Số phận DN sau những lần thay đổi chính sách thuế

Số phận DN sau những lần thay đổi chính sách thuế
Như nhiều nước đang phát triển ở Châu Á, nguồn thu NSNN của Việt Nam
hiện đang phụ thuộc rất lớn vào thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu
nhập doanh nghiệp (TNDN) (tỷ trọng đóng góp trong tổng thu NSNN từ thuế
năm 2013 lần lượt là 31,9% và 30,5%).
Xem bài khác trên Vef.vn
Thuế GTGT và TNDN là 2 loại thuế được đặc biệt quan tâm trong thời gian qua,
đồng thời liên tục được điều chỉnh nhằm tối ưu hóa nguồn thu NSNN. Tuy nhiên,
liệu những thay đổi này có thực sự nhận được sự đồng tình của Doanh nghiệp?

Hình 1: Cơ cấu nguồn thu NSNN từ thuế năm
2013. Nguồn: Bộ Tài chính
Thuế GTGT và thuế TNDN: Những thay đổi trong chính sách
Trước khi xây dựng luật thuế VAT, Việt Nam đã áp dụng thuế doanh thu từ tháng
10/1990 và thay thế bằng thuế VAT vào năm 1999, qua nhiều lần sửa đổi vào các
năm 2003, 2006 và 2008, mới đây vào năm 2013 đã được Quốc hội thông qua sửa
đổi Luật Thuế Giá trị gia tăng. Những thay đổi chính trong Luật Thuế GTGT chủ
yếu về: các tiêu chí miễn thuế rõ ràng hơn, và điều chỉnh ngưỡng đóng thuế, giúp
đơn giản hóa đánh giá về thuế, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các DN nhỏ và cải
thiện hiệu quả thủ tục hành chính thuế.
Tương tự, thuế lợi nhuận lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1990 và sau đó được thay
thế bằng thuế TNDN vào năm 1999, liên tục được sửa đổi vào các năm 2003, năm
2008 và được Quốc hội thông qua sửa đổi Luật Thuế TNDN năm 2013 với mục
đích loại bỏ những bất cập và cải thiện môi trường thuế thân thiện hơn với người
nộp thuế. Những thay đổi chủ yếu trong lần sửa đổi gần đây nhất có liên quan tới:


mở rộng cơ sở tính thuế và miễn thuế, chi phí khấu trừ, thuế suất (giảm từ 25%
xuống còn 22%), quy định ưu đãi thuế...
Có thể thấy, trong thời gian qua, Luật thuế GTGT và TNDN liên tục được điều
chỉnh với mục tiêu phù hợp hơn với thực tiễn quốc tế, hỗ trợ sản xuất và tăng tính

cạnh tranh cho hàng hóa trong nước, đồng thời khuyến khích xuất khẩu và đầu tư.
Thuế GTGT và thuế TNDN: Những ảnh hưởng đến doanh nghiệp
Song song với việc công bố Bảng xếp hạng V1000 - Top 1000 doanh nghiệp nộp
thuế Thu nhập doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam năm 2014, Vietnam Report đã tiến
hành khảo sát các đại diện doanh nghiệp V1000 từ năm 2010 đến năm 2013 nhằm
đánh giá ảnh hưởng của cải cách thuế tới DN, trong đó có đề cập tới Luật thuế
GTGT và TNDN.
Thuế TNDN: Giảm thuế suất về mức 22% là thay đổi được doanh nghiệp
quan tâm nhất trong năm 2014
Theo đúng lộ trình, từ năm 2014 mức thuế suất thuế TNDN sẽ giảm xuống còn
22% (mức trước đây là 25%). Đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không
quá 20 tỷ đồng, mức thuế suất sẽ là 20% và đã được áp dụng từ 1/7/2013. Từ năm
2016, mức thuế suất thuế TNDN sẽ giảm còn 20% và mức thuế suất ưu đãi cũng
được điều chỉnh còn 17%. Sự thay đổi này được các doanh nghiệp tham gia khảo
sát đánh giá là tích cực nhất, với 56,6% lựa chọn "tích cực" và 21,4% lựa chọn "rất
tích cực".
Ngược lại, chính sách ưu đãi thuế suất với một số lĩnh vực và Áp dụng thuế suất
10% đối với thu nhập của một số đối tượng được cho là không mấy ảnh hưởng tới
doanh nghiệp với lần lượt 31,4% và 32,1% lựa chọn "không có tác động".

Hình 2: Đánh giá tác động của một số thay đổi
trong Luật thuế TNDN. Nguồn: Khảo sát các
doanh nghiệp V1000 do Vietnam Report thực hiện,


tháng 10/2014
Thuế GTGT: Bổ sung thêm đối tượng không chịu thuế có tác động tích cực
nhất tới doanh nghiệp
Khác với luật thuế TNDN, nhìn chung, những thay đổi của luật thuế GTGT không
thực sự gây nhiều ảnh hưởng tới doanh nghiệp, bởi đây là loại thuế gián thu tính

trên khoản giá trị tăng thêm của hàng hóa/ dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản
xuất, lưu thông đến tiêu dùng, và khoản giá trị tăng thêm này về cơ bản sẽ do
người tiêu dùng chịu. Tuy nhiên, việc Bổ sung đối tượng không chịu thuế GTGT
sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp có cơ sở điều chỉnh hợp lý giá thành phẩm, từ đó
khuyến khích hoạt động sản xuất và tăng doanh thu bán hàng. Theo kết quả khảo
sát, 24,5% doanh nghiệp lựa chọn đây là thay đổi "tích cực", và 6,9% lựa chọn "rất
tích cực".

Hình 3: Đánh giá tác động của một số thay đổi
trong Luật thuế GTGT. Nguồn: Khảo sát các
doanh nghiệp V1000 do Vietnam Report thực hiện,
tháng 10/2014
Có thể thấy, những điều chỉnh trong chính sách thuế trong thời gian qua được xem
như những nỗ lực của Chính phủ trong việc cân đối giữa tăng thu NSNN và tạo
điều kiện tốt cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Để doanh nghiệp cập nhật
nhanh chóng, hiểu rõ mục đích và thực hiện nghiêm chỉnh các chính sách mới, cơ
quan thuế cần tăng cường hoạt động tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế. Bên cạnh
đó, để hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế, cơ quan thuế cũng cần tham khảo ý
kiến từ phía cộng đồng doanh nghiệp về những vướng mắc, đề xuất, kiến nghị
trong quá trình triển khai thực hiện chính sách mới. Sự phối hợp của Chính phủ,
Cơ quan thuế và Người nộp thuế sẽ là cơ sở để công cuộc cải cách thuế diễn ra
thuận lợi và "hợp tình hợp lý" hơn trong giai đoạn tiếp theo.


Sáng 02/12/2014, tại Trung tâm Hội nghị Quốc Gia, TP. Hà Nội, Ban tổ chức
V1000 - 1000 doanh nghiệp nộp thuế thu nhập doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam,
gồm: Công ty CP Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report), Báo
VietNamNet và Tạp chí Thuế - Tổng Cục Thuế sẽ chính thức tổ chức Lễ công
bố Bảng xếp hạng V1000 năm 2014. Đây là năm thứ năm liên tiếp kể từ năm
2010, Bảng xếp hạng V1000 được công bố nhằm mục đích khuyến khích, biểu

đương và tôn vinh các doanh nghiệp có mức nộp thuế thu nhập doanh nghiệp
cao, góp phần rất lớn vào sự phát triển và giàu mạnh của đất nước.