Hµn que hµn bäc thuèc
1
Hàn que hàn bọc thuốc
lịch sử
Sơ lợc lịch sử
Năm 1808, Davy và Ritter tạo nên phóng điện đầu tiên giữa hai điện
cực các bon ở vị trí nằm ngang. Sự phóng điện theo đờng cong hớng lên
trên do tác dụng của khí nóng và đợc đặt tên là hồ quang.
Năm 1885, các nhà khoa học Nga Bernardos và Olszewski đợc bằng
sáng chế ở Paris để tạo nên nóng chảy cục bộ kim loại nhờ hồ quang tạo
nên bằng một điện cực các bon và một miếng thép.
Năm 1888, một ngời Nga khác là Slavianov thay thế điện cực các bon
bằng điện cực thép nóng chảy để trần.
Năm 1907, O.Kjellberg ngời Thụy Điển đợc bằng phát minh về điện
cực bọc thuốc.
2
Hàn que hàn bọc thuốc
Định nghĩa và nguyên lý quá trình
Ngời ta tạo nên hồ quang điện giữa điện cực nóng chảy và chi tiết.
Nhiệt lợng do hồ quang tạo nên làm nóng chảy đồng thời đầu điện cực
và bộ phận chi tiết.
Kim loại nóng chảy thành giọt đợc đắp lên chi tiết, sau khi nguội tạo
nên đờng hàn.
Lớp bọc điện cực tan ra dới dạng xỉ, nằm trên mối hàn. Lớp xỉ đóng
vai trò bảo vệ mối hàn khi kim loại nóng chảy đông cứng lại.
Lớp xỉ hàn đợc nậy bằng búa gõ.
3
Hàn que hàn bọc thuốc
Phạm vi ứng dụng
Việc sử dụng điện cực hàn bọc thuốc hầu hết trong hàn bằng tay, chiếm
40% trọng lợng kim loại trong quá trình hàn hồ quang .
gia công nóng
công nghiệp hạt nhân và hàng không
giàn khoan
bảo dỡng sửa chữa và thay thế
Xởng mộc
rèn dập
hoá dầu
chế tạo cơ khí, đóng tàu và đờng sắt
4
Hàn que hàn bọc thuốc
Vật liệu hàn
- Thép Không hợp kim hoặc hợp kim yếu chứa dới 0,25%các bon.
Ghi chú: Có thể cần xử lý nhiệt sau khi hàn.
- Thép không gỉ và chịu nhiệt.
- Gang.
- Hợp kim của NIKEN.
- Hợp kim ĐồNG.
-Hợp kim ít chỉ để sửa chữa.
5
Hµn que hµn bäc thuèc
Lo¹i dßng ®iÖn hµn
●
Nèi víi m¹ch s¬ cÊp
●
Hµn dßng mét chiÒu
●
Hµn dßng xoay chiÒu
6
Hµn que hµn bäc thuèc
Nèi vµo phÝa s¬ cÊp
Pha 1
Pha 2
Nèi vµo phÝa s¬ cÊp
Pha 3
Trung tÝnh
§Êt
Dßng xoay chiÒu
Dßng mét chiÒu
M¸y c¾t
vi sai
M¸y c¾t
vi sai
M¸y c¾t
vi sai
§Çu 230 v
mét pha
§Çu400 v
mét pha
§Çu 400 v
ba pha
M¸y ph¸t
M¸y ph¸t
M¸y ph¸t
7
Hàn que hàn bọc thuốc
Dòng điện xoay chiều
Dòng sơ cấp (xoay chiều)
Nối vào phía sơ cấp
Iu
Dòng xoay chiều
Dòng một chiều
Ui
T
T = Máy biến áp
đầu kẹp
+
0
I = Dòng điện U = Điện áp
8
Hàn que hàn bọc thuốc
Dòng điện một chiều
đòng điện sơ cấp (xoay chiều)
Nối vào phía sơ cấp
Iu
Dòng xoay chiều
Ui
T
R
+ OU đầu kẹp
+ OU -
Dòng một chiều
U= Điện áp
T = Máy biến áp
I=Dòng điện
R = Bộ chỉnh lu
9
Hàn que hàn bọc thuốc
Phân loại các máy hàn
- Các máy hàn có thể phân thành hai họ chính:
- Máy hàn xoay chiều
- Máy hàn một chiều
- Là các loại máy hàn kiểu tĩnh
- Các máy hàn tĩnh không có bộ phận nào quay trừ quạt gió.
- Các máy hàn này chỉ có ít chi tiết chuyển động nh lõi thép, cuộn dây, quạt do đó ít bị mòn.
- Các loại máy hàn này ít phải bảo dỡng:
- Thổi định kỳ tuỳ theo môi trờng làm việc.
- Kiểm tra chi tiết làm việc.
- Kiểm tra mối nối chặt, các đầu sơ cấp và thứ cấp.
10
Hàn que hàn bọc thuốc
Thổi từ
- Thổi từ thể hiện bằng sự lệch hồ quang do từ lực của dòng điện hàn gây ra.
- Hiện tợng này thờng thấy ở hàn một chiều.
- Sự
lệch tia hồ quang kéo theo các hiện tợng sau đây:
- Sự bùng nổ ở chỗ hồ quang chảy do bắn phá mạnh.
- Góc
- Không thể hàn trong các điều kiện cho phép:
- Đế chứa
- Điện cực lệch.
- Giá đỡ
- Khắc phục:
- Nút
- Dây mát phải đặt cố định càng gần hồ quang càng tốt.
- Tăng số điểm để tăng dòng điện chạy qua.
- Hàn bớc.
- Hàn bằng dòng xoay chiều.
- Bọc cáp nối mát trên chi tiết cần hàn.
11
Hµn que hµn bäc thuèc
Que hµn bäc thuèc
12
Hàn que hàn bọc thuốc
Cấu tạo của một que hàn
- Que hàn bọc thuốc gồm một lõi kim loại có bọc một lớp thuốc đồng tâm.
Lõi kim loại
Lớp bọc
- Lớp bọc có 3 vai
trò với đặc tính xác
định
Ngời ta xác định que hàn bằng:
Sự tinh khiết của kim loại.
Kiểu lớp bọc.
Kích thớc lõi.
Chiêu dài.
13
Hµn que hµn bäc thuèc
§êng kÝnh vµ chiÒu dµi que hµn
- ®êng kÝnh que hµn
Cêng ®é trung b×nh cña hµn ph¼ng
Ø que hµn
Líp bäc mÞn
Líp bäc híi dµy
Líp bäc dµy
Líp bäc – R% 110/130
Ø 1.6
25 A
30 A
35 A
-------
-----
Ø2
40 A
50 A
55 A
--------
------
Ø 2.5
60 A
70 A
75 A
80 A
110 A
Ø 3.15 ou 3.2
95 A
105 A
115 A
115 A
150 A
Ø4
130 A
150 A
160 A
170 A
220 A
Ø5
175 A
190 A
200 A
230 A
275 A
Ø 6.3
230 A
250 A
275 A
300 A
400 A
Ø8
300 A
350 A
375 A
380 A
--------
Líp bäc – R% 140/180
- ChiÒu dµi que hµn
- 225 mm ; 250 mm ; 300 mm ; 350 mm ; 450 mm ; 600 mm ; 700 mm .
14
Hàn que hàn bọc thuốc
Mồi hồ quang
- Nh thế nào là một đờng hàn
1) Ngời thao tác mồi hồ quang ở vị trí mong muốn (trong mối nối).
2) Tránh mồi ký sinh dẫn tới mồi bị ngắt, bị ăn mòn.
3) Mồi đợc thực hiện bằng di chuyển que hàn.
4) Duy trì một khoảng cách giữa que hàn và chi tiết bằng đờng kính que hàn trên vị
trí cho phép xác định chế độ làm việc bình thờng của hồ quang.
5) Hồ quang đã xác lập, đa nghiêng que hàn theo chiều thuận, theo góc và vị trí của nó.
Chiều tiến
Nguy cơ dính và ngắn mạch
Graphit để mồi hồ quang thuận lợi
15
Hàn que hàn bọc thuốc
Hàn
Dòng điện và điện áp hàn
- Dòng điện hàn
- Dòng điện hàn liên quan đến :
- Đờng kính que hàn
- Loại vỏ bọc
- Đờng kính vỏ bọc
- Sự chuẩn bị chi tiết hàn
- Vị trí hàn
- Điện áp hồ quang
- Loại dòng điện hàn
Công thức tính cờng độ dòng điện
- Dòng điện cực tiểu:
I = 30 x D que hàn
- Dòng điện trung bình:
I = 50 (D que hàn - 1 )
- Dòng điện cực đại:
I = 40 x D que hàn
- điện áp hàn
- Tính điện áp:
- Điện áp hồ quang có thể đợc tính theo công thức:
U= 2( D + 9 )
Ghi chú: D là đờng kính lõi
mm
16
Hàn que hàn bọc thuốc
Các tiêu chuẩn lựa chọn que hàn
Que hàn sẽ đợc lựa chọn chủ yếu theo các yếu tố sau đây:
Thành phần các vật liệu hợp thành (chủng loại kim loại cơ sở).
Nơi cần hàn.
Xác định các ứng suất phải chịu đựng.
Hình dạng mối nối.
Hình dáng, sự chuẩn bị về hình học và không quên trờng hợp các chi tiết đã
cũ hoặc lựa chọn que hàn phụ thuộc vào yêu cầu sử dụng.
17
Hàn que hàn bọc thuốc
Chuẩn bị bề mặt
Nên tìm các sản phẩm tơng ứng với chất lợng mối nối mong muốn.
Trong mọi trờng hợp cần làm việc với các chi tiết sạch đã tẩy:
- Gỉ
- Chất mỡ
- Muội than
- ẩm
- Vết sơn
- Muối và các chất bẩn khác, vv...
Nhận đợc mối hàn tốt khi để ý đến các yếu tố này.
18
Hµn que hµn bäc thuèc
chuÈn bÞ mÐp hµn
C¸c kiÓu mèi nèi
Mèi ghÐp h×nh V
Mèi ghÐp h×nh tulip
Mèi ghÐp h×nh X
Mèi ghÐp h×nh K
19
Hàn que hàn bọc thuốc
chuẩn bị mép hàn
Cấu trúc mối nối
Nối đầu
Nối góc ngoài
Nối góc trong
Chiều dày < 2 mm
Chiều dày từ 2 - 5 mm
E = ộpaisseur
2
Chiều dày > 5 mm
S = 2.5 3.5 mm
g = ỉ que hàn
20
Hàn que hàn bọc thuốc
chuẩn bị mép hàn
Vị trí hàn và chuẩn bị
Chuẩn bị
1-2-3-4: Hàn mép có mối nối.
5-(5a-5b): Hàn ghép không có
mối nối (hoặc hàn nối đầu).
6-7-8-14: Hàn góc trong.
9: Hàn giọt.
10-11: Hàn góc ngoài.
12-13: Hàn nghiêng.
15: Hàn nắp.
6
3
8
1
7
14
Vị trí
1-5a-6-9-11-12-15: Hàn phẳng.
2-5b-8-10-13: Hàn trần.
3: Hàn vẩy (nằm ngang hay thẳng đứng).
4-7: Hàn thẳng đứng.
9
11
2
5a
4
15
5b
12
10
13
21
Hµn que hµn bäc thuèc
chuÈn bÞ mÐp hµn
C¸c kiÓu bíc
• Bíc hÑp, réng, tam gi¸c
Bíc hÑp
Bíc réng
Bíc tam gi¸c
22
Hµn que hµn bäc thuèc
chuÈn bÞ mÐp hµn
Ký hiÖu vÞ trÝ hµn
Hµn ph¼ng
Hµn vÈy
H-LO45
§a lªn
Hµn gãc ph¼ng
Hµn trÇn
H¹ xuèng
§a lªn
Hµn giät
Hµn gãc trÇn
H¹ xuèng
23
Hàn que hàn bọc thuốc
chuẩn bị mép hàn
đánh dấu
Sự cần thiết của việc đánh dấu
- Thực hiện mối hàn ngắn, phân bố chính xác cho phép duy trì khoảng cách không
đổi của các mép cần hàn để tránh hở.
Thứ tự thực hiện 1,2,3,4,5
L
e
L = 30 - 50 lần chiều dài ôeằ
24
Hµn que hµn bäc thuèc
KhuyÕt tËt hµn
KhuyÕt tËt h×nh d¸ng
®êng hµn cong queo
Hµn xÊu
25