Những bài văn bài hai đứa trẻ thạch lam ngữ văn 11 (9)

VĂN MẪU 12: HAI ĐỨA TRẺ - THẠCH LAM
23 DÀN Ý CHI TIẾT BÀI HAI ĐỨA TRẺ - THẠCH LAM”

Dàn ý đề số 1: Phân tích tác phẩm Hai đứa trẻ - Thạch Lam

I.

Đặt vấn đề

Thạch Lam là một trong những cây bút viết truyện ngắn tài hoa. Dẫu là viết về
cuộc sống vất vả, cơ cực, bế tắc của người nông dân, người thị dân nghèo hay viết về
những khía cạnh bình thường mà nên thơ của cuộc sống thì những trang văn của ơng
cũng chan chứa tình người.
Hai đứa trẻ là một truyện ngắn đặc sắc của Thạch Lam, in ở tập Nắng trong vườn
(1938). Tác phẩm đã làm rung động tâm hồn người đọc bởi tình người giữa những con
người nơi phố huyện nghèo thẫm đẫm trong từng trang văn của Thạch Lam. Phân tích tác
phẩm ta sẽ thấy được bức tranh thiên nhiên và con người ở một phố huyện nghèo trước
Cách mạng tháng Tám.
II. Giai quyết vấn đề
1.Hình ảnh thiên nhiên nơi phố huyện nghèo lúc chiều tối.
– Bức tranh cảnh vật nơi phố huyện nghèo hiện lên trong trang văn của Thạch
Lam có đầy đủ âm thanh, màu sắc,…
+ Âm thanh: “Tiếng trống thu khơng trên cái chịi của phố huyện nhỏ; từng tiếng
một vang ra để gọi buổi chiều”. Đó là tiếng “ếch nhái kêu ran ngồi đồng ruộng theo
gió nhẹ đưa vào”. Đó là “tiếng muỗi vo ve”.
+ Màu sắc: “Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như
hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời. Vào
đêm, khung cảnh phố huyện nghèo đã thay đổi”. Trời đã bắt đầu đêm, một đêm mùa hạ


êm như nhung và thống qua gió mát. Đường phố và các ngõ con dần dần chứa đầy bóng

tối.
-» Âm thanh, màu sắc, hương vị như hoà vào nhau tạo nên bức tranh thiên nhiên
êm ả nhưng đượm buồn. Qua bức tranh thiên nhiên, ta thấy tác giả ln trìu mến và nặng
tình với những gì là hồn xưa của dân tộc.
– Tác giả đã miêu tả được đặc trưng tiêu tiểu của không gian nơi phố huyện
nghèo. Bức tranh thiên nhiên như một tấm phông nền làm nổi bật những con người và
hoạt động của họ trong cảnh chiều tàn.
2.Hình ảnh con người ở phố huyện
– Những “đứa trẻ con nhà nghèo ở ven chợ”, “chúng nhặt nhạnh thanh nứa,
thanh tre hay bất cứ cái gì đó có thể dùng được của các người bán hàng để lại”. – Mẹ
con chị Tí, ngày mị cua bắt tép; tối đến mới dọn hàng nước dưới gốc cây bàng. Cuộc
sống của chị vất vả, mòn mỏi, quẩn quanh, leo lét như ngọn đèn của chị, ánh sáng chỉ đủ
toả ra một vùng nhỏ mà thôi. – Bà cụ Thi xuất hiện với tiếng cười khanh khách, với dáng
điệu đi lảo đảo, động tác uống rượu thì khác lạ “Cụ ngửa cổ ra đàng sau, uống một hơi
cạn sạch”
– Bác phở Siêu bán phở gánh. Thu nhập q ít ỏi vì phở là món quà xa xỉ phẩm,
hàng của bác thật ế ẩm.
– Gia đình bác xẩm: Cuộc sống gia đình bác lay lắt như ngọn đèn trước gió. Gia
tài của bác là chiếc đàn bầu và chiếc thau để xin tiền. Cuộc sống của bác bấp bênh. Cái
đói, cái chết ln kề cận. – Chị em Liên: Cuộc sống của chị em Liên cũng chẳng khá hơn
cuộc sống của mọi người. Cửa hàng tạp hố của chị em Liên “nhỏ xíu”. Hàng hố thì lèo
tèo mà khách hàng là những người nghèo khó.
Tóm lại, tất cả các nhân vật đều khơng được mơ tả kĩ lưỡng về khn mặt, về tính
tình về hành động. Nhưng chỉ bằng vài nét phác thảo, những cảnh đời nơi phố huyện
nghèo đã hiện lên. Nhịp sống nơi đây cứ lặp đi lặp lại đơn điệu, buồn tẻ và tù túng. Con
người nơi đây héo hắt, xơ xác, mòn mỏi… Miêu tả những cảnh đời cơ cực không phải là


mục đích chính của Thạch Lam trong tác phẩm này. Điều mà tác giả muốn gửi đến độc
giả chính là tính trì trệ của xã hội Việt Nam thời Pháp thuộc, là cuộc sống nghèo khó

nhưng đầy tình người của những người dân nơi một phố huyện trước Cách mạng tháng
Tám.
III . Kết thúc vấn đề
– Thể hiện tình cảm của nhà văn dành cho những con người nơi phố huyện nghèo:
thơng cảm, xót thương, muốn có sự thay đổi đến với cuộc đời của họ.
– Tác giả thành công trong nghệ thuật miêu tả thiên nhiên, con người như: gợi
được khơng khí tàn tạ của thiên nhiên (ngày tàn, chợ tàn), của con người (kiếp người
sống mỏi mòn, tàn tạ); dùng thủ pháp đối lập (cái mênh mông của bóng tối với ánh sáng
nhỏ nhoi, leo lét của cái đèn dầu của mẹ con chị Tí).
– Tác giả đã giúp ta hiểu hơn về cuộc sống của những người lao động nơi một phố
huyện nghèo trước Cách mạng tháng Tám.


Dàn ý đề số 2: Phân tích bức tranh thiên nhiên và con người trong tác phẩm Hai đứa
trẻ của Thạch Lam

I. Mở bài
- Thạch Lam là hiện tượng đặc biệt trong văn học lãng mạn 1930-1945. Ông sở
trường về truyện ngắn. Văn phong của Thạch Lam trong trèo, nhẹ nhàng, gợi cảm. Và
đằng sau những trang văn tinh tế đầy cảm xúc ấy là tấm lòng trắc ẩn đối với những kiếp
người nghèo khổ trong xã hội cũ.
- Hai đứa trẻ là một trong những truyện ngắn xuất sắc của Thạch Lam. Thiên
truyện được in trong tập truyện ngắn Nắng trong vườn (1938). Truyện khơng có cốt
truyện mà chỉ là thế giới tâm hồn của hai đứa trẻ Liên và An thay mẹ trông coi một gian
hàng xén, đêm đêm thức đợi chuyến tàu từ Hà Nội về.
- Hiện thực cuộc đời buồn tẻ, vô vọng ở phố huyện nhỏ được thể hiện qua bức
tranh cảnh vật và bức tranh nhân thế.
II. Phân tích
1. Bức tranh cảnh vật lúc chiều tối
- Tác giả chọn thời khắc hồng hơn - ngày tàn. Cảnh mỗi lúc một tối hơn. Ánh

sáng lụi tàn dần. Bóng tối bắt đầu lan tỏa khắp nơi; trên cái chòi, đám mây và lũy tre làng
và bao trùm lên cảnh vật, gợi lên từ âm thanh của tiếng trống thu không (…) vang ra từng
tiếng để gọi buổi chiều, gợi lên từ màu sắc: Phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những
đám mây ánh hồng như hịn than sắp tàn.
- Đó là cảnh vật phố huyện nghèo nàn, xơ xác tiêu điều: tiếng muỗi vo ve, tiếng
ếch nhái kêu ra, cảnh chợ tàn, trên nền đất chỉ còn rác rưởi, một miền đất như đang lụi
tàn trong quên lãng.
2. Bức tranh nhân thế
- Trong cảnh xơ xác, tiêu điều ngập đầy dần bóng tối là những cuộc đời đầy bóng
tối: Những đứa trẻ nghèo vờ vật trong buổi chiều tàn. Mẹ con chị Tí ngày mị cua bắt tép,


tối lại đội cái chõng tre tàn ra sân ga bày bán với một hi vọng còm cõi như chõng hàng
của chị. Bà cụ Thi xuất hiện trong bóng tối và trở về cũng đi lần vào bóng tối... Thấp
thống sau họ là một bà cụ móm phải cho thuê bớt một gian hằng ọp ẹp, một người cha
mất việc. Bao quanh họ là những đồ vật tàn: những tấm phên nứa dán nhật trình, cáo
chõng sắp gãy.
- Tất cả những con người ấy sống đơn điệu từ ngày này qua ngày khác. Nhịp sống
lặp đi khơng thay đổi nói lên cái mịn mỏi, vơ nghĩa của kiếp người trong xã hội cũ. Con
người không chỉ chịu đựng cuộc sống nghèo mà còn phải chịu đựng cuộc sống uể oải,
nhàm chán.
- Nhưng nhân vật của Thạch Lam dường như còn mong đợi một cái gì tươi sáng
cho sự sống nghèo khổ của họ. Họ chờ đợi cái gì khơng rõ, chỉ thấy nỗi lịng thương xót
của nhà văn.
3. Nổi bật trong bức tranh phố huyện mù tối ấy là hai đứa trẻ, đặc biệt là cô bé
Liên
- Nhân vật Liên trong thời khắc chiều tối gây ấn tượng cho người đọc ở sự nhạy
cảm và chiều sâu tâm hồn: cảnh thiên nhiên trong ánh nắng chiều lặng trầm và u uất làm
Liên buồn man mác trước thời khắc của ngày tàn. Liên thương những đứa trẻ nhặt rác ở
bãi chợ.

Nhà văn như hóa thân vào nhân vật để day dứt về kiếp sống vô nghĩa, lụi tàn.
4. Những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả của tác giả.
- Hai đứa trẻ là truyện ngắn giàu chất thơ:
+ Chất thơ tỏa ra từ cảnh vật quê hương: không gian chiều là khơng gian quen
thuộc, cảnh bình dị nhưng giàu sức gợi. Mùi vị quê hương hiện lên chân thực và thú vị.
+ Chất thơ tỏa ra từ bức tranh đời sống u buồn, hiu hắt.
+ Chất thơ còn tỏa ra trong cách tác giả miêu tả hồn người, tác giả tinh tế trong
việc nắm bắt những rung cảm mơ hồ trong tâm hồn nhân vật.
- Hệ thống lời văn, hình ảnh góp phần làm ngơn ngữ miêu tả của tác phẩm đầy
chất thơ.


III. Kết luận
- Đằng sau bức tranh phố huyện, đằng sau những kiếp người mòn mỏi là tư tưởng
nhân đạo của tác giả. Đó là lịng u nhân ái, nỗi day dứt trước những cuộc đời đơn điệu,
nặng nề. Là tâm hồn tinh tế, đồng cảm với nỗi khổ và khao khát ánh sáng của họ.
- Nghệ thuật miêu tả đặc sắc của tác giả góp phần thành cơng cho thiên truyện


Dàn ý đề số 3: Phân tích bức tranh thiên nhiên và con người trong tác phẩm Hai đứa
trẻ của Thạch Lam

1. Mở bài: Giới thiệu nhà văn Thạch Lam và truyện ngắn Hai đứa trẻ.
2. Thân bài.
a. Câu chuyện mở đầu bằng những câu văn êm dịu, với những âm thanh và hình
ảnh báo hiệu một ngày tàn: “Tiếng trống thu khơng trên cái chịi của huyện nhỏ ; từng
tiếng một vang ra để gọi buổi chiều. Phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những đám
mây ánh hồng như hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt
trên nền trời. Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran
ngồi đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào’’. Cái rực rỡ huy hoàn của một nay đã qua rồi ;

buổi chiều tà đang xuống. Giờ này, chợ cũng đã tàn, cái đơng vui đã mất chí còn lại sự
trống vắng, hiu quạnh : “Chợ hợp giữa phố vãn từ lâu. Người về hết và tiếng ồn ào cũng
như mất’’, chỉ còn lại mấy đứa trẻ con nhà nghèo cúi lom khom khặt nhạnh bất cứ cái gì
có thể dùng được của những người bán hàng để lại. Cảnh ngày tàn, chợ tàn gợi cho người
đọc “cái buồn của buổi chiều quê’’.
b. Bên cạnh cảnh ngày tàn, chợ tàn là những kiếp người tàn.
- Chị Tí ban ngày mò cua, bắt tép, tối đến dọn hàng nước chè tươi, thắp một ngọn
đèn dầu leo lét. Hàng vắng khách, tuy chiều nào chị cùng dọn từ chập tối cho đến đêm,
nhưng “chả kiếm được bao nhiêu’’.
- Bác Xẩm ngồi trên manh chiếu, cái thau để trước mặt, “góp chuyện bằng mấy
tiếng đàn bầu bần bật trong yên lặng. Thằng con bị ra đất, ngồi manh chiếu, nghịch
nhặt những rác bẩn vùi trong cát bên đường’’.
- Bác phở Siêu đêm nào cũng gánh phơ từ trong làng đi ra rồi đến khuya lại kĩu
kịt gánh về vì phở của bác là “một thứ quà xa xỉ’’ ở cái phố huyện nghèo này.


- Bà cụ Thi hơi điên lại nghiện rượu, có tiếng cười khang khách, ghê sợ, sau khi
uống một hơi cạn cút rượi ti, “cụ đi lần vào bóng tối’’.
- Chị em Liên phải thức để trông “một cửa hàng tạp hóa nhỏ xíu, mẹ Liên dọn
ngay từ khi cả nhà bỏ Hà Nội về quê ở, vì thấy Liên mất việc’’. Hàng “bán chẳng ăn thua
gì’’, Liên thương mấy đứa trẻ nghèo, nhưng “khơng có tiền để cho chúng nó’’.
- Như vậy, từ gia đình chị Tí, gia đình bác Xẩm đến bà cụ Thi và chị em Liên, mỗi
người một cảnh, nhưng họ đều chung sự buồn chán, mỏi mịn… Điều đáng nói hơn là tất
cả những nhân vật bé nhỏ này đã hiện ra trong cái nhìn xót thương của Thạch Lam.
c. Bức tranh đầy bóng tối Khi trời tối hẳn, cả phố huyện tối tăm dường như chỉ thu
vào ngọn đèn của chị Tí. Ngồi ngọn đèn này ra, “thứ bóng tối nhẫn nãi uất ức đời thôn
quê’’ (Thế Lữ) làm chủ tất cả. Không phải ngẫu nhiên mà trong tác phẩm, nhà văn nhắc
đi, nhắc lại chi tiết ngọn đèn chị Tí tới bảy lần. Kết thúc tác phẩm, hình ảnh gây ấn tượng,
day dứt cuối cùng, đi vào giấc ngủ của Liên cũng vẫn là “chiếc đèn con của chị Tí chỉ
chiếu sáng một vùng đất nhỏ’’. Phải chăng, hình ảnh này chính là biểu tượng của những

kiếp người nghèo khổ, lam lũ, sống vật vờ, leo lét, trong màn đêm của xã hội cũ ?
d. Nhịp sống của phố huyện này cứ lặp đi lặp lại, lặp lại một cách đơn điệu, quẩn
quanh và tẻ nhạt. - Ngày qua ngày, “chiều nào chị Tí cũng dọn hàng, từ chập tối cho đến
đêm’’. Tối nào bác phở Siêu cũng nhóm lửa, gia đình bác Xẩm cũng chờ khách, người
nhà cụ thừa, cụ lục cũng gọi những người đi đánh tổ tôm. Chị em Liên tối nào cũng tính
tiền hàng, “cũng phải ngồi trên chiếc chõng tre dưới gốc bàng’’ và “ngày nào, cứ chập
tối, mẹ Liên lại tạt ra thăm hàng một lần’’… Như vậy, “chừng ấy người trong bóng tối’’
ngày này qua ngày khác sống quẩn quanh, tù túng trong cái “Ao Đời bằng phẳng’’ (Theo
cách nói của Xuân Diệu)
- Tuy thế, họ vẫn hi vọng – cho dù hi vọng đó rất mơ hồi : “một cái gì tươi sáng
cho sự sống nghèo khổ hàng ngày của họ’’. Chính sự mong mỏi mơ hồ này dường như
càng tơ đậm thêm tình cảnh tội nghiệp của những nhân vật trong truyện. Họ sống đấy,
nhưng đâu biết ngày mai số phận mình sẽ ra sao ! Một niềm xót thương da diết của Thạch


Lam được thể hiện một cách kín đáo ở ngay trong cách dựng người, dựng cảnh và ngay ở
cái giọng văn đều đều, chậm buồn của ông.
e. Tâm trạng đợi tàu và hình ảnh chuyến tàu khuya.
- Chị em Liên, cũng như nhiều người dân phố huyện, đêm này cũng cố thức để
chờ đợi chuyến tàu đi qua. Phải chăng hai chị em chờ tàu để bán được hàng ? Không,
“Liên không trông mong con ái đến mua nữa. Với lại đêm, họ chỉ mua bao diêm hay gói
thuốc là cùng’’. Hơn nữa, “Liên đã buồn ngủ ríu cả mắt’’, nhưng cơ vẫn chưa chịu ngủ.
Cịn An đã nằm xuống […] mi mắt đã sắp sửa rơi xuống’’, vẫn không quên dặn chị nhớ
đánh thức mình dậy khi tàu đi đến. Hai chị em cố thức chỉ “vì muốn được nhìn chuyến
tàu, đó là hoạt động cuối cùng của đêm khuya’’ ; vì với hai đứa trẻ, con tàu đâu chỉ là con
tàu. Nó là cả một thế giới khác, “một thế giwois khác hẳn đối với Liên, khác hẳn cái
vầng sáng ngọn đèn của chị Tí và ánh lửa của bác Siêu’’. Đó là thế giới của mơ ước –
một mơ ước thật mơ hồ. Những người dân nơi phố huyện gửi gắm niềm mơ ước của họ
vào hình ảnh đoàn tàu. Riêng với chị em Liên, đoàn tàu cịn có thêm một ý nghĩa khác :
nó là hình ảnh của quá khứ, của “Hà Nội xa xăm, Hà Nội sáng rực vu vẻ và huyên náo’’.

- Có lẽ chính vì vậy, chuyến tàu được Thạch Lam tập trung bút lực miêu tả một
cách tỉ mỉ, kĩ lượng theo trình tự thời gian, qua tâm trạng chờ mong của nhân vật Liên.
Dấu hiệu đầu tiên của đoàn tàu là sự xuất hiện của người gác chi. Tiếp theo à Liên trông
thấy “ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất như ma trơi’’, rồi cơ ghe thấy tiếng cịi xe rít mạnh
vào ghi’’, kèm theo “một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa, tiếp đến tiếng hành
khách ồn ào’’. Thế rồi, “tàu rần rộ đi tới’’, “các toa đèn sáng và các cửa kính sáng’’.
Cuối cùng là “tàu đi vào đêm tối, để lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt’’,
“cái chấm nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng
tre’’.
- Đối với chị em Liên và có thể cả những người dân phố huyện, chuyến tàu đêm là
biểu tượng của sự sống mạnh mẽ, sự giàu sang, rực rỡ ánh sáng. Nó đối lập với cuộc sống
mỏi mịn, nghèo nàn, tối tăm và quẩn quanh của người dân phố huyện. Đối với chị em


Liên, chuyến tàu đêm còn gợi nhớ về những kỉ niệm của ngày xưa sung sướng, tại đất Hà
Nội, khi thầy chưa mất việc.
- Phố huyện rầm rộ lên trong chốc lát rồi chìm sâu vào bóng đêm n tĩnh. Và
đáng nói hơn, những người dân phố huyện chỉ chính thức chấm dứt hoạt động khi chuyến
tàu đêm đã đi qua. Phố huyện lại trở về phố huyện. Hình ảnh ngọn đèn leo lét của chị Tí
lại chập chờn trong tâm trạng thức ngủ của Liên trước khi cô ngập hẳn vào “giấc ngủ yên
tĩnh, cũng yên tĩnh như đêm ở trong phố, tịch mịch và đầy bóng tối’’.
3. Kết bài Qua việc miêu tả tâm trạng của Liên, Thạch Lam thể hiện niềm trân
trọng thương xót đối với những kiếp người nhỏ bé, sống trong hoàn cảnh nghèo nàn, tăm
tối, buồn chán nơi phố huyện. Qua tâm trạng của Liên, phải chăng Thạch Lam dường như
còn muốn lay tỉnh những tâm hồn đang buồn chán, đang sống quẩn quanh, lam lũ hay cố
vươn tới ánh sáng ? Điều này có lẽ chỉ có được ở những cây bút xuất hiện từ những năm
30 của thế kỉ trước, khi mà họ ý thức đầy đủ về “cái tôi’’ cá nhân, cá thể. Thể hiện một
cách nhẹ nhàng khát vọng hướng tới cuộc sống sáng tươi của những con người nhỏ bé,
bình thường, “Hai đứa trẻ’’ có một giá trị nhân bản đáng quý.

Dàn ý đề số 4: Cảm nhận về nhân vật Liên

1. Liên có tâm hồn nhạy cảm tinh tế nhân hậu của một đứa trẻ biết yêu thương.
a. Yêu thiên nhiên: Trái tim cô bé nhạy cảm tinh tế trước cái đẹp của thiên nhiên:
- Tâm hồn trẻ thơ trong sáng ấy đã rộng mở để đón nhận những biến động tinh tế
mơ hồ của cảnh vật. Liên càng biết được sự đổi thay của đất trời lúc ngày tàn:
+ Em lắng nghe từng tiếng động, báo hiệu một ngày sắp hết: từ tiếng trống thu
không; tiếng ếch nhái kên ran ngoài đồng ruộng; đến cả tiếng muỗi vo ve. Như thể em
đang đón nhận cả cái khơng khí im vắng tĩnh lặng của buổi chiều quê.
+ Cái nhìn của Liên bao quát cả khung trời phía tây đang rực rỡ trong ánh hồng
hơn. Bầu trời hồng rự rỡ như lửa cháy với những đám mây "ánh lên như hòn than sắp
tàn". Trên nền trời nổi bật đường viền sẫm màu của những rặng tre...Khoảnh khắc ngày
tàn khơi lên trong cô bé một nỗi buồn man mác mơ hồ.
- Không chỉ u cảnh vật, Liên cịn rất gắn bó với miền đất này. Khi quan sát cảnh
phiên chợ đã tàn em cảm nhận được cái tiêu điều của vùng đất nghèo khó qua những thứ
rác rưởi bot lại trên nền chợ " vỏ bưởi vỏ thị, lá nhãn, lá mía". Liên yêu mảnh đất này đến
mức thuộc lấy cả mùi cát bụi " một mùi âm ẩm của cát bụi bốc lên khiến chị em Liên
tưởng là mùi riêng của vùng đất này".
- Đặc biệt Liên tìm thấy ở đây những vẻ đẹp bình dị mà giàu chất thơ. Qua cách
cảm nhận của em một đêm mùa hạ bỗng trở nên trong trẻo êm ả lạ thường " trời bắt đầu
đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát". Có cả vẻ đẹp của bầu trời
đêm thăm thẳm với hàng ngàn ngôi sao đang ganh nhau lóe sáng....
==> Cách cảm nhận về thiên nhiên chứng tỏ tâm hồn cơ bé Liên ln rộng mở gắn
bó và yêu thương với thế giới xung quanh.


b. Không chỉ yêu thiên nhiên trái tim cô bé cịn biết u thương, cảm thơng xót xa
cho những nỗi khổ của con người.
- Liên thương trong cuôc sông nghèo khổ cơ cực của những người dân nghèo

+ Em xót xa khi thấy những đứa trẻ nhà nghèo phải tìm bới nhặt nhạnh trong đống
rác mặc dù biết mình khơng có tiền cho chúng.
+ Liên dành cho cụ Thi điên chút lịng qua cút rượu rót đầy.
+ Cơ bé thương mẹ con chị Tí " ngày mị cua bắt tép tối lại dọn hàng tới tận
khuya mà cũng chẳng ăn thua"
+ Ánh mắt cô bế siết bao ái ngại khi quan sát cảng khốn cùng của gia đình bác
sẩm " cả nhà ngủ gục trên manh chiếu rách; chiếc thau sắt trống không ..." Dường như
em mường tượng được nỗi đói rét cùng cực đang chờ đợi họ.
- Cùng với nỗi xót xa trong cuộc sống vất vả nghèo khó cơ cực của những người
dân phố huyện, cô bé Liên còn cảm nhận cả sự bế tắc tù đọng trong kiếp sống của họ. Họ
bị giam cầm trong giữa cái ao đời quẩn quanh tăm tối không ánh sáng không tương lai.
Cái nhìn của en thấm đượm niềm thương cảm sâu xa. " Chừng ấy người ngồi lặng trong
bóng tối như đang mong đợi một cái gì tươi sáng hơn cho..".
==> Miêu tả những cảm xúc tinh tế sâu sắc khi đối diên với thiên nhiên con người
cuộc sống. Thạch Lam đã làm hiện lên một thế giới tâm hồn trẻ thơ trong sáng giàu tinh
yêu thương.
2. Không chỉ biết u thương cơ bé Liên cịn biết ước mơ, biết hướng tới tương lai.
a. Tâm hồn ấy luôn thiết tha hướng về ánh sáng
- Bản thân cô bé phải sống trong không gian tiêu điều tăm tối của phố huyên
nghèo, đặc biệt bóng tối như trùm lấp cả đất trời chiếm lĩnh mọi khoảng thời gian không
gian. Không phải ngẫu nhiên Thạch Lam tô đậm đêm tối " đường phố và các ngõ con
dần chứa đầy bóng tối...tối hết cả con đường thăm thẳm qua sông, con đường qua chợ,
những ngõ con vào làng càng...". Trên nền trời cuộc sống tăm tối ấy nổi bật hình ảnh hai


đứa trẻ nhỏ nhoi đáng thương như bị qiam cầm trong bóng tối " Từ khi nhà Liên dọn ở
Hà Nội về đây, từ khi có cái cửa hàng này, đêm nào Liên và An cũng phải ngồi với cái tối
của quang cảnh phố chung quanh".

- Nhưng bằng tất cả sức sống của một tâm hồn trẻ thơ tươi sáng, Liên đã khơng

chịu " khuất phục" cái bóng tơi dày đặc kia. Ánh mắt em ln thiết tha kiếm tìm những
nguồn sáng. Có lúc cơ bé ngước lên bầu trời đêm thăm thẳm đển chiêm ngưỡng " hàng
ngàn ngôi sao đang ganh nhau lấp lánh", có lúc Liên tìm về những với những ngọn đèn
gần gũi ấm áp xung quanh: đèn dây sáng trong hiệu khách; vầng sáng nhỏ tên chõng hành
chị Tí;...thậm chí Liên nâng niu đến cả từng hột sáng lọt qua khe liếc. Tâm hồn em như
một mầm cây khỏe khoắn ln hướng về nơi có ánh sáng.
b. Cơ bé cịn biết kiếm tìm những niềm vui, biết hướng tới tương lai. Vẻ đẹp này
được thể hiện qua niềm mong đợi chuyến tàu đêm qua phố huyện.
- Liên cố thức đợi chuyến tàu không phải để bán thêm vài món hàng mà em đợi
tàu để được nhìn thấy một cộc sông náo động, một nguôn sáng rực rỡ. Bởi vì con tàu ấy
là niềm vui duy nhất sau mỗi ngày dài đằng đẵng buồn tẻ và tăm tối của cuộc sống nơi
đây...Cho nên Liên đợi nó như người ta mong một điều gì đó lớn lao kì diệu.
- Liên đánh thức em dậy từ lúc tàu chưa đến..cơ bé đón với tất cả niềm hân hoan
vui sướng
+ Qua cái nhìn của e con tàu bỗng trở nên lỗng lẫy lạ thường "đoàn tàu rầm rộ đi
tới...." Con tàu như đến mơth thế giới của thần thoại. Nó khơi lên trong Liên biết bao
nhiêu cảm xúc hồi tưởng về một quá khứ hạnh phúc và mơ tưởng về môt thế giới khác.
+ Lúc con tàu đi qua Liên vẫn cịn bâng khng dõi theo. Nó đánh thứ trong Liên
những ý nghĩ mơ hồ mà em khơng lí giải được. Em chìm vào giấc ngủ với ý nghĩ " minhg
sống giữa bao nhiêu sự xa xôi không biết như ....một vùng nhỏ" Suy nghĩ ấy chứng tỏ
Liên đã sớm có ý thức về bản thân mình , sự thức tình cái tơi cá nhân ấy đã gieo vào lịng


người đọc niềm hi vọng rằng cơ bé có tâm hồn tươi sáng kia sẽ không bị giam cầm trong
kiếp sống tù đọng tăm tối này mãi mãi.


Dàn ý đề số 5: “Chất thơ trong truyện ngắn Hai đứa trẻ”

1, Mở bài

– Dẫn dắt vấn đề: giới thiệu về nhà văn Thạch Lam và phong cách văn chương của
ơng/trích một nhận định của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng về Thạch Lam
– Nêu vấn đề: chất thơ trong “Hai đứa trẻ”
2, Thân bài
a. Giải thích: Chất thơ là gì?
Chất thơ là 1 thuật ngữ lý luận chỉ 1 phẩm chất đặc biệt của văn xuôi. Tác phẩm
văn xi đc xem là có chất thơ khi nội dung của nó đi sâu vào trạng thái cảm xúc diễn tả
diễn biến trong trạng thái chủ quan với những rung động tinh tế.
b. Phân tích: Chất thơ được thể hiện trong “Hai đứa trẻ” như thế nào?
– Kết cấu truyện ngắn
“Hai đứa trẻ” dường như khơng có cốt truyện. Tuy chỉ tập trung vào những diễn
biến nội tâm của nhân vật, những mảnh ghép của bức tranh phố huyện nhạt nhòa, mòn
mỏi, song Thạch Lam đã để lại ấn tượng đầy ám ảnh cho tác phẩm.
– Khung cảnh thiên nhiên
Đó là một mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát với vịm trời huyền bí lấp
lánh những vì sao, những con đom đóm lập lịe… Những chi tiết thơ mộng đã làm giảm
bớt màu sắc ảm đạm u tối của bức tranh đời.
– Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật
Nếu Nam cao thường đi vào phân tích những q trình tâm lý phức tạp thì Thạch
Lam lại chủ yếu đi sâu vào những trạng thái của tâm hồn mà tâm hồn mới là đối tượng
của chất thơ. Nếu Nguyễn Tuân thường đi sâu vào miêu tả những cảm xúc mạnh mẽ dữ


dội thì Thạch Lam lại cố vẽ nên hình những cảm giác mong manh, mơ hồ, tinh tế “như
những rung động của một cánh bướm non”.
– Nghệ thuật ngôn từ
Giọng điệu nhẹ nhàng, truyền cảm. Ngôn ngữ vừa giàu nhạc điệu vừa giàu tính tạo
hình
c. Bình luận: Ý nghĩa của chất thơ?
Chất thơ trong “Hai đứa trẻ” đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt của truyện ngắn này,

Thạch Lam đã phát hiện ra được “cái đẹp chứa ở chỗ ko ai ngờ tới”. Đó là cái đẹp kín
đáo bị khuất lấp bởi đời sống nhọc nhằn, cái đẹp mà chỉ tâm hồn tinh tế hồn hậu mới có
thể cảm nhận hết được.
Chất thơ trong truyện ngắn của Thạch Lam thể hiện một trong những tôn chỉ của
ông trong việc sáng tạo nghệ thuật. Đó là làm cho tâm hồn con người “thêm trong sạch và
phong phú hơn”.
3, Kết luận
– Khẳng định lại vấn đề
– Bài học rút ra
“Hai đứa trẻ” là một truyện ngắn hay nhưng khá khó để phân tích. Học văn giống
như đặt mình vào vị trí của tác giả để cảm, để hiểu vậy. Nếu bạn cảm thấy khó khăn với
mơn học này, hãy thử tìm đến các trung tâm gia sư Hà Nội, họ sẽ giúp bạn thành công!


Dàn ý đề số 6: Thạch Lam là cây bút viết truyện ngắn tài hoa xuất sắc… Truyện ngắn
của Thạch Lam thường khơng có cốt truyện đặc biệt. Mỗi truyện là một bài thơ trữ
tình đượm buồn. Nhà văn đi sâu khai thác thế giới nội tâm nhân vật với những cảm
xúc, cảm giác mơ hồ, mong manh, tinh tế” (SGK). Phân tích truyện Hai Đứa Trẻ làm
rõ nhận định trên.

I.Giới thiệu Thạch Lam (tiểu sử và tác phẩm, giới thiệu nhận định của SGK)
II. Thạch Lam là cây bút tài hoa: Chất tài hoa cuả TL thể hiện ở
1. Truyện TL thường khơng có cốt truyện.
Cốt truyện là yếu tố tạo nên câu chuyện. Đó là những tình tiết, những sự kiện ,
những hồn cảnh trong đó nhân vật đi hết số phận cuả mình .Chẳng hạn :Đồng Hào Có
Ma (Nguyễn Cơng Hoan) hay Lão Hạc (Nam Cao) những tình tiết biến chuyển nhanh,
qua đó số phận nhân vật hiện lên, nhờ đó chủ đề, tư tưởng tp tỏ lộ.
Hai Đưá trẻ khơng có cốt truyện. Nội dung câu truyện chỉ là bức tranh phố huyện
nghèo lúc chiều tối, với vài hình ảnh được vẽ phác thảo. Nhân vật như bà cụ Thi chỉ xuất
hiện thoáng qua. Các nhân vật như đứng im , tù đọng trong bóng tối. Cả câu chuyện chỉ

diễn ra trong mắt nhìn tâm trạng đợi tàu cuả Liên. Chuyến tàu đến và đi cũng thoáng qua.
Thế nhưng Hai Đưá trẻ để lại ấn tượng sâu sắc. Tuyến thời gian, tâm trạng đợi tàu cuả
Liên làm nên sự phát triển cuả mạch truyện . Cảnh đời, số phận nhân vật tạo nên chất
truyện
2.Mỗi truyện là một bài thơ trữ tình đượm buồn
Thơ trữ tình là thơ miêu tả sự vận động của tâm trạng. Hai Đứa Trẻchủ yếu là tâm
trạng của Liên. Đó là tâm trạng buồn bàng bạc trong cả câu chuyện. Giọng văn Thạch
Lam hồn hậu, giàu nhạc điệu, chất thơ thấm trong mọi chi tiết của câu truyện, cái đẹp toát
ra từ trong những hồn cảnh tăm tối khó nghèo. Hai Đưá trẻ như một bài thơ trữ tình
đượm buồn.


TL đặc biệt miêu tả thành công trạng thái mơ hồnhưng tinh tế cuả tâm hồn trẻ thơ.
Nỗi buồn mơ hồ cuả Liên trước ngày tàn. Vũ trụ, bầu trời ban đêm đầy sao , mờ mịt trong
tâm trí cuả trẻ. Chỉ là ánh đèn xe lưả cũng đủ gợi ra bao nhiêu hầp dẫn mơ tưởng cuả tâm
hồn Liên và trạng thái mơ hồ trước khi Liên chìm vào giấc ngủ
3.Ngòi bút TL tinh tếtrong miêu tả thiên nhiên và tâm hồn con người . TL có thể
miêu tả được những nhiều loại ánh sáng khác nhau trong đêm, cả ánh sáng con đom đóm
dưới lá bàng, ánh sáng soi một bên những hòn đá nhỏ trên đường..Sự tinh tế còn thể hiện
ở ánh sáng ngọn đèn chị Tý len cả vào giấc ngủ cuả Liên như một ám ảnh, như một biểu
tượng cảnh sống tù đọng tăm tối.
III. Chiều sâu ngòi bút TL là tấm lòng yêu thương con người
Tấm lòng ấy thể hiện ở ngòi bút TL hướng về những ngừơi ngh khổ, cảm thơng
với cảnh sống nghèo khổ tù đọng tăm tối và lên tiếng nói cho khát vọng vuả họ. Chị Tý
ngày mò cua bắt tép, tối đến dọn cái hàng nước , bán bát nước chè tươi, điếu thuốc lào,
chẳng kiếm được bao nhiêu , nhưng ngày nào chị cũng dọn hàng từ chập tối đến đêm. Vợ
chồng bác sẩm góp chguyện bằng tiếng đàn bầu bần bật, thằng con bò ra đất, nghịch nhặt
những rác bẩn vùi trong cát bên đường..
Tấm lòng ấy thể hiện ở thái độ trân trọng nâng niu những cái đẹp quê hương dân
tộc cuả ngàn xưa nơi thôn quê. Cảnh thiên nhiên đêm tối tuy tĩnh mịch nhưng đầy ánh

sáng cùng với những sinh hoạt cuả người dân ban đêm : trẻ con chơi ở thềm hè tiếng cười
nói vui vẻ, ban đêm nhìn trời ngắm sao. Con người thôn quê dù nghèo nhưng không ta
thán, dù nghèo nhưng vẫn quan tâm đến nhau, cuộc sống bình an phẳng lặng. Tất cả đều
cần cù lo toan làm việc, chịu thương chịu khó .
Tấm lịng thể hiện ở thái độ trách nhiệm cuả ngòi bút : TL muốn thay đổi một thế
giới giả dối và tàn ác, vưà làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú hơn”. Ở Hai
Đưá Trẻ, TL miêu tả cái thế giới tù đọng và khát vọng đổi đời. Ngòi bút TL giúp người
đọc nhìn ra nhiều cái đẹp ngay trong hồn cảnh tăm tối , nhờ đó khẳng định long tin vào
cuộc sống , góp phần làm phong phú tâm hồn người đọc..


IV. Kết bài
TL là nhà văn có phong cách riêng, tài hoa và giàu lòng nhân ái
(Ghi chú: khi viết thành bài luận, bạn thêm vào những dẫn chứng cần thiết, trích
thêm những câu văn trong tác phẩm để dẫn chứng. Có vậy bài mới đạt yêu cầu).


Dàn ý đề số 7: Trong Hai Đứa Trẻ, Thạch Lam đã làm người đọc xúc động trước tâm
trạng của hai chị em Liên và An, đêm đêm chờ đợi chuyến tàu đi qua phố huyện . Hãy
phân tích tâm trạng đó và cho biết qua đây ta có thể hiểu gì về tấm lịng của tác giả

I. Tâm Trạng nhân vật Liên
1. Hoàn cảnh cuả nhân vật (hoàn cảnh chi phối tâm trạng)
Gia đình đang trong cảnh cha thất nghiệp, mẹ tần tảo. Liên phải phụ mẹ coi quán
hàng xén. Phải xa Hà Nội. Cảnh ngày tàn, chiều xuống và đêm đen bao trùm tác động
đến tâm trạng Liên. Nhưng ở tuổi cuả Liên, chưa có tâm trạng (như là dòng chảy cảm xúc
suy nghĩ). Tâm trạng Liên thể hiện qua mắt nhìn cuả Liên trên cảnh vật
2. Liên buồn trước thực tại
Cảnh ngày tàn ” Liên không hiểu sao , nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước
cái giờ khắc cuả ngày tàn “. Buồn nuối tiếc quá khứ, buổi tối khi còn ở Hànội, Liên được

đi chơi, được uống những cốc nuớc lạnh xanh đỏ. Buồn trước cuộc sống lam lũ, tù đọng,
nghèo đói, tăm tối. “ Mấy đưá trẻ con nhà nghèo ở ven chợ cúi lom khom trên mặt đất đi
lại tìm Tịi . Chúng nhặt nhạnh thanh nưá thanh tre..Liên trông thấy động long thương
nhưng chính chị cũng khơng có tiền để mà cho chúng nó “. “ Tất cả phố xá trong huyện
bây giờ thu nhỏ lại nơi hàng nước cuả chị Tý “. Mẹ con chị Tý dọn hàng chẳng bán được
gì. Hôm nay chợ phiên mà Liên bán hàng “ chẳng ăn thua gì ‘. Gia đình bác sẩm lê la ở
dưới đất , tiếng đàn bầu bần bật trong yên lặng. “Đêm ở trong phố tịch mịch và đầy bóng
tối “
3. Liên mơ ước một thế giới khác
Liên thức để chờ tàu là để đuợc nhìn thấy một thế giới khác: thế giới đầy ánh sáng,
chuyển động , vui vẻ khác với thế giới tăm tối tù đọnghiện tại .
“Liên lặng theo mơ tưởng. Hà Nội xa xăm. Hà Nội sáng rực vui vẻ huyên náo.
Con tàu như đã đem một chút thế giới khác đi qua. Một thế giới khác hẳn đối với Liên,


khác hẳn cái quầng sáng ngọn đèn chị Tý và ánh sáng lửa của bác Siêu. Đêm tối bao bọc
xung quanh, đêm của đất quê và ngoài kia, đồng ruộng mênh mang và yên lặng”
TL tập trung miêu tả tâm trạng chờ tàu và cái nhìn cuả Liên lúc đồn tàu đi qua
.Đồn tàu đến là một “ làn khói bừng sang tắng lên từ xa “. Khi tàu qua : “các toa đèn
sáng trưng.., đồng và kền lấp lánh “và các cưả kính sáng. Khi tàu đi khổi , “ những đốm
than đỏ bay tung trên đường sắt “ . Màu trắng , đỏ, vàng lấp lánh là màu cuả rực rở niềm
vui. Những âm thanh nhanh, mạnh , dồn dập : tiếng cịi rít lên , tàu rầm rộ đi tới .. tất cả
tương phản với thực tại tăm tối cuả Liên
II. Tư Tưởng nhân đạo cuả Thạch lam
TL xót thươngnhững kiếp người sống trong tăm tối tù đọng và nói lên khát vọng
về một thế giới tươi sáng cuả họ. TL miêu tả chi tiết tâm trạng Liên, dõi theo những
hướng nhìn cuả chị và nhập thân vào Liên để sống với những ước mơ. Miêu tả tinh tế
những khoảng mơ hồ trong tâm hồn Liên (lúc sắp ngủ...). Tuy nhiên TL không chỉ ra
nguyên nhân xã hội cuả cuộc sống nghèo khổ, không chỉ ra con đường thay đổi xã hội tù
đọng tăm tối. TT miêu tả nâng niu những nét đẹp bình dị cuả cảnh sắc quê hương , cuả

tình người ( Liên đối với trẻ em nghèo, với chị Tý, với cha mẹ ) dù cuộc sống nghèo khổ.
Truyện có màu sắc lãng mạn.
TL miêu tả tình cảnh những đưa trẻ khơng có tuổi thơ phải lam lũ lao động và lên
tiếng nhắc nhở mọi người phải trả lại tuổi thơ cho trẻ ( chị em Liên phải bán hang chờ tới
khuya tàu về, Con chị Tý giúp mẹ khuân ghế nhóm lưả , những đưá con bác sẩm bò lê
trên đất , những đưá trẻ nhặt rác ở chợ ..).


Dàn ý đề số 8: Hình tượng trẻ em trong Hai Đứa Trẻ của Thạch Lam.

1. Trẻ em trong truyện là những ai ?
Đó là chị em Liên ngồi trên chiếc chõng tre dưới gốc cây bàng, thức khuya chờ
tàu xuống để bán hàng, may ra cịn có một vài người mua.
Mấy đưá trẻ con nhà nghèo ở ven chợ cúi lom khom trên mặt đất, nhặt nhạnh bất
cứ cái gì.
Thằng cu con chị Tý bê xách điếu đóm và khiêng hai cái ghế trên lưng. Nó loay
hoay nhóm lưả nấu nước chè phụ chị Tý.
Khi đêm xuống, trẻ con tụ tập thềm hè, nói cười vui vẻ.
Thằng con bác Sẩm bò ra đất nghịch nhặt những rác bẩn vùi trong cát.
2. Hồn cảnh chung cuả những đưá trẻ
Nghèo khó bẩn thỉu chẳng được học hành, chẳng được quan tâm, chẳng được vui
chơi, phải phụ cha mẹ kiếm sống (Chị em Liên, con chị Tý...)
Chúng có những khát vọng thầm kín : Trẻ đi nhặt rác, Liên thương những đưá trẻ,
Liên thức chờ tàu chỉ điể nhìn ánh sáng đồn tàu mà lặng yên mơ tưởng
Chúng làm cho bức tranh cuộc sống phố huyện trở nên đỡ tẻ nhạt, bên cạnh cuộc
sống lam lũ cuả người lớn và bong tối bao bọc chung quanh, bởi vì chúng hồn nhiên chơi
đuà ( con bác Sẩm bò ra đất nghịch rác, chị em Liên nhìn sao tìm sơng Ngân hà, ơng sao
Thần Nông, những đưá trẻ tụ tập vui chơi trên thềm hè..) bên cạnh “ chừng ấy người
trong bong tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hàng ngày cuả họ “
3. Hình tượng trẻ em

Nói hình ảnh trẻ em là hình tượng, nghiã là hình ảnh ấy chưá đựng tư tưởng tình
cảm và giá trị thẩm mỹ của tác phẩm


Nhan đề tác phẩm là Hai Đưá Trẻ, TL đã lưu ý người đọc về hình tượng trẻ em
trong tác phẩm. Không chú ý điều này, khi đọc tác phẩm sẽ có thể nhìn lệch hướng chủ
đề, dù rằng Nhân vật trung tâm là Liên, truyện cuả cô bé tên Liên, mới lớn. Qua Liên và
những đưá trẻ, TL muốn nói điều gì ? ( Chủ đề và tư tưởng cuả tác phẩm )
TL lưu ý người đọc về tình cảnh trẻ em không được học hành, không được vui
chơi, phải lam lũ phụ cha mẹ kiếm sống. Khát vọng cuả chúng là khát vọng về một thế
giới rực rỡ ánh sáng, nhưng chúng phải sống trong hồn cảnhkhó nghèo, tăm tối, tù đọng,
khơng có ngày mai. Qua đó TL thể hiện tình cảm nhân đạo. TL yêu thương trẻ em, hiểu
thấu những khát vọng thầm kín mơ hồ cuả chúng, lên tiếng nòi đòi phải trả lại tuổi thơ
cho trẻ. Đoạn văn tả tâm trạng Liên đứng nhìn tàu là một đoạn văn đầy xúc cảm
“Liên lặng theo mơ tưởng. Hà Nội xa xăm, Hà Nội sáng rực vui vẻ và huyên náo.
Con tàu như đã đem một chút thế giới khác đi qua. Một thế giới khác hẳn đối với Liên,
khác hẳn cái vầng sáng ngọn đèn của chị Tí và ánh lửa của bác Siêu. Đêm tối vẫn bao
bọc chung quanh, đêm của đất quê, và ngoài kia, đồng ruộng mênh mang và yên lặng. “
Giá trị thẩm mỹ hình ảnh những đưá trẻ
Nhân vật Liên tiêu biểu cho những nét đẹp cuả trẻ em nông thôn xưa, đảm đang,
chu tất, biết quan tâm đến cha mẹ và những người xung quanh. Qua mắt nhìn và tâm
trạng Liên, hiện thực hiện lên vưà chân thực hồn nhiên, vưà đẹp lãng mạn. Điều ấy tạo
nên nét đặc sắc trong phong cách nghệ thuật cuả TL. Hình ảnh những đưá trẻ tạo nên một
bức tranh sinh động riêng , vui tươi, bên cạnh những con người lam lũ, tăm tối cuả phố
huyện nghèo. Dù sao đó vẫn là những hình ảnh lãng mạn về trẻ, khác với Cái Tý, Thằng
Dần con chị Dậu đói vàng mắt ( Tắt Đèn ), khác với những đưá trẻ cuả Nam Cao phải đi
ở đợ hoặc bị bán đi vì cha mẹ nghèo quá.


Dàn ý đề số 9: “Mỗi truyện ngắn của Thạch Lam như một bài thơ trữ tình, giọng điệu

điềm đạm nhưng chứa đựng biết bao tình cảm mến yêu chân thành và sự nhạy cảm
của tác giả trước những biến thái của cảnh vật và lòng người. Văn Thạch Lam trong
sáng, giản dị mà sâu sắc”. Anh/chị hãy làm rõ nhận định trên qua truyện ngắn “Hai
đứa trẻ” của nhà văn Thạch Lam.

1. Về tác giả, Thạch Lam là cây bút truyện ngắn xuất sắc của Tự lực văn đoàn ở
giai đoạn 1930 – 1945. Truyện ngắn Thạch Lam có phong cách đặc sắc (như nhận định
nêu ở đề bài).
2. “Hai đứa trẻ” (in trong tập “Nắng trong vườn”) là một trong những truyện ngắn
đặc sắc của Thạch Lam.
a. “Hai đứa trẻ” giống như “một bài thơ trữ tình” :
- Truyện khơng có cốt truyện, mà kết cấu theo dịng tâm trạng của nhân vật Liên,
tạo nên chất thơ trữ tình.
- Tình quê sâu lắng: những rung cảm êm ái về một chiều êm ả như ru, những rung
cảm trước cảnh đêm yên tĩnh của miền quê Việt Nam…
- Những cảm xúc tinh tế của một tâm hồn dễ rung động. Đó là tâm hồn của một cơ
gái mới lớn : nhạy cảm mà sâu lắng. Tâm hồn Liên là tâm hồn biết yêu thương và biết
ước mơ. Tâm hồn nhạy cảm của Liên cũng chính là tâm hồn nhạy cảm của Thạch Lam.
- Giọng văn Thạch Lam điềm đạm, nhỏ nhẹ. Nhịp điệu kể chuyện chậm rãi. Từ
ngữ nhẹ nhàng mà đầy sức gợi.
- Chất thi vị của truyện cịn tốt lên từ niềm khao khát đợi tàu của Liên và An, của
những người dân nơi phố huyện. Đoàn tàu như mang đến một thế giới giàu sang, nhộn
nhịp và đầy ánh sáng, khác hẳn với cái vầng sáng tù mù của mấy ngọn đèn leo lét nơi phố
huyện nghèo.
b. “Hai đứa trẻ” “chứa đựng biết bao nhiêu tình cảm mến yêu chân thành của tác
giả”.


Đó là niềm xót thương những mảnh đời mịn mỏi nơi phố huyện nghèo.
- Qua cái nhìn và xúc cảm của nhân vật Liên, nhà văn khiến người đọc cảm động

về những kiếp người như mấy đứa ttẻ con nhà nghèo, mẹ con chị Tí, bà cụ Thi điên, gia
đình bác Xẩm, bác phở Siêu.
- Nhưng tình cảm mến thương của tác giả vẫn dành nhiều nhất cho hai đứa trẻ –
chị em Liên, bỏ Hà Nội về sống đời mòn mỏi, tối tăm nơi phố huyện.
Bức tranh đời sống ấy vừa làm nên chất hiện thực, vừa chứa đựng tấm lòng nhân
ái của nhà văn.
c. “Văn Thạch Lam trong sáng, giản dị mà sâu sắc”
- Ngòi bút tự sự kết hợp chặt chẽ với miêu tả và trữ tình, khắc họa bức tranh đời
sống thật cảm động và cũng vẽ nên bức tranh quê hương đầy thương mến.
- Từ ngữ giản dị, khơng đao to búa lớn, thích hợp với việc diễn tả những rung
động mơ hồ, tinh tế của lòng người và gợi nỗi buồn thương.