qua đêm ở lán trại, loại hình lưu trú
này rất rẻ phù hợp với du lịch khách là thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên.
- Bungalow : Là một loại hình cư trú làm bằng gỗ hoặc các vật liệu nhẹ ghép lại.
- Làng du lịch : Là quần thể các biệt thự bungalow được bố trí để tạo ra một không
gian du lịch, đáp ứng nhu cầu của khách du lịch.

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

9


Khóa luận tốt nghiệp
1.1.2.7.

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

Phân loại theo lứa tuổi khách du lịch

- Du lịch thiếu niên : Khách dưới 17 tuổi thường đi du lịch trong mùa hè hoặc trong
chương trình học tập, thăm quan. Họ thường thích các hoạt động sôi nổi tập thể.
Khả năng chi trả không cao.
- Du lịch thanh niên : Khách tuổi từ 17- 35, đi theo tổ chức của đoàn hoặc cá nhân.
Nhóm người này thường ưa hoạt động mạo hiểm, hoạt động tập thể, khả năng chi
trả không lớn nên đòi hỏi chất lượng không nhiều.
- Du lịch trung niên : Khoảng từ 35- 55 tuổi. Nhóm người này có khả năng chi trả
cao nhất và yêu cầu chất lượng sản phẩm cũng cao.
- Du lịch cao cấp : Là những người đã có tuổi. Họ có thời gian nhưng có sự hụt

hẫng về mặt tâm lý, thu nhập, đòi hỏi chất lượng cao nhưng phải có sự ưu đãi về giá
cả.
1.1.2.8.

Phân theo độ dài chuyển đi

- Du lịch ngắn ngày : Nó thường được kéo dài đến sáu ngày, tiêu biểu cho loại hình
du lịch này chính là du lịch cuối tuần (1-3 ngày) loại này thường chỉ tổ chức du lịch
gần tức là đến những địa điểm gần
- Du lịch dài ngày : Thường từ 7 ngày trở lên và tổ chức vào dịp nghỉ phép, nghỉ
đông hoặc nghỉ hè trong năm. Với hình thức du lịch dài ngày, du khách thường
chọn cho mình các địa điểm xa cơ sở lưu trú của mình.
1.1.2.9.

Phân loại theo hình thức tổ chức

- Du lịch theo đoàn : Với sự chuẩn bị từ trước hay thông qua các tổ chức du lịch.
- Du lịch cá nhân : Cá nhân tự định ra tuyến hành trình kế hoạch lưu trú, địa điểm
ăn uống tuỳ ý.
1.2 Du lịch cuối tuần [4, 9-12]
1.2.1 Khái niệm về du lịch cuối tuần
Ở Việt Nam trước đây, khi người lao động vẫn làm việc sáu ngày một tuần thì thời
gian dành cho nghỉ cuối tuần chỉ giới hạn trong một ngày chủ nhật. Nhưng đến nay,
chế độ làm việc năm ngày một tuần đã được thực hiện, người lao động có nhiều thời
gian nghỉ ngơi cuối tuần hơn (ngày thứ bảy và chủ nhật). Hiện nay, du lịch nghỉ
ngơi cuối tuần đã trở thành một nhu cầu bức thiết, một hiện tượng xã hội khá phổ
SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

10

Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

biến đối với các thành phố lớn, các khu công nghiệp và tập trung dân cư. Quá trình
công nghiệp hóa, đô thị hóa dẫn đến môi trường bị ô nhiễm, gây ra tình trạng căng
thẳng thần kinh, xuất hiện nhu cầu du lịch. Việc nghỉ ngơi tích cực sẽ đem lại sức
khỏe cho con người, giải thoát họ khỏi những bế tắc, căng thẳng.
Việc lựa chọn nơi nghỉ ngơi thích hợp cũng là vấn đề quan tâm. Một trong những
đặc điểm quan trọng của du lịch hiện đại là tính chất giải trí du lịch đối lập nhau.
Tức là người đi du lịch thường tìm đến môi trường đối lập với nơi họ vẫn thường
sinh sống. Đối với du lịch cuối tuần, điều này càng thể hiện rõ rệt. Do người dân
thành phố bị tách khỏi môi trường tự nhiên nên họ vẫn thường chọn những nơi có
điều kiện dễ hòa nhập với thiên nhiên để du lịch, nghỉ ngơi. Thiên nhiên thực sự
đem lại những điều thú vị đối với người dân thành phố vốn phải sống trong những
điều kiện chưa thật thoải mái về chỗ ở, đường phố tắc nghẽn, ồn ào, môi trường
xung quanh đã có dấu hiệu hoặc đã bị ô nhiễm thực sự.
Thường thường, đối với những thành phố lớn ở Châu Âu, các hoạt động này tổ
chức ở các vùng ngoại ô, trong những khu rừng trồng hoặc các công viên nhân tạo,
các công viên chuyên đề. Còn ở nước ta, do diện tích các thành phố chưa lớn nên
địa bàn có thể phát triển ra các tỉnh phụ cận, nơi có những điều kiện tài nguyên phù
hợp.
Và đưa ra khái niệm du lịch cuối tuần, trong cuốn luận án thạc sỹ: “Nghiên cứu các
điều kiện tự nhiên kinh tế, xã hội phục vụ mục đích phát triển du lịch cuối tuần của
Hà Nội và phụ cận” của bà Nguyễn Thị Hải đã đưa ra: “Du lịch cuối tuần là một
dạng hoạt động của dân cư các đô thị, thành phố, vào những ngày nghỉ cuối tuần,
vào những vùng ngoại ô hoặc phụ cận, có điều kiện dễ dàng hoà nhập với thiên
nhiên, nhằm nghỉ ngơi, giải trí, phục hồi sức khoẻ, kèm theo việc tiêu thụ những giá
trị về tự nhiên kinh tế và văn hoá”.

1.2.2. Phân loại
Hoạt động du lịch từ khi xuất hiện đến nay không ngừng phát triển về mọi mặt, đặc
biệt là sự xuất hiện ngày càng nhiều các loại hình du lịch. Có thể nói hoạt động du
lịch là một dạng hoạt động rất phong phú và đa dạng. Để phân loại các loại hình du
lịch người ta đã đưa vào các tiêu chí như sau:

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

11


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

- Mục đích du lịch
- Phương tiện đi du lịch
- Vị trí địa lý của nơi du lịch
- Thời gian đi du lịch
- Hình thức tổ chức chuyến đi
Trong đó, khi dựa vào thời gian kéo dài của chuyến đi người ta lại chia thành:
- Du lịch ngắn ngày
- Du lịch dài ngày
Loại hình du lịch ngắn ngày thường được tổ chức vào cuối tuần thì được gọi là loại
hình cuối tuần. Như vậy du lịch cuối tuần là một dạng của du lịch ngắn ngày.
1.2.3. Vai trò chức năng của du lịch cuối tuần
Cũng như nhiều loại hình du lịch khác, du lịch cuối tuần cũng đóng một vai trò
quan trọng đối với đời sống kinh tế chính trị của từng cá nhân, của từng địa phương
hay của toàn xã hội. Chức năng xã hội của du lịch cuối tuần biểu hiện ở việc bảo vệ
tăng cường sức khoẻ cho con người. Du lịch và nghỉ ngơi đóng một vai trò tích cực

và rất quan trọng trong việc tăng cường tuổi thọ và khả năng lao động của con
người một cách hợp lý nhất vì nó được sử dụng đều đặn, thường xuyên và diễn ra
sau một tuần làm việc căng thẳng. Theo các nghiên cứu y sinh học của hai nhà
nghiên cứu nổi tiếng người Pháp là Crivôsep và Dorin năm 1981 cho thấy rằng các
chế độ nghỉ ngơi và du lịch hợp lý có thể giảm trung bình 30% các bệnh tật của
nhân dân, còn những bệnh phổ biến về tim mạch giảm gần 50% còn những bệnh về
đường hô hấp giảm 40%, các bệnh về thần kinh, xương, bắp giảm 30%, bệnh về các
cơ quan tiêu hoá giảm 20%. Du lịch tạo điều kiện cho những nhóm người khác nhau
được tiếp xúc gần gũi, hiểu biết lẫn nhau hình thành nên những phẩm chất đạo đức
tốt đẹp, tạo nên sự phát triển hài hoà của con người. Du lịch còn kết hợp với giáo
dục tư tưởng, chính trị cho thanh niên, thiếu niên, thu hút vào những hoạt động văn
hoá - xã hội bổ ích. Những hoạt động này giúp họ sử dụng thời gian nhàn rỗi một
cách hợp lý hơn. từ đó giảm đi những tệ nạn xấu, hạn chế số thanh niên sa ngã vào
tội lỗi. Phát triển du lịch tạo việc làm cho người lao động, góp phần thay đổi cơ cấu
lao động, từ đó nâng cao đời sống kinh tế - xã hội. Du lịch cuối tuần là sự kết hợp
giữa con người và môi trường tự nhiên. Hoạt động này làm giãn số người ở đô thị
SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

12


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

về nông thôn vào những ngày cuối tuần. Phát triển hoạt động du lịch này sẽ khiến
cư dân chú ý, bảo vệ môi trường tại địa điểm du lịch nhằm thu hút khách từ đó góp
phần bảo vệ to lớn vào việc bảo vệ môi trường tự nhiên. Chính du lịch cuối tuần còn
góp phần vào việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá trên cơ sở
đa dạng hoá sản xuất nông nghiệp phục vụ nhu cầu du lịch và xuất khẩu tại chỗ.

Việc nghỉ ngơi tích cực và du lịch hợp lý tạo điều kiện phục hồi và tăng cường sức
khỏe, tăng cường khả năng lao động, tái sản xuất mở rộng sức lao động và cũng làm
tăng hiệu quả kinh tế cho đất nước.
Hiệu quả này là do việc giảm tiêu hao thời gian lao động vì ốm đau, giảm thời gian
chữa bệnh và giảm thời gian đi khám bệnh. Mặt khác, phát triển du lịch cuối tuần sẽ
tạo ra nhiều việc làm cho người lao động do ngành du lịch chủ yếu là đáp ứng dịch
vụ, đòi hỏi nhiều lao động sống và trong nhiều trường hợp không thể cơ giới hóa
được. Du lịch phát triển là tạo ra nhiều việc làm và tạo điều kiện tăng thu nhập cho
nhân dân địa phương. Điều đó thực sự có ý nghĩa quan trọng, nhất là ở những nước
đông dân, thiếu việc làm như nước ta hiện nay. Du lịch cuối tuần có khả năng phân
phối lại thu nhập giữa người dân nông thôn và thành thị. Nó cũng là nhân tố quan
trọng góp phần nâng cao đời sống kinh tế xã hội của người dân địa phương. Du lịch
là ngành kinh tế tổng hợp liên quan mật thiết tới nhiều ngành kinh tế: từ sản xuất
lương thực - thực phẩm đến các hàng thủ công mỹ nghệ. Việc tiêu thụ trong du lịch
là tiêu thụ tại chỗ vì vậy nó giảm chi phí đóng gói, lưu thông cho người sản
xuất. Du lịch cuối tuần còn có một chức năng quan trọng, đó là chức năng sinh thái.
Du lịch cuối tuần của người dân thành phố thường đòi hỏi môi trường gần gũi với
thiên nhiên.
Vì vậy, muốn phát triển các điểm du lịch cuối tuần cần bảo vệ, khôi phục và tối ưu
hóa môi trường tự nhiên. Để thoả mãn nhu cầu du lịch, nghỉ ngơi, cần dành lại
những lãnh thổ có thiên nhiên còn ít biến đổi ở những vùng ngoại ô thành phố và
tiến hành các biện pháp cải tạo chẳng hạn như cải tạo và trồng rừng, bảo vệ các
nguồn nước và các lưu vực nước, xây dựng các công viên... tất cả những việc đó
đều góp phần bảo vệ môi trường, tạo nên một môi trường sinh thái lâu bền cho sự
sống.

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

13

Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

1.2.4. Đặc điểm của du lịch cuối tuần
Nhìn chung, du lịch ngắn ngày bao giờ cũng chiếm tỷ lệ cao hơn rất nhiều so với
du lịch dài ngày. Ngày nay thị trường về du khách đa phần là thích nghỉ ngơi nhiều
lần trong năm hơn là chỉ nghỉ ngơi một vài lần trong những kỳ nghỉ phép. Theo Mc.
Intosh, ở Hoa Kỳ vào những năm 90 thu nhập từ du lịch cuối tuần của họ đã đạt
được 68% với số lượng người tham gia lớn hơn 83%. Đối với nước ta thì du lịch có
những đặc điểm sau:
- Du lịch cuối tuần ở nước ta diễn ra trong phạm vi ngắn khoảng 150 km đối với
những phương tiện như ô tô, xe máy. Còn đối với những phương tiện bằng xe đạp
thì khoảng 10 đến 40 km. Thời gian tiêu phí cho mỗi lượt đi hoặc về cho du khách
nhỏ hơn hoặc bằng ba giờ đồng hồ. Du lịch loại này chỉ diễn ra từ một đến hai
ngày.
- Đối tượng tham quan du lịch cuối tuần phần lớn là dân cư đô thị đủ mọi tầng lớp,
lứa tuổi, nghề nghiệp. Nhưng nhiều nhất vẫn là giới trẻ, người lao động và một lực
lượng khách nước ngoài có mặt tại đây.
- Địa bàn du lịch và nghỉ ngơi cuối tuần có tổ chức rõ rệt là một sinh hoạt định kỳ
của xã hội đô thị. Những chuyến du lịch ngắn ngày đã trở thành thông lệ của xã hội
công nghệ hóa cao và phát triển. Du lịch cuối tuần là một dạng hoạt động đa dạng
về loại hình, có thể kể đến một số loại như: tắm biển, du lịch thể thao, tham quan di
tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, vui chơi, giải trí...
- Du lịch cuối tuần chính là sản phẩm của nền văn minh công nghiệp. Bởi vì, công
nghiệp hóa làm cho cuộc sống của con người được cải thiện nhưng cũng chính nó
làm cho con người cảm thấy ngạt thở và căng thằng.
1.2.5. Ý nghĩa việc phát triển du lịch cuối tuần
Du lịch cuối tuần tuy chỉ là một dạng hoạt động của du lịch ngắn ngày nhưng trong

cấu trúc của toàn ngành du lịch ở nhiều nước thì du lịch cuối tuần chiếm một tỷ
trọng khá lớn chính vì vậy mà ý nghĩa của nó càng lớn trong đời sống xã hội và
kinh tế của đất nước, và việc nghiên cứu phát triển loại hình này là điều tất yếu. Du
lịch cuối tuần mang tính nhịp điệu rõ rệt vì nó chỉ thu hút khách đông vào các ngày
nghỉ cuối tuần nhưng những ngày nghỉ cuối tuần này lại chiếm phần lớn thời gian
trong quỹ ngày nghỉ cả năm của người lao động. Theo tính toán người ta thấy rằng
SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

14


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

thời gian nghỉ cuối tuần ở những nước làm việc 5 ngày trên một tuần chiếm tới 80%
số ngày được nghỉ trong một năm. Còn thời gian nghỉ phép năm (nghỉ dài hạn) chỉ
chiếm có 15 - 20% mà thôi. Do đó để thoả mãn nhu cầu nghỉ ngơi cuối tuần của
nhân dân lao động nhằm hồi phục sức khoẻ và phát triển thể lực của họ thì vấn đề
nghỉ cuối tuần là hết sức quan trọng không thể bỏ qua được. Theo thống kê của
nhiều nước trên thế giới, chi phí cho các chuyến du lịch cuối tuần của nhân dân
trong một năm thường lớn gấp hàng chục lần chi phí cho một chuyến du lịch dài
ngày. Điều này một lần nữa khẳng định rằng nhu cầu du lịch cuối tuần chiếm một tỷ
trọng rất lớn trong toàn bộ cấu trúc của ngành du lịch. Vì vậy phát triển du lịch cần
đặc biệt chú ý đến phát triển hoạt động du lịch cuối tuần.
1.2.6. Các yếu tố phát sinh và yếu tố tác động đến phát triển du lịch cuối tuần
1.2.6.1.

Yếu tố phát sinh

- Thời gian nhàn rỗi gia tăng : Những năm gần đây nền kinh tế không ngừng tăng
lên, cùng với nó là sự phát triển của khoa học công nghệ và việc áp dụng tối đa
những ứng dụng tối đa những ứng dụng khoa học kỹ thuật vào công - nông - thương
nghiệp và dịch vụ đã giải phóng sức lao động của con người. Điều này làm thời
gian nhàn rỗi của người lao động tăng lên. Đặc biệt nước ta có quyết định của Thủ
tướng Chính phủ về thực hiện chế độ tuần làm việc 40h, tăng thời gian nghỉ cuối
tuần lên 2 ngày thứ 7, chủ nhật, áp dụng từ 2/10/1999 cho cán bộ công chức và
người lao động trong cơ quan đơn vị hành chính tổ chức chính trị - xã hội. Bên cạnh
đó, nếu hai ngày nghỉ cuối tuần trùng với ngày nghỉ lễ của quốc gia các cán bộ
công chức và người lao động trong cơ quan đơn vị hành chính tổ chức chính trị- xã
hội sẽ được nghỉ bù vì vậy việc kết hợp nghỉ lễ và du lịch cuối tuần tăng lên, là điều
kiện thuận lợi cho du lịch cuối tuần phát triển.
Khoa học kỹ thuật phát triển đồng thời với sự có mặt của nhiều máy móc hiện đại
trong đời sống sinh hoạt của các gia đình: máy giặt, máy hút bụi, máy rửa chén
đĩa... giải phóng và tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức con người; chính vì
vậy người phụ nữ ngày nay cũng có nhiều thời gian và điều kiện đi du lịch. Điều dễ
nhận thấy là khi thời gian nhàn rỗi tăng lên thì nhân dân cũng sẽ dành thời gian đi
du lịch nhiều hơn vào dịp: các dịp lễ, ngày nghỉ cuối tuần.

SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

15


Khóa luận tốt nghiệp

Khoa Du Lịch - Viện Đại Học Mở Hà Nội

- Điều kiện kinh tế phát triển : Nền kinh tế phát triển là tiền đề cho sự phát triển của
ngành du lịch. Nền kinh tế phát triển, chất lượng cuộc sống nâng cao; khi những

nhu cầu về ăn, mặc, ở... được thoả mãn người dân sẽ có những nhu cầu cao hơn: tìm
hiểu, học hỏi, thẩm nhận cái đẹp... từ đó nảy sinh tự nhiên nhu cầu du lịch. Thu
nhập bình quân trên người tăng lên thì khả năng chi trả cho những nhu cầu cũng
tăng, vì thế khả năng chi trả cho nhu cầu du lịch cũng liên tục tăng. Dưới đây là
bảng tốc độ tăng trưởng chia theo ngành và bình quân đầu người để thấy được sự
phát triển trong nền kinh tế đặc biệt là ngành du lịch trong giai đoạn 2011-2015.
Bảng 1.1: Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước chia theo ngành 2011-2015
Đơn vị tính: %
Năm

2011

2012

2013

2014

2015

Nông- Lâm- Ngư nghiệp

2.20

2.68

2.64

3.49

3.57

Công nghiệp – Xây dựng

5.11

5.75

5.43

7.14

10.13

Dịch vụ

5.30

5.90

6.57

5.96

6.11

[Nguồn: Tác giả tự tổng hợp]
Ngành dịch vụ hầu hết luôn đứng đầu trong tỷ trọng các ngành trên cả nước. Giai
đoạn từ năm 2011 đạt 5.30% và tăng lên đến 6.11% năm 2015. Đây được coi là tín
hiệu khả quan cho sự phát triển của ngành du lịch Việt Nam.

Bảng 1.2: Thu nhập bình quân hàng tháng của lao động khu vực nhà nước do địa
phương quản lý theo giá thực tế phân theo địa phương giai đoạn 2011 - 2015
Đơn vị tính: USD
Năm

2011

2012

2013

2014

2015

Thu nhập bình quân / người

1300

1749

1960

2000

2100

[Nguồn: Tác giả tự tổng hợp]
Kinh tế phát triển, điều kiện kinh tế tăng cao, thu nhập bình quân tăng đều qua mỗi
năm. So với năm 2011, bình quân thu nhập hàng tháng tăng 800 USD năm 2015.

Đây có thể coi là điều kiện không thể thiếu trong việc phát sinh nhu cầu du lịch của
con người.
SV: Nguyễn Thị Thu-A2K20

16