Bài 15
THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ
CỦA KHÔNG KHÍ
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức.
- Phân biệt và trình bày được 2 khái niệm: thời
tiết và Khí hậu.
- Hiểu nhiệt độ không khí và nguyên nhân có yếu
tố này.
- Biết đo và tính nhiệt độ trung bình Ngày,
Tháng, Năm.
- Tập làm quen với dự báo thời tiết và ghi chép 1
số yếu tố thời tiết.
2. Kĩ năng
II. Chuẩn bị.
- Bảng thống kê tình hình thời tiết
- Hình sự thay đổi nhiệt độ theo độ cao.
- Hình sự thay đổi nhiệt độ theo vĩ độ.
III. Các hoạt động trên lớp.
1. ổn định tổ chức.
2. kiểm tra bài cũ.
? Nêu vị trí, đặc điểm của Tầng đối lưu?
? Dựa vào đâu để phân loại các khối khí nóng,
lạnh, lục địa, đại dương?
3. Bài mới.
Vào bài: Sử dụng mở đầu SGK trang 55.
1. Thời tiết và khí hậu.
a. Thời tiết.
? Chương trình dự báo
thời tiết trên các phương
tiện thông tin đại chúng
có nội dung gì?
? Thông báo ngày mấy - Thời tiết là sự biểu hiện
lần?
của các hiện tượng khí
? Thời tiết là gì?
tượng ở 1 địa phương
trong thời gian ngắn nhất
? Hiện tượng khí tượng định.
là gì?
( Gió, mưa, sấm chớp,
sương mù …)
? Trong 1 ngày thời tiết
biểu hiện sáng, trưa,
chiều như thế nào?
? Cùng một thời gian
thời tiết ở khắp mọi nơi
trên TĐ có giống nhau
không?
( Khác nhau)
? Thời tiết mùa Đông ở
các tỉnh phía Bắc và các
tỉnh phía Nam có gì khác
biệt?
b. Khí hậu.
( Miền Bắc có mùa
- Là sự lặp đi lặp lại của
Đông lạnh
tình hình thời tiết ở 1 địa
Miền Nam không có
phương trong thời gian dài
mùa Đông)
? Sự khác biệt này
mang tính tạm thời hay
được lặp đi lặp lại trong
các năm?
( Lặp đi lặp lại )
GV. Đó là đặc điểm
riêng biệt của khí hậu 2
Miền. Vậy khí hậu là gì?
và trở thành quy luật.
2. Nhiệt độ không khí và
cách đo nhiệt độ không
khí.
? Thời tiết và Khí hậu
có đặc điểm gì giống và
khác nhau?
GV. Nêu quy trình hấp
thụ nhiệt của mặt đất và
không khí:
ánh sáng MTrời khi
chiếu xuống TĐ đi qua
lớp không khí. Trong
không khí có chứa bụi và
hơi nước nên chỉ hấp thụ
1 phần nhỏ năng lượng
của MTrời. Phần lớn còn
lại được mặt đất hấp
a. Nhiệt độ không khí:
- Là lượng nhiệt khi mặt
đất hấp thụ năng lượng
nhiệt của Mặt trời và bức
xạ lại vào trong không khí
làm cho không khí nóng lên.
- dùng nhiệt kế để đo
nhiệt độ của không khí.
b. Cách đo nhiệt độ không
khí.
Nhiệt độ TB ngày =
Tổng
nhiệt độ các lần đo
thụ làm cho mặt đất
nóng lên tỏa nhiệt vào
không khí làm cho không
khí nóng lên. Đó là nhiệt
độ của không khí.
? Nhiệt độ của không
khí là gì?
số lần đo
3. Sự thay đổi nhiệt độ
của không khí.
a. Nhiệt độ không khí thay
đỏi tùy thuộc độ gần Biển
hay xa Biển.
- Nước Biển có tác dụng
? Muốn biết nhiệt độ
điều hòa nhiệt độ không
không khí ta làm ntn?
khí làm cho mùa Hạ bớt
nóng, mùa Đông bớt lạnh.
GV. Hướng dẫn cách đo Sự khác nhau này sinh ra 2
nhiệt độ không khí Trung loại khí hậu: khí hậu Lục
bình Ngày.
địa và khí hậu Đại dương
? Cách tính nhiệt độ TB b. Sự thay đổi nhiệt độ
Tháng?
theo độ cao.
? Cách tính nhiệt độ TB
Năm?
- Càng lên cao nhiệt độ
không khí càng giảm. Lên
cao 100m Nhiệt độ giảm
? Tai sao những ngày
0,60C.
Hè người ta thường hay
ra Biển để Du lịch, Nghỉ
mát?
c. Nhiệt độ không khí thay
? Tại sao vào mùa Đông đổi theo vĩ độ.
những miền gần Biển
lại có không khí ấm hơn
phần đất liền?
Yêu cầu HS đọc mục 3b
sgk trang 56
? Nhận xét sự thay đồi
nhiệt độ theo độ cao?
Dựa vào kiến thức đã
biết hãy tính sự chênh
lệch về độ cao giữa 2 địa
điểm trong H48.
( Chênh lệch nhau
1000m)
? Tại sao ở những vùng
vĩ độ thấp luôn nóng hơn
ở các vùng vĩ độ cao?
( Do góc chiếu của ánh
sáng MTrời )
4. Củng cố.
? Thời tiết là gì?
? Khí hậu là gì ?
- Không khí ở các vùng vĩ
độ thấp luôn nóng hơn các
vùng vĩ độ cao.
? Em có hiểu biết gì về hiện tượng Ennino?
5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài và làm bài tập cuối bài SGK trang 57.
- Chuẩn bị trước bài 19 " khí áp và gió trên trái
đất".
IV. Rút kinh nghiệm.