Tuan2 thao tac lap luan phan tich59

Tiết 8 – Làm văn

THAO TÁC
LẬP LUẬN PHÂN TÍCH


I/ Khái niệm-mục đích- yêu cầu của
thao tác lập luận phân tích
* Tìm hiểu ngữ liệu :
Đọc đoạn văn của Hoài Thanh, xác định :
-Ýcơ bản của đoạn trích : Bản chất vô liêm sỉ
,tàn nhẫn của Sở Khanh trong Truyện Kiều.
-Các chi tiết phân tích:
+Sở Khanh vừa vờ làm nhà nho vừa vờ làm
hiệp khách.
+Sở Khanh vờ yêu Kiều để đánh lừa Kiều để
nàng bị đánh đập
- Sử dụng thao tác tổng hợp để khái quát bản
chất của Sở Khanh…


1. Khái niệm :
- Lập luận phân tích là cách chia nhỏ đối
tượng cần phân tích ra thành các yếu tố,
bộ phận để xem xét. Từ đó khái quát nên
bản chất của đối tượng.
2.Mục đích của lập luận phân tích:
-Nhằm thấy được bản chất, mối quan hệ,
giá trị của đối tượng được phân tích.
- Qua phân tích để phát hiện ra mâu
thuẫn hay đồng nhất của sự việc, sự

vật; giữa lời nói và việc làm; giữa hình
thức và nội dung…


3. Yêu cầu của lập luận phân
tích:
- Phân tích bao giờ cũng gắn
liền với tổng hợp  đây là bản
chất của thao tác phân tích
trong văn nghị luận.
- Khi phân tích bao giờ cũng
phải kết hợp giữa nội dung với
hình thức.


II/ Cách phân tích :
1. Tìm hiểu ngữ liệu :
- Ngữ liệu ở mục (I):
+ Cách phân chia đối tượng được phân tích dựa
trên cơ sở quan hệ nội bộ của đối tượng (đó là
những biểu hiện về nhân cách bẩn thỉu, bần tiện
của Sở Khanh).
+ Phân tích kết hợp với tổng hợp : từ việc làm
rõ những biểu hiện bẩn thỉu, bần tiện của Sở
Khanh khái quát lên bản chất của nhân vật –
cũng là sự đồi bại của xã hội đương thời .


- Ngữ liệu 1 ở mục (II) :
+ Cách phân tích theo quan hệ nội bộ của

đối tượng ( tác dụng xấu - tốt của đồng
tiền ).
+ Quan hệ kết quả - nguyên nhân ( tác hại
của đồng tiền- hành động bất chính đều
do đồng tiền chi phối).
+ Quan hệ nhân -quả : ( Phân tích sức
mạnh tác oai tác quái của đồng tiền – thái
độ phê phán và khinh bỉ của nhà thơ)


- Ngữ liệu 2 ở mục (II) :
+ Quan hệ nhân -quả : bùng nổ
quan hệ dân số  ảnh hưởng
đến đời sống con người.
+ Quan hệ nội bộ đối tượng với
các đối tượng liên quan : Thiếu
lương thực…; suy dinh dưỡng;
suy nhược nòi giống; thiếu việc
làm ; thất nghiệp …


2. Các cách lập luận phân tích:
Chia đối tượng phân tích theo các mối quan hệ :
+ Phân tích theo quan hệ nội bộ của đối tượng.
+ Phân tích theo các mối quan hệ : nguyên nhân kết quả; kết quả- nguyên nhân.
+ Phân tích theo quan hệ giữa đối tượng với các đối
tượng có liên quan.
+Phân tích theo sự đánh giá chủ quan của người lập
luận.
 Sau khi phân chia đối tượng được phân tích nên

có sự tổng hợp- khái quát lại vấn đề; liên hệ đối
chiếu với các đối tượng có liên quan.


III/ GHI NHỚ (SGK)
VI/ Luyện tập :
1. Bài 1 : Phân tích theo
+ Quan hệ nội bộ của đối tượng.
+ Quan hệ đối tượng này với các đối
tượng khác có liên quan.
2. Bài 2: Nghệ thuật sử dụng từ ngữ
giàu hình ảnh và cảm xúc:
+ Nghệ thuật dùng từ trái nghĩa.
+ Nghệ thuật dùng phép lặp từ; tăng
tiến; đảo ngữ.