Lập dàn ý bài văn nghị luận

TIẾT 85

LẬP DÀN Ý
BÀI VĂN NGHỊ LUẬN


I. TÁC DỤNG CỦA VIỆC LẬP DÀN Ý
-

Nắm đúng trọng tâm để triển khai hợp lí, bao quát được
được những nội dung chủ yếu, tránh được
được tình trạng
xa đề, lặp ý …

-

Chủ động được
được thời gian làm bài, phân phối thời gian hợp lí.

-

Đảm bảo được
được tính mạch lạc và cân đối giữa các phần trong bài

2


II. CÁCH LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
1. Tìm ý cho bài văn
LUẬN ĐỀ

Luận điểm 1

Luận điểm 2

Luận điểm n

Luận cứ 1

Luận cứ 1

Luận cứ 1

Luận cứ 2

Luận cứ 2

Luận cứ 2

Luận cứ n

Luận cứ n

Luận cứ n
3


II. CÁCH LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
Ví dụ:

Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách

trong đời sống tinh thần của con người, nhà
văn M.Go-rơ-ki có viết: “Sách mở rộng trước
mắt tôi những chân trời mới”
Hãy giải thích và bình luận ý kiến trên.

4


Luận đề
Sách là phương tiện cung cấp tri thức cho con người
giúp cho con người trưởng thành về mặt nhận thức.
1
Sách là sản phẩm tinh
thần kì diệu của
con người
Luận cứ

1 Sách là sản phẩm tinh
thần của con người

2

3

Sách là kho tri thức

Sách giúp ta vượt
qua

Luận điểm

2
Sách mở rộng những
chân trời mới

3
Cần có thái độ đúng
đối với sách
và việc đọc sách

Luận cứ

1 Sách giúp ta hiểu biết
mọi lĩnh vực TN, XH

2 Là người bạn tâm tình
gần gũi giúp ta hoàn
thiện mình về nhân
cách

1

Luận cứ
Đọc và làm theo
sách tốt, phê phán
sách có hại

2 Tạo thói quen lựa chọn
sách, hứng thú đọc và
học điều hay trong

sách
5


2. Lập dàn ý
Thảo luận
Em
hãy
sắp xếp luận điểm, luận cứ đã xác định được vào bố
I- Mở
bài:
cục-văn
Nêubản
vấn(lưu
đề ý sử dụng các kí hiệu đặt trước các đề mục
cho rõ ràng
- Định hướng triển khai vấn đề
II- Thân bài:
1. Luận điểm 1:
Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con ng ười.
a. Luận cứ 1: Sách là sản phẩm tinh thần của con ng ười.
b. Luận cứ 2: Sách là kho tri thức
b. Luận cứ 3: Sách giúp ta vượt qua thời gian, không
gian
6


2. Luận điểm 2: Sách mở rộng những chân trời mới
a. Luận cứ 1: Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực
tự nhiên, xã hội

b. Luận cứ 2: Sách là người bạn tâm tình, gần gũi giúp
ta
hoàn thiện mình về nhân cách.
3. Luận điểm 3: Cần có thái độ đúng đối với sách và việc
đọc sách.
a. Luận cứ 1: Đọc và làm theo sách tốt, phê phán sách
có
hại.
b. Luận cứ 2: Tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú
đọc
và học điều hay trong sách..
III- Kết luận:
Khẳng định vai trò và tác dụng của sách đối với con
người.
7


Dàn ý bài văn nghị luận
Luận cứ 1

Mở bài
Luận điểm 1

Luận cứ 2
Luận cứ n

Thân
bài

Luận điểm 2

Luận cứ 1
Luận cứ n
Luận cứ 1

Luận điểm n

Kết bài

Luận cứ 2
Luận cứ n

8


1

2

3

Xác định luận đề

Mở bài

Tìm luận điểm

Tìm luận cứ

4

Sắp xếp
luận điểm, luận cứ

5

Triển khai
luận điểm, luận cứ

Thân
bài

Kết bài

9


III- LUYỆN TẬP

Bài tập 1

Trong một lần nói chuyện với học sinh, chủ tịch Hồ Chí
Minh đã chỉ rõ: “Có tài mà không có đức là người vô dụng,
có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó ”.
Theo anh(chị) nên hiểu và vận dụng lời dạy đó của Người
như thế nào?
a. Giải thích khái niệm tài và đức.
b. Có tài mà không có đức là người vô dụng.
c. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó.
d. Đức và tài có quan hệ kh ăng khít với nhau trong mỗi ng ười.

đ. Cần phải thường xuyên rèn luyện, phấn đấu để có cả tài lẫn đức.

10


Lập dàn ý
I- Mở bài:

- Giới thiệu lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh
II- Thân bài

- Định hướng tư tưởng của bài viết

III- Kết bài:

- Giải thích câu nói của chủ tịch Hồ Chí Minh
- Lời dạy của Bác có ý nghĩa sâu sắc đối với việc
rèn luyện tu dưỡng của từng cá nhân.
- Cần phải Thường xuyên rèn luyện phấn đấu
để có cả tài lẫn đức

11


Bài tập 2
Đề bài

I- Mở bài:
Trong lớp anh(chị) có một số bạn gặp khó khăn trong đời
- Nêu ý nghĩa khái quát của câu tục ngữ.

sống nên chểnh mảng học tập. Các bạn đó thường mượn
- Nêu giá trị câu tục ngữ
câu tục ngữ “cái khó bó cái khôn” để tự biện hộ. Theo
- Địnhnên
hướng
hiểu
và câu
vậntục
dụng
sống.
anh(chị),
hiểucách
và vận
dụng
ngữvào
nàycuộc
như thế
II- Thân bài:
nào?
1. Ý nghĩa câu tục ngữ:
- Giải thích: “Cái khó” “bó” “cái khôn”.
- Nội dung câu tục ngữ : Những khó khăn trong cuộc
sống hạn chế việc phát huy tài năng, sức sáng tạo
của con người

12


2. Câu tục ngữ có mặt đúng, mặt chưa đúng:
- Mặt đúng: Sự phát triển chủ quan bao giờ cũng

chịu ảnh hưởng tác động của khách quan.
- Mặt chưa đúng: Chưa đánh giá đúng mức vai trò
của sự nỗ lực chủ quan của con người.
3. Bài học:
- Bản lĩnh, ý chí, nghị lực của mỗi con người
luôn mang
tính quyết định cho hiệu quả của công việc.
III- Kết luận:
Khẳng định:
+ Hoàn cảnh khó khăn, ta càng phải quyết tâm
khắc phục.
+ Khó khăn chính là môi trường rèn luyện bản lĩnh
13
giúp ta thành công trong cuộc sống.
Bài tập


Dàn ý bài văn nghị luận
Luận cứ 1

Mở bài
Luận điểm 1

Luận cứ 2
Luận cứ n

Thân
bài

Luận điểm 2

Luận cứ 1
Luận cứ n
Luận cứ 1

Luận điểm n

Kết bài

Luận cứ 2
Luận cứ n

14