Đất nước nhiều đồi núi

ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI
I. ĐĂC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỊA HÌNH
Đồi núi chiếm 3/4 diện tích, nhưng chủ yếu là đối núi thấp (chiếm 85% diện tích)
Cấu trúc địa hình nước ta khá đa dạng:
Do tác động của Tân kiến tạo nên địa hình nước ta “già nhưng được trẻ lại” và có
tính phân bậc rõ rệt.
Địa hình thấp dần từ tây bắc xuống đông nam và có hai hướng chính: Hướng
Tây Bắc – Đông Nam gồm vùng núi Tây Bắc, Trường Sơn Bắc và hướng vòng cung
gồm cánh cung của vùng núi Đông Bắc, Trường Sơn Nam
Địa hình chịu tác động nhiều của con người. (tác động tích cực và tiêu cực)
Địa hình của miền nhiệt đới ẩm gió mùa. (xâm thực miền cao và bồi tụ miền thấp)

II. CÁC KHU VỰC ĐỊA HÌNH
1. Khu vực đồi núi
Vùng núi Đông Bắc:
Nằm ở tả ngạn sông Hồng
Có 4 cánh cung lớn chụm đầu ở Tam Đảo, mở ra về phía bắc và đông:
cánh cung Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn và Đông Triều
Chủ yếu là núi thấp, hướng chung là Tây Bắc – Đông Nam
Những đỉnh cao trên 2000m nằm trên thượng nguồn sông Chảy
Giáp biên giới Việt – Trung là các khối đá vôi đồ sộ ở Hà Giang, Cao Bằng
Trung tâm là vùng đồi núi thấp cao từ 500 – 600m
Vùng núi Tây Bắc:
Nằm giữa sông Hồng và sông Cả, địa hình cao nhất nước với 3 dải địa hình
song song cùng hướng Tây Bắc – Đông Nam
Phía đông là dãy Hoàng Liên Sơn cao và đồ sộ chạy dài từ biên giới Việt –
Trung đến khuỷu sông Đà, có đỉnh Phanxipăng cao nhất Đông Dương 3143m
Phía tây: núi trung bình dọc biên giới Việt – Lào
Ở giữa thấp hơn là các dãy núi, sơn nguyên và cao nguyên đá vôi từ Phong Thổ
đến Mộc Châu
Xen giữa là các thung lũng sông cùng hướng: Sông Đà, sông Mã, sông Chu

Vùng núi Trường Sơn Bắc:


Giới hạn từ phía nam sông Cả tới dãy Bạch Mã
Gồm các dãy núi song song và so le hướng Tây Bắc – Đông Nam cao ở hai đầu
và thấp ở giữa
Cao ở tây Nghệ An và tây Thừa Thiên – Huế, thấp ở vùng đá vôi Quảng Bình
và đồi núi thấp Quảng Trị
Dãy Bạch Mã đâm ngang ra biển, là bức chắn cản khối khí lạnh từ phía bắc tràn
xuống phương nam
Vùng núi Trường Sơn Nam:
Gồm các khối núi và các cao nguyên
Khối núi Kon Tum và cực Nam Trung Bộ được nâng cao với những đỉnh trên
2000m và nghiêng dần vế phía đông làm bờ biển dốc xen kẻ các đồng bằng
hẹp ngang
Các cao nguyên badan Plây Ku, Đắc Lắc, Mơ Nông, Di Linh ở phía tây khá
bằng phẳng, cao 500m – 800m – 1000m tạo sự bất đối xứng ở 2 sườn
Đông – Tây của Trường Sơn Nam

2. Địa hình bán bình nguyên và đồi trung du
Nằm chuyển tiếp giữa miền núi và đồng bằng
Bán bình nguyên rõ nhất là Đông Nam Bộ với bậc thềm phù sa cổ cao 100m và
bề mặt phủ badan cao 200m
Địa hình đồi trung du chủ yếu do tác động của dòng chảy chia cắt các thềm phù sa
cổ. Dải đồi trung du rộng nhất nằm ở rìa đồng bằng sông Hồng, thu hẹp ở rìa
đồng bằng ven biển miền Trung

3. Khu vực đồng bằng
Do phù sa sông bồi tụ dần trên một vịnh biển nông, thềm lục địa mở rộng.
Đồng bằng sông Hồng: rộng 15.000 km2

Cao ở rìa phía tây và tây bắc, thấp dần ra biển và bị chia cắt thành nhiều ô
Có đê ven sông, vùng trong đê không còn được phù sa bồi đắp gồm các khu
ruộng cao bạc màu và các ô trũng ngập nước
Đồng bằng sông Cửu Long: rộng 40.000 km2
Thấp, mạng lưới sông ngòi kênh rạch chằng chịt, mùa mưa ngập, mùa khô cạn
gây ra hiện tượng nhiễm mặn
Vùng trũng lớn ở Đồng Tháp Mười, Tứ giác Long Xuyên
Đồng bằng ven biển miền Trung: tổng diện tích 15.000 km2
Hẹp ngang và bị chia cắt


Đồng bằng chia làm 3 dải: giáp biển là cồn cát, đầm phá; giữa là vùng thấp
trũng; trong cùng là đồng bằng có đất cát pha

III. THẾ MẠNH VÀ HẠN CHẾ VỀ TỰ NHIÊN CỦA CÁC DẠNG ĐỊA HÌNH
1. Khu vực đồi núi
Thế mạnh:
Khoáng sản dồi dào
Rừng giàu, nhiều gỗ quí, thú quí
Đất đa dạng, chủ yếu là feralit
Các cao nguyên, thung lũng hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiệp,
chăn nuôi gia súc
Thủy năng dồi dào, phát triển du lịch sinh thái
Hạn chế:
Trở ngại về giao thông
Thiên tai: xói mòn, lũ quét, trượt đất,…

2. Khu vực đồng bằng:
Thế mạnh:
Cơ sở phát triển nông nghiệp nhiệt đới, đặc biệt là lúa

Cung cấp tài nguyên: khoáng sản, thuỷ sản, lâm sản
Hình thành các khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp, thành phố
Phát triển giao thông đường bộ, đường sông
Hạn chế:
Thiên tai bão, lũ, hạn hán,…