Truyện An Dương Vương và Mỵ Châu

• Đặc trưng của truyền thuyết: pha trộn giữa “cốt lõi lịch sử” và
sự hư cấu độc đáo, trí tưởng tượng bay bổng, sáng tạo , thể
hiện sự ngưỡng mộ, tôn vinh những người có công với cộng
đồng, dân tộc; gắn với những “chứng tích lịch sử”.
•Vài nét về quần thể di tích lịch sử - văn hóa Cổ Loa (Đông Anh,
ngoại thành Hà Nội) 
• Xuất xứ “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy”:
trích từ “Truyện Rùa Vàng” trong “Lĩnh Nam chích quái” – một
sưu tập truyện dân gian ra đời vào cuối thế kỉ XV.


- Phần 1: từ đầu đến “…bèn xin hòa” => Quá trình dựng
nước và giữ nước của An Dương Vương
- Phần 2: Từ “Vua sai Cao Lỗ làm nỏ…” đến “…dẫn vua đi
xuống biển” => Bi kịch nước mất nhà tan và bi kịch tình
yêu tan vỡ”
- Phần 3: phần còn lại => Thái độ của tác giả dân gian


- An
Dương
- Sự
giúp Vương
đỡ của xây
Rùathành:
Vàng:

thành
được
xây ở đất
Việtlại,
Thường,
đắp người,
tới đâuthông
lại lở
++Rùa
Vàng
từ phương
Đông
nói sõihễ
tiếng
tới
tỏđấy
việc trời đất, âm dương, quỷ thần
lập đàn
trai
giới,
cầu
đảo
thần → An Dương Vương
++ tháo
vuốt
cho
vua
làm
lẫybách
nỏ thần

xây
thành,rỡchế
nỏ,
+ mừng
đón
cụchiến
già thắng quân Triệu Đà.
⇒+Xây
dựng
cácchờ
chi đợi
tiết Rùa
kì ảoVàng
(sự giúp đỡ của thần linh)
ra cửa
đông
ca nhà
vua,
tự hào
vềbảo
chiến
thành,
chế tộc
nỏ,
→⇒cóNgợi
ý thức
đề cao
cảnh
giác,
vệ công

sự anxây
nguy
của dân
chiến thắng ngoại xâm của dân tộc.


An Dương Vương

Mị Châu

+ gả con gái cho con trai giặc

+ lén cho Trọng Thủy xem

+ cho Trọng Thủy ở rể

trộm nỏ thần

+ ỷ lại vào nỏ thần

+ rắc lông ngỗng trên

→ Chủ quan, mất cảnh giác,

đường chạy nạn

coi thường kẻ thù

→ Ngây thơ, nhẹ dạ

* Hai cha con đã phạm sai lầm mắc mưu quân giặc,
dẫn đến kết cục thất bại của nước Âu Lạc.


* Nhân vật Mị Châu
+ yêu mù quáng, ngây thơ, nhẹ dạ

=> Cái chết của Mị Châu – Trọng
→ chỉ biết nghĩ đến tình cảm riêng, xem nhẹ nghĩa vụ đối với quốc
Thủy là kết cục bi thảm của một mối
gia dân tộc, dẫn đến bi kịch cho chính bản thân mình.
tình éo le luôn bị tác động, chi phối
* Nhân vật Trọng Thủy:
chiến
tranh.
+ bởi
vừa muốn
chiếm Âu
Lạc, vừa nặng tình với Mị Châu → ân hận dày
+ không chịu được nỗi đau li biệt

vò
→ Bi kịch của một người bị kẹt giữa trách nhiệm, bổn phận với tình
cảm riêng tư, không thể dung hòa mâu thuẫn, dẫn đến cái chết tất
yếu.


- Ủng hộ hành động dứt khoát quyết liệt với
kẻ phản nghịch
- Rùa Vàng rẽ nước dẫn vua đi xuống biển

⇒ Thái độ kính trọng, yêu mến, “bất tử hóa”
hình tượng An Dương Vương


- Bị Rùa Vàng kết tội phản nghịch →
thái độ nghiêm khắc của nhân dân đối
với kẻ xem nhẹ lợi ích quốc gia, dân tộc
- Mị Châu chết biến thành châu ngọc →
sự chiêu tuyết cho danh dự, chứng
thực tấm lòng trong sáng của Mị Châu,
thể hiện cái nhìn cảm thông, xót thương
cho cái chết của Mị Châu.


- Lao đầu xuống giếng mà chết: cái chết
đau đớn → kẻ xâm lược, kẻ phụ tình phải bị
đền tội.
- Hình ảnh giếng nước – ngọc trai: Hình
ảnh có giá trị thẩm mĩ cao, hóa giải oan tình
cho Mị Châu – Trọng Thủy.


- Kết hợp nhuần nhuyễn “giữa cốt lõi lịch
sử” và hư cấu nghệ thuật.
- Kết cấu chặt chẽ, xây dựng những chi
tiết có giá trị nghệ thuật cao.
- Xây dựng được những nhân vật truyền
thuyết tiêu biểu.

- Quá trình dựng nước, giữ nước của An Dương Vương
và bi kịch mất nước gắn với mối tình bi kịch của Mị
Châu và Trọng Thủy.

- Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
giải thích nguyên nhân việc mất nước Âu Lạc và nêu
bài học lịch sử về việc giữ nước, tinh thần cảnh giác
với kẻ thù, cách xử lí đúng đắn mối quan hệ giữa riêng
và chung, nhà với nước, cá nhân với cộng đồng.