Mẫu cấu trúc bài tích hợp môn hóa 89

Tên
bài
học

Thời
lượng
dự
kiến

TÍCH 2 tiết
HỢP
KIẾN
THỨC
CÁC
MÔN
VẬT
LÝ,
SINH
VẬT
VÀO
GIẢN
G
DẠY
BÀI
“RƯỢ
U
ÊTYL
IC”
MÔN
HÓA
HỌC 9

Mục tiêu

Nội dung

* Kiến thức

: Biết được:
- Tính chất vật lý:
Trạng thái, màu sắc,
mùi vị, tính tan, khối
lượng riêng, nhiệt độ
sôi.
- Khái niệm độ rượu.
- CTPT, CTCT, đặc
điểm cấu tạo.
- Tính chất hoá học:
phản ứng với Na, với
Axitaxetic, phản ứng
cháy.
- Ứng dụng: Làm
nguyên liệu, dung
môi trong công
nghiệp.
- Phương pháp điều
chế ancol Êtylic từ
tinh bột, đường hoặc
từ Êtylen.

* Kỹ năng:

- Quan sát mô hình
ph/tử, thí nghiệm,
mẫu vật, hình ảnh rút
ra được nhận xét về
đặc điểm cấu tạo
phân tử và tính chất
hoá học.
- Viết các
PTHH dạng CTPT
và CTCT thu gọn.
- Ph/biệt
Ancol Êtylic với
Benzen
- Tính khối
lượng Ancol Êtylic
th/gia hoặc tạo thành
trong ph/ứng có
s/dụng độ rượu và
h/suất quá trình
- Giúp các em
rèn tốt khả năng tư
duy, thảo luận nhóm,
thu thập thông tin,
phân tích các kênh
hình, kênh chữ, liên
hệ thực tế.

Đóng góp của các
môn vào

bài học


QUY TRÌNH XÂY DỰNG CHỦ ĐỂ DẠY HỌC TÍCH HỢP
CẤU TRÚC BÀI HỌC TÍCH HỢP
1. Mục tiêu
* Kiến thức: Biết được:

- Tính chất vật lý: Trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng,
nhiệt độ sôi.
- Khái niệm độ rượu.
- CTPT, CTCT, đặc điểm cấu tạo.
- Tính chất hoá học: phản ứng với Na, với Axitaxetic, phản ứng cháy.
- Ứng dụng: Làm nguyên liệu, dung môi trong công nghiệp.
- Phương pháp điều chế ancol Êtylic từ tinh bột, đường hoặc từ Êtylen.
* Kĩ năng:

- Quan sát mô hình ph/tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận
xét về đặc điểm cấu tạo phân tử và tính chất hoá học.
- Viết các PTHH dạng CTPT và CTCT thu gọn.
- Ph/biệt Ancol Êtylic với Benzen
+ Tính khối lượng Ancol Êtylic th/gia hoặc tạo thành trong ph/ứng có
s/dụng độ rượu và h/suất quá trình
+ Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập
thông tin, phân tích các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế.
- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.
* Thái độ:

Học sinh cần có năng lực vận dụng những kiến thức liên môn sau để giải
quyết các vấn đề bài học đặt ra:

+ Môn vật lý:
- Biết cách sử dụng ống đong để đong 1 thể tích rượu cho trước.
+ Môn sinh học:
- Biết được các tác hại của rượu đối với sức khỏa con người.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt , linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức
liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức.
* Định hướng năng lực hình thành:

- Năng lực tính toán.
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ.
- Năng lực tự học.
- Năng lực sáng tạo.
- Năng lực tự quản lý.
- Năng lực giao tiếp, hợp tác.
2. Thời lượng dự kiến: 2 tiết
3. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
3.1 Giáo viên:


+ Máy trình chiếu, ancol kế, ống đong, 1 số nhãn của các chai rượu, rượu
Êtylic, đèn cồn, diêm, kim loại Natri, mô hình phân tử rượu êtylic, bát sứ, ống
nghiệm, kẹp gỗ, panh sắt.
+ Chèn 1 số hình ảnh về ứng dụng và điều chế rượu Êtylic.
3.2 Học sinh:

Nghiên cứu kĩ nội dung bài học
3.2 Địa chỉ tích hợp
Môn học
Hóa

Lớp
9

Bài
Rượu etylic

Mục
I Tính chất
vật lý.
III. Ứng dụng.
IV. Điều chế.
Lý
6
Bài 3: Đo thể tích chất II. Đo thể tích
lỏng
chất lỏng
Sinh
8
Bài 46-47: Tiểu não- - Tiểu não.
Đại não; Vệ sinh hệ bài - Vệ sinh hệ
tiết.
bài tiết.
4. Phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá.

Ghi chú

Trực quan thí nghiệm + vấn đáp, thảo luận nhóm.
Kiểm tra 10 phút:
Câu 1: Nêu tính chất vật lý của rượu Êtylic và khái niệm độ rượu, công thức tính
độ rượu, cách biến đổi công thức.

Câu 2: Nêu tính chất hóa học của rượu Êtylic. Viết PTHH minh họa.
Câu 3: Nêu ứng dụng và cách sản xuất rượu Êtylic.
5. Hệ thống câu hỏi tìm hiểu:
- Rượu có những tính chất vật lí gì, cách điều chế và pha chế rượu như thế nào?
- Tác hại của việc lạm dụng rượu đối với cơ thể con người và ảnh hưởng đến xã hội
như thế nào?
6. Các hoạt động học tập:
Hoạt động 1: Tìm hiểu tính chất vật lí của rượu etylic.
Bước 1: Một số tính chất vật lí của rượu etylic.
Bước 2: Cách pha chế rượu etylic.
Hoạt động 2: Tìm hiểu ứng dụng của rượu etylic
Bước 1: Những ứng dụng thực tế của rượu etylic.
Bước 2: Tác hại của việc lạm dụng rượu đối với con người và xã hộị.
Hoạt động 3: Tìm hiểu cách điều chế rượu etylic
Bước 1: Những phương pháp điều chế rượu etylic.
Bước 2: Qui trình điều chế rượu etylic.
6. Tổng kết và hướng dẫn học tập:

Câu 1: Nêu tính chất vật lý của rượu Êtylic và khái niệm độ rượu, công thức tính
độ rượu, cách biến đổi công thức.
Câu 2: Nêu tính chất hóa học của rượu Êtylic. Viết PTHH minh họa.
Câu 3: Nêu ứng dụng và cách sản xuất rượu Êtylic.


Kết quả bài làm của học sinh:
Giỏi
10/50

Khá
TB

Yếu
20/50
17/50
3/50
Từ kết quả học tập của các em chúng tôi nhận thấy việc kết hợp kiến thức
liên môn vào một môn học nào đó là một việc làm hết sức cần thiết, có hiệu quả rõ
rệt đối với học sinh. Giúp các em học sinh không những giỏi một môn mà cần biết
cách kết hợp kiến thức các môn học lại với nhau để trở thành một con người phát
triển toàn diện. Đồng thời việc thực hiện những dự án này sẽ giúp người giáo viên
dạy bộ môn không ngừng trau rồi kiến thức của các môn học khác để dạy bộ môn
của mình tốt hơn, đạt kết quả cao hơn
KẾ HOẠCH DẠY HỌC
(dựa trên phương pháp dạy học giải quyết vấn đề theo mô hình trường học
mới)
CHỦ ĐỀ: TÍCH HỢP KIẾN THỨC CÁC MÔN VẬT LÝ, SINH VẬT VÀO
GIẢNG DẠY BÀI “RƯỢU ÊTYLIC” MÔN HÓA HỌC 9
ĐƠN VỊ: Nhóm 2: Trường Xuân, Thạnh Lợi, Tân Kiều.
I. Giới thiệu chung
1. Tên chủ đề “ TÍCH HỢP KIẾN THỨC CÁC MÔN VẬT LÝ, SINH VẬT
VÀO GIẢNG DẠY BÀI “RƯỢU ÊTYLIC” MÔN HÓA HỌC 9”.
a) Địa chỉ tích hợp
Môn học
Lớp
Bài
Mục
Ghi chú
Hóa
9
Rượu etylic
I Tính chất

vật lý.
III. Ứng dụng.
IV. Điều chế.
Lý
6
Bài 3: Đo thể tích chất II. Đo thể tích
lỏng.
chất lỏng.
Bài: Sự bay hơi, sự
ngưng tụ.
Sinh
8
Bài 46-47: Tiểu não- - Tiểu não.
Đại não; Bài:Vệ sinh hệ - Vệ sinh hệ
bài tiết.,…..
bài tiết.
b) Thời lượng: 2 tiết.
2. Ý nghĩa của việc thực hiện chủ đề

Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta thường gặp rất nhiều hiện tượng liên
quan đến kiến thức hóa học. Một trong những chất tác động rất lớn đến các đời
sống của con người đó là “ Rượu Êtylic”. Để góp phần vào việc giúp các em học
sinh hiểu được tính chất, CTCT, ứng dụng và sản xuất rượu Êtylic như thế nào …
Nhóm giáo viên chúng tôi đã đề ra một số giải pháp vận kiến thức các môn học
toán, lý, sinh, giáo dục công dân để giải quyết tốt các vấn đề liên quan đến bài
rượu Êtylic.
3. Mục tiêu
3.1. Kiến thức
Sau khi học xong chủ đề này, học sinh sẽ biết:

- Tính chất vật lý: Trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng,
nhiệt độ sôi.
- Khái niệm độ rượu.
- CTPT, CTCT, đặc điểm cấu tạo.
- Tính chất hoá học: phản ứng với Na, với Axitaxetic, phản ứng cháy.
- Ứng dụng: Làm nguyên liệu, dung môi trong công nghiệp.
- Phương pháp điều chế ancol Êtylic từ tinh bột, đường hoặc từ Êtylen.
3.2. Kỹ năng
Sau khi học xong chủ đề này, học sinh sẽ có kỹ năng:

- Quan sát mô hình ph/tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận
xét về đặc điểm cấu tạo phân tử và tính chất hoá học.
- Viết các PTHH dạng CTPT và CTCT thu gọn.
- Ph/biệt Ancol Êtylic với Benzen
- Tính khối lượng Ancol Êtylic th/gia hoặc tạo thành trong ph/ứng có s/dụng
độ rượu và h/suất quá trình
- Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin,
phân tích các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế.
- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.
3.3. Thái độ

Học sinh cần có năng lực vận dụng những kiến thức liên môn sau để giải
quyết các vấn đề bài học đặt ra:
- Biết cách sử dụng ống đong để đong 1 thể tích rượu cho trước.
- Biết được các tác hại của rượu đối với sức khỏa con người.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt , linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức
liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức.
3.4. Các năng lực chính hướng tới

- Năng lực tính toán.
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ.
- Năng lực tự học.
- Năng lực sáng tạo.
- Năng lực tự quản lý.
- Năng lực giao tiếp, hợp tác.
4. Sản phẩm cuối cùng của chủ đề
- Sản phẩm lý thuyết: Biết tính chất vật lí, ứng dụng và điều chế rượu etylic.
- Sản phẩm tư duy: Biết nhiều phương pháp để sản xuất rượu.
- Sản phẩm thực tiễn: Biết pha chế rượu, biết các qui trình sản xuất rượu, biết tác hại
của việc lạm dụng rượu.
II. Thiết bị dạy học và tài liệu bổ trợ:
1. Thiết bị dạy học:

+ Máy trình chiếu, ancol kế, ống đong, 1 số nhãn của các chai rượu, rượu
Êtylic, đèn cồn, diêm, kim loại Natri, mô hình phân tử rượu êtylic, bát sứ, ống
nghiệm, kẹp gỗ, panh sắt.
+ Chèn 1 số hình ảnh về ứng dụng và điều chế rượu Êtylic.
2. Tài liệu bổ trợ:


- SGK, mạng internet.
III. Kế hoạch dạy học (phần này học viên có thể thiết kế theo các phương pháp dạy
học khác)

Thời gian
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
HĐ1: Hoạt động khởi động

- GV thuyết giảng: Khi
lên men gạo, sắn, ngô
+ CTPT:
(đã nấu chin) hoặc quả - HS nghe giảng.
C2H6O
nho, quả táo người ta
- HS trả lời:
+ PTK: 46
thu được rượu Êtylic.
+ CTPT: C2H6O
Vậy rượu ÊTylíc có
+ PTK: 46
CTCT như thế nào? Có
tính chất và ứng dụng
gì? Ta sẽ tìm hiểu trong
bài học hôm nay.
- GV cho HS dựa vào
SGK nêu CTPT và tính
phân tử khối của rượu
Êtylic.
- Chốt lại câu trả lời
đúng
HĐ2: Hoạt động hình thành kiến thức về tính chất vật lý, ứng dụng và điều
chế rượu Êtylic.
HĐ2.1: Hoạt động tìm hiểu tính chất vật lý.
Mục tiêu:
- Sử dụng kiến thức môn vật lý cho HS tìm hiểu tính tan của rượu, xây dựng công
thức tính độ rượu và công thức biến đổi để làm bài tập.
- Tính chất vật lý, khái niệm độ rượu.
- Phân tích được kết quả TN để rút ra nhận xét

- Vận dụng kiến thức môn vật lý để rèn kỹ năng sử dụng ống đong để pha chế
rượu .
Phương pháp: Trực quan, phát vấn, trao đổi nhóm
1. Tính chất vật lý.
- HS quan sát lọ đựng I. Tính chất
- GV: Cho các nhóm
rượu etilic, 1 HS trả
vật lý.
HS quan sát lọ đựng
lời câu hỏi
1. Tính chất
rượu etilic. Gọi HS nêu
vật lý.
các tính chất vật lý của
Rượu etilic là
rượu (thể, màu, mùi)
1 HS lên bảng làm
chất lỏng
- Gọi 1 HS lên bảng
TN0, 1 HS khác nhận không màu,
làm TN0 hòa tan rượu
xét khả năng hòa tan
nhẹ hơn nước,
vào nước, nhận xét khả của rượu trong nước. tan vô hạn
năng hòa tan của rượu
trong nước,
trong nước.
1 HS lên bảng làm
sôi ở 78,30 .
- Gọi 1 HS lên bảng

TN0 hòa tan iốt vào
Rượu etylic
làm TN0 hòa tan iốt vào rượu, 1 HS khác nhận hoà tan được
rượu, nhận xét khả
xét khả năng hòa tan
nhiều chất


năng hòa tan của iốt
trong rượu.
- GV cho HS liên hệ
thực tế và giải thích vì
sao thường ngâm
chuối, 1 số vị thuốc bắc
vào rượu, ngâm để làm
gì?
- GV cho HS rút ra kết
luận về tính chất vật lý
của rượu Êtylic
- Chốt lại câu trả lời
đúng.
- Trình chiếu tính chất
vật lý của rượu Êtylic.
Và cho HS ghi bài.
2. Độ rượu:
- Trình chiếu 1 số nhãn
rượu (Nếp mới, Hữu
nghị), hướng dẫn HS
quan sát độ rượu ghi
trên nhãn.

- GV giới thiệu độ rượu
và cho HS tìm hiểu
khái niệm độ rượu.
- GV cho HS vận dụng
kiến thức vật lý 6 ôn lại
cách sử dụng ống đong
để pha loãng rượu.
- Trình chiếu TN0 ảo về
cách pha chế rượu 450,
hướng dẫn HS quan sát
và cho HS trả lời câu
hỏi: Thế nào là rượu
450
- Cho HS thảo luận
nhóm trả lời câu hỏi:
Thế nào là độ rượu?
- Chốt lại câu trả lời
đúng.
- Trình chiếu kết luận
về độ rượu.
- Cho HS pha chế rượu
500. Kiểm tra lại độ
rượu bằng ancol kế.
- Từ khái niệm về độ

của iốt trong rượu.
như iot,
- HS liên hệ thực tế và benzen
giải thích.
- HS rút ra kết luận về

tính chất vật lý của
rượu Êtylic
- HS ghi bài.
- HS quan sát
- Rút ra lết luận
- Ghi vở

- HS quan sát
- HS thảo luận nhóm
trả lời: Là có 45ml
rượu nguyên chất
trong 100 ml hỗn hợp
rượu và nước
- HS thảo luận nhóm
trả lời:
Độ rượu là số ml rượu
etylic có trong 100ml
hỗn hợp rượu với
nước
- HS thảo luận nhóm
vận dụng kiến thức
môn toán học xây
dựng công thức tính
độ rượu: Độ rượu =
Số ml rượu nguyên
chất x 100/ Số ml hỗn
hợp Rượu
- HS thảo luận nhóm
làm BT 4a,b

2. Độ rượu:
- Độ rượu là
số ml rượu
etylic có
trong 100ml
hỗn hợp rượu
với nước
- Công thức
tính độ rượu:
Độ rượu = Số
ml rượu
nguyên chất x
100/ Số ml
hỗn hợp
Rượu


rượu, cho HS vận dụng
kiến thức môn toán học
xây dựng công thức
tính độ rượu
- Chốt lại câu trả lời
đúng.
- Trình chiếu công thức
tính độ rượu.
- Cho HS thảo luận
nhóm làm BT 4a,b
HĐ 2.2: Ứng dụng
Mục tiêu: - Biết được ứng dụng của rượu Êtylic.
- Vận dụng kiến thức sinh học để biết được lợi ích của rượu và tác hại

của rượu đối với cơ thể nếu như uống nhiều rượu.
IV. Ứng dụng - Trình chiếu ứng dụng - HS theo dõi màn
của rượu Êtylic
hình.
- GV cho HS nêu ứng
- HS nêu ứng dụng.
dụng.
- HS thảo luận nhóm
- GV cho HS vận dụng vận dụng kiến thức
kiến thức môn sinh
môn sinh giải thích:
giải thích vì sao uống quá khả năng khử
nhiều rượu có hại cho độc của gan, làm tê
sức khỏe?
liệt tiểu não, đại não,
- GV nhấn mạnh: Uống dạ dày, di truyền,…
nhiếu rượu rất có hại
cho sức khoẻ.
HĐ 2.3: Điều chế:
Mục tiêu: - Biết được phương pháp điều chế ancol Êtylic từ tinh bột, đường hoặc
từ Êtylen.
- Vận dụng kiến thức môn giáo dục công dân trong việc giáo dục bảo
vệ môi trường.
- GV: người ta có thể
điều chế rượu etilic
bằng những cách nào?
GV cho HS vận dụng
kiến thức vật lý (sự bay
hơi, sự ngưng tụ) trong
quá trình chưng cất

rượu.
- Trình chiếu cách sản
xuất rượu Êtylic từ
tinh bột, cho HS nêu
các bước tiến hành sản
xuất rượu từ TB

- HS: rượu etilic
thường được điều chế
theo các cách sau: lên
men TB hoặc đường,
cho C2H4 hợp nước
- HS theo dõi màn
hình.
- HS nêu các bước sản
xuất.
- HS ghi bài.
- HS giải thích vấn đề
bảo vệ môi trường
trong sản xuất, tận

V: Điều chế:
- Chất bột
( hoặc
đường ) 
Rượu etilic
- Cho etilen
tác dụng với
nước:
C2H4 + H2O

 C2H5OH


- GV giáo dục bảo vệ
môi trường.

dụng những phế phẩm
của quá trình sản xuất
rượu để sản xuất
những sản phẩm khác.

HĐ 2.4 : Vận dụng, củng cố:
Mục tiêu: - Củng cố, vận dụng những kiến thức đã học để làm bài tập.
- Vận dụng kiến thức toán học để làm bài toán tính theo PTHH.
Phương pháp: Phát vấn, làm việc cá nhân.
Vận dung
- Trình chiếu slide 19: - HS tóm tắt các kiến + nCaCO3 = 1
Hệ thống hóa kiến thức thức của bài.
mol,
của bài, cho HS tóm tắt - HS thảo luận nhóm + PTHH: C2nội dung của bài học.
tìm hiểu các bước làm H5OH + 3O2
Bài tập 1: Đốt cháy
bài 1:
 2CO2 +
hoàn toàn 30 ml rượu
+ nCaCO3 = 1 mol,
3H2O
Êtylic chưa rõ độ rượu, + PTHH: C2H5OH +
cho toàn bộ sản phẩm
3O2  2CO2 + 3H2- Ca(OH)2 +

cháy đi vào dd
O
CO2
Ca(OH)2 dư được 100
CaCO3 +
gam kết tủa. a/ Tính thể Ca(OH)2 + CO2
H2O
tích O2 để đốt cháy
CaCO3 + H2O
+ Từ nCaCO3 và
lượng rượu đó.
+ Từ nCaCO3 và 2
2 PTHH →
b/ Xác định độ rượu,
PTHH → nCO2 → nO2 nCO2 → nO2 →
biết khối lượng riêng
→ VO2
VO2
của rượu là 0,8g/ml
+ Từ nO2 và PTHH → + Từ nO2 và
nC2H5OH → mC2H5OH →
PTHH →
VC2H5OH → Độ rượu
nC2H5OH →
 Cộng điểm cho HS
mC2H5OH →
trả lời đúng
VC2H5OH → Độ
rượu
HĐ 3: Hoạt động tìm tòi, khám phá về sản xuất rượu etylic:

T.Gian Hoạt động của HS
Học sinh về nhà thực
hiện tự điều chế rượu
nho hoặc rượu chuối
theo những phương
pháp điều chế đã học.

Hoạt động của GV
KQ/SP
Yêu cầu học sinh về tự
điều chế rượu nho hoặc
rượu chuối theo những
phương pháp điều chế
đã học.

IV. Hệ thống câu hỏi đánh giá chủ đề
Mức độ Biết:
Câu 1: Rượu etylic có những tính chất vật lí gì?
Mức độ Hiểu:
Câu 2: Độ rượu là gì?
Câu 3: Các phương pháp điều chế rượu?
Câu 4: Những ứng dụng của rượu etylic?
Mức độ Vận Dụng thấp:
Câu 5: Tác hại của việc lạm dụng rượu bia?


Mức độ Vận Dụng cao:
V. Rút kinh nghiệm